Download (1420Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

342.2.3. Türkiye’de Kentleşme SüreciGelişmiş ülkelerin aksine azgelişmiş toplumlardaki kentleşme olgusu önemlibazı farklılıklar göstermektedir. Bunlar;Birincisi az gelişmiş ülkelerde kentleşme hızı gelişmiş ülkelere göre çok dahayüksektir. Bunun nedeni gelişmiş ülkelerin kentleşmelerini tamamlamış olmalarıdır.İkincisi, az gelişmiş ülkelerde kentleşmenin itici gücü olarak sanayileşmeninoynadığı rol sınırlıdır. Gelişmiş ülkelerde sanayileşmenin etkisi birinci sırada yeraldığı halde, gelişmekte olan ülkelerde sanayileşmenin rolü ikinci sırada yeralmaktadır.Üçüncüsü, azgelişmiş toplumlarda tarımsal verimlilik düşüktür. Az gelişmişülkelerde tarımsal verimin azlığının nedeni, teknolojinin kullanılmaması vetoprakların küçük parçalara ayrılmış olmasıdır.Dördüncüsü, az gelişmiş toplumlarda kentleşme hizmet sektörüne dayalıdır.Bunlara ilave olarak azgelişmiş ülkelerdeki nüfus artış hızının yüksekliği ile kişibaşına düşen ulusal gelirin azlığı da önemlidir. 98Bu farklar gelişmiş ülkeler ile gelişmekte olan (azgelişmiş) ülkelerin kentlerinoluşumu arasındaki farkları belirtmektedir. Türkiye’de gelişmekte olan bir ülkeolarak az gelişmiş toplumların özelliğini göstermektedir.Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de KentleşmeOsmanlı İmparatorluğu büyük bir başkente sahipti kentli nüfusunun % 40’ıburada yaşıyordu. 17–18. yüzyılda Anadolu’da şehirde yaşayan nüfusun toplamnüfusa oran % 8–9 civarında iken, 19.yüzyılda bu oran % 25’e kadar yükselmiştir.Fakat ülkemizde şehirleşme Cumhuriyetten sonra, özellikle 1950’den itibaren hızkazanmaya başlamıştır. 9910.000’den daha fazla nüfuslu yerlere kent adı verilirse, Türkiye’ninkentleşme derecesinin % 37,4 olduğu görülür. 1978 yılında kentlerde yaşamakta olannüfus miktarı 16 milyon dolaylarındadır. İl ve ilçe merkezlerinde yaşayan nüfusa98 Firuz Yaşamış Demir, a.g.e., s. 5199 Fehmi Yavuz, Keleş, Ruşen; Geray, Cevat, a.g.e., s. 28