TÜRK ANAYASA HUKUKU - ERÜ Personel Daire Başkanlığı

- Kanuni hâkim güvencesi ( Hiç kimse kanunen tabi olduğu mahkemeden başka bir merci önüneçıkarılamaz )- Temel hakların güvence altına alınması- Kuvvetler ayrılığının benimsenmesi ve hukukun genel ilkelerine (ahde vefa, kazanılmış hakka saygı,kesin hükme saygı, mücbir sebep, sahip olunandan fazla hakkın devredilememesi, kimsenin kendi davasınınhakimi olamaması, hakkın kötüye kullanılamaması, gecikme faizi talep hakkı) bağlılık- Kanun Önünde Eşitlik- İdarenin bireylere vermiş olduğu zararlardan dolayı mali sorumluluğuHukuk devleti ilkesinin amacı; bireylerin hukuki güvenliğini sağlamaktır. Sosyal Devlet anlayışı hâkimdir,Sosyal Devletin başvurduğu araçlar şunlardır:- Vergilemede adalet,- Kamulaştırma ve devletleştirme,- Planlama,- İnsanca bir yaşam için gerekli olan tedbirlerin alınması,- Sosyal ve ekonomik haklara yer verilmesi.Sosyal devlet ilkesinden hareketle Anayasa’nın 61. maddesinde sosyal güvenlik açısından özel olarakkorunacak olan kimseler sayılmıştır. Anayasanın 61. maddesine göre:“ Devlet harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleriyle, malul ve gazileri korur ve toplumdakendilerine yaraşır bir hayat seviyesi sağlar.Devlet, sakatların korunmalarını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirleri alır.Yaşlılar, Devletçe korunur, Yaşlılara Devlet yardımı ve sağlanacak diğer haklar ve kolaylıklarkanunla düzenlenir.Devlet, korunmaya muhtaç çocukların topluma kazandırılması için her türlü tedbiri alır. Buamaçlarla gerekli teşkilat ve tesisleri kurar veya kurdurur.”Kadınlar, sosyal güvenlik açısından özel olarak korunacak kimseler arasında sayılmamıştır. 1982 Anayasası Eşitlikçi bir sistem öngörmektedir.Anayasa eşitliğe ilişkin şu hükümleri içermektedir:Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerleayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamaklayükümlüdür (2004 Değişikliği).Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz. (2010 Değişikliği-Kadınlar lehine pozitif ayrımcılık hükmü)Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gazileriçin alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz. (2010 Değişikliği)Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz.Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarakhareket etmek zorundadırlar.1982 ANAYASASINDA BAŞLANGIÇ METNİ1961 Anayasası ile ilk kez düzenlenen Anayasaya BAŞLANGIÇ koyma usulü, 1982 Anayasasında datekrarlanmıştır. Başlangıç metni Anayasa Metninden sayılır ve DEĞİŞTİRİLEBİLİR.Ayrıca Anayasa’nın 176. maddesine göre:“ Anayasanın dayandığı temel görüş ve ilkeleri belirten başlangıç kısmı, Anayasa metninedâhildir.Madde kenar başlıkları, sadece ilgili oldukları maddelerin konusunu ve maddeler arasındaki sıralamave bağlantıyı gösterir. Bu başlıklar, Anayasa metninden sayılmaz.”Başlangıç metni, Anayasa Mahkemesi’nin yapacağı anayasa yargısı denetiminde ölçü normolarak kullanılmaktadır.1982 ANAYASASI BAŞLANGIÇ METNİTürk Vatanı ve Milletinin ebedî varlığını ve Yüce Türk Devletinin bölünmez bütünlüğünü belirleyen bu Anayasa,Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu, ölümsüz önder ve eşsiz kahraman Atatürk’ün belirlediği milliyetçilik anlayışı veO’nun inkılâp ve ilkeleri doğrultusunda;6