TÜRK ANAYASA HUKUKU - ERÜ Personel Daire Başkanlığı

ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİ– ANAYASA YARGISI –1- Soyut Norm Denetimi (İPTAL DAVASI)Yasama organının çıkardığı kanunlara karış bir denetim olduğu için sürekli olarak denetim konusuolması anayasa yargıçlarının halk tarafından parlamentonun üstünde görülmesine yol açar.Bu yüzden davayı açacak organ ve kişiler sınırlandırılmıştır.Süre ve Davayı AçabileceklerŞekil Bozukluğu ( ŞEKLİ DENETİM )İlgili anayasa değişikliği, kanun, içtüzük değişikliğinin Resmi Gazetede yayımlanmasından itibaren10 gün içinde,- Cumhurbaşkanı- TBMM nin 1/5 i açabilir.ŞEKİL DENETİMİNİN KAPSAMIAnayasa Değişikliğinde;- Teklif çoğunluğu,- Oylama çoğunluğu,- İvedilikle görüşülüp görüşülmediği kriterlerine uygun yapılıp yapılmadığıdır.-Kanunlarda şekli denetim;- SADECE Son oylamanın ( Karar Yetersayısına uyulup uyulmadığı ) aranılan çoğunluktayapılıp yapılmadığıdır.ESAS BAKIMINDAN DENETİM ( İÇERİK DENETİMİ )ESAS BAKIMINDAN İPTAL DAVASIAnayasa Değişiklikleri SADECE ŞEKİL BAKIMINDAN DENETLENEBİLİR. Bu sebeple ESASDENETİMİ sadece KANUN VE İÇTÜZÜK DEĞİŞİKLİKLERİ İÇİN GEÇERLİDİR.Süre ve DAVA AÇMAYA YETKİLİ OLANLAR:İlgili kanun, içtüzük değişikliği ve KHK nın Resmi Gazetede yayınlanmasından başlayarak 60 gün içinde- Cumhurbaşkanı- TBMM nin 1/5 i,- Hükümet ve ana muhalefet partisi meclis grubu adına meclis grup başkan vekili veya yardımcısı( yada parti yönteminin belirleyeceği bir milletvekili) davaAnayasa mahkemesinin re sen inceleme yetkisi yoktur mutlaka iptal davası açılması gerekir.ANAYASA MAHKEMESİ DENETİMİNDE YARGILAMA USULÜİptal davası dilekçesi Anayasa Mahkemesi Genel Sekreterliği kalemine havale edildiği tarihte açılmışsayılır. Davanın açıldığına dair bir belge verilir. Davayı açanlar;- Anayasaya aykırılığını ileri sürdükleri düzenlemenin hangi maddeye ya da hangi maddelereaykırı olduğunu,- Ve bu aykırılıkların gerekçelerini, dilekçelerinde belirtmelidir.Bütün bu şarların dilekçede haiz olup olamadığını kayıttan itibaren 10 gün içinde inceleyen sekreterlik,noksanlık var ise kararla saptanarak dilekçede ismi yazılı iki vekile bildirilir eğer isim bildirilmediyse enüstte ismi yazılı iki üyeye durum bildirilip noksanlıkların tamamlanması için 15 günden az olmamakkaydıyla süre verir. Bu noksanlıklar tamamlanamazsa dava açılmamış sayılır. Bu karar AnayasaMahkemesince verilir ve Resmi Gazetede yayınlanır. Eksiklikler tamamlanırsa dava dilekçenin ilkverildiği tarihte açılmış sayılır.2- SOMUT NORM DENETİMİ (MAHKEMELERİN İTİRAZI)Mahkemede görülen dava sırasında bir kanunun anayasaya aykırılığının ileri sürülmesi halindemahkeme öncelikle bu sorunu çözmelidir. Mahkeme aykırılık kanaatine varırsa o hüküm o davadauygulanmaz ve aykırılık,- Bekletici mes ele- Ön sorun yollarından biriyle çözümleninceye kadar geri bırakılır.47