Download (1420Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

12bir kişiye veya meclise devrettiklerini belirtmektedir. İşte kişilerin haklarını bir kişiya da meclise bırakması ile sivil toplum kendiliğinden oluşmaktadır. Çünkü meclisbu hakları iyi kullanmazsa bireylerin anlaşmayı fes edip haklarını başkasınadevredebilme hakları vardır. Böylece insanlar kendi haklarının takipçisi konumundaolmaktadırlar 16 .John Locke; sivil toplum oluşumunu sözleşme temelinde açıklamıştır. Lockedoğal toplum/ uygar toplum ayrımına getirdiği yeni açılımlarla kendisinden sonrakidüşünürleri etkilemiştir.John Locke göre, doğada özgür durumunda olan bireyler bir araya gelmesiylebu özgürlüklerini belli alanlarda kısıtlamaya gitmek zorunda kalırlar. Doğadurumunda özgür olan bireyler kendi istekleriyle yaptıkları toplumsal sözleşme ilesivil toplumu gerçekleştirmiş olurlar 17 . Locke’a göre, “doğal toplum hali”, devletinhenüz kurulmadığı, eşitlik, özgürlük ve mülkiyeti belirleyenin doğal yasalar olduğudönemdir 18 . Sivil toplum özellikle, kalabalık gruplarda söz konusu olur. Özelliklekentleşme ile birlikte insanların bir araya gelme zorunluluğu ve toplumsal işbölümüne gitme gereksinimi insanları birbirine daha fazla ihtiyaç duyma durumunadüşürmüştür.Karl Marks; sivil toplum ile siyasal toplumun uzlaştırılmasının değil devletinortadan kaldırılmasının gereğini vurgular 19 . Marks sivil toplumu Hegel’den farklıolarak tanımlamış ve Hegel’in önceliği devlete veren ve devleti yarı tanrısal birkurum olarak gören yaklaşımını sert bir biçimde eleştirmiştir. Hegel’in aksine siviltoplumu, siyasal hayatı belirleyen bir alan olarak tanımlamıştır. Marks’ın görüşünegöre “sivil toplumu şartlandıran ve düzenleyen devlet değil, devleti şartlandıran vedüzenleyen sivil toplumdur.” 20Toplum yapısı ikili sınıflama çerçevesinde analiz edilmektedir. İlk ayrımTönnies’in “gemeinscchalft’ cemaat ve “gesellschalft” cemiyet ayrımıdır. Buradacemaat tipi toplumlarda dayanışmanın sıkı olduğu ve birincil ilişkilerin olduğunu, bu16 Vehbi Bayhan, a.g.e., s. 417 Vehbi Bayhan, a.g.e., s. 418 Murat Sarıca, Siyasi Düşünce Tarihi, Gerçek Yayınevi, İstanbul, 1973, s. 9219 Gülgen Erdoğan Tosun, Demokratikleşme Perspektifinden Devlet Sivil Toplum İlişkisi, AlfaYayınları,1. Baskı, İstanbul, 2001, s. 4320 Ömer Çaha, Aşkın Devletten Sivil Topluma, Çağdaş Kültür Yayını, İstanbul, 2000, s. 36–37