Bölüm 1: Röleler, kontaktörler ve otomatik kumanda devreleri ...

kontakRbimetalısıtıcıRröleNTC-TMpMpŞekil 1.63: Termik zaman rölesinin yapısıŞekil 1.64: Termistörlü zaman rölesinin yapısıpaleti çekince bobinin manyetik alanı nüveden çok daha iyi dolaştığından indüktans (L) artar. Lartınca X L ve Z'de yükselir.) Empedansı artan rölenin çektiği akım azalır. Bu ise NTC'nin dahafazla ısınarak zarar görmesini engeller. Devrenin enerjisi kesilince kontaklar ilk hâline döner.d. Kondansatörlü doğru akım zaman röleleriŞekil 1.65'te verilen şemada görüldüğü gibi röle bobinine gerilim uygulandığında kontaklarhemen konum değiştirir ve kondansatör (C) dolar. Bobininenerjisi kesildikten sonra kondansatör üzerindeki enerji bobinüzerinden deşarj olarak paletin bir süre daha çekili kalmasınısağlar. Doğru akım zaman röleleri ters zaman rölesi olarakçalışırlar.e. Elektronik yapılı zaman röleleriBu tip zaman röleleri transistörlü ya da entegreliolabilmektedir.Elektronik yapılı zaman rölelerinin devreleri ve çalışmailkeleri 3. bölümde anlatılmıştır.Sinyal lâmbalarıNeon lâmbasından yapılan bu elemanlar tesiste enerjininolup olmadığını göstermek amacıyla kullanılırlar.Sinyal lâmbalarının renkleri yeşil, sarı, turuncu, kırmızıvb. şeklindedir.Bu lâmbaların duylu tiplerine direnç bağlanmaz. Duysuztip neon lâmbalar ise ucuz olduğundan, sinyal (göz)lâmbalarında çok karşımıza çıkar. Bunların 220 volttaçalışabilmesi için 100-150 kΩ'luk sabit dirençler neonlâmbaya seri olarak bağlanır.C+ DC -Şekil 1.65: Kondansatörlü doğruakım zaman rölesinin yapısıŞekil 1.66: Sinyal lâmbalarıKontaktörlü motor kontrol (otomatik kumanda) devre örnekleria. Üç fazlı asenkron motorların bir start bir stop butonuyla kumandasıStart butonuna basılınca kontaktörün bobini enerjilenerek mıknatıs hâline gelir. Mıknatıslananbobin paleti çekerek kontakların konum değiştirmesini sağlar. Normalde açık durumda olan (NO:Normal open) kontaklar normalde kapalı (NC: Normal closed) konuma geçince motor çalışmayabaşlar. Start butonundan elimizi çeksek bile motor çalışmasını sürdürür. Çünkü kontaktör gövdesiüzerinde bulunan dördüncü normalde açık kontak ile start butonu uçları köprülenmektedir.Kontaktör kontaklarıyla yapılan bu işleme mühürleme adı verilir. Devre çalışırken stop butonuna24PDF created with FinePrint pdfFactory trial version http://www.fineprint.com