TÜRK ANAYASA HUKUKU - ERÜ Personel Daire Başkanlığı

Mahalli İdareler: Mahalli idareler; il, belediye veya köy halkının mahalli müşterek ihtiyaçlarınıkarşılamak üzere kuruluş esasları kanunla belirtilen ve karar organları, ( YÖNETİM ORGANI DEĞİL)yine kanunda gösterilen, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzelkişileridir.Mahalli idarelerin kuruluş ve görevleri ile yetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarakkanunla düzenlenir.Mahalli idarelerin seçimleri, 67 nci maddedeki esaslara göre beş yılda bir yapılır. Ancak,milletvekili genel veya ara seçiminden önceki veya sonraki bir yıl içinde yapılması gereken mahalliidareler organlarına veya bu organların üyelerine ilişkin genel veya ara seçimler milletvekili genelveya ara seçimleriyle birlikte yapılır.- Kanun, büyük yerleşim merkezleri için özel yönetim biçimleri getirebilir. ( BÜYÜKŞEHİRBELEDİYELERİNİN ANAYASAL DAYANAĞI bu hükümdür )Mahalli idarelerin seçilmiş organlarının, organlık sıfatını kazanmalarına ilişkin itirazlarınçözümü ve kaybetmeleri, konusundaki denetim yargı yolu ile olur.Ancak, görevleri ile ilgili bir suç sebebi ile hakkında soruşturma veya kovuşturma açılan mahalliidare organları veya bu organların üyelerini, İçişleri Bakanı, geçici bir tedbir olarak, kesin hükme kadaruzaklaştırabilir.Merkezi idare, mahalli idareler üzerinde, mahalli hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine uygunşekilde yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğin sağlanması, toplum yararının korunması ve mahalliihtiyaçların gereği gibi karşılanması amacıyla, kanunda belirtilen esas ve usuller dairesinde idari vesayetyetkisine sahiptir.Mahalli idarelerin belirli kamu hizmetlerinin görülmesi amacı ile, kendi aralarında BakanlarKurulunun ( Mahalli İdarelerin Aralarında Birlik Kurması Bakanlar Kurulu izni ile olabilir ) izni ilebirlik kurmaları, görevleri, yetkileri, maliye ve kolluk işleri ve merkezi idare ile karşılıklı bağ ve ilgilerikanunla düzenlenir. Bu idarelere, görevleri ile orantılı gelir kaynakları sağlanır.HUKUK DEVLETİ VE YASAMA KISINTILARI;Vatandaşların hukuki güven içinde bulundukları, devletin eylem ve işlemlerinin hukuk kurallarınabağlı olduğu sistem HUKUK DEVLETİ olarak adlandırılır.İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır.Kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinde bunlardan doğan uyuşmazlıklarınmilli veya milletlerarası tahkim yoluyla çözülmesi öngörülebilir. Milletlerarası tahkime ancak yabancılıkunsuru taşıyan uyuşmazlıklar için gidilebilir. (1999 Değişikliği)1982 Anayasasında Yargı Denetimi Dışındaki İşlemler; YASAMA KISINTILARI ( Yasamakısıntıları denilmiştir çünkü bu düzenlemeler yasa koyucu tarafından getirilen kısıtmalardır )Anayasa m. 125’e istinaden:– YAŞ’ın terfi işlemlerine ve İHRAÇ kararlarına karşı (kadrosuzluk nedeniyle emekliyeayırma hariç) yargı yolu açıktır. Bunun dışındaki kararlara karşı yargı yolu kapalıdır.- Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemler,- Hâkim ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun MESLEKTEN ÇIKARMA DIŞINDAKİKARARLARI. (Meslekten çıkarma kararlarına karşı yargı yolu açıktır. Diğer kararlara karşıyargı yolu kapalıdır)- Askeri Disiplin Mahkemesi Kararları için kanun ile sınırlama getirilebileceği hükmüne yerverilmiştir.Uyarma ve kınama cezalarına karşı yargı yolunun kapatılabileceğine ilişkin hüküm 2010 yılındakaldırılmış ve bu hükmün yerine “Disiplin kararları yargı denetimi dışında bırakılamaz.”hükmü getirilmiştir.Yargı mercileri yerindelik denetimi değil hukuka uygunluk denetimi yaparlar.İdari işlemlere karşı açılacak davalarda süre, yazılı bildirim tarihinden başlar.Yargı yetkisi, idarî eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olup, hiçbir suretteyerindelik denetimi şeklinde kullanılamaz. Yürütme görevinin kanunlarda gösterilen şekil ve esaslara uygunolarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idari eylem ve işlem niteliğinde veya takdir yetkisini kaldıracakbiçimde yargı kararı verilemez. (2010 Değişikliği)İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğması ve idari işleminaçıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda gerekçe gösterilerekyürütmenin durdurulmasına karar verilebilir.51