13.07.2015 Views

05 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü

05 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü

05 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

T.C.UŞAK VALİLİĞİİL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜUŞAK 20<strong>05</strong>i


Şimdiki ve gelecek kuşakların temiz vesağlıklı bir çevrede yaşama hakkına sahipolduğu, gerçeğinden hareketle, çevreye duyarlı birkalkınmadan yana olduğumu vurgulayarak; doğalkaynakların ekonomik kalkınmanın hem kaynağınıhem sınırını oluşturduğunu bilerek, çevreninkorunması ve geliştirilmesinden bireysel katkı vekatılımın gereğine ve önemine inanarak; <strong>çevresel</strong>değerlere sahip çıkıp zarar verenleri uyaracağıma,doğal kaynaklardan faydalanırken tutumludavranacağıma, sürdürülebilir ürülebilir kalkınma ilkeleridoğrultusunda hareket edeceğime, bu yöndeişbirliği ve dayanışma anlayışı içerisinde hareketederek, çevre konusunda herkese örnek olacağımasöz veririm.iii


Uşak yüzyıllar boyunca çeşitli medeniyetlere beşiklik etmiş, antik kentleri, pahabiçilmez Karun Hazineleri ile Ege ve iç Anadolu geçiş güzergahında, 1953 yılında İlstatüsüne kavuşmuş, coğrafi konumu gereği tarihi İpek ve Kral Yolu güzergahındabulunan şirin bir ilimizdir.Uşak ilinin en önemli özelliklerinden biri ‘‘İlkler Kenti’’ oluşudur.16yy.da Türkhalıcılığının merkezi durumunda olan Uşak Halıları İngiltere ve Fransa gibi ülkelereihraç edilmiş halıcılık ve kilimcilik sanayinin temelini oluşturmuştur. 1867 yılında trenyoluna, 1900’lu yılların başında elektriğe kavuşmuştur. 19yy. da ilk iplik fabrikasıkurulmuş, 1913 yılında yapılan sanayi sayımında iplik ve dokumacılık alanında ülke<strong>genel</strong>inde üretim yapan 13 kuruluşun 3’ünün ilimizde olduğu görülmüştür. OsmanlıBankası’nın ilk açılan şubelerinden biri 1926 yılında da ülkemizin ilk şeker fabrikasıUşak’ta kurulmuştur.Halen tekstil ağırlıklı 1. Organize Sanayi Bölgesi ve Deri Organize SanayiBölgesi ile Uşak, bir sanayi şehri konumundadır. İç piyasada tüketilen zig(konfeksiyon) derinin %60 ı, gazlı sargı bezinin %95’ i, peluş battaniyenin %85 i,seramik yer ve duvar karolarının %20 si İlimizde üretilmektedir. İlimiz özellikle tekstilve deri olmak üzere seramik,gıda ve bunlar dışında kalan diğer sektörlerdekifaaliyetleriyle Ülkemiz ekonomisine önemli katkılar sağlamaktadır.Bunun yanı sırasanayileşme, ağır çevre sorunlarını da beraberinde getirmiştir.Bugün çevre kirliliği vekirliliğin önlenmesi çalışmaları ilimizin en öncelikli konuları arasında yer almaktadır.Anayasamızın 56.Maddesinde belirtildiği şekilde “Herkes sağlıklı ve dengeli birçevrede yaşama hakkına sahiptir.Çevreyi geliştirmek,çevre sağlığını korumak veçevre kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir.”Bu doğrultudaçevrenin korunması ve çevre kirliliğinin önlenmesi konusunda devlete vevatandaşlara önemli görevler düşmektedir.Ortak varlığımız olan çevreyi korumak vegelecek kuşaklara güvenli bir şekilde aktarmak için toplumun tüm kesimleri üzerinedüşeni eksiksiz yerine getirmelidir.Bu duygu ve düşüncelerle, İl Çevre Müdürlüğümüzce hazırlanan Uşak İl ÇevreDurum Raporunun bir bilgi kaynağı olarak yararlı olmasını diler,emeği geçenlerikutlarım.Kayhan KAVASValiiv


Çevrenin korunması ve geliştirilmesi konusunda geliştirilen çabalarınamacı,insanların daha sağlıklı ve güvenli bir ortamda yaşamalarınınsağlanmasıdır.Çünkü çevreye zarar verende,çevreyi koruyan ve geliştirendeinsandır.Çağdaş çevre bilinci,sağlıklı bir çevrede yaşamayı insanların temelhaklarından biri olarak kabul etmektir. Ülkemizde yaşanmakta olan çevre sorunlarınınana nedenlerinden birisi,bilgi edinme ve bilinçlenmede karşılaşılan eksikliklerdir.Çevre bilincinin oluşmadığı ve eğitilmemiş toplumlar yaşadığı dünyayı kendisindensonra başkalarının da kullanacağını idrak edemez. Oysa çevre,bize geçmiştenbırakılan bir miras değil,korunması ve gelecek nesillere en güzel şekilde devredilmesive sürdürülebilmesi gereken bir emanettir. Bu bilince ulaşmanın tek yolu eğitimdir.İhtiyacı kadar üreten,ihtiyacı kadar tüketen,gelecek nesillere karşı sorumlu olan,çevreye, çevre sorunlarına duyarlı ve bilinçli insan modeli ancak köklü çevre eğitimiile sağlanabilecektir. Kirlenmiş çevreyi temizleyip yeniden yaşanır bir çevre halinegetirmek çevreye zarar vermeden korumaktan çok daha güç ve pahalıdır.Bu nedenleüretirken ve tüketirken canlı yaşamını, doğal çevreyi tehdit etmeyen tutum vedavranışlarla doğa insan ilişkilerinin yeniden kurulmasına büyük önemverilmelidir.Tükenmez sanılan doğal kaynaklarımızın tükenebileceği bilinciyle gelecekkuşakların haklarına da sahip çıkarak yeni tüketim alışkanlıkları kazanmalı, toplumdaçevre bilinci en üst düzeylere çıkarılmalıdır.Çünkü dünyanın geleceği insanoğlununtutum ve davranışları ile doğrudan ilgilidir. Yaşanılabilir ve sürdürülebilir bir çevreyesahip olmak için herkes sorumluluklarını bilmeli ve yerine getirmelidir.Gelecekte yaşayacak başka yerler aramak zorunda kalmamak için çevreyeönem verilmeli,doğa ve doğaya bağımlı tüm canlılar korunmalıdır.Bu duygu ve düşüncelerle Müdürlüğümüzce ilk kez hazırlanan UŞAK İLÇEVRE DURUM RAPORU’nun kullanıcılara faydalı olması dileklerimle katkısı olanve emeği geçen herkese teşekkür ederim.Ramazan TOKERİl Çevre ve Orman Müdürüv


HAZIRLAYANLARAdı Soyadı : Ünvanı :Ramazan TOKERCahit İNCEÇiğdem DÖNMEZFatma Kevri TAKMAKİl Çevre ve Orman MüdürüŞube MüdürüJeoloji MühendisiZiraat MühendisiBİLGİSAYARÇiğdem DÖNMEZvi


(A). COĞRAFİ KAPSAMİL ÇEVRE DURUM RAPORUA..1 GİRİŞ....................................................................................................................1A..2 İL VE İLÇE SINIRLARI.........................................................................................2A..3 İLİN COĞRAFİK DURUMU..................................................................................2A..4 İLİN TOPOĞRAFYASI VE JEOMORFOLOJİK DURUMU...................................2A..5 JEOLOJİK YAPI VE STATİGRAFİ......................................................................4A..5.1 Metamorfizma ve Mağmatizma........................................................8A.5.2 Tektonik ve Paleocoğrafya...............................................................8(B). DOĞAL KAYNAKLARB.1 ENERJİ KAYNAKLARI........................................................................................10B.1.1 Güneş..............................................................................................10B.1.2 Su Gücü..........................................................................................10B.1.3 Kömür..............................................................................................10B.1.4 Doğalgaz.........................................................................................10B.1.5 Rüzgar.............................................................................................10B.1.6 Biyomas(Biyogaz, Odun, Tezek).....................................................10B.1.7 Petrol...............................................................................................10B.1.8 Jeotermal Sahalar...........................................................................11B.2 FLORA VE FAUNA.............................................................................................11B.2.1 Ormanlar.........................................................................................11B.2.2 Çayır ve Mera..................................................................................11B.2.3 Sulak Alanlar...................................................................................13B.2.4 Endemik Bitkiler..............................................................................14B.2.5 Fauna ve Endemik Hayvanlar.........................................................14B.2.6 Milli Parklar, Tabiat Parklar, Tabiat Anıtı ve Tabiatı KorumaAlanları.......................................................................................................................14B.3 TOPRAK.............................................................................................................14B.4 SU KAYNAKLARI................................................................................................15B.4.1 İçme Suyu Kaynakları ve Barajlar...................................................15B.4.2 Yer altı Su Kaynakları.....................................................................18B.4.3 Akarsular.........................................................................................22vii


B.4.4 Göller ve Göletler……….…………………………………….………..22B.5 MİNERAL KAYNAKLAR……………………….…………………………….…….…23B.5.1 Sanayi Madenleri………………….…………………………….……..23B.5.2 Metalik Madenler……………………………….…………………..…..24B.5.3 Enerji Madenleri ………………………………….……………………24B.5.4 Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Kaynaklar.………25(C). HAVA ( ATMOSFER VE İKLİM)C.1 İKLİM VE HAVA …………………………………….…………………….…………..26C.1.1 Doğal Değişkenler………………….……………………….…………26C.1.1.1 Rüzgar ……………………………….……………………….………..26C.1.1.2 Basınç…………………………………….………………….…………28C.1.1.3 Nem…………………………………………..……………….…………30C.1.1.4 Sıcaklık………………………………………..……………….………..30C.1.1.5 Buharlaşma …………………………………..…….…………………..34C.1.1.6 Yağışlar …………………………………………….…….……………..35C.1.1.6.1 Yağmur………………………………………………..……….………35C.1.1.6.2 Kar, Dolu, Sis ve Kırağı. . …………………………….….…….…….36C.1.1.7 Seller……………………………………………..……………….……37C.1.1.8 Kuraklık. ………………………………………………….…..………..38C.1.1.9 Mikroklima…….…………………………………………..….…………38C.1.2 Yapay etmenler………………………………………………..….……39C.1.2.1 Plansız kentleşme………………………………………..………….…39C.1.2.2 Yeşil Alanların Azalması ……………………………..………………39C.1.2.3 Isınmada Kullanılan Yakıtlar……………………..………………….39C.1.2.4 Endüstriyel Emisyonlar…………………………………..……………40C.1.2.5 Trafikten Kaynaklanan Emisyonlar……………………..……………41C.2 HAVAYI KİRLETİCİ GAZLAR VE KAYNAKLARI……………………..…………..42C.2.1 Kükürtdioksit Konsantrasyonu ve Duman………………..…………43C.2.2 Partikül Madde (PM) Emisyonları………………..…………………..44C.2.3 Karbonmonoksit……………………………………..…………………44C.2.4 Nitrojen Oksitleri ……………………………………..…………..……45C.2.5 Hidrokarbon ve Kurşun Emisyonları……………..………………….45C.3 ATMOSFERİK KİRLİLİK….……………………………………..………………….46viii


C.3.1 Ozon Tabakasının İncelmesinin Etkileri………………….…….……46C.3.2 Asit Yağmurlarının Etkileri………………………………….…….…...46C.4 HAVA KİRLETİCİLERİNİN ÇEVREYE OLAN ETKİLERİ….………….……….…47C.4.1 Doğal Çevreye Etkisi ……………………………………….………....47C.4.1.1 Su Üzerindeki Etkileri………………………….….……………………47C.4.1.2 Toprak Üzerine Etkileri……………………….……….……………….47C.4.1.3 Flora ve Fauna Üzerinde Etkisi…………….…………….….………..47C.4.1.4 İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkisi……………….……….…….………..48C.4.2 Yapay Çevreye Etkisi………………………….………….……………48C.4.2.1 Görüntü Kirliliği Üzerine Etkileri……………….……….……………..48(D) SUD.1 SU KAYNAKLARININ KULLANIMI………………………….……….……………..50D.1.1 Yer altı Suları……………………………………….…….……….……51D.1.2 Akarsular……………………………………………..…….……………52D.1.3 Göller, Göletler ve Rezervuarlar……………………..….……………52D.1.4 Deniz.. …………………………………………………..…..…………..55D.2 DOĞAL DRENAJ SİSTEMLERİ…………………………………………..…………55D.3 SU KAYNAKLARININ KİRLİLİĞİ VE ÇEVREYE ETKİLERİ………...……………56D.3.1 Yeraltı Suları ve Kirlilik……………………….………………………..56D.3.2 Akarsularda Kirlilik……………………………………..……………….56D.3.3 Göller, Göletler ve Rezervuarlarda Kirlilik………………..………….57D.3.4 Denizlerde Kirlilik…………………………………………...…………..57D.4 SU VE KIYI YÖNETİMİ, STRATEJİ VE POLİTİKALARI ……...………………….57D.5 SU KAYNAKLARINDA KİRLİLİK ETKENLERİ ………………...…………………57(E) TOPRAK VE ARAZİ KULLANIMIE.1 GENEL TOPRAK YAPISI………………………..…………………………………..58E.2 TOPRAK KİRLİLİĞİ…………………………..…………….………………………...58E.2.1 Kimyasal Kirlenme………………..……………………………………58E.2.1.1 Atmosferik Kirlenme…………………...……………………………….58E.2.1.2 Atıklardan Kirlenme….……………..………………………………….58E.2.2 Mikrobiyal Kirlenme………………..…………………………………..58E.3 ARAZİ………….….………..………………………………………………………….59ix


E.3.1 Arazi Varlığı…………………………………………………………….59E.3.1.1 Arazi Sınıfları.................................................................................59E.3.1.2 Kullanım Durumu............................................................................62E.3.2 Arazi Problemleri............................................................................62(F) FLORA-FAUNA VE HASSAS YÖRELERF.1 ORMANLAR.......................................................................................................66F.1.1 Ormanların Ekolojik Yapısı.............................................................66F.1.2 Bölgenin Orman Envanteri.............................................................66F.1.3 Orman Varlığının Yararları.............................................................67F.1.4 Orman Sayılan Alanların Daraltılması. ..........................................69F.2 ÇAYIR VE MERALAR........................................................................................69F.2.1 Çayır ve Meraların Varlığı..............................................................69F.2.2 Kullanım Amaçları ve Yararları......................................................69F.3 FLORA...............................................................................................................70F.3.1 Türler ve Populasyonları................................................................70F.3.2 Habitat ve Topluluklar....................................................................74F.4 FAUNA...............................................................................................................74F.4.1 Türler ve Populasyonları................................................................74F.4.1.1 Karasal Türler ve Populasyonları...................................................74F.4.1.2 Aquatik Türler ve Populasyonları...................................................78F.4.1.2.1 Kürklü Hayvanlar.....................................................................78F.4.1.2.2 Balıklar.........................................................................................78F.4.2 Habitat ve Topluluklar...................................................................78F.4.3 Hayvan Yaşama Hakları...............................................................79F.4.3.1 Evcil Hayvanlar.............................................................................79F.4.3.1.1 Sahipli Hayvanlar...................................................................79F.4.3.1.2 Sahipsiz Hayvanlar.................................................................79F.4.3.1.3 Nesli Tehlike Altında Olan ve Olması Muhtemel OlanEvcil Hayvanlar........................................................................................................80F.4.3.2 Hayvan Hakları İhlalleri.................................................................80F.4.3.3 Valilikler, Belediyeler ve Gönüllü Kuruluşlarla İşbirliği...................80F.5 HASSAS YÖRELER KAPSAMINDA OLUP ÇEŞİTLİ BİLGİLERİNİSTENECEĞİ ALANLAR........................................................................................80x


F.5.1 Milli Parklar.....................................................................................80F.5.2 Tabiat Parkları................................................................................80F.5.3 Tabiat Anıtı.....................................................................................81F.5.4 Tabiat Koruma Alanları..................................................................81F.5.5 Orman İçi Dinlenme Yerleri............................................................81F.5.6 Sulak Alanlar..................................................................................81F.5.7 Biyogenetik Rezerv Alanları...........................................................81F.5.8 Biyosfer Rezerv Alanları.................................................................82F.5.9 Özel Çevre Koruma Bölgeleri.........................................................82F.5.10 Av Hayvanları Koruma ve Üretme Sahaları...................................82F.5.11 Su Ürünleri Üretim Sahaları Çevresindeki Kıyılar..........................82F.5.12 Endemik Bitki ve Hayvanların Yaşama Ortamı Olan Alanlar.........82F.5.13 Koruma Altına Alınan Yabani Flora – FaunanınYaşama Ortamı Olan Alanlar...................................................................................83F.5.14 Akdeniz’e Has Nesli Tükenmekte Olan Deniz TürlerininYaşama ve Beslenme Ortamı Olan Alanlar..............................................................83F.5.15 Kültür ve Tabiat Varlıklarının Bulunduğu Koruma Alanları…..…...83F.5.16 Sit Alanları.....................................................................................83F.5.16.1 Kentsel Sit.....................................................................................83F.5.16.2 Tarihi Sit................ .......................................................................84F.5.16.3 Arkeolojik Sit.................................................................................85F.5.16.4 Doğal Sit.......................................................................................87F.5.17 Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması SözleşmesindeYer Alan “Kültürel Miras” ve “Doğal Miras” statüsü verilen Kültürel, Tarihive Doğal Alanlar…………………………………………………………………….........89F.5.17.1.1 Anıtlar.......................................................................................89F.5.17.1.2 Yapı Toplulukları......................................................................89F.5.17.1.3 Sitler.........................................................................................89F.5.17.2 Doğal Miras Kapsamına Giren Alanlar.......................................89F.5.18 Akdeniz de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit Alanları..89F.5.19 Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’ne Göre Belirlenen “Kıta İçiYüzeysel Suları Kapsayan İçme ve Kullanma Suyu Rezervuarları”......................89F.5.20 Hava Kalitesi Kontrol Yönetmeliği’nde Belirlenen Hassas KirlenmeBölgeleri…………………………………………………………………………………90xi


(G). TURİZMF.5.21 Jeolojik ve Jeomorfolojik Oluşumların Bulunduğu Alanlar............90F.5.22 Tarım Alanları...............................................................................91G.1 YÖRENİN TURİSTİK DEĞERLERİ..................................................................93G.1.1 Yörenin Doğal Değerleri...............................................................93G.1.1.1 Konum..........................................................................................93G.1.1.2 Fiziki Özellikleri............................................................................93G.1.2 Kültürel Değer..............................................................................93G.2 TURİZM ÇEŞİTLERİ.......................................................................................101G.3 TURİSTİK ALTYAPI........................................................................................102G.4 TURİST SAYISI...............................................................................................104G.5 TURİZM EKONOMİSİ....................................................................................104G.6 TURİZM-ÇEVRE İLİŞKİSİ..............................................................................1<strong>05</strong>(H) TARIM VE HAYVANCILIKH.1 GENEL TARIMSAL YAPI...............................................................................106H.2 TARIMSAL ÜRETİM.......................................................................................106H.2.1 Bitkisel Üretim............................................................................106H.2.1.1 Tarla Bitkileri..............................................................................106H.2.1.1.1 Buğdaygiller........................................................................106H.2.1.1.2 Yem Bitkileri.......................................................................114H.2.1.1.3 Endüstriyel Bitkiler...................................................................115H.2.1.1.4 Süs Bitkileri..............................................................................115H.2.1.2 Bahçe Bitkileri...........................................................................115H.2.1.2.1 Meyve Üretimi..........................................................................115H.2.1.2.2 Sebze Üretimi..........................................................................117H.2.2 Hayvansal Üretim......................................................................119H.2.2.1 Büyükbaş Hayvancılık...............................................................120H.2.2.2 Küçükbaş Hayvancılık...............................................................122H.2.2.3 Kümes Hayvancılığı..................................................................123H.2.2.4 Su Ürünleri................................................................................124H.2.2.5 Kürk Hayvancılığı.....................................................................125H.2.2.6 Arıcılık ve İpekböcekçiliği.........................................................126H.3 ORGANİK TARIM........................................................................................126xii


H.4 TARIMSAL İŞLETMELER............................................................................126H.5 TARIMSAL FAALİYETLER..........................................................................127H.5.1 Pestisit Kullanımı......................................................................127H.5.2 Gübre Kullanımı.......................................................................127I)MADENCİLİKI.1 MADEN KANUNUNA TABİ OLAN MADENLER VE TAŞ OCAKLARINİZAMNAMESİNE TABİ OLAN DOĞAL MALZEMELER.....................................130I.1.1 Sanayi Madenleri........................................................................130I.1.2 Metalik Madenler........................................................................132I.1.3 Enerji Madenleri.........................................................................133I.1.4 Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler.…137I.2 CEVHER ZENGİNLEŞTİRME.........................................................................138I.2 MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ....................138I.2 MADENCİLİK FAALİYETLERİ SONUCUNDA ARAZİ KAZANIM AMACIYLAYAPILAN REHABİLİTASYON ÇALIŞMALARI........................................................139(J) ENERJİJ.1 KAYNAKLARINA GÖRE ENERJİLERİN SINIFLANDIRILMASI........................140J.1.1 Birincil Enerji Kaynakları...............................................................140J.1.1.1 Güneş Enerjisi...............................................................................140J.1.1.2 Rüzgar Enerjisi..............................................................................140J.1.1.3 Su Enerjisi.................................................................................... 140J.1.1.4 Biyogaz Enerjisi.............................................................................140J.1.1.5 Biyomas Enerjisi............................................................................140J.1.1.6 Odun.............................................................................................140J.1.1.7 Kömür...........................................................................................141J.1.1.8 Petrol.............................................................................................141J.1.1.9 Jeotermal Enerji............................................................................141J.1.1.10 Doğalgaz Enerjisi..........................................................................141J.1.2 İkincil Enerji Kaynakları.................................................................141J.2 ENERJİ TÜKETİMİNİN SEKTÖRLERE DAĞILIMI...........................................141J.3 ENERJİ TASARRUFU İLE İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALAR.............................142xiii


(K) SANAYİ VE TEKNOLOJİK..1 İL SANAYİNİN GELİŞİMİ, YER SEÇİMİ SÜREÇLERİ VE BUNU ETKİLEYENETKENLER……………………………………………………………………….….……143K..2 GENEL ANLAMDA SANAYİ GRUPLANDIRILMASI........................................145K..3 SANAYİNİN İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI.......................................................146K..4 SANAYİ GRUPLARINA GÖRE İŞYERİ SAYILARI VE İSTİHDAM DURUMU.147K..5 SANAYİ GÖRE ÜRETİM TEKNOLOJİSİ VE ENERJİ KULLANIMI..................148K..6 SANAYİDEN KAYNAKLANAN ÇEVRE SORUNLARI VE ALINANÖNLEMLER…………………………………………………………………….…………149K.6.1 Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliği..........................149K.6.2 Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Su Kirliliği..............................150K..6.3 Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Toprak Kirliliği.......................150K..6.4 Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Gürültü Kirliliği.......................150K..6.5 Sanayi Tesislerinden Atıklar..........................................................151(L). ALTYAPI,ULAŞIM VE HABERLEŞMEL.1 ALTYAPI...........................................................................................................152L.1.1 Su Sistemi.....................................................................................152L.1.2 Atık Su Sistemi Kanalizasyon ve Arıtma Sistemi..........................152L.1.3 Yeşil alanlar...................................................................................152L.1.4 Elektrik iletim Hatları………………………………………...………..153L.1.5 Doğalgaz Boru Hatları...................................................................153L.2 ULAŞIM.............................................................................................................154L.2.1 Karayolları.....................................................................................154L.2.1.1 Karayolları Genel..........................................................................154L.2.1.2 Ulaşım Planlaması.......................................................................154L.2.1.3 Toplu Taşım Sistemleri.................................................................154L.2.1.4 Kent İçi Yollar...............................................................................155L.2.1.5 Araç Sayıları.................................................................................155L.2.2 Demiryolları...................................................................................155L.2.2.1 Kullanılan Raylı Sistemler.............................................................155L.2.2.2 Taşımacılıkta Demiryolları.............................................................155L.2.3 Deniz, Göl ve Nehir Taşımacılığı..................................................156L.2.3.1 Limanlar........................................................................................156xiv


L.2.3.2 Taşımacılık....................................................................................156L.2.4 Havayolları....................................................................................157L.3 HABERLEŞME..................................................................................................157L.4 İLİN İMAR DURUMU.........................................................................................157L.5 İLDEKİ BAZ İSTASYONLARI SAYISI...............................................................158(M). YERLEŞİM ALANLARI VE NÜFUSM.1 KENTSEL VE KIRSAL PLANLAMA.................................................................163M.1.1 Kentsel Alanlar..............................................................................163M.1.1.1 Doğal Özelliklerin Kent Formuna Etkileri......................................163M.1.1.2 Kentsel Büyüme Alanı...................................................................163M.1.1.3 Planlı Kentsel Gelişme Alanları.....................................................164M.1.1.4 Kentsel Alanlarda Yoğunluk..........................................................165M.1.1.5 Kentsel Yenileme Alanları.............................................................166M.1.1.6 Endüstri Alanları Yer Seçimi.........................................................166M.1.1.7 Tarihi, Kültürel, Arkeolojik ve Turistik Özellikli Alanlar..................167M.1.2 Kırsal Alanlar.................................................................................169M.1.2.1 Kırsal Yerleşme Deseni.................................................................169M.1.2.2 Arazi Mülkiyeti...............................................................................169M.2 ALTYAPI...........................................................................................................169M.3 BİNALAR VE YAPI ÇEŞİTLERİ........................................................................169M.3.1 Kamu Binaları................................................................................169M.3.2 Okullar...........................................................................................170M.3.3 Hastaneler ve Sağlık Tesisleri.......................................................177M.3.4 Sosyal ve Kültürel Tesisler............................................................177M.3.5 Endüstriyel Yapılar........................................................................177M.3.6 Göçler ve Hareketli Barınaklar......................................................179M.3.7 Otel- Motel ve Turizm Amaçlı Diğer Yapılar..................................179M.3.8 Bürolar ve Dükkanlar.....................................................................179M.3.9 Kırsal Alanda Yapılaşma...............................................................179M.3.10 Yerel Mimari Özellikler..................................................................179M.4 SOSYO-EKONOMİK YAPI...............................................................................179M.4.1 Göçler............................................................................................179M.4.2 Göçebe İşçiler(Mevsimlik).............................................................180xv


M.4.3 Kent Toprağının Mülkiyet Dağılımı................................................180M.4.4 Konut Yapım Süreçleri..................................................................181M.4.5 Gecekondu Islah ve Önleme Bölgeleri..........................................181M.5 YERLEŞİM YERLERİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ............................................181M.5.1 Binalarda Ses İzolasyonu..............................................................181M.5.2 Havaalanları ve Çevresinde Oluşturulan Gürültü Zonları..............181M.5.3 Ticari ve Endüstriyel Gürültü.........................................................181M.5.4 Kentsel Atıklar...............................................................................182M.5.5 Binalarda Isı Yalıtımı.....................................................................182M.6. NÜFUS.............................................................................................................183M.6.1 Nüfusun Yıllara Göre Değişimi......................................................183M.6.2 Nüfusun Cinsiyet ve Yaş Gruplarına Göre Dağılımı......................184M.6.3 İl ve İlçelerin Nüfus Yoğunlukları...................................................187M.6.4 Nüfus Değişim Oran......................................................................193M.6.5 Yer Değiştirme Olayları.................................................................193M.6.6 Turizm ve Seyahat........................................................................193M.6.7 İşsizlik............................................................................................193(N) ATIKLARN.1 EVSEL KATI ATIKLAR.....................................................................................194N.2 TEHLİKELİ VE ZARARLI ATIKLAR..................................................................195N.3 ÖZEL ATIKLAR................................................................................................195N.3.1 Tıbbi Atıklar...................................................................................195N.3.2 Atık Yağlar.....................................................................................195N.3.3 Pil ve Aküler..................................................................................195N.3.4 Cips ve Diğer Yakma Fırınlarından Kaynaklanan Küller...............196N.3.5 Tarama Çamurları.........................................................................196N.3.6 Elektrik ve Elektronik Atıklar..........................................................196N.3.7 Kullanım Ömrü Bitmiş Araçlar.......................................................196N.4 DİĞER ATIKLAR...............................................................................................196N.4.1 Radyoaktif Atıklar..........................................................................196N.4.2 Hayvan Kadavraları.......................................................................196N.4.3 Mezbaha Atıkları...........................................................................196xvi


N.5 ATIK YÖNETİMİ................................................................................................197N.6 KATI ATIKLARIN MİKTAR VE KOMPOZİSYONU............................................197N.7 KATI ATIKLARIN BİRİKTİRİLMESİ, TOPLANMASI, TAŞINMASI VE TRANSFERİSTASYONLARI.......................................................................................................197N.8 ATIKLARIN BERTARAF YÖNTEMLERİ...........................................................197N.8.1 Katı Atıkların Depolanması...........................................................197N.8.2 Atıkların Yakılması........................................................................197N.8.3 Kompost........................................................................................197N.9 ATIKLARIN GERİ KAZANIMI VE DEĞERLENDİRİLMESİ..............................198N.10 ATIKLARIN ÇEVRE ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ.................................................198(O) GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİMO.1 GÜRÜLTÜ........................................................................................................199O.1.1 Gürültü Kaynakları.....................................................................199O.1.1.1 Trafik Gürültüsü..........................................................................199O.1.1.2 Endüstri Gürültüsü.....................................................................200O.1.1.3 İnşaat Gürültüsü.........................................................................200O.1.1.4 Yerleşim Alanlarında Oluşan Gürültüler.....................................200O.1.1.5 Havaalanları Yakınında Oluşan Gürültü.....................................200O.1.2 Gürültünün Çevreye Olan Etkileri..................................................201O.1.2.1 Gürültünün Fiziksel Çevreye Etkileri.............................................201O.1.2.2 Sosyal Çevreye Etkisi...................................................................201O.1.3 Gürültünün İnsanlar Üzerine Etkileri.............................................201O.1.3.1 Fiziksel Etkisi................................................................................201O.1.3.2 Fizyolojik Etkisi..............................................................................202O.1.3.3 Psikolojik Etkisi..............................................................................202O.1.3.4 Performans Etkisi..........................................................................202O.2 TİTREŞİM.........................................................................................................203(P) AFETLERP.1 AFET OLAYLARI..............................................................................................204P.1.1 Depremler.....................................................................................204P.1.2 Heyelan ve Çığlar..........................................................................204P.1.3 Seller.............................................................................................204P.1.4 Orman ve Otlak Yangınları ..........................................................2<strong>05</strong>xvii


P.1.5 Fırtınalar........................................................................................2<strong>05</strong>P.2 AFETLER VE SAĞLIK ZARARLARI.................................................................206P.3 AFETLERİN ETKİLERİ VE YARDIM TEDBİRLERİ..........................................206P.3.1 Sivil Savunma Birimleri.................................................................206P.3.2 Yangın Kontrol ve Önleme Tedbirleri............................................207P.3.3 İlkyardım Servisler.........................................................................207P.3.4 Afetzedeler ve Mültecilerin Yeniden İskanı...................................207P.3.5 Tehlikeli ve Zehirli Maddelerin Sınırlararası Taşınması İçin AlınanTedbirler...................................................................................................................207P.3.6 Afetler ve Büyük Endüstriyel Kazalar............................................208(R) SAĞLIK VE ÇEVRER.1 TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ..........................................................................209R.1.1 Sağlık Kurumlarının Dağılımı........................................................209R.1.2 Bulaşıcı Hastalıklar.......................................................................209R.1.2.1 İçme ve Kullanma Suları...............................................................212R.1.2.2 Denizler.........................................................................................212R.1.2.3 Zoonoz Hastalıklar........................................................................213R.1.3 Gıda Hijyeni...................................................................................220R.1.4 Aşılama Çalışmaları......................................................................223R.1.5 Bebek Ölümleri..............................................................................225R.1.6 Ölümlerin Hastalık, Yaş ve Cins Gruplarına Göre Dağılımı..........228R.1.7 Aile Planlaması Çalışmaları..........................................................228R..2 ÇEVRE KİRLİLİĞİ VE ZARARLARINDAN OLUŞAN SAĞLIK RİSKLERİ.......229R.2.1 Kentsel Hava Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri.................229R.2.2 Su Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri..................................230R.2.3 Atıkların İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri..........................................232R.2.4 Gürültünün İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri.....................................232R.2.5 Pestisitlerin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri.....................................233R.2.6 İyonize Radyasyondan Korunma..................................................233(S) ÇEVRE EĞİTİMİS.1 KAMU KURULUŞLARININ ÇEVRE EĞİTİMİ İLE İLGİLİ FAALİYETLERİ........235S.2 ÇEVREYLE İLGİLİ GÖNÜLLÜ KURULUŞLAR VE FAALİYETLERİ.................235S.2.1 Çevre Vakıfları..............................................................................235xviii


S.2.2 Çevre dernekleri............................................................................235(T) ÇEVRE YÖNETİMİ VE PLANLAMAT.1 ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN VE ÇEVRESEL TAHRİBATIN ÖNLENMESİ...............237T.2 DOĞAL KAYNAKLARIN EKOLOJİK DENGELER ESAS ALINARAK VERİMLİKULLANIMI, KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİ....................................................237T.3 EKONOMİK VE SOSYAL FAALİYETLERİN, SONUÇLARININ ÇEVRENİNTAŞIMA KAPASİTESİNİ AŞMAYACAK BİÇİMDE PLANLANMASI.........................237T.4. ÇEVRENİN İNSAN- PSİKOSOSYAL İHTİYAÇLARIYLA UYUMUNUNSAĞLANMASI..........................................................................................................237xix


A. COĞRAFİK KAPSAMA.1. GirişUşak İli batıda Manisa, kuzeyde Kütahya, doğuda Afyon ve güneyde Denizli illeriile komşudur. Yüzölçümü 5341 km 2 olup, Anadolu bölümünde yer aldığından dolayıgeçit iklimi karakterleri hüküm sürmektedir. Yazları sıcak, kışları ise soğuk ve karyağışlı olarak geçmektedir. İlin en soğuk ayları Ocak ve Şubat, en sıcak ayları iseTemmuz ve Ağustos’tur. Yaz aylarında ısının 35-40 °C’ ye kadar çıkmasına karşılık,kışın da sıfırın altında 5 –10° C’ ye kadar düştüğü gözlenmiştir.Uşak İlinin bilinen tarihi İ.Ö. 4 binlerde Kalkolotik dönem yerleşmesi ile başlar. İlktunç çağında da süren bu yerleşimler tüm Anadolu’yu ele geçiren Hititlerin Uşak’taegemenlik kurmasını engelleyici bir rol oynamıştır.Hitit devletinin çökmesine yol açanEge göç kavimleri hareketi sırasında, Frig oymakları batıya doğru yayılarak Uşakyöresinde <strong>etki</strong>nlik sağladı.Frig devleti İ.Ö. 676 da Kafkaslardan gelen Kimmer akınlarıile çökünce Kimmerlerin hakimiyetine girdi. Bir süre sonra Lidya, İ.Ö. 652 bu devletiyıkan Kimmerler, Asur, Med ve Lidya orduları karşısında bozguna uğrayıncaAnadolu’yu terk etmek zorunda kaldılar. İ.Ö.546 da Lidya krallığına İ.Ö. 334 deMakedonyalıların İ.Ö.131-129 yılları arasında Romalıların hakimiyetinde kaldı.Romanın Asya eyaletini oluşturan geniş toprakların bir bölümü olan Uşak M.S. 395’ten sonra Bizans topraklarına katıldı.1071 de Malazgirt savaşını kazanan Selçuklular Marmara kıyılarına kadarilerlediler.Ancak Alparslan’ın ölümünden sonra toprakların büyük bir kısmıBizanslıların eline geçti. 1075 de kurulan Anadolu Selçuklu devleti Bizanslılarıyenerek 1076 yılında Uşak’ı topraklarına kattı. 1098 yılında Uşak tekrar Bizanslılarıneline geçti. 1182 yılında Uşak ele geçtiyse de 2. Kılıç Aslanın oğlu arasındakisaltanat kavgaları Uşak ve Kütahya’nın 1204 yılına kadar Bizanslıların hakimiyetindekalmasına neden oldu.Anadolu Selçukluları 1243 yılında Moğol istilasına uğrayarak Uşak Moğolhakimiyetine geçti. 1280 yılında Germiyan Oğulları beyliliğinin eline geçen Uşak 1390yılında Osmanoğulları Beyliği tüm Aydın ve Menteşe Oğullarını da yenerektoprakların büyük bir bölümünü oluşturan Uşak’ı da topraklarına kattı. 1429 yılındanitibaren 26 Ağustos 1920- Eylül 1921 tarihleri arasında Yunan işgali hariç Osmanlı1


hakimiyetinde kalmış ve Kütahya’ya bağlı bir ilçe merkezi olarak varlığınısürdürmüştür.İlimiz Kuva-i Milliye Hareketinde önemli bir yer tutmaktadır. Yunanlıların 2 yılsüreyle işgal altında tutukları Uşak ileri bir karakol olarak kullanılmıştır. Millimücadelenin sonucunu getiren, Başkomutanlık Meydan Muharebesinin en yoğunçalışmaları da bu ilin topraklarında yaşanmıştır. 1 Eylül 1921 de ilimiz düşmanişgalinden kurtulmuş ve 15 Temmuz 1953 yılında Kütahya’dan ayrılarak il merkeziolmuştur.A.2. İl ve İlçe Sınırlarıİlimizde Merkez İlçe dahil 6 ilçe bulunmaktadır.Bunlardan;Merkez; Kütahya ile,Banaz; Afyon ve Kütahya ile,Eşme; Denizli ve Manisa ileKarahallı; Denizli ile,Sivaslı; Denizli ile,Ulubey; Denizli ile sınır komşusudur.A.3. İlin Coğrafik DurumuUşak ili, komşuları olan Kütahya ve Afyon illeri gibi İç Anadolu ve Ege Bölgesiarasında bir geçiş bölümünü teşkil eden İç Batı Anadolu eşiği üzerinde yer alır.38-41 kuzey enlemi, 29-24 doğu boylamı arasında olan ilin topraklarını kuzeydenKütahya İlinin Gediz ve Altıntaş ilçeleri, doğudan Afyon ilinin Sandıklı ve Sincanlıilçeleri, güneyden Denizli ilinin Çivril, Çal ve Güney ilçeleri, batıdan Manisa İlininSarıgöl, Kula ,Selendi ilçeleri çevirmektedir.Kuzeyde Şaphane Dağı (212 m), Kuzeydoğu da Murat Dağı (2309 m),Güneydoğuda Bulkaz Dağı (1990 m) ilimiz doğal sınırlarını çizer. Kuzey batıdaGediz, Güneyde Büyük Menderes nehirleri ilin doğal sınırlarını teşkil eder. Bu sınırlariçinde Uşak ili 5341 Km 2 ’ lik alanı kapsar.A.4. İlin Topoğrafyası Ve Jeomorfolojik DurumuUşak İli <strong>genel</strong> olarak engebelidir. Ova ve yaylaların oranı azdır. Ortalama olarakdeniz seviyesinden 1000 – 1200 m yüksek olup, dalgalı bir yayla görünümündedir.906 m yükseklikte yayla şehridir. İlimiz dağlık olmakla beraber yüksek dağlar2


Şekil 1 : Uşak İl Haritası3


görünmez . Dağlar il alanının kuzeydoğu ve doğu kesiminde kümelenmiştir. İlin% 37,5’ ini teşkil eden dağlık alanlar; kapladığı alan itibariyle platolardan sonra ikincisırada gelmektedir.Murat Dağı: Uşak İli Kütahya sınırı boyunca uzanan Murat Dağının bir kısmı ilsınırları içerisinde kalmaktadır. Yüksekliği 2309 m’ yi bulan Murat Dağı, zengin bitkiörtüsü ile kaplıdır. doğusunda 1644 m yükseklikte Tahdel tepe bulunmaktadır.Bulkaz Dağı: Sivaslının Doğusunda bulunan Bulkaz Dağının yüksekliği 1930 m’ dir.Zengin su kaynakları vardır.Elma Dağı: Yüksekliği 18<strong>05</strong>m’yi bulan dağ merkezin kuzeyinde yer almaktadır.Geniş orman ve yaylalarla kaplıdır.A.5. Jeolojik Yapı ve StatigrafiKayraktepe Formasyonu (Pzk)Gri, kahverenkli, iri feldspat ve kuvars porfiroblastları içeren ince taneli, gnays vemilonitik gnayslardan oluşmaktadır. Birimin üst kısımlarına doğru tane boyu altkısımlarına oranla daha küçüktür. Oldukça bol hidrotermal kuvars damarlarıylakesilmiştir. Yer yer bantlı yer yer gözlü gnays karakterindedir. Birim içersinde; alkalifeldspat, plajioklas, kuvars, muskovit, biyotit, granat, sfen, apatit, klorit ve opakmineralleri yer almaktadır. Bu formasyon; Sivaslı ilçesi kuzeydoğusunda Hanoğluköyü ve civarında, Sivaslı- Uşak karayolu Yenierice köyü civarında ve kuzeyindegözlenir.Eşme formasyonu (Pze)Menderes masifi örtüşistleri ve mermer merceklerinden oluşan birim EşmeFormasyonu olarak adlandırılmıştır. Gri, siyahımsı yeşil ve toprağımsı renklerdeçeşitli şistlerden oluşan sedimenter kökenli birim birim içerisinde şu kayaç gruplarınarastlanmıştır. Granatşist, Biyotit-muskovit, kuvars-grafitşist, kuvarsit, biyotit-kuvarsmukovitşist,klorit-serizitşist ve fıllitler ile mermer blok mercekleri. Eşme formasyonuen tipik Eşme ilçesi ve batısında yayılım gösterir. Ayrıca Sivaslı ilçesininkuzeydoğusunda, Eldeniz ve Cinoğlu köyleri civarında ve Uşak kuzeyinde yayılımgöstermektedir.4


Şekil 2:Uşak Civarının Genelleştirilmiş Statigrafik Sütun Kesiti.5


Boduşdamı Formasyonu (Pzb)Genellikle gri, beyaz yer yer mor ve yeşil renkli, ince orta tabakalı yer yer masivgörüşlü ve laminalı mermerlerden oluşmaktadır. İnce çört bant ve yumrularıiçermektedir. Uşak ili merkezinin kuzeyinde, Sivaslı ilçesinin doğusunda ve Karahallıilçesinin batısında geniş alanlarda yayılım göstermektedir. Boduşdamı formasyonuüzerinde Aşağıbelova formasyonu uyumsuz olarak gelmektedir.Aşağıbelova Formasyonu(Ja)Gri kirli sarı ayrışma renkli, ince-orta tabakalanmalı, yer yer laminalı, düşükderecede metaforfizma geçirmiş metakumtaşı, metasilt taşı ve renkristalizekireçtaşlarından oluşmaktadır.Kızılcasöğüt Formasyonu (Jk)Genellikle Gri mavimsi yer yer beyaz renkli dolomitik kireçtaşlarının oluşturduğukısmen ince tabakalı, ince taneli kumtaşı, şeyl veya ince taneli çört bantları kapsar.Bazen tabakalı bazende masif görünüşlüdür. Orta üst jeurasik yaşını veren fosilleribelirlenmiştir. Yer yer masif ve tabakalı olduğu yerlerde çok kıvrımlı olduğu içinkalınlığı kesin olarak tesbit edilememiştir. Sivaslının kuzeyinde Kızılcasöğüt kasabasıdolaylarında ve Muratdağında geniş yayılım göstermektedir.Vezirler Melanjı (Kvm)Mağmatik kökenli ayrılmamış melanj, çok çeşitli büyüklükte ve değişik litolojidebloklardan oluşur. Bloklar arasında tortul mağmatik ve metaforfik kayaçlar bulunur.Hakim olan kayaç türü ultramafiklerdir. Uşak kuzeyinde vezirler köyü dolayında MuratDağında ve Banaz Kapıdağda gözlenir.Baklan Graniti (Pabg)Biyotitli, alkali feldspatlı mozogranit. Gri Beyaz renkli, iri, hemen hemen eş boytanelidir. Kayacı oluşturan minerallerde zayıf bir yönlenme söz konusudur. Kırılmasızordur. Baklan granitinin yerleşim yaşı 52 ± 7 milyon yıldır Paleoseneosen arasındakarşılık gelmektedir. Baklan graniti Banaz’ın Bahadır Köyü kuzeyinde Baklantepe vecivarında yayılım gösterir.Kürtköy Formasyonu (Tmk)Bu formasyon altta boyutları 0.1 mm’den 500 mm kadar değişen ve salt ultramfikkayaç parçalarından oluşan yeşil-bordo renkli ten kökenli ve bunlar üzerinde yer alankırmızı-kahverengi çok kökenli çakıltaşlarından oluşur. Linyit içermez. Alt Miyosenyaşlıdır. Vezirler melanjı üzerinde uyumsuz olarak yer alır.6


Yeniköy Formasyonu (Tmy)Kirli sarı, turuncu renkli, çok kökenli çakıltaşı, kumtaşı, kiltaşı, tüfit ve killi kireçtaşı ardalanmasından oluşur. Menderesli nehir ortamından çökelmiştir. Orta-üstMiyosen yaşlıdır. Bölgede Orta Miyosen Dikendere volkanitleriyle sona ermiş ve tüflüseviyeler oluşmuştur. Birim çalışma sahasıda Uşak’ta çok geniş alanlarda yayılımgösterir.Dikendere Volkanitleri (Tmdv)Riyolit, riyodasit, tüf ve aglomeralarından oluşur. Orta Miyosen yaşlıdır. Riyolitleraçık gri bej renklidir. Porfirik dokuludur. Mega fenokristaller halinde feldspatlar içerir.Karaboldere Volkanitleri (Tmkv)Riyodasit, trakiandezit, tefrit, tüf ve aglomeralarından oluşur.Yer yer asidik yeryer bazik volkanizmanın bulunması volkanizmanın birkaç evreli olması gerektiğinigösterir. Uşak Elmadağ yöresinde, Banaz kuzeydoğusunda Devebağırtan tepe vedolayında Balcıdamı köyü civarında geniş yayılım sunmaktadır.Beydağı Volkanitleri (Tpbv)Andezid lav, tüf ve aglomeralarından oluşur. Andazıdler <strong>genel</strong>likle porfirik yapı vehiyalopilitik doku sunmaktadır. Alt-orta pliyosen yaşlı oldukları bölgedeki çökel istifi ileolan ilişkilerinin korelasyonu ile saptanmıştır. Beydağı volkanitleri Eşme ilçesininkuzeydoğunda yayılım göstermektedir.Ulubey Formasyonu (Tpu)Kireçtaşı, killi – çakıllı kireç taşı yersel kil, kum, silt, tüfit ve linyitli kil düzeyleriiçerir. Tabanda çakıllı bir seviye ile başlayıp üstte doğru giderek kireç taşlarınınhakim olduğu bir istif halinde gözlenmektedir. Pliyosen yaşlıdır. Uşak bölgesindeoldukça geniş bir alana da yayılım sunmaktadır.Payamtepe Volkanitleri (Tpm)Genel kaya türünü bazaltikandazitler oluşturmaktadır. Lavlar iri gözenekli veporfirik dokulu olup, Plajioklas, ojit ve ender opak minarellerinden oluşan bir hamurmaddesi içindeki olibin, ojit ve plajioklas fenekristalleri ile belirgindir. Gaz boşluklarıikincil minarellerle doldurulmuştur. Uşak bölgesinde dar bir alanda Uşakkuzeybatısında gözlenmektedir.Asartepe Formasyonu (Qat)Genellikle kızıl ve turuncu yer yer beyaz ve bej renklidir. 40cm çapına ulaşankaba kırıntılarının hakim olduğu az tuturulmuş çakıl taşları <strong>genel</strong> litolojiyi oluşturur.7


Plyistosen yaşlıdır. Kalınlığı 250m kadardır. Sivaslı Ovasının tamamında ve ulupınarköyü çevresinde yaygın olarak bulunmaktadır.Alüvyon (Qal)Çok kökenli, gevşek yapılı, blok, çakıl, kum, silt ve mil boyunda tutturulmamışmalzemelerden oluşur. İçerdiği Malzemeler <strong>genel</strong>likle; kuvarsit, şist, gnays, mermer,kalkşist, metabazit ve kireç taşından oluşmaktadır. Dere yatakları boyunca yayılımgösterir. Kalınlığı değişkendir.A.5.1. Metamorfizma ve MağmatizmaUşak yöresi temeli Menderes Masifinin Metamorfik kayaçları ve Menderesmasifinin üzerindeki platform tipi karbonat çökelleri oluşturmaktadır.Derin zonlardametamorfizma geçirmiş olan bu birimler Menderes Masifi Metamorfik kayaçları TetisOkyanusunun kapanımıyla birlikte okyanusal kabuk kayaları tarafından bir napşeklinde örtülmüş ve bölgede kabuğun kalınlaşmasıyla Granitik kayalar sokulumyapmıştır. Miyosen sonrası bölgenin gerilmeli bir rejimin <strong>etki</strong>si altına girmesi,Menderes Masifinin KG yönlü çekilerek Metamorfik çekirdek olarak yükselmesiylebölgede doğrultu atımlı ve düşey fayların egemen olduğu gerilme başlamıştır. Neojendöneminde açılmaya başlayan havzalarda karasal çekirdeğin hakim olduğu istifler vegerilme rejiminin denetlendiği Volkanizma faaliyetleri <strong>etki</strong>n olmuştur. Alt Miyosendengünümüze değin bu rejim <strong>etki</strong>sini sürdürmüştür. Bölge Pliyosende görsel bir havzakarakteri kazanmış ve çok geniş sahalar bu havzada oluşan çökeller tarafındanörtülmüştür. Günümüzde Uşak dört bir yanı Metamorfik (Musadağ, Burgazdağ, MuratDağı) ve Volkanik kayaçların (Elmadağ, Beydağı) çevrelediği dağ kuşakları arasındaçökel havzaları şeklinde bir görünüm sunmaktadır.A.5.2.Tektonik ve PaleocoğrafyaDört Jeolojik zamana ait çeşitli litolojiden yapılı Uşak yöresi, Post Alpin dönemdeNeotektonik hareketlere maruz kalmış, günümüzdeki morfolojik görünümü ortayaçıkmıştır. Bu bölge jeolojik yapısı ve morfo-tektonik özelliği itibari ile Asor adalarındanEndonezya’ya kadar uzanan Alpin Kuşakta yer tutmaktadır. Uşak yöresi KuzeyAnadolu Fay sistemi, Ege-Hellen hendeği ve bunun doğu uzantısı durumunda olanKıbrıs yayı ile Ege Graben sistemini içeren Batı Anadolu çekme rejiminin denetimialtındadır. Anadolunun batıya hareketi, doğu batı yönlü sıkışmalara, kuzey-güneyyönlü genişlemelere ve dolayısıyla da yöredeki fay sistemlerinin domino taşları gibi8


irbirini <strong>etki</strong>leyerek kıpırdanmasına neden olmaktadır. Nitekim Afrika levhasınınAnadolu altına daldığı Ege – Hellen hendeği ve bunun doğu uzantısı durumunda olanEge graben sisteminin fayları kuzey Anadolu sisteminin batısındaki faylar veMarmara denizindeki faylar dikkat çekmektedir.KAYNAKLARJeoloji Mühendisleri OdasıTurizm Envanteri 2001 Uşak Valiliği,21. Yüzyıl Eşiğinde Uşak Sempozyumu, 20019


B. DOĞAL KAYNAKLARB.1. Enerji KaynaklarıB.1.1.GüneşKonuyla ilgili ayrıntılı bilgi C.1.1.4 Bölümünde verilmiştir.B.1.2.Su Gücüİlimiz sınırları içersinde enerjiye dönüştürülebilecek su kaynaklarıbulunmamaktadır.B.1.3.Kömürİlimiz sınırları içersinde Merkez ilçe İlyaslı Kasabası sınırları içersinde Kömürrezervi mevcuttur. B.5.3 Enerji Madenleri Bölümünde konuyla ilgili bilgi verilmiştir.B.1.4.DoğalgazUşak iline 2003 yılında Doğal Gaz gelmiştir. İlk etapta Organize Bölge Müdürlüğüiçersinde faaliyet gösteren işletmelere verilmiş olup, 2004 yılı içinde de Merkezdebulunan işletmeler doğalgaz bağlantısı yaparak kullanıma geçmişlerdir. 20<strong>05</strong> yılısonu itibarı ile ilimizin %20-25’ine doğalgaz bağlantısı yapılmıştır.B.1.5.Rüzgarİlimiz sınırları içersinde rüzgar enerjisinden faydalanılmamaktadır.B.1.6. Biyomas (Biyogaz, Odun, Tezek)İlimizde Biyomas (Gübre, bitkisel atık ve benzeri organik atıkların oksijensizortamda fermante olması sonucu meydana gelen yanıcı gaz) enerji türündenyararlanılmamaktadır.B.1.7. PetrolUşak il sınırları içersinde petrol rezervi bulunmamaktadır.10


B.1.8. Jeotermal SahalarHamamboğazı KaplıcasıAksaz HamamlarıEmirfakı HamamlarıÖrencik KaplıcasıB.2. Flora ve FaunaB.2.1. OrmanlarTablo 1: Uşak’taki Orman Alanlarının Yüzdeleri.KORUBALTALIKVERİMLİORMANBOZUKORMANORM.ALANORAÇIKLIKALANTOPLAMALANİliNORMAL BOZUK NORMAL BOZUKHA. HA. HA. HA. HA. HA HA % HA. HA.UŞAK 77.186 66.314 122 76.588 77.307 142.902 220.209 220.209 338.576 558.785% 35 30 0 35 35 65 100 39 61 100B.2.2.Çayır ve Mera2001 Yılı Çayır- Mera Kanunu Çalışmalarıİlimiz Merkez, Banaz, Eşme, Karahallı, Sivaslı ve Ulubey ilçelerine ait 267köyde toplam 36.837 hektar çayır-mera alanına sahip olup, 1998 Yılında yürürlüğegiren Mera Kanunu Uygulamaları kapsamında, kadastro çalışması tamamlanan 184birim ile ilgili olarak 1999 yılı ve 2000 yıllarında yapılan 6 adet ihale ile 184 birimde24.565 hektarlık alanın ihaleleri yapılmış ve 13.08.2002 tarihinde işlemleri bitirilerek30.12.2003 tarihinde Kadastro Müdürlüklerinin kontrollerinden sonra hak edişleriödenerek teslim alınmıştır. Bu da toplam mera alanımızın % 67’sine, köy sayımızın% 69’una tekabül etmektedir. Son üç ihale ile ilgili olarak 253.353.750.000.TL.ödenmiştir. 2003 yılında Mera Özel Ödeneğinden toplam 254.211.850.000.TL.harcama yapılmıştır.1999 ve 2000 yılında ihalesi yapılan 184 birime ilave olarak 2001 yılında 5 ,2002 yılında ise 8 Köyün Kadastro Müdürlüklerince kadastro çalışması tamamlanmış,2003 yılında Kadastro Müdürlüklerince programa alınan 5 köyden 3’ünde mera tespitçalışmaları tamamlanmış, diğer 2 köyde ise mera tespit çalışmaları devametmektedir. 2000 yılında ihale edilen 15 köyün 5’ inde mera olmaya uygun 26,3hektar alan 5/b kapsamında değerlendirilmiş, 2001, 2002, 2003 yıllarında ise MerkezAltıntaş, Eynihan, Ciğerdede, Hocalar, ve Banaz ilçesi Hallaçlar köylerinde toplam80,8 hektar alan yeni ihalede ölçtürülmek üzere 5/b kapsamında değerlendirildi.Sivaslı İlçesi Akarca Köyünde tescil harici bırakılan 150 hektarlık alanın mera vasfıylatescili Kadastro Müdürlüğünce yapıldı. Ayrıca Merkez Ulucak Köyünde 157,27hektar ve Ulubey ilçesi B.Kayalı köyünde 3 hektarlık mera alanının tespiti KadastroMüdürlüklerce yapılmıştır.İlimiz Merkez, Banaz, Eşme, Sivaslı, Karahallı ve Ulubey ilçelerine ait meraalanları ile ilgili, Müdürlüğümüze verilen tecavüz dilekçelerine ait gerekli işlemleryapılmaktadır.11


Merkez ve Banaz, ve Ulubey ilçesine ait toplam 12 köyde toplam 142 dekarlıkmera alanının vasıf değişikliği işlemleri yapıldı. D.S.İ ve TEİAŞ.tan ot geliri olan9.976.920.000 TL.'nin mera gelir hesabına yatırılması sağlandı. Sivaslı ilçesiPınarbaşı Belediyesine ait vasıf değişikliği işlemleri devam etmektedir.Merkez, Banaz ve Eşme İlçelerinden gelen göçerlerin mera kiralamadilekçeleri değerlendirilmiştir.2000 yılında ihalesi yapılan Uşak İli Merkez, Banaz, Eşme, Karahallı, Sivaslıve Ulubey ilçelerine ait 3 ihaleyi alan firmanın yaptığı işler ile ilgili kontrolişlemlerine 2003 yılında da devam edilerek, Kadastro Kontrollerinintamamlanmasından sonra kabulleri yapıldı ve hakedişleri düzenlendi.Tablo 2: Mera İhaleleriToplam Köy Sayısı 267İhalesi Yapılan Köy Sayısı 184İhalesi Yapılmayan Köy Sayısı 83Merası Olmayan Köy Sayısı 50Kadastro Müd.Tarafından Çalışması Devam Eden Köy Sayısı 5Kadastro Müd. Tarafından Çalışması Bitirilen Köy Sayısı 13Kadastrosu Yapılmayan Köy Sayısı 15Şekil 3 : Mera İhaleleri.GRAFİK : MERA İHALELERİ31%İ.Yapılanİ.Yapılmayan69%Devlet İstatistik Enstitüsü rakamlarına göre Türkiye <strong>genel</strong>inde 1 Büyükbaşhayvan birimine düşen mera alanı 20 dekar, İlimizdeki mera mevcudu ve hayvansayısına göre ise 5 dekardır.1.B.B.H. BİRİMİNE DÜŞEN MERA ALANIUŞAK 5TÜRKİYE 2012


Şekil. 4 : B.B.H.B.Düşen Mera Alanı.20151<strong>05</strong>01B.B.H.B.DÜŞEN MERA ALANIS1UŞAKTÜRKİYESeriler 1Yem Bitkileri Üretimi Geliştirme Projesi Çalışmalarıİlimiz Merkez, Banaz, Eşme, Sivaslı ve Ulubey ilçelerinde 2001 yılında seçilenAlanyurt, Hisar, Çamyazı, Selikler, Bozkuş, Takmak, Ahmetler, Kolonkaya, Erice veKöseler olmak üzere 10 pilot köy kaba yem açığını kapatabilmek amacıyla yembitkisi ekimleri gerçekleştirilmiştir. 2001 yılında Merkez ve 5 ilçede seçilen 10 adetpilot köyde 163 dekar yonca, 654 dekar Fiğ, 15 dekar Macar Fiği, 614 dekar silajlıkmısır, 36 dekar hayvan pancarı ekimi gerçekleştirilmiştir. Bu ekilişlerden 7<strong>05</strong> tonuArpa+Fiğ, 2235 tonu Mısır silajı olmak üzere 2940 ton silaj yapılmıştır.B.2.3. Sulak AlanlarKöy Hizmetleri tarafından sulanan saha;Gölet1.861 Ha.Yerüstü Suyu 6.153 Ha.Yer altı Suyu 116 Ha.Toplam8.130 Ha.Çiftçi imkanları ile sulanan alanDSİ tarafından sulanan alanToplam sulanan alanSulamaya elverişli saha1.190 Ha.2.208 Ha.11.528 Ha.191.449 Ha.13


B.2.4.Endemik Bitkilerİlimizde Acer monspessulanum Endemik Bitki olarak tespit edilmiştir.Boyu ilimizde 3m’ye kadar gözlenmiş olup, Altıntaş köyündegözlenmiştir.Yaprakları üç loblu olan bir ağaçtır. Meyve kanatları arasındaki açı,daraçı olup meyveleri, kanatların ilk oluştuğu zaman kırmızı renklidir. Yüksek rakımlardayetişir.B.2.5.Fauna ve Endemik Hayvanlarİlimizde endemik hayvan bulunmamaktadır.B.2.6.Milli Parklar, Tabiat Parklar, Tabiat Anıtı ve Tabiatı Koruma AlanlarıBaşkomutanlık Tarihi Milli Parkının bir kısmı Banaz ilçesi Büyükoturak Kasabasısınırları içersinde kalmaktadır.B.3. ToprakTablo 3 : Toprak Sınıfları ve DağılımıToprak Sınıfları Alan (Ha.) Oran (%)Alüvyal 12.824 2.4Hidromorfik Alüvyal 311 0.0Kolüvyal 6.554 1.2Kahverengi Orman 214.148 40.1KireçsizKahverengi Orman 171.493 32.1Kestane Rengi 285 0.0Kırmızı kestane Rengi 29.278 5.5Kahverengi 61.944 11.2Kireçsiz Kahverengi 7.255 1.4Rendzina 12.992 2.4Irmak Taşkını Yataklar 456 0.0Çıplak Kaya 15.666 3.014


B.4. Su KaynaklarıB.4.1. İçme Suyu Kaynakları ve Barajlarİlimize içme suyu sağlayan kaynaklar şunlardır;Tablo 4 : İlimize İçme Suyu Sağlayan Kaynaklar.Adı Türü YeriKapasitesi(m3/yıl)Kalitesi(SKKYTablo-1)HangiYerleşimYerine İçmeSuyuSağladığıHavaalanı Kuyuları Kuyu Bozkuş Köyü civarı 3.786.912Bölme Kuyuları Kuyu Fatih Mah. 2.840.184Kuyulardan veKaynaklardanDoğala Kuyuları Kuyu Aybey Mah. 1.262.304pompalananAsfalt Şantiyesi Kuyu Gediz Kümesi 1.893.456sular toplamaKarakol Drenajı Kaynak Karabol Köyü 1.262.304depolarındanÇokrağan Memba Kaynak Yukarı Karacahisar 1.893.456Şehrin tümünedağıtılmaktadır.Yeraltı Su Kaynağı Kuyu Güre Kasabası 37.000 - Güre KasabasıÇokrağan Yüzeysel İçme Yukarı Karacahisar 523.952 İçilebilir Banaz İlçesineSuyuKöyü-BanazUlubey İçme suyu Sondaj Külçen Deresi Ulubey Uygun Ulubey-ÇubukDağı mahallesiKöseler İçme suyu Sondaj Köseler Köyü Uygun Köseler KöyüSevindikler Mah.Kıranköy Içme suyu Kaynak Kıranköy Uygun Kıranköy k.Sülümenli İçme Sondaj Sülümenli Köyü Uygun Sülümenli k.suyuHasköy İçme suyu Kaynak Ulaş mevkii(Karahallı,Kırkyaren)Uygun Hasköy k.KırkyarenB.Kayallı İçme suyu Kaynak Toptaş mevkii UlubeyUygun B.KayallısınırlarıK.Kayallı İçme suyu Sondaj Kıran mevkii K.KayallıUygun K.Kayallısınırlarıİshaklar İçme suyu Sondaj Eski bağlar İshaklar k.SınırıUygun İshaklar-YeniceMahOmurca İçme suyu Sondaj Kuru dere mevkiiUygun Omurca k.OmurcaÇardak İçme suyu Sondaj Çardak k. Uygun Çardak k.Çırpıcılar İçme suyu Sondaj Çırpıcılar k. Uygun Çırpıcılar k.Söğütlü k. İçme Kaynak Söğütlü k. Uygun Söğütlü k.suyuK.İlyaslı İçme suyu Kaynak K.İlyaslı k. Uygun K.İlyaslı k.Akkeçili İçme suyu Sondaj Kozdağı mevkiiUygun Akkeçili k.Akkeçili k.Çamdere İçme suyu Sondaj Çamdağı k. Uygun Çamdere k.İnay İçme suyu Kaynak İnay köyü Uygun İnay köyüKışla k. İçme suyu Sondaj Kışla k. Uygun Kışla k.KaracaahmetsuyuİçmeSondaj Karacaahmet k. Uygun Karacaahmet k.15


Çamlıbel İçme suyu Kaynak Sülümenli k. Uygun Çamlıbel k.Kurudere İçme suyu Kaynak Kurudere k. Uygun Kurudere k.Hanyeri İçme suyu Kaynak Hanyeri k. Uygun Hanyeri k.Aksaz İçme suyu Kaynak Aksaz k. Uygun Aksaz k.Deredam veBekimiş Mah.Gümüşkol İçme Tanker_taşıma Kışla k. Uygun Gümüşkol k.suyuKatrancılar İçme Tanker_taşıma Bekişli k. Uygun Katrancılar ksuyuAvgan İçme suyu Kaynak Ulubey deresi Uygun Avgan k.Bekdemir İçme suyu Sondaj Hocalar k. Uygun Bekdemir k.Dutluca İçme suyu Sondaj Dutluca k. Uygun Dutluca k.Külçen İçme suyu Sondaj Külçen deresi Uygun Külçen k. -Çalışkanlar k.Şebeke suyu Kaynak Hocalar pınarı 250 75 m³ BeklenirŞebeke suyu Kaynak Ulubey deresi 500(1994) 75 m³ Külçen köyüŞebeke suyu Kaynak Cuma yolu 75 60 m³ DutlucaŞebeke suyu Kaynak Ulubey deresi 700(1994) 75 m³ Avgan k.Şebeke suyu Kaynak Ulubey deresi 500(1994) 75 m³ ÇalışkanlarKarahallı Kaynak Çılandır deresi T.S 20 KarahallıPaşalar Kaynak Çılandır deresi T.S 20 PaşalarKavaklı Kaynak Çılandır deresi T.S 20 KavaklıBuğdaycı Artezyen Mezarlık Kuruçay T.S 22 BuğdaycıKaykıllı T.S 22 KaykıllıDumanlı T.S 22 DumanlıCoplu T.S 22 CopluÇokaklı Artezyen Beneş deresi T.S 30 ÇokaklıDeli Hıdırlı Artezyen Değirmen önü T.S 26 Deli HıdırlıKülköy Artezyen Derincik mevkii T.S 26 KülköyDuraklı Artezyen Derincik mevkii T.S26 DuraklıKarbasan Artezyen Kuyu yolu T.S 26 KarbasanKırkyaren Artezyen Ulaş deresi KırkyarenBekiköy Artezyen Eski bağlar T.S 20 BekiköyAlfaklar Artezyen Şerif ağa kuyusu T.S 18 AlfaklarKarayakuplu Artezyen Şerif ağa kuyusu KarayakupluSivaslı Artezyen Evrenli T.S 32 SivaslıPınarbaşı beldesi Artezyen Yediahar T.S 26 PınarbaşıTatar Artezyen Tatar Kogu mevkii T.S 34 TatarSelçikler Artezyen Cingil çayırı T.S 36 SelçiklerEldeniz k. Artezyen İki köprü arası T.S 30 EldenizCinoğlu k. Artezyen Terzioğlu mevkii T.S 26 CinoğluHanoğlu k Kaynak Köy üstü T.S 27 HanoğluKetenli k. Kaynak Dere boyu T.S 26 Ketenlik tekeliHorzumlarKaraboyalık k. Artezyen Akalın mevkii T.S 38 KaraboyalıkErcek Artezyen T.S 24 ErceYeni Erce k Artezyen T.S 20 Yeni ErceAkarca k Kaynak T.S 32 Akarca16


Özbeyli k Kaynak T.S 21 ÖzbeyliSalmanlar k Artezyen Çayır mevkii T.S 44 SalmanlarSamatlar k Artezyen Akçapınar T.S 22 SamatlarKökez Artezyen Pınar mevkii T.S 28 KökezSazak k Kaynak Selçikler yolu T.S 22 SazakAzizler Artezyen Şirşir T.S 29 AzizlerYayalar beldesi Artezyen T.S 24 YayalarAğaçbeyli beldesi Artezyen Çivril yolu altı T.S 26 AğaçbeyliHacım Artezyen Uşak yolu T.S 32 HacımGüllü deresi grup Kapitaj Güllü bağırsak deresi 7 lt/sn Uygun Eşme ve güllüiçme suyubeldesiGüllübağ içme suyu Sondaj Kayalı deresi Uygun Güllübağ veKayalı kCamili grup içme Sondaj Camili Uygun Camili vesuyuKocabey k.Takmak göleti Yüzeysel Takmak yöresi Uygun Takmak,arıtma suyuDereköy veKıranköyYeleğen içme suyu Sondaj Yeleğen deresi Uygun YeleğenEşmetaş içme suyu Sondaj Eşmetaş Uygun EşmetaşBalabancı içme Sondaj Balabancı Uygun Balabancı ksuyuKeklikli içme suyu Sondaj Keklikli k Uygun Keklikli kYeşilkavak içme Kapitaj Yeşilkavak DövenUygun Yeşilkavak köyüsuyumevkiiAğabey içme suyu Sondaj Ağabey Uygun Ağabey kKayapınar içme Sondaj Kayapınar deresi Uygun Kayapınar köyüsuyuKonak içme suyu Sondaj Konak Uygun Konak köyüNarlı içme suyu Sondaj Narlı Uygun NarlıAhmetler içme suyu Sondaj Hayribey mevkii Uygun Ahmetler beldesiKolankaya içme Sondaj Kolankaya deresi Uygun KolankayasuyuGedikler içme suyu Sondaj Gedikler Uygun Gedikler kGökçukur içme suyu Sondaj Gökçukur Uygun GökçukurEmirli içme suyu Sondaj Emirli Uygun Emirli kKaraahmetli grup Sondaj Karaahmetli Uygun Karaahmetli veiçme suyuŞehitli köyüDavutlar içme suyu Kaynak Davutlar Uygun DavutlarCaberler Kaynak Caberler Uygun CaberlerBozlar Kaynak Bozlar Uygun BozlarYaylaköy içme suyu Kaynak Yaylaköy Uygun YaylaköyGüneyköy içme Kaynak Güneyköy Uygun GüneyköysuyuCevizli içme suyu Kaynak Cevizli Uygun CevizliHardallı Kaynak Hardallı Uygun hardallıDereli içme suyu Kaynak Dereli Uygun Dereli kManavlı içme suyu Kaynak Manavlı Uygun Manavlı kKazaklar içme suyu Kaynak Kazaklar Uygun KazaklarYeniköy içme suyu Kaynak Yeniköy Uygun YeniköyKandemirlersuyuiçmeKaynak Kandemirler Uygun Kandemirler17


Poslu içme suyu Kaynak Poslu Uygun PosluAraplar içme suyu Kaynak Araplar Uygun Araplarİsalar içme suyu Kaynak İsalar Uygun İsalarBekişli içme suyu Kaynak Bekişli Uygun BekişliKaracaömerli içme Kaynak Karacaömerli Uygun KaracaömerlisuyuAkçaköy içme suyu Kaynak Akçaköy Uygun AkçaköySaraycık içme suyu Kaynak Saraycık Uygun SaraycıkAydınlı içme suyu Kaynak Aydınlı Uygun AydınlıCemalçavuş içme Kaynak Cemalçavuş Uygun CemalçavuşsuyuGünkaya içme suyu Kaynak Günkaya Uygun GünkayaHamamdere içme Kaynak Hamamdere Uygun HamamderesuyuKöylüoğlu içme suyu Kaynak Köylüoğlu Uygun KöylüoğluUluyayla içme suyu Kaynak Uluyayla Uygun UluyaylaKarabacaklı içme Kaynak Karabacaklı Uygun KarabacaklısuyuDervişli içme suyu Kaynak Dervişli Uygun DervişliArmutlu içme suyu Kaynak Armutu Uygun ArmutluOymalı içme suyu Kaynak Oymalı Uygun OymalıAlahabalı içme suyu Kaynak Alahabalı Uygun AlahabalıEşmeli içme suyu Kaynak Eşmeli Uygun EşmeliÇaykışla içme suyu Kaynak Çaykışla Uygun ÇaykışlaT.S : Toplam SertlikB.4.2.Yer altı Su KaynaklarıTablo 5 : 1990-2002 Yılları arasında açılmış sondaj kuyuları listesiMOTOPOMAÇILDIĞI VERİM İŞLETMEYE PROJENO İLÇESİ ÜNİTESİPYIL Lt/Sn. AÇILDIĞI YIL MONTAJLI1 Merkez Çınarcık Grb. 1990 Kuru Yok -2 Merkez Kalfa Köyü 1990 7 1991 Var x3 Merkez Doğancık 1990 15 1992 Var x4 Merkez Kuyucak Köyü 1991 3 1993 Var x5 Merkez Ortabağ 1991 5 1995 Var x6 Merkez Mollamusa Grb. 1991 Kuru Yok -7 Merkez Karlık 1991 Kuru Yok -8 Merkez Yeniköy Grb 1992 10 2000 Var x9 Merkez Köy Hizm. İl Müd. 1993 4 1994 Var x10 Merkez Karahasan 1993 5 1993 Var x11 Merkez Çatalbayır 1993 Kuru Yok -12 Merkez Kısık-Kargılar 1993 6 2000 Var x13 Merkez İkisaray 1990 12 1997 Var x14 Merkez Çınarcık-ÜrünköyGrb. 1993 2 1996 Var x15 Merkez Derbent-Ortaburun Mh. 1993 13 Var -16 Merkez Bozkuş 1994 13 2001 Var x18


17 Merkez Kaşbelen Asfalt Şant. 1994 8 1999 Var x18 Merkez Çarıkköy 1994 11 1994 Var x19 Merkez İkisaray 1994 Kuru Yok -20 Merkez Eynehan Köyü 1994 14 1994 Var x21 Merkez Dağyenice 1995 Kuru Yok -22 Merkez Çevreköy 1994 5 1997 Var x23 Merkez Köy Hizm. İl Müd. 1994 0,8 1994 Var x24 Merkez Askerlik Şb. Baş. 1995 Kuru Yok -25 Merkez Aşağı Karacahisar 1995 Kuru Yok -26 Merkez Koyunbeyli-Altınbaşak 1995 9 1995 Var x27 Merkez Sarıdere 1995 5 2001 Var x28 Merkez Buğdaylı-Ormandamı 1995 2 1995 Var x29 Merkez Beylerhan 1995 8 1996 Var x30 Merkez Güvem Gölet Tes. 1996 8 Var -31 Merkez Karakuyu Grb. 1995 12 1996 Var x32 Merkez Çatalbayır Köyü 1996 Kuru Yok -33 Merkez Kediyünü 1996 10 1998 Var x34 Merkez Demirören 1996 13 1997 Var x35 Merkez Paşacıoğlu 1996 Kuru Yok -36 Merkez Selvioğlu-Çuhadarlar 1996 1,5 Var -37 Merkez Dağdemirler 1997 1,5 Var -38 Merkez Kırka 1997 3 1998 Var x39 Merkez İkisaray 1997 7 1997 Var x40 Merkez Jandarma Alay Kom. 1997 11 1997 Var x41 Merkez Çatalbayır 1997 6 Var -42 Merkez Köy Hizm. İl Müd. 1997 10 1998 Var x43 Merkez Derbent 1998 11 1998 Var x44 Merkez Gökçedal 1998 Kuru Yok -45 Merkez Karaköse 1999 2 Var -46 Merkez Yapağılar 1999 5 2000 Var x47 Merkez Karlık 1999 6,5 2000 Var x48 Merkez Çamyuva 2002 7,5 Var49 Merkez Yaşamışlar 2002 - Yok50 Merkez Zahman 2002 6,5 Var51 Merkez Elmacık YYY. 2002 3 Yok52 Merkez Halilefendi Çiftliği 2002 7 Yok53 Merkez Muharremşah-İspiroğlu 2002 4 Yok54 Merkez Paşacıoğlu 2002 Kuru Yok55 Merkez Yapağılar YYY. 2002 Kuru Yok56 Merkez Dağyenice 2001 Kuru Yok -57 Merkez Köprübaşı 2001 3 Yok -58 Banaz Ovacık 1990 Kuru Yok -59 Banaz Ovacık 1991 Kuru Yok -60 Banaz Hasanköy 1993 10 1996 Var x61 Banaz Nohutova İstasyon Mah. 1993 15 Var -19


62 Banaz Kızılcaören-Kuşdemir 1995 20 Var -63 Banaz Alaba 1994 Kuru Yok -64 Banaz Küçükler 1995 5 1996 Var x65 Banaz Bahadır-Değirmen Mah. 1995 1 1996 Var x66 Banaz Corum 1995 7 1995 Var x67 Banaz Yeşilyurt 1996 15 1998 Var x68 Banaz Derbent 1996 15 1997 Var x69 Banaz Reşadiye 1996 Kuru Yok -70 Banaz Baltalı 1997 Kuru Yok -71 Banaz Düzlüce 1997 10 1998 Var x72 Banaz Kaplangı-1 1997 Kuru Yok -73 Banaz Susuz 1997 10 2001 Var x74 Banaz Banazköy 1998 11 Var -75 Banaz Güllüçam 1998 3 Var -76 Banaz Ulupınar-Fakıdamı Mh. 1998 5 Var -77 Banaz Düzkışla 1998 1,5 Var -78 Banaz Ulupınar 1999 6 Var -79 Banaz Karaköse 1999 Kuru Yok -80 Banaz KH. Banaz Bakımevi 2001 1,5 Yok -81 Banaz Ovacık 2001 2 Var -82 Banaz Ahat 2001 11 Yok -83 Banaz Baltalı 2002 Kuru Yok84 Banaz Muratlı 2002 Tec.Yapılmadı Yok85 Eşme Poslu Grb.(Karaahmetli) 1994 5,5 2001 Var x86 Eşme Poslu Grb. (Yeniköy) 1994 15 2001 Var x87 Eşme Poslu Grb. (Kazaklar) 1994 8 2001 Var x88 Eşme Cevizli Grb. (Dereli) 1995 Kuru Yok -89 Eşme Balabancı 1994 Kuru Yok -90 Eşme Bozlar 1995 2,5 2001 Var x91 Eşme Kayalı 1994 2 Var -92 Eşme Cemalçavuş 1994 Kuru Yok -93 Eşme Katrancılar Grb-1(Kışla) 1995 20,4 2001 Var x94 Eşme Katrancılar Grb-2(Kışla) 1995 20,4 2001 Var x95 Eşme Alahabalı Grb. 1995 Kuru Yok -96 Eşme K. H. Eşme Bakımevi 1997 2,5 1997 Var x97 Eşme Ağabey 1997 Kuru Yok -98 Eşme Armutlu 1999 3 İçilmez -99 Eşme Ağabey 1999 2 Var -100 Eşme Armutlu 2001 4 Yok -101 Eşme Kıranköy 2001 6 Yok -102 Eşme Güllübağ 2002 2,5 Yok103 Eşme Güney 2002 1 İçilmez104 Karahallı Buğdaylı Grb. 1993 17 1996 Var x1<strong>05</strong> Karahallı Külköy 1995 20 1996 Var x106 Karahallı Paşalar 1999 Kuru Yok -20


107 Karahallı Delihıdırlı 2000 Kuru Yok -108 Karahallı Delihıdırlı 2002 9 Var109 Karahallı Kırkyaren 2002 Kuru Yok110 Sivaslı Yeni Erice 1991 8 1994 Var x111 Sivaslı Budaklar 1992 Kuru Yok -112 Sivaslı Pınarbaşı 1993 4 1996 Var x113 Sivaslı Azizler 1993 9 1993 Var x114 Sivaslı Budaklar 1993 20 Var -115 Sivaslı Hacim 1993 2,5 1993 Var x116 Sivaslı Salmanlar 1995 Kuru Yok -117 Sivaslı Hanoğlu 1995 Kuru Yok -118 Sivaslı Karaboyalık 1996 4 1996 Var x119 Sivaslı Akarca-Salmanlar Grb. 1996 11 Var -120 Sivaslı Eldeniz 1997 7 1997 Var x121 Sivaslı Sazak 1997 6 Var -122 Sivaslı Özbeyli 1998 13 Var -123 Sivaslı Hanoğlu 1998 3 Var -124 Sivaslı Cinoğlu 2002 2 Yok125 Ulubey İshaklar 1990 Kuru Yok -126 Ulubey Küçükkayalı 1991 1,8 1995 Var x127 Ulubey Çamlıbel 1992 3 1993 Var x128 Ulubey İshaklar 1992 2,5 1992 Var x129 Ulubey Çardak 1992 Kuru Yok -130 Ulubey Gedikler 1992 4 İçilmez -131 Ulubey Çardak 1993 5 1995 Var x132 Ulubey Büyük Kayalı 1992 Kuru Yok -133 Ulubey Çamlıbel 1993 6 İçilmez -134 Ulubey Gümüşkol 1993 Kuru Yok -135 Ulubey Köseler 1991 2,8 1993 Var x136 Ulubey Küçükkayalı 1996 Kuru Yok -137 Ulubey Sülümenli 1995 6 İçilmez -138 Ulubey Küçükkayalı 1 1997 Kuru Yok -139 Ulubey Küçükkayalı 2 1997 Kuru Yok -140 Ulubey Çırpıcılar 1997 1 1999 Var x141 Ulubey Omurca 1997 5 1997 Var x142 Ulubey Köseler 1997 6 1998 Var x143 Ulubey İnay Merdivenli Mah. 1998 Kuru Yok -144 Ulubey Büyük Kayalı 1993 5 1995 Var x145 Ulubey Büyük Kayalı-1 1999 Kuru Yok -146 Ulubey Büyük Kayalı-2 1999 7 Var -147 Ulubey Kıranköy 1999 7 2000 Var x148 Ulubey Aksaz 1999 4 2000 Var x149 Ulubey Dutluca 2001 6 2001 Yok x150 Ulubey Gedikler 2001 4 Yok -151 Ulubey İnay-Merdivenli Mah. 2002 Tec.Yapılmadı Yok21


B.4.3. Akarsularİlimiz sınırları içersinde 2 adet akarsu bulunmaktadır;1-Banaz çayı 24 nolu kapı çıkışında debi ölçümü yapılmış ve aşağıdaki sonuçlar DSİtarafından ölçülmüştür.a) 21/10/1998 tarihinde debisi 2.287 m 3 /sn’ dir.b) 09/04/1999 tarihinde debisi 23.496 m 3 /sn’dir.c) 06/10/1999 tarihinde debisi 3.170 m 3 /sn’dir.d) 23/02/2000 tarihinde debisi 16.283 m 3 /sn’dir.e) 12/10/2001 tarihinde debisi 2.656 m 3 /sn’dir.f) 20/03/2001 tarihinde debisi 5.<strong>05</strong>9 m 3 /sn’dir.2-Gediz Nehri 15/01/1995 tarihinde yapılan anlık en çok akım değeri 153 m 3 /sn’dir.01/10/1994 anlık en az akım değeri 0.003 m 3 /sn’dir.B.4.4. Göller ve GöletlerTablo 6 : İlimiz Sınırları İçersinde Bulunan Göletler.ADI YERİBRÜTS. YILLIK SUÜZERİNDEALANIDERİNLİK DEPOLAMAALANI VERİMİBULUNDUĞU(Dekar)(M) HACMİ(Dekar) (M 3 /yıl)DERELER(M 3 )Göğem Merkez 615 7080 6.600.000 17 3.824.000 Kusura DeresiBaltalı Banaz 125 1650 760.000 17 637.925 TaşkesenKuşdemir Banaz 125 1322 1.5<strong>05</strong>.400 17,5 1.083.112 Sulu DereKızılhisar Banaz 150 1244 2.122.300 17 926.450 DüdenDümenler Banaz 280 309 1.850.000 23,9 1.850.000 ÇağlakYenice Banaz 132 1353 850.000 18,6 850.000 Böğürtlen DereAllahabalı Eşme 400 4640 4.808.000 29,1 3.220.000 Karaöz DereTakmak Eşme 235 1642 1.076.583 15 1.076.000 TopaklıGüllübağ Eşme 75 İnş.Hali 225.000 17 375.000 ________Poslu Eşme 68 İnş.Hali 183.000 15 225.000 Kanlıgöl DeresiYeleğen Eşme 81 1800 563.528 20 550.750 Göynük DereYeşilkavak Eşme 85 970 1.279.000 20 868.848 KatranOcağı DeresiBütün göletler yağışlarla beslenmektedir.22


Tablo 7 : Göller İçersine Bırakılan Balık Cins ve Miktarları.Rezervuaradıİlçesi Belde/Köyü Alan(ha) Su Derinliği(Min-Max) TipiTalep EdilenMiktar ve CinsiDÜMENLER BANAZ DÜMENLER _ 3 m.-15 m. Sulama 1000 Yavru SazanALAHABALI EŞME ALAHABALI _ 3 m.-15 m. Sulama 1000 Yavru SazanBELKAYA MERKEZ BELKAYA _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru SazanKAPANCIK MERKEZ KAPANCIK _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru SazanKARABEYLİ MERKEZ KARABEYLİ _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru SazanPAŞACFIK BANAZ PAŞACIK _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru SazanSARAYCIK EŞME SARAYCIK _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru SazanİSALAR EŞME İSALAR _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru SazanAYDINLI EŞME DÜZKÖY _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru SazanGÜMÜŞKOL ULUBEY GÜMÜŞKOL _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru SazanGEDİKLER ULUBEY GEDİKLER _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru SazanGEDİKLER ULUBEY ÇUKUR Mah. _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru SazanB.5. Mineral KaynaklarB.5.1. Sanayi Madenleri1-Sivaslı-Eldeniz-Gökçebel Asbest Yatağı: 100.000 ton asbest toprağı ve lifi tespitedilmiştir.NE-SW yönünde 2300 m uzunluk ve ortalama 200 m genişlikteepimetamorfik(klorit-tremolit-aktinolit şist) zonu içinde 6 cm kalınlığında tremolitasbest damarı bulunmaktadır.2-Sivaslı-Pınarbaşı-Akdere Asbest Yatağı: Kristalin kalkerler içinde cevherli zonuzunluğu 1000 m,ortalama kalınlığı 6 m ve derinliği 20 metredir..Rezerv 3000 toncivarındadır.3-Banaz-Çöğürlü-Ulupınar Asbest Yatağı: Rezerv durumu tespit edilmemiştir.4-Karahallı-Dumanlı köyü-İmamboğazı Zuhuru: 6 m genişlik 100 metre uzunluktakiklorit-tremolit-aktinolit şist zonunda tremolit-asbest zuhurları bulunmaktadır.Rezervtespiti yapılamamıştır.23


5-Merkez – Karaçayır Kaolen Yatağı: Karaçayır sahasında yaklaşık 800.000 tongörünür kaolen rezervi, Karaağaç sahasında 1.500.000 ton görünür kaolen rezervibulunmaktadır. İlimizde toplam olarak 2.300.000 ton görünür kaolen rezervi vardır.Cevher doğal olarak düşük alüminalı yer karosu imaline elverişlidir.6-Banaz Hallaçlar Kaolen Yatağı: Kaolinize zonlar bantlı görünümlü, grimsi mor yeryerde pembemsi renklerdedir. 100.000 ton işletilebilir, 300.000 ton jeolojik kaolenrezervi belirlenmiştir.7-Uşak Merkez Aşağı Eğlence Talk Yatağı: Zonun uzunluğu 100 m, genişliği 15 m,kalınlığı 10 m ‘dir. 42.900 ton görünür rezervi hesaplanmıştır.B.5.2. Metalik Madenler1-Banaz-Murat Dağı-Balkantepe Yöresi Bakır-Çinko-Kurşun-Antimuan-Civa-Arsenik yatak ve zuhurları: Rezerv durumu tespit edilememiştir.2-Murat Dağı-Baltalı-Comburt Civa Yatağı: Sahanın görünür rezervi 869.000ton,muhtemel rezervi 535.000 tondur.3-Banaz Yaşamışlar Civa Yatağı:Rezerv durumu tespit edilememiştir.4-Nadara Köyü (Gökçedal)-Şıbılık Dere Demir Yatağı: Rezerv 7.830 ton olup 2küçük işletmede üretim yapılmaktadır. Yıllık üretim 130-150 ton civarındadır.5-Banaz Kızılcaören Demir-Manganez Yatağı: Rezerv durumu tespit edilememiştir.6-Banaz İlçesi, Kızılcaören Köyü Demir Madeni:Toplam rezerv 1.500.000 ton.Sertliği 1-5.5, yoğunluğu 4.5-5 gr/cm 3 .7-Ulubey İlçesi, Gümüşkol yakınlarında Altın Madeni: Rezervi 132.000.000 Ton.Tenörü:1,23 gr/ton, Gümüş için 0,9 gr/ton. Yıllık üretim 6.5-10 milyon ton.Ocak ömrü17 yıl olarak düşünülmektedir.B.5.3. Enerji Madenleri1-Uşak-Banaz-Kuşdemir Kömür Sahası: Rezerv tespit edilememiştir.2-Uşak–Banaz–Büyükoturak Sahası: Ekonomik olarak fazla rezerv beklenmemekleberaber rezerv tespit edilememiştir.3-Banaz Hallaçlar Kömür Zuhuru: Yanal devamlılığı oldukça az olup, rezerv tespitedilememiştir.4-Merkez İlyaslı Kocakuz Mevkii Kömür Zuhuru: Yersel bir oluşum olupekonomik değeri yoktur.5-Güre Fakıllı Uranyum Yatakları: Görünür rezerv 510 ton’dur.24


B.5.4. Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal KaynaklarTablo 8 : Taş Kum Çakıl Ocakları Adresleri ve ListesiSIRA NOOCAK SAHİBİNİNADI VE SOYADIBULUNDUĞU YEROCAĞINCİNSİ1 Doğsan Tic.Ltd.Şti Merkez Dertbent Köyü Kum-çakıl2 Cemil Pakdemir Merkez Kayaağıl Köyü Taşocağı3 Ali Ayyıldız Merkez Kayaağıl Köyü Taş ocağı4 İsmail Şahin Merkez Kayaağıl Köyü Taş ocağı5 Oktaş Okkaoğlu Karaağaç Mah.Tekmen Mevkii Taş ocağı6 Oktaş Okkaoğlu Merkez Akbulak Köyü Kum-çakıl7 Oktaş Okkaoğlu Merkez Akbulak Köyü Kum-çakıl8 Oktaş Okkaoğlu Sivaslı İlçesi Pınarbaşı Kasabası Kırmataş –Mıcır9 İnci Kum Merkez Alanyurt Köyü Kum-çakıl10 Özay Kum Çakıl Merkez Güre Kasabası Kum-çakıl11 Usaş Merkez Derbent Köyü Kum-çakıl12 Ali Yılmaz Merkez Yenişehir Kum-çakıl13 Atilla Yaşar Merkez Derbent Köyü Kum-çakıl14 Sami İlarslan Merkez Güneli Köyü Kum-çakıl15 Tahir Gün Merkez Ulucak Köyü Kum-çakıl16 İsrafil Furtana Kayalı Köyü Eşme Kum-çakıl17 Mehmet Erbilgin Çokaklı Köyü Karahallı Delikli Taş18 Devlet Su İş. 23. Şb.Müd. Banaz İlçesi Kozveren Dağı Taş ocağı19 Devlet Su İş. 23. Şb.Müd. Merkez Derbent Köyü Kum-çakıl20 Uşak Belediyesi Karaağaç Mah.Tekmen Mevkii Taş ocağı21 Köy Hizmetleri Müdürlüğü Eşme İlçesi Kolonyaka Köyü Taş ocağı22 Karayolları 2. Böl.Müd.İzmir Sivaslı İlçesi Pınarbaşı Kasabası Taş ocağıKAYNAKLARKaymakamlıklarOrman İşletme MüdürlüğüÖzel İdare MüdürlüğüTarım İl MüdürlüğüUşak İli Turizm Envanteri Ve Turizm Geliştirme Planı, Aralık 199325


C. Hava ( ATMOSFER VE İKLİM)C.1.İklim ve HavaC.1.1.Doğal DeğişkenlerC.1.1.1. RüzgarTablo 9 : Meteorolojiden alınan Rüzgar Verileri.(2003)Rasat S.(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkSaat 07 Ort Rüzg. Hızı(m/sn) 1 1,5 1,7 1,4 1,2 1,0 1,4 1,4 1,4 1,2 1,2 1,5 1,3 1,3Saat 14 Ort Rüzg. Hızı(m/sn) 1 2,5 3,2 2,9 3,1 2,8 2,5 3,0 2,4 2,9 2,8 2,1 2,0 2,7Saat 21 Ort Rüzg. Hızı(m/sn) 1 1,5 2,4 2,0 1,9 1,6 2,1 2,8 2,1 1,9 1,4 1,4 1,6 1,9Ort Rüzgar Hızı(m/sn) 1 1,8 2,4 2,1 2,1 1,8 2,0 2,4 2,0 2,0 1,8 1,7 1,7 2,0En Hızlı Esen Rüzgar Yönü 1 SSW S NNE WSW S SSE NW W SW SW SSE W SSWEn Hızlı Esen Rüzgar Hızı (m/s) 1 23,1 21.1 15.8 19.1 12.8 10.4 12.6 11.0 15,1 17.8 13,1 12.6 23.1Ort. Fırt. Gün S.(Rüz. Hızı>=17.2m/s) 1 1.0 2.0 1.0 1.0 5,0Ort. Kuv. Rüz. Gün Say.(Rüz. Hızı 10.8-17.1 m/s) 1 3.0 4.0 5.0 4.0 5.0 2.0 2,0 4.0 9.0 2,0 2.0 42,0N Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 6 5 6 6 9 9 8 9 14 22 10 104N Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 0.8 2.4 1.8 2.2 2.2 2.8 1.5 1.6 1.0 1.2 1.8 1.6NNE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 3 13 18 13 17 16 24 22 16 16 18 19 195NNS Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.2 3.4 2.5 1.5 0.9 2.5 2.7 1.8 1.6 1.2 1.4 1.6 1.9NE Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 4 3 2 5 9 2 8 4 8 3 3 2 53NE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 0.8 2.3 2.9 1.4 2.0 2.4 3.4 1.9 1.8 2.2 2.7 1.6 2.1ENE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 8 19 8 5 15 7 10 14 8 5 2 11 112ENE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.3 2.3 2.4 0.6 1.5 1.8 1.5 1.9 1.7 0.9 1.4 1.3 1.8E Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 13 11 9 3 14 14 9 11 9 4 6 5 108E Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.6 2.0 1.9 1.4 1.8 2.4 2.4 2.6 2.7 1.5 2.9 1.7 2.1ESE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 6 7 4 5 7 13 5 8 3 4 3 13 78ESE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.5 2.0 2.0 1.6 2.0 1.6 1.6 2.3 1.9 1.4 1.3 1.6 1.7SE Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 7 4 5 1 2 7 2 1 1 3 33SE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.0 0.9 1.4 3.8 0.4 1.4 2.7 1.4 0.6 2.0 1.4SSE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 13 4 7 6 4 2 3 3 1 3 4 13 63SSE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.2 4.3 2.4 2.4 2.1 2.5 1.6 1.4 2.3 1.8 1.4 2.0 2.2S Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 7 3 2 1 1 2 2 5 23S Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.8 3.3 2.6 2.1 0.9 0.8 1.8 1.9 2.3SSW Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 4 2 1 1 4 1 2 1 2 4 2 1 25SW Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 3.1 1.0 1.5 1.8 2.4 0.9 1.2 1.5 1.8 3.1 1.2 1.2 2.1SW Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 3 1 1 3 3 2 3 1 17SW Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.3 3.3 2.4 4.6 3.2 1.9 2.8 0.6 2.7WSW Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 3 3 2 7 1 3 2 2 8 12 6 1 5026


WSW Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.5 1.5 1.5 2.1 3.2 1.7 2.9 1.3 2.1 3.0 2.0 1.1 2.2W Rüz.Esme Sayıları Topla 1 12 6 10 7 3 3 2 3 7 7 9 1 70W Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.9 2.4 2.2 3.1 3.0 3.1 2.2 3.0 3.0 3.4 2.0 2.4 2.5WNW Rüz.Esme Sayıları Topla 1 2 7 6 11 3 4 8 5 6 6 2 5 65WNW W Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.1 2.4 2.0 2.3 2.4 1.7 2.6 2.1 1.7 2.1 2.2 1.8 2.1NW Rüz.Esme Sayıları Topla 1 1 7 7 1 3 2 4 6 2 2 2 37NW W Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.5 1.9 2.3 2.0 2.2 2.7 1.3 2.0 1.1 2.2 1.0 1.9NNW Rüz.Esme Sayıları Topl 1 2 7 8 3 5 7 5 6 7 8 58NNW W Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.4 1.6 2.1 1.5 1.2 2.3 1.6 2.5 1.2 1.8 1.8Meteorolojiden alınan Rüzgar Verileri.(2004)Rasat S.(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkSaat 07 Ort Rüzg. Hızı(m/sn) 1 1,7 1,5 1,1 1,2 1,4 0,9 1,7 1,0 1,4 1,2 1,5 1,2 1,3Saat 14 Ort Rüzg. Hızı(m/sn) 1 2,5 2,8 2,8 2,6 2,9 2,7 2,9 2,7 2,6 2,4 2,6 1,9 2,6Saat 21 Ort Rüzg. Hızı(m/sn) 1 1,7 1.7 1,6 1,8 1,6 1,8 2,5 2,0 2,1 1,3 1,5 1,4 1,8Ort Rüzgar Hızı(m/sn) 1 2,0 2,0 1,8 1,9 2,0 1,8 2,4 1,9 2,0 1,6 1,9 1,5 1,9En Hızlı Esen Rüzgar Yönü 1 SSE NE NNE S SSW SW WSW W W E S SSE SSEEn Hızlı Esen Rüzgar Hızı (m/s) 1 19,8 15.6 15.8 16.8 13.3 14.4 15.7 10.8 12,6 12.6 13,8 14.8 19.8Ort. Fırt. Gün S.(Rüz. Hızı>=17.2m/s) 1 1.0 1.0Ort. Kuv. Rüz. Gün Say.(Rüz. Hızı 10.8-17.1 m/s) 1 5.0 7.0 5.0 5.0 5.0 3.0 4.0 1,0 3.0 1.0 4,0 3.0 46,0N Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 5 7 5 6 4 10 3 9 8 23 18 19 117N Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.0 1.1 1.9 2.0 1.0 1.9 2.1 1.4 1.0 1.2 1.9 0.9 1.4NNE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 11 14 11 17 8 7 15 20 13 15 17 8 156NNS Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.0 2.3 1.6 1.6 1.9 1.4 2.5 2.1 1.7 0.9 1.9 1.0 1.8NE Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 4 3 3 4 1 8 6 2 7 4 2 44NE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.2 1.6 3.3 1.7 0.5 1.7 1.2 1.5 1.7 2.7 0.9 1.7ENE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 14 6 7 3 7 5 15 8 11 8 5 8 97ENE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.2 1.8 1.9 1.6 2.0 1.4 2.2 1.7 2.8 2.4 2.2 1.7 1.9E Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 7 3 5 9 12 8 16 3 9 5 5 9 91E Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.1 2.7 3.1 1.5 1.6 1.2 2.9 1.5 2.4 2.5 2.0 1.6 2.1ESE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 8 5 4 2 10 8 4 1 4 2 4 3 55ESE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.6 1.1 2.0 1.1 1.1 1.3 2.4 4.1 2.2 1.1 1.2 2.0 1.6SE Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 3 5 3 4 8 4 4 6 37SE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.3 1.1 1.7 1.3 1.2 1.2 1.0 1.5 1.3SSE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 25 12 8 2 5 2 3 2 2 11 13 85SSE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.4 1.8 1.5 1.8 1.4 1.3 2.3 0.9 1.5 2.8 3.0 2.2S Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 4 3 8 6 3 4 3 3 5 39S Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.9 2.5 1.3 1.7 2.5 2.5 1.7 2.3 1.1 1.9SSW Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 2 1 13 7 2 2 1 4 2 2 4 5 45SW Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.7 2.4 1.6 2.2 2.3 2.1 1.2 2.1 1.1 1.3 2.0 1.2 1.7SW Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 2 1 6 4 3 1 1 2 2 2 24SW Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 13 2.3 1.9 3.3 2.5 4.1 1.2 1.5 3.2 1.3 2.3WSW Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 2 6 4 6 4 4 3 3 6 5 2 3 48WSW Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.6 3.4 1.4 2.1 3.9 2.1 4.5 1.5 2.6 2.2 2.2 1.6 2.527


W Rüz.Esme Sayıları Topla 1 1 8 7 7 6 5 6 7 7 6 5 4 69W Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.5 2.6 2.4 2.9 2.7 2.8 2.5 2.4 2.8 1.9 1.6 2.3 2.4WNW Rüz.Esme Sayıları Topla 1 6 3 6 4 9 6 11 11 8 5 2 71WNW W Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.2 1.7 1.8 2.1 2.8 1.7 2.2 2.3 1.5 2.3 0.7 2.1NW Rüz.Esme Sayıları Topla 1 3 3 3 3 6 2 9 1 2 1 33NW W Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.5 1.9 2.4 2.6 2.3 1.2 2.0 1.5 2.1 1.6 2.0NNW Rüz.Esme Sayıları Topl 1 1 6 5 3 7 8 6 11 12 10 6 5 80NNW W Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 3.0 2.1 1.6 2.7 1.8 2.2 2.4 2.0 2.1 1.3 1.1 0.9 1.8Ortalama Rüzgar Hızı 2.1 2.1 2.1 2.1 2.1 2.1 2.1 2.1 2.1 2.1 2.1 2.1 2.1Fırtınalı Gün Sayısı 3 3Kuvvetli Rüzgarlı Gün Sayısı 7 5 7 9 6 3 5 1 3 3 2 3 54En Hızlı Esen Rüzgar Hızı 16 17.8 15.6 13.5 16.3 14.8 17.1 11.3 17.1 12.0 12.6 14.3 14.9En Hızlı Esen Rüzgar Yönü SW SE WSW W SSW NNW SSW SSW SSW E N SSWEn Hızlı Esen Rüzgar Günü 27 16 28 27 26 25 4 14 16 8 4 17N Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 90 13 72 30 54 47 110 56 89 106 71 108 846NNE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 60 78 109 66 128 110 127 125 164 94 84 90 1235NE Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 17 11 15 15 10 37 38 34 19 18 20 18 252ENE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 100 87 58 52 54 117 66 67 66 124 111 84 986E Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 68 75 46 26 17 59 41 56 34 79 51 51 603ESE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 52 60 29 42 35 43 23 26 25 41 56 50 482SE Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 35 29 21 19 14 12 15 15 30 20 29 32 271SSE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 123 119 32 43 78 26 39 33 47 32 114 99 785S Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 31 38 33 23 16 2 8 11 15 19 9 50 255SSW Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 26 58 32 16 37 9 6 13 2 12 17 22 250SW Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 3 15 22 10 11 4 4 5 6 3 3 14 100WSW Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 8 19 39 12 30 29 32 44 34 19 15 11 292WNW Rüz.Esme Sayıları Topla 1 62 17 36 20 74 83 50 124 78 51 36 28 659NW Rüz.Esme Sayıları Topla 1 6 10 18 4 27 18 32 19 14 19 11 22 200NNW Rüz.Esme Sayıları Topl 1 20 15 33 18 97 41 50 48 48 47 43 20 480C.1.1.2. BasınçTablo 10: Meteorolojiden alınan Basınç Verileri.(2003)Rasat S.(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkOrtalama Yerel Basınç (hPa) 1 909.1 906.3 908.6 907.4 910.2 908.9 907.3 908.6 911.1 911.1 914.0 911.0 909.5En Yüksek Yerel Basınç (hPa) 1 917.8 918.4 917.0 919.3 918.1 914.7 909.5 913.8 916.4 915.5 919.9 919.9 919.0En Düşük Yerel Basınç (hPa) 1 901.1 894.5 898.8 894.3 901.3 903.9 903.2 904.6 9<strong>05</strong>.7 9<strong>05</strong>.8 904.4 894.7 894.3Meteorolojiden alınan Basınç Verileri.(2004)Rasat S.(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkOrtalama Yerel Basınç (hPa) 1 903.4 910.8 913.2 908.7 907.8 910.0 907.9 907.8 911.8 913.3 911.4 913.8 910.0En Yüksek Yerel Basınç (hPa) 1 914.0 917.7 921.6 916.1 912.7 913.8 913.5 912.7 916.3 915.9 918.6 921.1 921.0En Düşük Yerel Basınç (hPa) 1 880.0 896.1 899.7 898.6 900.1 903.7 904.2 904.5 907.6 909.7 902.7 900.3 880.028


Meteorolojiden alınan Basınç Verileri.(20<strong>05</strong>)(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkAylık Basınç Ortalaması 1 909.2 907.2 909.2 879.7 909.1 909.4 908 908.1 910.8 913.7 912.8 911.5 907.4Buhar Basıncı Ortalaması 1 6.0 5.5 0.1 8.7 11.4 13.6 16.9 17.4 12.4 8.9 7.2 6.6 9.6Tablo 11: 2002-2003-2004 yılları ve 52 yıllık yağışların aylara göre dağılımıAYLAR 2002 YILI 2003 YILI 2004 YILI 52 YILLIK(mm.) (mm) (mm) (mm) YAĞIŞ ORT.OCAK 42,9 57,9 131,5 79,9ŞUBAT 26,6 100,6 45,4 66,9MART 65,2 34,1 9,4 59,6NİSAN 102,3 104,9 65,6 42,5MAYIS 26,2 47,6 20,3 51,9HAZİRAN 10,1 19,0 13,4 26,0TEMMUZ 54,0 0,0 4,2 14,0AĞUSTOS 24,8 15,2 5,7 9,6EYLÜL 78,8 6,6 1,6 17,3EKİM 55,2 99,1 11,7 37,2KASIM 61,6 28,6 79,1 55,0ARALIK 64,1 79,3 31,7 84,2TOPLAM 615,8 592,9 419,6 543,2YILLARA GÖRE YAĞIŞ DAĞILIMIYAĞIŞ MİKTARI (mm)1401201008060402002002 YILI (mm)2003 YILI (mm)2004 YILI (mm)OCAKŞUBATMARTNİSANMAYISHAZİRANTEMMUZAĞUSTOSEYLÜLEKİMKASIMARALIK52 YILLIK YAĞIŞORT.AYLARŞekil 5 : Tarım İl Müdürlüğünden Alınan İklim Bilgileri. (2004)29


C.1.1.3.NemŞekil 6 : Ortalama Nisbi NemRasat S.AYLAR(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkNisbi Nem Ort. 1 73.4 73.3 73.5 75.6 63.2 60.6 57.7 59.2 61.0 64.2 72.8 75.4 66.7Ortalama Nisbi Nem %80,070,060,<strong>05</strong>0,040,030,020,010,00,0OcakŞubatMartNisanMayısHaziranTemmuzAğustosEylülEkimKasımAralıkOrtalama Nisbi Nem %C.1.1.4. SıcaklıkTablo 12 : Meteorolojiden Alınan Sıcaklık Verileri.(2003)Rasat S.AYLAR(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkSaat 07’deki Ort. Sıcaklık © 1 4.1 -2.5 0.0 5.7 14.9 18.2 18.9 19.5 13.6 9.6 4.7 1.8 9.0Saat 14’deki Ort. Sıcaklık© 1 8.7 2.4 8.5 13.3 23.9 27.3 29.5 31.2 24.5 19.7 14.6 7.8 17.6Saat 21’deki Ort. Sıcaklık© 1 5.8 -0.7 3.9 8.8 16.8 21.2 23.3 24.3 17.7 13.3 7.5 3.6 12.1Ortalama Sıcaklık© 1 6.1 -0.4 4.1 9.2 18.1 22.0 23.7 24.8 18.4 14.0 8.5 4.2 12.7Ort. Sıcaklık>=5C Old.Gün Say. 1 22.0 2.0 13.0 26.0 31.0 30.0 31.0 31.0 30.0 29.0 26.0 14.0 285.0Ort. Sıcaklık>=10C Old. Gün Sy.10 1.0 13.0 31.0 30.0 31.0 31.0 30.0 25.0 8.0 200.0Ort. Yüksek Sıcaklık 1 9.8 3.5 9.6 14.7 25.2 28.5 30.5 32.2 25.3 20.9 15.3 8.7 18.7Ort. Düşük Sıcaklık 1 3.3 -3.2 -1.1 4.0 11.3 14.0 15.5 16.6 11.4 8.2 4.2 0.8 7.1En Yüksek Sıc. Günü 1 8 5 13 30 4 16 5 31 1 6 3 14 1En Yüksek Sıc. Yılı 1 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003En Yüksek Sıcaklık © 1 13.8 9.8 15.6 22.5 29.3 32.4 35.5 35.4 35.6 30.8 25.2 14.5 35.6Yük. Sıc. >=30 c old. Ort. Gün. S.1 10.0 20.0 26.0 3.0 1.0 60.0Yük. Sıc. >=25 c old. Ort. Gün. S.1 21.0 27.0 31.0 31.0 17.0 6.0 1.0 134.0Yük. Sıc. >=20 c old. Ort. Gün. S.1 4.0 29.0 30.0 31.0 31.0 28.0 21.0 4.0 178.0Yük. Sıc>=-0.1 c old. Ort. Gün. S.1 4.0 2.0 6.030


En Düşük Sıc. Günü 1 15 21 20 9 27 3 9 14 7 29 13 19 21En Düşük Sıc. Yılı 1 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003En Düşük Sıc.© 1 -4.4 -8.8 -8.0 -4.2 8.8 8.5 12.6 11.8 5.8 -0.8 -2.1 -8.2 -8.8Dus Sıc


Meteorolojiden Alınan Sıcaklık Verileri.(2004)Rasat S.AYLAR(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkSaat 07’deki Ort. Sıcaklık © 1 -0.3 -0.8 2.5 7.8 11.9 16.3 19.2 17.3 14.3 10.1 4.8 1.3 8.7Saat 14’deki Ort. Sıcaklık© 1 3.6 6.3 12.5 15.7 20.1 24.9 29.9 28.5 27.1 21.7 12.7 8.6 17.6Saat 21’deki Ort. Sıcaklık© 1 1.0 2.4 6.9 10.1 14.4 19.6 23.7 22.0 19.5 14.1 7.0 3.5 12.0Ortalama Sıcaklık© 1 1.3 2.6 7.2 10.9 15.2 20.1 24.1 22.4 20.1 15.0 7.9 4.2 12.6Ort. Sıcaklık>=5C Old.Gün Say. 1 8.0 10.0 23.0 30.0 31.0 30.0 31.0 31.0 30.0 31.0 21.0 14.0 290.0Ort. Sıcaklık>=10C Old. Gün Sy.1 3.0 7.0 19.0 30.0 30.0 31.0 31.0 30.0 31.0 15.0 227.0Ort. Yüksek Sıcaklık 1 5.0 7.5 13.7 16.9 21.3 26.6 30.8 29.5 27.6 22.2 13.6 9.2 18.7Ort. Düşük Sıcaklık 1 -1.9 -1.8 1.3 5.4 8.4 12.6 15.9 14.7 12.2 9.2 3.5 0.5 6.7En Yüksek Sıc. Günü 1 15 29 28 11 29 14 11 27 29 18 2 3 7En Yüksek Sıc. Yılı 1 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004En Yüksek Sıcaklık © 1 10.8 17.0 21.7 26.0 26.4 32.0 35.0 33.2 32.1 26.0 26.0 15.2 35.0Yük. Sıc. >=30 c old. Ort. Gün. S.1 3.0 23.0 15.0 10.0 51.0Yük. Sıc. >=25 c old. Ort. Gün. S.1 2.0 1.0 20.0 30.0 31.0 24.0 2.0 1.0 111.0Yük. Sıc. >=20 c old. Ort. Gün. S.1 2.0 5.0 21.0 30.0 31.0 31.0 28.0 25.0 9.0 182.0Yük. Sıc>=-0.1 c old. Ort. Gün. S.1 7.0 2.0 1.0 10.0En Düşük Sıc. Günü 1 24 15 7 4 20 1 17 25 12 4 27 16 15En Düşük Sıc. Yılı 1 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004En Düşük Sıc.© 1 -11.8 -15.0 -7.1 -2.7 2.8 7.4 12.0 10.0 5.6 5.80 -8.2 -7.7 -15.0Dus Sıc


Saat 07 Ort Bulut.(0-10) 1 7,4 5,3 3,4 4,9 2,7 1,7 0,7 0,5 0.5 2,3 3,8 4,5 3,1Saat 14 Ort Bulut.(0-10) 1 7,1 5,7 4,4 6,0 5,1 4,8 1.6 2,0 2,0 3,3 5,0 5,6 4,4Saat 21 Ort Bulut.(0-10) 1 7.2 4,7 3,3 4,1 2,8 1,6 0,5 1,2 0,4 2,0 3,7 4,1 3,0Ort Bulutluluk. (0-10) 1 7.2 5,2 3,7 5,0 3.5 2,7 0,9 1,2 1,0 2,5 4,2 4,7 3,5Ort Açık G Say(Blt.0,0-1,9) 1 4.0 6.0 14,0 7,0 10,0 12,0 27,0 23,0 22,0 17,0 13,0 11.0 166,0Ort Blt Gün Say(Blt 2,0-8,0) 1 9,0 16,0 14,0 15,0 21,0 18,0 4,0 8,0 8,0 12,0 13,0 12,0 150,0Ort Kapalı G S (Blt 8,1-10,0) 1 18,0 7.0 3.0 8.0 2.0 4.0 8.0 50.0Ort 5 cm Top. Sıcaklığı (C) 1 2,4 3,8 8,4 13,4 20,5 26,0 31,1 29,9 24,2 17,8 9,8 4,4 16,0En Düşük 5 cm Top. Sıc (C) 1 -2,5 -0,4 1,4 8,1 14,1 18,4 25,7 25,5 19,9 14,9 0,2 -0,3 -2,5Ort 10 cm Top. Sıcaklığı (C) 1 2,9 3,9 8,5 13,2 19,5 24,0 28,4 28,4 24,1 18,3 10,7 4,8 15,6En Düşük 10 cm Top. Sıc (C) 1 -0,3 0,7 2,3 8,8 15.4 19,7 25,2 25,7 20.9 16,7 1,9 0,9 -0,3Ort 20 cm Top. Sıcaklığı (C) 1 3.3 3,8 8,0 12,5 18,1 22,5 26,8 27,0 23,8 18,8 11,5 5,3 15,1En düşük 20 cm Top. Sıc (C) 1 1,0 1,6 3,5 8,7 15,0 19,2 24,8 25,4 21,4 17,1 3,7 2,2 1,0Ort 50 cm Top. Sıcaklığı (C) 1 5,2 4,9 8,2 12,2 16,4 20,6 24,8 26,1 24,1 20,1 14,4 7,4 15,4En Düşük 50 cm Top. Sıc (C 1 3,8 3,7 5,8 10,1 14,0 18,3 22,8 25,4 23,0 18,3 7,9 5,4 3,7Ort 100 cm Top. Sıcaklığı (C) 1 7,3 6,3 8,2 11,5 14,6 18,2 22,0 24,2 23,5 20,9 16,9 10,3 15,3En Düşük 100 cm Top. Sıc(C) 1 6,2 5,6 6,9 10.3 12,8 16,4 20,1 23,6 23,0 18,8 12,7 8,8 5,6Günlük Ort. Güneşlenme Süresi(Saat,dakika) 1 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00Günlük Ort. Güneşlenme Şid.(cal/cm^2.dak.) 1 0.00Aylık En Yük. Güneşle. Şid.(cal/cm^2.dak.) 1Meteorolojiden Alınan Sıcaklık Verileri.(20<strong>05</strong>)Rasat S.AYLAR(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkOrt. Sıcaklık 1 3.9 2 6.3 11 16.1 19.5 24 24.1 18.1 11.8 6.6 4.5 12.3En Yüksek Sıcaklık Ort. 1 8.7 6.3 11.8 16.8 22.3 25.5 30.7 30.1 25.2 18.1 11.4 9.5 18.1En Düşük Sıcaklık Ort. 1 0.2 -1.1 1.2 5.2 9.5 12.1 16 16.4 11 6.6 2.5 0.8 6.7Toprak Üstü Min. Sıc. Ort. 1 -1.9 -2.4 -0.2 3.3 7.6 10.3 14.2 14.5 9.4 4.9 1.4 -0.7 5Toprak Sıcaklığı Ort. (5 cm) 4.6 2.9 7.6 11.8 19.9 24.6 28.6 29.8 22.1 14.5 7.5 5.2 14.9Toprak Sıcaklığı Ort.(10cm) 4.9 3.4 7.6 11.8 19.1 23.6 27.4 28.5 22.4 15.3 8.1 5.6 14.8Toprak Sıcaklığı Ort.(20cm) 5.4 3.7 7.3 11.2 18.1 22.1 25.6 27.4 22.6 16.0 9.0 6.1 14.5Toprak Sıcaklığı Ort.(50cm) 7.6 5.2 7.7 11 16.5 20.1 23.6 26.1 23.2 17.9 11.6 8.2 14.9Toprak Sıcaklığı Ort(100cm) 10.3 6.8 6.0 10.3 14.9 18.1 21.3 24.0 23.0 19.4 14.1 10.6 14.933


UŞAK SICAKLIK GRAFİĞİ40,030,020,010,00,0-10,0OcakOrtalamaSıcaklık C°ŞubatMartNisanMayısEn DüşükSıcaklık C°HaziranTemmuzAğustosEylülEn YüksekSıcaklık C°EkimKasımAralıkYıllıkŞekil 7 : Uşak Sıcaklık Grafiği.C.1.1.5. BuharlaşmaTablo 13 : Meteorolojiden Alınan Buharlaşma Verileri.(2003)Rasat S.(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkOrtalama Buharlaşma (mm) 1 12.6 2<strong>05</strong>.4 243.2 304.5 302.1 214.4 117.6Günlük En Çok Buharlaşma (mm)1 0.0 0.0 0.0 3.8 12.52 11.0 11.7 12.6 10.5 6.5 0.0 0.0 12.0Rasat S.(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkOrtalama Buhar Basıncı 1 7.2 4.4 5.1 7.7 10.7 12.4 13.4 12.9 11.1 9.5 7.6 6.4 9.0Saat 07 deki Ort. Bağıl Nem (%) 1 84 81 76 81 67 63 62 56 71 79 83 85 74Saat 14 deki Ort. Bağıl Nem (%) 1 65 58 47 52 35 33 33 28 36 41 46 61 44Saat 21 deki Ort. Bağıl Nem (%) 1 79 74 62 67 58 49 46 42 54 60 71 79 61Ortalama Bağıl Nem (%) 1 76 71 62 66 54 48 47 42 54 60 67 75 60En Düşük Bağıl Nem (%) 1 45 31 22 29 21 25 22 13 19 20 30 35 13Meteorolojiden Alınan Buharlaşma Verileri.(2004)Rasat S.(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkOrtalama Buharlaşma (mm) 1 167.1 210.0 288.8 234.4 207.0 142.2 50.5Günlük En Çok Buharlaşma (mm)1 0.0 0.0 0.0 0.0 7.8 9.6 11.9 10.0 10.0 9.4 4.6 0.0 11.0Rasat S.(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkOrtalama Buhar Basıncı 1 5.5 5.2 6.2 8.3 11.0 14.3 15.5 16.1 13.2 11.3 8.4 6.4 10.1Saat 07 deki Ort. Bağıl Nem (%) 1 84 80 79 76 78 76 68 77 73 84 83 83 7834


Saat 14 deki Ort. Bağıl Nem (%) 1 68 54 44 47 48 48 40 44 41 49 58 61 50Saat 21 deki Ort. Bağıl Nem (%) 1 79 70 62 67 66 60 50 60 55 68 77 79 66Ortalama Bağıl Nem (%) 1 77 67 61 63 64 61 52 60 56 67 73 74 64En Düşük Bağıl Nem (%) 1 40 26 21 25 30 35 28 33 25 35 32 37 21C.1.1.6. YağışlarŞekil 8 : Ortalama Yağış.Ortalama Yağış mm.90,080,070,060,<strong>05</strong>0,040,030,020,010,00,0OcakŞubatMartNisanMayısHaziranTemmuzAğustosEylülEkimKasımAralıkOrtalama Yağış mm.C.1.1.6.1. YağmurTablo 14 : Meteorolojiden Alınan Yağış Verileri.(2003)Rasat S.(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkSaat 07 Ort Top Yağ Mik(mm) 1 14,9 54,2 13,2 54,9 7,6 0,0 0,0 0.1 0,4 66,7 7,5 49,5 269.0Saat 14 Ort Top Yağ Mik(mm) 1 18,6 8,6 12,9 23,5 5,4 0,2 0,0 0,0 6,1 18,4 3,1 13,5 110.3Saat 21 Ort Top Yağ Mik(mm) 1 37,0 25,2 8,0 26,5 35,2 18.2 0.0 15,1 0,1 26,3 5,7 17,3 214.6Ort Toplam Yağ Mik (mm) 1 57,9 100,6 34,1 104,9 47,6 19,0 0,0 15,2 6,6 99,1 28,6 79,3 592,9Günlük En Çok Yağ Mik (mm) 1 21,6 14,9 10,9 26,6 11,8 12,5 0,0 15,0 6,1 60,7 19,4 37,1 60,7Yağış >=0,1 mm Old Gün Sayısı 1 13,0 16,0 8.0 12,0 12,0 5,0 3,0 3,0 11,0 4,0 13,0 100,0Yağış >=10 mm Old Gün Sayısı 1 2,0 6,0 1,0 3,0 1,0 1,0 1,0 2,0 1,0 2,0 20,0Yağış >=50 mm Old Gün Sayısı 1 0,0 0,0 0,0 0,0 1.0 1,0Meteorolojiden Alınan Yağış Verileri.(2004)Rasat S.(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkSaat 07 Ort Top Yağ Mik(mm) 1 64,1 28,6 2,4 42,0 8,8 3,6 4.2 2.4 0,0 0,4 14,8 7,6 178.9Saat 14 Ort Top Yağ Mik(mm) 1 27,5 6,0 3,1 7,1 3,0 9,1 0,0 0,0 1,4 6,7 29.3 14,6 107.8Saat 21 Ort Top Yağ Mik(mm) 1 40,1 9,6 3.9 16,5 8,5 0.7 0.0 3,3 0,2 4,6 35.0 9,5 131.9Ort Toplam Yağ Mik (mm) 1 131,5 45,5 9,4 65,6 20,3 13,4 4,2 5,7 1,6 11,7 79,1 31,7 419,6Günlük En Çok Yağ Mik (mm) 1 24,7 17,6 3.6 20,8 6,6 8,7 4,2 2,9 1,6 6,7 37,0 15,7 37,0Yağış >=0,1 mm Old Gün Sayısı 1 23,0 11,0 6.0 11,0 6,0 4,0 1.0 2,0 1,0 2.0 10,0 8,0 85,035


Yağış >=10 mm Old Gün Sayısı 1 5,0 2,0 2,0 3.0 1,0 13,0Yağış >=50 mm Old Gün Sayısı 1 0,0C.1.1.6.2. Kar, Dolu, Sis ve KırağıTablo 15 : Meteorolojiden Alınan Kar, Dolu, Sis ve Kırağı Verileri. (2003)Rasat S.(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkOrt Kar Yağışılı Gün Sayısı 1 2,0 16,0 3,0 1.0 1,0 2.0 25,0Ort.Kar örtülü Günler sayısı 1 1.0 10.0 2.0 4.0 17.0En Yük Kar Örtüsü Kalın cm 1 2.0 6.0 1.0 7.0 7.0Ort. Sisli Günler Sayısı 1 4.0 1.0 2.0 7.0Ort. Dolulu Günler Sayısı 1 0.0Ort. Kırağılı Günler Sayısı 1 3.0 1.0 6.0 2.0 4.0 16.0Ort. Orajlı Günler Sayısı 1 1.0 0.0 0.0 1.0 5.0 6.0 0.0 1.0 0.0 2.0 0.0 0.0 15.0Meteorolojiden Alınan Kar, Dolu, Sis ve Kırağı Verileri. (2004)Rasat S.(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkOrt Kar Yağışılı Gün Sayısı 1 11,0 7,0 2,0 5,0 25,0Ort.Kar örtülü Günler sayısı 1 10.0 8.0 2.0 1.0 21.0En Yük Kar Örtüsü Kalın cm 1 9.0 20.0 1.0 1.0 20.0Ort. Sisli Günler Sayısı 1 4.0 4.0Ort. Dolulu Günler Sayısı 1 0.0Ort. Kırağılı Günler Sayısı 1 4.0 2.0 1.0 7.0Ort. Orajlı Günler Sayısı 1 0.0 0.0 0.0 1.0 2.0 2.0 0.0 2.0 0.0 0.0 0.5 0.0 7.0Meteorolojiden Alınan Kar, Dolu, Sis ve Kırağı Verileri. (20<strong>05</strong>)Rasat S.(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YıllıkAçık Günler Sayısı 9 5 11 7 6 18 22 26 16 17 7 8 152Bulutlu Gün Sayısı 15 12 9 18 25 11 9 5 14 13 14 17 162Kapalı Gün Sayısı 7 11 11 5 1 1 9 6 51Yağışlı Gün Sayısı 10 18 14 7 11 5 4 1 4 2 11 10 97Orajlı Gün Sayısı 6 2 3 2 1 1 1 1 17Kırağılı Gün Sayısı 5 2 3 4 14Çiğli Gün Sayısı 1 7 8Dolulu Gün Sayısı 1 1Sisili Gün Sayısı 3 1 1 1 6Karlı Gün SayısıOrt. Kapalılık 1 3 3 8 1536


C.1.1.7. SellerTablo 16 : Sellere Ait Veriler.1932-2002 YILI UZUN YILLAR ORTALAMALARIAYLIK TOPLAM YAĞIŞ MM73.2 63.1 58.2 46 49.5 23.2 15.2 9.1 16.9 36.7 57.5 82.7 531.3Yıl/AyOc. Şub. Mar. Nis. May. Haz. Tem. Ağu. Ey. Ek. Kas. Ara. Top.50.4 77.7 84.4 25 95.9 43.7 31.9 65.6 23.5 41.2 89.922.4 38.3 17.5 42.3 85.8 24.3 15.4 4.6 85.7 36.219 119 55.3 47.7 58.8 24.4 15.1 3.5 37.2 19.833.5 100.8 64.2 48.5 54.9 8.7 0.3 16.1 31.4 20 50.845.5 36.6 77.5 44.3 90.7 30.9 20.8 10.4 32.1 21.1 103.796.8 36.8 28 106.6 45.4 17.5 6.2 4 72.7 15.150.9 58.2 34.4 57.7 13.5 25.3 3.5 0.7 32.1 34.3 39.2129.9 155.9 59 65.9 13.9 8.6 53.3 94.6 17165.5 26.6 44.5 15.1 121.5 42.3 5.2 70.5 118.8114.8 25.4 80.3 37.2 20.9 26.3 29.6 57.5 12.5 112.5117.5 53 67.8 30.4 36.4 48.1 4 15.1 0.6 20.3 80.943.6 39.9 28.7 57.4 44.8 6.7 34.7 0.9 80.4 20.364.4 63.1 17.2 44.6 59.1 27.9 75.7 9.6 22 151.787.6 88 91.2 85.8 6.3 1.8 29.5 17 70.8128.5 67.2 37.4 15 37.5 11.3 14.7 17.8 61.595.9 100.6 18.7 25.9 10.8 38.6 10.4 8.4 29.3 25.8 18.782.7 31.9 66.6 48.5 29.1 10.3 0.1 0.6 16.1 22 51.813.8 58 111.3 78 31.6 13 14.6 1 2 40.7 104.45.5 16.9 35.1 0.1 49.1 3.1 30.3 0.4 68.4 116.65.4 41.3 10.6 61.6 45.8 22.4 18.7 10.1 29.6 31.2 37.661.3 46.5 55 100 102.1 11 8.9 19.9 1.8 38.3 35.71.6 11.8 74 87.6 27.1 45.9 30.3 4.1 57.2 64.455 65.1 42.8 56.1 80.3 19.8 1.2 0.1 1 5.8 82.158.1 47.1 71.6 33.8 29.5 15.1 25.7 14 0.3 74.8 9161.6 16.5 102.4 65. 21.6 3.9 37.4 3.2 19.6 58.7 9514.4 101.7 62.5 46.5 45.3 3.6 7.9 9.4 60.2 14.1 26.237


46.9 22.9 30.7 125.3 18.1 30.7 2.1 26.7 15.6 76.6 35.753.1 69.5 77 55.5 116.5 11.3 6.5 17.8 41.6 81.288.8 139.3 73.6 26.7 36.8 56.8 11.2 29.7 19.3 34.5 42.654.5 88.9 124.2 129.8 44.8 8.1 8 7.6 6.4 17.1 24.38.3 42.8 34.9 84.1 54.7 5.1 22.5 41.3 6.5 2.2 152.147.9 25.6 65.1 102.3 26.6 10.1 54 24.8 78.7Uşak ili çevresinde özellikle son yıllarda belirgin bir şekilde meteorolojikolaylardan kaynaklanan büyük hasarlı hadiseler meydana gelmemiştir.Lokal olarak küçük çaplı hasarlar olmuşsa da bunlar Meteoroloji Müdürlüğününkayıtlarına geçmemiş ve / veya kamuoyunu meşgul etmemiştir.Geniş çaplı sel olayı olmamıştır.Kuvvetli yağış veya doludan dolayı bazı bahçelerve özellikle meyve ağaçları hasar görmüştür.Kuvvetli fırtına olayı olmamıştır.Ancak özellikle gök gürültülü sağanak yağışesnasında lokal olarak bazı etermit çatılarda hasar meydana gelmiştir.Yıldırımdüşmesi sonucu yine lokal hasarlar meydana gelmektedir.C.1.1.8. KuraklıkUzun yıllar yağış miktarlarına bakıldığında özellikle yıllık toplam miktarlar ile uzunyıllar ortalama miktar arasında fazla bir fark olmadığı görülmektedir.Aylar itibari ile bakıldığında yaz aylarında hiç yağış kaydedilmeyen aylararastlanılmakta veya diğer ayların bazılarında normalin altında yağış olduğugörülmektedir.Ancak yıl boyunca yağan yağış miktarlarına bakıldığında,yıllık miktarolarak bu hiç olmayan veya normalin altında yağış olan ayların <strong>etki</strong>sinin bütün bir yılı<strong>etki</strong>lemediği görülmektedir.Bunun için kurak yıldan söz etmek mümkün değildir.Ay itibari ile özellikle tarım açısından yağışın gerekli aylarda yağışın olmamasıyine kuralık olarak nitelendirilemez.Ancak mahsulün zayıf olmasını ve kalitenin düşükolmasını <strong>etki</strong>ler.C.1.1.9. Mikroklimaİl sınırları içinde mikroklima oluşturan özel alanlar bulunmamaktadır.38


C.1.2. Yapay etmenlerC.1.2.1. Plansız Kentleşmeİlimiz çevre il ve köylerden yoğun bir şekilde göç almaktadır. Bunun sonucundaçarpık kentleşme ve yeşil alanların tahribi söz konusu olmaktadır. Ayrıca göç alanbölgelerde yakıt olarak yüksek oranda so2 içeren kömürler,elyaf atıkları, lastikparçaları vs. yakıldığından atmosfere bol miktarda so2 ve co2 gazları verilerek havakirliliğine katkıda bulunulmaktadır.C.1.2.2. Yeşil Alanların Azalmasıİl de yeşil alan yüz ölçümü de1.400.000 m 2 .Kişi başına düşen yeşil alan miktarıise 9m 2 dir. Çınar, akağaç, dişbudak, at kestanesi, akasya gibi yapraklı ağaçlar ilesedir, kızılçam, karaçam gibi ibreli ağaçlar kent koşuluna uyum sağlayan ağaçlardır.2002 ocak ayında başlayıp halen devam eden ağaçlandırma çalışmaları kapsamında50 yıldır çöp döküm sahası olarak kullanılan 100 hektarlık alan rehabilite edilerekyapraklı türlerle ağaçlandırıldı. Ayrıca Sevgi ve Barış Ormanı olarak adlandırılan 30hektarlık sahaya tüplü sedir ağaçları dikildi. 2002 yılı içerisinde kent merkezinde yeniyapılan tüm kaldırım ve refüjlerin ağaçlandırılması da planlanmaktadır.C.1.2.3. Isınmada Kullanılan YakıtlarÜlkemizin bir çok şehrinde kış aylarında görünen hava kirliliğinin önemlinedenlerinden birisi düşük kaliteli yakıt kullanımıdır Uşak’ta; Soma Kısrak Dere,TunçBilek,Aydın Şahnalı,Gördes ve ithal kömürler olmak üzere değişik işletmelerinkömürleri kullanılmaktadır.İl Mahalli Çevre Kurulunda ilimizde kullanımına izinverilecek yakıtların özellikleri ile ilgili karar alınmış olup sürekli denetimlere çıkılarakyakıtlardan kaynaklanan çevre kirliliği en aza indirgenmeye çalışılmaktadır.İlimizdeyakıt olarak kullanılmasına izin verilen yerli kömürlerde alt ısıl değer 4000kcal/kg,yanar kükürt en çok %1 ve boyut 18-200 mm olarak belirlenmiştir.Sıvı yakıtolarak ısınmada %1.5 kükürtlü KAL-YAK kullanılmaktadır.Yerleşim alanları içerisindekalan sanayi tesislerinde 6 nolu fuel oil kullanımı yasaklanmıştır. Doğalgazkullanımına geçilmesi önerilmiştir.39


C.1.2.4. Endüstriyel EmisyonlarUşak Organize Sanayi Bölgesi, Uşak – İzmir Karayolunun 14-18 km’sinde3.782.084 m 2 alan üzerinde kurulmuştur. Bölge arazisinin 2.713.895 m 2 ’si sanayiparsellerine, 150.419 m 2 ’si sosyal tesislere, 528.772 m 2 ’si bölge içi yollara, 351.459m2’si park ve yeşil alanlara, 19.377 m’si salt sahasına ( trafo merkezi) ve 18.162m2’si salt su arıtma tesisine ayrılmıştır.Bölge içinde 700-40000 m2 arasında değişen 354 adet sanayi parselibulunmaktadır. Bu parsellerin tamamı sanayicilerimize tahsis edilmiştir. Tahsisyapılan bu arsalar üzerinde 146 sanayicimiz tesisini kurarak üretime geçmiştir. Bölgealtyapısı, çevre ve trafik düzenlemesi yanında, 200 kişilik konferans salonu, lokanta,misafirhane, market, kütüphane ve üç adet lojmanı bulunan Organize Sanayi BölgesiHizmet Binası hizmete açılmıştır.Bölgedeki 354 parselin tamamı tahsis edilmiş, yeni taleplerin karşılanması gayesiile bölgeye bitişik 250 hektarlık alan organize sanayi bölgesine dahiledilmiştir.şehrinin batısında kurulmuştur. Şehrin 15 km batısında kurulu bu sanayibölgesinde yapımı devam eden tesislerle birlikte 200 den fazla işletme faaliyethalindedir. Organize Sanayi Bölgesinde 2002 yılında faaliyete geçmiş olan vefabrikaların buhar ihtiyacını karşılayan Ak Enerji Elektrik Üretimi Otoprodüktör GrubuA. Ş. kurulmuştur. 15.24 MW elektrik üretim kapasiteli 3 adet gaz türbini ve 3 adetatık ısı kazanı mevcuttur. Tesisin toplan elektrik üretim kapasitesi 120.600.000kWh/yıl Buhar üretimi 265.320 ton/yıl’dır. Tesiste yakıt olarak Doğal Gazkullanılmaktadır. Şehir merkezindeki sanayi tesisleri ve çanlı sanayi bölgesi içinbenzer durumlar söz konusudur. Kış mevsiminde doğu ve güney sektörlü rüzgarlarınarttığı dikkate alındığında sanayi tesisleri-rüzgar faktörünün kirlilik açısındanortaklaşa büyük rol oynadıkları ortaya çıkmaktadır.40


Şekil 9 : Akenerji Elektrik Üretimi Otoprodüktör Grubu A. ŞC.1.2.5. Trafikten Kaynaklanan EmisyonlarUşak şehrinde bulunan trafiğe kayıtlı motorlu araç sayısı; 2002 yılı sonu itibariile 54.328 dir.Motorlu taşıtlar , havanın insanlar tarafından kirletilmesinin en iyiörneğini oluşturmaktadırlar.Uşak ta bulunan motorlu taşıtların yaklaşık yarısınıntrafiğe çıktığı düşünüldüğünde, yerleşim alanı çok büyük olmayan Uşak şehrinde yılınher günü taşıtların hava kirliliğine <strong>etki</strong>leri daha iyi ortaya çıkmaktadır.Afyon İzmir kara yolu Uşak şehrinin merkezinden geçmektedir ülkemizin iç kesimleriile batı kıyılarını birbirine bağlayan ve İzmir gibi ülkemizin üçüncü büyük nüfusunasahip bir ilin Ankara ve yurdun iç bölgeleri ile irtibatını sağlayan bu önemli karayolunu her gün binlerce motorlu araç kullanmaktadır.Otoban yada çevre yolununbulunmaması bütün araçların zorunlu olarak şehir merkezinden geçmeleri ve kısaaralıklarla trafik ışıklarının bulunmasından dolayı her aracın birkaç sefer durmasıana karayolu güzergahında hem hava hem de gürültü kirliliğinin oluşmasına yolaçmaktadır.Özellikle yük taşıyan araçların kalkışları sırasında büyük boyutlaraçıkarmaktadır.Taşıtlardan kaynaklanan hava kirliliğinin fazla olduğu diğeryerler;hükümet meydanı,cumhuriyet caddesi,eski garaj,küçük çarşı,otogarçevreleridir.Uşak şehrinde yıllık ortalama kükürtdioksit miktarı 118.7ugr/m 3 ,duman miktarı46.8ugr/m 3 ü bulmaktadır.Tablo17: Uşak’ta 20<strong>05</strong> Yılı SO 2 ve Duman Miktarının Aylara Göre Dağılışı.41


O Ş M N M H T A E E K ASO 2176 146 147 70 15 33 69 110ugr/m 3Duman43 34 45 25 81 100 96 133Ugr/m 3C.2. Havayı Kirletici Gazlar ve Kaynakları1999/2002 Yılları Arasında İliniz Kükürtdioksit (SO 2 ) ve Partikül Madde (PM)Ortalamaları ve Değişim Oranları ile En Düşük ve En Yüksek SO 2 , PM Değerleri veKVS Değerlerinin Aşıldığı Gün Sayısını BelirtinizTablo 18 : Hava Kirletici Gazların 1999-2003 Arası Aylık Ölçüm Sonuçları.AYLARÖlç.İst.SayısıÖlç.Yap.GünSayısıOrtalamaDeğişimOranlarıBir ÖncekiYıla Göre (%)EnDüşükEnYüksekKVS DeğerlerininAşıldığı Gün Sayısı(µg/m 3 )SO 2 PM SO 2 PM SO 2 PM SO 2 PM SO 2 >400 PM>300Temmuz 2002 1 31 36 10 13 -1 32 9 46 14Ağustos 2002 1 31 38 10 15 -2 32 9 44 13Eylül 2002 1 30 41 12 13 -1 36 9 48 14Ekim 2002 1 31 94 34 56 21 36 15 146 46Kasım 2002 1 30 - - - - - - - -Aralık 2002 1 31 109 37 29 10 42 11 228 106Ocak 2003 1 31 1<strong>05</strong> 18 2 -32 40 6 201 36Şubat 2003 1 28 132 20 -72 -42 62 6 223 39Mart 2003 1 31 91 28 -72 -10 48 11 137 48Nisan 2003 1 30 63 22 -27 0 19 10 97 47Mayıs 2003 1 31 15 5 -34 -5 13 4 18 8Haziran 2003 1 30 18 8 -14 -3 15 6 24 10Temmuz 2003 1 31 18 11 -18 1 16 9 20 13Ağustos 2003 1 31 21 13 -17 3 9 5 44 34Eylül 2003 1 30 35 14 -6 2 24 4 57 28Ekim 2003 1 31 36 17 -58 -17 27 9 51 29Kasım 2003 1 30 59 18 - - 48 12 118 2842


Aralık 2003 1 31 162 43 53 6 42 13 380 100Ocak 2004 1 31 156 50 51 32 22 15 324 102Şubat 2004 1 29 140 57 8 37 95 25 2<strong>05</strong> 98Mart 2004 1 31 130 36 39 8 112 18 165 53Nisan 2004 1 30 117 25 54 3 108 20 135 38Mayıs 2004 1 31 47 14 32 9 22 5 79 28Haziran 2004 1 30 38 14 20 6 32 6 47 28Temmuz 2004 1 31 30 11 12 - 3 8 40 14Ağustos 2004 1 31 33 11 12 -2 22 7 48 16Eylül 2004 1 30 35 13 0 -1 26 9 44 20Ekim 2004 1 31 41 18 5 1 28 11 52 28Kasım 2004 1 30 101 38 42 20 38 12 329 124Aralık 2004 1 31 243 31 81 -12 132 7 399 67Ocak 20<strong>05</strong> 1 31 176 43 20 -7 22 13 334 106Şubat 20<strong>05</strong> 1 28 146 34 6 -23 48 14 252 109Mart 20<strong>05</strong> 1 31 147 45 17 9 64 21 268 68Nisan 20<strong>05</strong> 1 30 70 25 47 0 21 7 196 72Mayıs 20<strong>05</strong> 1 31Haziran 20<strong>05</strong> 1 30Temmuz 20<strong>05</strong> 1 31Ağustos 20<strong>05</strong> 1 31Eylül 20<strong>05</strong> 1 30 15 81 -20 68 11 53 23 124Ekim 20<strong>05</strong> 1 31 33 100 -8 82 13 60 78 169Kasım 20<strong>05</strong> 1 30 69 96 -32 58 17 38 127 235Aralık 20<strong>05</strong> 1 31 110 133 -133 102 48 60 204 257C.2.1. Kükürtdioksit Konsantrasyonu ve DumanUşak il merkezinde ve sanayide 1994-2000 yılları arası tüketilen ve 2000-20<strong>05</strong>yılları arasında tahmini tüketilecek olan yakıt miktarının emisyon katsayıları ileçarpımı sonucu elde edilen SO x miktarı şekilde görülmektedir.Şekilden de görüldüğügibi SO x ’in ana kaynağı fuel-oil ve düşük kalorili linyit kömürünün olduğugörülmektedir.Şekil 10 : SO2 ve PM Emisyonları43


C.2.2. Partikül Madde (PM) EmisyonlarıUşak il merkezinde ve sanayide 1994-2000 yılları arasında tüketilen ve 2000-20<strong>05</strong> yılları arasında tahmini tüketilecek olan yakıt miktarlarının emisyon katsayılarıile çarpımı sonucu elde edilen PM miktarları şekilde görülmektedir. Şekilden degörüldüğü gibi en fazla partikül maddeyi (PM) , düşük kalorili linyit kömürününsalgıladığı, bunu sırasıyla fuel-oil, motorin ve benzin olduğu görülmektedir.Şekil 11 : Partikül Madde Emisyonu.C.2.3. KarbonmonoksitHava kirliliğine <strong>etki</strong>li olan faktörlerden biriside yakma tekniklerinin iyi bilinmemesive uygulanmamasıdır.Buna örnek olarak tam yanmanın gerçekleşmeden bacadandışarı atılan gazlardır ki bunların başında da (CO) karbonmonoksit gelmektedir. Uşakil merkezinde ve sanayide 1994-2000 yılları arasında tüketilen ve 2000-20<strong>05</strong> yıllarıarasında tahmini tüketilecek olan yakıt miktarının emisyon katsayıları ile çarpımısonucu elde edilen CO miktarları şekilde görülmektedir. Bu grafikten de görüldüğügibi CO’in ana kaynağı benzin ve linyit kömürü diğer yakıtlarda ise çok az miktarlardagörülmektedir.44


Şekil 12 : CO Emisyonu.C.2.4. Nitrojen OksitleriYakıtın bacadan egzoz olarak yüksek sıcaklıkta ortamı terk etmesi nedeniyleNO x gazı meydana gelir. Uşak il merkezinde ve sanayide 1994-2000 yılları arasındatüketilen ve 2000-20<strong>05</strong> yılları arasında tahmini tüketilecek olan yakıt miktarınınemisyon katsayıları ile çarpımı sonucu elde edilen NO x miktarları şekilde verilmiştir.Şekilden de görüldüğü gibi NO x ’ in ana kaynağı fuel-oil yakıtıdır. Diğer NO x emisyonkaynakları çok az olmakla beraber Doğal Gaz, linyit kömürü, motorindir.Şekil 13 : NO x Emisyonu.C.2.5. Hidrokarbon ve Kurşun EmisyonlarıUşak il merkezinde ve sanayide 1994-2000 yılları arasında tüketilen ve 2000-20<strong>05</strong> yılları arasında tahmini tüketilecek olan yakıt miktarlarının emisyon katsayılarıile çarpımı sonucu elde edilen HC miktarları şekilde görülmektedir. Bu grafikten de45


görüldüğü gibi HC’in ana kaynağı Linyit kömürü ve bu emisyon değerini sırasıylabenzin, fuel-oil, motorin ve Doğal Gaz olduğu görülmektedir.C.3. Atmosferik KirlilikC.3.1. Ozon Tabakasının İncelmesinin EtkileriOzon molekülleri atmosferde bulundukları yere göre farklı karakteristiközellikler gösterirler. Stratosfer tabakasındaki ozonun canlılar için yararlı olup, bunakarşılık dünya yüzeyine yakın atmosfer tabakasında bulunan %10 oranındaki ozonunyıkıcı <strong>etki</strong>si bulunmaktadır.Atmosferdeki diğer moleküllerle reaksiyona giren ozonun, bitki ve hayvanların canlıdokularına çeşitli zararları bulunmaktadır. Yeryüzünden 10-40 kmarası yüksekliktekiozonun özelliği : tüm canlı varlıkları, doğal kaynakları ve tarımsal ürünleri olumsuzyönde <strong>etki</strong>leyen ultraviyole (UV) ışınları absorbe etmesidir.Ozon tabakasında incelme meydana gelmesiyle birlikte UV-b radyasyonu artmaktave insanların bağışıklık sistemleri zarar görmekte,görme bozukluğuna ve derikanserine yol açmaktadır.Kloroflorokarbon ihtiva eden maddelerin başında klor türevleri, plastik köpükler(strafor), spreyler, aerasoller ve yangınsöndürücüler ozon tabakasının incelmesinesebep olmaktadır.C.3.2. Asit Yağmurlarının EtkileriEndüstriyel faaliyetler, konutlarda ısınma amaçlı olarak kullanılan yakıtlar, termiksantraller ve egzoz gazları havayı kirletmekte ve kükürtdioksit, azotoksit, hidrokarbonve partikül madde yaymaktadır.Havada 2-7 gün asılı kalabilen bu kirleticiler, supartikülleri ile tepkimeye girerek asit meydana getirmekte ve yağmurlarla birleşerekasit yağmurları şeklinde yeryüzüne inmektedir.Asit yağmurları göl ve akarsularda asit dengesini bozarak canlıların<strong>etki</strong>lenmesine hatta ölümüne neden olmaktadır.Asidik yağışlar neticesinde ormanlarda ağaçların yapraklarının büyümesine vegelişmesine engel olmaktadır.Toprağa karışan asit yağmurları toprak ve suyla ilişkide olan canlılara zararvermektedir.46


C.4. Hava Kirleticilerinin Çevreye Olan EtkileriC.4.1. Doğal Çevreye EtkisiC.4.1.1. Su Üzerindeki Etkileriİlimiz, hava kirliliği açısından 1. derece kirli iller arasında yer almaktadır. Buyüzden sucul ortamların hava kirletici kaynaklar ile kirletilmesi söz konusudur.Kirlenme daha çok kükürtoksitler ve azotoksitler kaynaklıdır. Sucul ortamların asityağmurlarına maruz kalmaları sonucunda sülfat ve nitrat konsantrasyonları artmakta,pH düzeylerinde hızlı değişimler gözlenmekte ve dolayısıyla bu ortamlarda bulunanbitki ve diğer canlı türlerinde azalmalar, hatta ölümler gözlenebilmektedir.C.4.1.2. Toprak Üzerine EtkileriHava kirleticilerinin toprak üzerin <strong>etki</strong>si C.4.1.3. Bölümü olan Flora ve Faunabölümünde anlatılmıştır.C.4.1.3. Flora ve Fauna Üzerinde EtkisiHava kirlenmesi bitkiler üzerine üç şekilde tesir eder.1- Yaprak dokularının harap olması2- Yaprakların sararması veya başka renklere değişerek yeşilliğini kaybetmesi3- Büyümenin yavaşlamasıHava kirlenmesinden yem bitkileri, süs bitkileri ve yenebilen sebzeler büyükölçüde <strong>etki</strong>lenebilir. Büyüme yavaşlar, meyveler küçülür ve besi değeri düşer,çiçekler tahrip edilir.Hava kirleticilerinin floranın üzerine olduğu kadar fauna üzerinde de <strong>etki</strong>sibüyüktür. Geçmişte kaza ile meydana gelen hava kirlenmesi vakaları kirleticilerinhayvanları öldürebileceğini doğrulamıştır.Dünyada, H 2 S gazından dolayı çok sayıdakanarya, tavuk güvercin ördek,kaz ve köpek hastalanmış veya ölmüştür. Çiftlikhayvanlarına en çok tesir eden ve öteden beri bilinen bir diğer kirletici de florürlerdir.Florürden dolayı en çok çiftlik hayvanları <strong>etki</strong>lenmekte ve diş hastalıkları meydana47


gelmektedir. İlimiz sınırları içersinde hava kirliliğinden dolayı meydana gelmiş hayvanölümleri bilgisine ulaşılamamıştır.C.4.1.4. İnsan Sağlığı Üzerindeki EtkisiHavada bulunan ve havayı kirleten partikül ve kimyasalların başta solunum yoluhastalıkları olmak üzere kardiovasküler hatalıklara, kanserlere ve daha birçokhastalığa neden olduğu çeşitli araştırmacılar tarafından ortaya konulmuştur. Havakalitesinin bir çok ülkeden daha iyi olduğu ABD de bile yılda 60.000 kişi partikülmaddelerden kaynaklanan nedenlerden dolayı ölmektedir. Kirli havanın nedenolduğu akut solunum yolu enfeksiyonları ve bunlara bağlı ölümlerden <strong>etki</strong>lenen kesimbüyük oranda 0-5 yaş arası çocuklardan oluşmaktadır. Hava kirliliğinden dolayıyapılan çalışmalar göstermiştir ki 5 yaş altındaki çocuklar yetişkinlere göre daha çokrisk altındadırlar.20 yıllık bir dönemi kapsayan bir araştırmada havadaki partikül maddelerinakciğer hastalıklarının çoğunda <strong>etki</strong>n olduğu gözlenmiştir.C.4.2. Yapay Çevreye EtkisiC.4.2.1 Görüntü Kirliliği Üzerine EtkileriHava Kirlenmesinin görüntü kirliliği üzerindeki en çok bilinen tesiri binacephelerinde, kumaşlar ve diğer eşyalar üzerinde lekeler meydana gelmesidir.Yüzeyler üzerine 0.3 mikron büyüklüğündeki smogların birikmesi neticesi söz konusubozulma ve lekeler meydana gelmektedir. Zamanla bu birikme, yüzeyi tahrip ederek,rengini değiştirerek kendini belli eder. Hava kirlenmesinin malzemelere olan bir diğertesiri korezyonu hızlandırmasıdır. Bilhassa kükürtdioksit çürümeyi son derecehızlandırmaktadır. Ozon kauçuk ve lastik malzeme üzerine son derece zararlı tesiryapmaktadır.H 2 S, kurşunlu boyalar üzerine çok büyük zararlı tesir yapmaktadır.Nemli havalarda kurşunla reaksiyona girerek kurşunsülfür yapmaktadır. Havakirleticilerinin diğer bir tesiri de görüş mesafelerini azaltmasıdır.Çapları 0.3-0.6 mikronarasında değişen partiküller görüşü son derece güçleştirmektedir.48


KAYNAKLARÇevre Bakanlığı El Kitabı, Ankara 2002İl Meteoroloji MüdürlüğüUşak Belediye BaşkanlığıUşaklılar Eğitim Ve kültür Vakfı, 21. Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu, 200149


D. SUD.1. Su Kaynaklarının KullanımıSU KAYNAKLARI POTANSİYELİYerüstü suyu : 0,93 km³ / yılBanaz çayı : 0,46 km³ / yılGediz nehri : 0,47 km³ / yılYeraltısuyu (kaynaklar dahil) : 0,097 km³ / yılToplam su potansiyeli : 1,027 km³ / yılGölet rezervuar yüzeyleri : 392 haDSİ GöletleriMesudiye göleti : 24 haTakmak göleti : 62 haÜçpınar göleti : 77 haKaraahmetli göleti : 3 haKaraağaç göleti : 26 haGüneyköy göleti : 6 haKHGM GöletleriKuşdemir göleti : 13 haGöğem göleti : 62 haYeniceköy göleti : 13 haBaltalı göleti : 8 haTakmak göleti : 10 haYeşilkavak göleti : 14 haYeleğen göleti : 8 haKızılhisar göleti : 30 haAlahabalı göleti : 36 ha50


Şekil 14 : Göğem GöletiAkarsuyu yüzeyleri : 100 haGediz nehri : 75 haBanaz çayı : 25 haToplam su yüzeyi : 492 haD.1.1. Yer altı SularıTablo 19 : Yeraltı Suyu Potansiyeli.Sulama +SuyunRezerv İçme SuyuAtık RezervSanayiNiteliği hm³ / yıl hm³ / yılhm³ / yılhm³ / yılYer altısuyu 79,0 21,0 25,0 33,0Kaynak 18,0 3,0 15,0 -51


D.1.2. AkarsularTablo 20 : İl Sınırları İçersindeki Önemli Akarsular.AkarsuAdıToplamuzunluğu(Km)İl SınırlarıİçindekiUzunluğu(Km)ToplamUzunluğaOranı(%)OrtalamaDebihm³ / yılİl Sınırları İçindeBaşlangıç Ve BitişNoktalarıBanaz Çayı 155,0 133,0 0,86 146,48 HasandedeÇamiçiEşme Deresi 28,7 23,0 0,80 12,87 CevizliÇamiçiGediz Çayı 386,0 58,5 0,15 318,73 HamidiyeKundakçılarHamam Çayı 38,0 38,0 1,00 21,44 KışlaÇaykenarıYavu Çayı 31,0 31,0 1,00 17,34 ÇamyuvaEmekseKoluOlduğuAkarsuBüyükmenderesKüçükmenderesGediz NehriGediz NehriBüyükmenderesD.1.3. Göller, Göletler ve RezervuarlarUşak – Eşme Karaahmetli Göleti Ve Sulaması1 Yeri : Uşak – Eşme – Karaahmetli Köyü2 Amacı : Sulama3 İşletmeye Açıldığı Yıl : 19934 Tesisle İlgili Bilgiler4.1 Su Kaynağı : Karaahmetli KöyüYağış alanı: 2,8 km²Yıllık ortalama su : 0,13 hm³Çekilen su: 0,11 hm³Tipi: Toprak dolguYüksekliği ( talvegten ) : 15,0 mYüksekliği ( temelden ) : 17,5 mToplam gövde hacmi : 55.000 m³Minimum su seviyesi : 851,6 mNormal su seviyesi : 856,8 m52


Maksimum su seviyesi : 857,6 mAktif hacim: 0,13 hm³Toplam göl hacmi : 0,16 hm³Dolusavak tipi: Karşıdan alışlı, kapaksızDolusavak proje debisi : 10,3 m³/s4.2 Sulama Üniteleri : 18 ha ( brüt): 15 ha (net )Uşak –Merkez Karaahmetli Göleti Ve Sulaması1 Yeri : Uşak – Merkez – Karaağaç Köyü2 Amacı : Sulama3 İşletmeye Açıldığı Yıl : 19934 Tesisle İlgili Bilgiler4.1 Su Kaynağı : Karaağaç GöletiYağış alanı: 18,4 km²Yıllık ortalama su : 1,2 hm³Çekilen su: 1,0 hm³Tipi: Toprak dolguYüksekliği ( talvegten ) : 20,0 mYüksekliği ( temelden ) : 24,5 mToplam gövde hacmi : 124.000 m³Minimum su seviyesi : 810,4 mNormal su seviyesi : 819,5 mMaksimum su seviyesi : 820,5 mAktif hacim: 1,2 hm³Toplam göl hacmi : 1,4 hm³Dolusavak tipi: Karşıdan alışlı, kapaksızDolusavak proje debisi : 42 m³/s4.2 Sulama Üniteleri : 164 ha ( brüt): 139 ha (net )53


Uşak – Eşme Ahmetler Göleti Ve Sulaması1 Yeri : Uşak – Eşme – Ahmetler Beldesi2 Amacı : Sulama3 İşletmeye Açıldığı Yıl : 19994 Tesisle İlgili Bilgiler4.1 Su Kaynağı : Ahmetler GöletiYağış alanı: 7,5 km²Yıllık ortalama su: 0,38hm³Tipi: Zonlu toprak dolguYüksekliği ( talvegten ) : 16,5 mYüksekliği ( temelden ) : 19,5 mAktif hacim: 0,38 hm³Gövde dolgusu: 0,07 hm³Ölü hacim: 0,06 hm³Depolama hacmi: 0,44 hm³4.2 Sulama İle İlgili Genel BilgilerSulama Şebekesi: Borulu sulamaİletim kanalı: 26 mAna kanal uzunluğu : 3.080 mSulama suyu debisi : 0,4 m³ / sSulama alanı : 67 ha ( brüt ): 63 ha ( net )4.3 Dolusavak DipsavakDolusavak: Karşıdan alışlı kontrolsüz: 28 m³ / sDipsavak: 150 mm çapında çelik cebri boru26 m uzunluğunda54


Eşme –Merkez Üçpınar Göleti Ve Sulaması1 Yeri : Uşak – Eşme2 Amacı : Sulama3 İşletmeye Açıldığı Yıl : 19924 Tesisle İlgili Bilgiler4.1 Su Kaynağı : Üçpınar GöletiYağış alanı: 27,1 km²Yıllık ortalama su: 2,95 hm³Çekilen su: 2,21 hm³Tipi: Toprak dolguYüksekliği ( talvegten ) : 26,0 mYüksekliği ( temelden ) : 25,5 mToplam gövde hacmi : 0,18 hm³Minimum su seviyesi : 771,1 mNormal su seviyesi : 780,0 mMaksimum su seviyesi : 781,1 mAktif hacim: 4,8 hm³Toplam göl hacmi: 5,3 hm³Dolusavak tipi: Yandan alışlı, kapaksızDolusavak proje debisi : 45 m³/s4.2 Sulama Üniteleri : 242 ha ( brüt): 2<strong>05</strong> ha (net )D.1.4. Denizİlimizde deniz bulunmamaktadır.D.2. Doğal Drenaj Sistemleriİlimizde Doğal Drenaj Sistemleriyle ilgili bilgi B.4.3 bölümünde verilen bilgilermevcut olup başka bilgi elde edinilememiştir.55


D.3 Su Kaynaklarının Kirliliği ve Çevreye EtkileriD.3.1. Yeraltı Suları ve KirlilikYer altı sularımız da bulundukları katmanlardan kaynaklara veya bazı sanayiatıklarıyla sulama içme ve kullanma sularına karıştığı görülen kirliliklerin,hem insansağlığı hem de tarımsal faaliyetler açısından küçümsenmeyecek olumsuz sinyallerverdiği görülmektedir.Bu maddelerle kirlenmiş yiyeceklerin, tüketilmesi suretiyle kandolaşımı ve beyin sisteminde meydana getireceği tahribat oldukça tehlikeliboyuttadır.Yeraltı sularının en önemli bulaşma kaynaklarını kanalizasyonsistemlerindeki kaçaklar oluşturmaktadır.Sularda bulunan askıdaki katı maddelerin devamlı birikimi sonucunda topraklarıngeçirgenliği gibi fiziksel özelliklerden bozulmakta olup,bu nedenle ürün ve kaliteeksiklikleri ortaya çıkmaktadır.D.3.2. Akarsularda KirlilikHam kullanılmış suların doğrudan akarsulara boşaltılması neticesinde, baştayüksek enerji potansiyeline sahip organik maddeler olmak üzere çeşitli kirleticiler busu çevresine girmiş olur.Boşaltma noktasının mansap tarafından kalan nehirparçasında bir çok değişmeler meydana gelir.Organik maddelerin ayrışmasısırasında ortamdaki mevcut oksijen çok hızlı şekilde sarf edilmeye başlar veçözülmüş oksijen konsantrasyonu azalır.Kirlenmiş su yatağındaki biyolojik hayat ve ekolojik sistem de değişikliğe uğrar.Çökebilen maddeler, bulanıklık ve düşük çözülmüş oksijen konsantrasyonu balıklarınve diğer su canlılarının normal yaşama çevresini değiştirir. Çok az balık türü böyle birortamda yaşama mücadelesini sürdürebilir.Azot bileşikleri bir kirlenme indikatörü olarak kullanılabilir.Gerek aerobik vegerekse anaerobik ortamda , organik azot amonyum azotuna dönüşür. Bunun içinorganik azot azalırken,amonyum azotu artmaktadır. Daha sonra nitrit ve son ürünolarakta nitrat meydana gelir. Nitrit konsantrasyonu bir miktar artıktan sonra tekrarazalır ve nitrata dönüşerek nitrat konsantrasyonunu sürekli olarak arttırır.56


D.3.3. Göller, Göletler ve Rezervuarlarda KirlilikUşak ilinde, göl ve göletlerin kirlilik durumları, bunlara deşarj veren tesisler,arıtma tesisleri ve kıyı koruma bantları hakkında herhangi bir çalışmabulunmamaktadır.D.3.4. Denizlerde Kirlilikİlimizin denize kıyısı yoktur.D.4. Su ve Kıyı Yönetimi, Strateji ve Politikalarıİlimiz kıyı kenti değildir.D.5. Su Kaynaklarında Kirlilik EtkenleriSu ortamı, adından da anlaşılacağı gibi bütün su kaynaklarını içine alır.Yağışlarla oluşan yüzey akışları değişik büyüklükteki akarsular ve haliçler kanalıyladenizlerle son bulur. Yüzey sularının şekil ve büyüklüğünde meydana gelecek herdeğişme yeni özel durumdaki hayat şartlarına adapte olmuş organizma topluluklarınıve bu topluluğu meydana getiren mikroorganizma türlerini ortaya çıkarır. Akarsularüzerinde yapılan kabartma ve biriktirme yapıları arasında oluşan baraj göllerinde,morfolojik yapının farklı olması sebebiyle yeni organizma türleri ortaya çıkar. Barajgöllerinin mansap tarafındaki akarsu kısmında da nehrin normal biyolojik türleri,suyun derinden çıkması ve düşük sıcaklığa, düşük oksijen konsantrasyonuna vefarklı kimyasal yapıya sahip olması sebebiyle değişir.Yakın zamanlara kadar su kirlenmesinin incelenmesi sağlık açısından elealınmıştır. Gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkeler için bu fikir tazeliğinikorumaktadır.Her şeyden önce toplumların ihtiyacı olan sağlıklı, en azından sıhhattezarar vermeyecek içme ve kullanma suyunun temin edilmesi gerekir. Bunu,kullanılmış suların uygun bir şekilde uzaklaştırılması ve diğer çevre problemlerininçözümü takip eder. Bugün, su kirlenmesi sadece sağlık tesirleri yönünden değil,kaynakların korunması ve en uygun şekilde kullanılmasının temini yollarınınaraştırılması yönüyle de ele alınmaktadır.KAYNAKLARDSİ II. Bölge Müdürlüğü 2002 Yılı Program- Bütçe Toplantısı Takdim Raporu İzmirNisan 2001Köy Hizmetleri Müdürlüğü57


E. TOPRAK VE ARAZİ KULLANIMIE.1. Genel Toprak YapısıTablo 21 : İl İçersindeki Toprak Türleri.Toprak TürüKahverengi Orman TopraklarKalkersiz Kahverengi Orman TopraklarıKahverengi TopraklarKırmızı Kestane TopraklarRendzina TopraklarıAlüvyal TopraklarKalkerli Kahverengi TopraklarKolüvyal TopraklarHidromorfik Alüvyal TopraklarKestanerengi TopraklarÇıplakkaya- Moloz- Irmak- Yerleşim AlanıToplamAlan(Hektar)214.148171.49361.94429.27812.99212.8247.2556.55431128516.979534.063Oranı(%)40.132.111.25.52.42.41.41.20.00.03.7100.0E.2. Toprak KirliliğiE.2.1. Kimyasal Kirlenmeİlimizde toprakta oluşan kimyasal kirlenme ile ilgili herhangi bir çalışmayapılmamıştır.E.2.1.1. Atmosferik Kirlenmeİlimizde atmosferik kirlenme nedeniyle oluşan toprak kirliliği ile ilgili herhangi birçalışma yapılmamıştır.E.2.1.2. Atıklardan Kirlenmeİlimizde atıklardan meydana gelen toprak kirliliği ile ilgili herhangi bir çalışmayapılmamıştır.E.2.2. Mikrobiyal Kirlenmeİlimizde bu konuda bir çalışma yapılmamıştır.58


E.3 AraziE.3.1. Arazi VarlığıUşak ilinin toplam arazi varlığı 534.063 hektardır.E.3.1.1. Arazi SınıflarıArazi sınıflarının tespit ve değerlendirilmesi için gerek etütlerde, gerekse alınannumunelerin analizleri sonucu tespit edilen toprak özelliklerinin çeşitli yönlerdendeğerlendirilip derecelendirilmeleri yapılmaktadır.Değişik topraklar ve kullanmaamaçları olduğundan yorumlamalar değişik amaçlarla yapılmaktadır.Buyorumlamalardan biri olan arazi kullanma kabiliyeti sınıflaması, daha çok tarımsalamaçla yapılan bir yorumlama şeklidir.Kullanma kabiliyeti sınıfları sekiz adet olup, toprak zarar ve sınırlandırmalarıI.sınıftan VII.sınıfa doğru giderek artmaktadır.İlk dört sınıf arazi, iyi bir toprak idaresialtında yöreye adapte olmuş yerli bitkilerin yetişmesine elverişlidir. Bunlardan V. veVI.sınıflarda, toprak ve su koruma önlemleri alındığı takdirde bazı özel bitkilerdeyetiştirilebilir.VII.sınıf arazilerde, çok <strong>etki</strong>n ve pahalı ıslah çalışmaları ile ürünalınabilirse de, mevcut piyasa koşullarında elde edilecek ürün yatırım harcamalarınıkarşılayamaz.Uşak ilinin arazi kullanım kabiliyeti sınıfları ve bunun toplam alan payları aşağıdagösterilmiştir.Tablo 22 : Toprak Türleri Ve Kapladıkları Alanlar.SINIFLAR ALAN (Ha) ORAN (%)I 14.878 2.8II 51.532 9.6III 66.247 12.4IV 68.557 12.4V 311 0.<strong>05</strong>VI 91.120 17.1VII 224.439 42.0VIII 16.728 3.159


1.Sınıf:Bu sınıf arazilerin yayılma alanı toplam 14.878 Ha olup il yüzölçümünün %2.8’ini teşkil etmektedir. Bu sınıf arazilerin % 67.8’i alüvyal, %16.8’in kırmızı kestane,% 11.1’i kahverengi topraklar %2.7’si kireçsiz kahverengi, %1.5’i kireçsiz kahverengiorman toprakları oluşturmaktadır.Hepsi % 2’den daha düşük eğimli olan 1. sınıf arazilerin %93.1’nde toprak derinve kalanında (%6.9) orta derindir. Bu arazilerin 8391 hektarında sulu tarım, 6235hektarında nadaslı kuru tarım yapılmaktadır. 206 hektar bahçe, 46 hektarı da azyoğun yerleşim haline gelmiş bulunmaktadır.2.Sınıf:Uşak’ta II. Sınıf araziler 51.532 hektarlık yüzölçümleri ile %9.6’lık bir oranteşkil etmektedir.Bu arazilerin % 3.9’u alüvyal, %5.9’u kolüvyal, %14.5’i kahverengiorman, %5.2’si kireçsiz kahverengi orman, %20.2’si kırmızı kestanerengi, %44.1’ninkahverengi topraklar, %4,4’ü kireçsiz kahverengi, %1.5’nin ise rendzinaoluşturmaktadır.Bu arazilerin %4.4’ünde eğim %0.2, %95.6’sında ise eğim %2.6 arasındadır.Toprakların %22.6’sı derin, %76.9’u orta derin, %0.4’ü ise sığdır.II.sınıf arazilerin 44.731 hektarında kuru tarım, 2567 Ha sulu tarım, 20<strong>05</strong> Ha bağbahçe,724 Ha çayır-mera, 1332 Ha orman-funda, 173 Ha yerleşim yeri olarakkullanılmaktadır.3.Sınıf:Bu sınıf araziler 66.247 hektar yüzölçümleriyle Uşak ilinin % 12.4’ünü teşkiletmektedir. Bu arazilerinin %0,8’ni alüvyal, %2,1’ni kolüvyal, %44,4’ünü kahverengiorman, %15.9’nu kireçsiz kahverengi orman, %0,4’nü kestane rengi, %13,5’ni kırmızıkestane rengi, %20,2’sini kahverengi topraklar, %1,8’ni kireçsiz kahverengi, %0,72’sini rendzina toprakları oluşturmaktadır.Bu sınıf % 1,3’ü düz, %19,0 hafif, %79,0 ise orta ( %6-12) eğimlidir. %1,6’sıderin, %76,3’ü orta derin, %22,1 de ise topraklar sığdır. Bu sınıflardaki topraklarınbüyük bölümünde hafif ve orta derecede erozyon vardır.3.Sınıf arazilerin ildeki kullanım durumları şöyledir. 62,585 hektar kuru tarım,362 hektar sulu tarım, 1099 hektar bağ-bahçe, 1149 hektar çayır-mera, 563 hektarorman-funda, 468 hektar yerleşim alanı olarak kullanılmaktadır.60


4.Sınıf:Bu sınıf araziler 68,557 hektardır ve <strong>genel</strong> yüz ölçümün %12,4’nü teşkil eder. Busınıfın % 0,7’si kolüvyal, % 44,5’i kahverengi orman, % 28,8’i kireçsiz kahverengiorman, % 4,3’ü kırmızı kestane rengi, % 14,9’u kahverengi topraklar, % 4 kireçsizkahverengi, % 2,7’si rendzina, topraklar teşkil etmektedir.Bu sınıf arazilerin % 3,3’ü hafif, % 92,6’sı orta, % 4,1 ise dik eğimlidir.Toprakların % 0,7’si derin, % 2,9’u orta derin, % 96,3’ü sığdır.% 7,7’sinde orta, %92,3’nde şiddetli erozyon hüküm sürmektedir.Bu arazilerin 58,809 hektarında kuru tarım, 4738 hektarında bağ-bahçe, 1730hektarı çayır-mera, 4615 hektarı orman – funda ve 1247 hektarında yerleşim alanıolarak kullanılmaktadır.5.Sınıf:Bu sınıf araziler 311 hektar yüz ölçümlü ve <strong>genel</strong> sahanın % 0,<strong>05</strong>’nikapsamaktadır. Bu sınıfın tamamını hidromorfik alüvyal topraklar teşkil etmektedir.Tamamının eğimi düz-düze yakındır. Erozyon tümünde hafiftir ve bu arazilerinintamamını çayır-mera olarak kullanılmaktadır.6.Sınıf:Uşak ilinde 91.120 hektarlık yüzölçümü ile %17.1’lik bir orana sahip olan 6.sınıfarazilerin %0.1’i alüvyal %1.7’si kolüvyal, %49.1 kahverengi orman, %36.0’ı kireçsizkahverengi orman, %3.4’ü kırmızı kestane rengi, %7.6’sı kahverengi, %0.4’ü kireçsizkahverengi, %1.7’si rendzina topraklardan oluşmaktadır.Bu arazilerin %0.1’i düz-düze yakın, %1.3’ü hafif, %21.1’i orta, %77.4’ü dikeğimlidir. Toprakların %9.1’i derin, %91.3’ü sığ, %8.6’sı çok sığdır. Bu toprakların%1.5’i orta, %96.9’u şiddetli, %1.0’ı çok şiddetli erozyona maruzdur.6.Sınıf arazilerin 47.090 hektarında kuru tarım, 310 hektarında bağ-bahçe,11.880 hektarında orman-funda, 407 hektarında yerleşim alanı olarakkullanılmaktadır.7.Sınıf:Uşak ilinde 7.sınıf araziler 224.439 hektarlık yüzölçümü ile %42.0’lık bir oranasahiptir. Bunun %45.4’lük bölümü kahverengi orman, %47.0’lık bölümü kireçsizkahverengi orman, %0.6’lık bölümü kırmızı kestane rengi, %3.1’i kahverengi, %0.1’ikireçsiz kahverengi, %3.4’ü ise rendzina topraklardır.Bu sınıftaki arazilerin %99.9’u dik eğimlidir. %17.4’ü sığ, %83.4’ü çok sığdır.%19.9’u şiddetli erozyon, %80.1’i ise çok şiddetli erozyona maruzdur.61


Bu sınıf arazilerin 1378 hektarında kuru tarım, 19.561 hektarında çayır- mera,203.138 hektarında orman-funda, 362 hektarında yerleşim alanı olarakkullanılmaktadır.8.Sınıf:Bu sınıf araziler ilde 16.728 hektarlık yüzölçümüyle %3.1’lik bir oranoluşturmaktadır. Bunun456 hektarı ırmak taşkın yatağı, 15.666 hektarı da çıplak kayaolarak haritalanmıştır.Uşak ilinde sınıflandırılması yapılan tüm bu arazi tipleri dışında 251 hektarda suyüzeyleri bulunmaktadır.E.3.1.2. Kullanım DurumuUşak ilinin 534.063 Ha olan arazi varlığının % 44.8’ini orman-funda, %45’initarım,%6.6’sını çayır-mera, %3.5 ‘ni ise tarım dışı diğer araziler oluşturur.E.3.2. Arazi ProblemleriToprak SığlığıTopraklarda köklerin geliştiği ve bitki besin maddelerinin ve suyun temin edildiğibölgenin derinliği bitki yetiştirme açısından önemlidir. Bu bölge derin olursa iklimeuyabilen her türlü kültür bitkisini yetiştirmek mümkündür. Ancak Uşak ili topraklarının27.463 hektarı (%3.5’i) 90 cm.den fazla derinliğe sahiptir. Bununda 18.458 hektarı(%67.2) düz-düze yakın eğimlerde yer almaktadır. Büyük bir kısmı I. ve II.olup kurutarım,sulu tarım, bağ-bahçe tarımı yapılmaktadır.Yüzölçümü 92.764 hektar olan orta derin topraklar, %18’lik bir oranoluşturmaktadır. Genellikle düz, hafif ve orta eğimde bulunurlar. Daha çok ortaderecede erozyona maruz kalmıştır. %92.6’sı kuru tarım, %0.6’sı sulu tarımkullanımlıdır. Araziler daha çok II., III., ve IV.sınıftır.Sığ topraklar 202.293 hektarlık (%39.1) alan kapsamaktadır. Bunların %0.3’üdüz, %7.5’i hafif, %37.3’ü orta, %35.7’si dik, %19.2’si çok dik ve sarp eğimlidir. Sığtoprakların %5.3’ünde orta, %86.2’sinde şiddetli, %8.9’unda çok şiddetli erozyonhakimdir. 115.120 hektar kuru tarım arazisi, 5459 hektar bağ-bahçe, 12.278 hektarçayır mera, 69.436 hektar orman-funda arazisi sığ topraklarda bulunmaktadır. Buaraziler <strong>genel</strong>likle VI. ve VII.sınıftadır.Çok sığ topraklar 192.678 hektarlık yüzölçümü ile %37.3’lük bir oranıkapsamaktadır. Bunların 152.146 hektarı dik eğimde (%79.0), 26.903 hektarı çok62


eğimlerde (%14.0) yer almaktadır. Çok sığ toprakların tamamına yakınında şiddetlive çok şiddetli erozyon görülmektedir.3636 hektar kuru tarım, 20.862 hektarı çayırmera,168.180 hektarı da orman-funda arazisi olarak kullanılmaktadır.Taşlılık ve KayalılıkUşak ilinde 138.620 ha toprak işlemeye ve bitki gelişmesine zarar verecekderecede taşlılık ihtiva etmektedir. Bu alan il topraklarının %26.8’ini kapsamaktadır.Hem yüzeyde, hem profilde olabilir. Taşlılık ve kayalılığın profildeki oranı arttığından,toprak materyali azalacak, toprakların su ve bitki besin maddeleri tutma kapasitesiazalacaktır. Toprak bünyesinin kil olması halinde bu menfi faktör kısmen azalabilir. İliçindeki taşlılık çoğunlukla sığ ve çok sığ topraklarda görülmektedir.Topraklar orman, funda veya mera örtüsü altında ise taşlılık ve kayalılık sorunolmayabilir. Çünkü buralarda sürüm yapılmamakta ve çevrenin doğal bitki örtüsüortama uyum sağlamaktadır. Ayrıca bu tür alanlarda taşlılık ve kayalılığın erozyonuönleme açısından olumlu katkıları da vardır.DrenajDaha çok alüvyal düzlüklerde görülen ve taban suyunun her zaman veya yılın birbölümünde bitki gelişimine zarar verecek kadar yüksek bulunduğu topraklar 2522hektardır. Bu sorunların görüldüğü sahalarda drenaj yetersiz veya kötüdür. Ağırlıklıolarak alüvyal ve hidromorfik topraklarda görülmektedir. 1542 hektar sulu tarımarazisinde yaşlık, 385 Ha. Çayır- mera arazisinde yaşlık sorunu bulunmaktadır.Tuzluluk -SodiklikUşak ilinde drenajı bozuk ve yetersiz sahaların 567 Ha tuzluluk, alkalilik veya heriki sorun birden görülmektedir. Bu sorunların ildeki topraklarda ortaya çıkmasının ananedenleri: 1-Arazinin düz ve taban suyu seviyesinin yüksek olması nedeniyle tuzlarınüst topraktan yıkanmaması,2-Yukarı arazilerden tuzların yıkanarak düzlüklerin çukur kısmında birikmesi,3-Düşük kalitede sulama suyunun kullanılması ve yeterli dengenin bulunmamasıdır.İl içindeki tuzluluk ve sodiklik sorununun dağılımı şöyledir;Hafif tuzlu 125 HaTuzlu131 HaBu sorundan <strong>etki</strong>lenen araziler çayır- mera arazileri olmuştur.63


ErozyonUşak ilinde en yaygın sorun su erozyonudur. Bu sorundan çok az <strong>etki</strong>lenen veyahiç <strong>etki</strong>lenmeyen alanlar <strong>genel</strong>likle alüvyal topraklardan oluşan taban araziler vekolüvyal toprakların düze yakın ve hafif eğimli alanlarıdır. Bunlar diğer arazi tipleri vesu yüzeyleri dışındaki (517.084 hektar) toprakların %5.2’ni (26.630 Ha.)oluşturmaktadır. Yaklaşık %93.4’ü derin %6.1’i orta derin, %0.5’i ise sığdır. 14.798hektarı kuru tarım,10.459 hektarı sulu tarım altındadır. 206 hektarında bağ-bahçetarımı yapılmaktadır.Orta derecede erozyona uğramış topraklar 104.544 hektar ile %20.2’lik bir oranoluşturur. Orta erozyon çoğunlukla hafif, orta, dik ve çok dik eğimler ile derin, ortaderin ve sığ topraklarda görülmektedir.Kuru tarım arazilerinin 95.339 hektarı (%91.2’si), sulu tarım arazilerinin 861hektarı %0.8’i ve bağ-bahçe arazilerinin 3997 hektarı (%3.8’i) orta derecedeerozyona uğramıştır.Uşak ili topraklarının 2<strong>05</strong>.187 hektarında (%39.7) doğal bitki örtüsünün tahripedilmesi ve arazilerin kabiliyetlerine uygun olarak kullanılmamaları sonucu suerozyonu şiddetlenmiştir. Sığ ve çok sığ topraklı ve <strong>genel</strong>likle IV., VI., VII.,sınıf araziözelliğinde olan bu alanların 109.949 hektarı kuru tarım, 4176 hektarı bağ-bahçe,13.654 hektarı çayır-mera, 76.379 hektarı orman-funda olarak kullanılmaktadır.Doğal bitki örtüsü aşırı derecede tahrip olan ve180.723 hektarı (%40) alandaçok şiddetli erozyon görülmektedir. Bunun 742 hektarında kuru tarım, 19.468 hektarıçayır-mera, 160.199 hektarı orman-funda, 314 hektarı da diğer amaçlarlakullanılmaktadır.64


Şekil 15: Uşak Erozyon Haritası.KAYNAKLAR:Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Uşak İli Arazi Varlığı, Ankara,1997Orman İşletme Müdürlüğü65


F. FLORA-FAUNA VE HASSAS YÖRELERF.1. OrmanlarF.1.1. Ormanların Ekolojik YapısıOrmanlık alanlar Paleozoik zaman oluşumu ana kayası kalker, kum, gre ve marnolan %60-85 meyilli yapıdadır. (Kaynak Amenajman Planları)F.1.2. Bölgenin Orman EnvanteriTablo 23 : Orman EnvanteriİliKORUBALTALIKNORMAL BOZUK NORMAL BOZUKVERİMLİORMANBOZUKORMANORM.ALANORAÇIKLIKALANTOPLAMALANHA. HA. HA. HA. HA. HA HA % HA. HA.UŞAK 77.186 66.314 122 76.588 77.307 142.902 220.209 220.209 338.576 558.785% 35 30 0 35 35 65 100 39 61 100Tablo 24 :İşletme Şeflikleri İtibari İle Saha Döküm TablosuİşletmeŞefliğiBanazÇamsuÇatakEşmeGüreSivaslıUlubeyAğaçTürüNormalHaKORUBozukHaBaltalık(Meşe)NormalHaBozukHaÇz 2.09 2.109 865Çk 7.658 5.762 7.590ÇzÇk 13.866 5588 154ÇzÇk 10.100 3.734 122 615Çz 5.710 10.846 36.181ÇkÇz 12.206 11.082 13.074ÇkÇz 4.656 6.323 6.022Çk 176 103 570Ar 545 7.114 101Öz.Ağaç 85Çz 9.447 7.444 7.950ÇkNormalOrmanAlanıHaBozukormanAlanıHaToplamOrmanAlanıHaAçıklıkSahaHaToplamSahaHa9.767 15.260 25.027 20.155 45.18213.866 5.741 19.607 11.<strong>05</strong>8 30.66510.222 4.349 14.571 17.873 32.4435.710 47.028 52.738 75.672 128.41012.206 24.156 36.362 45.603 81.9655.461 20.231 25.692 60.547 86.2399.447 15.395 24.842 57.566 82.40866


UşakİşletmeToplamıÇz 2.088 1.611 599Çk 8.541 5.665 2.868Çz 36.300 38.349 64.691Çk 40340,5 20.851 122 11796Ar 545 7.114 10177.186 66.314 122 76.58810.629 10.743 21.372 50.104 71.4751220.209 338.576 558.78577.307 142.902Çz : Kızıl ÇamÇk : Kara ÇamAr : ArdıçF.1.3. Orman Varlığının YararlarıKonu hakkında yapılmış bir proje yoktur. Ancak Belediye ve köy tüzel kişiliklerinepiknik ve mesire yeri olarak kullanılmak üzere izinler verilmiştir.Tablo 25 :Orman İşletme Müdürlüğü Tarafından Verilen İzinler (20<strong>05</strong>)Dosya No İzin Sahibi İzin TürüİzinAlanıOlur TarihiOlurNoİzinSüresiİşletmeŞefliğiİlçeKöy4111070233T. AtillaTamerMadenTesis İzni9.690 11.07.20<strong>05</strong>2579 Ulubey Ulubey Hanyeri4111042819TüpragMetal Mad.San.MadenTesis İzni191.068 13.04.20<strong>05</strong> 104 8 Güre Merkez Eskisaray4211071707TanışlarYapı MetalMadenArama7.816 11.11.20<strong>05</strong> 116 3 Uşak MerkezPaşacıoğlu4211071717RamazanArmağanMadenArama15.808 30.12.20<strong>05</strong> 119 3 Sivaslı Sivaslı Hanoğlu4211071709ErhanKocabacakMadenArama4.963 01.11.20<strong>05</strong> 115 5 Sivaslı Sivaslı Eldenizli4211071625 Alinda Mad.4211071636 Alinda Mad.4211071602 Erkam GıdaMadenAramaMadenAramaMadenArama49.402 26.10.20<strong>05</strong> 111 1 Eşme Eşme Saraycık49.692 26.10.20<strong>05</strong> 112 1 Eşme Eşme Kayalı5.552 06.09.20<strong>05</strong> 93 3 Sivaslı Sivaslı Eldeniz4211071623UşakBelediyesiMadenArama25.000 11.08.20<strong>05</strong> 94 3 Sivaslı SivaslıPuınarbaşı4211071579 Aylin SuyunMadenArama8.624 13.07.20<strong>05</strong> 101 10 Ulubey Ulubey Gedikler67


4211071580HasanMadenHüseyinAramaAkbulut4111070333Ünal İlarslan MadenMad. İşletme4111070334Akman MadenMermer İşletme4111070221İlyaslı MadenBelediyesi İşletme4111070311 Ünal İlarslan Madenİşletme4111070329Ramazan MadenAybay İşletme4111070328 Ziya AydınMadenİşletme4111070330Saçkan MadenMermer İşletme4111070276T. Atilla MadenTamer İşletme4111070229T. Atilla MadenTamer İşletme4111070322Yüksel MadenDemirkol İşletme4111070320Yüksel MadenDemirkol İşletme4111070317 Gilsar Mad.Madenİşletme4211070318 Gilsar Mad.Madenİşletme4111071583Duran MadenÖzmen İşletmeMad. İşl.4111070135 Beroner AltyapıTesis İzniMad. İşl.4111070335 Alinda Mad. AltyapıTesis İzni4111070319Mad. İşl.TüpragAltyapıMetal SanTesis İzni5.000 23.03.20<strong>05</strong> 85 1 Uşak Merkez Sorkun9.119 31.12.20<strong>05</strong> 1189 9 Uşak Merkez Altıntaş18.978 30.12.20<strong>05</strong> 1192 2 Sivaslı Sivaslı Özbeyli12.809 20.12.20<strong>05</strong> 1150 2 Güre Merkez Çukurağıl3.860 <strong>05</strong>.12.20<strong>05</strong> 1108 9 Uşak Merkez Altıntaş14.212 12.10.20<strong>05</strong> 894 5 Sivaslı Karahallı Kavaklı5.412 22.09.20<strong>05</strong> 807 3 Uşak Merkez Karaağaç68.500 30.12.20<strong>05</strong> 1178 9 Ulubey UlubeyKüçükkayalı28.735 11.07.20<strong>05</strong> 486 9 Ulubey Ulubey Hanyeri14.932 11.07.20<strong>05</strong> 494 9 Ulubey Ulubey Hanyeri10.188 11.07.20<strong>05</strong> 491 9 Uşak Merkez Eğlence18.663 17.06.20<strong>05</strong> 419 9 Uşak Merkez Eğlence48.939 16.<strong>05</strong>.20<strong>05</strong> 269 2 Sivaslı Karahallı Duraklı4.4085 29.<strong>05</strong>.20<strong>05</strong> 119 2 Sivaslı Karahallı Duraklı3.935 29.03.20<strong>05</strong> 86 19 Eşme Eşme Uluyayla1.355 30.12.20<strong>05</strong> 712 3 Sivaslı Sivaslı Eldenizli5.883 30.12.20<strong>05</strong> 723 9 Eşme Eşme Kayalı27.172 30.12.20<strong>05</strong> 713 8 Eşme Eşme68


4111070331AkmanMermer4111070332KocamarMermer4111070311 Ünal İlarslanMad. İşl.AltyapıTesis İzniMad. İşl.AltyapıTesis İzniMad. İşl.AltyapıTesis İzni2.156 20.12.20<strong>05</strong> 609 2 Sivaslı Sivaslı Özbeyli5.115 20.12.20<strong>05</strong> 608 3 Sivaslı Sivaslı Hanoğlu5.806 <strong>05</strong>.12.20<strong>05</strong> 584 9 Uşak Merkez AltıntaşF.1.4. Orman Sayılan Alanların Daraltılması6831 Sayılı Orman Kanununun 2/B maddesi gereğince 12.464.735 m2 alanorman sınırları dışına çıkarılmıştır.Ormanlar on yıllık yapılan amenajman planları ile işletilmektedir.Ormanlık alanlarda 6831 Sayılı Orman Kanununun 16 ve 17. maddelerine11.431.398 m 2 alanda izin verilmiş ve halen 10.8<strong>05</strong>.145 m2’sinin izni devametmektedir.F.2. Çayır ve MeralarF.2.1. Çayır ve Meraların Varlığıİlimizde 36.837 Ha. Mera mevcuttur. Meralarla ilgili aplikasyon ve ölçüm işlemleridevam etmekte olup, meraların erozyon, tuzluluk ve kayalılık durumu ile ilgili birçalışma yapılmadığından bilgi yoktur. Meralarda mevcut bitki örtüsü <strong>genel</strong> olarak çim,brom, kekik, çayır üçgülü, ayrık, efenk, tavşanak, çoban çantası, koyun yumağı,çiğdem, kovalık, ahlat, diken vs. gibi bitkiler mevcut olup bitki örtüsü kısmen aşırıotlatma ile tahrip edilmiştir.F.2.2. Kullanım Amaçları ve Yararlarıİl içindeki meraların durumu çoğunlukla kötüdür. Bu arazilerin idaresi düzensizbilgiden yoksun ve kaynakların sömürülmesi şeklindedir. Her mevsim otlatmaya açıkbu meralarda doğal örtü oldukça tahrip olmuştur. Doğal örtünün tahribatı erozyonuşiddetlendirmekte ve bu da meraların durumunu daha da kötüleştirmektedir.Meralarda erozyonu önlemekle hem bu arazileri kurtarmış hem de daha aşağılardayer alan tarım arazileri kurtarılmış olur. Çünkü, zayıf bitki örtüsü dolayısıyla69


tutulmayıp yüzey akışına geçen yağmur sularıtarım arazilerinde sel baskınlarına neden olmaktadır.mera topraklarını aşındırdığı gibiF.3. FloraF.3.1. Türler ve PopulasyonlarıEge ve Akdeniz Bölgesi tarihsel çağlardan buyana büyük Uygarlıklarınoluştuğu,tüm bölge ve çevresinde zaman zaman kültürel bakımdan merkez özelliğinikazanmış bir bölgedir.Bu bölgede doğal olarak yetişen ve Akdeniz bitkisi olaraktanımlanan yaklaşık 700 tür bulunmaktadır.İklimin,topografyanın çok değişken oluşu ve tarihsel çağlardan beri bölgeninyoğun yerleşimlere sahne olması sonucu bir çok bitkinin getirilmesi nedeniyle Ege veAkdeniz florası çok zenginlik gösterir.Uşak ili sınırları içerisinde tespit edilen türleraşağıda listelenmiştir.ASPLENİACEAEAsplenium trichomanes BaldırıkaraBitki saç kümesi şeklinde, 5-25 cm. frondlar pinnat, aya linear, sap ve aya eksenimorumsu kahverengi, dar kanatlı. Yaprakçıklar koyu yeşil ovat veya oblong, dibitrunkat, üst kenarı krenat, çok kısa saplı, kaya çatlaklarında görülmektedir.HYPOLEPIDACEAEPteridium aquilinum EğreltiÇok yıllık,çiçeksiz ve otsu bir bitkidir.PAPAVERACEAEPapaver rhoeasGelincikTek yıllıklar. Yapraklar 2-4 pinnat parçalı. Çiçek sapları sert tüylü. Çiçekler tek,sepal 2, dökülücü, petal 4, kırmızı.Stamenler çok sayıda. Meyve deliksi kapsulu.Tarlalar ve boş alanlarda görülmektedir.POLYGONACEAEPoligonum maritimum Çoban Değneği50 cm. kadar boylanabilen, çok yıllık, sürünücü otsulardır. Yapraklar eliptik verevulat, <strong>genel</strong>likle gri; kuruyunca bazen siyahımsı-mor. Çiçekler üst yapraklarınkoltuklarındadır.CRUCİFERAECardalya draba70


20-60 cm boyunda çok yıllık otsular.Dip yaprakları ters,ovat,spatulat,saklı vedişli,üst yapraklar oblongtan,oblong-lanseolata kadar,gövdeyi sarmakta vekulakçıklı.çiçekler küçük ve uçta yoğun kümeler halinde.CUPRESSACEAEJuniperus oxycedrus Ardıç2-8 metre boylana bilen tür, ekim ayında tohum olgunlaşmasını tamamlar.Çamormanları veya meşe çalılıklarında bulunur.1- 1300 metre rakımda yetişir.CUPRESSACEAECupressus sempervirens ServiGövde 20-30 m.,taç kısmı piramit veya sütun şeklinde. Yapraklar puslu vekiremitvari dizilimli. Kozalaklar küremsi, 2.3*2-2.5 cm. Park, bahçe ve mezarlıklardasıkça rastlanmaktadır.MALVACECEAEAlcea pallidaKanarya otuUzun boylu çok yıllıklar. Gövde yoğun yıldızsı tüylü. Yapraklar oldukça kalın,5-7loblu, loblar derin değil.ek kaliks mevcut. Kaliks çiçekte çizgili değil. Petal ,pembe,leylak, beyaz. Meyve sizokarp, merikaplar kanatlı.CİSTACEAECistus creticusTüylü laden1.5 m.’ye kadar boyları olabilen, yaprakları yeşil ve alt yüzü sık yıldızsı tüylüçalılar. Çiçekler beyaz, 2-3 cm. çapında, bir yana bakan kimozlarda gözlenmektedir.CİSTACEAEC.salviifoliusYapraklı laden50cm. kadar boylanabilen küçük çalılar. Çiçekler beyaz renkli, 2-4 cm. çapında,yanal kimozlarda 1-3 adet’tir.CARYOPHYLLACEAESilene behenNakıl71


10-90 cm. boyunda dik gövdeli tek yıllıklar. Yapraklar mumsu örtülü . Çiçekdurumu dikazyum. Bazen üst kısım monokazyum. Sepal, petal 5, stamel 10, sitilus 3.Meyve kapsula. Yamaçlar, tarlalarda yetişmektedir.MALVACEAEMalva sylvestrisEbe gümeciİki veya çok yıllıklar.Gövde dik veya yükselici. Yapraklar daireye yakın,5-7loplu,dişli.Çiçekler yaprak koltuklarında demetlerde.Ek kaliks mevcut. Petallerpembemsi mor. Meyve şizokarp. Tarlalar, yol kenarları, açık yerler.GERANİACEAEErodium malacoides Dön babaTek yıllıklar. Gövde sürünücü veya yükselici, tüylü yapraklar ovat, 5-7 loplu, dişli.Çiçek kısımları 5 parçalı. Meyve uzun gagalı şizokarp. Kayalık yerler, nadastarlalar,çayırlıklarda gözlenmektedir..LEGUMİNOSAETrifolium purpureum ÜçgülDik veya yükseltici tek yıllıklar. 10-50 cm., yapraklar trifoliat vealternat.Yaprakcıklar2-4cm, oblong-lanseolat,linear.Çiçek durumu çiçekteyuvarlak,meyvede silindirik.Korolla mor,leylak veya beyazımsı.Tarlalar ve yolkenarlarında görülmektedir.PİNACEAEPinus brutiraKızılçamKışın yaprağını dökmeyen , düzgün gövdeli kozalaklı bir ağaçtır.20-25 metreboylana bilir.1200 metre yüksekliklere kadar yayılış gösterir.Gençlik çağından itibarenbakıma tabi tutulursa, kavak kadar hızlı büyür kozalaklar sürgüne dik durur.Kızılçamda tozlaşma, mayıs ayının ilk haftasında başlar haziran temmuz aylarına kadarsürer.Daha sonra oluşan mor renkli kozalakcık 18 ay sonraki aralık ayındaolgunlaşır.Mayıs ayında ise tohum dökümü başlar ve ekim ayının sonuna kadardevam eder.Kızıl çam yangına hassas bölgelerde yetiştiği için, kendisini sigortaetmesi açısından her yıl aynı miktarda tohum döker.Dökülen bu tohumlar, toprakta 4-5 yıl bozulmadan çimlenme niteliğini korumaktadır.Kızıl çamdaki çimlenme özelliği,zamanla yetişme ortamı faktörlerine göre değişiklik gösterebilir.Pinus nigraKaraçam72


30-40 m. Boyunda, düzgün gövdeli ağaçlar. Yapraklar 7-18 cm., sert ve ucubatıcı. Tomurcuklar reçineli. Genç sürgünler siyahımsı. Kozalaklar yumurtamsı,dikveya yükselici. B. Anadolu’da 900 m’den sonraki, G. Anadolu’da 1200-1700 m.Arasındaki çam ormanlarını oluşturmaktadır.COMPOSİTEAEAnthomis chiaPapatya10-35 cm. boyunda, dik veya yükseltici tek yıllıklar. Yapraklar 2 pinnatisekt,lobları ters lanseolat. Kapitula 5-10 cm. boyunda bir sapın ucunda; fillariler tüysüz vekoyu kenarlı. Yol kenarları ve kalkerli arazilerde görülmektedirler.Bellis perennisKoyun gözlü papatyaYaprakları dipte rozet şeklinde ve ters ovat olan çok yıllık otsulardır. Kapitullaruzun bir sapın ucunda tek. Dilsi çiçekler bazen pembe. Kapitulaların ortasındakitüpsü çiçekler sarı renklidir.<strong>genel</strong>likle nemli otlaklarda gözlenmektedir.COMPOSİTAESenecio vulgaris Kanarya otu50 cm.2ye kadar boylanabilen, dik gövdeli tek yıllıklar. Yapraklar parçalı, loblarıdişli. Kapitula küçük, silindirik; dilsi çiçekler yok. Genellikle kültür alanlarındagörülmektedir.İnula viscoseAnduz otu1 m.’ye kadar boylanabilen, yapışkan çalılar. Yapraklar lanseonat veya terslanseonat,2-9 cm. boyunda.Kapitula çok sayıda, panikula veya gevşek rasemus durumlarda;involukrum 0.75-1 cm. genişliktedir. Çiçekler sarı renkte olup yol kenarlarındagörülmektedir.Amaranthus retrofilex l. Tilki kuyruğuBORAGİNACEAEAnchusa leptophylla Sığır diliÇok yıllık otsu,batıcı tüylü ve mavi renkli bitkilerdir.CURCURBİTACERAEEcbalium elaterium Eşekhıyarı, Acı dölek73


Sürünücü çok yıllık otsular. Çiçekler ayrı eşeyli. Erkek çiçekler rasemusdurumda, dişiler tek olarak bulunur. Petaller dipte birleşik. Meyve etli ve sulu baka;olgunlaşmada, içindeki tohumları dışa fırlatır. Yol kenarları, nemli yerler.CRASSULACEAESedum sediforme Dam koruğuDik gövdeli, sukkulent, çok yıllık otsular. Gövdelerinin dibi odunsu. Çiçekligövdeler 25-60 cm. Çiçek durumu çok çiçekli kimoz. Çiçekler 5’li. Meyve follikul.Kalkerli yamaçlar.EUPHORBİAEuphorbia regida SütleyenEuphorbia cinsleri 1,2 veya çok yıllık,sütlü,otsu veya çalımsı bitkilerdir.Türkiye’de90 kadar türünün bulunduğu bilinmektedir ilimiz sınırları içersinde de bulunana bu türsarı renkli boyar madde elde etmek için kullanılmaktadır.Cynodon dactylon Ayrık otuSürünücü gövdeli çok yıllıklardır.Çiçekler gövde ucunda,3-5 adet elsi olarakdüzenlenmiş tek taraflı sipikalarda <strong>genel</strong> kültür alanlarında görülmektedir.Elymus elongatis Ayrık otuF.3.2. Habitat ve Topluluklarİlimiz sınırları içersinde bu tür topluluklar bulunmamaktadır.F.4. FaunaF.4.1. Türler ve Populasyonları1-Kültür alanları2-Yol kenarları ve yamaçları3-Maki ve çalılık4-Orman veya orman altı5-Çayır6-Nemli çayır veya su kenarlarıF.4.1.1. Karasal Türler ve PopulasyonlarıFauna TopluluklarıProje sahası ve yakın çevrelerinde yapılan çalışmalar sonucunda belirlenentürler aşağıda fauna tablosunda verilmiştir.74


Tablo 26 : Amfibi Faunası.Takım-FamilyaTür-Adı(Latince)PelobatidaeBufu bufoTürkçe AdıSiğili kurbağasıTürkiye deki YayılışlarıKuzeybatı Anadolu,Ege,Karadeniz sahilleriPelobates syriacus Toprak kurbağası B. ve G. AnadoluRanidaeRana Ridibunda Ova kurbağası Uygun biyotoplarda yaşarSalamandridaeTriturus vulgarisSemenderlelerPürkütlüsemenderelerKuzeybatı Anadolu dan İzmir’ekadarTablo 27 : Sürüngen Faunası.Takım-Familya Tür Adı (Latince) Türkçe Adı Türkiye’deki YayılışlarıTestunidaeTosbağagillerTestudograeca Adi tosbağa Doğu Karadeniz hariç bütün AnadoluAgamidaeKaya kelerleriAgamida stellio Dikenli keler Marmara, Karadeniz hariç heryerAnguidaeYılanımsı kertenkeleAnguis fragilis Yılan kertenkele Marmara, Batı AnadoluLacertidaeKertenkelelerLacerta saxicola Kaya kertenkelesi Marmara,İç Anadolu,KaradenizOphisops elegans Tarla kertenkelesi GenişTyplopidae -Typlos vermicularis Kör yılan GenişMURİDAEFarelerApodemus sylvaticus Orman faresi Orta ve Doğu Anadolu dışındaki kesimlerMus musculus Evfaresi Hemen hemen her bölgemizde bulunurMus Domesticus Evfaresi Hemen hemen her bölgemizde bulunur75


MUSTELLİDAESansarlarMustela nivalis Gelincik Hemen her yerde vardırTablo 28 : Kuşlar Faunası.Takım-Familya-TürKırmızıTAHMİNİTÜRKİYE’DEKİYURTYAŞADIĞIAdı(Latince-Türkçe)ListedeDURUMUGÖZLENDİĞİDURUMUORTAMTehlikeBÖLGELERKUŞLAR=AVESDerecesiA-1-1EXMa=MarmaraY=YerliST=stepA1-2EKd=KaradenizG=GöçmenOr=ortamA-3VE=EgeT=TransitSA=sulakA-4RDa=Doğu-Kz=KışalanA-1IAnadoluziyaretçisiDN=denizA-2KGda=GüneydoğuBG=BölgelerDK=dağlıkA-3OAnadoluarası göçve kayalıkA-4İ=İçanadoluYG=YükseltiÇB=çalıveA=AkdenizgöçmenibahçeBB=BütünbölgelerACCİPİTRİFORMESACCİPİTRİDAE=Yırtıcı kuşlarAccipiter nisus=Doğu atmacasıGALLİFORMESPHASİANİDAE=TavuksularPerdix perdix=ÇilkeklikGRUİFORMESOTİDAE=ToykuşugillerOtis tetrax=Küçük toykuşuCoturnix coturnix=BıldırcınCOLUMBİFORMESA-4 VMa,Kd,E,İ,ADaY,KZ Or,ÇBA-3 E,V Ma,Eİ,Kd,Da Y DK,St,ÇBA-1-2 E Ma,E,A,İ Y StA-4 V BB G,Y ÇB,St76


=GüvercinCOLUMBİDAE=GüvercinlerColumba livia=KayagüverciniStreptopeliadecaocto=KumruPİCİFORMESPİCİDAE=AğaçkakangillerDendrocopus minor=Küçük ağaçkakanPASSARİFORMES=ÖtücükuşlarALAUDİDAE=Tarla kuşugillerAlauda arvensis=Tarla kuşuHİRUNDİNİDAE=KırlangıçgillerHirundo rustica=İs kırlangıcıMUSCİCAPİDAEMuscicapa striata=Gri sinekkapanTURDİDAE=ArdıçkuşugillerTudus merula=KaratavukSaxicola ruberta=Çayır kuşuSİTTİDAE=SıvacıkuşugillerSitta krüperi=Anadolu sıvacısıA-4 - BB Y DK,St,ÇBA-4 - BB Y ÇBA-4 V BB Y Or,ÇB- - Ma,Kd,E,A,İ,Da Y St,ÇB- O BB G ÇB- O A G ÇB,Or- O BB Y ÇB,Or- O BB Y St- O BB Y Or,ÇB77


CORVİDAE=KargagillerPica pica=SaksağanCorvus frugilegus=EkinkargasıPASSARİDAE=SerçegillerPasser domesticus=Ev serçesiFRİNGİGİLLİDAE=İspinozgillerFringilla montifringilla=DağispinozuCarduelis spinus=karabaş iskete- O BB Y ÇB,St- O Ma,Kd,E,A,İ,Da, Y,KZ St,ÇB- O BB Y ÇB- O Ma,Kd,A,İ,Da KZ Or,ÇBA-4 V BB Y,KZ Or,ÇBF.4.1.2. Aquatik Türler ve PopulasyonlarıF.4.1.2.1. Kürklü HayvanlarYörede kürklü hayvan olarak Tilki, Sansar, Porsuk, Kurt ve az sayıda Vaşakvardır. Popülasyonları hakkında herhangi bir çalışma yapılmamıştır.F.4.1.2.2. Balıklarİlimiz sınırları içersinde akarsu ve göletler bulunduğu için tatlı su balıkyetiştiriciliği yapılmaktadır. Tatlı su balıklarının içinde ise en yaygın olarak Alabalıkve Aynalı sazan yetiştiriciliği yapılmaktadır. İlimizde bulunan tatlı su balıklarıyla ilgiliayrıntılı bilgi H.2.2.4. bölümünde belirtilmiştir.F.4.2. Habitat ve Topluluklarİlimizde bu konuda herhangi bir çalışma yapılmamıştır.78


F.4.3. Hayvan Yaşama HaklarıF.4.3.1. Evcil HayvanlarF.4.3.1.1. Sahipli Hayvanlarİlimizde sahipli olarak bulunan hayvan türleri; Kedi, Köpek, Kafes kuşları veakvaryum canlılarıdır. Akvaryum canlıları ve kafes kuşlarının sayıları hakkında pekbilgi bulunmamaktadır.İlimizde 100 civarında sahipli kedi, 200 civarında sahipli köpek bulunmaktadır.Bu hayvanların korunması ( aşılama, hastalıkla mücadele, vs.) gerek özel veterinerklinikleri, gerekse başvurulduğunda Belediye ve Tarım İl Teşkilatları tarafındanyapılmaktadır.F.4.3.1.2. Sahipsiz Hayvanlarİlimizde Sahipsiz Hayvanlarla ilgili olarak İlçe bazında yapılan çalışmalar;MERKEZ İLÇE:A- 50 Adet köpeğe kuduz aşısı yapılmıştır.Ayrıca 200 adet köpeğe tedaviuygulanmıştır.B- 25 Adet köpeğe kostratomie ve 75 adet dişi köpeğe overiohisterektomieoperasyonlar uygulanarak kısırlaştırılmaları sağlanmıştır.C- Ilıcak subaşı mevkiinde bulunan hayvanat bahçesinde 15 adet kapalı köpekbarınağı ve 200 adet köpek kapasiteli açık barındırma alanı mevcuttur.D- Toplanan sahipsiz köpekler çevre köylerde gelen çobanlara ve isteyenvatandaşlara ücretsiz olarak verilmektedir.E- Operasyon uygulanan köpeklerde şehir dışında bulunan çöplük bölgesinesalıverilmektedir.(istenmeyen köpekler)F- Köpek barınaklarındaki köpek sayısı sürekli değişmektedir.Çünkü tedavisi veaşısı yapılan köpekler ya sahiplendiriliyor veya şehir dışına (çöplük v.b)salıveriliyor.EŞME İLÇESİ:79


A- Elvanlar mahallesi Yaylak mevkiinde 1 adet 100 hayvan kapasiteli barınakyapılmıştır.Bu barınakta halen 17 hayvan bulunmaktadır.B-10 Hayvanda da sahiplendirme ve aşılama çalışması yapılmıştır.KARAHALLI İLÇESİ:A- 42 Adet köpeğin aşılaması yapılmış ve barınak çalışmaları devam etmektedir.SİVASLI İLÇESİ:A- 652 Adet köpeğe aşılama yapılmıştır.ULUBEY İLÇESİ:A- Sahipsiz hayvanlar için barınak tahsis edilmiştir.BANAZ İLÇESİ:Personel ödenekleri yetersiz olduğu için herhangi bir çalışma yapılmamıştır.Ayrıca merkez ilçede yapılması planlanan hayvanat bahçesi bünyesindebulunan hayvan kliniğinde iki veteriner hekim ve iki kişilik köpek toplama ekibi ileçalışmalar hızlandırılacaktır.Yapılan bu çalışmalara ekonomik ölçüler içerisinde devam edilmesiplanlanmaktadır.F.4.3.1.3. Nesli Tehlike Altında Olan ve Olması Muhtemel Olan Evcil HayvanlarKonuyla ilgili bilgi edinilememiştir.F.4.3.2. Hayvan Hakları İhlalleriİl <strong>genel</strong>inde konuyla ilgili bir çalışma yapılmamıştır.F.5. Hassas Yöreler Kapsamında Olup Çeşitli Bilgilerin İsteneceği AlanlarF.5.1. Milli ParklarBaşkomutanlık Tarihi Milli Parkının bir kısmı (2.856,5 hektar) Banaz ilçesiBüyükoturak Kasabası sınırları içersinde kalmaktadır.F.5.2 Tabiat ParklarıUşak ilinde Tabiat Parkı yoktur.80


F.5.3. Tabiat AnıtıBanaz ilçesi, Bahadır köyü Tepedelen mevkiinde Anıt Ağaç olarak tescil edilmişŞekil 16’da bir adet Karaçam Ağacı vardır.F.5.4. Tabiat Koruma Alanlarıİlimizde Tabiatı koruma alanı olarak ayrılmış saha yoktur.F.5.5. Orman İçi Dinlenme YerleriBanaz ilçesi, Banaz köyü Evrendede mevkiinde 2.0 ha. büyüklüğündeEvrendede orman içi dinlenme yeri vardır.F.5.6. Sulak Alanlarİlimiz sınırları içersinde bulunan Sulu Tarım Alanları (DSİ/ 2001) :Tablo 29 : Sulama Tesisleri ve Kapladıkları Alan.Sulama TesisleriSulama Alanları /HA.Uşak Merkez Yenişehir- Güneli Sulaması 681Uşak Merkez Hisarköy- Kısıkköy 300Uşak Merkez Mesudiye- Altıntaş Gölet ve Sulaması 350Uşak Merkez Karaağaç Göleti ve Sulaması 164Uşak Eşme Ahmetler Göleti 67Uşak Eşme Karaahmetli Göleti ve Sulaması 18Uşak Eşme Üçpınar Göleti ve Sulaması 242Uşak Eşme Takmak Göleti ve Sulaması 280Uşak Eşme Güneyköy Göleti ve Sulaması 45Uşak Uluıbey Hasköy Sulaması 60Toplam 2.207F.5.7. Biyogenetik Rezerv AlanlarıUşak ilinde muhafazası teminat altına alınmış bir veya birden fazla tipik,emsalsinadir veya tehlike altında bulunan habitat,biyosönez ve ekosistem ile karekterizeolunan alanlar yoktur.81


F.5.8. Biyosfer Rezerv AlanlarıKonu ile bilgi edinilemiştir.F.5.9. Özel Çevre Koruma Bölgeleriİlimizde Özel Çevre Koruma Bölgeleri bulunmamaktadır.F.5.10. Av Hayvanları Koruma ve Üretme SahalarıUşak İlinde av hayvanı koruma ve üretme sahası yoktur. Ancak Merkez AvKomisyonu kararı ile her yıl değişik alanlar av hayvanlarının üremesi ve korunmasıamacı ile ava yasak bölge ilan edilmektedir.F.5.11.Su Ürünleri Üretim Sahaları Çevresindeki KıyılarTarım Bakanlığınca yayınlanan 2000-2002 dönemi Su Ürünleri avcılığınıdüzenleyen 34/1 ve 34/2 numaralı sirkülerler gereği İlimiz sınırları içersinde merkezKaraağaç, Altıntaş ve Eşme Karaahmetli, Üçpınar ve Toprakdere göletleri Ticari SuÜrünleri avcılığına tamamen yasaklanmış. Diğer göletlerde yetişen balık türlerinegöre zaman yasakları yürürlüğe konmuştur.İlimizde bulunan tüm göletlerde Amatör Balık avcılığı Tarım il MüdürlüğündenAmatör balıkçı belgesi alınması kaydıyla zaman yasakları haricinde serbestbırakılmıştır.Amatör veya ticari kaçak balık avcılığının kontrol altında tutulması için İl TarımMüdürlüğü kontrolörleri tarafından periyodik kontroller yapılmakla beraber KollukKuvvetlerinin(Jandarma) yapacağı kontrollerin daha caydırıcı olduğu görülmüştür. Buyüzden adı geçen göletler başta olmak üzere İlimiz sınırları içersinde iç sulardaJandarma kontrollerinin daha düzenli ve sık yapılması kontrol faaliyetlerinin dahasağlıklı yürümesini sağlayacaktır.F.5.12. Endemik Bitki ve Hayvanların Yaşama Ortamı Olan Alanlarİlimizde endemik bitki ve hayvanların yaşama ortamları bulunmamaktadır.82


F.5.13. Koruma Altına Alınan Yabani Flora – Faunanın Yaşama Ortamı OlanAlanlarİlimizde koruma altına alınan yabani flora ve faunanın yaşama ortamlarıbulunmamaktadır.F.5.14. Akdeniz’e Has Nesli Tükenmekte Olan Deniz Türlerinin Yaşama veBeslenme Ortamı Olan Alanlarİlimizin denize sınırı bulunmamaktır.F.5.15. Kültür ve Tabiat Varlıklarının Bulunduğu Koruma AlanlarıTaşınmaz Kültür varlıklarıYasalarda sayılan Taşınmaz Kültür Varlıkları <strong>genel</strong> olarak; Kaya Mezarlıkları,Yazılı- Resmi- Kabartmalı Kayalar, Resimli Mağaralar, Höyükler, Tümülüsler,ÖrenYerleri- Akropol ve Nekropoller, Kaleler, Hisar- Burç ve Surlar, Tarihi Kışla- Tabya veİstihkamlar ile buralarda bulunan sabit silahlar, Harabeler ve Kalıntılar,Kervansaraylar, Han- Hamam ve Medreseler, Kümbet- Türbe ve Kitabeler, Köprüler,Su Kemerleri, Su Yolları, Sarnıç ve Kuyular, Tarihi Yolların Kalıntıları, MesafeTaşları, Eski Sınırları Belirtilen Delikli Taşlar, Dikili Taşlar, Sunaklar, Tersaneler,Rıhtımlar, Tarihi Saraylar, Köşkler, Evler, Yalılar ve KonaklarF.5.16. Sit AlanlarıF.5.16.1. Kentsel SitUşak İli Merkezinde Tescili Yapılanların Listesi:ÇeşmeKırık Minare MescidiAliağa CamiiHacı Kemal TürbesiAlaa ÇeşmesiAkseli Müftü MedresesiHebil ÇeşmesiSünnetçi ÇeşmesiKaleardıKurşunlu(Büngüldek) CamiHasan Hilmi AnaokuluCelep ÇeşmesiPaşa ÇeşmesiHacı Veli ÇeşmesiKeleter HamamıEmir Hasan ÇeşmesiHalitoğlu Hanı Sıra Dükkanlar 3 Adet ÇeşmeAslan Çeşmesi79 Adet Konut83


Zafer İlkokuluİlyas Hoca ÇeşmesiDeveci ÇeşmesiSofular (Çingeli) ÇeşmesiYılancı ÇeşmesiKoca ÇeşmeBedesten(Arasta)Zincirli CamiiErcebucak ÇeşmesiHacı Zeybek CamiiÇakaloz CamiiDeve HanıCezaeviCinibiz CamiiBelediye BinasıŞeyh Alaattin TürbesiSivaslı Hacı Sultan TürbesiSivaslı 3 Çeşme ve MezarlıkSivaslı KöyodasıSivaslı Kakeş camiiSivaslı Pınarbaşı CamiiPaşam sultan TürbesiKaraali(Kareler) CamiiKaraali(Kareler) KitaplığıPaşa HanıUlu CamiiSarraflar ÇarşısıUzun ÇarşıÇıngıllı HamamıCim Cim ÇeşmesiHalit Ziya Uşaklıgil OrtaokuluBurma camiiGazi Mustafa Kemal İlkokuluNur CamiiEski Adliye BinasıUlubey Ulu CamiiHacı Kadem TürbesiYeşilyurt CamiiKarahan KöprüsüSivaslı Cami ve ÇeşmeSivaslı Köy Mezarlığı ve ÇeşmeAk ÇeşmeBanaz Düzkışla CamiiF.5.16.2. Tarihi SitAtatürk Müzesi: Mustafa Kemal Atatürk ilk defa, 2 Eylül 1922 tarihindeİsmet İnönü, Asım Gündüz,1. Ordu Komutanı Nurettin ve Kemalettin Sami Paşalar ilebirlikte Uşak’a gelmişlerdir. Atatürk erkanı ile birlikte şimdiki Atatürk Müze’sindekalmışlardır.Müze Binası geniş bir bahçe içersinde cephesi caddeye bakan iki katlı birbinadır. Alt katta boydan boya bir salon köşelerde birer oda, orta yerden yanlaraaçılan kapılar bulunmaktadır.Üst kata alt kat içersinden ahşap bir merdiven ile çıkılmaktadır. Üst kattaboydan boya uzanan salonun etrafında odalar sıralanmaktadır.84


Alt katta Etnografik eserler, üst katta ise Atatürk’le ilgili resimler,eşyalar,Uşak’ın harp yıllarına ait fotograflar, Atatürk’le ilgili kitapların sergilendiğiküçük bir kütüphane ile eski Türk evinin yaşantısını yansıtan eşyalar teşhiredilmektedir.Atatürk Müzesinin arka tarafına düşen geniş bahçesi park olarakkullanılmaktadır.Şekil 16 : Atatürk Evi.F.5.16.3. Arkeolojik SitMerkez İlçe’de Sit AlanlarıSarayaltı höyüğüAkse Köyü asarıOrtaköy asarıÇarıkköy yerleşimiKabaklar köyü höyüğüKediyünü höyüğüKoyunbeyli höyüğüElmacık köyü höyüğüAktaş köyü yerleşimiŞükraniye köyü, Yele höyükYeşildere köyü, Göztepesi tümülüsüYoncalı köyü, üçkuyuşlar mevkisiİbrahim Kahya köyü, Asartepe tümülüsüÇınarcık köyü, Çınarcık NekropolüKalfa Köyü, Çanlı höyükUlucak köyü, Kaletepe yerleşimiCinali höyüğüBölme höyüğü85


Kayaağıl kaya mezarlarıGüre köyü tümülüsleriÇamyazı köyü höyüğüBüyük İlyaslı höyüğüAltıntaş köyüGüneli köyü, Tuzla mevkii NekropoluDerbent köyü, derbent höyükAlanyurt köyüBanaz İlçesi Sit AlanlarıAhat köyü(Akmonia Antik Kenti) Çiftlik köyü höyüğüKuşdemir köyü, Kuşdemir tümülüsü Öksüz köy höyüğüÇamsu köyü, Çamsu höyüğüYeniceköy nekropol alanıAhat köyü, Çeçtepe tümülüsüSusuz köy KeromonsigoraDümenler köyü, dümenler höyüğü Kızılcasöğüt NekropoluB. Oturak Kasabası,B. Oturak höyüğü Oturak köyündeki mezarlarÇiftlik köyü nekropoluB. Oturak kasabası Kezviran MahallesiAhat köyü nekropol alanıŞaban köyü Nekropol alanıİslamköyü-Şabanköyü TümülüsleriKarahallı İlçesi Sit AlanlarıDumanlı köyü doğusu Arkeolojik yerleşim yeri Coğuplu köyü Arkeolojik yerleşim yeriKoca Saka MezarıKülköy yakını yerleşim yeri ve KilisesiSöğütlü ÖreniDuraklı köyü yerleşim alanıSivaslı İlçesi Sit AlanlarıSebaste kentiAkarca höyüğüSebaste tümülüsleriCin oğlu nekrapolüKetenlik köyü NekrapolüHendek mevkisi yerleşimiHacım köy yerleşimiHanoğlu nekrapolüDede çamı tümülüsüPayam alanı mevkiisiÇayırlı pınar tümülüsüYayalar höyüğüEşme İlçesi Sit AlanlarıYaylak mevkii nekropoluYeleğenköyü yerleşimiDüzköy, MesotimelosDüdüklü arazisindeki yerleşim yeriKemerdağı tümülüsleri ve yerleşim yeri Köyiçi yerleşim yeriKolonkaya köyü, Mezarlık sahası Bizans yerleşimiAğabey köyü mezarlığıKaraahmetli nekropol sahasıAkçaköy su sarnıcıGüllü köyü asarı86


Ulubey İlçesi Sit Alanlarıİnay Köyü Süpürgeli tepe höyüğüDutluca köyü, Dutluca HöyükSülümenli köyü Blaundus antik kenti Çırpıcılar Köyü, Clanudda Antik kentiAvgan Kasabası, İkizhöyük tümülüsleri Külçen Köyü, Külçen HöyüğüAvgan kasabası, Höyük mevkii tümülüsleri Hasköy, Hasköy asarıAksaz Köyü, Aksaz HamamıHasköy, Koca tarla HöyüğüKaraca Ahmet köyü , Balçıklı Kemikli Tepe Fosil YataklarıKöseler Köyü HöyüğüF.5.16.4. Doğal SitAnıt Ağaç:İlimiz Banaz İlçesi Bahadır Köyü Tepedelen mevkiinde bulunanTepedelen Çamının; Boyu : 11 metre Çapı : 3.<strong>05</strong> metre Çevresi : 9.60metre Rakımı :1870 metre Yaşı : 500-1000 yıl arası Kapladığı Alan :380 m2 Yedi Kişinin kollarıyla ancak gövdesini sarabildiği Çam Ağacı OrmanBakanlığınca “Anıt Ağaç” olarak tescil edilmiş ve koruma altına alınmıştır. Gerçektengörülmeye değer nadide tabiat değerlerinden biridir.Şekil 17 : Anıt Ağaç.87


Ulubey Kanyonu:İlimizin güney ve güneybatı kesiminde, jeolojik yapınınözelliğinden dolayı oluşmuş kanyonlardır.Ulubey ilçesinde, Uşak Karahallı karayolunun doğusunda bulunan, kazancıderesinin ve Banaz Çayı’nın oluşturduğu kanyonların toplam uzunluğu 75 km.yeulaşmaktadır. Kanyonun sırtlarında bulunan Belediyeye ait çamlığı kanyonlarabağlayan bir merdiven uzanmaktadır.Şekil 18: Ulubey Kanyonu.Clandras Köprüsü: Banaz Çayı üzerindedir. Lidyalılar tarafından kral yoluüzerinde yaptırılmıştır. Kemer uzunluğu 24 m. ,derinliği 17m. , eni 1.75 m. ‘dir.Kalemle işlenmiş kemerin taşları zivanalı olarak birbirine kenetlendirilmiştir. Karahallıilçemizdedir.Şekil 19 : Clandras Köprüsü.88


F.5.17. Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesinde Yer Alan“Kültürel Miras” ve “Doğal Miras” statüsü verilen Kültürel, Tarihi ve DoğalAlanlarF.5.17.1.1. Anıtlar1-Göğem Zafer Anıtı: 2 Eylül 1961 yılında yunan orduları Baş Komutanı GeneralTrikopis’in teslim aldığı Göğem köyündeki bölmeli tepe üzerinde yapılmıştır. Yerden 1m. Yükseklikte geniş bir mermer kaidenin ortasında yükselen gene mermerden birsütunun yanındaki plakada bir kitabe vardır. Uşak’a 15 km. mesafede olup, her türlüaraçla gidilebilir.2-Banaz Şehitler Abidesi: Banaz ilçesinde bulunan bu abide Kurtuluş savaşındaşehit olanların hatıraları için dikilmiştir. Küçük bir mermer kaide üzerinde yükselengene mermer bir sütundan ibarettir. Bunun çevresinde mermer mezarlar vardır.Mermer sütun üzerinde bir kitabe yer almaktadır.F.5.17.1.2. Yapı TopluluklarıBu konuda herhangi bir çalışma yapılmamıştır.F.5.17.1.3. SitlerKonuyla ilgili ayrıntılı bilgi F.5.16 bölümünde verilmiştir.F.5.17.2. Doğal Miras Kapsamına Giren AlanlarDoğal miras kapsamına giren alanlarda anıtlar F.5.11.1.1, sitlerle ilgili bilgilerF.5.16 bölümünde verilmiştir.F.5.18. Akdeniz de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit Alanlarıİlimizde bulunmamaktadır.F.5.19. Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’ne Göre Belirlenen “Kıta İçi YüzeyselSuları Kapsayan İçme ve Kullanma Suyu Rezervuarları”İçme ve kullanma suyu rezarvuarlarının maksimum su seviyesinden itibaren 300metre genişlikteki alanda başka bir sondajın yapılmasına Köy Hizmetleri tarafındanmüsaade edilmemektedir.İl sınırları içersinde açılan sondajlarda koruma alanımesafesi 300 metre’dir.89


F.5.20. Hava Kalitesi Kontrol Yönetmeliği’nde Belirlenen Hassas KirlenmeBölgeleri:Hassas kirlenme bölgeleriyle ilgili olarak ilimizde yapılmış herhangi bir çalışmabulunmamaktadır.F.5.21. Jeolojik ve Jeomorfolojik Oluşumların Bulunduğu Alanlar:Temelde yer alan ve prekambriyen ‘e ait olan gnays, mikaşist, kuvarsitşist,kuvarsit ve beyaz mermerlerden meydana gelmiştir. Eski formasyonlar, İçbatıAnadolu bölümü’ndeki daha yeni arazilerin altına sokulmuş bulunurlar. Menderesmasifinin ( Saruhan- Menteşe Masifi) devamı olan bu metamorfik arazi Murat DağıPaleozoyik tabakalarının akarsular tarafından aşındırılmasıyla yüzeye çıkmışbulunurlar.Bunların üzerine Söbü Alan’da geniş bir yer kaplayan Metaformik şistler vekuvarsitli şistler gelir.Bunlarda henüz fosil bulunmamasıyla birlikte,Alt Paleozoyikyaşında oldukları söylenebilir. Zira bu şist fillatlar ,Denizli-Başkarcı Kadılar kesimindegraptolitli şist ve fillatlara çok benzemektedir.Bunların üst düzeyindeki fillatlarınarasında kalmış beyaz mermer merceklerine rastlanıyor ki,bunlar da Alt Paleozoyik(ordovisiyen-Silurijen)olabilir.Bunların üzerine,Gediz uluyolu ile Şeker Fabrikasının beyaz kireçlerini yapmakiçin elde edilen mermerlerin alındığı taşocağı arasında meydana çıkan,fosilli vemavimtrak renkli kalkerler (muhtemelen Karbonifer yaşta)gelir.Murat Dağı’nınSarıçiçek Yaylası’ndaki platolarla bunların yanında yer alan Pleistosen buzulaşındırmasından arta kalan genişçe bir glasyal sirk göze çarpmaktadır.Murat Dağızirve kesiminin doğusunda mevcut olduğu bilinen ”Kuzu Gölü”nünde (Kartal Tepe’nineteğinde)bir glasyal sirk gölü olması da muhtemeldir.Yörede ikinci zaman arazisine rastlanmaz.Üçüncü zaman arazisi ise linyitliformasyonlar-dır,bunları örten konglomeralar,batı kesiminde geniş alanlar kaplayanzengin ve4 çeşitli omurgalı hayvanlar içeren (Vertebreler)Üst-Miyosen karasalformasyonlar yer alır.Eşme’nin Balçıklı Dere mevkiinde,bir de Alçaköy’ün yanındangeçen Güre Deresi’nde yaptığımız araştırma ve yüzeysel kazılarda elde edipLyon(Fransa)”Tabiat Tarihi Müzesi”nde Prof. Dr.J.Viret ile birliktetayinini(determinasyonu)yaptığımız omurgalı hayvan fosilleri adı geçen görsel veflüvyotik tabakaların Ponsiyen yaşında olduklarını göstermiştir.Karacaahmet köyü 3-5km kadar batısında yer alan Asar Tepe konglomeraları ise Ponsiyen’i örttüğü için90


Pliyosen yaşında oldukları düşünülebilir.Gerek Ponsiyen gerekse Pliyosen yaştaoldukları anlaşılan bu formasyonları (kalkerligre,konglomera)örten volkanik çakıllıtortullar kuzeydeki Ahmetler Dağı’nı oluşturan andezit,trakit,bazalt gibi volkanikformasyonların parçalanarak ve akarsuların aşındırmasından ve taşınmasındameydana geldikleri anlaşılmaktadır.Buna göre Ahmetler Dağı ve daha kuzeybatıdakiKatrancı Dağı,Elmadağ ve İtecik Tepesi gibi rölyef şekillerini oluşturması esli volkanikfaaliyetlerin Miyosen’de başlayıp,Pliyosen’de de sürdüğü anlaşılır.Bu volkanlarınbacalarını dolduran volkanik kayaçlar içinde bazen altın mineralleri de bulunabilir.Jeolojik kayaç ve tabakaların çeşitliliği fazla olduğu gibi çeşitli endüstrininhammaddesini oluşturan mineral ve madenler de yer yer saptanmış bulunuyor kibunlar yöre için doğal bir kaynaktır.F.5.22. Tarım Alanlarıİlimizde tarım alanları 4 sınıftan oluşmaktadır. 1. sınıf araziler il yüzölçümünün%2.8’ini, 2. sınıf araziler %9.6’sını, 3. ve 4. sınıf araziler yüzölçümün%12.4’ünüolmak üzere toplam yüzölçümün%37.2’sini teşkil etmektedir. Geriye kalan %62.8’iniise 5,6,7 ve 8. sınıf topraklar oluşturmaktadır.İlimiz büyük toprak gurupları bakımından %40’ kahverengi orman, %32.1’ikireçsiz kahverengi orman, %11.2 kahverengi, %2.4’ü alüviyal toprak guruplarındanoluşmuştur.Arazi kullanma kabiliyet sınıfları bakımından ise 1.sınıf araziler il yüz ölçümünün%2.8’ini teşkil ederler.Tamamı %2’den daha düşük eğilimlidir.Sulu ve kuru tarım ilebahçe tarımı yapılmaktadır.II.sınıf araziler ise %9.6’lık bir bölümü oluşturmakta olup %95’i eğim %2.6seviyesindedir.III.sınıf araziler ise %12.4’ünü teşkil eder bunlarında %19’u hafif %79’u ortaeğimlidir ( %6-12 ) Bu toprakların %76.3’ü orta derinliktedir. kuru, sulu tarım,çayırmerave orman-funda alanı olarak kullanılmaktadır.IV.sınıf araziler ise <strong>genel</strong> yüz ölçümünün %12.4’ünü teşkil eder.Bunların %92.5’iorta eğimli %4.1’i dik eğimlidir.İl yüz ölçümünün %62.25’i ise V,VI,VII ve VIII.sınıf topraklar oluşturmaktadır.Kuru tarımda kullanılan arazinin %3.1’i düz,%51.9’u orta, %18.1’i dik eğilimlidir.%7.1’i derin, %39.1’i orta derin, %52.1’i sığ, %1.6’sı çok sığdır.Erozyon ise %6.7sinde hafif, %43.2’sinde orta %49.8’inde şiddetli, %3’ünde ise çok şiddetlidir.91


Çayır-mera olarak kullanılan arazilerin ise %2.7’si düz, %1.4’ü hafif, %23.2’siorta, %72.7’si dik eğilimlidir.Bu arazilerin %2.7 si hafif, %3.6‘sı orta %38.6’sı şiddetli ve %55.1’i ise çokşiddetli erozyona maruzdur.Bu toprakların ise %59’u çok sığdır.Tablo 30 : Arazi Sınıflarının İlçelere Göre Dağılımı (2004)İlçelerArazi SınıflarıToplamDikili TarımMutlakMarjinal (Ha)ArazileriMerkez 18.781 1.010 51.081 70.872Banaz 8.811,4 1.943,6 33.730 44.485Eşme 4.417 316 37.739 42.472Karahallı 1.611 2.834 10.266 14.711Sivaslı 4.579,7 1.410,3 20.007 25.997Ulubey 4.793,5 1.303,5 30.912 37.009KAYNAKLAR:Uşak Müze MüdürlüğüTurizm il <strong>müdürlüğü</strong>Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Uşak İli Arazi Varlığı, Ankara 199721. Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu, 2001Orman İşletme MüdürlüğüProf. Dr. M.ÖZTÜRK, Prof. Dr. Ö. SEÇMEN, Doç Dr. Y.GEMCİ, Dr. G.GÖRK, EgeBölgesi Bitki Örtüsü, İzmir, 1990Kaymakamlıklar92


G. TURİZMG.1.Yörenin Turistik DeğerleriG.1.1. Yörenin Doğal DeğerleriG.1.1.1 KonumMerkez ilçe: Örencik Termal Tesisleri ,Karun Hazineleri,Burma Camii,Paşa HanıBanaz ilçesi: Hamam Boğazı Termal Tesisleri.Ulubey İlçesi : Blaundus Antik KentiKarahallı ilçesi: Clandıras köprüsüSivaslı : Sebaste Antik KentiG.1.1.2. Fiziki ÖzellikleriJeotermal Kaynaklar:Hamamboğazı Kaplıcaları:40 lt/sn.debiye sahiptir. 60 derece sıcaklıktadır.Kişibaşına günlük su tüketimi 700lt. olarak kabul edilen kaplıca günde 12.000 kişiyehizmet verebilecek kapasitededir. Kaplıca suyunun Fiziko-kimyasal ile bakteriyolojikanalizleri yapılmış, sağlık yönünden yararlı olduğu görülmüştür. Mide, bağırsak,karaciğer, özellikle kronik dejeneratif romatizmal hastalıklara iyi geldiği tespitedilmiştir.Örencik Kaplıcası:14 lt/sn. debiye sahiptir. 38 derece sıcaklıktadır. Kişi başınagünlük su tüketimi 700 lt.olarak kabul edilirse, kaplıca günde 750 kişiye hizmetverebilecek kapasiteye sahiptir.Aksaz Hamamı:4 lt/sn. ye debiye sahiptir.Emirfakılı Kaplıcası:6 lt/sn. debiye sahiptir. 36 derece sıcaklıktadır. Sağlıkaçısından yararlı bir kaplıca olduğu belirtilmiştir.G.1.2. Kültürel DeğerKöprüler:Clandıras Köprüsü: Banaz Çayı üzerindedir. Lidyalılar tarafından kral yoluüzerinde yapılmıştır. Kemer üzerinde uzunluğu 24 m., derinliği 17 m., eni 1.75 m.dir.93


Taşlar kalemle işlenmiş kemerin taşları zivanalı olarak birbirine kenetlendirilmiştir.Karahallı ilçemizdedir.Çataltepe Köprüsü: Osmanlı dönemine ait 3 gözlü bir köprüdür. Kimintarafından yaptırıldığı bilinmemektedir. Gediz nehri üzerindeki köprü eski kervan yoluüzerinde bulunmaktadır. Bugün bile kullanılabilir durumdadır.Hacı Gedik Köprüsü: Uşak-Karahallı arasında kese yol üzerinde olup,1900yılında Hacı Mustafa Efendinin şahsi eseridir.Beylerhan Köprüsü: Gediz Nehri üzerinde, Germiyan Beyliği veya Osmanlıilk döneminde yapıldığı sanılmaktadır. 6 gözlü, 30 m. Uzunluğunda, 3.5 m.Genişliğinde, 7.5 m. Yüksekliğinde taş köprüdür.Çanlı Köprüsü: 1225 ‘de “Sipahsalar Secuittin” adında bir zat tarafındanyaptırılan köprünün bir kitabesi vardır. Kemerli olan köprü Selçuk Mimarisitarzındadır.Hanlar:Hacı Gedik Hanı: Halıpazarı mevkiinde iki katlı taş bina olup alt ve üstte 30+30dükkan bulunmaktadır.Paşa hanı(Taşhan): Tiritoğlu Mehmet Paşa bir Fransız Mimara, 1898 tarihindeyaptırmıştır. İki katlıdır. Taş yapıdır.Alt katta iç-dışlı dükkanlar, üst katta 30 kadar odavardır. Şu anda Turizm Bakanlığı denetiminde mülkiyeti Dülgeroğullarında özel Otelstatüsünde hizmet vermektedir.Camilerimiz:Ulu Camii: Yapılış tarihini açıkça belirten bir kaynak yoktur. Yapı tarzı GermiyanBeyliği devrinin mimari özelliğini taşımaktadır. Cami bir büyük altı küçük kubbelidir.İçten içe sahası 18.5*22=407 m 2 . dir.94


Şekil 20 :Ulu Camii.Burma Camii: Yapılış tarihini belirten kitabesi yoktur. Evliya Çelebi bu camiihakkında Ulu Camii’den 158 yıl sonra yapıldığını belirtmiştir. Minaresinin burmalıolmasından dolayı Burmalı Camii adını almıştır. İki kubbelidir.Uşak Tarihi Evleri:Günümüzde Osmanlı yapı izlerini taşıyan evler çok az kalmıştır.Cumhuriyetin ilkyıllarında yapılmış olan ve Osmanlı mimarisi özelliklerini taşıyan sivil mimari örnekleriAybey, Işık, Karaağaç ve Kurtuluş Mahallelerinde rastlamak mümkündür.Bu evlerin <strong>genel</strong>likle birinci katı taştan, ikinci katı ahşap,cumbalı beşik çatılı vebağdadı sıvayla yapılmış alaturka kiremitlidir. Bu evler Kültür Bakanlığınca korumaaltına alınmıştır.Uşak Arkeoloji Müzesi:İlimizde bulunan Arkeoloji Müzesi 23 Mayıs 1970 yılında hizmete açılmıştır.1996yılı başında Karun Hazinelerinin gelmesiyle düzenlenen müzede, Kalkolitikdönemden Bizans döneminin sonuna kadar çeşitli devirlere ait taş eserler, pişmiştoprak eserler, cam eserler, altın ve gümüşten yapılmış çeşitli ziynet eşyaları, bronzeserler, bronz, altın sikkeler ve Karun Hazineleri sergilenmektedir.95


Bunlardan bazıları Roma dönemine ait mermer heykel ve heykelcikler, madalyonve kapı tipi mezar siteleri, Eski Tunç, Grek, Roma ve Bizans dönemine ait pişmiştopraktan çanak çömlekler, kase ve tabaklar ile camdan yapılmış koku kapları,gözyaşı şişeleridir.Karun Hazineleri: Antik çağda Anadolu’nun batısında yer alan, güneyi Karai, kuzeyiMysia, doğusu Frigya, batısı İonia ve Aiolia bölgeleriyle çevrili alana Lidya adıverilmiştir. M.Ö. 7. yy.ın İlk çeyreğinde Gyges ile başlayan güçlü Lidya İmparatorluğu,parayı icat ederek insanlık tarihindeki en önemli buluşlarından birinigerçekleştirmiştir. Lidya’nın İlk Çağ dünyasının en zengin ülkesi olmasının önemlisebebi Tmolos( Bozdağlar) dağlarından çıkan ve Hermos(Gediz) nehrine karışanbaşkent Sadesten geçen Paktalos (Sart Deresi) deresinin alüvyonları içersindekialtındır. IV. Ve son kral Kroisos, M.Ö. 560 yılında tahta geçmiş ve akıl almazzenginliği sayesinde Karun kadar zengin deyimiyle ününü günümüze kadartaşımıştır. Uşak ilinin 25km. batısında, Güre köyü yakınlarındaki LidyaTümülüslerinde kaçak kazılarda bulunup kaçırılan ve tekrar ülkemize geri getirileneserlere “Karun hazineleri” denilmektedir. 28 Haziran 1996 yılından bu yana UşakArkeoloji Müzesinde yerli ve yabancı Turist akınına uğramıştır.Şekil 21 : Karun Hazineleri96


Şekil 22 :Uşak Müzesinde Sergilenmekte Olan Karun Hazineleri.Etnografya Müzesi:1 Eylül 1978’de açılan bu müze bir Osmanlı yapısı olup, İstiklal Savaşındansonra Yunan Kuvvetleri Başkomutanı General Trikopis’in esir alınarak Atatürk’ünhuzuruna çıkarıldığı yerdir. İki katlı yapının zemin katı eski Uşak yaşantısını gösterendüzenlemeler ile etnografik nitelikteki eserlerin sergisine açık olup, 2. kat, Atatürk’ünUşak’ta kaldığı yıllardaki anısına istinaden düzenlenmiştir. Atatürk’e ait pek çok eserile Kurtuluş Savaşındaki istilacıların zulümlerini fazla fotoğraflar ile Uşak ve yöresineait halı ve kilim gibi eserler bulunmaktadır.Yöresel YemeklerUşak Tarhanası: Un, yoğurt, kırmızı ve yeşil biber, soğan, domates ve tercihegöre haşlanmış nohut veya fasulye katılarak hazırlanmış hamurun 15-20 günmayalandırılması ile hazırlanır. Besin değeri çok yüksektir.97


Şekil 23 : Uşak Tarhanasının Yapılışı.Şekil 24 : Uşak Tarhanası.Yumurta Sızdırması:Yumurtalar kaynar suda haşlanır.Haşlanmış yumurtalarkevgirle geniş bir tabağa alınır.Üzerine yağda kavrulmuş salça isteğe göre tazeyoğurt dökülerek servis yapılır.Ciğerli Bulgur:Elle kıyılmış kuzu veya keçi ciğeri ve bulgurla yapılır.Döndürme:Yufkalı hamur hazırlanır. Kalınca yufka açılarak içersine ıspanak,rendelenmiş kabak, peynir katılarak içi yağlanmış bakır bir siniye döşenerek pişirilir.Arap Aşı: Şekersiz peltenin sinilere dökülmesi ve sinide küçük küçükkesilmesidir. Hazırlanan bol sirkeli ve acılı çorba ile yenilir.98


Keşkek: Özel yöntemle kabuğu soyulmuş buğdayın kaynatıldıktan sonra dövüledövüle hazırlanır. Üzerine et suyu dökülerek servis edilir.Alaca Tene: Küçük taneli yeşil mercimek aşının içersine bulgur ilave edilerekhazırlanmasıdır.Köpük HelvaHöşmerimTahin HelvaYöresel TürkülerimizKiremitte Buz musun Gelin misin?İslamoğluOrmandan gel a cavırın kızı ormandanGelenek GöreneklerUşak’ta kuşaktan kuşağa geçerek günümüze dek gelen alışkanlıklar yaniGelenekler ve farklı bir davranış biçimini veya daha faydalı şeklini düşünmeksizin oşeyi görüle geldiği gibi yapma alışkanlıkları görenekler bugün eski yaygınlıktaolmamakla birlikte gene de toplumda görülebilmektedir.Evden bir yolcu çıkınca kapı eşiğine su dökülür.Evden yolcu veya gelin çıkınca bunların hemen arkasından ev süpürülmez. Eğersüpürülürse bunların bir daha geri dönmeyeceğine inanılır.Birinin elinden sabun, bıçak veya kesici bir şey almak uğursuzluk sayılır.Mahalle ve sokak aralarında, geçen bir erkeğin önünden kadınlar geçemez.Sosyal ve Kültürel Faaliyetler:1-Eşme Turistik Kilim, Kültür ve Sanat Festivali: 29-30-31 Mayıs tarihlerindeEşme İlçesinde, Uluslar arası nitelikte, 1994 yılından beri Eşme Kaymakamlığı veBelediye Başkanlığı tarafından, 7 ülkeden 500 kişinin katılımında, Eşme Kilimlerinitanıtıcı nitelikte düzenlenen Festivaldir.99


Şekil 25 : Eşme Kilimleri.2-Sivaslı Çilek Festivali: Her yıl Mayıs sonu Haziran başında Sivaslı İlçesinde,Ulusal nitelikte, 1986 yılından beri Sivaslı Kaymakamlığı ve Belediye Başkanlığıbünyesinde, Evrenli Doğal Parkında yapılan, Çilek ürününün pazarlanmasınıkolaylaştırmak, ülke bazında Sivaslıyı tanıtmak için düzenlenen festivaldir.Şekil 26 : Sivaslı Yöresinde Yetişen Çilekler100


3-Kurtuluş Haftası Şenlikleri: 30-31 Ağustos-1 Eylül Tarihleri arasında, UşakMerkezde, Uluslar arası nitelikte, 6 yıldan beri, Uşak Belediyesi tarafındandüzenlenen Kurtuluş Günlerinin kutlanması ve İli tanıtıcı festivaldir.4-Karahallı Tekstil ve Dokuma Festivali: İlimiz Karahallı İlçesinde 1 yıldan beri,2 Eylül tarihinde Karahallı Kaymakamlığı ve Belediyesi tarafından düzenlenen,Tekstil tanıtıcı festivaldir.5-Yayla Şenliği: 10 Haziran tarihinde, Merkezde, ulusal nitelikli, BelediyeBaşkanlığınca düzenlenen festivaldir.G.2. Turizm ÇeşitleriDoğa Turizmi:İlimiz Ulubey ilçesi sınırları içersinde bulunan 75 km. uzunluğundakikanyonlarda, atlı yürüyüş,köy turizmi projelendirme çalışmaları devam etmektedir.Proje gerçekleştirildiği takdirde, ilimizde bulunan aşağıdaki atlı ihtisaskulüplerinden at temin edilebilir.Spor Turizmi:Bisiklet Turları: Murat dağında bisiklet turlarına elverişli doğal alanlarbulunmaktadır.Cirit: Yöremizde gelişmiş olan cirit, Orta Asya’dan beri oynanan bir ata sporudur.İlimizde her yıl Nisan ayında Türkiye <strong>genel</strong>inde müsabakalar düzenlenmektedir.Cirit atlarının en büyük özelliği, ani manevra kabiliyetinin yüksekliği ile atıninsanla aynı anda özdeşleşmesidir. Cirit atıldıktan sonra, at manevra yaparaksahibine cirit çubuğunu vurdurmamak için geriye ani dönüş yapar.Şekil 27 : Cirit sporu müsabakalarından görüntüler.101


İlimizde Bulunan Atlı Spor Kulüpleri:1-Uşak Atlı İhtisas Spor Kulübü (Merkez)2-Binicilik Atlı İhtisas Kulübü (Merkez)3-1 Eylül Atlı İhtisas Kulübü (Merkez)4-Geleneksel Atlı Cirit5-Yeni Eşme Spor Kulübü (Eşme)6-Göğem Atlı Cirit İhtisas Kulübü (Merkez-Göğem Köyü)7-Bozkuş Stad Spor Kulübü (Merkez- Bozkuş Köyü)Av Turizmi:Uşak ilinde yaban domuzu, keklik, göde, tavşan tilki avlarıyapılabilmektedir.İlimizde avcılık kulübü bulunmaktadır.Sağlık Turizmi:Hamamboğazı Kaplıcası, Örencik Kaplıcası,Emirfakılı kaplıcası. (Bu konuyla ilgiliayrıntılı bilgi G.1.1.2. Fiziki özellikler bölümünde verilmiştir.)G.3. Turistik Altyapıİşletme Belgeli Oteller:1. Otel Şahlan 1:Yıldız2 YıldızAdresİsmetpaşa Cad. No:39/AOda sayısı 21Yatak sayısı 42Lokanta ve Bar100 Kişilik2. Otel Şahlan 2:Yıldız2 YıldızAdresMimar Sinan Cad. Burma Cami KarşısıOda sayısı 56Yatak sayısı 112Lokanta ve Bar150 Kişilik3. Otel Onarslan:Yıldız2 YıldızAdresEvren Bulvarı No:3Oda sayısı 30Yatak sayısı 60102


4. Otel Ağaoğlu:Yıldız2 YıldızAdresİsmetpaşa cad. No:64Oda sayısı 24Yatak sayısı 485. Otel Dülgeroğlu:YıldızÖzel Belgeli OtelAdresÖzdemir Mah. Cumhuriyet Cad.Oda sayısı 15Yatak sayısı 40Lokanta ve Bar 100Yatırım Belgeli Oteller:6. Ayan Oteli:Yıldız2 YıldızAdresSarayaltı Mah. Efe Sok. No:60Oda sayısı35+5 SuitYatak sayısı 857. Özçardak Oteli:Yıldız2 YıldızAdresİslice Mah. İslice Cad. No:20Oda sayısı 21Yatak sayısı 428. Otel Uzcan:Yıldız2 YıldızAdresDurak Mah. İsmet Paşa Cad.Oda sayısı49+2 SuitYatak sayısı 949. Grand Uzcan Otel:Yıldız3 YıldızAdresDurak Mah. Smetpaşa Cad. Yukarıkaçar Sok.Oda Sayısı 54Yatak Sayısı 90Lokanta103


9. Ege Harman:Türü Sınıfı2. Sınıf lokantaAdresMilli Egemenlik Cad. No:2Kapasite120 KişilikNot: Bu lokanta Turizm İşletme Belgelidir.İlimizdeki Belediye Belgeli OtellerOtel Bilge, Otel Tiritoğlu, Otel Karun, Otel Kayalar, Otel Ersun, Otel Bayraktar,Otel Irmak, Otel Denizli, Otel Kilim olmak üzere 9 adettir.İlimizde Bulunan Seyahat Acenteleriİlimizde 6 tane Seyahat Acentesi bulunmaktadır. Bunlar;Tanyü Turizm SeyahatAcentesi, Aşigo Turizm Seyahat Acentesi, Uşşak Turizm Seyahat Acentesi, VatanSeyahat Acentesi, Teknoten Turizm Seyahat Acentesi.G.4. Turist Sayısı20<strong>05</strong> içerisinde ;Ziyaretçiler Günübirlik Ziyaretçi Konaklayan Ziyaretçi Müze ZiyaretçileriToplam sayısı sayısıYerli Turist 59.271 52.299 5.016Yabancı Turist 5.574 2.256 142Gelen yabancı turistlerin büyük bölümünü Alman, İngiliz, Arap turistleroluşturmaktadır.G.5. Turizm EkonomisiTablo 31: Yıllar itibariyle gelen turist sayısı2002 2003 2004 20<strong>05</strong>Yerli 96.367 109.402 119.371 116.586Yabancı 2.345 4.972 7.461 7.972Turist Toplamı 98.712 114.374 126.832 124.558104


Tablo 32 : İçinde bulunulan yıl itibariyle konaklama belgeli tesislere ait bilgilerKonaklama Belgeli Tesisler Yatak Kapasitesi (Adet) Konaklayan Sayısı (Kişi)Otel Şahlan 1 42 6.324Otel Şahlan 2 112 9.711Otel On Arslan 60 10.355Otel Ağaoğlu 48 3.592Otel Dülgeroğlu 40 3.498Grand Otel Uzcan 90 10.411Otel Özçardak 36 10.672Toplam 302 54.555G.6. Turizm-Çevre İlişkisiİlimizin; % 57.5’ini kaplayan platolar alçalarak Kuzeydoğu- Güneybatı yönündeuzanmaktadır. Yaylalar sık vadi ağlarıyla yarılmış Karahallı, Ulubey ve Banaz’ıngüneyinde, Sivaslının doğusunda bulunan yaylaları ve kanyonlarına sahi, doğasıbozulmayan, turizm yönünden önemi inkar edilemez bir yapıya sahiptir.Ancak deri sanayinin kimyasal artıklarının Dokuzsele çayı ile vadilerden akması,ekolojik dengeyi ve çevreyi tamamen bozmuştur.Bunun için arıtma tesislerinin kurulması, Hamamboğazı, Örencik ve Aksazkaplıcaları MTA Raporları doğrultusunda kirlenmeye karşı kaynak çevresinin teknikalt yapı ve çevre düzenlemesi yapılmalıdır.Ayrıca Turizm kaynaklarının yoğunlaştığı Ulubey ile Karahallı ilçesi arasındakalan kesimi kapsayacak, Banaz ve Dokuzsele çayı üzerinde yer alan kanyonları vebölgede bulunan kaplıcaları tarihi kaynakları belirleyen 1/25.000 ölçekli bir çevredüzeni planı da ele alınmalıdır.KAYNAKLAR :1-Uşak İl Turizm Müdürlüğü2-Uşak Müze Müdürlüğü1<strong>05</strong>


H. TARIM VE HAYVANCILIKH.1.Genel Tarımsal YapıRakımı 906 metre olan ilimizde arazinin %37.5’i dağlık, %5.4’ü ova ve %57.1’iplatodur. Bu tarımsal yapı içersinde 1. sınıf arazi%2.8 olup %2’den düşük eğimlidir.Bu arazide sulu, kuru ve bahçe tarımı yapılmaktadır.2.sınıf araziler%9.6’lık birbölümü oluşturmakta ve %2.6 eğimde olup kuru, sulu tarım yapılmakta, çayır, mera,orman ve funda toprağı olarak kullanılmaktadır.3. sınıf araziler yüzölçümün%12.4’ünü teşkil eder, %6-12 eğimlidir. Kuru, sulu tarım yapılmakta ve çayır, mera,orman olarak kullanılmaktadır. 4. sınıf araziler yüzölçümün %12.4’ünü teşkil edip ortave dik eğimlidir.İlimizde <strong>genel</strong>likle kuru tarım yapılmakta olup bu arazinin%3.1’i düz,%51.9’u orta, %18.5’i dik eğimlidir. İlimizde yetiştirilen başlıca ürünler Buğday, Arpa,nohut, Haşhaş, Tütün ve şeker Pancarıdır.H.2. Tarımsal ÜretimH.2.1.Bitkisel ÜretimH.2.1.1.Tarla BitkileriH.2.1.1.1. BuğdaygillerTablo 33: İlimizdeki Buğdaygillerle İlgili Bilgiler. (2004)1999 2000 2001 2002 2003 2004Ürün adıBUĞDAY 2.271 2.477 1.957 2.647 2.296 2.793ARPA 2.746 3.187 2.362 3.229 2.540 3.235NOHUT 970 791 581 1.021 955 1.012HAŞHAŞ 520 510 375 296 444 613TÜTÜN 789 600 451 760 431 790106


Tablo 34:Buğday’ın Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim MiktarlarıBUĞDAYYILLAR EKİLİŞ(Ha) ÜRETİM(ton)1999 55.881 126.9302000 56.680 140.2002001 54.915 107.4772002 55.600 147.1502003 57.750 132.6<strong>05</strong>2004 57.700 161.175Şekil 28: Buğday’ın Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim Miktarları.200.000150.000100.00<strong>05</strong>0.00001999 2000 2001 2001 2003EKİLİŞÜRETİM(ton)Buğday ekilişimizin önemli bir bölümü Kunduru-1149 olmakla beraber kıraçşartlarda Kate A-1 çeşidi, sulu şartlarda Bezostaya ve Atay-85 çeşitlerideekilmektedir.İlimizin 2003 Yılı verimi 230 Kg/da’dır. Türkiye ortalaması ise 200 kg/da’dır.Tablo 35: Arpa’nın Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim MiktarlarıARPAYILLAR EKİLİŞ(ha) ÜRETİM(ton)1999 67.290 184.8152000 68.130 217.1202001 70.910 167.5022002 71.850 231.9902003 75.200 175.9502004 75.<strong>05</strong>0 242.810107


Şekil 29: Buğday’ın Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim Miktarları250.000200.000150.000100.00<strong>05</strong>0.00001999 2000 2001 2002 2003EKİLİŞ(ha)ÜRETİM(ton)Türkiye’nin arpa verim ortalaması 224 kg/da. , İlimizin 2003 Yılıortalaması 234 kg/da’dır.NOHUTverimTablo 36:Nohut’un Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim MiktarlarıYILLAR EKİLİŞ(Ha) ÜRETİM(ton)1999 32.784 31.8292000 43.194 34.1762001 45.800 26.6002002 48.570 49.5672003 44.800 42.8002004 46.950 47.5<strong>05</strong>Şekil 30: Nohut’un Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim Miktarları60.00040.00020.00001999 2000 2001 2002 2003EKİLİŞ(Ha)ÜRETİM(ton)İlimizde nohut üretimi hububat üretiminden sonra önemli bir yer tutmaktadır.İlimizde tarımı yapılan nohut leblebilik bir çeşittir. Bu çeşit mahalli bir çeşit olup tesciliyapılmamıştır. Halen İl Müdürlüğümüzün girişimleriyle Eskişehir Anadolu Tarımsal108


Araştırma Enstitüsüyle bu konudaki çalışmalar sürdürülmektedir. Yemeklik nohutkonusunda İl Müdürlüğümüzün demostrasyon çalışmaları devam etmektedir. İlimiznohut ekilişinin % 99’unu leblebilik kırmızı nohut oluşturmaktadır. Kırmızı nohutsofralık olarak ta ilimizde tüketilmektedir.İlimizin nohut verimi ortalama olarak Türkiye ortalamasıyla (100 kg/da)uyuşmaktadır, 2003 yılının verimi 95,5 kg/da.dır.HAŞHAŞTablo 37:Haşhaş’ın Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim Miktarları.YILLAR EKİLİŞ(ha) ÜRETİM(ton)1999 23.618 12.2872000 5.220 2.6612001 9.387 3.9922002 3.656 1.4712003 8.987 3.9922004 7.785 8.336Şekil 31:Haşhaş’ın Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim Miktarları.25.00020.00015.00010.00<strong>05</strong>.00001999 2000 2001 2002 2003EKİLİŞ(ha)ÜRETİM(ton)İlimizdeki haşhaş üretimi haşhaş tohumu işleyen tesis olmaması nedeniyle dahaçok yurt dışına satışlar şeklinde ihracatçı firmalar tarafından yapılmaktadır. Bunedenle ilimiz haşhaş fiyatları İzmir ticaret borsası fiyatlarına göre şekillenmektedir.İlimizde kahvaltılık olarak sürtülmüş haşhaş ve ürünleri tüketilmektedir. Yöreselolarak yapılan ünü Türkiye’ye yayılan lezzeti tartışmasız bükme, katmer veböreklerde bol miktarda kavrulup ezilmiş haşhaş tohumu kullanılmaktadır. Haşhaşyağının rafine edilmesi halinde en az zeytin yağı kalitesinde bir yağ olacağı bilimadamları tarafından söylenmektedir. Haşhaş yağı ayrıca oto boyaları ve yağlı boyatablolarının boyasında kullanılmaktadır. Haşhaş bitkisi ilk çıkışta yaprak uzunluğu 8-10 cm.ye ulaşıncaya kadar marul gibi tüketilen iyi bir salata çeşnisidir.109


2003 yılında 8.987 hektar alanda ; 3.992 ton üretim ve verim ortalaması 44kg/da. olmuştur.Şekil 32 : Haşhaş110


TÜTÜNTablo 38:Tütün’ün Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim MiktarlarıEKİLİŞ(ha)ÜRETİM (ton)YILLAR1999 11.553 9.1142000 11.353 6.8122001 9.755 4.3972002 9.121 6.9312003 7.475 3.2182004 6.870 5.427İlimizin Banaz ilçesi dışındaki tüm ilçelerinde tütün üretimi yapılmaktadır.İlimize bağlı üretim noktalarında üretilen EGE menşeli tütünlerimiz EGE menşeininbütün karakteristik özelliklerini taşımakta bu nedenle de tüm sigara harmanlarındarahatlıkla kullanılabilmektedir.Tütün ekilişinin büyük yoğunluğu Eşme - Ulubey İlçemizdedir. 2003 yılı verimortalaması 43 kg/da’dır.4.1. Tarla Ürünleri :Tablo 39 : Meyve Üretimine İlişkin Bilgiler.2001ÜRÜN ADIEKİM ALANI VERİM(HA)(Kg/Ha)ÜRETİM (Ton)Buğday (Diğer) 14.<strong>05</strong>0 1.674 23.515Buğday (Durum) 43.700 2.496 109.090Arpa (Diğer) 68.600 2.306 158.190Arpa (Biralık) 6.600 2.691 17.760Yulaf 1.215 2.083 2.323111


Mısır (Dane) 1.040 1.938 2.015Mısır (Hasıl) 530 16.887 8.950Mısır (Slaj) 160 (+222)* 44.895 17.150Sorgum 3 50.000 150Tritikale 25 3.300 83Bakla (Yemeklik) 35 1.500 53Nohut 44.800 955 42.800Fasulye(Kuru) 963 1.551 1.494Mercimek(Yeşil) 950 860 817Börülce(Kuru) 1.525 611 932Fiğ (Dane) 340 1.494 508Fiğ (Kuru ot) 675 2.733 971Burçak 145 1.214 176Mürdümük 5.370 349 1.876Tütün 7.475 431 3.218Şeker Pancarı 1.325 45.245 59.950Haşhaş (Kapsül) 9.387 444 3.992Haşhaş (Tohum) - - 3.990Pamuk-Kütlü 200 350 70Susam 1.539 418 644Ayçiçeği (yağlık) 665 1.206 802Ayçiçeği (Çerez) 20 1.250 25Patates 33 16.970 560Hayvan Pancarı 2 60.000 120Yonca (Yeşil ot) 924 30.960 15.900Yonca (kuru ot) - 7.740 3.765Korunga (Yeşil ot) 485 5.920 3.900Korunga (Kuru ot) - 1.480 5<strong>05</strong>TOPLAM 212.781*İkinci ürün mısır ekilişi.112


Uşak ilinde mevcut iklim özelliklerinden dolayı kuru tarım sistemi hakimdir.Bitkisel üretim tahıllar, haşhaş, nohut ve tütün üzerinde yoğunlaşmıştır. Hububatekim alanı tarım arazileri içersinde % 55,41 ile ilk sırayı almaktadır. Daha sonrabaklagiller % 19,94 ile takip etmektedir.İlimizde ortalama 66.979,3 BBHB mevcut olup kaba yem ihtiyacı 3<strong>05</strong>.425ton’dur. Mevcut mera alanlarından elde edilen kaba yem ile % 4 oranında bir ekilişesahip yem bitkileri alanlarından elde edilen toplam kaba yem miktarı 66.661 ton’dur.Sonuç olarak hayvan varlığımızın kaba yem ihtiyacının ancak % 21,8karşılanabilmektedir. % 78,2’ lik kaba yem açığı ilimizde yetiştirilen hububat vebaklagil samanlarından karşılanmaktadır. Yıllık saman üretimimiz ise 11.285 tonubaklagil, 425.440 tonu hububat samanı olmak üzere toplam 436.725 ton’dur.Tablo 40 : Meyve Üretimine İlişkin Bilgiler.2004ÜRÜN ADIEKİM ALANI VERİM(HA)(Kg/Ha)ÜRETİM (Ton)Buğday (Durum) 42.200 2.703 114.075Buğday (Diğer) 15.500 3.039 47.100Arpa (Biralık) 4.200 2.600 12.220Arpa (Diğer) 70.850 3.255 230.590Yulaf 1.170 2.210 2.320Mısır (Dane) 1.<strong>05</strong>0 1.978 2.077Mısır (Hasıl) 530 18.208 9.650Mısır (Slaj) 240 + (72) 44.167 13.780Sorgum 4 50.000 200Tritikale 24 3.500 84Bakla (Yemeklik) 30 1.600 48Nohut 46.950 1.012 47.5<strong>05</strong>Fasulye(Kuru) 943 1.520 1.433Mercimek(Yeşil) 932 893 832Börülce(Kuru) 1.470 512 753Fiğ (Dane) 260 1.338 348Fiğ (Kuru ot) 790 5.687 4.073113


Burçak 130 1.185 154Mürdümük 7.020 446 3.079Tütün 6.870 790 5.427Şeker Pancarı 1.196 46.4<strong>05</strong> 55.500Haşhaş (Kapsül) 7.785 613 4.415Haşhaş (Tohum) 7.785 544 3.921Pamuk-Kütlü 200 350 70Susam 1.495 468 699Ayçiçeği (yağlık) 545 1.194 651Ayçiçeği (Çerez) 25 1.400 35Patates 38 18.868 717Hayvan Pancarı 3 60.000 180Yonca (Yeşil ot) 768 34.922 5.200Yonca (kuru ot) 768 8.730 5.4<strong>05</strong>Korunga (Yeşil ot) 450 8.047 497Korunga (Kuru ot) 450 2.011 781TOPLAM 225.449 575.630H.2.1.1.2. Yem BitkileriTablo 41: Yem Bitkileri İle İlgili Bilgiler. (2004)Ürün Adı Ekim Alanı(Ha) Verim(Kg/Ha) Üretim(Ton)Fiğ- Dane 260 1.338 348Kuru Ot 790 5.687 4.073Burçak 130 1.185 154Mürdümük 7.020 446 3.079Yonca-Kuru ot 768 8.730 5.4<strong>05</strong>Korunga- Kuru Ot 450 2.011 781Üretim metodu <strong>genel</strong>likle serpme şeklinde olup, ürünlerin değerlendirilmesiüreticilerin kendi ihtiyaçlarını karşılamaya yöneliktir.114


H.2.1.1.3. Endüstriyel BitkilerTablo 42 : İlimizdeki Endüstriyel Bitkilerle İlgili Bilgiler.Ürün Adı Ekim Alanı(Ha) Verim(Kg/Ha) Üretim(Ton)Tütün 9.755 450 4.397Ş. Pancarı 1.312 40.450 53.070Haşhaş-Kapsül 9.516 375 3.573Tohum - 412 3.920Pamuk 700 174 122Anason 35 743 26Susam 1.663 358 595Ayçiçeği 7<strong>05</strong> 929 655Tütün fide olarak sıraya dikilir. Şeker Pancarı ve Ayçiçeği tohumları mibzerlesıraya, diğerleri <strong>genel</strong>likle serpme olarak ekilir. Ürün değerlendirilmesi ise tütüntüccara ve tekele, şeker pancarı şeker fabrikasına, haşhaş T. M. Ofisine, diğerleri deihtiyaç fazlası pazarda tüccara satılmaktadır.H.2.1.1.4. Süs Bitkileriİlimizde süs bitkisi yetiştiriciliği yapılmamaktadır.H.2.1.2. Bahçe BitkileriH.2.1.2.1. Meyve ÜretimiTablo 43 : Meyve Üretimine İlişkin Bilgiler.2001ÜRÜN ADI MEY.VER.AĞ.SA. VERİM (Kg/Ağaç) ÜRETİM (Ton)Armut 75.420 30,9 2.230Ayva 20.010 30,6 613Elma (Golden) 43.975 61,8 2.717Elma (Starking) 91.938 57,9 5.320Elma (Amasya) 5.900 47,8 282Elma (Diğer) 3.710 47,4 176Muşmula 3.025 14,9 45Erik 24.2<strong>05</strong> 30,1 728İğde 11.613 34,2 398Kayısı 23.845 40,2 959Zerdali 2.350 26,0 61115


Kiraz 48.390 27,9 1.352Şeftali (Diğer) 15.700 26,1 409Şeftali (Nektar) 2.250 26,2 59Vişne 111.355 28,5 3.175Antep Fıstığı 23.818 8,8 210Ceviz 19.<strong>05</strong>0 46,9 894Badem 22.150 14,4 320Çilek ha 123 12.422 kg/ha 1.528Dut 7.495 15,8 116İncir 2.010 17,4 35Nar 3.915 18,6 73Üzüm (Sofralık) ha 1.879 9,193 17.273Üzüm (Kurutmalık) ha 2.587 8.620 22.300Üzüm (Şaraplık) ha 335 9.000 3.015Kekik ha 25 1.000 25İlimizin tarım arazilerinin ancak % 1,03’ünde meyvecilik yapılmaktadır.Ekonomik önemi artan vişne ve kiraz olmak üzere ceviz ve diğer meyve çeşitlerindetoplu meyvelikler kurulması özel idare ve vakıf imkanlarıyla teşvik edilmektedir.Tablo 44 :Meyve Ürünleri İl İcmali/2004ÜRÜN ADI MEY.VER.AĞ.SA. VERİM (Kg/Ağaç) ÜRETİM (Ton)Armut 75.575 29 2.172Ayva 20.3<strong>05</strong> 30 612Elma (Golden) 45.365 61 2.778Elma (Starking) 92.979 59 5.487Elma (Amasya) 6.210 50 311Elma (Diğer) 3.850 50 193Muşmula 3.000 16 48Erik 24.095 30 713İğde 11.480 35 399Kayısı 24.<strong>05</strong>5 41 983Kiraz 50.250 26 1.296Şeftali (Nektarin) 2.250 24 54Şeftali (Diğer) 15.760 26 415Vişne 112.7<strong>05</strong> 31 3.439Zerdali 2.400 25 60Antep Fıstığı 22.418 9 208Badem 22.170 15 334Ceviz 20.025 56 1.130Çilek ha 123 9.992 1.529Dut 8.210 17 143İncir 2.000 19 38Nar 3.850 23 88116


T. Hurması - - -Üzüm (Sofralık) ha 1.145 10.696 12.247Üzüm (Kurutmalık) ha 1.640 10.309 16.907Üzüm (Şaraplık) ha 337 9.223 3.108Kekik ha 27 1.000 27H.2.1.2.2. Sebze ÜretimiTablo 45 : Sebze Üretimine ilişkin Bilgiler. (2001)ÜRÜN ADI EKİM ALANI(HA) VERİM(Kg/Ha) ÜRETİM(Ton)Lahana (Beyaz) 91 15.516 1.412Lahana Kırmızı) 9 13.444 121Marul (Göbekli) 83 11.241 933Marul (Kıvırcık) 10 11.000 110Ispanak 158 7.835 1.238Pırasa 122 14.672 1.790Maydanoz 8 5.000 40Roka 5 5.000 25Tere 4 6.000 24Nane 4 4.250 17Kabak (Sakız) 43 15.767 678Kabak (Bal) 16 24.688 395Kabak Çerezlik) 1,5 600 0,9Hıyar 557 13.196 7.350Acur 2 11.500 23Patlıcan 218 10.560 2.302Bamya 50 4.820 241Domates 910 22.129 20.137Biber (Sivri) 422 8.066 3.404Biber (Dolmalık) 44 7.955 350Biber (Salçalık) 5 10.000 50Karpuz 3.080 13.696 42.185Kavun 775 13.977 10.832Fasulye (Taze) 272 6.915 1.881Börülce (Taze) 2 6.000 12Bezelye (Taze) 10 6.000 60Bakla (Taze) 37 7.216 267Sarımsak (Taze) 20 12.000 240Sarımsak (Kuru) 27 10.370 280Soğan (Taze) 70 8.286 580Soğan (Kuru) 208 13.404 2.788Havuç 32 11.500 368Turp (Bayır) 29 18.621 540Turp (Kırmızı) 16 10.875 174117


Şalgam 6 15.000 90Karnabahar 33 11.273 372Brokoli 0,5 18.000 9Mantar (kültür) - - 5TOPLAM 7.380İlimiz tarım arazilerinin % 3,04’ünü sebze ekim alanları oluşturmaktadır. ÖzellikleSivaslı ilçemizde çilek son yıllarda ekonomik değeri artan bir üründür. Diğer üretimmerkezlerinden sonra pazara çıkması avantaj olarak kabul edilebilir. Halen 400 çiftçi ailesiticari olarak 1230 da. alandan sezonda 1528 ton çilek elde etmektedir. Son yılardayaygınlaşan malçlama ve damla sulama sistemi ile tarla çileğinin verimi iki katına kadarçıkılabilmektedir. İlçede yaygın olarak İtalyan menşe ili Tiago çeşidi kullanılmaktadır.Tablo 46 : Sebze Üretimine ilişkin Bilgiler. (2004)ÜRÜN ADI EKİM ALANI(HA) VERİM(Kg/Ha) ÜRETİM(Ton)Lahana (Beyaz) 86 15.046 1.294Lahana (Kırmızı) 11 15.091 166Marul (Kıvırcık) 9 10.444 94Marul (Göbekli) 83 11.084 920Ispanak 153 7.856 1.202Pırasa 119 14.260 1.697Maydanoz 8 5.000 40Roka 5 5.000 25Tere 4 6.000 24Nane 4 4.250 17Kabak (Sakız) 97 12.825 1.244Kabak (Bal) 17 22.<strong>05</strong>9 375Kabak (Çerezlik) 2 3.000 6Hıyar 499 12.846 6.410Acur 2 8.500 17Patlıcan 158 9.994 1.579Bamya 54 2.093 113Domates 970 22.381 21.710Biber (Sivri) 417 7.794 3.250Biber (Dolmalık) 29 8.724 253Biber (Salçalık) 5 10.000 50Karpuz 2.950 13.275 39.160Kavun 790 15.122 11.946Fasulye (Taze) 258 6.558 1.692Börülce (Taze) 3 5.333 16Bezelye (Taze) 11 6.000 66Bakla (Taze) 38 6.895 262T. Barbunya 1 5.000 5Sarımsak (Taze) 10 12.000 120118


Sarımsak (Kuru) 41 9.610 394Soğan (Taze) 68 8.309 565Soğan (Kuru) 220 8.795 1.935Havuç 33 11.879 392Turp (Bayır) 29 14.310 415Turp (Kırmızı) 17 11.<strong>05</strong>9 188Şalgam 5 15.000 75Karnabahar 32 10.063 322Brokoli 1 15.000 15Mantar (kültür) - - 5TOPLAM 7.239 98.<strong>05</strong>9H.2.2. Hayvansal Üretimİlimizde hayvancılık kırsal kesimde geçim kaynağının önemli birkısmını teşkil etmektedir. Son yıllarda il merkezinde sanayileşmenin arttığıözelliklede deri işleme dokuma konusunda işsizliğin azaldığı gözlenmişse de 1998yılından itibaren dericilikteki kriz insanları tekrar hayvancılığa yöneltmiştir. Bu konudagözle görülebilen bir artış İl Müdürlüğümüze yapılan müracaatlardan anlaşılmaktadır.Nüfusun yaklaşık yarısı kırsal kesimde yaşadığı ve geçimini tarımsal üretim ile teminettiği ilimizde 31.320 kadar tarım işletmesi bulunmaktadır. Bunların % 63.8’i bitkiselve hayvansal, %33,2’lik bölümünü de yalnız bitkisel, % 3’ünde ise yalnız hayvansalüretim yapılmaktadır. Bu işletmelerin arazi varlığı toplam 204.806 dekar olmaklabirlikte 50 dekardan az arazisi olan işletmelerin oranı % 53 dolayındadır. Tarımişletmelerinin hayvan varlığı bakımından durumuna baktığımızda kültür ırkı sığırbesleyen işletmelerde işletme başına 3.6 baş, koyunculuk işletmelerinde ise işletmebaşına 36.8 baş koyun düştüğü ilimizde tarımsal yapılanmanın büyük ölçüde küçükişletmelerin egemenliğinde olduğu görülmektedir. Bu durum ilimizdeki hayvanlarınkayıt altına alınması, birlik ve kooperatifler kanalı ile örgütlenmesi, ürünpazarlanması, gider temini konularında zorluklar ile karşılaşmamıza nedenolmaktadır.119


H.2.2.1. Büyükbaş Hayvancılık:İlimizde 64.830 baş sığır varlığı mevcuttur. Hayvan başına düşen süt verimi1980’li yıllarda düşük olmasına rağmen 1985 yılında başlayan suni tohumlamaçalışmalarındaki başarılı uygulamalar 1990 yılında başlayan ANAFİ çalışmaları 1995yılında başlayan Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği çalışmaları ve süt toplamaçalışmaları süt veriminin artmasına neden olmuştur. Bilinçli üretici sayısı artmıştır.2003 yılında devam edecek olan yem bitkisi destekleme uygulamaları yem bitkisiekilişlerini canlandırdığı, bununda hayvancılığı olumlu yönde <strong>etki</strong>leyeceğidüşünülmektedir.Tablo47:HAYVAN VARLIĞIMIZIN 5 YILLIK SEYRİHAYVAN CİNSİ 1999 2000 2001 2002 2003SIĞIR 65.046 67.940 70.291 78.254 64.830KOYUN 264.845 209.292 193.994 241.807 189.994KEÇİ 80.632 80.371 82.711 84.678 72.711TEK TIRNAKLI 10.281 8.531 7.724 8.070 7.724KANATLI 954.064 518.402 1.154.642 1.835.741 853.500Tablo 48 : İlimizde Büyükbaş Hayvancılığı Miktarları ve Yüzdeleri.IRKLAR 2000 % 2001 % 2002 % 2003 %KÜLTÜR 26.268 38,7 28.324 40,3 30.082 38,4 25.292 40,1MELEZ 35.238 51,8 36.250 51,6 44.121 56,4 35.656 54,9YERLİ 6.434 9,5 5.717 8,1 4.<strong>05</strong>1 5,2 3.242 5,0TOPLAM 67.940 00,0 70.291 00,0 78.254 00,0 64.830 00.0Tablo 49 : 2003 Yılı İlçeler Bazında Hayvan MevcutlarıİLÇELER SIĞIR KOYUN KEÇİTEKTIRNAKLIKANATLIMERKEZ 25.655 57.881 25.204 2.899 50.000BANAZ 14.840 27.958 8.115 2.297 20.000EŞME 10.667 67.000 11.400 665 522.000KARAHALLI 498 8.575 1.5<strong>05</strong> 242 1.500SİVASLI 5.065 15.550 10.640 1.119 40.000ULUBEY 8.1<strong>05</strong> 13.030 15.847 502 220.000TOPLAM 64.830 189.994 72.711 7.7024 853.500Tablo…:20<strong>05</strong> yılı Hayvan Varlığı120


CinsiSayısıYerli 3.979Melez 43.761Büyük Baş Kültür 31.826Büyük Baş Toplam 79.566KüçükbaşKoyun 226.<strong>05</strong>5Keçi 60.106Küçük Baş Toplam 286.161Tek Tırnaklı 4.585Kanatlı 1.389.691Arı Kovanı 8.258Tablo…: 20<strong>05</strong> Yılı Hayvansal ÜrünlerSıraNoÜrünün AdıÜretimMiktarı (ton,adet veyalitre)1 Kırmızı Et 5.6242 Beyaz Et 10.1323 Yumurta 19.564.8004 Süt 126.6515 Bal 696 Yapağı 4527 Deri 96.3578 Tatlı Su Balıkçılığı -9 Kültür Balıkçılığı -10 Deniz Balıkçılığı -11 İpekböceği -12 Diğer -Tablo 50:2004 yılında İlçelerde Bulunan Hayvanların Miktarı.İLÇE ADIBÜYÜK BAŞKÜÇÜK BAŞKANATLISIĞIR KOYUN KEÇİ TOPLAMMERKEZ 25.763 70.943 20.175 91.118 50.000BANAZ 15.000 30.000 10.000 40.000 20.000EŞME 15.154 78.869 10.246 89.115 522.000KARAHALLI 615 10.000 4.600 14.600 1.500SİVASLI 4.445 16.280 10.150 26.430 40.000ULUBEY 10.227 20.202 18.266 38.468 220.000TOPLAM 71.204 226.294 73.437 299.731 853.500121


H.2.2.2. Küçükbaş HayvancılıkKoyunculuk : Koyunculuk en az sermaye ile kısa sürede verime geçebilen birüretim koludur. Küçük aile işletmelerindeki iş gücünü değerlendirebilmektedir.İlimizde yaygın olarak bulunan Ege Koyunu Sakız, Kıvırcık ve Dağlıç melezi olup 2yılda 3 batın yavru verme özelliği yanında ikizlik oranı da yüksektir.Şekil 33:Koyun Yetiştiriciliğiİlimizde kurbana yönelik koyun besiciliği yapıldığından son yıllarda Eskişehiryöresinden getirilen Ramlıç koçları ile melezleme yapılarak et verimi yönündentakviye edilen Ege Koyunu yetiştiriciliği yapılmaktadır.Keçicilik : İlimizdeki kıl keçisi sayısı 1996 yılında 94.435 baş iken, bu rakam2003 yılında 72.711 başa düşmüştür. Ülkemiz <strong>genel</strong>inde de kıl keçisi sayısındagittikçe kayda değer bir azalış mevcuttur. Ülkemiz <strong>genel</strong>inde Ormanlarımızın MilliPark ilan edilmeleri ve ormanlık alanlara kıl keçisi sokulmasının yasaklanmasıyla122


otlatma alanlarının daralması keçi populasyonunun azalmasına neden olmaktadır.Ayrıca bölgemizde kıl keçisi eti tüketiminin azlığı da keçi sayısının azalmasına nedenolmaktadır.Tablo 51: İlimizde Küçükbaş Hayvancılığı Miktar ve YüzdeleriIrklar Miktarı(Baş) %Koyun 193.994 70.1Keçi 82.711 29.9Toplam 276.7<strong>05</strong> 100.0Tablo 52: Hayvansal ürünler ve Üretim Miktarı.Hayvansal Ürünler Üretim Miktarı(Ton)Süt 9.859Et 2.008Deri77.476 AdetPeynir 886Yağ 200Yün-Yapağı-Kıl 512H.2.2.3. Kümes HayvancılığıTablo 53: İlimizde Kümes Hayvancılığı ile İlgili Bilgiler.Türü Miktarı(Adet) %Tavuk (Broiler) 883.670 76.6Tavuk (Yumurtacı) 252.068 21.9Hindi 10.298 0.9Ördek 1.839 0.02Kaz 6.767 0.58123


Toplam 1.154.642Tablo 54 : İlimizdeKanatlı Ürünler ve Üretim Miktarları.Kanatlı ÜrünleriBeyaz EtYumurtaÜretim Miktarı4.135 Ton48.796.750 Adetİlimizde yumurta tavukçuluğu <strong>genel</strong>de küçük aile işletmeciliği şeklinde olup,broiler tavukçuluk büyük işletmelerde dönemler halinde yetiştirilip kesilmek suretiyleiç piyasada toptan ve perakende olarak tüketilmektedir.H.2.2.4. Su Ürünleriİlimizde su ürünleri işletmeleri ;-Banaz ilçesi Gürlek köyü Çiyanderesi mevkiinde 5 ton/yıl kapasiteli Çelikalabalık işletmesi.-Eşme ilçesi Güllü köyünde 30 ton/yıl kapasiteli Aynalı Sazan işletmesi.-Ulubey ilçesi Kıran Köyde 8 Ton/Yıl kapasiteli Bayraktar Aynalı Sazan işletmesibulunmaktadır.Tablo 55 : Uşak İli Su Ürünleri Üretim Alanı (DSİ 2000)KaynakAlanİşletmede Olan Göletler ( 6 Adet) 1.1<strong>05</strong> ha.İnşaatı Devam Eden Göletler ( 4 Adet) 1.084 ha.Toplam2.189 ha.Banaz Çayı ( Uzunluğu 170 km) 3.300 km 2124


Tablo 56 :Uşak İli 2000 Yılı Su Ürünleri İşletmeleriİŞLETME YERİ Kapasitesi ( Ton/ Yıl) 2000 Yılı ÜretimiÇelik Alabalık Banaz 5 4Dündar Aynalı Sazan Eşme 30 4Bayraktar Aynalı Sazan Ulubey 8 1Toplam 43 9Tablo 57 : Uşak İli Sazan ve Alabalık Yetiştiriciliğinin Genel Durumu/1997DOĞAL ÜRETİMKÜLTÜR BALIKÇILIĞITürkiye <strong>genel</strong>i Uşak İli Türkiye <strong>genel</strong>i Uşak İliAynalı Sazan 16.000 - 800 39Alabalık 200 - 26.500 80Toplam 16.200 - 27.300 119 Tonİlimiz Eşme İlçesi Üçpınarlar Göleti 10 ton/yıl sazan yetiştiriciliği, BanazYenice göleti 5 ton/yıl alabalık ve sazan yetiştiriciliği, Göğem göleti 3 ton/yıl sazanyetişitiriciliği, Banaz Kozviran Göleti 10 ton/yıl alabalık yetiştiriciliği, merkez Karaağaçgöleti 10 ton/yıl balık yetiştiriciği yapmaları amacıyla 15 yıl süre ile kiraya verilmiştir.Banaz Kuşdemir, Merkez Mesudiye Altıntaş göleti, Banaz kızılhisar Göleti,Eşme Takmak Göleti, Banaz Dümenler göleti, Eşme Poslu göleti, Eşme Yeleğengöleti, Eşme güllübağ göletlerinin su ürünleri yetiştiriciliğine açılmaları amacıylaBakanlığımızca Müteşebbisler 12 ay süreli Ön izin verilmiştir.Banaz İlçesi Bahadır köyünde 10 ton/yıl kapasiteli beton havuzlarda alabalıkyetiştiricilik tesisi, Banaz İlçesi Gürlek köyünde 12 ton/yıl kapasiteli beton havuzlardaalabalık yetiştiriciliği ve Ulubey İlçesinde yılan balığı yetiştiricilik tesisi kurmakamacıyla çalışmalar devam etmektedir.Göletlerin Balıklandırılması :İlimizde 2003 yılında Köy Hizmetlerine ait 4 adet gölete 10 bin adet aynalısazan yavrusu bırakılmış olup 2004 yılında 6 adet gölete 22 bin adet aynalı sazanyavrusu atılmıştır. 20<strong>05</strong> yılında Eşme İlçesi Yeşilkavak Göletine 30.000, Alahabalıgöletine 25.000, Güllübağ göletine 25.000, Banaz Baltalı göletine 30.000 ve MerkezBelkaya göletine 20.000 adet olmak üzere toplam 130.000 adet sazan balığı yavrusubırakılmıştır.H.2.2.5. Kürk Hayvancılığıİlimizde Kürk hayvancılığı yetiştiriciliği yapılmamaktadır.125


H.2.2.6. Arıcılık ve İpekböcekçiliğiTablo 58 : İlimizde Arıcılıkla İlgili Bilgiler.Arı Kovanları Miktarı(Adet) %Fenni Kovan 5.374 87.4Yerli Kovan 777 12.6Toplam 6151Tablo 59: Arı Ürünleri ve Üretim Miktarları.Arı Ürünleri Üretim MiktarıBal 65.115Balmumu 12.660İlimizde arıcılık küçük aile işletmeciliği şeklinde olup 158 köyde faaliyetgöstermektedir. Arı ürünü olan bal petek ve süzme bal şeklinde perakende olarak içpiyasada değerlendirilmektedir.İlimizde İpekböcekçiliği yapılmamaktadır.H.3. Organik Tarımİlimizde Organik Tarım yapılmamaktadır.H.4. Tarımsal İşletmeler1991 yılı <strong>genel</strong> tarım sayımına göre Uşak ilinde 31.320 tarımsal işletmebulunmaktadır. Bunun yaklaşık %97’si bitkisel üretim+ hayvancılık yapanişletmelerdir. Ortalama işletme büyüklüğü 66.8 da. Bu işletmelerin % 60’ı 20-100 da.Büyüklükte, %20’si ise 10 da.’dan daha küçüktür. Bu işletmelerin %16’da 100-200da. arasındadır.Uşak ilinde tarımda kullanılan traktör sayısı 9.320, traktör başına düşen işlenenarazi 175.9 da’dır. Türkiye’de traktör sayısı 874.995 adet olup, traktör başına düşenişlenen arazi ise 212.6 da.’dır.Uşak ilinde en çok üretilen bitkisel üretim; buğday, arpa , nohut, haşhaş ve tütün’dür.126


H.5. Tarımsal FaaliyetlerH.5.1. Pestisit KullanımıTablo 60: İlimizde Pestisit kullanımıUYGULAMAUYGULAMALARDA KULLANILAN İLAÇLAR(Kg-Lt)TOPLAMYIL Saha Ağaç Tohumluk(da) (Adet) (Ton)İnsektisit Fungusit Herbisit Akarisit Yağlar Diğerleri (Kg-Lt)1990 991.241 503.666 10.826 96.356 760.902 87.400 3.764 3.900 61 952.3831991 1.118.898 430.736 12.856 87.817 779.200 98.000 2.2<strong>05</strong> 3.900 95 971.2171992 1.2<strong>05</strong>.936 481.775 12.393 104.727 804.162 101.200 2.487 1.025 59 1.013.6591993 1.217.4<strong>05</strong> 484.835 14.933 85.338 778.350 109.200 2.156 1.593 68 976.7<strong>05</strong>1994 1.208.850 471.975 12.607 69.363 673.374 117.900 1.967 2.745 69 865.4181995 1.151.178 467.800 14.063 60.973 704.119 116.000 2.216 3.150 864 887.3221996 1.186.852 477.700 14.124 66.219 732.096 120.000 2.199 4.350 76 924.9401997 1.273.528 465.900 14.206 69.964 760.<strong>05</strong>7 129.000 2.315 4.937 204 966.4771998 1.350.214 461.500 13.956 68.750 702.496 131.403 1.517 2.500 227 906.8931999 1.342.407 463.520 14.652 65.759 742.246 133.000 1.197 2.500 180 944.8822000 1.159.543 460.100 16.287 57.915 468.716 123.9<strong>05</strong> 784 1.750 1<strong>05</strong> 653.1752001 1.142.128 455.250 14.175 52.937 595.650 125.800 802 1.250 98 776.5372002 1.177.230 455.390 13.610 51.541 253.185 123.803 732 - 22 429.2832003 1.308.035 453.080 14.556 45.662 3<strong>05</strong>.310 132.862 838 - 77 484.7492004 1.164.765 453.780 14.847 47.784,5 291.301 131.000 1.323 - 47,2 471.455,720<strong>05</strong> 35.259 278.266 135.000 1.156 - 60 451.278H.5.2. Gübre Kullanımı2001 yılı başında yürürlükte olan 27.11.1997 tarih ve 97/10244 Sayılı BakanlarKurulu Kararı ve 28.02.2000 tarih ve 2000/93 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararının bazımaddelerinin değiştirilmesi hakkındaki kararın hükümlerine göre Bitkisel Üretimdeverimliliğin ve karlılığın artırılması amacıyla kişi veya kuruluşlar tarafındandesteklemeye esas olan veya olmayan kimyevi gübrelerin tedariki, dağıtımı, denetimive destekleme usul ve esaslarını belirleyen 2000/5 sayılı <strong>genel</strong>geye göreuygulanmaktaydı. 21.09.2001 tarih ve 24530 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarakyürürlüğe giren 2001/2960 kararın 6. maddesine göre 01.10.2001 tarihindeuygulanmak üzere 200/2 sayılı <strong>genel</strong>ge yürürlüğe girmiş ve uygulama bu <strong>genel</strong>geçerçevesinde devam etmektedir. Kimyevi gübre denetim yönetmeliği ise2000/5 sayılı<strong>genel</strong>geye paralel olarak yayınlanarak uygulamaya konulmuştur.127


Tablo 61 : İlimizdeki Gübre BayileriÖZEL BAYİTARIM KREDİ KOOP.MERKEZ 13 9BANAZ 3 6EŞME 4 8KARAHALLI 1 2SİVASLI 3 2ULUBEY 5 4TOPLAM 29 31Tablo 62 : 1999-2003 Yılında Kullanılan Kimyevi Gübre Miktarları (Kg.)GÜBRE CİNSİ 1999 YILI (kg) 2000 YILI( kg) 2001 YILI (kg) 2002 YILI (kg) 2003 YILI (kg)21 AS 764.780 441.750 371.950 714.550 574.35026 AN 16.147.<strong>05</strong>0 10.382.900 11.199.600 10.434.850 10.977.15033 AN 1.795.950 1.460.550 1.445.600 1.467.900 2.576.950ÜRE 2.288.7<strong>05</strong> 1.140.300 1.129.800 1.512.850 1.738.600TSP 15.193 1.300 250 29.450 2.000DAP 694.750 1.177.600 450.750 659.550 792.48020.20.0 23.899.985 19.734.175 18.020.600 22.130.<strong>05</strong>0 19.946.40020.20.0.ZN 350.100 859.600 379.000 1.232.450 2.061.25015.15.15 344.400 290.250 202.<strong>05</strong>0 393.500 381.55015.15.15.ZN 1.700 0 6.500 0 24.00012.30.12 199.750 91.900 358.950 431.750 342.700P.NİTRAT 17.000 1.950 2.950 2.500 2.375P.SÜLFAT 5.000 10.000 1.000 1.250 0C.NİTRAT 0 0 0 250 0TOROSOL 0 0 0 750 25016.20.0 0 0 27.500 3.00020.20.20 0 0 0 0 375MAP 0 0 0 0 750TOPLAM 46.524.363 35.592.275 33.596.500 39.014.670 39.421.18020<strong>05</strong> yılı içinde kullanılan Kimyevi Gübre tüketimi 42.479.550 Kg’dır.128


Tablo 63 : 2001 Yılı Kimyevi Gübre Destekleme Miktarları (1.000 TL.)MERKEZ BANAZ EŞME KARAHALLI SİVASLI ULUBEY İL TOP.Amonyum Sülfat %21 289.225 0 86.250 0 879.750 189.175 1.444.400K.Amonyum Nitrat %26 77.415.750 19.493.325 7.179.975 0 11.100.375 35.693.325 150.882.750Amonyum Nitrat %33 11.007.750 0 429.000 0 1.160.250 4.728.750 17.325.750ÜRE %46 7.592.200 3.150.950 45.900 0 1.412.700 1.887.000 14.088.750Triple Süferfosfat 5.000 0 0 0 0 0 5.000Diamonyum Fosfat(18-46) 6.204.000 1.500.000 1.695.000 0 1.230.000 480.000 11.109.000Kompoze (20.20.0) 95.310.000 25.379.000 13.9<strong>05</strong>.000 952.000 16.6<strong>05</strong>.000 59.113.000 211.264.000Kompoze (20.20.0 ZN) 1.417.500 0 0 0 714.000 5.827.500 7.959.000Kompoze (15.15.15) 770.000 1.083.000 382.000 0 743.000 420.000 3.398.000Kompoze (15.15.15 ZN) 0 0 0 0 0 136.500 136.500Potasyum Nitrat (13.0.46) 0 0 0 0 141.600 0 141.600Kompoze (12.30.12) 285.000 1.123.750 0 0 112.500 0 1.521.250Potosyum Sülfat(%50) 0 0 0 0 22.500 0 22.500TOPLAM 200.296.425 51.730.025 23.723.125 952.000 34.121.675 108.475.250 419.298.500KAYNAKLAR:Uşak İli Su Ürünleri Üretim Alanı (DSİ 2000)Tarım İl Müdürlüğü129


I. MADENCİLİKI.1. Maden Kanununa Tabi Olan Madenler ve Taş Ocakları NizamnamesineTabi Olan Doğal MalzemelerOrman İşletme Müdürlüğü kayıtlarına göre ormanlık alanlarda verilmiş madenişletme izinleri Tablo 52’de gösterilmiştir.I.1.1. Sanayi MadenleriUşak ilinde asbest, bakır, kurşun, çinko, civa, demir, kaolen, kömür, nikel, talk,uranyum ve zımpara–diyasporit yatakları mevcuttur.1. Sivaslı-Eldeniz-Gökçebel Asbest Yatağı:En yaşlı birimler gınays,klorittremolit–aktinolit şistidir. Üzerine kumlu kalkerler uyumsuz olarak gelir. Bunlarınüzerinde de kristalin kireç taşları bulunmaktadır. NE-SW yönünde 2300 m uzunluk veortalama 200 m genişlikte epimetamorfik (klorit-tremolit-aktinolit şist) zonu içinde 6cm kalınlığında tremolit asbest damarı bulunmaktadır. Esas cevher tamamenasbestleşmiş tremolitten ibarettir.Yan cevher olarak çok az oranda dolomitbulunmaktadır. İyi kalite cevher evsafındadır.100000 ton asbest toprağı ve lifi tespitedilmiştir. Çatı örtü malzemesi imalinde tecrit ve dolgu maddesi olarak su borularıimalinde asbest çimentosu endüstrisinde kullanılmaktadır.1950’li yıllarda 200 ton(tuvenan) asbest üretildiği bilinmektedir.Şu anda üretim yapılmamaktadır.2. Sivaslı-Pınarbaşı-Akdere Asbest Yatağı:Bölgede en yaşlı kayaçlarpaleozoik yaşlı Boduşdamı mermerleri,Kavacık kalkşist mermerleri ve Caber birimi(Metagrovik, Metabazik) ‘dir.Üzerine uyumsuz olarak jura yaşlı dolomitik kireç taşlarıve çörtlü kireç taşları gelir.Kristalin kalkerler içinde cevherli zon uzunluğu 1000m,ortalama kalınlığı 6 m ve derinliği 20 metredir.Yer yer yuvalar halinde ve kısmenkısa damarlar halindedir.Esas cevher tremolit asbesttir.İyi kalite cevherevsafındadır.Rezerv 3000 ton civarındadır.Üretim yapılmamaktadır.3.Banaz-Çöğürlü-Ulupınar Asbest Yatağı:Paleozoik yaşlı metamorfitler vemetasedimentitler,mesozoik yaşlı ultrabazikler ve senozoik yaşta sedimentitler,volkanikler yamaç molozu ve alüvyon görülmektedir.Rezerv durumu tespitedilmemiştir.Üretim yapılmamaktadır.4. Karahallı-Dumanlı köyü-İmamboğazı Zuhuru:Paleozoik yaşlı metamorfitlerve metasedimentitler,mesozoik yaşlı ultrabazikler ile senozoik yaşta sedimentitler130


volkanikler yamaç molozu ve alüvyon görülmektedir.6 m genişlik 100 metreuzunluktaki klorit-tremolit-aktinolit şist zonunda tremolit-asbest zuhurlarıbulunmaktadır.Rezerv tespiti yapılamamıştır.Üretim yapılamamaktadır.5. Merkez – Karaçayır Kaolen Yatağı: Alanda paleozoik yaşlı metamorfitler,mesozoik yaşlı ultrabazikler ile senozoik yaşlı sedimentitler, volkanitler, yamaçmolozu ve alüvyon görülür.Birimin üzerinde volkanitler yer alır. Volkanitler, andezitlav, tüf ve aglomeralar ile temsil edilmektedir.Volkanitlerin hemen hemen tamamıhidrotermel alterasyon <strong>etki</strong>sinde kalmıştır.Kaolen yatakları; Riyolit, lav ve tüflerinhidrotermal ayrışması sonucu kaolinleşmesi ile oluşmuş epimağmatik yataklanmaşeklindedir. Karaçayır sahasında yaklaşık 800.000 ton görünür kaolen rezervi,Karaağaç sahasında 1.500.000 ton görünür kaolen rezervi bulunmaktadır. İlimizdetoplam olarak 2.300.000 ton görünür kaolen rezervi vardır. Cevher doğal olarakdüşük alüminalı yer karosu imaline elverişlidir. Gerekli süzme işlemi yapıldıktan sonraseramik hammaddesi olarakta kullanılabilir. Yıllık 10.000 ton üretim yapılmaktadır.Ayrıca Ulubey –Eşme yolu üzerinde Gedikler köyünün 1 km kuzeyinde andezitik lav,tüf ve aglomeralardan oluşan Beydağı Volkanitleri birimi içinde andezitik tüflerinalterasyonu ile oluşmuş beyaz krem renkli kaolen yatakları bulunmaktadır.6.Banaz Hallaçlar Kaolen Yatağı:Alanda Paleozoik yaşlı metamorfitler vemetasedimentitler, mesezoik yaşlı ultrabazikler ile senozoik yaşlı sedimentitler,volkanitler, yamaç molozu ve alüvyon görülmektedir. Kaolinleşen asetik tüfler kiltaşıve killi kireçtaşı birimleri arasında tekrarlanan volkanik faaliyetlerin sürecine bağlıolarak yerleşmişlerdir. Kaolinize zonlar bantlı görünümlü, grimsi mor yer yerdepembemsi renklerdedir. 100.000 ton işletilebilir, 300.000 ton jeolojik kaolen rezervibelirlenmiştir. Porselen ve seramik sanayisinde, kağıt ve bazı endüstri dallarındadolgu maddesi olarak kullanılabilen cevherde yıllık üretim 2.000 ton’dur. Yüksekaliminalı, düşük silisli ve düşük demir içerikli olduğundan zenginleştirme işlemlerinegerek duyulmamıştır.7.Uşak Merkez Aşağı Eğlence Talk Yatağı:Serpantinler içersindeki ekaysistemlere bağlı olarak oluşmuştur. Zonal yataklanma sunmaktadır. Zonun uzunluğu100 m, genişliği 15 m, kalınlığı 10 m ‘dir. Esas cevher talktır. Düşük oranda demiriçerir. Kimyasal analiz sonucunda farklı özellikte yeşil ve kırmızı renkli iki adet talkcevherleşmesi tespit edilmiştir. 42.900 ton görünür rezervi hesaplanmıştır.131


I.1.2. Metalik Madenler1.Banaz-Murat Dağı-Balkantepe Yöresi Bakır-Çinko-Kurşun-Antimuan-Civa-Arsenik yatak ve zuhurları:Sahada istifin alt bölümünde jura yaşlı metasedimentlerve dolomitik kireç taşı,bunların üzerine bindirmiş durumda üst kretase yaşlı ofiyolitikmelanj(mermer,şist-kuvartz ve ultrabazik kayaçlar) ile bunlara sokulum yapanmuhtemel paleosen yaşlı granitler yer alır.Miyosen volkanik kayaçlar(riyolit, riyodasit,riyodasitik tüf,andezit,andezitik tüf) ve tortul kayaçlarla temsil edilir.Pliyosensedimenter kayaçlardan ve bazalttan oluşur.En genç birim olan kuvaterner traverten,taraça ve alüvyonlardan ibarettir.Sahada çok sayıda civa-antimoan,bakır-kurşunçinkozuhur yatağı mevcuttur.Ayrıca jeo kimya etütlerinde anomaliler elde edilmiştir.Sahada özellikle civa ve antimoan işletme ve arama amaçlı özel şirketler tarafındanaçılan yarma ve galeriler mevcuttur.İki tür cevherleşme görülür.1-Kontaktmetosomatik tipte bakır-kurşun-çinko cevherleşmeleri 2-tersiyer volkanizması ileilişkili antimoan-civa cevherleşmeleri Çeşitli yatak ve zuhurlarda gözlenen cevhermineralleri şunlardır.Galenit,sıfalerit,kalkopirit,manyetit,hematit,antimonit,zinober,realgar,örpigment,gang olarak ise siderit,kalsit,kuvartz,ankerit ve dolamit görülür.2.Murat Dağı-Baltalı-Comburt Civa Yatağı:Bölge <strong>genel</strong> olarak tersiyerin marnlıkireçtaşı,gre ve konklomera yatakları ile örtülü olup,yer yer doğu batı doğrultusundauzanan tersiyer yarılımlarını takiben oluşan riyolit,trakit,andezit erüpsiyonlarıgörülmektedir.Sahada çok eski yıllara ait yüzlerce kuyu ve galeri vardır.Volkanikolaylar sonucu oluşan kuvvetli silişleşme esnasında riyolit tüfleri kaolinize olmuş vehidrotermal sular çatlaklar boyunca ilerleyerek üst kısmına zinoberli ikincil silisifiyekayaç haline getirmiştir.Civa,kayaçların silisleşmiş kısımlarını yarıp geçen ince yarıkve çatlaklarda yer almıştır.Cevherleşmeler birbirine yakın 7 lokasyonadyoğunlaşmıştır.Bunlar Sarısu mevkii,Evci Güneş tepe,Kestaneli tepe,Çiçekli kayatepe,Yaşamışlar köyü,Bağırsak kayası ve baltalı maden sivrisi tepesidir.Sahanıngörünür rezervi 869.000 ton,muhtemel rezervi 535.000 tondur.Dünyada civakullanımına son verilmesiyle terkedilen yatak ve civarı epitermal altın oluşumları içindetaylı incelenmelidir.3.Banaz Yaşamışlar Civa Yatağı:Bölge,mikaşist,serpantinit,andezit,gre,kil veriyolit tüflerden ibarettir.1932 yılında özel şirket tarafından 4 noktada 493 m galeriçalışması yapılmıştır.Daha önceki yıllara ait 15-20 metre derinliklerde130 kuyununvarlığından bahsedilmektedir. Civa kullanımından vazgeçilmesiyle terkedilen yatak vecivarında epitermal altın oluşumları beklenebilir.y132


4.Nadara Köyü (Gökçedal)-Şıbılık Dere Demir Yatağı; Temelde MenderesMasifinin metamorfik kayaçları(paleozoyik)ile başlayan istif vezirler ofiyolitik melanjı(üst kretase) ve tüf,anglomera,riyolit ve riyodasitlerden ibaret volkanik kayaçlarla (miyosen ) devam eder. Mineralizasyon yaşlı birimleri kat eden fay zonlarındakarbonat kayaçlardadır. Cevher zonu kuzey doğu doğrultusunda uzanmakta vegenişliği damar boyunca 3 metreye kadar değişmektedir. Rezerv 7.830 ton olup 2küçük işletmede üretim yapılmaktadır. Yıllık üretim 130-150 ton civarındadır.5.Banaz Kızılcaören Demir-Manganez Yatağı: Murat dağının Güneybatıeteğinde bulunan sahada serpantinize ultrabazikler ve genç detritikler ( Kuvaterner )ile travertenler görülür. Serpantinitlerin ayrışması neticesinde lisvenit kabuk genişalanlarda yer yer silisleşme ve karbonatlaşma şeklinde görülür. Cevherleşmekuvaterner yaşlı birimler içerisinde görülür.6.Banaz Kızılcaören Demir Madeni: İlimiz Banaz ilçesi Kızılcaören köyücivarında toplam rezervi 1.500.000 ton olan demir madeni işletilecektir. Hematitcevherinin yoğunluğu 4.5-5 gr/cm3, sertliği 1-5.5 olan cevherin 300 ton/çalışma günüüretimi düşünüldüğünde ocak ömrü 15 yıl düşünülmektedir.7.Ulubey , Gümüşkol civarı Altın Madeni: Kışladağ Altın Madeni projesikapsamında çıkarılacak toplam cevher 132.000.000ton civarındadır. Yıllık ortalamaüretim 6.5-10 milyon ton’dur. Altın için tenör %1.23 gr/ton, Gümüş için tenör % 0.9gr/ton’dur.zenginleştirme prosesi sonucu %94 bileşik saflığa sahip altın ve gümüşiçeren külçeler oluşturulması amaçlanmıştır.Altın cevherinin kırılarak yığın liçi işlemiiçin uygun boyuta getirilmesi ile seyreltik siyanür kullanılması sonucu yığın liçioperasyonuna tabii tutulmasında altın ve gümüşün alınması planlanmaktadır.I.1.3. Enerji Madenleri1- Uşak-Banaz-Kuşdemir Kömür Sahası: Yöre halkından alınan bilgilere göre80cm ile 1 metre kalınlığında linyit yatakları bulunmaktadır. Numune alınmadığı içinkimyasal analizi ve rezerv tespiti yapılmamıştır.2-Uşak –Banaz –Büyükoturak Sahası: Büyükoturak’ta 75 cm. kalınlığında killilinyit gözlenir.Corum yayla derede ise linyit kalınlığı 40 cm.’dir. Küçük yanal devamıolmayan merceksel linyit sahalarıdır. Ekonomik olarak fazla rezervbeklenmemektedir. Ancak yersel olarak kullanılabilir. Üretim yapılmamaktadır.3-Banaz Hallaçlar Kömür Zuhuru: Banaz Dumlupınar karayolu üzerindeHallaçlar köyü yakınlarında 1 metre kalınlığında linyit damarı gözlenir.Fakat yanal133


devamlılığı oldukça az merceksel bir oluşumdur. İşlem yoktur, sadece bir yarmayapılmıştır. Banaz çiftlik köy ve corum ile Ulubey Gedikler köylerinde de Linyitdamarları görülmektedir.4-Merkez İlyaslı Kocakuz Mevkii Kömür Zuhuru: Uşak ilinin güneybatısındayer alır.Uşak Ulubey karayolunun 15. km’sinden batıya doğru dönülerek 15-20 kmsonra ulaşılır. Yersel bir oluşumdur. Ekonomik değeri yoktur.5-Güre Fakıllı Uranyum Yatakları: Silimanter bir uranyum yatağın olup kum taşıtripindedir. İki aşamalı bir oluşum söz konusudur. İlk aşamada sinjenatik olarak göldeuranyum çökelmesi olmuş, daha sonra ise epijenetik rekonsantrasyonlarla halihazırdaki merceksel uranyum zenginleşmeleri meydana gelmiştir. 1968-74 yıllarıarasında toplam uzunluğu 2.003 metre olan 143 adet sondaj yapılmıştır. Görünürrezerv 510 ton’dur.Tablo 64 : Orman işletme Müdürlüğünden Maden İşletme İzni Alan Kişi ve İşletmeler.Dosya Noİzin SahibiİzinTürüİzinAlanıİzinSüresi4111070084 Yüksel Demirkol M. İ. 1.013 5 Merkez Eğlence Kaolen4111070085 Cevher Ticaret M. İ. 15.295 5 Merkez Paşacıoğlu Kaolen,4111070136 Minareciler M. İ. 34.276 5 Merkez Gökçedal Demir4111070137 Aynurlar Mad. M. İ. 7.904 5 Ulubey Çamlıbel Mermer4111070138 Aynurlar Mad. M. İ. 4.990 5 Ulubey Çamlıbel Mermer4111070140 Osman Bilir M. İ. 2.063 17 Karahallı Duraklı4111070141 Demmer M. İ. 19.015 50 Sivaslı Eldeniz4111070142 Demmer M. İ. 6.600 14 Ulubey Çamlıbel Mermer4111070143 Demmer M. İ. 790 1 Ulubey Çamlıbel Mermer4111070082 Yüksel Demirkol M. İ. 1.000 5 Merkez Eğlence Kaolen4111070081 Aynurlar Mad. M. İ. 2.914 5 Ulubey Çamlıbel Mermer4111070151 Minareciler M. İ. 26.047 5 Merkez Gökçedal Demir4111070153 Minareciler M. İ. 2.061 54 Merkez Gökçedal Demir4111070154 Minareciler M. İ. 1.947 54 Merkez Gökçedal DemirİlçeKöy134


4111070102 Özlü Türkler Mad. M. İ. 7.360 5 Karahallı Karahallı4111070103 Özlü Türkler Mad. M. İ. 12.860 5 Karahallı Karahallı41110701<strong>05</strong> Ünal İlarslan M. İ. 8.710 4 Merkez Gökçedal Demir4111070107 Reisoğlu Mermer M. İ. 7.046 8 Ulubey Hanyeri4111070109 Şahabettin Yeniköy M. İ. 15:290 5 Ulubey Çamlıbel Mermer4111070110 Mustafa Çekiç M. İ. 4.304 26 Ulubey B. Kayalı Mermer4111070111 Dekomer Mermer M. İ. 7.640 3 Sivaslı Özbeyli Mermer4111070<strong>05</strong>0 Uşak Seramik M. İ. 4.590 5 Banaz Hallaçlar Kaolen4111070128 Mer-Pa M. İ. 314 4 Sivaslı Eldeniz4111070<strong>05</strong>1 Uşak Seramik M. İ. 23.928 5 Banaz Hallaçlar Kaolen4111070<strong>05</strong>2 Tüprag Metal Mad. M. İ. 46.555 3 Eşme Gümüşkol Altın4111070<strong>05</strong>3 Tüprag Metal Mad. M. İ. 1.200 18 Eşme Gümüşkol Altın4111070<strong>05</strong>6 Yüksel Demirkol M. İ. 500 5 Merkez Çukurağıl Kaolen4111070060 İlyaslı Belediyesi M. İ. 12.809 5 Merkez Çukurağıl Kaolen4111070061 Selekler Mermer M. İ. 5.736 5 Sivaslı Cinoğlu Mermer4111070062 Dekomer Mermer M. İ. 17.092 4 Sivaslı Özbeyli Mermer4111070063 Osman Özer M. İ. 1.406 5 Sivaslı Ulupınar4111070064 Osman Özer M. İ. 1.929 5 Sivaslı Ulupınar4111070067 Özeks Mermer M. İ. 7.804 22 Ulubey Küçükkayalı4111070068 Özeks Mermer M. İ. 7.094 28 Ulubey Küçükkayalı4111070083 Ünal-Üçler Mad. M. İ. 3.576 5 Merkez Gökçedal Demir4111070114 Şahabettin Yeniköy M. İ. 5.226 5 Ulubey Çamlıbel Mermer4111070160 Cemil Çelik M. İ. 2.000 18 Çal Gömce4111070129 Osman Bilir M. İ. 6.4<strong>05</strong> 27 Karahallı Duraklı4111070132 Mer-Pa M. İ. 6.466 18 Sivaslı Eldeniz4111070133 Mer-Pa M. İ. 3.310 54 Sivaslı Eldeniz4111070070 Reisoğlu Mermer M. İ. 1.735 13 Ulubey Hanyeri135


4111070072 T. Atilla Tamer M. İ. 14.932 8 Ulubey Aksaz4111070073 Süreyya Demirel M. İ. 4.810 31 Ulubey Çamlıbel Mermer4111070074 Süreyya Demirel M. İ. 2.611 25 Ulubey Çamlıbel Mermer4111070075 Süreyya Demirel M. İ. 2.993 25 Ulubey Çamlıbel Mermer4111070076 Ömer Demirel M. İ. 4.150 23 Ulubey Çamlıbel Mermer4111070077 Öntaş Mermer M. İ. 5.000 5 Ulubey Hanyeri4111070078 Ahmet Eren M. İ. 5.569 5 Ulubey Mildi4111070080 Aynurlar Mad. M. İ. 23.744 52 Ulubey Hanyeri4111070113 Reisoğlu Mermer M. İ. 4.530 10 Ulubey Hanyeri4111070112 Yüksel Demirkol M. İ. 16.764 53 Merkez Çavuşoğlu Kaolen4111070264 Biçici Mermer M. İ. 11.067 5 Sivaslı Cinoğlu4111070265 Biçici Mermer M. İ. 462 5 Sivaslı Cinoğlu4111070163 Soy Mermer M. İ. 4.197 5 Sivaslı Ketenlik4111070166 U.M.S. Mad. M. İ. 2.190 16 Sivaslı Eldeniz4111070169 Muzaffer Şahin M. İ. 9.000 9 Banaz Kavacık4111070070 Hakkı Aynur M. İ. 8.560 21 Ulubey Hanyeri4111070071 Ahmet Özçelik M. İ. 2.437 10 Sivaslı Özbeyli4111070073 İbrahim Akbaş M. İ. 2.510 5 Banaz Kaylı4111070378 Nurettin Çetiner M. İ. 13.017 5 Sivaslı Eldeniz KöyüM.i : Madenin İşletmesi20<strong>05</strong> yılı ile ilgili İşletme izni alan işletmeler F.1.3 Bölümünde verilmiştir.136


I.1.4. Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal MalzemelerTablo 65 : Taş Kum Çakıl Ocakları Adresleri ve ListesiSIRANOOCAK SAHİBİNİNADI SOYADIBULUNDUĞU YEROCAK CİNSİ1 Doğsan Tic. Ltd.Şti Merkez Dertbent Köyü Kum-çakıl2 Cemil Pakdemir Merkez Kayaağıl Köyü Taş ocağı3 Ali Ayyıldız Merkez Kayaağıl Köyü Taş ocağı4 İsmail Şahin Merkez Kayaağıl Köyü Taş ocağı5 Oktaş Okkaoğlu Karaağaç Mah.Tekmen Mevkii Taş ocağı6 Oktaş Okkaoğlu Merkez Akbulak Köyü Kum-çakıl7 Oktaş Okkaoğlu Merkez Akbulak Köyü Uşak Kum-çakıl8 Oktaş Okkaoğlu Sivaslı İlçesi Pınarbaşı Kasabası Kırmataş –Mıcır9 İnci Kum Rüstem İnci Merkez Alanyurt Köyü Kum-çakıl10 Ozay Kum Çakıl Merkez Güre Kasabası Kum-çakıl11 Usaş Uğur Serdaroğlu A.Ş. Merkez Derbent Köyü Kum-çakıl12 Ali Yılmaz Merkez Yenişehir Köyü Kum-çakıl13 Atilla Yaşar Merkez Derbent Köyü Kum-çakıl14 Sami İlarslan Merkez Güneli Kürü Kum-çakıl15 Tahir Gün Merkez Ulucak Köyü Kum-çakıl16 İsrafil-Rıfat Furtana Kayalı Köyü Eşme Kum-çakıl17 Mehmet Erbilgin Çokaklı Köyü Karahallı Delikli Taş18 Devlet Su İş. 23. Şb.Müd. Banaz İlçesi Kozveren Dağı Taş ocağı19 Devlet Su İş. 23 Şb.Müd. Merkez Derbent Köyü Kum-çakıl20 Uşak Belediyesi Karaağaç Mah.Tekmen Mevkii Taş ocağı21 Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü Eşme İlçesi Kolonyaka Köyü Taş ocağı22 Karayolları 2. Böl Müd. İzmir Sivaslı İlçesi Pınarbaşı Kasabası Taş ocağı137


I.2. Cevher Zenginleştirmeİlimiz sınırları içersinde maden çıkarılmakta ancak cevher zenginleştirme tesisiolmadığı için cevher zenginleştirme işlemi yapılmamaktadır.I.3. Madencilik Faaliyetlerinin Çevre Üzerine Etkileriİlimiz sınırları içerisinde madencilik faaliyetleri bakımından mermer ve kum çakılocakları yoğun bir şekilde gözlenmektedir.Mermer faaliyeti ile ilgili olarak anakütleden kesilecek olan kütlenin tespitinden sonra,kütlenin oryantasyonu dikkatealınarak havalı ve ya sulu sistemde çalışan Vagon-dril ile yatay ve düşey deliklerindelinmesi şeklinde gerçekleşmektedir.Bu deliklerden elmas tel geçirilmekte sonsuzhalat oluşturulup,elmas tel kesme makineleri ile sulu sistemle ana kütledenkesilmektedir.Daha sonra piyasa talebine göre ticari boyutlarda ebatlanarak stoksahasına nakledilir.Buradan da işleme tesisine gönderilmektedir.Bu çalışmalarındoğal sonucu olarak çıkacak pasa ve diğer atık taşlar ile işletme esnasında ortayaçıkabilecek mermer çatlaklarında bulunan toprak,saha içinde stoklanarak daha sonraarazinin restorasyonunda kullanılmaktadır.Kum-çakıl ocakları için ise öncelikle bitkisel toprak tabakası sıyrılmakta,istihracıyapılacak kum ve çakıl için açık işletme metodu uygulanmaktadır.Ekskavatör ileyataktan alınan kum,lastik tekerlekli yükleyici ile kamyonlara yüklenipnakledilmektedir.Tüm madencilik çalışmaları sırasında nakliye sırasında toz emisyonları meydanagelmektedir.İşletme sahipleri tarafından toz emisyonlarını gidermek amacıylaçalışılan alandan itibaren yol güzergahı boyunca sulama yapılmakta ve nakliyesırasında kamyonların üstleri branda ile örtülmektedir.Çalışma sırasında oluşan evsel atıklar bidonlara konularak en yakın belediyeyeait alana götürülerek bertaraf edilmektedir.Çalışma alnı içerisinde kalınmasıdurumunda fosseptik oluşturularak atıkların çevreye zarar vermesi önlenmeyeçalışılmaktadır.Saha içerisinde çıkabilecek olası bir yangın durumunda yangına anındamüdahale edilebilmesi amacıyla işletmelerde yangın söndürme ekipmanlarıbulundurulmaktadır.Sahada yapılan işletme faaliyetleri neticesinde oluşacak hafriyat atığı vepasa,arazi ve topografya göz önünde tutularak başlangıçta çevreye zararvermeyecek şekilde Ormanlık alanlar Orman Genel Müdürlüğü y<strong>etki</strong>lilerinin onay138


verdiği pasa döküm alanlarında stoklanacak,sonrada daha önce çalışma yapılarakrezervi tüketilmiş ocak yerleri seçilerek işletme çukurlarına ve pasa döküm yerinedökülecektir.Yapılan çalışmaların çevreye ve yer altı suları ile ekolojik dengeye hiçbir zararıolmayacaktır.Yalnızca topografyada bir atkım değişiklikler olacaktır.I.4. Madencilik Faaliyetleri Sonucunda Arazi Kazanım Amacıyla YapılanRehabilitasyon Çalışmaları:İlimizde maden kanunu ve taş ocakları nizannemesi kapsamındaki faaliyetlerinekonomik ömürlerini tamamlamasını müteakiben çevreye vermiş oldukları tahribatınrehabilitesi amacıyla yapmış oldukları çalışmalar bulunmamaktadır.KAYNAKLAR:Özel İdare MüdürlüğüÇED Raporları139


J. ENERJİJ.1.Kaynaklarına Göre Enerjilerin SınıflandırılmasıJ.1.1. Birincil Enerji KaynaklarıJ.1.1.1.Güneş Enerjisiİlimizde Güneş Enerjisinden su ısıtmak amacıyla yararlanılmaktadır. Diğeralanlarda Güneş Enerjisinin kullanımıyla ilgili hiçbir çalışma yapılmamaktadır.J.1.1.2. Rüzgar Enerjisiİlimizde ortalama Rüzgar hızı aylık veriler halinde C bölümünde Tablo 7’deverilmiştir.J.1.1.3. Su Enerjisiİlimizin denize sınırı bulunmamaktadır.J.1.1.4. Biyogaz Enerjisiİlimizde Biyogaz Enerjisi üretimi ve tüketimine yönelik çalışma yapılmamıştır.J.1.1.5. Biyomas Enerjisiİlimizde bu konu ile çalışma yapılmamıştır.J.1.1.6. OdunUşak il merkezinde odun temini ;1- Uşak Orman İşletme Müdürlüğü’nün yıllık olarak orman amenejman planlarınverdiği bölmelerde verilen eta kadar ormanda damga yapıp vahidi fiyatlarla ormanköylülerine kesim yapılıp, orman dışı satış depolarına satış getirilip ihale ile ormantüccarlarına satılıp, odun tüccarları depolara getirdikleri odunları atmaktadırlar.2- Odun tüccarları başka Orman İşletme Müdürlüğü’nün yapmış olduğu ihalelerdenaldığı odunu Uşak’ta satmaktadır.3- Tapulu arazilerden piyasa satışı için gerekli izin alınıp palamut meşesi, kızılmeşe ve çam odunlarını arazi sahipleri satmaktadır.140


4- Köyde tapulu arazi sahipleri Uşak’taki evine getirmek için Orman İşletmeMüdürlüğü’ne başvurup gerekli incelemeleri yapıp evlerine getirmektedir.Palamut meşesi tahminen : 1000 sterİbreli yakacak odun: 4000 ster1 ster palamut odunu yaş : 750 Kgkuru : 550 Kg1 ster ibreli yakacak odun yaş : 650 Kg( Çam odunu ) kuru : 450 Kg1 ster 1 m 3 içine sığan odun miktarıdır.2003 yılı Uşak Merkez’de kamu kuruluşlarına ve Özel şahıslara 1643 steryakacak odun satışı yapılmıştır.2004 yılı Uşak Merkez’de kamu kuruluşlarına ve Özel şahıslara 1150 steryakacak odun satışı yapılmıştır.J.1.1.7. Kömürİlimizde bulunan kömür cevherleri ile ilgili olarak bilgiler I.1.3 bölümündeverilmiştir.J.1.1.8. Petrolİlimizde petrol rezervi bulunmamaktadır.J.1.1.9. Jeotermal EnerjiJeotermal Enerji konusu ile ilgili bilgi edinilememiştir.J.1.1.10. Doğalgaz Enerjisiİlimizde Doğalgaz Sanayi Bölgelerinde kullanılmakta, konut amaçlı kullanım20<strong>05</strong> yılı ekim ayında verilmeye başlanmıştır.J.1.2. İkincil Enerji Kaynaklarıİlimiz sınırları içersinde bulunmamaktadır.141


J.2. Enerji Tüketiminin Sektörlere DağılımıKonuyla ilgili yapılmış bir çalışma bulunmamaktadır.J.3. Enerji Tasarrufu İle İlgili Yapılan Çalışmalarİlimizde enerji tasarrufu ile ilgili olarak herhangi bir çalışma yapılmamaktadır.KAYNAKLAR:Orman İşletme Müdürlüğü142


K. SANAYİ VE TEKNOLOJİK.1. İl Sanayinin Gelişimi, Yer Seçimi Süreçleri ve Bunu Etkileyen Etkenler1981 yılı ortalarına kadar kalkınmada ikinci derecede öncelikli yöreler arasındayer alan ilimizde halen mevcut sanayi halkın müteşebbis karakterin eseri olarak vücutbulmuş ve gelişmiştir.Tarım arazisinin sulanabilir alanlarının az miktarda olması ve bundan dolayı daistenilen düzeyde sulu tarım yapılmaması halkımızı sanayi ye yönelten bir etkenolmuştur.İlimizde bugüne kadar devlet eliyle gerçekleşmiş bir sanayi kuruluşu mevcutdeğildir. Ancak İlimizin planlı gelişmesi, sanayinin yaygınlaştırılması, tarım alanlarınınsanayide kullanılmasının önlenmesi tarım dışı alanların sanayide kullanılması vemüşterek arıtma tesisi ile çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla Organize SanayiBölgesi ve Sanayi Sitelerinin kurulması ve yaygınlaştırılması ile ilgili olaraksürdürülen çalışmalar ile sanayisinin mekansal bir düzeye kavuşturulması yolundaönemli bir mesafe kazandırmıştır.Uşak ilinin sanayi yapısı üç ana sektörden oluşmaktadır. Bunlar; dericilik (zikderi, deri konfeksiyon), tekstil ( pelüş battaniye, pamuklu dokuma, iplik imalatı vb.) veseramik sektörüdür.a- Dericilik:Uşak ilinde dericilik önceki yıllarda çok gelişmiş olmasına karşılık yaşananekonomik krizin de <strong>etki</strong>siyle 600 adet olan deri işletmeciliği günümüzde 300civarındadır. Faal durumda çalışanların sayısı ise 165’dir. Bunlardan 111 adetimerkezde Yeni Tabakhanede olup, 54 adeti Çanlı Tabakhanesinde yer almaktadır.Çanlı Tabakhanesinde işletme sayısı az olmasına rağmen deri işleme kapasitesiMerkezdeki işletmelerden fazladır.Deri sektörü yılda 90.000.000 adet küçükbaş hayvan derisi işleme kapasitesinesahiptir.Dünyada işlenen derinin %20’si Ülkemizde işlenmekte olup bunun da%10’uİlimizde işlenmektedir.İl sınırlarımız içersinde Sivaslı yolu üzerinde Deri Organize Sanayi Bölgesikurulmuştur.(Konuyla ilgili ayrıntılı bilgi alt bölümlerde verilmiştir)İlimizde dericilik sanatının tarihi 600 yıl evveline dayanmakta olup, uzun yıllarilkel metotlarla çalışan bu sektörümüz ülke ekonomisi ve sanayisinin gelişmesine143


paralel olarak kendisini yenilemekte ve imalatta modern teknolojiye doğruyönelmektedir.Kendilerine Debbağ yada Tabak denilen derici esnafı küçükbaş hayvan derisiniişleyerek elbiselik zik deri haline getirmektedir.Son yıllarda dericilik alanında yeni atılımlara girilmiş olup, modern makinelerindedevreye girmesiyle üretim ve kalitenin artırılma çalışmaları hızlandırılmıştır.Üretilen kumaş deriler başta İstanbul olmak üzere yurt içindeki konfeksiyonatölyelerinde deri giysi haline getirilmekte ve bu imalatında büyük bir bölümü yurtdışına ihraç edilmektedir.b- Tekstil:İlimiz sanayisinin lokomotifi sayılan diğer sanayi sektörü de tekstildir. İlimizdekitekstil sektörünü şu ana başlıklar altında inceleyebiliriz.Pamuklu Dokuma: İkinci Dünya Savaşının yarattığı iktisadi kriz dolayısıyla başlıcaihraç malımız olan halıcılığın duraklaması üzerine tamamen iç piyasanın ihtiyaçlarınıkarşılamak üzere evlerinde yerli malı tabir edilen pamuklu kumaşı dokuyan kamçılı eltezgahları kurulmuştu. Fakat zamanla Bursa tipi tamamen yerli malzeme ile yapılanotomatik dokuma tezgahlarının kullanılması Uşak’ta dokuma sanayi kaydetmiştir.Bu iş kolunun büyük bir bölümü küçük işletmeler halinde faaliyetlerinisürdürmektedir. Bugün için ilimiz <strong>genel</strong>inde 8500 civarında pamuklu dokuma tezgahıbulunmakta ve bu tezgahlarda tülbent, mermerşahi, kaputbezi, hidrofil, patiskaastarlık, cilt bezi, tecrit bezi gibi pamuklu dokuma mamulleri imal edilmektedir.Apre-Boya-Baskı: Pamuklu dokuma tezgahlarında imal edilen ham mamullerfaaliyetlerini sürdüren 7 işyerinde yapılan işlemlerle mamul haline getirilmektedir. Butesislerin yıllık apre-boya-baskı kapasitesi 15 milyon metredir.Pamuk İpliği Üretimi: Bu iş kolunda 2000 ton/yıl kapasiteli 3 ring tesisiyle, 2.200ton/yıl kapasiteli open end tabir edilen 20 tesiste üretim gerçekleştirilmektedir.Halı, Kilim, Battaniye ve Trikotaj İpi: Merkez ilçede faaliyetini sürdüren 30civarında halı, kilim, battaniye ve trikotaj fabrikası mevcut olup, bunların yıllık imalatkapasitesi 75.000 ton dur.Peluş Battaniye: Bu iş kolunda hala faaliyetini sürdüren 40 civarında fabrika mevcutolup bu sanayi tesislerinin üretim kapasiteleri 3.000.000 adet/yıl peluş battaniyedir.İmal edilen battaniyelerin bir kısmı yurt içinde tüketilmekte, bir kısmı da yurt dışınaihraç edilmektedir. Yıllık ihracat potansiyeli 350.000.000 dolar civarındadır.144


İlimizde sanayi başlarda şehrin doğu kısmında ve iskan alanlarına yakınmesafelere kurulmuş olup, bu minval üzerine gelişmeye devam etmiş bununsonucunda da sanayi ile şehir iç içe girmiş durumdadır. Uşak-İzmir karayolunun 14.km sinde kurulan Organize Sanayi Bölgesinin faaliyete geçmesiyle sanayi tesisleriburada kurulmaya başlanmıştır. Ancak şehre bitişik sanayi tesisleri hala OrganizeSanayi Bölgesine taşınamamıştır. Bölgede 160 sanayi tesisi faaliyet göstermektedir.Başlangıçta gerek ulaşım sorunları, gerekse planlı bir yer seçimi yapılamamasısebebiyle zamanla sanayi ile yerleşim birimleri iç içe girmiş ve bu da önemli ölçülerdehava kirliliğine neden olmuştur.K.2. Genel Anlamda Sanayi GruplandırılmasıUşak Organize Sanayi Bölgesi:Uşak Organize Tekstil Sanayi Bölgesi, Uşak – İzmir Karayolunun 14-18 km’sinde3.782.084 m 2 alan üzerinde kurulmuştur. Bölge arazisinin 2.713.895 m 2 ’si sanayiparsellerine, 150.419 m 2 ’si sosyal tesislere, 528.772 m 2 ’si bölge içi yollara, 351.459m2’si park ve yeşil alanlara, 19.377 metresi salt sahasına ( trafo merkezi) ve 18.162m2’si salt su arıtma tesisine ayrılmıştır.Bölge içinde 700-40000 m2 arasında değişen 354 adet sanayi parselibulunmaktadır. Bu parsellerin tamamı sanayicilerimize tahsis edilmiştir. Tahsisyapılan bu arsalar üzerinde 160 sanayicimiz tesisini kurarak üretime geçmiştir. Bölgealtyapısı, çevre ve trafik düzenlemesi yanında, 200 kişilik konferans salonu, lokanta,misafirhane, market, kütüphane ve üç adet lojmanı bulunan Organize Sanayi BölgesiHizmet Binası hizmete açılmıştır.Bölgedeki 354 parselin tamamı tahsis edilmiş, yeni taleplerin karşılanması gayesiile bölgeye bitişik 250 hektarlık alan organize sanayi bölgesine dahil edilmiştir.Karma Organize Sanayi Bölgesi:1989 yılında Uşak –Denizli Karayolunun 8-10 km.sinde 2.596.519 m. Plankamulaştırılmıştır. Bölge alanının 1637586 metresi sanayi parsellerine, 103431metresi sosyal tesislere, 246.863 m2 si yeşil alana, 23.790 m2 si otoparklara, 89.984m2’siarıtma tesislerine , 20.243 m2 ‘si trafo merkezine ayrılmıştır. Bölge için alanları2000ve 10.000 m arasında değişen 446 adet sanayi parseli bulunmaktadır. Alt yapıve arıtma tesisinin de büyük bir bölümünün tamamlandığı Deri Organize SanayiBölgesi 260 hektar alan üzerinde kurulmuştur.145


Bölge içersindeki endüstriyel atıksu arıtma tesisi inşaatı tamamlanmış ancakmakine montajına geçilmemiştir.20<strong>05</strong> yılının sonunda faaliyete geçirilmesi planlanan arıtma ünitesi ödenekyetersizliğinden makine montajı aşamasında kalmıştır. Bölge içeresinde 25 kadarderi işletmesi inşaatını tamamlamıştır. Arıtma tesisinin faaliyete geçmesiyle birlikteşehir içersinde kalan deri işletmelerinin bölgeye taşınmaları hızlanacaktır.K.3 Sanayinin İlçelere Göre Dağılımıİlimiz Merkez ilçe haricinde Banaz, Eşme, Ulubey ve Karahallı ilçelerinde Sanayitesisleri bulunmakta olup, diğer ilçelerde önemli bir sanayileşme faaliyetibulunmamaktadır.Banaz ilçemizde 1 adet Seramik fabrikası, 1 adet Et Entegre tesisi, 1 adet Yemfabrikası, 1 adet Nişasta fabrikası, 1 adet Ağaç Emprenye tesisi, 1 adet Karton kolifabrikası, 2 adet Tuğla fabrikası faaliyet göstermektedir.Karahallı ilçesinde pamuklu dokumacılık( Tülbent, Mermerşahi, Kaput Bezi,Patiska, Astarlık vs.)mevcuttur. Bu ilçedeki dokumacılar <strong>genel</strong>likle küçük aileişletmeleri şeklinde faaliyet göstermektedir.Eşme ilçesi içersinde 1 adet Süt ve Süt Ürünleri tesisi, Et Entegre Tesisi, Tavuküretim çiftlikleri, Un fabrikası, Yem fabrikası faaliyet göstermektedir.Ulubey ilçesinde Un fabrikası bulunmaktadır.146


K.4 Sanayi Gruplarına Göre İşyeri Sayıları ve İstihdam DurumuTablo 66 : İşyerleri ve Çalışan SayılarıİŞYERİİMALAT SANAYİ SEKTÖRÜSAYISIÇALIŞANLAREMEKLİ SANDIĞINA SSK’YA BAĞLITOPLAMBAĞLI OLANLAR OLANLARİmalat Toplam 90 66 6776 6842Devlet 3 66 762 828Özel 87 - 6014 6014Gıda İçki Tütün Toplam 6 66 614 680Devlet 2 - 508 574Özel 4 - 106 106Tekstil Toplam 73 - 4662 4662Devlet - - - -Özel 73 - 4662 4662Kereste Toplam 2 - 40 40Devlet - - - -Özel 2 - 40 40Kağıt ve Basım Toplam - - - -Devlet - - - -Özel - -- - -Kimya Toplam 3 - 92 92Devlet - - - -Özel 3 - 92 92Taş ve Toprak Toplam 3 - 754 754Devlet 1 - 254 254Özel 2 - 500 500Metal Toplam - - - -Devlet - - - -Özel - - - -Metal Eşya Toplam 3 - 614 614Devlet - - - -Özel 3 - 614 614147


K.5 Sanayi Gruplarına Göre Üretim Teknolojisi ve Enerji Kullanımıİlimizde faal olan 3 ana sektörden Tekstil ve Deri Sektöründeki işletmelerinmakine parkı <strong>genel</strong>de eski teknolojiye dayanmakta olup, son yıllarda yeni teknolojiktesisler de kurulmaktadır. Ancak yeni makine maliyetlerinin çok pahalı olması,ekonomideki durgunluk, kredi faizlerinin çok yüksek olması gibi etkenler işletmelerinileri teknoloji tesis kurmasında büyük engel teşkil etmektedir. Bu bakımdan İlimizinkalkınmada öncelikli yörelere dahil edilmesi sanayi için iyi bir teşvik olacağı kanaatioluşturmaktadır. Diğer ana sektör olan seramik sektöründe ise modern tesislerfaaliyet göstermekte ve sektörün getirdiği rekabet ortamında pazardan payalınabilmesi için bu bir mecburiyet olmaktadır.Tekstil sektörünün ham madde ihtiyacı ( Yün-Seramik ve akrilik elyaf) yurt içi(Diğer iller) ve yurt dışı kaynaklardan karşılanmaktadır.Deri sektörünün ihtiyacı olan ham derinin de büyük çoğunluğu yurt dışındankarşılanmaktadır.Deri sektörünün ihtiyacı olan ham derinin de büyük çoğunluğu yurt dışındankarşılanmaktadır.Seramik sektörünün ihtiyacı olan ham maddeler yurt içi kaynaklardankarşılanmaktadır. İlimizde bu sektörle ilgili sadece Kaolen madeni mevcutbulunmaktadır.Sektörlere göre enerji tüketimi konusunda bir veri bulunmamakta olup, UşakTedaş Müessese Müdürlüğünden alınan bilgiye göre yıllar itibariyle sanayisektöründeki yıllık elektrik enerjisi tüketimi aşağıdaki gibidir.Tablo 67 : Sanayinin Yıllara Göre Elektrik Enerjisi Tüketimi.SEKTÖRÜ 1996 1997 1998 1999 2000Sanayi 214.203.620 263.091.423 263.181.156 252.602.251 298.494.594Tablo 68: Elektrik Enerjisi Üreten İşletmeler.ElektrikElektriksantraliSahiplikİşletmeyeTürüSafhası kapasitesiKuruluş Yerikaynağınındurumuaçılış tarihiMWadıAK ENERJİ Doğal Gaz Otoprodüktör İşletme 15,24 21/11/2001 O.S.B148


K.6. Sanayiden Kaynaklanan Çevre Sorunları ve Alınan ÖnlemlerK.6.1. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğiİlimizde,noktasal kirletici konumunda deri fabrikaları, şeker fabrikası,seramikfabrikaları,tekstil endüstri tesisleri ve çeşitli sanayi kuruluşları mevcuttur.Deri fabrikaları özellikle katı atıkların yakılmasından dolayı, hoş olmayankokuların yayılmasına neden olmakta ve bu nedenle <strong>genel</strong>de yerleşim alanlarınınuzağında olması istenmektedir.Şeker fabrikaları, SO 2 karbon ve azot oksitlerle,toz ve dumanlarla kirliliğe yolaçarlar.Fabrikaların buhar santralleri bu kirliliği yaratır.İlimizde de üretim yapan birfabrika mevcuttur.Tekstil endüstri tesislerinden havaya SO 2 , toz ve dumanyayılmaktadır.Şehrimizde Ticaret ve Sanayi Odası verilerine göre 170 in üzerindetekstil kuruluşu üretimde bulunmaktadır.İlimizde hava kirliliğinin boyutunu ortaya koyabilmek için 2002 yılı hava kirliliğiverilerini incelemek yeterli olacaktır.Tablo 69 : 20<strong>05</strong> Yılı Aylara Göre Hava Kirliliği Durumu20<strong>05</strong>Yılı Hava Kirliliği DurumuAylar Kükürtdioksit Partikül MaddeOcak 176 43Şubat 146 34Mart 147 45Nisan 70 25Mayıs - -Haziran - -Temmuz - -Ağustos - -Eylül 15 81Ekim 33 100Kasım 69 96Aralık 110 133149


K.6.2. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Su Kirliliğiİlimizde sudan yararlanan sanayi tesisleri,bir dizi farklı <strong>etki</strong>lere sahip olankirleticilerin sulara karışmasına yol açmaktadır.Su önemli bir taşıyıcı olduğundan ,tarım artıkları ırmaklarda kanalizasyon suları ve sanayi atıklarıyla birleşir. Bazıorganik kirleticiler ırmak yatağına çökerek bir çamur örtüsü oluşturur. Sulara geçmişolan ağır metaller elementler ve izo elementler, toksik düzeyde yoğunlaşarakbitkilerin gelişimini ve kaliteye menfi olarak tesir etmekte ve de verim azalmalarınasebep olmaktadır.Ayrıca bazıları da gıda zincirine intikal ederek sağlığı tehditetmekte ve ölümcül rahatsızlıklara sebep olmaktadır.Türkiye Deri ve Tekstil sanayinin büyük bir kısmı ilimizde yoğunlaşmışbulunmaktadır. Tablo 39’da görüldüğü gibi Uşak’ta toplam 409 sanayi tesisindenkaynaklanan atıklar , arıtma işlemine tabi tutulmadan Dokuzsele çayı yolu ile Banazçayına karışarak Büyük Menderes nehrinde kirlilik yaratmakta ve alıcı ortam olanAdıgüzel barajına depolanmaktadır.K.6.3. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Toprak KirliliğiToprak kirliliği hava ve su yolu ile olmaktadır havada var olan kirletici partiküllerintoprak yüzeyine çökmesiyle kimyasal kirlenme ortaya çıkmaktadır bu kirlilik ekilebiliralanları <strong>etki</strong>si altına almakta ve besin verimliliğini düşürmektedir.Uşak ili sınırları içersinde yer alan sanayi kuruluşlarının arıtma sistemiolmaksızın üretimlerini sürdürmeleri,kirlilik parametreleri yoğun sıvı atıkların ortayaçıkmasında neden olmakta ve bu durum tarım arazilerinin sulanması için kullanılankaynakları olumsuz <strong>etki</strong>lemekte,çevre illerde dahil bu durum hissedilmektedir.İlimizde oluşan sanayi atıkları,herhangi bir kimyasal ve biyolojik arıtmaya tabitutulmadan şehrimizin içinden geçen Dokuzsele çayına deşarj edilmektedir. Zararlıatıklar taşıyan bu sular, Dokuzsele çayı Uşak’tan çıkarak Ulubey ilçesinin 2 ile 6 kmilerisinde kuzeyden güneye Denizli sınırları içinde yer alan sulama amaçlı Adıgüzelbarajına ulaşmakta ve bu barajın sulama havzasında yer alan Sarayköy, Nazilli veSöke ovalarındaki birinci sınıf tarım arazilerini olumsuz yönde <strong>etki</strong>lemekte, Ulubeyilçesinde bin dönümlük araziyi dördüncü sınıf çorak arazi konumuna getirmektedir.K.6.4. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Gürültü KirliliğiYerleşim alanlarına yakın olan sanayi işletmelerinde gürültü kontrolyönetmeliğinde belirlenen sınırlar içersinde izolasyon çalışması yapılmaktadır gürültü150


kaynağı olan işletmelere yaptırımlar uygulanmaktadır.Ayrıca gürültü kirliliği ile ilgiliolarak gelen şikayetler değerlendirilmektedir.K.6.5. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan AtıklarSanayi atıkları için özel bir toplama şekli mevcut değildir. Şehir içinde veOrganize Sanayi Bölgesinde diğer çöplerle birlikte toplanarak çöp sahasınagötürülmektedir. Deri sektöründen kaynaklanan kromlu atıklar geçici olarak tesislerinbulunduğu yerlerin müsait olan bölümlerinde depolanmaktadır. Ancak günlük 80-100ton civarındaki bu tip atıkların depolanması büyük sıkıntı yaratmaktadır.Tekstil sektöründen kaynaklanan yaklaşık 5-10 ton/gün civarında yağlı hav(kırpıntı) ise doğada depolanamadığından birtakım küçük işletmeler ve kenarmahallelerde ekonomik zorluk çeken vatandaşlarca yakıt olarak kullanılmaktadır.Organize Sanayi Bölgesinde toplanan bu tipteki atıklarda yine Organizeçöplüğünde yakılmaktadır.KAYNAKLAR:Uşak Sanayi ve Ticaret İl MüdürlüğüUşaklılar Eğitim ve Kültür Vakfı, 21.Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu,2001Uşak Ticaret ve Sanayi Odası İş Rehberi, 2000151


L. ALTYAPI, ULAŞIM VE HABERLEŞMEL.1. AltyapıL.1.1. Su Sistemiİlimize verilen temiz (içme suyu) su kaynakları ve kapasiteleri aşağıdadır.Kaynaklar:Kaynak adı:KapasiteÇokrağan kaynağı 40 lt/snKarabol kaynağı 40 lt/snKuyular.Mevki : Kuyu sayısı: KapasiteBölme 5 45 lt/snHavaalanı 8 120 lt/snDoğala 2 30 lt/snŞantiye 4 50 lt/snİlimizde içme suyu alt yapı çalışmaları devam etmektedir. Bugüne kadar 380Km’lik hat döşenmiş olup %70’i tamamlanmıştır.L.1.2. Atık Su Sistemi Kanalizasyon Ve Arıtma Sistemiİlimizde İller Bankası kanalıyla alt yapı yenileme çalışmaları devam etmekte olup,49 km’lik kanal, 20 Km’lik yağmur suyu drenaj hattı döşenmiştir. 49 Km’lik boru hattışehir Kanalizasyon sisteminin % 10 luk kısmını teşkil etmektedir.Evsel atık su arıtma sistemi için 10 Hektarlık bir arazi belirlenmiş olup,Belediyenin maddi olanaklarının yetersizliğinden kamulaştırma aşamasındabeklemektedir.L.1.3. Yeşil AlanlarKent merkezinde bulunan 25 adet park toplam 75.000 m 2 ’lik alanı kaplamaktadır.Ayrıca 50 yıldır çöp döküm sahası olarak kullanılan 100 hektarlık alan ile Sevgi veBarış ormanı adı verilen 30 Hektarlık alana 100.000 adet ibreli ve yapraklı ağaç152


dikilerek şehrimize yeşil alanlar kazandırılmıştır. Bu son ağaçlandırma çalışmaları ilebirlikte kentimizde yaklaşık 1.400.000 m 2 yeşil alana ulaşılmıştır.Kişi başına düşenyeşil alan miktarı ise 9 m 2 dir.L.1.4. Elektrik İletim Hatları154kV’luk Afyon II-Uşak OSB EİH.’nın uzunluğu 125.120,86 m olup, Afyon veUşak il sınırları içersinde devam etmektedir.Afyon il merkezine kuzey doğu yönündeyaklaşık 4km mesafedeki Afyon II T.M. den başlamakta ve yaklaşık 1km kuzey batıistikametinde devam ederek, 380kV’luk Seyitömer-Seydişehir E.İ.H’na paralel olarakyaklaşık 8.5km devam etmektedir.Kumartaş köyünün yaklaşık 1km kuzeyinde doğubatıistikametine dönmekte ve 2.5km bu batı yönüne seyrettikten sonra, güney batıyayönelen hat 9.5km bağımsız olarak devam etmektedir. Daha sonra mevcut Afyon-Uşak E.İ.H ile paralel hale gelerek, 40km kadar seyretmekte ve Afyon il sınırlarındançıkıp Uşak il sınırlarına girmektedir. Eyüpçamı Tepesi Mevkiinde bu hattan ayrılarak8km kadar kuzey batı istikametinde devam edip düzlüce Köyü nün yaklaşık 1.5 kmgüneybatısında bulunan İkiharman tepesi mevkiinden bu arada Banaz ilçesinin 1kmkadar güneyinden geçerek yaklaşık 1km kuzeyinden batıya dönerek doğu batıyönünde yaklaşık 22km seyrettikten sonra Uşak şehir merkezi Hacıbekirlermahallesinin 1km kuzeyinden batıya devam etmekte ve Uşak şehir merkezine batıyönünde yaklaşık 15km mesafedeki Uşak Organize Sanayi Bölgesi Trafo merkezinebağlanmaktadır.154kV’luk (Uşak-Alaşehir) Brş.N.-Uşak OSB EİH. Enerji iletim hattı 24 adet direkile tesis edilmiş olup,U100BL ve U60BL cinsi izolaterler ve 2x477MCM ACSR iletkenkullanılmıştır.Ayrıca 70mm 2 galvanizli çelik toprak teli çekimi yapılmıştır.L.1.5. Doğalgaz Boru Hatlarıİlimize ısınma amaçlı olarak doğalgaz hattı Botaş’tan 1 Ekim 20<strong>05</strong> tarihindeteslim alınmıştır.Doğal Gazla ilgili ilk kazı işlemi 6 haziran 20<strong>05</strong> tarihindebaşlamıştır.İlk Doğal Gaz 26 Ekim 20<strong>05</strong> tarihinde verilmiştir.Bu süre içersinde 60 Kmpolietilen hat, 20 km civarında çelik hat döşenmiştir.20<strong>05</strong> yılı sonu itibarı ile Abonesayısı 1500 civarında olup, şehrin %20-25’ine hat döşenmiştir.153


L.2.UlaşımL.2.1. KarayollarıL.2.1.1.Karayolları GenelUşak E-96 İzmir-Ankara karayolunun üzerinde bulunan bir ilimizdir. Bu sayedeUşak iline karayoluyla ulaşım son derece kolaydır. Karadeniz, Orta, Doğu veGüneydoğu Anadolu'dan İzmir’e giden tüm araçlar Uşak’tan geçmekte veotobüslerde otogara uğrayarak yolcu alıp indirmektedirler. Uşak’ta faaliyet gösterenUşak Egemen Tur'da Uşak’tan Türkiye'nin çeşitli noktalarına direkt seferlerdüzenlemektedir.Uşak iline geldikten sonra şehir içine gitmek istediğiniz yere geldiğiniz otobüsfirmasının servis hizmetini kullanarak gidebilirsiniz. Uşak Egemen Tur ve diğer bazıfirmalar bu tür hizmet vermektedirler.Ayrıca otogar içinde taksi durağı da mevcuttur. Yine şehir içine yolcu taşıyandolmuşlara da otogar önünden binebilirsiniz.L.2.1.2. Ulaşım PlanlamasıAnkara-İzmir Karayolu üzerinde bulunan ilimiz Ankara’ya 371, İzmir’e 211 kmmesafededir. Şehir yerleşimi içinden geçen Ankara-İzmir karayolunun genişletilmesive bölünmüş yol haline getirilmesi çalışmaları bitme aşamasına gelmiştir. Bu yol 365gün açık durumdadır.İlimizde ulaşım araçları Dolmuş, Minibüs, Taksilerdir.Dolmuşlarda taşınmasına izin verilen insan sayısı:11, Minibüslerde: 23 kişikapasitelidir. Ayrıca kişilerin kendilerine ait araçlarla da ulaşım imkanları sözkonusudur.L.2.1.3. Toplu Taşıma SistemleriKent içi taşımacılıkta minibüsler kullanılmaktadır. Bunlar toplu taşım sistemlerinin%100’ ünü teşkil etmektedir. Minibüslerde yakıt olarak mazot kullanılmakta olup,yakıt sarfiyatları yaklaşık olarak 15 litre/gün’dür.154


L.2.1.4. Kent İçi YollarUşak ‘da ülkemizde hemen her şehirde rastlanan ve özellikle alışveriş ve işyerlerinin yoğunlaştığı merkez bölgede yaşanan park yeri sıkıntısı olduğubilinmektedir. Bu park yeri probleminin iki temel nedeni vardır. Birincisi merkezbölgeler <strong>genel</strong>likle şehrin eski yerleşim yerleri olduğundan buradaki yollar dardır vearaç parkına elverişli alanlar azdır. İkinci sebep ise otomobili olan işyeri sahipleriyledeğişik sebepten merkez bölgeye gelenlerin araçlarını biraz uzağa park edipyürümek yerine ulaşmak istediği noktanın yanına kadar araçla gelmek istemeleri veişyeri sahiplerinin de araçlarını işyerleri yakınına yol üzerine park etmeleridir.İlimizin merkezi İzmir – Ankara Karayolu üzerinde bulunması sebebiyle araçtrafiği oldukça fazladır. Bundan dolayı da yoğun bir kirlilik yaşanmaktadır.L.2.1.5. Araç SayılarıTablo 70: 2003-2004 Yılı Araç Sayıları.Otomobil Minibüs Kamyon Kamyonet Traktör Otobüs Motosiklet Diğer ToplamAraçSayısı2003AraçSayısı2004AraçSayısı20<strong>05</strong>24825 1301 2468 4430 12148 720 10457 379 5672825775 1443 2555 5347 12585 763 10847 435 5975065.253L.2.2.DemiryollarıL.2.2.1. Kullanılan Raylı Sistemlerİlimiz sınırları içerisinde taşımada raylı sistemler kullanılmamaktadır.L.2.2.2 Taşımacılıkta DemiryollarıUşak iline demiryolu ile ulaşım özellikle son senelerde konulan seferlerle son derecekolaydır.155


Tablo 71 :Demiryolu Ulaşımı Saatleri.Sefer Sefer Adı Kalkış VarışUşak - İzmir Uşak - Basmane 16:00h 22:00hUşak - İzmir Dumlupınar Mavi Tren 03:58h 09:30hİzmir - Uşak Basmane - Uşak 09:30h 13:27hİzmir - Uşak Dumlupınar Mavi Tren 18:35h 00:35hUşak - İstanbul Meram Ekspresi 19:00h 06:37hİstanbul - Uşak Meram Ekspresi 18:35h 00:35hUşak - Ankara Dumplupınar Mavi Tren 00:45h 10:00hAnkara - Uşak Dumplupınar Mavi Tren 18:35h 03:53hL.2.3. Deniz, Göl ve Nehir TaşımacılığıL.2.3.1. Limanlarİlimiz sınırlarının herhangi bir denizle bağlantısı bulunmamaktadır.L.2.3.2. TaşımacılıkUşak ili kıyı illeri arasında bulunmadığı için gemilerle yapılan bir taşımacılık sözkonusu değildir.L.2.4. HavayollarıŞekil 34 : Uşak Havaalanı156


İlimizdeki Havaalanı 20 Haziran 1998 tarihinde düzenlenen bir törenle hizmeteaçılmıştır. 2560 metre uzunluğunda ve 30 metre genişliğinde bir piste sahiptir.Talebinfazla olmaması sebebiyle 2001 yılı içersinde kapatılma kararı alınmıştır.2006 yılındatekrar açılması gündemdedir.L.3. Haberleşmeİlimizde haberleşme için kullanılan tablolar abone sayısı 10 ila 200 arası olanyerleşim yerlerinde kablolar yer üzerinden gitmekte 20 ila 1800 abone arası olanyerleşim birimlerinde telefon hatları yer altlarından gitmektedir.Yeni yerleşimyerlerinde görüntü kirliliğinin önlenmesi amacı ila telefon hatları yer altından gitmekteve ankastre sistemi kullanılmaktadır.Merkezde %20 yer altı %80 yer üstünden telefon hattı geçmektedir.Köylerde ise%90 yer üstü %10 yer altından telefon hattı geçmektedir.L.4. İlin İmar DurumuTablo 72: 2001-2015 Yılı Alan Kullanımlarıİlin İmar DurumuMevcut Durum 2001 Öneri Hedef Yılı 2015Kullanım Alan (ha) % Kişi/m² Öneri Alan % kişi/m²Meskun Konut Alanı 21,03 0,34 1,50 1278,97 1300,00 20,82 130,00Boş Alan 336,11 5,38 24,01 -336,11 0.00 0,00 0,00Meyve Bahçeleri 8,37 0,13 0,60 -8,37 0.00 0,00 0,00Temel Eğitim Okulu 0,00 0,00 45,00 45,00 0,72 4,50Orta Öğretim 1,64 0,03 0,12 28,36 30,00 0,48 3,00Halk Eğitim 0,00 0,00 4,00 4,00 0,06 0,40Üniversite 23,96 0,38 1,71 23,96 0,38 2,40Cezaevi Alanı 46,48 0,74 3,32 46,48 0,74 4,65Kültürel Tesis Alanı 0,00 0,00 20,00 20,00 0,32 2,00Sağlık Tesisi 30,00 30,00 0,48 3,00Sosyal Tesis 10,00 10,00 0,16 1,00Dini Tesis Alanı 5,00 5,00 0,08 0,50İdari Tesis Alanı 40,00 40,00 0,64 4,00Gölet 14,72 0,24 1,<strong>05</strong> 14,72 0,24 1,47Park 0,00 0,00 100,00 100,00 1,60 10,00Tarım Alanı 3134,22 50,21 223,87 -1703,34 1429,26 22,90 142,93Sanayi Alanı 36,96 0,59 2,64 36,96 0,59 3,70Küçüt Sanatlar 1,71 0,03 0,12 1,71 0,03 0,17Ağaçlık Alan 1248,58 20,00 89,18 1250,20 20,03 125,02Bahçe 1,9 0,03 0,14 -1,90 0,00 0,00 0,00Şantiye Alanı 2,59 0,04 0,19 -2,59 0,00 0,00 0,00Ticaret 1,35 0,02 10,30 11,65 13,00 0,21 1,30157


Kum Ocağı 8,43 0,14 0,60 -8,43 0,00 0,00 0,00Akaryakıt İstasyonu 12,32 0,20 0,88 12,32 0,20 1,23Organize Sanayi Alanı 389,18 6,23 27,80 389,18 6,23 38,92Deri Organize S.A. 239,21 3,83 17,09 239,21 3,83 23,92Trafo+Su Deposu 0,82 0,01 28,36 29,18 30,00 0,48 3,00Mezarlık 1,62 0,03 0,12 -1,62 0,00 0,00 0,00Depo 2,28 0,04 0,16 -2,28 0,00 0,00 0,00Sulama Alanı 21,57 0,35 1,54 21,57 0,35 2,16Harfiyat Alanı 4,98 0,08 0,36 -4,98 0,00 0,00 0,00Karayolu 100 1,60 7,14 100,00 1,60 10,00Yollar ve Otoparklar 582,54 9,33 41,61 467,46 1<strong>05</strong>0,00 16,82 1<strong>05</strong>,00Toplam 6242,57 100,00 445,90 0,00 6242,57 100,00 624,26Yukarıdaki değerler 2015 yılı değerleri olup, sadece gelişme alanları için verilmiştir.Yukarıdaki tabloda mevcut arazi değerleri ile 2015 yılı arazi değerlerikarşılaştırılmış, mevcut arazi değerlerinin 6242,57 hektar olduğu, <strong>planlama</strong> dönemisonunda arazi değerlerinin toplamının ise 6242,57 hektar olacağı tahminedilmektedir. Bunun nedeni sınır olarak ikisinde de mücavir alan sınırları kabuledilmiştir.Mevcut donatı itibariyle lise dışında her hangi bir kullanım söz konu değildir.100000 nüfusun ihtiyacı olan tüm donatı alanlarının <strong>planlama</strong> çalışması esnasındaönerilmesi uygun olacaktır.Arazi kullanım tablosunda tarım alanı olarak gözüken alanların bir kısmınakullanımlar getirilecektir.Mezarlık alanları ile mevcuttaki ağaçlık alanlar ağaçlandırılacak alanlar olarakdeğerlendirilmiştir.L.5. İldeki Baz İstasyonları Sayısıİlimiz sınırları içersinde kati onay verilen istasyonların listesi aşağıda verilmiştir.Tablo 73 : İl Sınırları İçersinde Kati Onay Verilen GSM Baz İstasyonları ve AdresleriSistemTürüHücreselsistemmevcutHücreselsistemSisteminİşletmecininÜnvanıDurumuMevcut İş-Tim TelekomünikasyonMevcut İş-Tim TelekomünikasyonSistem adresi İlçe ad İL KAT-İİsmetpaşa Caddesi No:39/AŞahlan Otel UŞAKMerkezOnay tarihiUşak 30.09.20022002/07Fevzi Çakmak Mahallesi 1Uşak 30.09.2002Eylül San Sitesi Karşısı Kalfa Merkez 2002/07158


mevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutMevcut İş-Tim TelekomünikasyonMevcut İş-Tim TelekomünikasyonMevcut İş-Tim TelekomünikasyonMevcut İş-Tim TelekomünikasyonMevcut Ay-cellHaberleşme vePaz. Hiz.Mevcut Ay-cellHaberleşme vePaz. HizMevcut Ay-cellHaberleşme vePaz. HizYeni Ay-cellHaberleşme vePaz. HizMevcut Ay-cellHaberleşme vePaz. HizMevcut Ay-cellHaberleşme vePaz. HizMevcut Ay-cellHaberleşme vePaz. HizMevcut Ay-cellHaberleşme vePaz. HizMevcut Ay-cellHaberleşme vePaz. HizMeşeliği MevkiiNamık Kemal Caddesi No:9Uşak 30.09.2002Merkez2002/07Bölme MezarlığıUşak 30.09.2002Bölme2002/07Şeref Caddesi İstasyonUşak 30.09.2002Meydanı Tren Yolu Yanı Merkez2002/07İzmir Yolu Üzeri Hyndai BayiUşak 30.09.2002YanıMerkez2002/07Kemal Öz Mah. Çiğdem Sok.Uşak 25.10.2002No:50Merkez2002/08Atatürk Mah. Çivril Cad. No:76 Merkez Uşak 25.10.20022002/08Atatürk Mah. Çivril Cad. 2.Sümbül Sokak No:42Kemal Öz Mah. Şeref Cad.No:88Elmalıdere Mah. 3. ErsoySokak Yenice Köy Yoluİsmet İnönü Cad. PostaneMüd.Atatürk Bulv. Dinçer SokakOtel OnarslanÖzdemir Mah. TestipazarıSokak No:22Merkez Uşak 25.10.20022002/08Merkez Uşak 25.10.20022002/08Merkez Uşak 25.10.20022002/08Merkez Uşak 25.10.20022002/08Merkez Uşak 25.10.20022002/08Merkez Uşak 25.10.20022002/08Dikilitaş Mah. Cami Sokak Merkez Uşak 25.10.20022002/08159


HücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemMevcut Ay-cellHaberleşme vePaz. HizMevcut Ay-cellHaberleşme vePaz. HizMevcut Turkcell İletişimHizmetleri A.ŞMevcut İş-Tim TelekomünikasyonMevcut Ay-cellHaberleşme vePaz. HizMevcut Ay-cellHaberleşme vePaz. HizMevcut Ay-cellHaberleşme vePaz. HizMevcut Telsim MobilTelekominikasyon Hizmetleri A.Ş.Mevcut TT-TİM iletişimHizmetleri A.Ş.Mevcut Telsim MobilTelekominikasyon Hizmetleri A.Ş.Mevcut TT-TİM iletişimHizmetleri A.Ş.Mevcut TT-TİM iletişimHizmetleri A.Ş.Mevcut TT-TİM iletişimHizmetleri A.Ş.Ünalan Mah. Zübeyde Hanım Merkez Uşak 25.10.2002Cad. No:662002/08Orhan Dengiz Bulv. Fatih Merkez Uşak 25.10.2002Mah.2002/08Banaz Merkez Banaz Uşak 25.10.20022002/08Kemal Öz Mah. Bozkırlı Sokak Merkez Uşak 25.10.2002Parsel 22002/08Cumhuriyet Mah. Kolej Sokak Merkez Uşak 29.11.2002No:122002/09Kemal Öz Mah. 2. Kuyucak Merkez Uşak 31.03.2003Uluyolu2003/02İnönü Cad. TT Binası Karahallı Uşak 30.06.20032003/06Su Deposu Mevkii Karabölme Banaz Uşak 09.03.2004Tepesi2004/01Sivaslı Selçikler Yolu Üzeri Sivaslı Uşak 23.07.20042004/04Kurtuluş Mah. İsmetpaşa Cad. Merkez Uşak 23.07.2004No:1042004/04Ömer Karahan Cami Yanı Bölme Uşak 23.09.2004Çamlık Sitesi Yolu2004/06Belediye Ayaklı Su Deposu Ulubey Uşak 23.09.2004Höyükbaşı Mah.2004/06Tekstil Organize Sanayi Merkez Uşak 23.09.2004Bölgesi TT İl Müdürlüğü2004/06160


mevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutHücreselsistemmevcutMevcut TT-TİM iletişimHizmetleri A.Ş.Mevcut TT-TİM iletişimHizmetleri A.Ş.Mevcut Telsim MobilTelekominikasyon Hizmetleri A.Ş.Mevcut Telsim MobilTelekominikasyon Hizmetleri A.Ş.Mevcut Turkcell İletişimHizmetleri A.ŞMevcut Turkcell İletişimHizmetleri A.ŞMevcut Turkcell İletişimHizmetleri A.ŞMevcut Turkcell İletişimHizmetleri A.ŞMevcut Turkcell İletişimHizmetleri A.ŞMevcut Telsim MobilTelekominikasyon Hizmetleri A.Ş.MevcutMevcutTüccaroğlu Petrol Afyon Banaz Uşak 23.09.2004Karayolu 24. Km2004/06Çarşı Camii Eşme Uşak 25.11.20042004/07Şehit Alibey Mah. Vakkas Eşme Uşak 24.02.20<strong>05</strong>Ferit Cad. No:36 Eşme20<strong>05</strong>/10İl Telekom Müd. Cumhuriyet Uşak Uşak 24.02.20<strong>05</strong>Santrali, Cumhuriyet Mah.20<strong>05</strong>/10Orhan Dengiz Bulv. No:96İslam Mah. Belediye Tv Banaz Uşak 28.04.20<strong>05</strong>Vericileri mevkii20<strong>05</strong>/11OSB Müdürlüğü Yanı Merkez Uşak 26.<strong>05</strong>.20<strong>05</strong>20<strong>05</strong>/12Durak Mah. Fabrikalar Merkez Uşak 26.<strong>05</strong>.20<strong>05</strong>Cad.No:114 Taner Deri20<strong>05</strong>/12İslice Mah.2. Bereket Merkez Uşak 30.06.20<strong>05</strong>SokakNo:520<strong>05</strong>/13Uşak KOSB 27 N 11 C pafta Merkez Uşak 30.06.20<strong>05</strong>12 nolu ada20<strong>05</strong>/13Evrenli Mah. Süpürgelik Sivaslı Uşak 27.07.20<strong>05</strong>Sokak ilçe Stadyumu20<strong>05</strong>/14161


Hücresel MevcutsistemmevcutHücresel MevcutsistemmevcutHücreselsistemmevcutKasım 2002 tarihine kadar İl Mahalli Çevre kurulunca kararı alınmış olan bazistasyonları isim ve adresleri aşağıdaki listede verilmiştir:Telekoma ait baz istasyonları ise;- Evliya Tepe (Selvioğlu)- Karahallı Paşalar Tepesi- Eşme Karakaya- Eşme Ahmetler- Banaz Burhaniye- Eşme Karaahmetli- Ulubey Kışla Bordağı- Sivaslı Kızılok Tepesi- MerkezKAYNAKLAR:Telekomünikasyon Kurumu MüdürlüğüUşak Belediyesi Nazım İmar PlanıUşaklılar Eğitim Ve Kültür Vakfı, 21. Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu, 2001Çınar Mühendislik, Enerji İletim Hattı Çevresel Etki Değerlendirilmesi Nihai Raporu,Ocak 2001162


M. YERLEŞİM ALANLARI VE NÜFUSM.1.Kentsel ve Kırsal PlanlamaM.1.1. Kentsel AlanlarM.1.1.1. Doğal Özelliklerin Kent Formuna Etkileriİlimizle ilgili olarak iklimi, toprak yapısı, topoğrafyası, jeolojik yapısı ilgilibölümlerde verilmiştir.M.1.1.2. Kentsel Büyüme AlanıBelediye başkanlığı tarafından hazırlanan Nazım İmar Planında;Tablo 74: 2001-2015 Yılı Alan KullanımlarıMevcut Durum2001Öneri Hedef Yılı2015Kullanım Alan (ha) % Kişi/m² Öneri Alan % kişi/m²Meskun Konut Alanı 21,03 0,34 1,50 1278,97 1300,00 20,82 130,00Boş Alan 336,11 5,38 24,01 -336,11 0.00 0,00 0,00Meyve Bahçeleri 8,37 0,13 0,60 -8,37 0.00 0,00 0,00Temel Eğitim Okulu 0,00 0,00 45,00 45,00 0,72 4,50Orta Öğretim 1,64 0,03 0,12 28,36 30,00 0,48 3,00Halk Eğitim 0,00 0,00 4,00 4,00 0,06 0,40Üniversite 23,96 0,38 1,71 23,96 0,38 2,40Cezaevi Alanı 46,48 0,74 3,32 46,48 0,74 4,65Kültürel Tesis Alanı 0,00 0,00 20,00 20,00 0,32 2,00Sağlık Tesisi 30,00 30,00 0,48 3,00Sosyal Tesis 10,00 10,00 0,16 1,00Dini Tesis Alanı 5,00 5,00 0,08 0,50İdari Tesis Alanı 40,00 40,00 0,64 4,00Gölet 14,72 0,24 1,<strong>05</strong> 14,72 0,24 1,47Park 0,00 0,00 100,00 100,00 1,60 10,00Tarım Alanı 3134,22 50,21 223,87 -1703,34 1429,26 22,90 142,93Sanayi Alanı 36,96 0,59 2,64 36,96 0,59 3,70Küçük Sanatlar 1,71 0,03 0,12 1,71 0,03 0,17Ağaçlık Alan 1248,58 20,00 89,18 1250,20 20,03 125,02Bahçe 1,9 0,03 0,14 -1,90 0,00 0,00 0,00Şantiye Alanı 2,59 0,04 0,19 -2,59 0,00 0,00 0,00Ticaret 1,35 0,02 10,30 11,65 13,00 0,21 1,30Kum Ocağı 8,43 0,14 0,60 -8,43 0,00 0,00 0,00163


Akaryakıt İstasyonu 12,32 0,20 0,88 12,32 0,20 1,23Organize Sanayi Alanı 389,18 6,23 27,80 389,18 6,23 38,92Deri Organize S.A. 239,21 3,83 17,09 239,21 3,83 23,92Trafo+Su Deposu 0,82 0,01 28,36 29,18 30,00 0,48 3,00Mezarlık 1,62 0,03 0,12 -1,62 0,00 0,00 0,00Depo 2,28 0,04 0,16 -2,28 0,00 0,00 0,00Sulama Alanı 21,57 0,35 1,54 21,57 0,35 2,16Hafriyat Alanı 4,98 0,08 0,36 -4,98 0,00 0,00 0,00Karayolu 100 1,60 7,14 100,00 1,60 10,00Yollar ve Otoparklar 582,54 9,33 41,61 467,46 1<strong>05</strong>0,00 16,82 1<strong>05</strong>,00Toplam 6242,57 100,00 445,90 0,00 6242,57 100,00 624,26Yukarıdaki tabloda mevcut arazi değerleri ile 2015 yılı arazi değerlerikarşılaştırılmış, mevcut arazi değerlerinin 6242,57 hektar olduğu, <strong>planlama</strong> dönemisonunda arazi değerlerinin toplamının ise 6242,57 hektar olacağı tahminedilmektedir. Bunun nedeni sınır olarak ikisinde de mücavir alan sınırları kabuledilmiştir.Mevcut donatı itibariyle liste dışında her hangi bir kullanım söz konu değildir.100.000 nüfusun ihtiyacı olan tüm donatı alanlarının <strong>planlama</strong> çalışması esnasındaönerilmesi uygun olacaktır.Arazi kullanım tablosunda tarım alanı olarak gözüken alanların bir kısmınakullanımlar getirilecektir. Mezarlık alanları ile ağaçlık alanlar ağaçlandırılacak alanlarolarak değerlendirilmiştir.M.1.1.3. Planlı Kentsel Gelişme AlanlarıUşak Belediye’sine çok sayıda mevzii imar planı talebi geldiğinden dolayı,gelecekte de bu alanların sıkıntı oluşturabileceği endişesi ile İlave Nazım İmar Planıyapma ihtiyacı talep edilmiştir.Gelecekteki yapılaşmanın şekillenmesi için yapılacak plan çalışmasında, konutalanları, yeşil alanlar ve yapılaşmaya açılmaması gereken alanların belirlenmesiistenmektedir.Yeni yerleşimlere açılacak alanların kendi içerisinde yol hiyerarşisinin kurulmasıve tüm sosyal donatı alanlarının ayrılması beklenmektedir.Özellikle Uşak Sanayi Bölgesinin karşısında yeni yerleşim alanları açılması talepedilmektedir.164


Kanalizasyon sisteminin Bölme yolu üzerinde bulunmasından dolayı şehringelişimi o yönde kısır kalmaktadır. Ankara yolu üzerinde Havaalanınınbulunmasından dolayı doğu yönünde de bir gelişim söz konusu değildir. İzmir yoluüzerinde Üniversitenin de kurulması çalışmalarına paralel olarak şehrin gelişimi batıyönünde artmıştır.M.1.1.4. Kentsel Alanlarda YoğunlukTablo 75: Mahallelere Göre, Nüfus Ve Aile BüyüklüğüMahalle 2000 Yılı N. 2001 Yılı N. Aile Büy. Konut S.1 Atatürk Mahallesi 14<strong>05</strong>7 14202 3.10 45812 Aybey Mahallesi 6011 6073 3.20 18983 Bozkurt Mahallesi 19<strong>05</strong> 1925 3.60 5354 Cumhuriyet Mahallesi 15030 15184 3.20 47455 Dikilitaş Mahallesi 12564 12693 3.30 38466 Durak Mahallesi 2942 2972 4.00 7447 Elmalıdere Mahallesi 10006 10109 3.20 31598 Fatih Mahallesi 7749 7829 4.00 19579 Fevzi Çakmak Mah. 8282 8367 4.10 204110 Işık Mahallesi 4141 4184 3.70 113111 İslice Mahallesi 2110 2132 3.30 64612 Karaağaç Mahallesi 8913 90<strong>05</strong> 4.00 225113 Kemalöz Mahallesi 12930 13062 3.80 343814 Köme Mahallesi 1679 1696 4.20 40415 Kurtuluş Mahallesi 2948 2978 4.10 72616 M.Akif Ersoy Mahallesi 8621 8710 3.60 241917 Özdemir Mahallesi 403 407 3.90 10418 Sarayaltı Mahallesi 7574 7652 3.30 231919 Ünalan Mahallesi 10710 10820 3.40 3182Toplam 138575 140000 3.49 40126165


Tablo 76: Uşak Ve İlçeleri Nüfus GelişimiYerleşim Adı 1970 1975 1980 1985 1990 1997Uşak Kentsel 69926 86817 103474 126078 146809 172496Uşak Kırsal 137586 142862 143750 145183 143474 143454Uşak Toplam 207512 229679 247224 271261 290283 315950Uşak Merkez Kentsel 46392 58578 71469 88267 1<strong>05</strong>270 124042Uşak Merkez Kırsal 33891 37816 38786 40111 39876 41778Uşak Merkez Toplam 80283 96394 110255 128378 145146 165820Banaz Kentsel 4764 6264 8356 1<strong>05</strong>27 14287 16440Banaz Kırsal 29237 32045 32013 31816 30332 26471Banaz Toplam 34001 38309 40369 42343 44619 42911Eşme Kentsel 6178 7828 8844 10061 1<strong>05</strong>47 13683Eşme Kırsal 33035 30788 29912 30788 29355 28945Eşme Toplam 39213 38616 38756 40849 39902 42628Karahallı Kentsel 2163 5539 5801 5923 5839 5416Karahallı Kırsal 10952 11587 12258 12830 12770 11035Karahallı Toplam 13115 17126 18<strong>05</strong>9 18753 18609 16451Sivaslı Kensel 1958 4394 4631 6475 5726 7814Sivaslı Kırsal 15150 15047 15158 15238 17078 20236Sivaslı Toplam 17108 19441 19789 21713 22804 28<strong>05</strong>0Ulubey Kentsel 1936 4214 4373 4825 5140 5101Ulubey Kırsal 15321 15579 15623 14400 14063 14989Ulubey Toplam 17257 19793 19996 19225 19203 20090M.1.1.5. Kentsel Yenileme Alanlarıİlimiz sınırları içersinde kentsel yenileme alanları Belediye tarafından hazırlanmışolan Nazım İmar Planında belirlenmiştir. Bununla ilgili Restorasyon ve diğerçalışmalar uygulanmaktadır. Şehir yapısında değişiklikler yapılarak daha modern birgörünüme kavuşması sağlanmaktadır.M.1.1.6. Endüstri Alanları Yer Seçimiİlimiz sınırları içersinde 1. Tekstil Organize Sanayi Bölgesi kurulmuş veçalışmaları devam etmektedir. 2. Deri Organize sanayi Bölgesi ise çalışmalar devametmektedir. Arıtma tesisinin tamamlanması beklenmektedir.Tekstil Organize Sanayi Bölgesi Anakara- İzmir Karayolunun 18. Km. yeralmakta olup 3.782.082 m 2 ‘lik alan üzerine kurulu bulunmaktadır.Deri Organize Sanayi Bölgesi Uşak- Sivaslı yolu üzerinde 8-10. Km’sinde yeralmakta olup, 2.613.000 m 2 ’lik alan üzerinde kurulmaktadır.166


M.1.1.7. Tarihi, Kültürel, Arkeolojik ve Turistik Özellikli AlanlarKent merkezinde bulunan tarihi eserlerden bazıları şunlardır:Uşak Arkeoloji Müzesi; Bina ilk olarak Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi olarakdüzenlenmiş 1 Eylül 1978 yılında Atatürk ve Etnoğrafya Müzesinin açılmasındansonra Arkeoloji ve idari merkez binası olarak kullanılmıştır. 1996 yılı başında KarunHazineleri’nin gelmesiyle yeniden düzenlenen müzede, Kalkeolotik dönemden BizansDöneminin sonuna kadar çeşitli devrelere ait taş eserler, pişmiş toprak eserler, cameserler, altın ve gümüşten yapılmış çeşitli ziynet eşyaları, bronz eserler, bronz, altınsikkeler ve Karun Hazineleri sergilenmektedir.Karun Hazineleri; Antik Çağda Anadolu’nun batısında yer alan, güneyi, Karai,kuzeyi Mysia, doğusu Frigya, batısı Lonia ve Aiolia bölgeleriyle çevrili alana Lidya adıverilmiştir. M.Ö 77. yy’ın ilk çeyreğinde Gyges ile başlayan güçlü Lidyaİmparatorluğu, parayı icat ederek insanlık tarihindeki en önemli buluşlardan birinigerçekleştirmiştir. İlk Çağ dünyasının ekonomik gelişimini hızlandıran bu olay, tarihinakışını da değiştirmiştir. Lidya’nın ilk çağ dünyasının en zengin ülkesi durumundaolmasının önemli sebebi Tmolos (Bozdağlar) dağlarından çıkan ve Hermos (Gediz)nehrine karışan Sardesten geçen Paktalos (Sart Deresi) deresinin alüvyonlarıiçerisindeki altındır. Buradan elde edilen altın Lidya’nın kaderini belirlemiştir. Birtakım saray entrikaları ile ülkeyi ele geçiren Kroisos babası Alyattes’in ölümündensonra M.Ö 560 yılında tahta geçmiş ve akıl almaz zenginliği sayesinde Karun kadarzengin deyimiyle ününü günümüze kadar taşımıştır.M.Ö 560-546 yılları arasında ülkesini yöneten bu kralın dönemine ait, Uşak ilinin25 km. batısında, Uşak İzmir karayolu üzerinde bulunan Güre köyü yakınlarındaLidya Tümüslerinde kaçak kazılarla bulunup kaçırılan ve tekrar ülkemize geri getirileneserlere “Karun Hazineleri” denilmektedir. Lidya döneminin en görkemli eserleriolarak bilinen altın, gümüş, bronz ve mermerden meydana gelmiş olan bu hazineler,1965-66-67 yıllarında kaçırılmışlardır. Kültür Bakanlığı bu eserleri ülkemize gerigetirmek amacıyla New York Metropolitan Museum of Art aleyhine dava açmış vesonucunda eserler 1993 yılında ülkemize geri getirilmiştir.Etnoğrafya Müzesi; 1 Eylül 1978’de açılan bu müze bir Osmanlı yapısı olup,İstiklal Savaşından sonra Yunan Kuvvetleri Başkomutanı General Trikopis’in esiralınarak Atatürk’ün huzuruna çıkarıldığı yerdir. İki katlı yapının zemin katı eski Uşak167


yaşantısını gösteren düzenlemeler ile etnografik nitelikteki eserlerin sergisine açıkolup, 2. Kat, Atatürk’ün Uşak’ta kaldığı yıllardaki anısına istinaden düzenlenmiştir.Atatürk’e ait pek çok eser ile Kurtuluş Savaşındaki istilacıların zulümlerini fazlafotoğraflar ile Uşak ve yöresine ait halı ve kilim gibi eserleri bulunmaktadır.Paşa Hanı; Tiritoğlu Mehmet Paşa tarafından bir Fransız mimara, 1898 tarihindeyaptırılmıştır. Uşak’ın mimari güzelliğini gösteren yapıtlarındandır. İki katlı ve taşyapıdır. Alt katta içli dışlı dükkanlar, üst katta 30 kadar oda vardır. MülkiyetiDülgeroğullarına geçmiştir. Şu anda Turizm Bakanlığı denetiminde özel otelstatüsünde hizmet vermektedir. Bu binada Osmanlı Bankası ve Uşak BelediyeBaşkanlığı uzun yıllar hizmet vermiştir.Bedesten; İtalyan bir mimar tarafından 1901 yılında yapılmıştır. İki katlı ve taşkullanılarak yapılan bina 1980’li yıllarda restore edilerek sarraflar çarşısı halinegetirilmiştir.Ulu Cami; Yapılışını açıkça belirten açıkça bir tarih yoktur. Orta kapının sağ üsttarafından görülen kitabe, camiye değil Kocasu diye anılan çeşmeye aittir. Ulu Camiibinasının yapı tarzı Germiyan Beyliği devrinin mimari özelliğini taşımaktadır. Cami birbüyük, altı küçük kubbelidir. Büyük kubbe mimarların fil ayağı dedikleri dört muhkemkaidenin üzerindedir. Ayrıca son cemaat yerinde beş kubbe vardır.Burma Caminin yapılış tarihi kesin olarak bilinmemektedir. 1867 ve 1922yıllarında yangın geçirmiştir. 1922-1988 yıllarında onarım görmüştür.Günümüzde Osmanlı yapı izlerini taşıyan evler çok az kalmıştır. Cumhuriyetin ilkyıllarında yapılmış olan ve Osmanlı mimarisi özelliklerini taşıyan sivil mimariörneklerine Aybey, Işık, Karaağaç ve Kurtuluş Mahallelerinde rastlamak mümkündür.Bu evlerin <strong>genel</strong>likle birinci katı taştan, ikinci katı ahşap, cumbalı beşik çatılı vebağdadi sıvayla yapılmış kiremitlidir. Bu evler Kültür Bakanlığınca koruma altınaalınmıştır.168


M.1.2.Kırsal AlanlarM.1.2.1. Kırsal Yerleşme DeseniKöy yerleşim alanı çalışmaları 3367 sayılı yasa gereği Uşak merkez ve ilçeköylerinden 75 adetinde <strong>planlama</strong> ve yerleşim alanı uygulaması yapılmıştır. 6950adet parsel üretilmiş, 5200 adet hak sahiplerine satılmıştır.M.1.2.2. Arazi MülkiyetiKonuyla ilgili bir çalışma yapılmamıştır.M.2. AltyapıBu konuyla ilgili ayrıntılı bilgiler “Ulaşım ve Altyapı” başlığı altında incelenmiştir.M.3.Binalar ve Yapı ÇeşitleriM.3.1. Kamu BinalarıTablo 77: Kamu Binalarında Çalışan Kişi Sayıları.Valilik 36 Sivil Savunma 10Üniversite 193 Defterdarlık 163Müftülük 251 Gümrük Müd.lüğü 8Gençlik ve Spor İl Müd. 39 SSK 77Sosyal Hiz. Müd. 73 Bağ-Kur 43Tapu Sicil Müd.lüğü 10 Sanayi ve Tic. İl Müd.lüğü 12Kadastro Müd.lüğü 16 Şeker Fab. Müd.lüğü 298Meteoroloji Müd.lüğü 6 Tedaş Mües.Müd.lüğü 155Cumhuriyet Savcılığı 116Emniyet İl Müd.lüğü 748Kültür Müd.lüğüTurizm İl Müd.lüğüİl Jandarma K.lığı 73 Orman İşlet. Müd.lüğü 53Askerlik Şubesi 8 Özel İdare Müd.lüğü 34Nüfus Müd.lüğü 11 Belediye Başkanlığı 566İl Çevre ve Orman 22 Köy Hizmetleri Müd.lüğü 281Müd.lüğüTarım İl Müd.lüğü 119 DSİ 23. Şb. Müd.lüğü 43Karayolları 25. Şb. Şefliği 51 Milli Eğitim Müd.lüğü 3600İl Sağlık Müd.lüğü2111 Bayındırlık ve İskan İlMüd.lüğü3344169


M.3.2. OkullarTablo 78:İl Sınırları İçersinde Bulunan Ortaöğretim Kurumları.YerleşimYeriÖĞRENCİSAYISISıraNoADI İLÇE Şehir Köy Toplam Erkek Kız Derslik Sayısı1 ATATÜRK LİSESİ MERKEZ X 637 337 300 212 S.SABRİ AĞAOĞLU LİSESİ MERKEZ X 444 215 229 163 HASAN-ZEKİ BOZ LİSESİ MERKEZ X 278 158 120 94 İZZETTİN ÇALIŞLAR LİSESİ MERKEZ X 815 316 499 145 UŞAK LİSESİ MERKEZ X 1542 647 895 456 O.DENGİZ ANADOLU LİSESİ MERKEZ X 882 517 365 317 FEN LİSESİ MERKEZ X 139 85 54 248 Ş.A.K.ANAD.ÖĞRET.LİSESİ MERKEZ X 621 190 431 239ANAD.GÜZEL SANATLARLİSESİMERKEZ X 136 42 94 1010 ÖZEL ÜFTADE LİSESİ MERKEZ X 190 135 55 1411 ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ MERKEZ X 992 977 15 2112 TEKNİK LİSE MERKEZ X 49 45 4 013 ANADOLU MESLEK LİSESİ MERKEZ X 21 21 0 014 KIZ MESLEK LİSESİ MERKEZ X 225 0 225 1315 ANADOLU MESLEK LİSESİ MERKEZ X 270 70 200 016 TİCARET MESLEK LİSESİ MERKEZ X 509 289 220 2317 SULTAN-HALİL YİĞİT A.T.M.L. MERKEZ X 88 50 38 1318 ANADOLU TİCARET LİSESİ MERKEZ X 111 54 57 019 SULTAN-HALİL YİĞİT A.T.M.L. MERKEZ X 21 11 10 020 ANAD.OTEL.VE TUR.M.LİSESİ MERKEZ X 91 66 25 021 İMAM HATİP LİSESİ MERKEZ X 86 61 25 2622ANADOLU İMAM HATİPMERKEZ X 123 69 54 0LİSESİMERKEZ TOPLAMI 22 0 8270 4355 3915 30323 BÜYÜKOTURAK LİSESİ BANAZ X 60 40 20 1024Ş.NECATİ SARGINANADOLULİSESİBANAZ X 373 183 190 2025 Ş.TUNCAY DURMUŞ ÇPL BANAZ X 550 360 190 2226 KIZILCASÖĞÜT ÇPL BANAZ X 67 41 26 5BANAZ TOPLAMI 2 2 1<strong>05</strong>0 624 426 5727 EŞME Ş.ADEM ÇİFTÇİ ÇPL EŞME X 6<strong>05</strong> 315 290 252829Ş.CEMALETTİN AVCI ANAD.L.AHMET AVCI ANAD.ÖĞRETİM LİSESİEŞME X 337 361 176 12EŞME X 263 115 148 1230 ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ EŞME X 153 153 0 931 İMAM HATİP LİSESİ EŞME X 62 50 12 12EŞME TOPLAMI 5 0 1420 794 626 7032 KARAHALLI V.TURAN ÇPL KARAHALLI X 253 140 113 11KARAHALLI TOPLAMI 1 0 253 140 113 11170


33 SİVASLI ÇPL SİVASLI X 315 207 108 12SİVASLI TOPLAMI 1 315 207 108 1234 ULUBEY LİSESİ ULUBEY X 171 78 93 835 ATATÜRK ÇPL ULUBEY X 73 47 26 1036 İMAM HATİP LİSESİ ULUBEY X 38 25 13 7ULUBEY TOPLAMI 3 0 282 150 132 25İL TOPLAMI 34 2 11590 6270 5320 478Tablo 79: İl Sınırları İçersinde Bulunan İlköğretim KurumlarıSıraNoYerleşimYeriÖĞRENCİSAYISIADI İLÇE Şehir Köy Toplam Erkek KızDerslikSayısı1AHMET-ALİ AŞCIİÖOMERKEZ X 293 153 140 102 ATATÜRK İÖO MERKEZ X 2128 1<strong>05</strong>7 1071 303 AYBEY İÖO MERKEZ X 969 485 484 184BEDRİYE-KADİRUYSAL İÖOMERKEZ X 334 176 158 165BESİM ATALAYİÖOMERKEZ X 513 256 257 306 BİREYLÜL İÖO MERKEZ X 739 403 336 257 CUMHURİYET İÖO MERKEZ X 552 286 266 188 DİKİLİTAŞ İÖO MERKEZ X 268 147 121 169 ERGENEKON İÖO MERKEZ X 1032 544 488 3410EŞE-HALİLERDOĞDU İÖOMERKEZ X 252 128 124 1111 FATİH İÖO MERKEZ X 1092 577 515 1512GANİME ÖZADAMİÖOMERKEZ X 501 278 223 913GAZİ M.KEMALİÖOMERKEZ X 1039 538 501 1514H.ZİYA UŞAKLIGİLİÖOMERKEZ X 592 303 289 1115 HASAN HİLMİ İÖO MERKEZ X 1389 760 629 2816HASİBE-MAZHARGÜRBÜZ İÖOMERKEZ X 482 275 207 1417 KARAAĞAÇ İÖO MERKEZ X 273 152 121 1818 KURTULUŞ İÖO MERKEZ X 350 185 165 1219 MALKAÇOĞLU İÖO MERKEZ X 1109 593 516 1820MEHMET-SADIKBOZ İÖOMERKEZ X 526 270 256 821MEHMET AKİFERSOY İÖOMERKEZ X 492 255 237 1122MEHMET SESLİİÖOMERKEZ X 755 388 367 1123 MEHMETCİK İÖO MERKEZ X 1101 568 533 1924MİLLİ EGEMENLİKİÖOMERKEZ X 433 221 212 925MUZAFFER MERTİÖOMERKEZ X 632 349 283 1026NİHATDÜLGEROĞLU İÖOMERKEZ X 1<strong>05</strong>4 520 534 1827ÖMER BEDRETTİNUŞAKLI İÖOMERKEZ X 1823 966 857 2528 ÖZDEMİRLER İÖO MERKEZ X 447 240 207 1729TİMUR ERTÜRKİÖOMERKEZ X 444 223 221 16171


30UĞURSERDAROĞLU İÖOMERKEZ X 603 301 302 1631 23 NİSAN İÖO MERKEZ X 587 286 301 20ŞEHİR TOPLAMI MERKEZ 31 22804 11833 10921 52832ALANYURT KÖİÖOMERKEZ X 182 91 91 1033 BOZKUŞ KO IOO MERKEZ X 492 262 230 1634BÖLMEKAS.OG.H.C.IOOMERKEZ X 296 145 151 1435ÇEVREKÖYKÖ.İÖOMERKEZ X 95 50 45 636 DERBENT KÖ.İÖO MERKEZ X 269 141 128 1037 İLYASLI KAS.İÖO MERKEZ X 335 187 148 1238KARACAHİSARKÖ.İÖOMERKEZ X 175 86 89 939KARAKUYUKÖ.İÖOMERKEZ X 201 97 104 1040 KAŞBELEN KÖ.İÖO MERKEZ X 244 127 117 841SUSUZÖRENKÖ.İÖOMERKEZ X 165 87 78 9KÖY TOPLAMI MERKEZ 10 2454 1273 1181 10442BAĞBAŞI KÖYÜBSİO.MERKEZ X 26 16 10 243CİĞERDEDE KÖYÜBSİO.MERKEZ X 41 13 28 344ÇAMYUVA KÖYÜBSİO.MERKEZ X 91 43 48 545EĞLENCE KÖYÜBSİO.MERKEZ X 20 9 11 246ESKİGÜNEY KÖYÜBSİO.MERKEZ X 18 10 8 547KABAKLAR KÖYÜBSİO.MERKEZ X 15 10 5 348 KAFA KÖYÜ BSİO. MERKEZ X 19 8 11 449KILCAN KÖYÜBSİO.MERKEZ X 40 24 16 350 KIRKA KÖYÜ BSİO. MERKEZ X 14 10 4 251KOYUNBEYLİKÖYÜ BSİO.MERKEZ X 32 16 16 252MESUDİYE KÖYÜBSİO.MERKEZ X 29 11 18 553MUHARREMŞAHKÖYÜ BSİO.MERKEZ X 45 20 25 354ORTAKÖY KÖYÜBSİO.MERKEZ X 23 14 9 555SELVİOĞLU KÖYÜBSİO.MERKEZ X 33 17 16 656YAPAĞILAR KÖYÜBSİO.MERKEZ X 59 34 25 3BSİO TOPLAMI MERKEZ 25 5<strong>05</strong> 255 250 53KÖY İÖO+BSİOTOPLAMI0 35 2959 1528 1431 15757FEVZİ ÇAKMAKYİBOMERKEZ X 282 178 104 1358 GÜRE KAS.YİBO MERKEZ X 343 207 136 12YİBO TOPLAMI MERKEZ 1 1 625 385 240 2559 YENİŞEHİR KÖ.PİO MERKEZ 1 296 169 127 1160 ÖZEL ÜFTADE İÖO MERKEZ 1 366 187 179 2261VALA GEDİKZİH.ENG.İÖOMERKEZ 1 28 20 8 6MERKEZ İLÇE TOPLAMI MERKEZ 34 37 27078 14172 12906 74962ATATÜRK İLKÖĞ.OKBANAZ X 67 33 34 663 31 AĞUSTOS İÖO BANAZ X 409 199 210 1764 CUMHURİYET İOO BANAZ X 522 273 249 11172


65MAHİRE EYNELİÖOBANAZ X 233 1<strong>05</strong> 128 066ŞEHİT VEHBİDEMİR İÖOBANAZ X 261 130 131 1267 ŞEHİTLER İÖO BANAZ X 613 323 290 13ŞEHİR TOPLAMI BANAZ 6 21<strong>05</strong> 1063 1042 5968AHAT KÖ.EDİPAYBEY İÖOBANAZ X 219 127 92 869 ALABA KÖ.İÖO BANAZ X 117 54 63 370 BAHADIR KÖ.İÖO BANAZ X 241 118 123 1171BÜYÜKOTURAKKAS. İÖOBANAZ X 210 106 104 872 ÇAMSU KÖ.İÖO BANAZ X 198 91 107 873 ÇİFTLİK KÖ.İÖO BANAZ X 126 58 68 874DERBENT Ş.VELİULUDAĞ İÖOBANAZ X 260 137 123 975 GÜRLEK KÖ.İÖO BANAZ X 131 55 76 776KIZILCASÖĞÜTKAS İÖOBANAZ X 267 139 128 1277KIZILHİSARKÖ.İÖOBANAZ X 215 108 107 878 SUSUZ KÖ.İÖO BANAZ X 159 75 84 879 YAZITEPE KÖ.İÖO BANAZ X 118 62 56 1380 YENİCE KÖ.İÖO BANAZ X 130 55 75 8KÖY TOPLAMI BANAZ 13 2391 1185 1206 11181AYRANCI KÖYÜBSİOBANAZ X 46 32 14 482BALTALI KÖYÜBSİOBANAZ X 26 18 8 483BALCIDAMI KÖYÜBSİOBANAZ X 18 7 11 184 BANAZ KÖYÜ BSİO BANAZ X 37 21 16 585CORUM KÖYÜBSİOBANAZ X 19 9 10 386GÜLLÜÇAM KÖYÜBSİOBANAZ X 18 11 7 287HASAN KÖYÜBSİOBANAZ X 40 27 13 388HATRIPLAR KÖYÜBSİOBANAZ X 69 35 34 389KARACAHİSARKÖYÜ BSİOBANAZ X 39 16 23 590KARAKÖSE KÖYÜBSİOBANAZ X 42 16 26 891MURATLI KÖYÜBSİOBANAZ X 65 31 34 292OVACIK KÖYÜBSİOBANAZ X 46 25 21 293ÖKSÜZ KÖYÜBSİOBANAZ X 26 14 12 394PAŞACIK KÖYÜBSİOBANAZ X 16 9 7 595YEŞİLYURT KÖYÜBSİOBANAZ X 31 13 18 3BSİO TOPLAMI BANAZ X 538 284 254 53KÖY İÖO+ BSİOTOPLAMIBANAZ 2929 1469 1460 16496ŞEHİT SADIKKOZAK PİOBANAZ 1 401 220 181 13BANAZ İLÇ.TOP. BANAZ 7 30 5435 2752 2683 23697 DUMLIPINAR İÖO EŞME X 514 269 245 2198 GALİP ÇETİN İÖO EŞME X 256 125 131 1199 KEMER İÖO EŞME X 61 26 35 5100 ŞEHİTALİBEY İÖO EŞME X 485 246 239 7ŞEHİR İÖO 4 1316 666 650 44173


TOPLAMI101 AĞABEY KÖ.İÖO EŞME X 188 92 96 8102AHMETLERKAS.A.CAN İÖOEŞME X 175 90 85 9103ARMUTLUKÖ.75.YIL İÖOEŞME X 183 90 93 9104DERVİŞLİKÖ.CUMHURİYET EŞME X 2<strong>05</strong> 99 106 8İÖO1<strong>05</strong> GÜLLÜ KAS. İÖO EŞME X 220 110 110 8106KARAAHMETLİİÖOEŞME X 175 84 91 9107 KAYALI İÖO EŞME X 60 32 28 5108 KAYAPINAR İÖO EŞME X 114 65 49 9109 KIRANKÖY İÖO EŞME X 70 27 43 6110 SARAYCIK İÖO EŞME X 263 116 147 8111 TAKMAK İÖO EŞME X 132 67 65 8112 YELEĞEN KAS.İÖO EŞME X 403 199 204 16113 YEŞİLKAVAK İÖO EŞME X 183 93 90 9KÖY TOPLAMI EŞME 13 2371 1164 1207 112114 GÜLLÜBAĞ KÖYÜ EŞME X 26 15 11 3115 KEKLİKLİ BSİO EŞME X 15 5 10 2116 KONAK EŞME X 21 3 18 2117 KÖYLÜOĞLU EŞME X 18 7 11 1118 POSLU EŞME X 14 9 5 2119 ULUYAYLA EŞME X 29 14 15 2BSİO. TOPLAMI EŞME 11 123 53 70 12KÖY İÖO+BSİO TOPLAMI EŞME 0 24 2494 1217 1277 124162116EŞME YİBO EŞME 1 278 162 116 112261 ÜÇ EYLÜL PİO EŞME 1 426 216 210 20141EŞME İLÇESİTOPLAMIEŞME 6 24 4514 2261 2253 19966 CUMHURİYET İÖO KARAHALLI X 261 141 120 9122HASAN GÜRELİÖOKARAHALLI X 142 66 76 9329MEHMET YEŞİL(DADAYLI) İÖOKARAHALLI X 219 122 97 14ŞEHİR TOPLAMI KARAHALLI 3 622 329 293 32125 BUĞDAYLIKÖ.İÖO KARAHALLI X 111 50 61 12126DELİ HIDIRLIKÖ.İÖOKARAHALLI X 173 92 81 9127KARBASANKAS.İÖOKARAHALLI X 224 127 97 18128 KAYKILLI KÖ.İÖO KARAHALLI X 139 73 66 8129KIRKYAREN H.AĞAOĞLU KÖ.İÖOKARAHALLI X 119 61 58 8130 KÜL KÖY KÖ.İÖO KARAHALLI X 237 121 116 8KÖY TOPLAMI KARAHALLI 6 1003 524 479 63131ALFAKLAR KÖYÜBSİO.KARAHALLI X 33 16 17 5132DURAKLI KÖYÜBSİOKARAHALLI X 16 12 4 2133KARAYAKUPLUKÖYÜ BSİOKARAHALLI X 32 14 18 3BSİO. TOPLAMI 3 81 42 39 10KÖY İÖO.+BSİOTOPLAMI0 9 1084 566 518 73KARAHALLI İLÇETOPLAMI3 9 1706 895 811 1<strong>05</strong>134 ATATÜRK İÖO SİVASLI X 357 169 188 11135 31 AĞUSTOS İÖO SİVASLI X 366 186 180 19136 CUMHURİYET İÖO SİVASLI X 229 125 104 8137MUAMMERYAZGAN İÖOSİVASLI X 218 111 107 9174


138139140141ŞEHİR TOPLAMI SİVASLI 4 1170 591 579 47AĞAÇBEYLİKAS.İÖOSİVASLI X 150 80 70 8KÖKEZ Ş.RUHİÇETİN İÖOSİVASLI X 176 88 88 8PINARBAŞI KS.RECE D.NÇ İÖO.SELÇİKLER AV.NUR.-MED.AKARSU İÖO.SİVASLIXCİNOĞLUKÖYÜBSİO258 142 116 11SİVASLI X 248 125 123 11142 TATAR İÖO. SİVASLI X 222 110 112 9143 YAYALAR İÖO. SİVASLI X 325 167 158 10KÖY TOPLAMI SİVASLI 6 1379 712 667 57144BUDAKLAR KÖYÜBSİO.SİVASLI X 58 32 26 3145CİNOĞLU KÖYÜBSİOSİVASLI X 59 31 28 2146ELDENİZ KÖYÜBSİOSİVASLI X 101 45 56 5147 ERİCE KÖYÜ BSİO SİVASLI X 17 9 8 2148HANOĞLU KÖYÜBSİO.SİVASLI X 19 8 11 1149KARABOYALIKKÖYÜ BSİO.SİVASLI X 14 10 4 2150KETENLİK KÖYÜBSİO.SİVASLI X 27 15 12 2151ÖZBEYLİ KÖYÜBSİO.SİVASLI X 34 16 18 1152SAMATLAR KÖYÜBSİO.SİVASLI X 25 8 17 2BSİOTOPLAMI SİVASLI 9 354 174 180 20KÖY. İÖO.+BSİOTOPLAMISİVASLI 0 15 1733 886 847 77SİVASLI İLÇETOPLAMI4 15 2903 1477 1426 124153 CUMHURİYET İÖO. ULUBEY X 300 144 156 10154H.REMZİDEVECİOĞLU İÖO.ULUBEY X 173 90 83 9155KUVAY-İ MİLLİYEİÖO.ULUBEY X 238 128 110 9156MEHMET FUATTERCİ İÖO.ULUBEY X 282 134 148 10ŞEHİR TOPLAMI 4 993 496 497 38157 AVGAN KS. İÖO. ULUBEY X 231 125 106 9158KIŞLA KS.GÜRCÜDİNÇKANULUBEY X 177 86 91 9159 HASKÖY S. ULUBEY X 67 26 41 8160 İNAY KÖ.İÖO ULUBEY X 130 65 65 9161 OMURCA KS.İÖO ULUBEY X 127 70 57 11KÖY İÖO TOPLAMI 5 732 372 360 46162 AKSAZ KÖYÜ BSİÖ ULUBEY X 31 15 16 1163 BÜYÜKKAYALI ULUBEY X 62 34 28 6164 GEDİKLER ULUBEY X 28 15 33 2165 GÜMÜŞKOL ULUBEY X 44 23 21 4166KÜÇÜKKAYALIKÖYÜULUBEY X 36 17 19 1BSİÖ TOPLAMI 5 201 104 97 14KÖY.İÖO+BSİOTOPLAMI0 10 933 476 457 60ULUBEY İLÇESİTOPLAMI4 10 1926 972 954 98İL TOPLAMI 58 125 43562 22529 21033 1511175


Tablo 80: İlimizde Bulunan Pansiyonlu Okullar.Sıra NoİlçelerOkul AdıYatılı KapasiteErkekKızToplamYatılıöğrenciİlköğretimLiseBoş Kapasite kapasiteAçıklamalar1 MERKEZ FEVZİ ÇAKMAK YİBO 200 100 300 296 42 MERKEZ GÜRE YİBO 140 160 300 2<strong>05</strong> 953 MERKEZ YENİŞEHİR PİO 150 150 300 280 204 BANAZ Ş.SADIK KOZAK PİO 100 92 192 175 175 EŞME EŞME YİBO 150 150 300 278 226 EŞME ÜÇEYLÜL PİO 60 60 120 117 3İlköğretim Toplamı 800 712 1512 1315 1611 Merkez UŞAK LİSESİ KIZ0 192 192 190 2PANSİYONU2 Merkez UŞAK LİSESİ ERKEKPANSİYONU100 0 100 97 3 Eski VakıflarYurdu3 Merkez O.DENGİZ ANADOLU L. 0 100 100 90 104 Merkez FEN L. 72 192 264 115 1495 Merkez Ş.A.K.ANADOLU ÖĞR. L. 0 204 204 183 216 Merkez İMAM HATİP L.0 120 84 367 Merkez ANADOLU İMAM HATİPL.1208 Merkez ÖZEL ÜFTADE L. 120 0 120 65 519 Banaz Ş.NECATİ SARGIN 150 150 300 54 264ANADOLU L.10 Eşme Ş.ADEM ÇİFTÇİ ÇPL. 150 150 300 285 1511 Eşme AHMET AVCI AND. ÖĞ. 150 150 300 239 61L.12 Eşme İMAM HATİP L. 80 0 80 40 4013 Ulubey İMAM HATİP L. 60 0 60 23 37ORTAÖĞRETİM1002 1138 2140 1465 689TOPLAMIİL TOPLAMI 1802 1850 3652 1353 1119 1280176


M.3.3. Hastaneler ve Sağlık TesisleriCumhuriyetin ilk yıllarında Uşak kazasında iki hastane mevcuttu. Karahallı veUlubey nahiyelerinde sıhhiye memurları ve ebeler görev yapıyordu. Kazada hastanekurulmadan önce tren istasyonu caddesinde Uşak’ın eşraflarından Kırkyaranlı HacıVeli Ağazade Mehmet Efendi olarak tanınan şahsın evi hasta Müslümanlarıntedavisinde kullanıldı. 1915 yılında binada yeni düzenlemeler yapılarak GurebaHastanesi adı verildi. 1922 yılında Yunanlıların çıkardığı yangında bu hastane yandı.Arsasına Hacı Gediyzade Mehmet Efendi tarafından tek katlı bir bina yaptırıldı.Burada zührevi hastalıklar tedavi ediliyordu. Daha sonra bazı değişiklikler yapılaraktamamen hastane haline getirildi. 1926 yılında yeni bir hastane inşaa edildi ve 1938yılında faaliyete geçti.Uşak’ta bugün itibariyle, 500 Yataklı Devlet Hastanesi, 250 Yataklı SSKHastanesi, 20 Yataklı Özel Hastane, 1 Ana Çok Sağlığı Merkezi, 1 Halk SağlığıLaboratuarı, Uşak Merkez laboratuarı,1 Verem Savaş Dispanseri, 18 adet sağlıkocağı bulunmaktadır.Tüm bu sağlık tesislerinde 89 adet uzman, 170 adet pratisyen doktor, 25 adet diştabibi, 2 eczacı, 2 fizyoterapist, 2 diyetisyen, 3 biyolog, 2 psikolog, 2 sosyal çalışma,4 mühendis, 23 anestezi teknisyeni, 37 laboratuar teknisyeni, 53 röntgen teknisyeni,9 diş protez teknisyeni, 20 çevre sağlık teknisyeni, 159 sağlık memuru, 275 hemşire,464 ebe, 6 hastane müdür ve yardımcısı, 23 memur, 36 şoför, 156 hizmetli, 12teknisyen, 131 diğer olmak üzere toplam 17<strong>05</strong> kişi görev yapmaktadır.Sağlıkta hizmet veren İl <strong>genel</strong>inde 29 adet ambulans, 12 adet binek otomobilive 1 adet minibüs bulunmaktadır.M.3.4. Sosyal ve Kültürel TesislerUşak merkez’de kültürel tesis olarak Uşak Arkeolojik Müzesi, Uşak Atatürk veEtnografya Müzesi, İl Halk Kütüphanesi ve inşaatı devam eden Uşak Kültür Merkezibulunmaktadır.Uşak Arkeoloji Müzesi; 1970 yılında kadar geçici binada hizmet veren ArkeolojiMüzesi 23 Nisan 1970 yılında kendi binasında faaliyete geçmiştir. Bina, 994 m² arsa177


üzerine kurulmuştur. Kronolojik teşhir düzenlenmesi yanında mermer eserler vesikkeler teşhir edilmektedir.Müzede 19.086 adet arkeolojik eser, 13043 adet sikke, 58 adet mühür baskısı, 1adet tablet olmak üzere toplam 33600 adet arkeolojik eser bulunmaktadır.Müzenin yıllık ortalama ziyaretçi sayısı 15000 civarındadır.Uşak Atatürk ve Etnografya Müzesi; Kurtuluş Savaşı sırasında Ulu ÖnderAtatürk’ün karargah olarak kullandığı bina, Cumhuriyetin ellinci yılı münasebetiylekamulaştırılmış, 1978 yılında Uşak’ın Kurtuluş Günü olan 1 Eylül tarihinde hizmeteaçılmıştır. Bina 1900 yılında yapılmış olup Uşak’ın tarihi evlerinden biridir. Müzede,Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi giyim-kıyafet ve takıları, Ulu Önder Atatürk’ün yatak,çalışma ve misafir odaları ile birtakım eşyaları, Yunan mezalimine ait fotoğraflarolmak üzere 1412 adet etnografik eser bulunmaktadır. Müzeyi yılda ortalama 7000kişi ziyaret etmektedir.İl Halk Kütüphanesi; 1962 yılında geçici binada hizmete başlayan İlk HalkKütüphanesi, 1977 yılında kendi binasında faaliyete geçmiştir. Zemin artı iki katlıbinada okuma salonu, konferans salonu, kütüphane ve çocuk bölümleribulunmaktadır.İl Halk Kütüphanesine bağlı olarak ayrı bir binada Ragıp Sosyal ÇocukKütüphanesi ile gezici kütüphane yanında beş ilçe merkezinde ve dört belde detoplam 11 kütüphane mevcuttur. Toplam kitap sayısı 86806’dır.Uşak Kültür Merkezi; 1995 yılı yatırım programına dahil edilen Kültür Merkezininyapımına 1997 yılında başlanmış olup, inşaatı bitme aşamasına gelmiştir. UşakKültür Merkezi 7100 m² arsa üzerine 2926 m² alana oturmuş olup, toplam kullanımalanı 8500 m²’dir. İki blok, zemin ve artı iki kat olarak düzenlenmiştir. Kompleksiçerisinde açık sergilemeye de imkan veren çok seyirci kapasiteli büyük salon, 170seyirci kapasiteli küçük salon, 50 kişilik kafeterya, 200 m² çocuk okuma salonu, 300m² büyükler ve gençler için okuma salonu gibi üniteler yer almaktadır.178


M.3.5. Göçler ve Hareketli BarınaklarKonuyla ilgili bilgi edinilememiştir.M.3.6. Otel- Motel ve Turizm Amaçlı Diğer YapılarKonuyla ilgili bilgi G.3. bölümünde yer almaktadır.M.3.7. Bürolar ve DükkanlarMerkezdeki ticari alanlar çok dar olmakla beraber İsmetpaşa caddesi, KurtuluşMah Çavuş Çeşme sokak, Annaç Sokakta çoğu iş merkezi bulunmaktadır. Büroolarak daha çok binaların üst katları tercih edilmekte, alt katta gıda ve giyime yönelikticari binalar bulunmaktadır. İş merkezleri Zübeyde Hanım caddesine kadar gelişmegöstermektedir.M.3.8. Kırsal Alanda YapılaşmaKöylerde binalar <strong>genel</strong>de 2 katlı olmakla birlikte alt katlar <strong>genel</strong>de taş duvarlı, üstkatlar ise ahşap karkas duvarlı kerpiç dolguludur. Binaların bir çoğu iç avluluşekildedir ve avlu içersinde Traktör, saman, yem, tarımsal aletler yer almaktadır.M.3.9. Yerel Mimari ÖzelliklerGünümüzde Osmanlı yapı izlerini taşıyan evler çok az kalmıştır. Cumhuriyetin ilkyıllarında yapılmış olan ve Osmanlı mimarisi özelliklerini taşıyan sivil mimariörneklerine Aybey, Işık, Karaağaç ve Kurtuluş Mahallelerinde rastlamak mümkündür.Bu evlerin <strong>genel</strong>likle birinci katı taştan, ikinci katı ahşap, cumbalı beşik çatılı vebağdadi sıvayla yapılmış kiremitlidir. Bu evler Kültür Bakanlığınca koruma altınaalınmıştır.M.4. Sosyo-Ekonomik YapıM.4.1.GöçlerUşak toplam itibariyle dışarıya göç vermeyen bir ilimizdir. 1990 yılı nüfusverilerine göre aldığı göç 17362 verdiği göç 16792 kişi olmuş aldığı net göç toplam570 kişi net göç hızı ise %o 2 olarak gerçekleşmiştir. Yurtdışından aldığı göç 1832kişi verdiği göç ise 110 kişidir.179


Uşak <strong>genel</strong> olarak göçleri diğer illerin il merkezleri ile ilçe merkezlerindenalmaktadır.Uşak’ın en çok net göç aldığı il 1433 kişi ile İzmir’dir. Bunun nedeni tekstil ve derisanayinin gelişmesine bağlı olarak Uşaklı insanların yatırım yapmak amacıyla geridönmeleridir. 2’nci olarak en çok net göç aldığı il ise 845 kişi ile Manisa’dır. İstanbul287 kişi ile 3’ncü, Denizli 249 kişi ile 4’ncü Antalya 193 kişiyle 5’nci sırada yeralmaktadır.Uşak’ın en çok net göç verdiği ile ise 714 kişi Kütahya’dır. Bunu, 418 kişi ileAfyon, 381 kişi ile Ağrı, 254 kişi ile Maraş 239 kişi ile Adıyaman takip etmektedir.Diğer illere verilen net göç ile alınan net göç sayı itibariyle çok farklılıkgöstermemektedir.Uşak sanayisinin gelişmesi göçü tersine döndürmüş durumdadır. Özellikleorganize sanayi bölgelerinin kurularak ucuz altyapılı sanayi arsasının yatırımcıyasunulması buna en büyük etkendir.M.4.2. Göçebe İşçiler(Mevsimlik)Konu hakkında bilgi bulunmamaktadır.M.4.3. Kent Toprağının Mülkiyet DağılımıTablo 81:1994 Yılı Onaylı İmar Planı Alan KullanımlarıKullanım Alan (m²) Oran (%)Konut Alanları 1003,01 50,15Ticaret 9,40 0,50Sanayi 33,70 1,69Depolama 8,68 0,43KDKÇA 43,25 2,16Resmi Kurum 2,38 0,12Belediye Hizmet Alanı 1,75 0,09Eğitim 16,07 0,80Sosyo-Kültürel Tesis Al. 10,00 0,50Kreş 1,65 0,09Sağlık 1,75 0,09Dini Tesis Alanı 1,94 0,10180


Park ve Oyun Alanı 66,09 3,30Semt Spor Alanı 1,94 0,33Ağaçlandırılacak Alanlar 175,38 8,76TNKA 319,29 15,95Orman 87,30 4,36Dereler 4,99 0,25Karayolu 3,50 0,18Yollar ve Meydanlar 203,34 10,16Toplam 2000,00 100,00M.4.4. Konut Yapım Süreçleriİlimiz içersinde Uşak Belediye Başkanlığı tarafından Karaağaç köyü yoluüzerinde toplu konu alanı inşaatı devam etmektedir. 2400 konutlu, 57 kooperatiftenoluşmaktadır. Konut yapım süreci ise 5 yıldır.M.4.5.Gecekondu Islah ve Önleme BölgeleriUşak ilinde hazine arazilerine yapılan gece kondu evleri bulunmamaktadır.Ancak kaçak yapılar söz konusudur. İmar planı bulunmayan binaların ise imar ıslahçalışmalarıyla önlenmeye çalışılmaktadır.M.5.Yerleşim Yerlerinin Çevresel EtkileriM.5.1. Binalarda Ses İzolasyonuSes izolasyonları ısı izolasyonlarıyla birlikte düşünülmektedir.Bunun için çiftcam (izocamlar) kullanılmakta, ayrıca kısmen ısı izolasyonu içermektedir.M.5.2. Havaalanları ve Çevresinde Oluşturulan Gürültü Zonlarıİlimizde Havaalanı bulunmakta, ancak kullanılmamaktadır.M.5.3. Ticari ve Endüstriyel GürültüTicari ve Endüstri bölgelerindeki gürültünün kontrolü için gürültüyü meydanagetiren makine ve teçhizatın,gürültüsüz olanlar ile değiştirilmesi işlemiyapılmaktadır.Gürültülü kısımlarda meydana gelen gürültünün çevreye yayılmasınınönlenmesi için motor ve ya makinanın etrafı ses geçirmez malzeme ile181


kaplatılmaktadır.Ayrıca fabrikalarda çalışanların kulaklık kullanması suretiyle deendüstri bölgelerinde gürültü en aza indirgenmeye çalışılmaktadır.M.5.4. Kentsel AtıklarUşak ilindekanalizasyon şebekesi bulunmakla birlikte, İller Bankası GenelMüdürlüğü tarafından meskun alan içerisinde şebeke yenilemesi yapılmaktadır.Şebeke olmayan konut ve işyerleri şu an foseptik çukurları ile ihtiyaçlarınıgörmektedirler.Evsel Katı Atıklar Belediyenin y<strong>etki</strong>sini devrettiği özel firmaca günlük olaraktoplanmakta ve eski Gediz yolu üzerindeki çöp deponi alanında düzensiz olarakdepolanmaktadır. Zaman zaman Tehlikeli atıklar sınıfına giren atık ve artıklar da bualanda depolanmaktadır. Yine Sağlık kuruluşlarından toplanan Tıbbi atıklarda bualanda düzensiz olarak depolanmaktadır. Hali hazırda bu bölgedeki yapılaşmanınartmasıyla çöp deponi alanı yerleşim alanı içersinde kalmıştır.Çöp deponi alanının depolama ömrünü tamamladığı yerde düzenleme veağaçlandırma çalışmaları yapılmıştır. Düzenli deponi sahasıyla ilgili Ovademirlerköyü yakınlarında yeni bir çöp deponi alanı tespit edilmiş olup hazırlık çalışmalarıdevam etmektedir.Ayrıca il dahilinde biriken çöp yerleri ve çöp varilleri yaz mevsiminde ilaçlamamakinesi ile ilaçlanmakta gün aşırı da dumanlama sistemi ile ilaçlama aralıksızdevam etmektedir.Merkez ve 6 ilçede oluşan atık miktarları ve deponi alanları N.1 bölümündeverilmiştir.M.5.5. Binalarda Isı YalıtımıDış duvarlarda; strofor, cam yünü iki duvar arasına konularak izolasyonyapılmaktadır. Yada mantolama denilen yöntemle dış duvarda izolasyonyapılmaktadır. Pencerelerde ise çift cam yani ısı cam kullanılmaktadır. Binalarınçatılarında ise gaz beton, cam yünü ve strofor kullanılmaktadır.182


M.6. NüfusTablo 82 : Uşak İli 2000 Yılı Nüfus Sayımı Geçici SonuçlarıİLÇE ADI ŞEHİR NÜFUSU KÖY NÜFUSU TOPLAM KÖY SAY. BELDESAY.Merkez 136.879 42.596 179.475 91 3Banaz 16.579 27.088 43.667 45 2Eşme 11.669 27.178 38.847 57 3Karahallı 5.243 9.220 14.463 14 1Sivaslı 6.804 19.442 26.246 16 5Ulubey 5.110 14.846 19.956 23 4TOPLAM: 182.284 140.370 322.654 246 18Tablo 83 : Uşak İli Nüfusu.Sayım YılıYıllık Nüfus Artış Hızı1990 2000 %Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy290.398 146.809 143.589 322.654 182.284 140.370 10.53 21.64 -2.27M.6.1. Nüfusun Yıllara Göre DeğişimiTablo 84: Uşak İlinde Sayım Sonuçlarına Göre Nüfus Artışı.Sayım Yılı Nüfus Artan Nüfus Nüfus Artışı1927 16967 --- ---1935 17567 600 0.441940 18149 1182 0.661945 18779 630 0.691950 19636 857 0.911955 23496 3860 3.931960 29021 5525 4.701965 35517 6496 4.47183


1970 46392 10876 6.121975 58578 12186 5.251980 71469 12891 4.401985 88267 16798 4.701990 1<strong>05</strong>270 17003 3.851997 124042 18772 2.342000 136879 12837M.6.2. Nüfusun Cinsiyet ve Yaş Gruplarına Göre DağılımıTablo 85: Nüfusun Cinsiyet ve Yaş Gruplarına Göre Dağılımı (1990 Yılı DİE Verileri)YerleşimAdıİlçe Merkezleri Nüfusu Kırsal Nüfus Toplam NüfusErkek Kadın Toplam CinsiyetOranıErkekKadın Toplam CinsiyetOranıErkekKadın Toplam CinsiyetOranıMerkez 53128 52142 1<strong>05</strong>270 102 1924 20672 39876 93 72332 72814 145146 99Banaz 8434 5853 14287 144 1450 15832 30332 92 22934 21685 44619 106Eşme 5247 5300 1<strong>05</strong>47 99 1403 15262 29355 92 19340 2<strong>05</strong>62 39902 94Karahallı 2819 3020 5839 93 6114 6656 12770 92 8933 9676 18609 92Sivaslı 2892 2834 5726 102 8335 8743 17078 95 11227 11577 22804 97Ulubey 2592 2548 5140 102 6866 7197 14063 95 9458 9745 19203 97Toplam 75112 71697 146809 1<strong>05</strong> 6912 74362 143474 93 144224 146<strong>05</strong>9 290283 99Kırsal nüfustaki kadın fazlalığı ise, erkek nüfusun bir kısmının çalışmak amacıylaköy dışına göç etmesi ile ilgilidir. Nitekim Uşak ili kırsal nüfusunda cinsiyet oranı %93’e kadar düşmektedir. Hatta bu durum, dışarıya yönelik göçlerin görüldüğü Eşmeve Karahallı ilçe merkezleri için de söz konusudur. Gerçekten de 1990 yılındacinsiyet oranı Eşme’de % 99, Karahallı’da ise % 93 olarak tespit edilmiştir.Uşak’ta 1955 yılında erkeklerin % 56,8’i kadınların % 19’u, toplam nüfusun %37,7’si okuma yazma bilirken, 1980 yılında erkeklerde % 80,1’e, kadınlarda 55.8’e,toplamda % 67,0’a 1998 yılında ise erkeklerde % 98,8’e, kadınlarda % 93,2’yetoplamda ise % 96,0 çıkmıştır.Sağlık Ocağından alınan verilere göre yaş grupları ve yaş piramidi aşağıdaçıkarılmıştır.uyarlanmıştır.Sağlık Ocağı verileri 2000 yılı olup, 2001 yılına orantılı olarak184


Tablo 86: Yaş PiramitiErkek % Kadın % Toplam0-4 59<strong>05</strong> 4.2 5675 4.1 115804_9 6455 4.6 5839 4.2 1229510_14 5972 4.3 5772 4.1 1174315-19 6849 4.9 6615 4.7 1346420-24 6535 4.7 6771 4.8 1330725-29 6553 4.7 6418 4.6 1297130-34 5617 4.0 5598 4.0 1121435-39 5764 4.1 5788 4.1 1155240-44 4750 3.4 4645 3.3 939545-49 4316 3.1 4027 2.9 834350-54 3106 2.2 3131 2.2 623755-59 2443 1.7 2483 1.8 492560-64 2062 1.5 2327 1.7 438865-69 1729 1.2 2035 1.5 376370-74 1256 0.9 1410 1.0 266675-79 595 0.4 663 0.5 125880-84 241 0.2 317 0.2 55785+ 139 0.1 203 0.1 342Toplam 70284 50.2 69716 49.8 140000185


Şekil 35 : Cinsiyete Göre Nüfus.( Sağlık Ocağı Verileri)80-8470-7460-6450-5440-4430-34KadınErkek20-2410_140-40 2000 4000 6000 8000Erkek nüfus ile kadın nüfus sayı ve nüfus itibariyle birbirine çok yakındır.Uşak yaş grupları incelendiğinde nüfusun dengeli olduğu görülmektedir. Tümnüfus içinde % 8,3’ü 0-4 yaş, % 8,8’i 5-9 yaş % 8,4’ü 10-14 yaş, % 9,6’sı 15-19 yaşdiliminde görülmektedir.Toplam nüfusun ise yaklaşık % 6,1’inin 65 yaş üstü olduğu görülmektedir.0-14 Yaş + 65 üzeri nüfus * 100Bağımlılık Oranı =15-64 yaştaki nüfus35618+8586 * 100Bağımlılık Oranı = = 46,1495796Uşak <strong>genel</strong>inde 15-64 yaş arasındaki 100 kişiye karşın 0-14 +65 üzeri toplam46,14 kişi düşmektedir. Bağımlılık oranı 1990 yılı itibariyle Türkiye <strong>genel</strong>inde 64,68, İç186


Anadolu <strong>genel</strong>inde, 66,29 gerçekleşmiştir. 2001 yılıgerçekleşmiştir. Bağımlılık oranı Türkiye ortalamasının altındadır.Doğurganlık Oranı = 0-4 Yaş * 100 /14-44 Yaş KadınUşak için % 46,14 olarak= 11580*100/35836 = 32,31 olarak bulunmuştur.Uşak nüfusunun % 50,2’si erkek, % 49,8’i ise kadın nüfustan oluşmaktadır.M.6.3. İl ve İlçelerin Nüfus YoğunluklarıTablo 87 :2000 Nüfus Sayımına Göre Merkez İlçeye Bağlı Köylerin Nüfusu Ve HaneSayısını Gösterir ListeSIRA NO KÖYÜN ADI NÜFUSU HANE SAYISI UZAKLIĞI01 Akbulak 198 103 2102 Aktaş 228 72 1503 Alanyurt 310 304 5604 Altıntaş 278 65 16<strong>05</strong> Bağbaşı 465 272 1406 Belkaya 133 41 907 Beylerhan 289 99 1708 Boyalı 80 87 5909 Bozköy 283 91 1110 Bozkuş 1627 418 411 BÖLME 662 412 Buğdaylı 128 137 4213 Ciğerdede 553 106 614 Çamyazı 213 144 3415 Çamyuva 754 149 1916 Çarıkköy 526 125 1017 Çatalbayır 212 155 6318 Çevre 2338 3<strong>05</strong> 219 Çınarcık 80 57 1020 Çukurağı 2<strong>05</strong> 67 2921 Dağdemirler 265 95 1122 Dağyenice 117 89 923 Demirören 66 52 1424 Derbent 2336 570 2525 Dışkaya 196 138 5926 Eğlence 440 169 2527 Elmacık 313 141 1028 Emirfakı 91 59 2129 Eskigüney 530 127 2730 Eskisaray 431 122 1731 Eynihan 200 154 3032 Fakılı 209 62 4233 Göğen 437 113 1034 Gökçedal 377 79 1735 Gökçetepe 65 25 2336 Gücer 226 60 0637 Güneli 298 87 3138 Güre 2425 388 2539 Hacıkadem 212 90 440 H.Efendi Çift. 26 29 3041 Hisar 92 25 58187


42 Hocalar 100 56 1243 İkisaray 3<strong>05</strong> 113 544 Kabaklar 556 195 1345 Kalfa 412 147 446 Karağaç 355 186 1247 Karabeyli 2<strong>05</strong> 48 2148 Karacahisar 1011 180 1549 Karahasan 259 132 1550 Karaköse 29 21 2351 Karlık 202 99 1552 Kaşbelen 1125 310 853 Kapancık 83 52 2854 Kayaağıl 461 113 1555 Kediyünü 325 131 956 Karakuyu 2241 297 2657 Kılcan 570 170 558 Kırka 345 101 1559 Kısık 174 96 5260 Koyunbeyli 661 388 1461 Köprübaşı 116 47 3562 Kuyucak 236 72 263 Mesudiye 535 141 864 Mollamusa 222 98 3765 Muharremşah 711 233 766 Ormandamı 74 43 4067 Ortabağ 253 161 5968 Ortaköy 593 273 1069 Ovademirler 637 193 270 Örencik 114 45 3571 Paçacıoğlu 856 282 1872 Sarıdere 144 77 2173 Selikler 159 94 1574 Selviler 53 41 2075 Selvioğlu 547 165 2176 Sorkun 357 94 677 Susuzören 1492 386 1778 Şükraniye 219 146 2379 Taşkonak 251 192 6280 Ulucak 497 211 5581 Üçkuyular 318 310 3382 Ürün 141 50 1183 Yapağılar 725 122 1684 Yaşamışlar 152 88 1185 Yavu 158 66 886 Yeniköy 326 118 4587 Yenişehir 398 223 3688 Yeşildere 176 167 1289 Yoncalar 262 107 2090 Zahman 116 116 3191 İlyaslı 2145 350 17188


Tablo 88: Banaz İlçesi Köyleri 2000 Yılı Nüfus SayımıSIRA NO KÖYÜN ADI NÜFUSU01 Ahad 87302 Alaba 93603 Ayrancı 63304 Ayvacık 333<strong>05</strong> Bağkonak 38706 Bahadır 80807 Balcıdamı 14408 Baltalı 48809 Banaz 67910 Burhaniye 13011 Büyükoturak 271512 Corum 43613 Çamsu 43214 Çiftlik 72615 Çöğürlü 10416 Derbent 143217 Dümenler 43318 Düzkışla 24719 Düzlüce 23920 Gedikler 32821 Güllüçam 38422 Gürlek 95323 Hallaçlar 48324 Hasan 48725 Hatıplar 84826 Kaplangı 50127 Karacahisar 54028 Karaköse 55129 Kavacık 17630 Kaylı 22831 Kızılcaören 11432 Kızılcasöğüt 216533 Kızılhisar 144634 Kuşdemir 22535 Küçükler 11736 Küçükoturak 5637 Muratlı 55538 Ovacık 63039 Öksüz 48140 Paşacık 49141 Reşadiye 8242 Susuz 1<strong>05</strong>343 Şaban 47244 Ulupınar 24545 Yazıtepe 65946 Yenice 85947 Yeşilyurt 461TOPLAM 27795189


Tablo 89:Eşme İlçesi Köyleri 2000 Yılı Nüfus SayımıSIRA NO KÖYÜN ADI NÜFUSU01 Ağabey 120202 Ahmetler (B) 201703 Akçaköy 7004 Alahabalı 323<strong>05</strong> Araplar 25206 Armutlu 102507 Aydınlı 12108 Balabancı 31709 Bekişli 21410 Bozlar 36311 Camili 11712 Caberler 10313 CemalÇavuş 16414 Cevizli 17115 Çalıkhasan 7916 Çaykışla 39117 Davutlur 23818 Delibaşlı 26019 Dereköy 55220 Dereli 26521 Dervişli 67122 Emirli 10223 Eşmeli 35424 Eşmetaş 34525 Gökçukur 3926 Güllü (B) 200027 Güllübağ 73128 Güneyköy 15329 Günyaka 18930 Hamamdere 22831 Hardallı 6032 İsalar 15433 Kandemirler 20134 Karaahmetli 132135 Karabacaklı 24636 Karacaömerli 15937 Katrancılar 11438 Kayalı 72739 Kayapınar 63740 Kazaklar 22441 Keklikli 50242 Kıranköy 86243 Kocabey 13144 Kolankaya 28045 Konak 27346 Köseler 18447 Köylüoğlu 37148 Manavlı 13449 Narıncalı 111190


50 Narlı 28551 Oymalı 29852 Poslu 40453 Saraycık 113954 Şehitli 25<strong>05</strong>5 Takmak 66456 Uluyayla 52357 Yaylaköy 7<strong>05</strong>8 Yeleğen (B) 271259 Yeniköy 18260 Yeşilkavak 904TOPLAM 27178Tablo 90: Sivaslı İlçesi Köyleri 2000 Yılı Nüfus SayımıSIRA NO KÖYÜN ADI NÜFUSU01 Ağaçbeyli Kasabası 262602 Pınarbaşı Kasabası 241303 Selçikler Kasabası 302304 Tatar Kasabası 3274<strong>05</strong> Yayalar Kasabası 213906 Akarca 14307 Azizler 38108 Budaklar 53609 Cinoğlan 41110 Eldeniz 70911 Erice 52112 Hacım 36613 Hanoğlu 26514 Karaboyalık 29615 Ketenlik 54716 Kökez 37517 Özbeyli 17818 Salmanlar 34119 Samatlar 46620 Sazak 21321 Yeni Erice 136TOPLAM 19359191


Tablo 91:Karahallı İlçesi Köyleri 2000 Yılı Nüfus SayımıSIRA NO KÖYÜN ADI NÜFUSU01 Alfaklar 62702 Beki 39103 Buğdaylı 87804 Coğuplu 96<strong>05</strong> Çokaklı 34206 Delihıdırlı 99207 Dumanlı 34608 Duraklı 25209 Karayakuplu 55010 Karbasan kasabası 191111 Kavaklı 14012 Kaykıllı 69713 Kırkyaren 54814 Külköy 91215 Paşalar 538TOPLAM 9220Tablo 92: Ulubey İlçesi Köyleri 2000 Yılı Nüfus Sayım .SIRA NO KÖYÜN ADI NÜFUSU01 Akkeçili 9002 Avgan 237703 Aksaz 24504 Bekdemir 90<strong>05</strong> Büyükkayalı 74706 Çamdere 16607 Çamlıbel 32908 Çardak 27309 Çırpıcılar 4110 Dutluca 37811 Gedikler 38812 Gümüşkol 49913 Hanyeri 17814 Hasköy 161415 İnay 267616 İshaklar 16917 Karacaahmet 26918 Kıran 25819 Kışla Kasabası 152420 Köseler 32921 Kurudere 23722 Küçük İlyaslı 3123 Küçük Kayalı 42024 Külçen 14625 Omurca 172626 Söğütlü 7727 Sülümenli 202TOPLAM 15479192


M.6.4. Nüfus Değişim OranıNüfustaki artış ve azalış oranları Tablo 56’da verilmiştir.M.6.5. Yer Değiştirme OlaylarıKonu ile ilgili bilgi edinilememiştir.M.6.6. Turizm ve SeyahatUşak ilinde turistik amaçla seyahat eden nüfusun yoğun olarak yaşandığı yerler:İsmetpaşa caddesi, Kemalöz Mahallesi ve Batı Kent’tir.M.6.7. İşsizlikİlimizde Türkiye İş Kurumuna kayıtlı toplam 2820 işsiz bulunmaktadır. İşsizlerin2137’si Erkek, 683’ü Kadın’dır.Erkeklerin; 7<strong>05</strong>’i vasıfsız, 1432’si Vasıflı işsizdir.Kadınların; 218’i vasıfsız, 465’i Vasıflı işsizdir.KAYNAKLAR:İl Milli Eğitim MüdürlüğüNüfus İl Müdürlüğüİşçi Bulma Kurumu MüdürlüğüUşak Belediyesi Nazım İmar PlanıUşak Belediyesi Numarataj CetveliUşaklılar Eğitim ve Kültür Vakfı , 21. Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu, 2001193


N. ATIKLARN.1. Evsel Katı AtıklarAtıkların içinde bulunan teneke, demir, sac, plastik, kağıt gibi geri kazanılabilirnitelikteki atıkların oranı %10 dur..İlçelerde Toplanan Atık Miktarı Ve Deoplama AlanlarıUşak Belediyesi: İl <strong>genel</strong>inde konutlardan, ticari yerlerden, kurumlardan toplanantoplam katı atık miktarı yaz döneminde ortalama 100 ton/gün, kış döneminde 130ton/gündür. Kış döneminde kül ağırlığı toplam ağırlığın %20’sidir. Toplanan evselatıklar çöp deponi alanında depolanmaktadır. Katı atık depolama sahası şehiryerleşim merkezinin kuzey- batı yönünde Eski Gediz Yolu 4.km’ de yer almaktadır.Düzensiz depolama yapılmaktadır. Depolama kapasitesi olarak yaklaşık 100 Ha alanıkaplamaktadır. Depolama ömrü 50 yıllık olup ancak 3-5 yıl daha yeterli olacaktır.Banaz Belediyesi: Kış döneminde 25 ton, yaz döneminde 20 ton atıktoplanmaktadır. Katı atık depolama sahası, Banaz-Şaban Köy yolu üzerinde 5.km’ deyer almaktadır. Düzensiz depolama yapılmaktadır. Depolama alanı yaklaşık 32dönümdür. Depolama ömrü de yaklaşık 50 yıldır.Eşme Belediyesi:Kış döneminde 15 ton, yaz döneminde 11 ton atık toplanmaktadır.Katı atık depolama sahası, Eşme’nin Elvanlar mahallesi, Yaylak mevkiinde yeralmaktadır. Düzensiz depolama yapılmaktadır. Depolama alanı yaklaşık 50dönümdür. Depolama ömrü de yaklaşık 50 yıldır.Karahallı Belediyesi: Kış döneminde 8 ton, yaz döneminde 5 ton atık tolanmaktadır.Katı atık depolama sahası, Karahallı’ya yaklaşık 3 km mesafede, kızılyer mevkiinde(Cezaevi yanında) yer almaktadır. Düzensiz depolama yapılmaktadır. Depolamaalanı yaklaşık 100 dekardır. Depolama ömrü de yaklaşık 100 yıldır.Sivaslı Belediyesi: Kış döneminde 10 ton, yaz döneminde 8 ton atıktoplanmaktadır.Katı atık depolama sahası, Sivaslı’ ya yaklaşık 3 km mesafede194


Evrenli ve Akıncılar Mahallesinde yer almaktadır. Düzensiz depolama yapılmaktadır.Depolama alanı yaklaşık 40 dönümdür. Depolama ömrü de yaklaşık 10 yıldır.Ulubey Belediyesi: Kış döneminde 8 ton, yaz döneminde 5 ton atık toplanmaktadır.Katı atık depolama sahası, Ulubey’e yaklaşık 2 km mesafede Dilaver Mahallesi, EskiÇeşme mevkiinde yer almaktadır. Düzensiz depolama yapılmaktadır. Depolamaalanı yaklaşık 3.000 m 2 ’dir. Depolama ömrü de yaklaşık 15 yıldırN.2. Tehlikeli ve Zararlı Atıklarİlimizde deri, seramik ve tekstil sektörlerinden kaynaklanan tehlikeli ve zararlıatıklar oluşmaktadır. Deri işleme fabrikalarından Cr içeren sıvı atıklar ile traşlamaişleminden kaynaklanan katı atıklar oluşmaktadır. Tekstil ve yün yıkama tesislerindenkaynaklanan atıklar ise A.K.M., organik asitler, gres emisyonları, boyaları, solventleriiçerir. Boya atıklarında Cr ve sülfür bulunabilir. Dolayısıyla toksit <strong>etki</strong>si vardır.N.3.Özel AtıklarN.3.1.Tıbbi Atıklarİlimizde Devlet Hastanesi, Sigorta Hastanesi ve bir özel hastanebulunmaktadır. Günlük ortalama olarak 0.6 ton tahmin tıbbi atık toplanmaktadır. UşakBelediyesi tarafından özel bir firmaya verilen Tıbbi Atıklar toplanarak Çöp deponialanı yakınlarında özel olarak hazırlanmış olan alanda depolanarak üzeri kireçleörtülmektedir.N.3.2.Atık YağlarDeri işleme tesislerinden kaynaklanan atık yağlar gerek ilimizde bulunangerekse diğer illerde bulunan sabun fabrikalarında ham madde olarakkullanılmaktadır.N.3.3. Pil ve Akülerİl <strong>genel</strong>inde bu atıklar ayrı olarak toplanıp geri kazanım yapılmamaktadır. Şehirçöpleriyle karışık olarak toplanmaktadır.195


N.3.4. Cips ve Diğer Yakma Fırınlarından Kaynaklanan Küllerİlimizde yakma fırını bulunmamaktadır.N.3.5. Tarama Çamurlarıİlimizde bulunmamaktadır.N.3.6. Elektrik ve Elektronik AtıklarElektrik ve elektronik atıkların geri kazanımı yapılmamaktadır. Bertarafyöntemleri konusunda elimizde bilgi bulunmamaktadır.N.3.7. Kullanım Ömrü Bitmiş Araçlarİlimizde kullanım ömrü bitmiş araçlar için Trafik Şube Müdürlüğünden önceliklekayıtları silinmekte ve hurdaya ayrıldığına dair yazısı verilmektedir. Hurdaya ayrılmışolan araç şahıs malı olduğundan dolayı şahıslar bertarafını farklı şekillerdeyapmaktadır.N.4.Diğer AtıklarN.4.1.Radyoaktif Atıklar:İlimizde Radyoaktif atık bulunmamaktadır.N.4.2.Hayvan Kadavralarıİlimiz sınırları içerisinde 1 adet kombina (Yayla Akar Et Entegre Tesisi ) ve herilçede 1 adet olmak üzere 6 adet mezbahane bulunmaktadır. Hayvan kadavralarımezbaha içerisinde bulunan atık çukurlarına atılarak üzerlerine toz kireç yada creolindökülerek imha edilmektedir.N.4.3. Mezbaha Atıklarıİlimizde bir mezbahane bulunmaktadır. Tesiste günde ortalama 50 küçükbaş,8 büyükbaş hayvan kesimi yapılmaktadır. İşkembe atıkları şehir çöplüğünde imhaedilmekte, hastalıklı hayvanlar ve iç organları tesiste bulunan kapalı bir havuzdakireçlenerek imha edilmektedir. Kan ve dışkı atıkları çökeltme havuzunda çökeltilerekçöp sahasında imha edilmektedir.196


N.5. Atık YönetimiUşak’ta evsel katı atıklar düzensiz depolama yöntemi ile eski Gediz yoluüzerinde bulunan çöp depolama alanında düzensiz depolanmaktadır.Sanayi atıklarıiçin farklı bir depolama yöntemi kullanılmamakta olup evsel atıklarla aynı yerdedepolanmaktadır.N.6.Katı Atıkların Miktar ve Kompozisyonuİlimizde yaz döneminde 100 ton/gün, kış döneminde ise 130 ton/gün katı atıkoluşmaktadır. Bunların kompozisyonu ise yaz döneminde % 90 organik, % 10 gerikazanılabilir (kağıt,plastik,cam,metal,vs.) atık. Kış döneminde ise % 80 organik , %10 geri kazanılabilir, % 10 külN.7. Katı Atıkların Biriktirilmesi, Toplanması, Taşınması ve Transfer İstasyonlarıİlde atıklar Belediyenin denetiminde özel bir şirket tarafındantoplanmaktadır.Kaynağında ayrı toplama yapılmadığından çöpler karışık olaraktoplanmakta, çöp sahasında bir firma tarafından geri kazanabilir olanlarayıklanmaktadır. Atıklar belli bölgelerde konteynerlerde biriktirilmekte, belli bölgelerdeise poşetleme sistemiyle toplanmaktadır. Toplanan atıklar 13 m 3 ’lük ve 6 m 3 ’lüksıkıştırmalı çöp kamyonlarıyla taşınmaktadır. Transfer istasyonu bulunmamaktadır.N.8. Atıkların Bertaraf YöntemleriN.8.1. Katı Atıkların Depolanmasıİlimizde katı atıkların depolanması için düzensiz depolama yöntemikullanılmaktadır. Yaklaşık 50 yıldır kullanılan 100 hektarlık bu alan gaz çıkış bacalarıkonulup üzeri kapatıldıktan sonra ağaçlandırılmıştır. Alanın bir kısmında düzensizdepolama devam etmektedir.N.8.2. Atıkların Yakılmasıİlimizde yakma tesisi bulunmamaktadır.N.8.3. Kompostİlimizde kompost tesisi bulunmamaktadır.197


N.9. Atıkların Geri Kazanımı ve DeğerlendirilmesiGeri kazanılan atıkların türlerinin miktarları konusunda ayrı bir çalışmayapılmamakla birlikte, toplam evsel atıklar içersindeki oranın % 10 olduğubelirlenmiştir. İlimizde geri kazanım tesisi yoktur. Çöp döküm sahasında ayıklanancam, metal, kağıt v.s. atıklar geri kazanılmak üzere başka illere gönderilmektedir.N.10. Atıkların Çevre Üzerindeki EtkileriAtıklar düzensiz olarak boş araziye atıldığından sızan sular yeraltı sularınakarışarak kirlilik yaratmakta, rüzgarın <strong>etki</strong>siyle çevreye yayılan atıklar görsel kirlilikyaratmaktadır. Özellikle yaz döneminde atıkların kendiliğinden yanması sonucu hemhava kirliliği, hem de sahaya yakın yerleşim alanlarında yangın tehlikesioluşturmaktadır. Ayrıca atıklar sinek ve koku problemi yarattığından, atık ayırmaişiyle uğraşan şahısların sağlığını tehdit etmektedir.Kullanımda olan düzensiz depolama sahasının yerleşim birimlerine , havaya,toprağa ve doğal kaynaklara dolayısıyla insan sağlığına <strong>etki</strong>leri henüzaraştırılmamıştır. Yönetmeliklere uygun olarak yer seçimi yapılan düzenli çöp deponialanının kapsamlı bir şekilde projelendirilmesi ve denetimi ile gelecekte katı atıkdeponi alanlarından kaynaklanan sorunların ortadan kaldırılacağı düşünülmektedir.KAYNAKLAR:Uşak Belediye BaşkanlığıTarım il Müdürlüğü198


O. GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİMO.1. GürültüO.1.1. Gürültü KaynaklarıO.1.1.1. Trafik Gürültüsüİlimiz merkezinin İzmir -Ankara karayolu üzerinde bulunmasından dolayıotomobil, dolmuş, minibüs, tır, kamyon, şehirler arası yolcu otobüsleri vs, araç geçişibu karayolu üzerinden olmaktadır. İlimizde trafikten kaynaklanan gürültü kirliliği çeşitlipilot bölgeler seçilerek aşağıdaki ölçüm sonuçları elde edilmiştir.1. Gün Ölçüm DeğerleriTablo 93 : Uşak Merkez ilçede Çeşitli Noktalarda Yapılan Gürültü Ölçüm DeğerleriSaatÖlçümsonucuSaatÖlçümsonucuSaatÖlçümsonucuDörtyol 9:04 75,2 14:30 82,6 17:15 83,5Stadyum Kavşağı 10:00 79,6 14:00 75,0 17:00 80,6Özel İdare Kavşağı 9:00 70,5 13:50 73,2 16:55 82,4Dikilitaş Kavşağı 10:<strong>05</strong> 73,6 14:<strong>05</strong> 77,4 17:<strong>05</strong> 80,2Belediye Kavşağı 9:40 70,2 14:38 71,6 17:30 72,4Nuri Şeker Caddesi 9:30 80,0 14:50 76,8 17:20 73,4Sanayi Camisi 9:20 73,5 14:46 74,8 17:18 77,4Burma Cami 9:45 76,8 14:42 77,4 17:25 75,4Kütüphane Kavşağı 9:55 74,8 13:55 81,7 16:58 72,8İstasyon Karakolu 9:06 69,8 14:10 75,0 17:10 73,2199


2 . Gün Ölçüm DeğerleriSaatÖlçümsonucuSaatÖlçümsonucuSaatÖlçümsonucuDörtyol 9:50 74,6 14:35 78,7 16:<strong>05</strong> 79,4Stadyum Kavşağı 10:<strong>05</strong> 75,9 14:50 76,8 16:20 79,2Özel İdare Kavşağı 10:15 74,2 15:00 75,3 16:30 77,3Dikilitaş Kavşağı 10:00 73,6 14:45 82,1 16:15 78,8Belediye Kavşağı 9:20 72,2 14:15 72,3 15:45 71,6Nuri Şeker Caddesi 9:35 75,6 14:25 75,5 15:55 77,2Sanayi Camisi 9:45 73,8 14:30 76,4 16:00 74,6Burma Cami 9:30 73,5 14:20 74,6 15:50 75,2Kütüphane Kavşağı 10:10 74,2 14:55 71,3 16:25 73,5İstasyon Karakolu 9:55 72,3 14:40 75,6 16:10 74,2O.1.1.2. Endüstri GürültüsüEndüstriyel işyerlerinde kaynaklanan gürültü seviyelerinin en aza indirgenmesiM.5.3 bölümünde anlatılmıştır.Çalışanların günlük gürültüye maruz kaldıkları süreyekarşılık gürültü seviyesi, gürültü kontrol yönetmeliğinde belirlenen değerler içerisindekalmaktadır.O.1.1.3. İnşaat Gürültüsüİnşaatlardan gelen gürültünün azaltılması için kompresörlere ve diğer parçalayıcıaletlere susturucu takılması tavsiye edilir. Böylece gürültü , kaynağında önlenmişolmaktadır. Bu mümkün olmadığı takdirde inşaat sahasının etrafı gürültüyü azaltacakşekilde perdelerle çevrilmelidir. İlimizde çok büyük çaplı inşaatlar ve restorasyonçalışmaları dışında perde kullanılmamaktadır.O.1.1.4. Yerleşim Alanlarında Oluşan GürültülerYerleşim alanında oluşan gürültü seviyeleri O.1.1.1 bölümünde ölçülendeğerlerdir.O.1.1.5. Havaalanları Yakınında Oluşan Gürültüİlimizde Havaalanı bulunmaktadır. Ancak 2001 yılında kapatıldığı içinHavaalanından kaynaklanan gürültü söz konusu değildir.200


O.1.2. Gürültünün Çevreye Olan EtkileriO.1.2.1. Gürültünün Fiziksel Çevreye Etkileriİlimiz <strong>genel</strong>inde çeşitli madencilik faaliyetleri sırasında patlayıcı maddelerkullanılarak atmosferde şok dalgaları ve yüksek ses düzeyi oluşturmaktadır.Bu dayer içersinde sarsıntı yaratmakta ve çevredeki binaları da <strong>etki</strong>lemektedir.Bunlardandolayı fiziksel çevreye de <strong>etki</strong>si söz konusudur.O.1.2.2. Sosyal Çevreye EtkisiÇalışanların iş verimliliğini düşürmesi, dikkat dağıtması ve sonucunda da işkazalarını meydana getirmesi açısından oldukça önemli olup, sosyal çevreyi<strong>etki</strong>lemektedir.O.1.3. Gürültünün İnsanlar Üzerine EtkileriO.1.3.1. Fiziksel EtkisiGünlük yaşamın her anında çevremizi saran gürültü ortamı,çeşitli yönlerdensağlığımızı olumsuz <strong>etki</strong>lemektedir.Son yıllarda yapılan araştırmaların burgularıgürültü <strong>etki</strong>lerinin daha önceki yıllarda bilinen <strong>etki</strong>lerden çok daha ciddi boyuttaolduğu ortaya konulmuştur. Gürültünün işitme sistemine olan <strong>etki</strong>si çok büyüktür.Bu<strong>etki</strong> gürültü ile karşılaşma süresi ile orantılı olarak değişmektedir. Gürültü KontrolYönetmeliğin dede gürültüye maruz kalınan süre maksimum olması gereken gürültüseviyesi Tablo 66’da gösterilmiştir.Tablo 94: Maruz Kalına Bilecek En Yüksek Gürültü Seviyesi Ve SüreleriGürültüye Maruz Kalınan Süre (Saat/gün) Maksimum Gürültü Seviyesi dDA7,5 804.0 902.0 951.0 1000.5 1<strong>05</strong>0.25 1101/8 115201


O.1.3.2. Fizyolojik EtkisiEn bilinen <strong>etki</strong> gürültünün uykusuzluğa, uykuya geç başlamaya neden olmasıstresi arttırmasıdır. Gürültüye uzun süre maruz kalınması kalp atışlarında kanbasıncında, solunumda, gözbebeğinde değişiklik yarattığı, kandaki ürik asit ve lipidseviyelerini <strong>etki</strong>lediği belirlenmiştir.Yapılan araştırmalarda, yüksek düzeyde gürültüye maruz kalan işçiler veözellikle gürültüyle birlikte vibrasyon (titreşim) veya CO gibi zehirleyici maddeleremaruz kalınmasının (bileşik <strong>etki</strong>) kan basıncını arttırdığını ortaya çıkarmıştır. Ayrıcagürültü etnik ülser oranını da yükseltmektedir.O.1.3.3. Psikolojik Etkisiİnsanın,Çevre ve Ruh sağlığı çok önemlidir..İnsan biyolojik,sosyolojik vepsikolojik bir varlıktır.İnsan, toplumun içinde yaşamını sürdürmek zorundadır.Çevreyle her an içiçedir.Sürekli <strong>etki</strong>leşim halindedir insanın biyolojik yapısı çevreden uyarılarıalabilecek düzendedir.Göz, kulak, deri, dil ve benzeri.Ancak uyumlu, dengeli ve ruh sağlığı düzeli bir yaşam için uyarılarla alıcılar vemerkezlerin uyumlu çalışması zorunludur.Kulak ses uyarıcılarını alır ileticiler merkezegönderir bu işlem ruh sağlığını olumlu <strong>etki</strong>lemesi, uyarıcılar ve alıcılar arasındaki(eşikler ) yüksek, alçak, kuvvetli, zayıf gibi bir takım özellikleri taşıması gerekir.Örneğin gürültünün uyarıcılarının çok şiddetli ve düzensiz olması alıcıları, ileticileri vemerkezi olumsuz <strong>etki</strong>ler. Eğer bu olumsuzluk sürekli olursa organlarda bozulma, iyiçalışmama ve insanın çevre ile iletişimini bozar. Bu hal insanda sıkıntı, öfke gibidavranış belirtileri gösterir. Bu olumsuz davranış belirtilerinin bir süre sonra insandadepresyon, agresiflik ve bıkkınlık yarattığı görülmüştür.Bu nedenle uyarılar belirli şiddet görünüm gibi fiziksel özellikleri taşımalıdır.O.1.3.4. Performans EtkisiGürültü, moral bozukluğu yaratmakta ve çalışma performansını düşürerekyorgunluğa sebep olmaktadır.202


O.2.Titreşimİlimiz ve ilçelerinde yer alan taş ocakları ve madenler yerleşim birimlerineoldukça uzak alanlarda faaliyette bulundukları için alınan herhangi bir tedbirbulunmamaktadır.KAYNAKLAR:Çevre Kirlenmesi ve Kontrolü, Prof. Dr. Mehmet KARPUZCU,1994203


P. AFETLERP.1.Afet OlaylarıP.1.1. DepremlerUşak deprem yöresi 37.50 0 – 39.50 0 N enlemleri ile 28.00 0 – 31.00 0 E boylamlarıarasında kalan sahayı kapsar.Yapılan araştırmalara göre Uşak 2.derece deprembölgesinde yer almaktadır.Son 2000 yılda Uşak deprem yöresinde meydana gelen süre magnitüdü 4 vedaha büyük 597 depremin 560’ı bu dönemde kaydedilmiştir.Eldeki kayıtlara göre, budönemde oluşan depremlerin büyük bir kısmı Simav,Gediz ve Büyük Menderesgrabellerinde toplanma göstermiştir.Bu 560 depremin 72’si Batı Anadolu’daki depremistasyonlarının henüz yaygınlaşmadığı 1900-1950 arasında,488’i ise depremistasyonlarının önceki 50 yıla göre sayısının arttığı 1950-2000 arası kaydedilmiştir.1900-2000 yılları arasında olmak üzere,28 kez şiddetli deprem olmuştur.28depremin 2’sinde magnitüd 7 ve daha büyüktür.(3 Ekim 1914 Dinar depremi,28 Mart1970 Gediz depremi).560 depremin %70’inin odak derinliği 0-30 km arasındadır.USGS tarafındanhazırlanmış bulunan dünya kabuk haritasına göre Batı Anadolu’daki kabukkalınlığının 30km civarında olduğu düşünülürse deprem odaklarının büyük birkısmının kabuk içinde olduğu belirtilebilir.P.1.2. Heyelan ve Çığlarİlimiz sınırları içersinde merkez ilçe Ulucak köyü, Banaz İlçesi Kaplangı ve AlabaKöyleri heyelan riski taşıyan alanlardır. Ancak bu alanlarda bugüne kadar büyükçapta bir heyelan meydana gelmemiştir.Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü bu köylerigözlem altında tutmaktadır buralarda küçük çaplı akmalar meydana gelmiştir.P.1.3. SellerYerleşim birimi içersinde evlerinde zarar görebileceği sel felaketiyaşanmamıştır.Ancak yağışların fazla olması sebebiyle Gediz ve Banaz nehirleriçevresindeki ekili arazilerde sel felaketi meydana gelmiştir.204


P.1.4. Orman ve Otlak YangınlarıTablo 95:2002-2004 Yıllarında Çıkan Orman YangınlarıOrman Alanının Bulunduğu YerleşimMerkezininYılAdıToplamOrmanAlanı(ha)Otlatma BaskısıAltında BulunanOrman Alanı (ha)Miktarı (ha)Kaybedilen Orman AlanınınAğaçTürüAğaçSayısı(Bin)Nedeni *2002“““““MerkezBanazEşmeSivaslıUlubeyGenel Alan52.44459.20458.02725.69224.841,5220.209}4.2759.824.98Meşe+ÇamYangınAçma Yerleşmeİşgal Fayd.MadenArama/İşletme2003“““““MerkezBanazEşmeSivaslıUlubey52.44459.20458.02725.69224.841,55.907.8} 14.655Çam+MeşeYangınAçma Yerleşmeİşgal Fayd.MadenArama/İşletme2004“““““MerkezBanazEşmeSivaslıUlubey52.44459.20458.02725.69224.841,521.55} 11.516.8450Çam+MeşeYangınAçma Yerleşmeİşgal Fayd.MadenArama/İşletmeP.1.5. FırtınalarSon yüzyıl içersinde fırtınalardan dolayı <strong>etki</strong>lenen bir alan görülmemiştir.2<strong>05</strong>


P.2. Afetler ve Sağlık ZararlarıKonu ile bilgi edinelememiştir.P.3. Afetlerin Etkileri ve Yardım TedbirleriP.3.1. Sivil Savunma BirimleriKadrolar:Adedi:Sivil Savunma Müdürü 1Merkez İlçe Sivil Savunma Müdürü 1Şef 2Sivil Savunma Memuru 2Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni 2Sağlık Memuru 1Arama Kurtarma Teknisyeni 8Şoför 1Hizmetli 1Sivil Savunma Teşkillerinde Bulunan Yükümlü KadrosuKadrolar:Adedi:Karargah Servisi 42Kılavuzluk Servisi 72Kurtarma Servisi 86İlk Yardım Servisi 35Ambulans Servisi 45Sosyal Yardım Servisi 27Emniyet Trafik Servisi 34İtfaiye Servisi 34Hastaneler Servisi 34Teknik Onarım Servisi 34TOPLAM 443206


443 Mükellef + (%15) = 67 + 443 = 510 Mükellef Personel bulunmaktadır.Ayrıca Kurum ve Kuruluş araç ve gereçlerinden oluşan 129 kişilik İl AcilKurtarma ve Yardım Ekibi oluşturulmuş olup, kuruluş ve çalışma yönergesihazırlanmıştır.1-Afetzedelerin yerleşimi ile ilgili <strong>planlama</strong>lar yapılmış olup, Bozkuş Köyü ileHavaalanı arasında 100.000 m2’lik alan ile köy merasından da faydalanılacak veafetler için geçici iskan olarak kullanılacaktır.2-Mültecilerin yerleşimi ile ilgili <strong>planlama</strong> ilimiz Köy Hizmetleri İl Müdürlüğüncehazırlanmıştır.Mültecilerin yerleşecekleri; yerleşim planları bu planda belirtilmiştir.P.3.2. Yangın Kontrol ve Önleme TedbirleriUşak il sınırları içersinde açılan her türlü iş yerinde ruhsatlandırma aşamasındayangınla ilgili tedbirler gözden geçirilir. Yangın riski büyük olan stratejik noktalardaolası bir yangın ihtimaline karşı anında müdahaleyi sağlamak amacı ile yol üzerinehidrat kurulmuştur.Kamu kurum ve kuruluşlarında periyodik denetimler yapılarak bu yerlerdekieksiklikler rapor halinde şahıslara bildirilerek gerekli eksikliklerin giderilmesi sağlanır.Okul,Fabrika,Hastane,Huzurevi ve diğer kamu kurumlarının talepleridoğrultusunda konferans panel ve tatbikatlarla yangın konusunda gerekli bilgilerverilmektedir.Yerel radyo ve televizyon gibi yayın organlarında orman hububat yangınlarında,mesken ve fabrika yangınları konusunda gerekli bilgiler verilir.İl merkezinde itfaiye <strong>müdürlüğü</strong>nde 11 itfaiye aracı ve 1 Adet Arama Kurtarmaaracı ve 55 personel bulunmaktadır.Olası bir yangın durumunda 4 araç ve şoför dahil10 personel olay yerine giderek yangına müdahale etmektedir.P.3.3. İlkyardım Servislerİlimizde 112 ilkyardım servisleri 5 adet ilçede, 2 adet merkez ilçede olmak üzeretoplam 7 adet ilkyardım servisi hizmettedir. 24 saat aralıksız hizmet vermekte veolası kaza ve hastalıklara karşı Acil Tıbbi Müdahale uygulanmaktadır.207


P.4.4. Afetzedeler ve Mültecilerin Yeniden İskanıUşak ilinde afetzedeler ve mültecilerin yeniden iskanı ile ilgili çalışmalarbulunmamaktadır.P.3.5. Tehlikeli ve Zehirli Maddelerin Sınırlar arası Taşınması İçin AlınanTedbirlerİlimizde tehlikeli ve zararlı maddelerin sınırlar arasına taşınmasıyla ilgili alınantedbirler konusunda bilgi edinilememiştir.P.3.6. Afetler ve Büyük Endüstriyel Kazalarİlimiz sınırları içersinde afet ve büyük endüstriyel kazalar meydana gelmemiştir.KAYNAKLAR:İl Sivil Savunma MüdürlüğüOrman İşletme Müdürlüğüİl Sağlık Müdürlüğü21. Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu, Uşaklılar Eğitim ve Kültür Vakfı,2001208


R. SAĞLIK VE ÇEVRER.1. Temel Sağlık HizmetleriR.1.1.Sağlık Kurumlarının DağılımıTablo 96: İl Sınırları İçerisinde Bulunan Sağlık Kuruluşları.(20<strong>05</strong>)MERKEZ BANAZ EŞME KARAHALLI SİVASLI ULUBEYHastane (*) 3 1 1 1 1Sağlık Merkezi - -Sağlık Ocağı (**) 19 11 9 4 7 5AÇSAP Merkezi 1Verem Savaş 1Dispanseri(*): İl Merkezindeki Hastane Sayısı: 1 Devlet Hastanesi1 1 Eylül Devlet Hastanesi1 Özel Hastane’dir.(**): İl Merkezindeki Sağlık Ocağı Sayısı: 7 Merkez Sağlık Ocağı,12 Köy Sağlık Ocağı’dır.R.1.2. Bulaşıcı HastalıklarTablo 97: Bulaşıcı Hastalıkların Yıllara Dağılımı.(2004)YILLARBOĞMACATETANOZKIZAMIKTİFOPARATİFOA.DİZANTERİB.DİZANTERİHEPATİT-AHEPATİT-BK.Ş.ISIRIKBRUSELLAM.MENENJİTGULEİN B.S.KIZILS.ANJİNSİFİLİSSITMATBCŞARBONENFLUENZADİFTERİAİDSKALA AZAR1997 2 224 80 1 283 10 120 51 909 104 2 - 26 2 2 3 91 1 75 1 -1998 4 10 96 128 9 143 289+10 93 863 51 4 3 39 2 3 5 84 - - - -1999 22 14 1 41 1 167+10 60 812 48 6 - 25 1 - 5 77 - - - 1 -2000 5 10 42 2 3 28 - 55 38 924 43 - - 12 - 1 7 69 - - - - -2001 1 - 271 22 2 113 2 50 33 720 84 4 - 11 - 1 - 57 2 - - - -2002 - - 5 3 3 15 - 28 29 716 37 1 - 9 - - 1 51 - - - - -2003 2 - 7 - - 6 - 25 19 586 73 - - 3 - 2 1 66 1 - - - 12004 - - 32 54 - 18 - 35 35 752 98 - - 3 - 2 - 56 - - - - -20<strong>05</strong> 86 45 104 39 246 3209


Tablo 98:2002 Yılı Bulaşıcı Hastalıkların Aylara DağılımıAYLARBOĞMACATETANOZKIZAMIKTİFOPARATİFOA.DİZANTERİB.DİZANTERİHEPATİT-AHEPATİT-BK.Ş.ISIRIKBRUSELLAM.MENENJİTGULEİN B.S.KIZILS.ANJİNSİFİLİSSITMATBCŞARBONKALA-AZAROCAK 1 10 6 76 3 8 4ŞUBAT 2 1 31 3 3MART 1 52 2 1 4NİSAN 8 6 3 47 2MAYIS 1 1 2 3 72 8 5HAZİRAN 1 1 6 67 2 1 4TEMMUZ 1 1 5 90 3 6AĞUSTOS 84 1 5EYLÜL 2 2 2 46 4 1 4EKİM 1 2 2 2 2 3 72 8 5KASIM 1 1 33 1 4ARALIK 1 2 46 2 5TOPLAM 5 3 3 15 28 29 716 37 1 9 1 51Tablo 99:2003 Yılı Bulaşıcı Hastalıkların Aylara DağılımıAYLARBOĞMACATETANOZKIZAMIKTİFOPARATİFOA.DİZANTERİB.DİZANTERİHEPATİT-AHEPATİT-BK.Ş.ISIRIKBRUSELLAM.MENENJİTGULEİN B.S.KIZILS.ANJİNSİFİLİSSITMATBCŞARBONKALA-AZAROCAK 1 25 4 7ŞUBAT 13 2 3MART 2 1 1 8 1 34 9 1 8NİSAN 3 3 40 5 4 1MAYIS 2 1 42 4 1 1 7HAZİRAN 1 1 73 6 3TEMMUZ 1 4 79 22 1 8AĞUSTOS 1 1 60 8 1 6EYLÜL 3 7 79 7 4 1EKİM 3 43 1 8KASIM 1 1 43 1 3ARALIK 11 1 58 4 1 5TOPLAM 2 7 6 25 15 589 73 3 2 1 66 1 1210


Tablo100:2004 Yılı Bulaşıcı Hastalıkların Aylara DağılımıAYLARBOĞMACATETANOZKIZAMIKTİFOPARATİFOA.DİZANTERİB.DİZANTERİHEPATİT-AHEPATİT-BK.Ş.ISIRIKBRUSELLAM.MENENJİTGULEİN B.S.KIZILS.ANJİNSİFİLİSSITMATBCŞARBONKALA-AZAROCAK 2 1 9 7 36 1 5ŞUBAT 7 5 50 1 7MART 1 1 4 8 43 5 6NİSAN 6 1 7 49 3 6MAYIS 8 1 1 2 3 60 9 1 5HAZİRAN 10 13 1 1 83 45 1 4TEMMUZ 3 2 1 1 1 84 4 4AĞUSTOS 6 2 1 67 5 5EYLÜL 15 5 3 2 75 3 7EKİM 2 4 4 2 67 7 2KASIM 2 2 1 68 4 1 1 1ARALIK 9 4 3 70 11 1 4TOPLAM 32 18 35 35 752 98 3 2 56Tablo101:20<strong>05</strong> Yılı Bulaşıcı Hastalıkların Aylara DağılımıAYLARAKUT KANLI İSHALBRUSELLOZGONOREHEPATİT AHEPATİT BHEPATİT CKABAKULAKKIZAMIKKIZAMIKÇIKKUDUZ RİSKLİTEMASSİFİLİSTİFOOCAK 1 15 1 8 3 1 16 70 5ŞUBAT 1 18 13 4 20 10 45 5MART 3 16 15 4 26 22 10 56 23NİSAN 4 25 10 2 115 13 15 64 1MAYIS 1 19 8 3 85 10 9 75 1HAZİRAN 2 23 7 3 42 3 3 73TEMMUZ 2 25 12 2 5 1 86 1 2AĞUSTOS 2 31 6 3 2 1 75 2EYLÜL 3 26 6 4 1 59EKİM 17 3 2 5 1 53 2KASIM 1 15 1 10 5 6 47 3ARALIK 3 16 6 4 5 36 3TOPLAM 23 246 2 104 39 2 291 86 48 739 3 45211


Tablo 102 : 2001 Yılı Bulaşıcı Hastalıkların İlçelere Göre Dağılımı.İLÇELERBOĞMACATETANOZKIZAMIKTİFOPARATİFOA.DİZANTERİB.DİZANTERİHEPATİT-AHEPATİT-BK.Ş.ISIRIKBRUSELLAM.MENENJİTGULEİN B.S.KIZILS.ANJİNSİFİLİSŞARBONDİFTERİAİDSKALA-AZARMERKEZ İLÇE 1 214 20 2 111 2 31 23 311 36 4 7 1 1BANAZ 24 1 1 1 139 2EŞME 13 1 5 3 100 35 2 2KARAHALLI 1 11 4 41 2SİVASLI 17 1 1 1 54 6 1ULUBEY 2 2 1 75 3 1TOPLAM 1 0 271 22 2 113 2 50 33 720 84 4 0 11 0 1 2 0 0 1Not: Brucella, Şarbon,Kuduz Şüpheli Isırık Ve Kala-Azar Zoonoz Hastalıklar GrubunaGirmektedir.R.1.2.1. İçme ve Kullanma SularıKöy Hizmetleri Belediye sınırları dışında bulunan tüm köy ve mezralarda içmesuyu amaçlı sondajları yapmaktadır.Köylerde ve mezralarda temin edilecek içmesuyu için yapılan sondajlarda mutlak suretle kimyasal ve Bakteriyolojik analizyapılmakta ve çıkan sonuca göre;-İçilebilir ve kullanılabilir standartlar içersinde kalırsa klorlama yapılarak köyünkullanımına verilmektedir.-Bakteriyolojik bakımdan sonucun uygun çıkmaması durumunda klorlama cihazıbağlantısıyla köy kullanımına tahsis edilmektedir.-Sonucun kimyasal bakımdan uygun çıkmaması durumunda kuyu kapatılarakişletmeye açılmamaktadır.Uşak Belediyesi sınırları içersinde ki yerleşim yerleri alanlarına verilecek olaniçme ve kullanma suyu Uşak belediyesi tarafından kuyulardan çekilerek hıfsızsıha dadepolanmakta ve klorlama cihazı ile klorlaması yapıldıktan sonra şehrin kullanımınaverilmektedir.R.1.2.2. Denizlerİlimizde deniz bulunmamaktadır.212


R.1.2.3. Zoonoz HastalıklarTarım İl Müdürlüğünce 2002 yılı Kasım ayı sonu itibarıyla yapılan salgınhastalıklarla mücadele programı çerçevesinde aşağıdaki tabloda belirtilen aşılamaçalışmaları gerçekleşmiştir.Tablo 103: İlimizde Aşılama Çalışmaları.AŞININ ADI PROGRAM GERÇEKLEŞME İLKBAHAR SONBAHARŞAP (B.B.) 113.486 64.03232.696%57.431.336%55.2ŞAP (K.B.) 0 19.988 9.142 10.846BRUCELLOZİS (S19) 4.750 2.071 % 43.6BRC.MEL.REV 1 GENÇ 38.500 15.032 39%BRC.MEL.REV 1 ERGİN 3.741 14.276 381%KOYUN VEBASI (PPR) 31.227 14.539 % 46.5MAVİDİL 4.613 3.680 % 79.7ANTHRAX (B.B.) 420 425 101%ANTHRAX (K.B.) 1.185 610 % 51.4K.K. ÇİÇEK 30.779 26.540 % 86.2KUDUZ 3.100 2.365 % 76.2NEWCASTLE 1.600 50.410 3150%RUAM 0 47 -2003 yılı itibarıyla yapılan salgın hastalıklarla mücadele programıçerçevesinde aşağıdaki tabloda belirtilen aşılama çalışmaları gerçekleşmiştir.Tablo 104: 2003 Yılı Aşı TablosuAŞININ ADI PROGRAM GERÇEKLEŞME %ŞAP (B.B.) 100.210 72.655 72,5ŞAP (K.B.) 0 74.869 -BRUCELLOZİS (S19) 3.800 1.453 38,2BRC.MEL.REV 1 GENÇ 30.500 4.852 16,0BRC.MEL.REV 1 ERGİN 4.400 13.710 311,5KOYUN VEBASI (PPR) 29.557 24.934 84,3MAVİDİL 3.500 3.625 103,5ANTHRAX (B.B.) 420 464 110,4ANTHRAX (K.B.) 1.185 1.040 87,7K.K. ÇİÇEK 29.000 42.389 146,0KUDUZ 5.791 2.578 44,5NEWCASTLE 11.000 5.588.800 50.800,0RUAM 0 62 -213


Şap AşılamalarıToplam 63.808 B.Baş sığır İlkbahar ve Sonbahar dönemindeaşılanmıştır.İlkbahar döneminde 32.696 Büyükbaş hayvan aşılanmışolup,gerçekleşme oranı % 57,4 Sonbahar döneminde 31.336 Büyükbaş hayvanaşılanmış olup,gerçekleşme oranı %55,2 ’dir.İlkbahar döneminde 9.142 Küçükbaş,Sonbahar döneminde 10.846 Küçükbaş hayvan aşılanmıştır.Bu mücadele çalışmalarında İl Özel İdare desteği de alınarak 20.000 doz aşıtemin edilmiş ve bire bir aşılama şeklinde 40.000 doz aşı finanse edilmiştir.2003 Toplam 72.655 B.Baş ve 74.869 K.Baş hayvan İlkbahar ve sonbahardöneminde aşılanmıştır. Şimdiye kadar Büyükbaş hayvan aşılaması gerçekleşmeoranı % 72,5’dir.Brucella Abortus (S.19 ) Aşılamaları2002 yılı programı çerçevesinde yapılan aşılamalarda 4.750 baş olarakprogramlanan Brucella S19 Genç aşılamasında 4-8 ay arası dişi danalardan 2.071adedi aşılanmış olup, proje gerçekleşme oranı %43.6 olmuştur.Bu çalışmalarda özellikle Ön Soy Kütüğüne kayıtlı birlik hayvanlarınınaşılanmasına öncelik verilmiştir.2003 yılı programı çerçevesinde yapılanaşılamalarda 3.800 olarak programlanan Brucella S19 Genç aşılamasında 4-8 ayarası dişi danalardan 1.453 adedi aşılanmış olup, proje gerçekleşme oranı %38.2olmuştur.Bu çalışmalarda özellikle Ön Soy Kütüğüne kayıtlı birlik hayvanlarınınaşılanmasına öncelik verilmiştir.20<strong>05</strong> yılı içinde sığır Brucella aşılaması 3.749 adet’tir.Koyun Brucella aşılaması22.975 adet.214


Brucella Melitensis (Rew-1 ) Genç ve Ergin Aşılamaları2002 yılı programında öngörülen 38.500 adet dişi kuzu ve oğlak aşılamasıprograma alınmış olup, 15.032 baş adet aşılanarak proje % 39 oranındagerçekleşmiştir.Ergin programında ise, son iki yıl sirayete maruz 3.741 baş olup,yetiştiricilerin ergin aşıya olan talebi üzerine gerçekleşme 14.276 adet olmuş, proje%381 oranında gerçekleşmiştir.2002 yılında temin edilen V pensleriyle aşılanan tüm hayvanlar V çentikpensiyle işaretlenmiştir.2003 yılı programında öngörülen 30.500 adet dişi kuzu ve oğlak aşılamasıprograma alınmış olup, 4.852 baş adet aşılanarak proje %16 oranındagerçekleşmiştir.Ergin programı ise, 4.400 baş olup, gerçekleşme 13.710 adet olup, proje%311,5 oranında gerçekleşmiştir.Aşılanan tüm hayvanlar V çentik pensiyle işaretlenmeye çalışılmıştır.Koyun Vebası Aşılamaları2002 yılı programı çerçevesinde son iki yılda hastalık görülen mihraklardakisirayete maruz K.Baş hayvanların aşılanması programa alınmıştır. Hedef program31.227 olup, yapılan aşılamalarda 14.539 K.Baş aşılanabilmiş ve programgerçekleşmesi %46,5 olmuştur.2003 yılı programı çerçevesinde son iki yılda hastalık görülen mihraklardakisirayete maruz K.Baş hayvanların aşılanması programa alınmıştır. Hedef program29.557 olup, 24.934 K.Baş aşılanabilmiş ve program gerçekleşmesi %84,3olmuştur.Mavi Dil Aşılamalarıİlimiz 2002 yılı programında bulaşmadan riskli bölgelerimizde 4.613 K.başhayvan aşılanmak üzere programa alınmış olup,bu program doğrultusunda 3.680k.baş hayvan Mavidil aşısıyla aşılanmış ve program %79,7 oranındagerçekleştirilmiştir.215


İlimiz 2003 yılı programında bulaşmadan riskli bölgelerimizde 3.500 K.başhayvan aşılanmak üzere programa alınmış olup, bu program doğrultusunda 3.625k.baş hayvan Mavidil aşısıyla aşılanmış ve program %103.5 oranındagerçekleştirilmiştir.Anthrax aşılamalarıSon beş yıldaki hastalık mihraklarında sirayete maruz 420 B.Baş, 1.185 K.Başhayvan aşılanması programlanmış ve yapılan çalışmalarda; 425 adet B.başaşılanarak %101 ve 610 K.baş aşılanarak %51.4 oranında başarı sağlanmıştır.Son beş yıldaki hastalık mihraklarında sirayete maruz 420 B.Baş, 1.185 K.Başhayvan aşılanması programlanmış ve yapılan çalışmalarda; 464 adet B.başaşılanarak % 110.4, 1.040 K.Baş hayvanlarda ise % 87.7 oranında başarısağlanmıştır.Koyun-Keçi Çiçek Aşılamaları2002 yılı programında 30.779 adet K.baş’ın aşılanması hedeflenmiş olup,26.540 adet K.Baş’ a Çiçek aşısı yapılmış ve programda % 86,2 oranında başarısağlanmıştır.Bu aşılamalarda, çiftçilerimizin yoğun talepleri olmuş ve mihrak dışıaşılamalar da isteğe bağlı olarak yapılmıştır.2003 yılı programında 29.000 adet K.baş’ın aşılanması hedeflenmiş olup,42.389 adet K.Baş’ a Çiçek aşısı yapılmış ve programda %146 oranında başarısağlanmıştır.Kuduz (Kelev ) AşılamalarıKuduz Hastalığı’ nın zoonotik olması nedeniyle bölgemizde önem arz edenbir aşılamadır. 2002 yılı programında 3.100 adet kedi-köpek Kuduz aşılamasıprograma alınmış olup, gerek köylerde yapılan taramalarımızdaki aşılamalar,gerekse dispanserlerimizde yürüttüğümüz kayıt ve aşılamalarda 2.365 adet kediköpekaşılanıp, kayıt altına alınmış olup, % 76,2 oranında başarı sağlanmıştır.216


Kuduz ısırık takibi sonucu 1 adet ineğe Simple aşılaması yapılmıştır.2003 yılı programında 5.791 adet kedi-köpek Kuduz aşılaması programaalınmış olup, gerek köylerde yapılan taramalarımızdaki aşılamalar, gereksedispanserlerimizde yürüttüğümüz kayıt ve aşılamalarda 2.578 adet kedi-köpekaşılanıp, kayıt altına alınmış olup, % 44,5 oranında başarı sağlanmıştır.20<strong>05</strong> yılında 3.300 adet kuduz aşısı yapılmıştır.Newcastle Aşılamalarıİlimizde risk taşıyan bölgelerde 1.600 adet kanatlı hayvanın aşılamasıprogramlanmış olup, ilimizde etlik amaçlı tavukçuluk yapan Gedik Tavukçulukİşletmesinin kendi kümeslerinde uyguladıkları aşılmalarla, 50.410 adet kanatlıhayvan aşılanmıştır.Böylece programa göre gerçekleşme % 3150 olmuştur.İlimiz tavukçuluğunda önemli bir yer tutmakta olan Gedik Tavukçuluk veAbalıoğlu Tavukçuluk İşletmeleri kendi kümeslerinde Newcastle ve Gumboroaşılamalarını düzenli bir şekilde uygulamaktadırlar.İlimiz tavukçuluğunda yoğun bir şekilde Gedik Tavukçuluk kendikümeslerinde Newcastle ve Gumboro aşılaması yapılmaktadır.İlimizde risk taşıyan bölgelerde 11.000 adet kanatlı hayvanın aşılamasıprogramlanmış olup, ilimizde etlik amaçlı tavukçuluk yapan Gedik Tavukçulukİşletmesinin kendi kümeslerinde uyguladıkları aşılmalarla, 5.588.800 adet kanatlıhayvan aşılanmıştır. Böylece programa göre gerçekleşme % 50.800 olmuştur.Ruam Test Uygulama Çalışmaları2002 yılı içerisinde Atlı Spor Kulübü üyesi olan veya Adalar bölgesinegitmek isteyen 47 adet ata mallein testi uygulanmış olup, Ruam sağlık belgesiverilmiş ve kayıt altına alınmıştır.2003 yılı içerisinde 62 Tek tırnaklıya mallein testi uygulanmış, 2 şüpheliAttan kanalınmış test sonucu negatif çıkmıştır.217


20<strong>05</strong> yılı içinde 80 adet ruam testi uygulanmıştır.ZOONOZ HASTALIKLARLA MÜCADELE ÇALIŞMALARITablo 1<strong>05</strong>:Yıllara Göre Isırık Vakaları.DEVLET HASTANESİ ŞÜPHELİ ISIRIK VAKASI İHBARLARIYILIADEDİ (İHBAR)2000 3162001 2682002 2602003 183TOPLAM 102711.1. Kuduz Şüpheli Isırık Vakaları:Kuduz şüpheli ısırık vakaları ilimiz hastane ve acil servislerine kuduz şüpheliısırık şikayetleriyle başvuran 245 adet hasta il sağlık <strong>müdürlüğü</strong>nce <strong>müdürlüğü</strong>müzebildirilmiş olup, tüm ısırık vakalarının takipleri yapılmıştır. Şüpheli hayvanlarınmüşahade sonucu klinik muayeneleri yapılmış ve sağlık raporları sağlık il<strong>müdürlüğü</strong>ne bildirilmiştir.Kuduz şüpheli ısırık vakaları ilimiz hastane ve acil servislerine kuduz şüpheliısırık şikayetleriyle başvuran 183 adet hasta İl Sağlık Müdürlüğünce Müdürlüğümüzebildirilmiş olup, tüm ısırık vakalarının takipleri yapılmıştır. Şüpheli hayvanlarınmüşahade sonucu klinik muayeneleri yapılmış ve sağlık raporları sağlık il<strong>müdürlüğü</strong>ne bildirilmiş olup 2003 yılında kuduz vakasına rastlanmamıştır. Ayrıca2.578 adet köpek kuduz yönünden aşılanmıştır.11.2. Brucellozis İhbarları:2002 yılı içerisinde sağlık il <strong>müdürlüğü</strong>nden 13 adet Brucella vakası il<strong>müdürlüğü</strong>müze bildirilmiş olup, ihbarlar en kısa sürede değerlendirilmiş ve gereklieradikasyon çalışmaları yapılmıştır.218


2003 yılı içerisinde Sağlık İl Müdürlüğünden 15 adet Brucella vakası il<strong>müdürlüğü</strong>müze bildirilmiş olup, ihbarlar en kısa sürede değerlendirilmiş vegerekli eradikasyon çalışmalar yapılmıştır.11.3. Diğer Zoonoz Hastalıklar:Salgın Hayvan Hastalıkları ile mücadele çalışması çerçevesinde ilimizhayvancılığında Kuduz, Anthrax, Brucella aşılaması ve mallein testleri yapılarak ilgilihastalıklara karşı mücadele edilmiştir.Salgın Hayvan Hastalıkları ile mücadele çalışması çerçevesinde ilimizhayvancılığında Kuduz, Anthrax, Brucella aşılaması ve mallein testleri yapılarak ilgilihastalıklara karşı mücadele edilmiştir.KLİNİK MUAYENE VE TEDAVİ ÇALIŞMALARI2002 yılı boyunca dispanserde yapılan çalışmalar aşağıya çıkarılmıştır.Tablo 106 : 2002 Yılı içersinde Yapılan Dispanser Çalışmaları.SIĞIR KOYUN KEÇİ T.TIRNAKLI KÖPEK KEDİ KANATLI TAVŞANOcak-Şubat-Mart 84 74 33 4 30 4 0 1Nisan-Mayıs-Haziran 59 60 16 2 22 2 1 0Temmuz-Ağustos-Eylül 37 28 7 0 37 0 1 0Ekim-Kasım-Aralık 47 46 11 4 20 1 2 0TOPLAM 227 208 67 10 129 7 4 1Tablo 107:2003 Yılı içersinde Yapılan Dispanser Çalışmaları.Ocak-Şubat-MartNisan-Mayıs-HaziranSIĞIR KOYUN KEÇİ T.TIRNAKLI KÖPEK KEDİ KANATLI TAVŞAN80 94 13 3 50 2 20 539 40 4 - 12 - 10 2Temmuz-Ağustos-Eylül 41 20 - 3 20 - - -Ekim-Kasım-Aralık 225 337 46 6 62 1 1 -TOPLAM 385 491 63 12 144 3 31 7219


SERO-SURVEY ÇALIŞMALARI"RUAM ve SIĞIR VEBASI HASTALIKLARI ERADİKASYONU" projelerigereği bakanlıkça belirtilen köylerden örnekleme veya kural usulü kan alınarak ilgililaboratuara gönderilmiştir. Yine Brucella Abortus Bang ve Brucella Melitensishastalıklarının seyri, aşıların <strong>etki</strong>nliği amaçlı, sığır ve koyunlardan kan alınarak ilgililaboratuara gönderilmiştir.Gövem köyünde Sığır Vebası Sero-Survey çalışması ile ilgili olarak 51 adethayvandan kan alınarak ilgili laboratuara gönderilmiştir.R.1.3. Gıda Hijyeniİlimizde, Gıda imalathanelerinin denetimi, Tarım İl Müdürlüğü Kontrol Şubesitarafından yapılmaktadır.Tüm gıda üreten iş yerleri en az yılda iki kez olmak üzeredenetlenmekte, denetim raporu düzenlenmekte, eğer gerekli görülürse üretimlerindennumune alınmaktadır. Uşak Tarım İl Müdürlüğü tarafından alınan gıda numuneleri,Afyon İl Kontrol Laboratuvar Müdürlüğüne analizleri yapılmak üzeregönderilmektedir.Ancak bazı spesifik analizler için gerek görülürse İzmir İl KontrolLaboratuvar Müdürlüğüne gönderilmektedir.Uşak ilinde 2002 itibari ile; 38 adet ekmek fırını, 7 adet un fabrikası, 4 adetpide fırını (ihaleye giren ve üretim izni alan) 2 adet tarhana imalathanesi ,4 adetyufka kadayıf imalathanesi, 7 adet simit fırını, 3 adet süt işleme tesisi, 7 adetmandıra, 1 adet küp şeker fabrikası, 3 adet lokum imalathanesi, 2 adet helva tahinişletmesi, 1 adet kanatlı işletmesi, 2 adet sucuk imalathanesi, 1 adet ambalajüreticisi( gıda ambalajı) 3 adet hazır yemek ( tabldot ) fabrikası, 3 adet tuzimalathanesi, 7 adet çerez imalathanesi, 1 adet tahin pekmez imalathanesi, 1 adetbitki çayı üreticisi olmak üzere toplam 97 adet gıda iş yeri bulunmaktadır.İlimizde bulunan gıda iş yerlerine 2002 yılı başından ekim ayına kadar ekim2002 ye kadar toplam 222 adet gıda denetimi yapılmıştır.Bu denetimler esnasında 40adet gıda numunesi alınmış , 16 adet numune İzmir İl Kontrol LaboratuvarMüdürlüğüne gönderilmiş , kimyasal analizleri yapılmış ve sonuçları Türk gıdakalitesine uygun bulunmuştur. 24 adet gıda numunesi Afyon İl Kontrol Laboratuvarına220


gönderilmiştir. Bu numunelerde kimyasal ve bakteriyolojik analizler yapılmış, 8 adetbakteriyolojik analiz sonucu olumsuz çıkmış iş yerlerine cezai işlem uygulanmıştır.Tablo 108:2003 Yılı İçerisinde Verilen Gıda Sicili Ve Üretim İzinleriU N L UM A M U L L E RVERİLEN SİCİL VERİLEN ÜRETİM İZNİTOPLAMİŞYERİ ADEDİEkmek Fırınları 41 3 3Un Fabrikaları 8 - -Pide Fırını 4 - -Pastane 5 1 1Tarhana Üreticisi 2 - -Yufka İmalat. 2 - -Simit Fırını 7 - -SÜT Süt İşleme Tesisi 4 - -ÜRÜNLERİ Mandıralar 7 1 1Şeker Fabrika 1 - -ŞEKERLİ Şeker-Lokum 3 - -MAMÜLLERTahin - Helva 3 - 4ET VE ETKanatlı 1 - -ÜRÜNLERİ Et Ürünleri 5 3 8Ambalaj 1 - -D İ Ğ E RHazır Yemek 4 1 1Tuz 2 - -Çerez 5 - -Baharat paketleme 1 1 3T O P L A M ADET 106 10 21Tablo 109:2003 Gıda İşyerleri Denetim TablosuUNLUSektör Dağılımı İş YeriAdediMAMÜLLERYapılanDenetimSayısıAlınanNumuneSayısıAnalizSonucu(Uygun)EkmekFırınları 41 99 2 2 -Un Fabrikaları 8 20 - - -Pide Fırını 4 8 - - -Pastane 5 35 - - -İdari ParaCezası221


TarhanaÜreticisi2 7 - - -Yufka İmalat. 2 8 - - -SÜTÜRÜNLERİSimit Fırını 7 9 - - -Süt İşlemeTesisi4 15 6 6 -Mandıralar 7 16 1 1 -ŞEKERLİMAMÜLLERŞekerFabrikaŞeker-Lokum1 3 - - -3 10 - - -ET VE ETÜRÜNLERİTahin -Helva3 10 4 4 -Kanatlı 1 1 - - -Et Ürünleri 5 13 - - -D İ Ğ E RAmbalaj 1 1 - - -Hazır Yemek 4 10 - - -Tuz 2 5 - - -Çerez 5 12 - - -Bitki Çayı 1 1 - - -TOPLAM 106 283 13 13 -2004 yılı kimyevi gübre denetim programı çerçevesinde yapılandenetimlerde 14 adet kimyevi gübre numunesi alınmıştır. 14 adet numune analiz içingönderildi. 14 tanesinin analiz sonuçlarından (Örnek - 13) 11 adeti müspet çıkmış ve3 adet numune sonucu menfi çıkmıştır. Menfi çıkan numuneler ile ilgili yaptırımişlerine başlanmış olup, analiz sonuçlarına üretici kuruluş tarafından itiraz edilmiştir.İtiraz talebi analiz ücreti üreticiye ait olmak üzere referans laboratuara bildirilmiştir.Laboratuar sonucu menfi çıktığından 2 tanesine toplatma kararı 1 tanesine İdari paracezası yaptırımı uygulanmıştır. Analiz sonuçları TÜGEM’e ve ilgili bayiler ile 1.222


dönem gübre satış ve stok miktarları TÜGEM'e bildirilmiştir.Toplatma kararlarıbulunan sıvı yaprak gübrelerine ilişkin denetimler devam etmekte olup, granülkimyevi gübre satışlarının tespiti yapılmaktadır. İlimizde 2004 yılında 42.970.045 kggübre tüketilmiştir.R.1.4. Aşılama ÇalışmalarıAŞI SONUÇLARI ÇİZELGESİİlçesi: MerkezSağlık Kuruluşu:İl Sağlık MüdürlüğüToplam Nüfusu:313.080 Aylık 0-11 ay Nüfus:493POLİO60004717 4670 4702DBT4500600045003000150004718 4672 47<strong>05</strong>% 8 6% 8 5% 8 6I II III300015000% 86% 85% 86I II III6000450030001500HEPATİT - B4718 4595 4403% 86% 84% 80KIZAMIK0BCGI II III600<strong>05</strong>49645626000450<strong>05</strong>49647314500300015000HEDEF NÜFUS% 8 3KIZAMIK600045003000150<strong>05</strong>496GEBE TT% 683720300015000HEDEF NÜFUS% 87BCG0HEDEFTT II+223


Tablo 110 : Aşı Çizelgesi Sonuçları.224


R.1.5. Bebek ÖlümleriTablo 111 : Yıllara Göre Bebek Ölüm Hızları.YILLAR BEBEK ÖLÜM HIZI(BİNDE)1997 28.791998 25.081999 20.032000 21.882001 17.642002 22.172003 15.172004 14.33Tablo112:2002 Yılı Bebek Ölümlerinin Ölümlerinin Yaş Nedenleri Gruplarına DağılımıYAŞ ÖLÜM ÖLÜM(AY) SAYISI ORANI SIRA ÖLÜM NEDENLERİ SAYI %(%) NO:0-7 gün 35 38.0 1 PREMATURE 21 22.88-28 gün 16 17.4 2 DİĞERLERİ ( Kalp,Böbrek, Beyin, hastalık vb.) 17 21.01 5 5.4 3 BELLİ DEĞİL 14 17.32 9 9.8 4 KONJENİTAL ANOMALİ 13 16.03 6 6.5 5 SOLUNUM YOLLARI ENFEK. 8 9.94 3 3.3 6 ASFİKSİ 5 6.25 3 3.3 7 ASPİRASYON 4 4.96 4 4.3 8 SOLUNUM DİSTERİSİ 4 4.97 5 5.4 9 EPİLEPSİ 3 3.78 4 4.3 10 HEPATİT 2 2.59 1 1.1 11 SEPSİS 1 1.211TOPLAM1921.110012TOPLAM 92 100225


Tablo 113 : 2003 Yılı Bebek Ölümlerinin Yaş, Nedenleri, Gruplarına DağılımıYAŞ ÖLÜM ÖLÜM(AY) SAYISI ORANI(%)0-7 gün 31 50.08-28 gün 11 17.71 5 8.12 2 3.23 1 1.64 3 4.85 1 1.66 3 4.89 1 1.610 3 4.811 1 1.6TOPLAM 62 100SIRA ÖLÜM NEDENLERİ SAYI %NO1 PREMATURE 22 35.52 SOLUNUM DİSTERİSİ 7 11.33 DİĞERLERİ 7 11.34 KONJENİTAL ANOMALİ 6 9.75 ASFİKSİ 5 8.16 SOLUNUM YOLLARI ENFEK 4 6.57 BELLİ DEĞİL 4 6.58 SARILIK 3 4.89 SEPSİS 2 3.210 ASPİRASYON 2 3.2TOPLAM 62 100226


Tablo 114: 2004 Yılı Bebek Ölümlerinin Yaş, Nedenleri, Gruplarına DağılımıYAŞ ÖLÜM ÖLÜM(AY) SAYISI ORANI SIRA ÖLÜM NEDENLERİ SAYI %(%) NO0-7 gün 32 53.3 1 PREMATURE 18 30.08-28 gün 3 5.0 2 KONJENİTAL ANOMALİ 14 23.31 3 5.0 3 DİĞERLERİ (Trafik Kazası, Hipovolemik, 10 16.7Şok Beyin,vb)2 2 3.3 4 SOLUNUM YOLLARI ENFEK 4 6.73 7 11.7 5 BELLİ DEĞİL 4 5.04 2 3.3 6 SOLUNUM DİSTERİSİ 3 6.75 4 6.7 7 ASPİRASYON 3 3.36 2 3.3 8 SEPSİS 2 5.07 1 1.7 9 GASTROENTERİT 2 3.38 1 1.710 3 5.0TOPLAM 60 100TOPLAM 60 100Tablo 115: 20<strong>05</strong> Yılı Bebek Ölümlerinin Yaş, Nedenleri, Gruplarına DağılımıYAŞ ÖLÜM ÖLÜM(AY) SAYISI ORANI SIRA ÖLÜM NEDENLERİ SAYI %(%) NO0-7 gün 39 54.9 1 PREMATURE 20 28.28-28 gün 10 14.1 2 KONJENİTAL ANOMALİ 12 16.92 6 8.5 3 SEPSİS 9 12.73 2 2.8 4 ASPİRASYON PNÖMONİSİ 7 9.94 7 9.9 5 PERİNATAL ASPİKSİ 7 9.95 2 2.8 6 ANİ BEBEK ÖLÜMÜ 4 5.66 3 4.2 7 KARDİO OULMONER ARREST 4 5.69 2 2.8 8 SOLUNUM YETMEZLİĞİ 1 1.49 BRONKOPNÖMONİ 1 1.410 SARILIK 1 1.411 BEYİN ZEDELENMESİ 1 1.4TOPLAM 71 100 12 AKUT BRONŞİT 1 1.413 DİĞER 3 4.2TOPLAM 71 100227


R.1.6. Ölümlerin Hastalık, Yaş ve Cins Gruplarına Göre DağılımıTablo 116:Ölümlerin Cins ve Yaşlara Göre Dağılımı. (20<strong>05</strong>)0 yaş 1-4 5-9 10- 15- 25-44 45- 50-64 65+ yaş Toplamyaş yaş 14yaş24yaşyaş 49yaşyaşCinsiyet E K E K E K E K E K E K E K E K E K E KSayı 43 28 5 10 1 1 0 2 2 4 11 11 10 1 71 49 304 321 447 427R.1.7. Aile Planlaması Çalışmaları 20<strong>05</strong>15-49 Yaş Kadın Sayısı 87.63215-49 Yaş Evli Kadın Sayısı 61.947Bekar ve Dul Sayısı 25.685Korunan Kadın Sayısı 49.423Etkili Yöntem Kullanan Kadın Sayısı 27.631RİA: 10.977Hap 2.408Kondom 9.797Diğer ( Cerrahi, Depo PRV., Enj.,Norplant) 4.449Etkisiz Yöntem Kullanan Kadın Sayısı 21.792Yöntem Kullanmayan Kadın Sayısı 8.114Gebe 2.222Emzikli 2.<strong>05</strong>4Aile Planlaması Çalışmaları 200315-49 Yaş Kadın Sayısı 86.44815-49 Yaş Evli Kadın Sayısı 62.028Bekar ve Dul Sayısı 24.420Etkili Yöntem Kullanan Kadın Sayısı 27.245RİA: 11.791Hap 2.459Kondom 9.138228


Diğer ( Cerrahi, Depo PRV., Enj.,Norplant) 3.857Etkisiz Yöntem Kullanan Kadın Sayısı 22.589Yöntem Kullanmayan Kadın Sayısı 7.949Aile Planlaması Çalışmaları 200415-49 Yaş Kadın Sayısı 87.62715-49 Yaş Evli Kadın Sayısı 61.997Bekar ve Dul Sayısı 25.630Etkili Yöntem Kullanan Kadın Sayısı 27.086RİA: 11.318Hap 2.486Kondom 9.279Diğer ( Cerrahi, Depo PRV., Enj.,Norplant) 4.003Etkisiz Yöntem Kullanan Kadın Sayısı 22.354Yöntem Kullanmayan Kadın Sayısı 5.674R.2. Çevre Kirliliği ve Zararlarından Oluşan Sağlık RiskleriR.2.1. Kentsel Hava Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine EtkileriHava kirlenmesinin stres <strong>etki</strong>si önemli bir faktördür.Solunan karbondioksit kandaki oksijenin yerini alır ve kanla taşınan oksijenmiktarının büyük oranda azalmasına neden olur. Tepkilerin ağırlaşmasına, süregenbir yorgunluk ve uyku haline neden olmaktadır.Kükürt oksitleri soluk borusunu ve akciğerleri olumsuz <strong>etki</strong>lemektedir. Geçici ve kalıcızedelenmelere yol açmaktadır.Genellikle yaşlı ve kronik akciğer kalp hastalığı olan hastalar hava kirliliğindenolumsuz <strong>etki</strong>lenmektedir.Bu <strong>etki</strong>lenme akciğerlerde zedelenme sonucu ortaya çıkanhafif belirtilerden , söz konusu kişilerde ölüm oranının artımına kadar değişen <strong>etki</strong>leryapabilmektedir.229


Geçici zedelenmelerden var olan kronik sorunların ağırlığının artmasına kadardeğişen bu <strong>etki</strong>lerin tek bir madde yada kirletici öğe ile açıklana bilmesi mümkünolmamaktadır.Bütün kirletici faktörlerin bir arada birbirine eklenen <strong>etki</strong>lerinebağlanmaktadır.Hava kirliliği felaketlerin de ölüm <strong>genel</strong>likle infantlarda pnömoni ölümleri biçimde,kronik akciğerle anfizemi olan yaşlılarda ise kardiyopulmoner sorunlardan olmaktadır.Hava kaynaklı kurşuna bağlı olarak zeka geriliğine neden olmaktadır.Bu nedenlebenzinde bulunan kurşun tetraetilin azaltılması ve kullanımının yasaklanmasınayönelik çabalar başlatılmıştır.Kurşun seviyeleri ile incelenen toplumun zeka düzeyleriarasındaki ters ilişki bir çok çalışmada gösterilmiştir.R.2.2. Su Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine EtkileriSu kirlenmesinin yaratacağı sonuçlar birçok önemli hastalık nedeniolabilmektedir. Su yağış olarak yeryüzüne dönerken havada eriyik halinde bulunanbir takım gazlar, inorganik maddeler ve radyoaktif elementleri içerisine alır. Ayrıcatoprak altına süzüldüğü sırada bir takım inorganik maddelerle karışır.Bir takım endüstri kuruluşlarının atıkları arıtılmadan akarsulara verilecek olursabu akarsularda canlıların üremesini olanaksız hale getirebilir. Kimi zaman bu atıklarıntoprağa gömülmeleri, yağmur suları ve sızıntılarla yer altı sularının kirlenmesine yolaçabilir.Evsel kirlenme etkenlerinin başında lağım ve çöpler gelir. Lağımlar <strong>genel</strong>likleinsan dışkı ve idrarını içermektedir.Günümüzde gelişen bazı araçlar çöplerinöğütülerek lağım sularına verilmesini sağlamaktadır.Büyük oranda organik atığın sukaynaklarımıza girmesi bakteri miktarının artımına neden olur.Su kirliliği insan sağlığının da büyük oranda tehlikeye düşmesine nedenolmaktadır.Lağım suları ile kirlenen sularda bakteri ve virüs oranı artar. Tifo,dizanteri, hepatit, kolera ve diğer bulaşıcı hastalıkların bu yolla yayılımına sebep olur.Bu hastalıkların etkenleri su kaynaklarına karıştığında patlama biçiminde salgınlarortaya çıkabilir.Tarım üretimi artırmak amacıyla kullanılan kimyasal gübreler, böceklerlesavaşmakla kullanılan bir takım kimyasal zehirler yağmur suları ile toprak altınageçerek yer altı sularının kirlenmesine neden olabilir. Akıntılarla akarsulara ulaşan bukimyasal maddeler akarsulardaki canlı hayatının sona ermesine neden olabilir.Suyun içerisine karışan ve bulunan bir takım kimyasal maddeler zehirli <strong>etki</strong>230


yapabilirler. Kolera, tifo gibi hastalıklar bu yolla insandan insana bulaşırlar. Bumikroorganizmalar insan dışkısı ile sulara karıştıklarında suyu içen diğer insanlarınhastalanmasına yol açabilirler.Sağlık için uygun olmayan su, taşıdığı ve içerdiği bir çok maddelerle çeşitlihastalıkların nedeni olabilir. İçinde taşıyabildiği çözünmüş veya çözünmemişinorganik tuzlar, bakteriler, parazitler, virüsler ve bitkisel maddelerle bir çok hastalığıngelmesine yol açarlar.a ) Suda Eriyebilir, İnorganik Tuzların Neden Olduğu HastalıklarSulardaki sülfat, nitrat, endüstri atıklarından ya da çeşitli sebeplerle sulara karışanarsenik, kurşun, siyanür, bakır, krom gibi bir çok maddeler zehirlenme vehastalıkların sebebi olabilmektedir.b ) Suda Erimeyen İnorganik Maddelerin Neden Olduğu Hastalıklarİçme suyu içerisinde süspansiyon halindeki ince kum diğer tanecikler barsakmukozasının tahrişi suretiyle ishallere sebep olabilirler. Asbest elyafları da bu gruptaincelebilir.c ) Sudaki Bitkisel Maddelerin Neden Olduğu HastalıklarKüçük yosunların içme suyunda varlığına bağlı olarak ishallerin meydana getirdiğimuhtelif yayınlarda bildirilmektedir. Ayrıca özellikle şişeleme yapılan su teknolojisindedolumdan bir süre sonra sporlarından çıkarak çimlenebilen alglerden başka küfmantarları, maya mantarları patojen olmasalar bile çok büyük problem teşkil ederler.d ) Suda Bulunan Özel Bakterilerin Neden Olduğu HastalıklarSu araçları ile kolaylıkla geçebilecek en önemli ve en tehlikeli hastalık şüphesizkoleradır. Etkeni ola Vibrio cholerae pis sularda uzun süre canlılığını muhafazaedebilir. Hele dip çamurlarında bu süre çok daha uzundur. Diğer taraftan hayvanhastalıklarından antrax, salmonellose, burucellose, tuleremi,pasteurellose,toxoplasmosis, leptospirosis, domuz kızılı, psittacosis, mantarhastalıkları gibi bir çok hastalık etkenleri hep su ile geçebilecek hastalık meydanagetirmektedirler.e ) Su İle Geçebilen Virüslerin Sebep Olduğu HastalıklarÇocuk felci, Enfeksiyöz hepatit, Enterisit, Şap hastalığı, Sığır vebası v.b.231


R.2.3. Atıkların İnsan Sağlığı Üzerine EtkileriÇöplerin tekniğine uygun bir şekilde uzaklaştırılmamaları halinde halk sağlığı ileilgili problemler ortay çıkar. Katı atıklar yoluyla en az 20 tip hastalığın taşınıp bulaştığıbilinmektedir.Çöplerden hastalık taşıyan en önemli iki faktör, sinekler ve farelerdir.Sinekler çok çabuk ve fazla üreme kabiliyetine sahiptir. 1 dm 3 çöplükte ( çöpte ) 2500sinek üreyebilir ve bunlar, dizanteri ve benzeri pek çok salgın hastalığı taşıyabilir.Fareler sadece eşyaları tahrip etmek ve insanlar ile direkt temas etmekle kalmazlar,ayrıca hastalık nakleden böcekleri de vücutlarında taşıyarak zararlı olurlar. Ortaçağlardaki veba salgınının doğrudan fareler ile ilgili olduğu bilinmektedir.Çevre mühendisliği açısından, çöplerin halk sağlığı ile ilgili en tehlikeli yönü,belediyelerin, katı atıkların planlanması sırasında sağlık tesirlerini gözönündebulundurmamalarıdır. En çok üzerinde durulan kriter paradır. İlgililerin tek düşüncesibu problemi en ucuz olarak başlarından savmanın yollarını aramaktır.R.2.4. Gürültünün İnsan Sağlığı Üzerine EtkileriGürültünün çok çabuk ve aküt tesirleri işitmenin sekteye uğramasıdır. Akütşekildeki tesirler, kulak zarında, çok yüksek ve ani gürültüler neticesinde meydanagelir. Daha tehlikeli olanı, iç kulaktaki ince hücrelerde meydana gelen kroniktesirlerdir. Uzun süre muayyen frekanstaki bir gürültüye maruz kalınırsa geçici veyasürekli olarak işitme duygusu kaybedilebilir. Sanayi kuruluşlarında meydana gelenişitme duygusunun kaybolması ekseri orta derecedeki frekanslarda meydanagelmektedir.İleri yaşlarda işitme duygusunun kaybolması çevre tahribi olmaksızın da ortayaçıkmaktadır. Bunun için çevredeki aşırı gürültünün sebep olduğu arazlarınepidemilojik olarak incelenmesi oldukça zordur. Bununla beraber araştırmalardagürültünün işitme duygusu kaybına sebep olduğunu göstermiştir.Gürültünün sebep olduğu diğer rahatsızlıklar kalple ilgilidir. Araştırmalargürültünün kalp atışlarını değiştirdiğini, kanı koyulaştırdığını ve kan damarlarınıgenişlettiğini göstermiştir. Ayrıca insanların gürültüye adapte olamadığı ve insanvücudunun mevcut gürültüye gerekli reaksiyonu gösteremediği de bilinmektedir.232


R.2.5. Pestisitlerin İnsan Sağlığı Üzerine EtkileriPestisit <strong>etki</strong>lenimindeki kişilerde görülen kronik <strong>etki</strong>lenim sonuçları:1-Kanser: Son epidemiyolojik çalışmalar mesleki ve <strong>çevresel</strong> olarak pestisit<strong>etki</strong>leminde kalan kişilerde kanser riskinde artım olduğunu göstermektedir. NonHodgkin lenfoma, lösemi, multiple myeloma, karaciğer kanseri, testis kanseri, beyinkanseri, akciğer kanseri riskinde istatiksel olarak önemli risk artımının söz konusuolduğu belirlenmiştir.2-Doğum defektleri: Tarım işçilerinin çocuklarında ekstremite eksikliğidefektlerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Pestisit kullanımı sonucu yeni doğanbebeklerin birkaç hafta yaşadığı yapılan bir çalışma ile bildirilmiştir.3-Nöroktoksisite: Nörodavranışsal bozukluklar ve nörofiizyolojik değişiklikler:Pestisit uyguluyacılarıyla ilgili olarak yapılan çalışmalarda ağır psikolojikbozuklukların görüldüğü saptanmıştır. Zehirlenen kişilerde bellek, psikolojik durum vedüşünme yeteneğinde önemli azalmaların bulunduğu tespit edilmiştir.4-Üreme ve fertilite üzerindeki istenilmeyen <strong>etki</strong>ler olarak sıralanabilir. Kronik<strong>etki</strong>ler daha önceden meydana gelen herhangi bir sağlık <strong>etki</strong>si söz konusuolmaksızın meydana gelebilir.Bir çok pestisit işçisi hayat boyu inert bileşenler dahilsürekli düşük doz <strong>etki</strong>lenim altında olabilir.R.2.6. İyonize Radyasyondan KorunmaUltraviyole ışınlarının temel kaynağı güneştir. Elektrik arkları, kaynak arkları,ultraviyole lambaları ve güneş lambası olarak bilinen ultraviyole lambalarının buözelliği bulunmaktadır. Güneşten dünyaya ulaşan ışın miktarı :1-Koruyucu ozon tabakası2-Bulut durumu3-Mevsim4-Günün saati5-Enlem6-Deniz düzeyinden yükseklik gibi durumlarda bağlıdır. UV ışınları su, kar veyakumdan yansıyarak <strong>etki</strong>li olabilir. Bu gibi durumlarda kar veya güneş körlüğü denilendurumlar ortaya çıkar.Ultraviyole lambalarının maddelerden geçebilmesi zordur. Bu nedenle kolayengellene bilen bir ışındır. Normal pencere camları yüksek frekanslı ışınların büyükbölümünü engeller. Açık renkli elbiselerde aynı <strong>etki</strong>yi yapmaktadır.233


Açık renk elbiseler hemen hemen tüm frekansları engellemektedir. Ultraviyoleışınların <strong>etki</strong>si belirli bir düzeye ulaşmadan önce görülemediğinden kişiler farkınavardıklarında büyük oranda <strong>etki</strong>lenmiş ve zarar görmüş durumda olmaktadırlar.Deride erken yaşlanma, bulantı, kusma, bitkinlik durumlarına neden olmaktadır.Ülkemizde özellikle saunalarda güneş lambası olarak derinin renginin kararmasıamacıyla kullanılmaktadır. Uluslararası Radyasyondan Koruma Ajansı güneşlambalarının önlenmesini önermektedir. Yazın sıcak günlerinde özellikle öğlegüneşinden kaçınılması, açık ve bol bir elbise giyilmesi geniş kenarlı bir şapka ilekorunulması önerilmektedir.Görünür ışınların sağlık <strong>etki</strong>si doğrudan veya dolaylı olabilir. Doğrudan güneşebakıldığında olduğu gibi gözde zarar meydana getirebilir. Yetersiz aydınlanma düşmekazalarına neden olduğu gibi, aşırı aydınlanmaya bağlı olarak otomobil kazalarıolabilir. (Parlamalar, göz kamaşmaları nedeniyle )Lazer ışınları söz konusu ışınların belirli odaklamalarıyla eldeedilmektedir.endüstri,tedavi vb gibi alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır.Kaynaklarİl Sağlık MüdürlüğüTarım İl MüdürlüğüKöy Hizmetleri İl MüdürlüğüUşak Belediye BaşkanlığıÇevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi Doç. Dr. Çağatay Güler, Zakir Çobanoğlu 2001234


S. ÇEVRE EĞİTİMİS.1. Kamu Kuruluşlarının Çevre Eğitimi İle İlgili Faaliyetleriİlimizde Çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik olarak; Nisan ayı içersinde MilliEğitim Müdürlüğü tarafından Sürücü Kursu öğretmenlerinin bilinçlendirilmesi içinÇevre Bilgisi dersi Müdürlüğümüz tarafından görevlendirilen personel tarafındanverilmiştir. Haziran ayında Çevre Haftası nedeniyle çeşitli okullarda Çevre konusundabilgiler verilmiştir. Çevik Kuvvete Çevre Konusunda seminer verilecektir.S.2. Çevreyle İlgili Gönüllü Kuruluşlar ve FaaliyetleriS.2.1. Çevre VakıflarıÇevre Koruma Vakfı: Uşak Valiliğine bağlı bulunan Çevre Koruma Vakfı 22.08.1990yılında kurulmuştur.Vakfın kuruluş amacı: İnsanın, insan sağlığının, çevrenin korunması veiyileştirilmesi, kırsal ve kentsel alanda arazinin ve tabi kaynakların en uygun şekildekullanılması ve korunması, her türlü çevre kirliliğinin önlenmesi, ülkenin doğal bitki vehayvan varlığı ile tabii ve tarihi zenginliklerinin korunması için maddi ve manevikatkıda bulunmak ve bu amaçla yeni kaynaklar sağlamaktır.Atık kağıtları <strong>değerlendirme</strong> projesi ve Egzoz Emisyon Ölçüm ve denetimişlerinde faaliyet göstermektedir.S.2.2. Çevre DernekleriÇevre Gönüllüleri Derneği: 10.01.2001 tarihinde kurulmuştur.Kuruluş Amacı: Doğal bitki ve hayvan varlığı ile tabii zenginliklerin korunması,geliştirilmesi ve iyileştirilmesi. Kentsel ve kırsal alanda arazinin ve doğal kaynaklarınen iyi şekilde kullanılması ve korunması ile her türlü çevre kirliliğinin önlenmesi içinçevre bilincinin oluşturulmasıdır.235


Son iki yılda yapılan ve şu anda sürdürülen çalışmalar:Adı ve Etkinlik Türü: Tarihi ve Yeri: İşbirliği Yapılan Kamu Kurum /KuruluşlarıDeri Organize Tüm Yıl Deri Organize Sanayi Bölge MüdürlüğüSanayisinin Arıtımİl Çevre MüdürlüğüTesislerinin faaliyeteValilikgeçirilmesiTıbbi Atıkların Tüm Yıl BelediyeÖzel Olarakİl Çevre MüdürlüğüToplanması+ İmhasıSağlık Müdürlüğüİlimizde Var Olan Tüm Yıl İlimizde Mevcut FakültelerAltın Rezervininİşletmeye AçılmasıTema Gönüllü İl Temsilciliği: 1996 tarihinde kurulmuştur.Kuruluş Amacı: Erozyonla mücadele, doğal varlıkları koruma ve ağaçlandırma.Son iki yılda yapılan ve şu anda sürdürülen çalışmalar:Adı ve Etkinlik Türü:EğitimAğaçlandırmaİşbirliği Yapılan Kamu Kurum /KuruluşlarıMilli Eğitim MüdürlüğüOrman İşletme MüdürlüğüÇevreyi Koruma ve Yeşillendirme Derneği: Dernekkurulmuştur.09.12.1997 tarihindeKuruluş amacı: Doğal varlıkları koruma, insan sağlığını koruma, toprak vetoprak örtüsünü koruma, yeşil alanları çoğaltma ve koruma, hava kirliliğini önlemedir.Son iki yılda yapılan ve şu anda sürdürülen çalışmalar:Adı ve Etkinlik Türü: Tarihi ve Yeri: İşbirliği Yapılan Kamu Kurum /KuruluşlarıOn Milyar Meşe 01 Ekim 2001- TemaKampanyası2000 Ceviz Kampanyası 21 Mart 2001 TemaKAYNAKLAR:Uşak Valiliği Çevre Koruma Vakfı Başkanlığı236


T. ÇEVRE YÖNETİMİ VE PLANLAMAT.1. Çevre Kirliliğinin ve Çevresel Tahribatın Önlenmesiİlimizde toplanan katı atıklar şehir çöplüğünde düzensiz olarak depolanmakta,sinek ve koku problemine yol açmaktadır. Yaz dönemlerinde çöpler yanmakta vehava kirliliğine neden olmaktadır. Evsel atık sular hiçbir arıtma işlemine tabitutulmadan Dokuzsele deresine verilmekte ve su kirliliğine neden olmaktadır.Alınan Tedbirler: Katı atık depolama alanında çöpler dağıtılarak üzerikapatılmıştır. Metan gazı çıkışı için belli aralıklarla baca konulmuştur. Yaklaşık1.200.000m 2 ’lik çöplük alanı ağaçlandırılmıştır. Evsel atık suların arıtılması içinkanalizasyon projesi kapsamında arıtma tesisi projelendirilmiştir.T.2. Doğal Kaynakların Ekolojik Dengeler Esas Alınarak VerimliKullanımı, Korunması ve GeliştirilmesiDoğal kaynakların Ekolojik dengeler esas alınarak verimli kullanımı korunması vegeliştirilmesi. Doğal kaynakların kullanımıyla ilgili her hangi bir sorunyaşanmamaktadır.T.3. Ekonomik ve Sosyal Faaliyetlerin, Sonuçlarının Çevrenin TaşımaKapasitesini Aşmayacak Biçimde PlanlanmasıÜlkemiz son 30 yılda hızlı bir sanayilşeşmenin içine girmiştir.Sanayikuruluşlarının sayısında ciddi bir artış yaşanmıştır. Bu da düzensiz kentleşmeyi veekolojik dengelerin olumsuz <strong>etki</strong>lenmelerini beraberinde getirmektedir.Su kalitesi, hava kalitesi, gürültü düzeyi ve zehirli atıklala ilgili bir dizi standardınuygulanması gerekmektedir.İlimizde çevrenin taşıma kapasitesini aşan bir faaliyet söz konusu değildir. AncakDeri Organize Atıkları ile Banaz çayında, Tekstil Organize Sanayi atıklarıyla Gediznehrinde bir kirlilik yaşanmaktadır. İleride Taşıma kapasitesini aşması söz konusuolabilmektedir.T.4. Çevrenin İnsan- Psikososyal İhtiyaçlarıyla Uyumunun Sağlanmasıİlimizde kentsel yerleşim alanı içinde tekstil ve deri sanayi kollarında fabrikalarbulunmakta buda kentsel imaj ve kentsel estetik açıdan uygun değildir.Ayrıca şehir237


merkezide bulunan binalarının dış görünümlerinin düzgün olmaması görsel kirliliğeyol açtığı için Uşak Belediyesi tarafından bu tür binaların dış cepheleri boyatılaraktadilatları yaptırıldı. Kent merkezinde bulunan yeşil alanlar yeterli olmayıp kişi başına5m 2 yeşil alan düşmektedir.KAYNAKLARÇevre Mühendisi Reyhan AYDIN238

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!