TÜRK ANAYASA HUKUKU - ERÜ Personel Daire Başkanlığı

1982 ANAYASASIAnayasanın yapım sürecinde Milli Güvenlik Konseyi ve Danışma Meclisi görevyapmıştır.177 madde ve 16 geçici maddeden oluşmaktadır. Kazuistik bir anayasadır.Cumhurbaşkanına onaylamadığı kanunları halkoyuna sunma yetkisi verilmiş. Ayrıca,cumhurbaşkanı, onaylamadığı anayasa değişikliğine ilişkin kanunları tekrargörüşülmek üzere meclise geri gönderebilecektir. (Anayasa Değişikliklerinde vetoyetkisi ilk kez getirilmiştir)Cumhurbaşkanı, meclis dışından da seçilebilir.Oylamaya katılmayan bir bakan, kendisi için oy kullanmak üzere bir başka bakanıgörevlendirebilir. Ancak bir bakan, kendi oyuyla birlikte en çok iki oy kullanabilir.Anayasa, ‘Atatürk milliyetçiliği’ anlayışını benimsemiştir.Zorunlu din kültürü ve ahlâk bilgisi öğretimi anayasaya girmiştir.1961 Anayasa’sından farklı olarak yürütme, sadece bir görev değil, aynı zamanda biryetki olarak da kabul edilerek düzenlenmiştir.1982 Anayasası, yürütmeyi daha da güçlendirmiş, özellikle cumhurbaşkanlığı makamınıgüçlendirici önemli düzenlemeler getirmiştir. Olağanüstü dönem KHK’sına ilk kez yerverilmiş ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi çıkarma yetkisi ilk kez getirilmiştir. 1982Anayasasına göre yürütme, hem görev hem de yetkidir. Oysa 1961 de sadece “görev” dir.1987 DeğişiklikleriAnayasa değişikliklerinin gizli oyla yapılması usulü (m. 175)Seçim ve halk oylamalarında oy kullanma zorunluluğu (m. 175/son)Milletvekili sayısı 400’den 450’ye çıkarıldı (m. 75)1993 DeğişiklikleriRadyo ve TV istasyonu kurmak ve işletmek serbest bırakıldı. (m. 133)1995 DeğişiklikleriTutuklulara ve yurtdışında bulunan vatandaşlara oy kullanma hakkı verildi (m. 67)Seçim kanunlarının “temsilde adalet” ve “yönetimde istikrar” ilkelerini bağdaştırmakzorunda olduğu anlayışı getirildi (m. 67)Milletvekili sayısı 550’ye çıkarıldı (m. 75)18 yaşını dolduran herkesin siyasi partilere üye olabileceği kabul edildi (m. 68)Yükseköğretim elemanları ve öğrencileri, kanundaki şartlara uygun olarak siyasipartilere üye olabilirler. Ancak yükseköğretim elemanlarının partilerin merkez organlarıdışında kalan parti görevi almaları yasaktır (m. 68/VI)Siyasi partilerin tüzük ve programlarında ve eylemlerinde uyması gereken hususlardüzenlenmiştir (m. 69)Devlet, siyasi partilere, yeterli düzeyde ve hakça mali yardım yapar (m. 68/VIII)Milletvekillerinin istifasında, kabul için aranan salt çoğunluk şartı kaldırıldı (m. 84)Milletvekilliğinin düşmesi sebepleri azaltılmıştır (m. 84)Meclis başkanlığı seçiminde beşer günlük “serinleme süreleri” kabul edilmiş (m. 94)Mahalli idare seçimlerinin 5 yılda bir yapılacağı, fakat genel seçimlere 1 yıldan az birzaman kalmışsa, seçimlerin birleştirileceği hususuMeslek kuruluşların, kuruluş amacı dışında faaliyette bulunamayacakları ve bunlarınorganlarının seçiminde siyasi partilerin aday gösteremeyeceği ve bunların organlık56