mersin 05.pdf 4747KB May 03 2011 12:00:00 AM - İl Çevre Durum ...

2005 Yılı Mersin l Çevre Durum Raporu¢lde a¡ınma ve jeolojik hareketler sonucu olu¡mu¡ birçok ma ara vardır. Bunların bazılarıma aradan çok çukurluk biçiminde oldu unda " Obruk" adıyla da anılmaktadır. Obrukların enönemlileri " Cennet ", " Cehennem " ve " Kanlıdivane " dir. Narlıkuyu Ma arası, Mersin'e 63 Kmuzaklıktaki Kö¡kbükü Ma arası ile yine Anamur'un 500 metre kuzeybatısındaki Bu u Deli iMa arası ilin en önemli ma aralarıdır.§L§N JEOMORFOLOJ§S§: Mersin ilinin kuzeyinde en ya¡lı morfolojik görünüm, inselberglerlea¡ırı yüklenmi¡ 1.000 metre seviyesinden kuzeybatıda hem do u hem de güney yönlerine yamaçyapan bir peneplendir. 900–950 metre seviyeleri üzerinde iyi korunmu¡ kalıntılardan güneyegidildikçe kalıntıların, Kızıldere 'nin geni¡ ve derin vadisiyle kesildi i, fakat 900 metre seviyelerindedevam etti i görülmektedir.Korucular'ın kuzeyinde; 950–1100 metre yükseltiler arasında yüksek ova kalıntıları görülür.Masa Dere, ©arlak Dere ve ¢çme Dere drenaj sistemleri ile kesilir. Düz zirveli tepeler, ¢linkuzeydo usunda 800 metre seviyelerinde görülmektedir. Sı ırlı Da ı, kuzeyde Korkun DereVadisinden ve güneyde 250 metre seviyesinde dik yamaçlarla yükselir; fakat her iki taraftakiyamaçlar keskin bir tepe halinde gelmekte 500–700 metre seviyelerde ova olarak yükselmektedir.Di er bir kayacın jeomorfolojik özelli i ise, 300 metre kontur hattı güneybatıda Emirler'den sadeceKızıl Dere tarafından kesilmi¡tir; Camili'ye kuzeydo uya do ru uzanır ve ¢çme Dere Vadisindenönce birden bire kuzeybatıya dönü¡ yapar. ¢çme Derenin 200 metre seviye do usunda I dır'ın heriki tarafında kuzeydo u yönünü izlemektedir. I dır'ın do usunda 200 metre kontur tekrarkuzeybatının etrafında dönü¡ yapar ve 100 metre kontur. Karacada ’dan ileriye do ru Deliçay' ındo usunda kuzeydo u yönünü izler.¢lin genel olarak jeomorfolojik durumuna bakıldı ında; geni¡ plato düzlükleri, Akdeniz kıyıku¡a ı ve Göksu ırma ı çevresindeki geni¡ ovalar, vadiler önemli yer tutmaktadır. Güneydenkuzeye do ru uzanan vadiler, Toros Da larının içlerine dek sokulmaktadır. ¢lin jeomorfolojik haritası©ekil A.2’ de verilmektedir.A. 5 JEOLOJ§K YAPI VE STRAT§GRAF§Çevre faktörlerinin en önemlilerinden biri de jeolojik durumdur. Jeolojik alt yapı ve mineralçe¡itleri, o yörenin antropojen tesislere kar¡ı hassas olup olmadı ını belirler. Ayrıca jeolojik alt yapıve bunun materyal özelli i ise; yörenin jeomorfolojisini belirler. Bir yörenin jeoloji ve jeomorfolojisiise; kentlerin veya endüstri tesislerinin, toprak, su, hava kirlili ine ve afetlere kar¡ı hassas olanyörelere kurulup kurulmadı ını ortaya koyar.M.T.A tarafından yapılan çalı¡malar neticesi, ¢lin jeolojik durumu (bkz. ©ekil A.3); paleozoik,mesozoik ve eosen ya¡lı kayalar üzerine denizin transgresyonun orta miyosende ba¡ladı ı, altmiyosenin bu basende a¡ınım safhasında karakterize edildi ini söyleyebiliriz. Bölgede fosiller iletespit edilen bir üst miyosene rastlanmı¡tır. Pliyosen ya¡ında; konglomeratik kireçta¡ı ve gev¡ekkireçta¡ı litolojisinde kayalar gelmektedir. Daha üstte; Göksu Vadisi boyunca kısmen ve SilifkeOvasının tamamını alüvyon kaplamaktadır.Miyosen basenine temel te¡kil eden paleozoik, bir kısım mesozoik ve eosen ya¡lı kayalarmevcuttur. Bütün bunların üzerine orta miyosen diskordan olu¡turmaktadır. Sahile yakın Silifke veçevresinde orta miyosen ile diskordan pliyoseni örten alüvyonla strafi rafik istif tamamlanmaktadır.Mersin ili sınırları içinde yüzeyleyen jeolojik birimler Demirta¡lı, 1986; Gedik ve Di ., 1979;Bilgin ve Di ., 1994, Demirta¡lı ve Di ., 1983, Ulu, 1983; Ulu, 1998 gibi önceki çalı¡malardanyararlanılarak a¡a ıdaki ¡ekilde özetlenebilir.STRAT§GRAF§Çalı¡ma alanında Özgül (1971) tarafından ayrımlanan birlikler Temel Kayalar, Tersiyer’densonraki birimler ise Örtü Kayaları olarak ayrımlanmı¡tır. Temel kayaları; Alanya Birli i, AntalyaBirli i, Geyikda ı Birli i, Alada Birli i, Bolkarda Birli i ve Bozkır Birli i ¡eklindedir. Örtü Kayaları;Paleo-otokton Kayalar ve Neo-otokton Kayalar olmak üzere ikiye ayrılmı¡tır. Erken Tersiyer’e aitBelba Sarıta¡ ve formasyonları Paleo-otokton, Oligosen-Pliyosen ya¡lı kayalar ise Neo-otoktonKayalar ¡eklinde ayrımlanmı¡tır (Ulu, Genelle¡tirilmi¡ 1998). stratigrafik kesit ©ekil A.4’deverilmi¡tir.• Alanya Birli¨iYörede ilk çalı¡an Blumenthal (1951) bu metamorfik toplulu unu “Alanya Masifi” olarakadlandırmı¡tır. Daha sonra Özgül (1976) Bu toplulu a “Alanya Birli i” adını vermi¡tir.4