TÜRK ANAYASA HUKUKU - ERÜ Personel Daire Başkanlığı

- LAİK CUMHURİYETİN GEREKLERİNE UYGUNLUK (ilk kez 2001 yılında Anayasaya girmiştir)Yabancılar için temel hak ve hürriyetler uluslar arası hukuka uygun olarak KANUN ilesınırlanabilir.TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN DURDURULMASIAnayasanın 15. Maddesine göre, olağanüstü dönemlerde temel hak ve hürriyetler askıya alınabilecek veAnayasa da yer alan güvencelere aykırı tedbirler alınabilecektir.Savaş, Seferberlik, Sıkıyönetim, Olağanüstü Hal durumlarında milletlerarası hukuktan doğanyükümlülükler ihlal edilmemek kaydıyla durumun gerektirdiği ölçüde temel hak ve hürriyetlerin birkısmının KISMEN veya TAMAMEN DURDURULMASINA ve Anayasada yer alan güvencelereaykırı tedbirler alınmasına yer verilmiştir.Dikkat edilirse Anayasa bu hallerde DURDURMA dan bahsetmiştir SINIRLAMA dan sözetmemiştir.1961 Anayasası olağanüstü dönem olarak sadece SAVAŞ ve SIKIYÖNETİM durumlarına yer vermiştir.Ancak hangi halde olursa olsun HİÇ BİR ZAMAN:- Savaş hukukuna uygun fiiller sonucu meydana gelen öldürmeler dışında kişinin YAŞAMAHAKKINA, Maddi ve Manevi bütünlüğüne DOKUNULAMAZ,- Kimse Din, vicdan, düşünce ve kanaatlerini AÇIKLAMAYA ZORLANAMAZ ve bunlardandolayı suçlanamaz,- Suç ve cezalar GEÇMİŞE YÜRÜTÜLEMEZ, suçluluğu mahkeme kararı ile saptanıncaya kadarKİMSE SUÇLU SAYILAMAZ ( masumiyet karinesi ).Bu sayılan haklar hiçbir zaman DURDURULAMAYACAK – SERT ÇEKİRDEKLİ- HAKLARDIR.Temel Hak ve Hürriyetlerin Kötüye KullanılmamasıAnayasada yer alan hak ve hürriyetlerden hiç birisi Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmezbütünlüğünü bozmayı ve insan haklarına dayanan demokratik ve laik Cumhuriyeti ortadan kaldırmayıamaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz. ( 2001 Değişikliği )Temel hak ve hürriyetler, temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmak amacıyla kullanılamaz.Kötüye kullanma faaliyetler yönüyle yasaklanmıştır. Salt ifade biçimindeki açıklamalar bu hükmünkapsamında değildir.1982 ANAYASASINDA SAYILAN TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERTemel hak ve hürriyetlerin korunması bakımından 1982 Anayasası insan haklarına saygılı devletanlayışını benimsemiştir. Anayasaya göre temel haklar, herkesin kişiliğine bağlı olarak sahip olduğu,başkasına devredilemeyen, rıza ile dahi vazgeçilemeyen hak ve hürriyetlerdir.Temel Hak ve Hürriyetler;- Kişinin Hak ve Ödevleri, negatif hürriyet alanıdır ve devletin MÜDAHALE ETMEMEsinin yeterliolduğu hak ve ödevlerdir,- Sosyal ve Ekonomik Hak ve Ödevler, pozitif hürriyetlerdir ve devletin aktif olarak sağlaması gerekenve devlete görev yükleyin hak ve hürriyetlerdir,- Siyasi Hak ve Ödevler, KATILMA haklarıdır ve devlet yönetimine katılma hakları ve ödevleridir.KİŞİNİN HAKLARI VE ÖDEVLERİ1- Kişinin Dokunulmazlığı ve Maddi ve Manevi VarlığıHerkes, yaşama, maddî ve manevî varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir.Tıbbî zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızasıolmadan bilimsel ve tıbbî deneylere tâbi tutulamaz.Kimseye işkence ve eziyet yapılamaz; kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veyamuameleye tâbi tutulamaz. (İşkence ve eziyetin İSTİSNASI YOKTUR)Meşrû müdafaa hali, yakalama ve tutuklama kararlarının yerine getirilmesi, bir tutuklu veyahükümlünün kaçmasının önlenmesi, bir ayaklanma veya isyanın bastırılması, sıkıyönetim veyaolağanüstü hallerde yetkili merciin verdiği emirlerin uygulanması sırasında silah kullanılmasına kanununcevaz verdiği zorunlu durumlarda meydana gelen öldürme fiilleri, birinci fıkra hükmü dışındadır.2- Zorla Çalıştırma Yasağı8