10.07.2015 Views

Mülkiyeliler Birliği E-Bülten 2009-1-2 sayısını buradan indirebilirsiniz.

Mülkiyeliler Birliği E-Bülten 2009-1-2 sayısını buradan indirebilirsiniz.

Mülkiyeliler Birliği E-Bülten 2009-1-2 sayısını buradan indirebilirsiniz.

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

hepsi yerel boyutlarda kaldı. Tek bir müdahale ilegiderilebildi. Yıllardan sonra ilk kez ABD’de başlamaküzere Avrupa, Rusya, hatta Çin’e kadar tüm aktörlereuzanan bir kriz söz konusu”dur.Bu nedenle krizle gelen(ler)in birçok ekonomipolitiksonucunun olması kaçınılmaz.Örneğin bunların ilki, ekonomiye ilişkin olaraköne çıka(rtıla)n devlet merkezli müdahaledir.Şu ana dek görüldüğü üzereKriz Batı’ya doğru kayarken batan şirketlerancak hükümet eliyle kurtarılabiliyor!ABD kaynaklı kredi sıkışıklığı, Avrupa’ya dasıçradı. Belçika-Hollanda merkezli Fortis, Benelüksülkelerinin müdahalesiyle kurtarıldı. İngiltere’de B&Bdevletleştirildi. Almanya ve İskandinavya’daki bazıbankalar da zor durumda.Söz konusu tabloda bazı banka ve şirketlerdevletleştirildi, krizin etkisini azaltmak için piyasalarfonlandı. Şimdiye kadar serbest bırakılan ve tu kakailan edilen piyasaya müdahale adına ne varsa yapıldı.Ya da Prof. Dr. Hurşit Güneş’in ifadesiyle,“Bu kriz dünyada… önemli sonuçlar doğuracak.Kapitalizm, müdahale edilmediği takdirde varlıklarındeğer artışı ve sermayeyle orantılı olmayan risklerinsürdürülemeyeceğini ortaya koydu.”Mesela “serbest piyasa”nın anavatanıABD’de 1930’larda devlet desteğiyle kurulan, sonraözelleştirilen KİT’ler, şimdi 2008 de yine devlet eliylekurtarılıyor.Mali sistemini ayakta tutmak için 700 milyardolarlık ‘Kurtarma Planı’ açıklayan ABD, Almanya,Japonya ve İngiltere gibi gelişmiş ülkelerin de benzerplanlar uygulamasını istiyor. Hazine Bakanı Paulson“Bu ülkelerdeki arkadaşlarımdan de gerektiğinde aynıönlemleri almalarını istiyorum,” dedi.Fortis’i, Hollanda ve Lüksemburg’la birlikte11.2 milyar avroya kısmen kamulaştırarak kurtaranBelçika, Dexia’ya da el attı. Sermaye sıkıntısı çekenbankaya Belçika ve Fransa 3’er milyar, Lüksemburg da376 milyon avro aktardı.‘Financial Times’ın da belirttiği gibi, “ABD’debazı şirketlerin devletleştirilmesiyle birlikte finanskuralları değişti.”[9]Bununla ilgili olarak belirtelim: Yakın günlerekadar, insan hakları, emperyal işgaller, savaşlar,piyasalar... üzerinden gidişi anlatmaya yönelikvurgulamalarında, “vahşi kapitalizm, emperyal çıkarlar,kirli piyasalar düzeni, kanlı petrolün önlenemezyükselişi... türünden ideolojik kavramları kullananlara“dinozorlar damgasını vurmakla yetinmez, uzaylılarmışgibi müstehzi gülümserlerdi…Fransa’nın sağcı lideri Sarkozy “vahşi kapitalizmsuçlamasını yapmakla yetinmiyor, piyasaların böyleserbest, başıbozuk bırakılamayacağının altını çizerek,AB büyüklerinin siyasi liderlerini denetleyici, kamusalönlemler için acil toplantıya çağırıyor. ABD BaşkanıBush, meclisten dönen 700 milyon dolarlık kamudestekli kurtarma operasyonunun ardından piyasalarınkaybı bir gecede 1.1 trilyon doları bulunca, ufakrötuşlarla aynı paketin geçirilebilmesinin anahtarıolarak bu yıkımı kullanıyor... “Battık, kapitalizmin enkara günü... vurgulamalarının bini bir para...ABD’de mortgage piyasasında ortaya çıkan veküreselleşen kriz, beraberinde bitmeyen bir tartışmayıda tekrar gündeme getirdi. “Serbest piyasa” efsanesiçöküyor mu?.. Bu tartışmayı merkez bankalarınınlikidite yönetimi ile başlayan müdahalelerinin, sonundaşirket ve batık kurtarmaya dönüşmesi yarattı.Amerikan Hazinesi ve FED, 2008 Mart’ındaBear Stearns ve JP Morgan’ın birleşmesine 29 milyardolarlık destekte bulundu. Ardından mortgage devleriFannie Mae ve Freddie Mac kurtardı. Merrill Lynch’inBank of America tarafından yaklaşık 50 milyar dolarasatın alınmasında “yönlendirici” oldu. Zor durumdakiAIG’nin FED’den 40 milyar dolarlık kredi istediğihenüz karşılanmış değil ancak New York EyaletiAIG’nin iştiraklerinden 20 milyar dolar kullanmasınaizin verdi.Avrupa’da da iflaslara izin verilmedi. İngiltere’deNorthern Rock devlet tarafından kurtarıldı. Şimdifinans kuruluşlarının oluşturduğu fonların yanı sıraAmerikan Tasarruf ve Sigorta Mevduatı Fonu FDICdevreye giriyor. Ancak ABD’de 10 büyük bankanın,Lehman iflasının etkilerinin azaltılmak için kurduğu70-100 milyar dolarlık acil fon havuzu için kredimusluklarını açan FED ve ABD Hazinesi, FDIC’inkredi fon talebini de karşılamak durumunda.Dolayısıyla kamu otoritesi, krizin göbeğinde“düzenleyici” olmaktan çıkmış, “kurtarıcı” olmuşdurumda. Ancak, teorinin vaazına göre(?!), “serbestpiyasa”da “çürüklerin ayıklanmasına” izin verilmesigerekiyordu...Bu konuda Hürriyet yazarı Ege Cansen’in,“Serbest piyasa ekonomisi ‘her koyun kendi bacağındanasılır’ gibi tanımlanıyorsa, bunun içinde devletçimüdahaleler de vardır”…Milliyet yazarı Güngör Uras’ın, “Güzel birdeyimimiz vardır. Zor, oyunu bozar. Kapitalizmzorlandığında, serbest piyasanın olmazsa olmazsayılan ilkelerine ters uygulamalar başladı. Serbestpiyasada devlet oyunun kaidelerini belirleyecek, sonrahiç müdahale etmeyecekti”…Eski Hazine Müsteşarı Faik Öztrak’ın, “Krizbugüne kadar Amerika’nın takip etmiş olduğunuparadigmaların nasıl çöktüğünü gösteriyor”…Milliyet yazarı Prof. Dr. Hurşit Güneş’in,33

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!