Bölüm 1: Röleler, kontaktörler ve otomatik kumanda devreleri ...

Motor koruma rölelerinin çeşitlerikurma tuşua. Manyetik aşırı akım rölelerişebekedenkumandadevresiniElektrik akımının manyetik alan etkisiyle çalışankontrol edenrölelerdir. Bu elemanlar şekil 1.25'te görüldüğü gibikontakelektromıknatıs, kontak ve geciktirici düzenek olmak üzereüç kısımdan oluşurlar.bobinRöle devredeyken elektromıknatısın bobinindenmotorun akımı da geçer. Motor herhangi bir nedenleManyetiknormalin üzerinde akım çekmeye başlarsa, bobininaşırı akımmotoraoluşturduğu mıknatısiyet artar ve nüveyi yukarı doğru rölesisembolüyağçekmek ister. Nüve yavaşlatıcı bir düzenek ilepistonfrenlendiğinden hemen yukarı doğru hareket edemez.silindirAlıcının çektiği aşırı akım 1-2 dakika boyunca sürecekŞekil 1.25: Pistonlu tip manyetikolursa piston düzeneği yukarı doğru kaymayı sürdürür. aşırı akım koruma rölesinin yapısıSonuçta nüve yukarı çıktığından kumanda kontaklarıkonum değiştirerek motoru çalıştıran kontaktörün akımınınkesilmesine yol açar. Reset (yeniden kurma) butonuna basıldığı taktirde motor tekrar çalıştırılabilir.kontaktördenkontakbimetalkontaktördenkurma(reset)kontakısıtıcıdirençkurma(reset)ısıtıcıbimetalalıcıya(a) alıcıya(b) (c)bimetalyardımcısargıısıtıcıdirençanasargı(ç) (d) (e)Şekil 1.26: a) Direkt ısıtmalı tip bir fazlı termik aşırı akım rölesinin yapısı b) Endirekt ısıtmalı tip bir fazlıaşırı akım rölesinin yapısı c. Endirekt ısıtmalı termik aşırı akım rölesinde ısıtıcı tel ve bimetalin görünüşüç) Buzdolabı motorlarında kullanılan direkt ısıtmalı termik aşırı akım rölesi d) Buzdolabı motorlarınadirekt ısıtmalı termik aşırı akım rölesinin bağlanışı e) Termik aşırı akım rölesinin ABD normlarına göresembolüb. Termik aşırı akım koruma röleleriI. Bir fazlı motorların korunmasında kullanılan termik aşırı akım rölesiHer metalin ısı karşısındaki davranışı farklıdır. Kimi metaller sıcakta çok genleşirken, kimisiise az genleşir. İşte bu farklılıktan yararlanılarak bimetal adı verilen düzenekler geliştirilmiştir.Bimetal, ısındığında farklı uzunlukta genleşen ayrı cins iki metal şeridin birleştirilmesiyleoluşturulmuştur.Bir fazlı alıcılar için tasarlanan termik koruyucular, motor akımı aşırı derecede arttığında ısınarakkonum değiştiren bimetal düzeneğinden oluşmaktadır.Bir fazlı alıcıların korunmasında kullanılan termik aşırı akım röleleri iki tipte üretilir. Bunlar:I. Direkt ısıtmalı termik aşırı akım rölesi,10PDF created with FinePrint pdfFactory trial version http://www.fineprint.com