NEF-EFMED - Necatibey Eğitim Fakültesi - Balıkesir Üniversitesi

DEMİR, S., ÖNEN, F. & ŞAHİN, F. 94
Yöntem
2. Fen bilgisi öğretmen adaylarının, analojileri uygulayabilme yeterlikleri
nasıldır?
Araştırma, 2009-2010 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde uygulanmıştır.
Uygulamanın yapıldığı derste analojiler 3 saat teorik olarak anlatılmış; sonrasında ise
seçtikleri bir fen konusunda analoji yapmaları istenmiştir.
Araştırmanın Deseni ve Örneklem
Araştırmada Fen Bilgisi öğretmen adaylarının analojilerin kullanımına ilişkin
görüşlerinin ve analojileri uygulayabilme yeterliklerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu
bağlamda araştırmada “tek gruplu son test modeli” kullanılmıştır (Karasar, 2003). Karasar’a
göre (2003); tek gruplu son test modeli; gelişigüzel seçilmiş bir tek gruba bağımsız
değişkenin uygulanması ve etkinin bağımlı değişken üzerinde ölçülmesinden
(gözlenmesinden) oluşmaktadır.
Araştırmaya, Marmara Üniversitesi, Fen Bilgisi Öğretmenliği Ana Bilim Dalı’nda
öğrenim görmekte olan 31 üçüncü sınıf öğretmen adayı katılmıştır.
Araştırmanın Uygulanması
Araştırmacılar tarafından yürütülen uygulama sürecinde, öğretmen adaylarına
analojinin ne olduğu ve nasıl yapıldığına ilişkin teorik bilgi, örneklerle desteklenerek
verilmiştir. Öğretmen adaylarından 3-4 kişilik gruplar oluşturmaları istenmiş ve bu süreçte
öğretmen adaylarını sınırlandırmamak adına belirli bir konu verilmemiş, konu seçimi
kendilerine bırakılmıştır. Bu nedenle araştırmada; “hücre, madde ve yapısı, sistemler, elektrik,
asit-baz, dünya-ay-gezegenler …” gibi farklı konularda analojiler hazırlanmıştır. Analojiler
hazırlanırken öğretmen adaylarına bir haftalık süre verilmiş ve analoji çeşidi olarak basit
(birebir), oyun, hikâye ve resimli analoji hazırlamaları beklenmiştir. Öğretmen adaylarının
hazırlamış oldukları analojiler, araştırmacılar tarafından oluşturulan değerlendirme
kriterlerine göre analiz edilmiştir.
Araştırma Verilerinin Toplanması
Araştırmada, öğretmen adaylarının analoji kullanımına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi
ve analojileri uygulayabilme yeterliklerinin tespit edilmesi amacıyla, araştırmacılar tarafından
nitel ve nicel olarak hazırlanmış iki farklı veri toplama aracı uygulanmış; ayrıca öğretmen
Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi
Necatibey Faculty of Education, Electronic Journal of Science and Mathematics Education