link 1 /2008 04 TECHNOLOGY Vizkon için R 40 teknolojisi 14 - Rieter
link 1 /2008 04 TECHNOLOGY Vizkon için R 40 teknolojisi 14 - Rieter
link 1 /2008 04 TECHNOLOGY Vizkon için R 40 teknolojisi 14 - Rieter
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Rieter</strong> Spun Yarn Systems ‘in Müşteri Dergisidir<br />
Vol. 20 / No . 52 . Haziran <strong>2008</strong> / TR<br />
<strong>link</strong> 1<br />
/<strong>2008</strong><br />
<strong>04</strong> <strong>TECHNOLOGY</strong> <strong>Vizkon</strong> için R <strong>40</strong> <strong>teknolojisi</strong> <strong>14</strong> PRODUCT NEWS En uzun ring iplk makinası<br />
19 RIETER INSIDE <strong>Rieter</strong> Çin‘de 22 EVENTS ITMA ASYA ve CITME <strong>2008</strong>
2 <strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
İÇİNDEKİLER<br />
Kapak:<br />
Shanghai Skyline<br />
©Istockphoto<br />
Yayımcı ve Genel Yayın Yönetmeni:<br />
Marketing Spun Yarn Systems,<br />
Heiner Eberli<br />
Copyright:<br />
© <strong>2008</strong> by Maschinenfabrik <strong>Rieter</strong> AG,<br />
Klosterstrasse 20, CH-8<strong>40</strong>6 Winterthur,<br />
www.rieter.com, rieter-<strong>link</strong>@rieter.com<br />
Önceden izin almak kaydı ile alıntı yapılabilir.<br />
Tasarım ve Dizgi:<br />
Marketing <strong>Rieter</strong> CZ a.s., Pavel Bielik<br />
Baskı:<br />
HRG s.r.o., Czech Republic<br />
03 EDITORIAL<br />
<strong>TECHNOLOGY</strong><br />
<strong>04</strong> <strong>Rieter</strong> R <strong>40</strong> rotor <strong>teknolojisi</strong>ni kullanarak SPV viskonun<br />
işlenmesi<br />
SPV Viskon elyafının <strong>Rieter</strong> R <strong>40</strong> rotor <strong>teknolojisi</strong> ile<br />
kombinasyonu 175 m/dak‘lık üretim ve 130 dev/dak‘lık<br />
rotor hızlarına olanak vermektedir.<br />
PRODUCT NEWS<br />
09 Yeni SB-D 11 kompakt cer makinesi<br />
11 ComfoRo® open end iplikleri ile geniş ürün çeşitliliği<br />
<strong>14</strong> En uzun ring ve kompakt iplik makinası<br />
Başlangıç deneyimlerine göre, G 35 ring iplik ve<br />
K 45 kompakt iplik makinalarının ilk tesisleri, iplik<br />
işletmelerindeki yüksek beklentileri karşılamaktadır.<br />
Kalite tutarlılığı, çalışma koşulu, esneklik ve ekonomiklik<br />
bakımından yeni seviyeleri karşılamaktadırlar.<br />
17 Orjinal yedek parçalarla geliştirilmiş kullanım kolaylığı<br />
RIETER INSIDE<br />
19 Çin`de <strong>Rieter</strong>‘in 80 yılı<br />
<strong>Rieter</strong>, Çin`de 80 yıldır iş yapmaktadır. 1927`de<br />
Orta Krallığa ilk sevkiyatın yapılmasından, günümüz<br />
başarılarına kadar geçen yol zahmetlidir. Roger Naef, bu<br />
çalkantılı tarihe göz atmaktadır.<br />
EVENTS<br />
22 ITMA Asya`da Tekstil dünya rekorları<br />
Çin`de <strong>2008</strong> yazı: <strong>Rieter</strong>`in dört dünya rekortmeni, ilk<br />
kez Şangay‘da ki birleştirilmiş CITME 08 ve ITMA Asya 08<br />
ticaret fuarında yeni bir mekânda sergilenecektir.
Son yıllarda Avrupa tekstil makina sanayinin ana pazarlarının<br />
Asya`ya doğru kaymayı sürdürdüğü oldukça<br />
açıktır. Tekstil makina satışlarının neredeyse %80`inin<br />
Hindistan’ın yanında Çin`in en önemli pazar olduğu<br />
Asya`da oluşması bu gerçeği yansıtmaktadır. En son<br />
teknolojinin, sırasıyla Çin ve Hindistan`daki iki büyük<br />
tekstil makinaları fuarında, Şangaydaki ITMA Asya ve<br />
Bangalore`daki ITME Hindisan`da sergilendiği ve sergileneceğini<br />
söylemek abartılı değildir.<br />
27-31 Temmuz <strong>2008</strong>`de Şangay`da ilk kez gerçekleştirilen<br />
3. ITMA Asya bu trendi açıkca kanıtlanmıştır. Bu<br />
ticari fuar yaklaştıkça sanayimizde ortaya çıkan soru:<br />
Münih`teki başarılı ITMA 07`in hemen ardından bu fuar<br />
nasıl geçeceği idi?<br />
<strong>Rieter</strong> Textil Systems olarak, başlıca Asya pazarlarından<br />
olmak üzere pek çok ülkeden gelen ziyaretçilerimize<br />
araştırma geliştirme bölümlerimizin en son yeniliklerini<br />
sergilemeyi başardık. LINK`in bu sayısında, Şangay`da<br />
sergilenen en ilgi çekici olayların özetini sunacağız. Iplik<br />
uzmanlarına Şangay`daki fuar alanının, <strong>Rieter</strong> için çok<br />
büyük bir başarı olan Münih`teki sergiyi geride bıraktığını<br />
göstermeyi başardık.<br />
<strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
EDITORIAL<br />
Çin –ve esasında tüm Asya bölgesi— yıllardır, <strong>Rieter</strong><br />
Tekstil Sistemleri için önemli bir pazar olmuştur.<br />
Ürün tasarımı ve pazarlaması açısından her zaman<br />
özel avantajlar sergileyen belirli özellikler göstermiştir.<br />
Başlıca hedefimiz, her zaman, yerleşmiş sistem<br />
çözümlerinin avantajlarını pazarlama başarımızın<br />
merkezine yerleştirmek olmuştur. Bu son ITMA<br />
Asya`da da farklı değildir.<br />
Sistemlerimizde sunulan çeşitli makinalar, fuar alanımızında<br />
en son versiyonları ile sergideydi: mükemmel<br />
şekilde koordine edilen OMEGAlap vatka hazırlama<br />
ile E 76 penye makinası yer alıyordu. C 60 tarak<br />
ve K 45 kompakt makinasının yanında, cer alanında<br />
da yenilikler gösterdik. R <strong>40</strong> otomatik rotor iplik makinesinin<br />
gelişmiş versiyonu da sergideydi. Bu makinede<br />
üretilen ComfoRo® iplikleri, tüm pazarlarda<br />
şimdiden mükemmel bir itibar kazanmıştır.<br />
Ikinci büyük ticaret fuarı, <strong>2008</strong>`in sonuna doğru<br />
Hindistan, Bangalore`da gerçekleşecektir. <strong>Rieter</strong>, bu<br />
fuarda da tekstil sanayini yeniliklerle yine şaşırtacaktır.<br />
Ziyaretinizi bekliyoruz. 8-103 •<br />
Dr. Martin Folini<br />
<strong>Rieter</strong> Spun Yarn Systems<br />
Başkanı<br />
martin.folini@rieter.com<br />
3
4 <strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
<strong>TECHNOLOGY</strong><br />
<strong>Rieter</strong> R <strong>40</strong> rotor <strong>teknolojisi</strong>ni<br />
kullanarak SPV viskonun işlenmesi<br />
SPV Viskon elyafının <strong>Rieter</strong> R <strong>40</strong> rotor <strong>teknolojisi</strong> ile birleşimi, çok iyi<br />
çalışma performansı ve ipliğin sonraki işlemlerinde optimum iplik yapısının<br />
elde edilmesinin yanı sıra 175 m/dak`lık bir üretim hızında<br />
130 000 dev/dak. rotor hızlarına olanak vermektedir. SPV viskon elyafı<br />
ile çalışırken optimum büküm faktörü αm 100–110 arasındadır. Örme<br />
ve dokuma uygulamalarında 105 αm `lik bir büküm faktörü tavsiye<br />
edilmektedir.<br />
Şekil. 1 Farklı<br />
selüloz liflerinin enine<br />
kesitinde nem dağılımı<br />
Kaynak: Autex Textile<br />
Conference 2005.<br />
1. Pamuk<br />
2. TENCEL®<br />
3. Modal<br />
4. <strong>Vizkon</strong>.<br />
Pamuğa Alternatif<br />
Viskon, modal ve Tencel gibi selülozik elyaf, pamuğa<br />
çok iyi bir alternatiftir ve moda giysiler, döşemelik,<br />
havlu ve iç giyim pazarlarında önemli bir rol oynamaktadır.<br />
Selülozik ham maddeler belirli giyim özellikleri<br />
bakımından, örneğin yumuşaklık ve anti bakteriyel<br />
özellikler açısından pamuğa göre çok daha<br />
üstündürler. Bu nedenle selülozik elyaf ya pamukla<br />
karıştırılmakta ya da insan teni ile direkt temas<br />
eden kumaşlarda %100 kullanılmaktadır. Kumaşlar<br />
için son derece yüksek fonksiyonel özelliklerin gerekli<br />
olması durumunda, çok karışımlı tekstil kumaş-<br />
1 2<br />
3 4<br />
ları istenebilir. Bu durumda farklı ham maddelerden<br />
yapılan iki katlı dokuların kullanımı gittikçe artan bir<br />
eğilimdedir. Vücut terlemesinin önemli olduğu aktif<br />
ve spor giysiler için, farklı dokuma ve örme kumaşların<br />
kombinasyonu avantaj olabilir. Vücut nemi, viskon/pamuk<br />
karışımı tarafından absorbe edilir ve polyester<br />
yüzey aracılığıyla atmosfere iletilirse, derinin<br />
soğuması engellenebilir. Polyester yüzey deriyi ayrıca<br />
dış çevre etkilerinden de korumaktadır.<br />
Selüloz Elyafın Özellikleri<br />
Selülozik elyaf, poliamid, polyester, polipropilen ve<br />
pamuk ile kıyaslandığında en iyi anti bakteriyel özelliklere<br />
sahiptirler. Çeşide bağlı olarak, selüloz elyafı<br />
nemi çok hızlı absorbe etmekte ve çok etkili bir şekilde<br />
dağıtmaktadır. Örneğin, Tencel® pamuğa göre<br />
%50 kadar fazla nem absorbe etmektedir.<br />
Nem dağılımı, karanlık alanların nemi, açık alanların<br />
lif ham maddesini gösterdiği ekteki fotoğraflarda görülmektedir.<br />
Tencel® kullanıldığında, nem dağılımının<br />
çok geniş bir alanda olduğu ve pamuğa kıyasla<br />
nemin çok düzgün bir şekilde absorbe edildiği açıktır<br />
(Şekil 1).<br />
Yüksek performanslı eğirme<br />
Hazır giyim sektöründe selüloz elyafın önemli avantajlarına<br />
ilave olarak, viskon ham maddesi, ring, rotor,<br />
hava jetli gibi eğirme yöntemleri ve optimum<br />
makina konfigürasyonuda önemli rol oynar. Bu parametreler<br />
sadece özellikleri değil aynı zamanda selülozik<br />
ipliklerin üretiminde ekonomik proses etkinliğini<br />
de belirlemektedir.<br />
Test parametreleri<br />
Kıyaslama için aynı özelliklerdeki Asya kökenli viskon<br />
ile birlikte 1.3 dtex ve 38 mm kesim uzunluğunda<br />
SPV viskon elyaf kullanılmıştır. Elyaf, <strong>Rieter</strong>’in<br />
aşağıda belirtilen en yeni yüksek performanslı makinalarında<br />
işlenmiştir:<br />
• C 60 tarak makinası<br />
• SB-D 15 Cer makinası<br />
• RSB-D <strong>40</strong> Cer makinası<br />
• R <strong>40</strong> rotor iplik makinası.
Şekil. 2 SPV elyafının<br />
ve Asya kökenli vizkonun<br />
enine kesit yapısı<br />
1. SPV viskonu<br />
2. Asya viskonu<br />
Viskonun open end iplik makinasında işlenmesi özellikle<br />
caziptir. Genel olarak, viskondan üretilen ring<br />
iplikler çok yumuşak ve esnek bir tuşeye sahiptir.<br />
Tam tersine, open end iplikleri sarmal kuşak yapıları<br />
nedeniyle nispeten daha sert bir tutuma sahiptir.<br />
Viskon ve open end iplik yapısının kombinasyonu,<br />
çok iyi boncuklanma özelliği ile ideal bir kumaş oluşturmakta<br />
ve open end <strong>teknolojisi</strong> sayesinde yüksek<br />
sevk hızıyla çok ekonomik olmaktadır.<br />
Ara ürün sonuçları<br />
Kullanılan her iki viskon çeşidi, 38 mm`lik aynı kesim<br />
uzunluğu özelliğine rağmen elyaf uzunluklarında<br />
önemli farklılıklar göstermektedir. SPV viskonun<br />
ortalama stapel uzunluğu yaklaşık 3 mm kadar daha<br />
fazladır.<br />
Elyaf paralelleşmesi ve kıvrımın açılması nedeniyle<br />
taraktan sonra elyaf uzunluğu artmaktadır. Diğer<br />
taraftan, daha yüksek bir kısa elyaf içeriği nedeniyle<br />
taraktan sonra ortalama elyaf uzunluğu çok az<br />
miktarda düşmektedir. Kısa elyaf içeriği, tarakta lif<br />
yüklenmesi ve elyaf mukavemetinin bir fonksiyonu<br />
olarak artmaktadır. SPV elyafı kullanıldığında, kısa<br />
elyafta artış sadece %1.5 iken, Asya kökenli viskon<br />
kullanıldığında kısa elyaf içeriğinde artış %4.5 `dur.<br />
Yüksek kısa elyaf içeriği ve bunun taraktan sonraki<br />
önemli ölçüdeki artışı, iplik mukavemeti ve uzaması<br />
üzerine olumsuz bir etkisi olacaktır.<br />
SPV viskonunun daha yüksek lif mukavemeti ve uzamaya<br />
sahip olmasından C 60 tarak makinası sonrasında<br />
kısa elyaf miktarında sadece %1.5`lik artışın<br />
sebebi olduğu sonucuna varılabilir. Asya viskonu<br />
gibi daha düşük mukavemet ve uzamaya sahip bir<br />
elyaf, eğirme prosesi sırasında elyafa binen yükler<br />
nedeniyle alındığında lif kısalmasına karşı çok daha<br />
hassastır. Buradan, 80 kg/saat`lik tarak üretiminin,<br />
SPV elyafı kullanılması durumunda daha fazla arttırılabileceği<br />
sonucuna ulaşılabilir. Bu iki elyaf tipinin<br />
enine kesit şekillerinde de önemli farklılık vardır ve<br />
bu özelik farklı proses özelliklerine ve iplik kalitelerine<br />
de neden olabilir (Şekil 2).<br />
Elyaf inceliği ve elyaf uzunluğu gibi aynı ham madde<br />
özelliklerine rağmen ham maddenin daha detaylı<br />
kontrolü, tipler arasında belirgin farklılıkların olduğunu<br />
göstermiştir. Bu nedenle, iplik kalitesi ve kumaşın<br />
1<br />
2<br />
<strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
<strong>TECHNOLOGY</strong><br />
son kalitesi yanında en son eğirme makinasının proses<br />
özelliklerinde de farklılıklar beklenmelidir.<br />
İplik sonuçları<br />
Ham madde ve elyaf hazırlık aşaması yanında, iplik<br />
özellikleri başlıca iplik yapısı ve dolayısıyla en son<br />
eğirme prosesi tarafından belirlenmektedir. Daha<br />
öncede belirtildiği gibi, viskon ham maddesi ve rotor<br />
iplik eğirme prosesinin kombinasyonu, iplik özellikleri<br />
ve ekonomiklik açısından önemli olanaklar sunmaktadır.<br />
Open end iplik makinasındaki hangi ayarların<br />
ve hangi teknolojik parçaların seçiminin iplik<br />
kalitesi ve verimliliğini hangi ölçüde etkilediği sorusu<br />
ortaya çıkmaktadır.<br />
Bu durumda en önemli teknolojik parçalar ve ayarlar<br />
düze, büküm faktörü ve rotor çeşididir. Pazarda çok<br />
geniş bir çeşitlilikte çekim düzeleri vardır, fakat harcanması<br />
gereken çaba nedeniyle sistematik araştırmaların<br />
eksikliğinden ötürü , viskon liflerinin prosesi<br />
için çok az sayıda doğru tavsiye vardır. Bu çalışmada<br />
tipik olarak viskondal kullanılan ve ayrıca halen geliştirilmekte<br />
olan düzeler kıyaslanmaktadır.<br />
5
6 <strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
<strong>TECHNOLOGY</strong><br />
Büküm faktörü ve ham maddeye karşı iş yapabilme kuvveti<br />
viskon 1.3 dtex, 38 mm, C 60 80 kg, R <strong>40</strong> rotor 33 mm XT-5B, 115 000 rpm, Ne 30.<br />
Iş yapabilme kuvveti [cN*cm]<br />
900<br />
850<br />
800<br />
750<br />
700<br />
96 98 100 102 1<strong>04</strong> 106 108 110 112<br />
Mima 1 Mima 2 nano 4 nano 4<br />
Şekil. 3 Büküm faktörü<br />
ve ham maddeye karşı<br />
iş yapabilme kuvveti,<br />
viskon 1.3 dtex, 38 mm,<br />
C 60 80 kg, R <strong>40</strong> rotor<br />
33 mm XT-5B,<br />
115 000 rpm, Ne 30.<br />
Büküm faktörü<br />
SPV<br />
Asya<br />
viskonu<br />
En son geliştirilen ”Mima 1” ve “Mima 2” düzeleri,<br />
optimum koşullarda çekilmiş bir şerit beslendiğinde,<br />
en temiz ipliği ve ayrıca en iyi iplik düzgünlüğünü<br />
sağlamaktadır. Sonuçlar, viskon tipi, rotor hızı, rotor<br />
çapı ve büküm faktörünü hesaba katılmaksızın kanıtlanmıştır.<br />
Rotor hızına bağlı olarak, düzenin etkisi<br />
sayesinde viskon prosesinde iplik temizliği %50`e<br />
kadar iyileştirilebilir.<br />
100-110 αm aralığında iplik temizliği üzerine büküm<br />
faktörünün görsel olarak hiçbir etkisi yoktur.<br />
Düze tipi ve viskon ham madde çeşidi öncelikli olarak<br />
iplik temizliğini etkilemektedir. Ancak yine de,<br />
verilen bir ham maddede diğer önemli kriterler nedeniyle<br />
çekim düzesi seçiminin çok iyi yapılması gerektiği<br />
unutulmamalıdır. Çalışma koşullarında veya<br />
ekonomik açıdan müşterilerce herhangi bir dezavantaj<br />
oluşursa, elde edilebilir en iyi iplik değerlerinin<br />
önemi azalır.<br />
Elyaf özellikleri sayesinde, her iki viskon tipi ve rotor<br />
eğirme <strong>teknolojisi</strong> ile iplik bükümünü arttırarak daha<br />
yüksek iplik mukavemeti elde edilebilir. Bu nedenle<br />
105 αm büküm faktörü, optimum mukavemet ve<br />
kumaş tutum özellikleri için önerilmektedir. Düzeler,<br />
gerçek iplik mukavemetini 0.7 cN/tex`e kadar etkileyebilir.<br />
Daha öncede belirtildiği gibi, SPV viskonun<br />
daha yüksek elyaf uzaması nedeniyle bu elyaftan<br />
üretilen ipliğin kopma uzaması da daha yüksektir.<br />
Büküm faktörü<br />
İplikteki iş yapabilme kuvveti , iki viskon çeşidi arasında<br />
farklılık göstermektedir. SPV viskonu, aşağıda<br />
belirtilen koşulların eşit olması durumunda yaklaşık<br />
%10 daha fazla iş yapabilme kuvveti göstermektedir.<br />
• Enine kesitteki lif sayısı<br />
• İplik numarası<br />
• Son eğirme metodu<br />
• Eğirme elemanları<br />
•<br />
Ayarlar<br />
İplikteki daha yüksek iş yapabilme kuvveti , yüksek<br />
rotor hızlarının neden olduğu yüksek eğirme gerginliklerinde<br />
bile avantaj olacaktır (Şekil 3).<br />
Büküm faktörü, düze ve ham maddenin tüylülük değerleri<br />
üzerine önemli bir etkisi vardır. Düzelerin<br />
etkisi göz önünde bulundurulduğunda, SPV viskon<br />
elyafı ile Asya kökenli viskona göre daha iyi lif entegrasyonu<br />
sağlanmıştır. Daha düşük tüylülüğün, daha<br />
iyi lif entegrasyonu sayesinde iplik mukavemeti, iplik<br />
bükümü ve çalışma kapasitesi üzerinde olumlu<br />
bir etkisi olabilir. İpliğin sonraki proseslerinde istenilen<br />
uygulamalara bağlı olarak, düşük tüylülük,<br />
boncuklanma davranışı ve lif aşınması üzerine olumlu<br />
bir etkisi vardır.<br />
Rotor hızı ve ekonomik verimlilik<br />
Liflerin, lif demetinin ve en son olarak da ipliğin fiziksel<br />
özelliklerinden, en son eğirme makinasındaki<br />
performans limitlerinin farklı olması sonucu ortaya<br />
çıkmaktadır.
Şekil. 4 Rotor hızı ve<br />
ham maddeye karşı iş<br />
yapabilme kuvveti<br />
viskon 1.3 dtex, 38 mm,<br />
C 60 80 kg, Ne 30,<br />
αm 105, nano 4 düzesi.<br />
Iş yapabilme kuvveti [cN*cm] *A<br />
900<br />
850<br />
800<br />
750<br />
700<br />
650<br />
600<br />
Bu çalışmada, open end iplik makinasında çalışma<br />
özellikleri açısından en iyi olan düze, her iki<br />
viskon çeşidi için seçilmiştir. Bu noktada, iplik kalitesi<br />
ile ilgili olarak bazı bakımlardan uzlaşma<br />
gerekli olmaktadır. Viskon ham maddesi, büküm faktörü,<br />
rotor tipi ve çapı hesaba katmaksızın “nano 4”,<br />
“Mima 1”,”Mima 2” gibi en son geliştirilen düzelerin<br />
optimum çözümler sunduğu kanıtlanmıştır. İplik temizliği<br />
ve bir ölçüye kadar daha düşük rotor hızı dikkate<br />
alındığında, Mima 1 ve Mima 2 düzeleri ile en<br />
mükemmel sonuçlar alınmıştır.<br />
Maksimum hız<br />
130 000 dev/dak.`lık maksimum rotor hızı, R <strong>40</strong> makinasında<br />
nano 4 düzesi ve 31 mm`lik rotor çapı ile<br />
SPV viskon elyafının kullanılmasıyla düşük iplik kopuş<br />
oranı (
8 <strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
<strong>TECHNOLOGY</strong><br />
gibi benzer genel koşullarda, iplik kopuşundan önceki<br />
limit, en azından aşağıdaki ilave ham madde faktörlerine,<br />
örneğin iki viskon tipi arasındaki maksimum<br />
rotor hızlarındaki farklılığın sebebidir:<br />
• Elyaf mukavemeti<br />
• Elyaf uzaması<br />
• Kısa elyaf içeriği<br />
• Lif entegrasyonu (lif sertliği)<br />
İplik değerlerinde bozulma sebebi<br />
Maksimum rotor hızından başka, yüksek rotor hızlarının<br />
da iplik değerlerinde bir kötüleşmeye neden olduğu<br />
unutulmamalıdır. Bunun en azından üç ana sebebi<br />
vardır:<br />
1. Daha yüksek rotor hızı, açma silindiri çıkışı (VA)<br />
ile rotor duvarı (VR) arasında artan bir farklı hız oranına<br />
yol açmaktadır.<br />
2. Birim zamanda artan elyaf sevk hızı, lif kanalında<br />
daha fazla bozulmaya neden olmaktadır.<br />
3. Daha yüksek rotor hızı, daha yüksek eğirme gerginliğine<br />
ve sonuç olarak da iplik gövdesinde ve eğirme<br />
prosesinde yer alan parçalarda daha yüksek sürtünmeye<br />
neden olmaktadır.<br />
Ayrıca, iplik çapı ve iplik yoğunluğu, santrifüj kuvvetinin<br />
bir sonucu olarak artan rotor hızıyla azalmaktadır.<br />
İplik çapı ve iplik yoğunluğu gibi değerler, verilen<br />
sabit iplik inceliğinde iplik yapısına bağlı olarak<br />
kumaşın tuşesini ve örtme faktörünü etkilemektedir.<br />
Bu nedenle rotor hızları, iplik ve kumaşın özelliklerini<br />
ve ayrıca üretim maliyetlerini etkilemektedir.<br />
Özet<br />
SPV viskon elyafının ve <strong>Rieter</strong> R <strong>40</strong> rotor <strong>teknolojisi</strong>nin<br />
kombinasyonu sayesinde, 175 m/dk`lık üretim<br />
hızında 130000 dev/dak`lik rotor hızları elde edilebilmektedir.<br />
SPV viskon prosesi için optimum büküm faktörü,<br />
100-110 αm arasındadır. Elde edilen iplik özelliklerine<br />
dayanarak, hem örme hem de dokuma uygulamaları<br />
için 150 αm`lik büküm faktörü önerilebilir.<br />
R <strong>40</strong> rotor eğirme makinasında viskon üretimi için,<br />
nano 4, Mima 1 ve Mima 2 gibi yeni düzelerin, rotor<br />
hızı ve kalite açısından optimum olduğu kanıtlanmıştır.<br />
Mima 1 ve Mima 2 düzeleri, maksimum iplik düzgünlüğünün<br />
elde edilmesi için en uygun düzelerdir.<br />
Daha yüksek verim<br />
Bu da Asya pazarındaki diğer kıyaslanabilir viskon<br />
elyaflarına göre, yaklaşık %13`lük bir üretim kazancına<br />
denk gelmektedir. Sonuç olarak da iplik üretim<br />
maliyetleri yaklaşık %20 civarında azalabilir. Çalışmanın<br />
özeti SYS Technology Y / YP / TIS 22419 tarafından,<br />
pazarlama bölümünde 8-105 kaynağından<br />
da elde edilebilir. 8-105 •<br />
Harald Schwippl<br />
Teknoloji Müdürü<br />
<strong>Rieter</strong> Spun Yarn System<br />
Winterthur<br />
harald.schwippl@rieter.com
Yeni SB-D 11 kompakt cer<br />
makinası<br />
SB-D 11, 1100 m/dk`a kadar üretim hızına sahip regülesiz tek kafalı<br />
yeni cer makinasıdır. Dünyanın en kısa tek kafalı cer makinasının göze<br />
çarpan özellikleri, küçük boyutta olması, mükemmel bant kalitesi ve kg<br />
başına düşük yatırım maliyetidir.<br />
Şekil. 1 RSB-D 11<br />
– 1 100 m/dk`a kadar<br />
üretim hızına sahip<br />
regülesiz yeni cer<br />
makinası.<br />
Şekil. 2 Dünyanın<br />
en kısa tek kafalı cer<br />
makinasi.<br />
Elyaf karışımlarına karşı artan eğilim, iplik işletmesinde<br />
daha fazla sayıda cer makinası ve bu makinaların<br />
yerleşimi için daha fazla yer gerektirmektedir.<br />
SB-D 11 (Şekil 1), özellikle bu gereksinimden yola çıkarak<br />
kompakt boyutlarda geliştirilmiştir.<br />
Dünyanın en kısa tek kafalı cer makinası<br />
SB-D <strong>40</strong> ile kıyaslandığında, makina %42 daha kısadır.<br />
SB-D 11, bu nedenle dünyanın en kısa tek kafalı<br />
cer makinasıdır (Şekil 2). Kompakt tasarımı, makina<br />
yatırımı, binalar, klima ve ışıklandırma açısından<br />
daha düşük maliyetlerle sonuçlanmaktadır.<br />
Yüksek üretim hızı ve verimliliği<br />
1 100 m/dk`a kadar üretim hızı ile yeni geliştirilen<br />
SB-D 11, RSB-D <strong>40</strong> ile aynı üretim hattında kusursuz<br />
biçimde çalışmak üzere uyarlanmıştır. Otomatik<br />
kova değiştirici, yüksek derecede çalışma kolaylığını<br />
<strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
PRODuCT NEWS<br />
garanti etmektedir. Kova magazini, kova şekline bağlı<br />
olarak 2 boş kovaya kadar kova tutmaktadır. Giriş<br />
ve çıkışta 1 000 mm`e kadar geniş kova şekilleri,<br />
%90`ın üzerinde verimliliğin elde edilmesini sağlamaktadır.<br />
Modern çekim sistemi mühendisliği sayesinde kalite<br />
Dünya çapında müşterilerin işletmelerine sevk edilen<br />
25 000`den fazla cer makinası ile, <strong>Rieter</strong> çekim<br />
sistemlerinin üretilmesinde çok büyük deneyime sahiptir.<br />
İşletme koşullarında başarısı ispatlanmış silindir<br />
geometrisine sahip eğimli 3 üzeri 3 çekim sistemi<br />
(Şekil 3), D <strong>40</strong> makina jenerasyonu düzeyinde<br />
en yüksek kalite değerlerini garanti etmektedir. Hassasiyeti<br />
yüksek yivli alt silindirler ve ana çekim bölgesindeki<br />
özel profilli baskı çubuğu, düzgün bir elyaf<br />
kılavuzlama sağlamaktadır. Rakiplerin modelleriyle<br />
kıyaslandığında geniş üst silindir çapları, düşük silindir<br />
sıcaklığı ve uzun servis ömürleri ile mükemmel<br />
çalışma davranışı sergilemektedir.<br />
Döküntü uzaklaştırma sistemi<br />
Döküntü uzaklaştırma sistemi, temiz bantların oluşmasını<br />
sağlamakta ve çalışanın emeğini azaltmaktadır.<br />
Temizleme yarıkları, aralıklarla üst silindirlerin<br />
üzerine kaldırılmakta ve toplanan kir ve kısa elyaflar<br />
sistematik olarak uzaklaştırma sistemine aktarılmaktadır.<br />
Pnömatik olarak desteklenen tülbent eklemesi,<br />
çalışan personel için bu işi kolaylaştırmaktadır.<br />
Patentli şerit ayırma<br />
Sentetik elyaf ve karışımlarından üretilen şeritler,<br />
bir şerit ayırma aparatını gerekli hale getirmiştir.<br />
-42%<br />
SB-D <strong>40</strong><br />
SB-D 11<br />
9
10 <strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
PRODuCT NEWS<br />
Şekil. 3 Kompakt <strong>Rieter</strong><br />
çekim sistemi sayesinde<br />
üstün kalite.<br />
Şekil. 4 Rahat<br />
erişilebilirlik çalıştırma<br />
ve bakım işlerini<br />
kolaylaştırmaktadır.<br />
SB-D 11, ilave mekanizmalar ve tahrikler olmadan<br />
bu görevi yerine getirmektedir. Çekim sistemi ile takım<br />
değiştirme silindiri arasına giren ince bir yer,<br />
kova değişimi meydan geldiğinde şeridin koparıldığı<br />
döner plakanın altına gelene kadar iletilmektedir.<br />
Patentli şerit ayırma özelliği, makinada standart bir<br />
donanımdır.<br />
CLEANcoil koyler ile Kalite<br />
Yüksek üretim hızlarında, kova doldurma tertibatı<br />
kalite açısından çok önemlidir. Bu da, işletmede kullanışlılığı<br />
kanıtlanmış CLEANcoil koylerin ortaya çıkmasının<br />
sebebidir. CLEANcoil sisteminin patentli şerit<br />
kanalı geometrisi, hatasız çekimler içeren sarım<br />
sağlamaktadır. Koylerin diğer tarafındaki özel petek<br />
şeklindeki yapısı sayesinde, temizleme döngüsü, kritik<br />
tipteki sentetik elyafta bile 7 güne kadardır.<br />
Geniş yapıdaki giriş kovaları için yenilikçi şerit besleme<br />
Motorlu bir silindir beslemesi, SB-D 11`de standart<br />
donanımdır. (R)SB-D <strong>40</strong>`da olduğu gibi, tam olarak<br />
bu uygulama için tasarlanan bir şerit beslemesi,<br />
1 000 mm çapındaki kovalar için kullanılmaktadır.<br />
Kovanın merkezi üzerindeki ilave bir kılavuz bilezik,<br />
son metreye kadar, hatasız çekimleri ve kusursuz şeritlerin<br />
merkezi sarımını garanti etmektedir. Bu, verimliliği<br />
yüksek tutmakta ve kovalarda şerit artıklarının<br />
kalmasını önlemektedir.<br />
Geniş boyutlu sarım kovalarının avantajları<br />
Asya tasarımlı çift kafalı cer makineleri 500 mm`den<br />
daha fazla veya bazı durumlarda 600 mm`den fazla<br />
çaplı büyüklükteki kovaları dolduramaz. SB-D 11,<br />
1 000 mm çaplı ve 1 500 mm boyundaki kovaların<br />
kullanılmasını sağlamaktadır. Bu da, yılda 200 000`e<br />
kadar daha az kova hareketi ve şerit birleştirme ve<br />
böylece operatör gücü ve kalite açısından avantaj<br />
demektir. Geniş kova yapıları ve kapasiteleri ayrıca<br />
sonraki proses aşamaları, örneğin penye hazırlık için<br />
de önemlidir. Böylece 500 mm çaplı kovalar yerine<br />
1 000 mm çaplı kovalar kullanıldığında, OMEGAlap`ın<br />
üretim verimliliği %8 kadar yükselmektedir.<br />
Yüksek Esneklik<br />
(R)SB-D <strong>40</strong>`da olduğu gibi SB-D 11`de de aynı üst<br />
baskı silindiri ve koylerin kullanılmaktadır. Bu durum,<br />
esnekliği arttırmakta ve yatırım maliyetlerini<br />
düşürmektedir. Kompakt tasarımı sayesinde<br />
SB-D 11`in göze çarpan özelliği rahat erişilebilirliğidir.<br />
Bu da çalıştırma, ayarlama ve bakım işlerinin<br />
kolaylıkla ve hızlı bir şekilde gerçekleşmesini sağlamaktadır<br />
(Şekil 4). Makina ayrıca kolaylıkla monte<br />
edilebilmekte ve devreye alınabilmektedir. 8-106 •<br />
Jürgen Müller<br />
Cer Makinası Ürün Yönetimi müdürü<br />
<strong>Rieter</strong> Ingolstadt GmbH<br />
Ingolstadt<br />
juergen.mueller@rieter.com
ComfoRo® open end iplikleri<br />
ile çok geniş ürün çeşitliliği<br />
Open end iplik eğirme, olabilecek iplik numaraları ve lif materyalleri<br />
açısından çok esnek bir eğirme prosesidir. <strong>Rieter</strong> R <strong>40</strong> open end iplik<br />
makinası kolaylıkla Ne 3`den Ne 60`a kadar iplik numaralarını pamuk,<br />
viskon veya sentetik ham maddeden ekonomik olarak üretmektedir.<br />
Şekil. 1 Open end<br />
ipliklerden yüksek<br />
kalitede ürünlerin<br />
üretimi R <strong>40</strong> ve<br />
ComfoRo® ile daha<br />
fazla optimize<br />
edilebilir.<br />
Geniş bir aralıktaki teknolojik bileşenleri farklı uygulamalara<br />
uyarlamak için mevcuttur: oldukça farklı<br />
rotor yivi dizaynları ile 26 mm`den 57 mm`e kadar<br />
rotor çapları ; tüylülüğü, iplik özelliklerini veya mukavemeti<br />
etkilemeyen farklı çekim düzeleri olasılıkların<br />
sınrlarını genişletmektedir ; fantezi iplik efektleri<br />
yanında farklı materyaller ve karışımları için farklı<br />
tip açma silindirleri, baştan sona esnek üretimi tamamlamaktadır.<br />
Eğirme stabilitesini etkilemek için<br />
çeşitli büküm durdurucu parçaları da, mevcuttur. Bu<br />
da minimum büküm oranlarıyla bile örme iplikleri<br />
için gerekli eğirme stabilitesini sağlamaktadır.<br />
Son kullanım için ideal<br />
R <strong>40</strong> open end iplik makinasında üretilen, farkedil-<br />
<strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
PRODuCT NEWS<br />
meyen bağlama noktaları içeren iplikler, son ürüne<br />
kadar avantaj sağlayan bir kalite standardı sunmaktadır.<br />
ComfoRo® iplikleri, istenilen son kullanım için<br />
en uygun şekilde eğrilebilir. Iplik mukavemeti yüksektir<br />
ve mukavemet sapması son derece düşüktür.<br />
Özellikle sonraki proseslerdeki hatalar seyrektir. Dolayısıyla<br />
sonraki proses aşamalarının verimliliği yüksektir<br />
ve çalışan personel daha fazla makinaya bakabilir.<br />
ComfoRo® open end ipliklerinden üretilen<br />
tekstil kumaşları diğer ipliklere göre daha az hataya,<br />
düzgün bir yüzeye ve etkileyici bir tuşeye sahiptir.<br />
Tüm iplik numaraları ve ham maddeleri ile yüksek<br />
verimlilik<br />
Rotor iplikçiliğinin gücü özellikle kısa veya eşit olmayan<br />
uzunlukta pamuk lifleri işlenirken gündeme gelmektedir.<br />
SC-R eğirme kutusu içeren teknolojik olarak<br />
gelişmiş R <strong>40</strong>, en üstün iplik kalitesi ve ideal iplik<br />
özellikleri üretmektedir. R <strong>40</strong> open end iplik makinasının<br />
uygulamaları, Ne 5`den Ne 12`e kadar kalın<br />
denim ipliklerinden, Ne 12`den Ne 16`a kadar kadife<br />
havlu ipliklerine kadar, Ne 18`den Ne 24`e kadar<br />
numaralarda rahat giysiler ve spor giysiler için örme<br />
ipliklerinden Ne 30 ve daha ince numaralarda örme<br />
ipliklerine kadar geniş bir alana yayılmaktadır.<br />
Denim iplikleri<br />
R <strong>40</strong> büyük ölçüde denim iplikleri için kullanışlıdır:<br />
hem dikey olarak entegre olan işletmeler<br />
hem de sadece iplik üreten işletmeler günümüzde<br />
230 m/dk`nın üzerinde üretim hızlarında Ne 10 numara<br />
iplikler üretmektedir. Özellikle denim için geliştirilen<br />
bir rotor yivine sahip TC rotorları, yüksek<br />
üretim hızlarında iplik üretimi sağlamaktadır. Daha<br />
düşük dolaşma özelliğine sahip bu iplikler, çile boyama<br />
gibi sonraki üretimde ideal bir şekilde işlenmektedir.<br />
Özellikle boyamadan sonra çilenin kritik açılma<br />
işlemi kolaydır ve duruşlara sebep olmaz.<br />
Havlu kumaş<br />
Kadife havlular için çeşitli gereksinimler karşılanmıştır:<br />
zemin çözgüsü, özellikle gerilime maruz kaldığı<br />
için düşük tüylülükte ve yüksek mukavemette olmalıdır.<br />
Bağlama yerlerinin göze çarpan kalitesi ve<br />
sürekli olarak sağlanan yüksek iplik mukavemeti sayesinde,<br />
R <strong>40</strong>`da üretilen iplikler, ring iplik makinalarında<br />
üretilen ipliklerin, bazı durumlarda çift katlı<br />
ring ipliklerinin bile yerini alabilmektedir.<br />
11
12 <strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
PRODuCT NEWS<br />
Şekil. 2 ComfoRo®<br />
ipliğinin kadife havlu<br />
için kullanılması.<br />
Hava jetli dokuma makinelerinin minimum miktarda<br />
hava gerektirdiği, düşük tüylülük seviyelerindeki<br />
atkı iplikleri, KS-NX çekim düzesi içeren R <strong>40</strong><br />
makinasında eğrilebilir. Böylece uzun, lifler önlenerek<br />
1-2 mm aralığında az ve kısa havlar üretilir.<br />
Hav ipliği tüm iplikler içinde en zor olanıdır.<br />
Iplik, pürüzsüz, dik havlar için çok düzgün ve sert<br />
olmamalıdır. TC rotoru burada avantajlarını göstermektedir.<br />
Özel yiv geometrisi, düzgün ipliklerin yüksek<br />
devir hızlarında bile üretilmesini sağlamaktadır.<br />
Ipliklerin yıkama, terbiye veya günlük kullanımda lif<br />
kaybetmemesi için lifler iyice entegre olmaktadır.<br />
Böylece tekrarlanan yıkamalardan sonra bile yüksek<br />
kalitede, belirgin kumaş görüntüsü korunmaktadır.<br />
Örme iplikleri<br />
R <strong>40</strong>, yüksek verimlilikle yumuşak pamuk örme ipliklerini<br />
üretmesi için tanınmıştır. 500 eğirme kutusu<br />
içeren bir R <strong>40</strong>, bir saatte, <strong>40</strong>0 polo tişört için yeterli<br />
miktarda Ne 24 iplik ve 480 tişört için yeterli<br />
miktarda Ne 30 iplik üretmektedir. Örme işletmesinde<br />
birinci kalitede üretim davranışı ve kolay terbiye<br />
işlemi, yüksek kalitede örgü mamulün ekonomik<br />
olarak üretilmesini sağlamaktadır. <strong>Rieter</strong>`in, 500<br />
SC-R eğirme kutusuna kadar makina uzunluğuna sahip<br />
R <strong>40</strong> open end iplik makinasının Türkiye`de pazar<br />
lideri olmasının bir sebebi budur.<br />
Viskon iplikleri<br />
Viskon ipliğin eğrilmesi, pazara tanıtılmasından<br />
itibaren R <strong>40</strong> için baskın bir uygulama alanı olmuştur.<br />
Şu anda, Ne 30 numara iplikler genellikle<br />
185 m/dk veya daha fazla üretim hızlarında çalışmaktadır.<br />
31 mm’lik rotorlar kullanılmaktadır. Yüksek<br />
devir hızlarında viskonun eğrilmesi için özel olarak<br />
geliştirilen 29 mm`lik rotor üzerinde halen daha<br />
denemeler devam etmektedir. Böylece aynı enerji<br />
tüketimiyle daha fazla üretim sağlanmaktadır. Bu<br />
uygulama için tüm dünyafa Brezilya`dan Avrupa ve<br />
Türkiye`ye, Endonezya`dan Vietnama kadar müşteri<br />
bulunabilir.<br />
Sentetik liflerden üretilen iplikler<br />
Örneğin teknik uygulamalar için yüksek kalitede polyester<br />
iplikleri için talep büyümektedir. R <strong>40</strong> burada<br />
da avantajlarını göstermektedir: özellikle sentetik<br />
liflerin işlenmesi için optimize edilmiş SPEEDpass<br />
açma birimi ve Mima1 çekim düzesi ile, R <strong>40</strong>`da polyester<br />
liflerinin başarılı bir şekilde eğrilmesi için tam<br />
bir hat mevcuttur. Avivaj maddelerinin kalıntıları,<br />
eğirme prosesinde önlenmekte veya en azından minimize<br />
edilmektedir. Örneğin düşük boncuklanma,<br />
anti bakteriyel (gümüş iyonları) veya güç tutuşur bitim<br />
işlemleri içeren özel polyester liflerinin eğrilmesi<br />
SC-R eğirme kutusu içeren R <strong>40</strong> ile hiç problem değildir.<br />
Polyesterden üretilen ComfoRo® iplikleri ayrıca,<br />
benzersiz iplik düzgünlüğü ve çok yüksek mukavemet<br />
özelliğindedir.<br />
Sonraki ekonomik işlemler<br />
ComfoRo® open end iplikleri, sonraki işlemlerde hatasız<br />
üretim sağlamaktadır. R <strong>40</strong>`da üretilen iplikler,<br />
en yeni iplik temizleyicileri sayesinde hatalar<br />
açısından kontrol edilmektedir. Özellikle geniş parafin<br />
kalıplarını içeren bir parafinleme düzeneği, örme<br />
ipliklerinde düzgün çalışma sağlamakta ve sürtünme<br />
katsayısını azaltmaktadır. 6 kg ağırlığa kadar geniş<br />
bobinler, R <strong>40</strong>`dan direkt olarak örme makinelerinde<br />
işlenmektedir, bu da iplik hatasına yol açabilecek<br />
yeniden sarımı engellemektedir. Bu işlem, iplik hatalarını<br />
temizlemek, ipliği parafinlemek veya uzun<br />
çalışma süreçleri için gereklidir. ComfoRo® iplikleri,<br />
çalışma maliyetlerini azaltmakta ve makina verimliliği<br />
ve üretimi artırmaktadır.
Şekil. 3 R <strong>40</strong>`da ki<br />
AEROpiecing® <strong>teknolojisi</strong><br />
görsel olarak hatasız iplik<br />
üretmektedir.<br />
10.6 cm<br />
AEROpiecing<br />
<strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
Start<br />
Conventional<br />
automated piecing<br />
End<br />
Piecing continues<br />
Both yarns: Count Ne 30,<br />
Twist multiplier α e = 4.6<br />
Dokuma hazırlık<br />
Dokuma hazırlıkta, R <strong>40</strong>`dan alınan bobinlerdeki<br />
esas iplik uzunlukları, çözgü çağlığı için idealdir.<br />
600 ile 1100 m/dk arasındaki sağım hızlarında, bobin<br />
sağılması, tüm çözgü çağlık tiplerinde problemsizdir.<br />
Hassas uzunluk ölçümü, paketler üzerinde telef<br />
ipliğin kalmaması demektir. Dokuma işletmeleri,<br />
bu sayede pahalı tekrar sarım veya bobinler üzerindeki<br />
telef iplikler nedeniyle oluşan kayıplardan tasarruf<br />
sağlar.<br />
ComfoRo® ipliklerinin tüylülüğü, uygun eğirme bileşenleri<br />
aracılığıyla ayarlanabilir. Böylece, daha<br />
az haşıllama maddesi gerekmektedir ve ayrıca<br />
70 m/dk`nın üzerindeki yüksek üretim hızlarında<br />
ayırma bölümünde haşıllamadan sonra yapılan açma<br />
işlemi başarılıdır.<br />
Daha düşük enerji maliyetleri<br />
Ipliklerin belirtilen tüylülüğü, hava jetli dokuma makinalarında<br />
atkı atımı için enerji maliyetlerini azaltmaktadır.<br />
Atkı atımı nedeniyle meydana gelen duruşlar,<br />
çözgü kopuşları nedeniyle oluşan duruşlar gibi<br />
nadirdir. Çalışan personele daha fazla dokuma makinası<br />
düşmektedir. ComfoRo® rotor ipliklerinin ayırt<br />
edici önemli bir özelliği, ağızlık değişimi ve tefe vuruşu<br />
sırasında lif sürtünmesi nedeniyle oluşan toz ve<br />
uçuntudan kaynaklanan kirliliğin azalmasıdır. Bu da,<br />
bakım aralıklarının uzamasını, böylece üretim artışını<br />
sağlamaktadır.<br />
PRODuCT NEWS<br />
Scale 2 mm<br />
Terbiye için teknik bilgi<br />
Avrupa ve Amerika`da ki terbiyecilerin rotor ipliklerden<br />
üretilen kumaşların boyanmasında fazla deneyimleri<br />
vardır. Kumaşın giyim özellikleri ve özel<br />
tuşesini kazandırmak ve geliştirmek için reçeteler,<br />
makineler, kimyasallar, süreler ve sıcaklıklar konusunda<br />
deneyimlidirler.<br />
Ancak yine de, rotor ipliklerinden üretilen tekstil kumaşları,<br />
bu bilgiler olmadan ring ipliklerden üretilen<br />
kumaşlarla aynı şekilde işleme sokulursa, son kumaş<br />
kalitesinde kötüleşmeye neden olabilir. <strong>Rieter</strong>, elyaftan<br />
ipliğe kadar ve hatta bitmiş kumaşa kadar, ortaklarıyla<br />
birlikte teknik bilgi sunarak müşterilerini<br />
destekleyebilmektedir. “ComfoRo” başlığı altında,<br />
<strong>Rieter</strong>, dokuma hazırlık, dokuma ve örme makinaları<br />
üretimi ve terbiye alanlarında uluslararası deneyimli<br />
ortaklarıyla birlikte çalışmaktadır. Bu ortaklarla birlikte,<br />
rotor ipliklerinin sonraki işlemlerde optimum<br />
olarak nasıl işleneceğini göstermektedir. Gerekirse,<br />
danışma hizmetleri, işletmelerde bölgesel olarak da<br />
sağlanabilmektedir. Bu kuvvetli ortaklık, kullanıcılara<br />
finansal başarı ve rekabetin anahtarını sunmaktadır.<br />
8-107 •<br />
Stefan Weidner-Bohnenberger<br />
Open end üretim Müdürü<br />
<strong>Rieter</strong> Ingolstadt GmbH<br />
stephan.weidner-bohnenberger@rieter.com<br />
13
<strong>14</strong> <strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
PRODuCT NEWS<br />
En uzun ring ve kompakt iplik<br />
makinası<br />
Başlangıç deneyimlerine göre, G 35 ring iplik ve K 45 kompakt iplik<br />
makinalarının ilk tesisleri, iplik işletmelerindeki yüksek beklentileri<br />
karşılamaktadır. Kalite tutarlılığı, çalışma koşulu, esneklik ve ekonomiklik<br />
bakımından yeni seviyeleri karşılamaktadırlar.<br />
Şekil. 1 Dünya çapında<br />
2 milyondan fazla<br />
ComforSpin eğirme<br />
ünitesi ile bu alanda<br />
kazanılan olumlu<br />
deneyimler, K 45<br />
teknolojindeki perforeli<br />
metal silindir özelliği<br />
ile sunulan çözümlerle<br />
güveni arttırmıştır.<br />
Şekil. 2 yoğunlaştırma<br />
ünitesindeki emiş<br />
yarıkları ve hava<br />
kanalındaki teknolojik<br />
parçalar, K 45 kompakt<br />
iplik makinasının yeni<br />
jenerasyonu için daha<br />
fazla geliştirilmiştir.<br />
G 35 ring iplik makinası ve K 45 kompakt iplik makinası,<br />
ilk kez detaylı olarak Link No. 50‘de açıklanmıştır.<br />
Bu makale, ilk kez teknik ve teknolojik kavramları,<br />
daha sonrada işletme koşullarında çalışan ilk<br />
tesislerden kazanılan deneyimleri anlatmaktadır.<br />
G 35 ring iplik makinasının <strong>teknolojisi</strong><br />
Konvansiyonel G 35 ring iplik makinasında gerçekleştirilen<br />
teknolojik iyileştirmeler, eğirme stabilitesi<br />
ve çalışma koşullarını geliştirmek amacıyla eğirme<br />
geometrisinin optimizasyonuna odaklanmıştır. Bu<br />
amaçlar, çekim sistemindeki kafesin yeniden ayarlanması,<br />
eğirme üçgenlerinin uyumlu hale getirilmesi<br />
ve iplik kılavuzunun öne arkaya hareketi azaltılarak<br />
gerçekleştirilmiştir.<br />
K 45 Kompakt İplik makinasının <strong>teknolojisi</strong><br />
Dünya çapında 2 milyondan fazla kompakt eğirme<br />
ünitesi ile bu alanda kazanılan olumlu deneyimler,<br />
delikli metal silindir özelliği ile sunulan çözümlere<br />
olan güveni arttırmıştır (Şekil 1). Aynı zamanda,<br />
yoğunlaştırma ünitelerindeki emiş yarıkları ve hava<br />
kılavuzu optimizasyon olanakları tanıtılmıştır. Bu<br />
alandaki teknolojik bileşenler, yeni makine jenerasyonları<br />
için daha da geliştirilmektedir. Emiş yarıkları<br />
tamamen yeniden tasarlanmış ve areodinamikleri<br />
geliştirilmiştir (Şekil 2).<br />
Hem konvansiyonel hem de kompakt iplik makinalarında<br />
70 mm veya 75 mm’lik iğler arası mesafe ayarlarında<br />
üretim yapılmıştır. Her iki ayar da numara<br />
aralığı açısından yüksek esneklikte tasarlanmıştır:<br />
İğler arası mesafe 70 mm: Ne 12-160<br />
İğler arası mesafe 75 mm: Ne 4.5-100<br />
(Ne 10`dan itibaren K 45)<br />
Kalın iplik numara aralığı<br />
SERVO disk taşıma sistemi üzerindeki kops ve masuraların<br />
“zik zak” düzeni nedeniyle, iğler arası mesafe<br />
75 mm olan makinada 54 mm`e kadar olan eğirme<br />
bilezikleri kullanılabilir (Şekil 3). Maksimum kops<br />
ağırlığı 155 g`dır. Bu özellik, özellikle denim iplik<br />
üreten işletmeler için ilginçtir.<br />
Optimum iplik işletme planı<br />
Pek çok pazardaki yeni projeler, iplik pazarındaki<br />
esnekliğe cevap vermek için konvansiyonel ring ve<br />
kompakt iplik makinalarıi ile birleşik tesisler şeklinde<br />
planlanmaktadır. Bu da <strong>Rieter</strong>`i kompakt iplik
Şekil. 3 SERVO<br />
disk taşıma sistemi<br />
üzerindeki kops ve<br />
masuraların “zik zak”<br />
düzeni nedeniyle, kalın<br />
iplik numaralarında iğler<br />
arası mesafe 75 mm<br />
olan makinada 54 mm`e<br />
kadar eğirme bilezikleri<br />
kullanılabilir.<br />
Şekil. 4 ISM teksel iğ<br />
kontrolü, ortalama 42<br />
metreye kadar her bir<br />
duruş için kat edilecek<br />
mesafenin azalmasını<br />
sağlar.<br />
makinasını maksimum iğ sayısında tasarlamaya yöneltmiştir.<br />
uzun makinaların daha ilk kurulumlarında,<br />
konvansiyonel G 35 makineleri, 1632 iğe sahip<br />
pazardaki en uzun K 45 kompakt makinaları ile yan<br />
yana yer almaktadır.<br />
ISM teksel iğ kontrolü<br />
Makina ne kadar uzun olursa iğ kontrolü ve etkili<br />
operatör yönetimi o kadar çok önemli olmaktadır<br />
(Şekil 4). Makinanın her iki tarafında gerçekleşen kopuşları<br />
gidermek için yapılan her periyodik kontrol<br />
turunda, her biri 1632 iğ içeren 10 ring iplik maki-<br />
<strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
PRODuCT NEWS<br />
nasından oluşan bir tesiste operatör 1-200 metre yol<br />
almaktadır. ISM (Teksel İğ Kontrol) sistemi, 3 aşamalı<br />
görsel kılavuz sistemi aracılığıyla operatörü yönlendirmektedir.<br />
Farklı seviyeler:<br />
Seviye 1: makinanın baş kısmında/sonunda görsel<br />
ekran(monitör)<br />
Seviye 2: seksiyon görsel ekranı(monitörü)<br />
Seviye 3: eğirme pozisyonunun görsel ekranı –<br />
yanıp sönen ışık = “kaydıran” iğ,<br />
sürekli ışık = kopuş.<br />
Yukarıda açıklanan tesisin olması durumunda, her<br />
bir kopuş için kat edilen mesafe ortalama 42 metreye<br />
inmektedir. Operatörün iş yükünün azalması ve<br />
makina üretim verimliliğinin artması, ISM sisteminin<br />
ekonomik etkinliğini sağlamaktadır. Ancak, kaliteli<br />
iplik işletmeleri için, istatistiksel analizler ve problemli<br />
iğlerin hızlı tespiti gibi kalite açılarından olanaklar<br />
önemlidir.<br />
Deneyimlere dayalı raporlar<br />
<strong>Rieter</strong> Link müşteri dergisinin bu sayısı baskıya giderken,<br />
bu güne kadar kadar 300 uzun ring ve kompakt<br />
iplik makinası, tüm dünyadaki çeşitli işletmelere<br />
sevk edilmiştir. Bu makinaların 200`den fazlası<br />
çalışır durumdadır.<br />
G 35 ring iplik makinası<br />
42 G 35 ring iplik makinalık ilk tesis, 2007`in başında<br />
Güney Kore`de Gwangju`da Ilshin`de çalışır<br />
duruma gelmiştir. Penye pamuk ipliği üreten bu entegre<br />
tesis Ne 20-Ne <strong>40</strong> numaralarda iplik üretmektedir.<br />
62 metreden daha fazla uzunluğa sahip makinaların<br />
dikkat çeken bir özelliği birkaç yıl öncesine kadar<br />
tahrik kafası 800 iğlik makinanın başında iken, şimdi<br />
1632 iğin ortasında ek bir çekim sistemi mekanizmasının<br />
yer almasıdır. <strong>Rieter</strong>, burulmayı azaltmak<br />
için arka alt silindir için makinanın ortasında bir mekanizma<br />
kullanmaya karar vermiştir. İşletme çalışmalarında,<br />
bu mekanizma, eğirme stabilitesi ve düzgün<br />
çalışma koşullarına önemli bir katkı sağlamıştır.<br />
IIshin, 22 000 dev/dak. iğ hızlarında Ne <strong>40</strong> numara<br />
iplik üretmektedir. Takım değiştirme ve kopuş oranları<br />
çok düşüktür ve hatta bu değer IIshin`in beklentilerinin<br />
de altındadır.<br />
15
16 <strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
PRODuCT NEWS<br />
Şekil. 5 2007`in<br />
başlarında Güney<br />
Kore`de Gwangju`da<br />
IIshin`de 70000 iğlik<br />
42 G 35 ring iplik<br />
makinalık ilk tesis<br />
çalışmaya başladı.<br />
IIshin`in izniyle resim<br />
çekilmiştir.<br />
Şekil. 6<br />
Hava akışı [l/dk]<br />
Şekil. 7<br />
İplik mukavemeti (cN/tex) ve CVm (%)<br />
K 45 (1 632 iğ) hava akışı<br />
180<br />
160<br />
1<strong>40</strong><br />
120<br />
100<br />
80<br />
60<br />
<strong>40</strong><br />
20<br />
0<br />
27<br />
25<br />
23<br />
21<br />
19<br />
17<br />
15<br />
13<br />
11<br />
9<br />
7<br />
0 100 200 300 <strong>40</strong>0 500 600 700 800<br />
Emiş kanalı Yoğunlaştırma pozisyonu “akış+”<br />
Makina uzunluğu boyunca K 45 ölçümleri<br />
Ne 30, 100% CO penye<br />
1. iğ 816 iğ 1632 iğ<br />
İplik düzgünsüzlüğü<br />
İplik tüylülüğü<br />
İplik mukavemeti<br />
5<br />
4.5<br />
4<br />
3.5<br />
3<br />
2.5<br />
2<br />
1.5<br />
1<br />
0.5<br />
0<br />
uster tüylülük<br />
K 45 Kompakt iplik makinası<br />
60 metreden daha uzun makinalarla ilgili uzmanlar<br />
tarafından genellikle ortaya atılan bir soru, iplik telefleri<br />
için uzaklaştırma borularında ve özellikle yoğunlaştırma<br />
bölgelerindeki uzaklaştırma borularında<br />
sabit hacimde bir akış sağlamakla ilgilidir. Bu<br />
emiş kanalındaki koşullar, Türkiye`de ki Topkapı iplik<br />
işletmesinde K 45 makinasında doğrulanmıştır.<br />
Şekil 6`da üst çizgi (mavi), kanal uzunluğu boyunca<br />
aerodinamik olarak hava akışındaki artışı göstermektedir.<br />
Alt (kahverengi) çizgi, sıkıştırma için uzaklaştırma<br />
borularındaki işletme ile ilgili hava akışını<br />
göstermektedir. Artış, üst çizgiye her zaman paraleldir,<br />
fakat makinanın tüm uzunluğu boyunca uzaklaştırma<br />
pozisyonlarında özel önlemler alarak neredeyse<br />
sabit bir seviyede tutulmaktadır. Şekil 7, Topkapı<br />
firmasında 1632 iplik bir kompakt makinasında ölçülen<br />
iplik sonuçlarını göstermektedir. İplik düzgünsüzlüğü,<br />
mukavemet ve tüylülük, ilk ve son kısım arasında<br />
hemen hemen sabit kalmaktadır.<br />
Yeni kalite seviyesi<br />
İplik ve ekonomiklilik açısından <strong>Rieter</strong> ring iplik makinalarının<br />
yeni jenerasyonu ile yeni standartlar başarmaktadır.<br />
İşletme uygulamaları, mekanik ve aerodinamik<br />
önlemlerin, tüm 1632 eğirme pozisyonunda<br />
sabit eğirme koşulları sağladığını göstermiştir. 8-108•<br />
Bert Rusch<br />
<strong>Rieter</strong> Spinning Systems<br />
Winterthur<br />
albert.rusch@rieter.com
Orjinal yedek parçalarla<br />
geliştirilmiş kullanıcı kolaylığı<br />
Süratle geçen zaman sürecinde, yedek parçalar ve komponenetler hızlı<br />
bir şekilde değişmekte ve çağa uygun çözümlerle değiştirilmektedir. Bu<br />
durumda, yeni çözümler için zamanında değişiklik yapmak çok önemlidir.<br />
Bu, beklenmedik ve uzun süreli üretim kayıplarını önlemektedir.<br />
<strong>Rieter</strong>, doğru zamanda müşterilerini bilgilendirmekte ve uygun ürünleri<br />
sunmaktadır.<br />
Şekil. 1 Güvenilir,<br />
hızlı, benzersiz.<br />
SERVOgrip kullanarak<br />
alt sarımsız takım<br />
çıkarma.<br />
Şekil. 2 <strong>Rieter</strong> açma<br />
silindirleri için XR<br />
(EKSTRA DİRENÇLİ)<br />
kaplama.<br />
Yeni makina alanları yanında, <strong>Rieter</strong>, daha önceki<br />
makina jenerasyonlarının gelişimine oldukça fazla<br />
önem vermektedir. Bu sayede, ekonomik etkinlik ve<br />
kullanıcı kolaylığı yanında verimlilik, kalite ve çalışma<br />
davranışı önemli ölçüde gelişmiştir.<br />
Pazar ihtiyaçlarına göre ayarlama<br />
Tekstil makina üretiminde ilerleme çok hızlıdır: Beklenmedik<br />
veya uzun süreli üretim kayıplarını önlemek<br />
amacıyla daha fazla güncel çözümler için<br />
makina yedek parçaları ve makine elemanlarının değiştirilmesi<br />
ve yenilenmesi gerekmektedir. Kalite,<br />
proses optimizasyonu ve maliyet tasarrufları, rekabet<br />
edebilmek için temel faktörlerdir. Modifikasyon<br />
kitleri, yeni teknolojik parçalar ve modernizasyonlar<br />
ile <strong>Rieter</strong> müşterilerine makina portföylerini sürekli<br />
olarak uyarlama ve en son teknolojiye güncelleme<br />
olanağı sunmaktadır (Şekil 1). Sürekli bilgilendirme,<br />
müşterilere olabilecek en iyi kalitede iplik üretimi<br />
güvencesini vermektedir.<br />
<strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
PRODuCT NEWS<br />
Çalışma güvenilirliği ve artan üretim<br />
Daha fazla üretim bazı makina parçalarında gerginlikleri<br />
artırmaktadır. Bu durum göz ardı edilirse, sonuç,<br />
artan yıpranma ve daha fazla çalışma maliyetidir.<br />
Aynı zamanda, örneğin acil bir duruşla artan gerginlik,<br />
cihaz üzerinde istenmedik yüksek gerilimlere ve<br />
eninde sonunda daha fazla yıpranmaya neden olabilir.<br />
Ancak, her problemin güvenilir, doğru bir çözümü<br />
vardır. Aşağıda birkaç örnek yer almaktadır:<br />
<strong>Rieter</strong> açıcı silindirleri üzerinde XR kaplaması<br />
“XR” EKSTRA DİRENÇLİ özelliktedir. Bu “EKSTRA”<br />
özellik, açıcı silindirlerine uygulanan nano yapıdaki<br />
tabakalarla sağlanmaktadır (Şekil 2). DN kaplamalı<br />
açıcı silindirlerde yapılan yıpranma testleri, hassas<br />
polyester (PE) elyafı ile çalışırken oluşan problemleri<br />
açıkça göstermiştir; DN kaplamasının nikel tabakası,<br />
büyük ölçüde aşınmış ve oldukça sert elmas kaplama<br />
yüzeye çıkmıştır, açıcı silindirler kullanılmaz<br />
hale gelmiştir. Sert yüzey, çalışma özelliklerinde bozulmalara,<br />
eğirme prosesinde daha fazla toz oluşumuna<br />
ve daha fazla elyaf hasarına yol açmaktadır.<br />
Bu durum, sonraki işlemlerde daha yüksek personel<br />
giderlerine ve toz oluşum problemlerine yol açabilmektedir.<br />
Bu nedenle DN kaplamalı açıcı silindirler,<br />
elmas tabaka yıpranmasa bile nikel tabaka yıprandığında<br />
değiştirilmek zorundadır.<br />
XR kaplaması bu problemi çözmek için geliştirilmiştir.<br />
Karakteristik özelliği, çok yüksek sertliği ve kap-<br />
17
18 <strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
PRODuCT NEWS<br />
Şekil. 3 <strong>Rieter</strong><br />
rotorları için patentli<br />
RD kaplaması<br />
Şekil. 4 <strong>Rieter</strong><br />
“neXT-Generation”<br />
(sonraki jenerasyon)<br />
“nano6” ve “nano8”<br />
düzeleri.<br />
lama tabakasının nano yapıdaki kompozisyonu nedeniyle<br />
aşırı yıpranma direncidir. Özel bir yüzey bitim<br />
işlemi, yüzey pürüzlülüğünü, kaplamasız bir giysinin<br />
yüzeyiyle karşılaştırılabilir yapmaktadır. Homojen<br />
kaplama yapısı nedeniyle çok düzgün, elyafı koruyan<br />
yüzey özelliği, tüm kullanım ömrü boyunca bozulmamış<br />
olarak kalır. Bu da uniform eğirme koşullarını garanti<br />
etmektedir.<br />
<strong>Rieter</strong> rotorlarının RD-kaplaması sayesinde düzgün<br />
kalite.<br />
Rotorlar için, “RD”, “<strong>Rieter</strong> Elmas”ı ifade etmekte ve<br />
<strong>Rieter</strong> tarafından özellikle rotorlar için önerilen patentli<br />
bir RD kaplaması demektir (Şekil 3). Çok katlı<br />
elmas kaplamanın sistematik yapısı, rotor duvarında<br />
ve rotor yivinde farklı yüzey yapıları oluşturmaktadır.<br />
Bu sadece eğirme prosesi için ideal değildir; elmas<br />
tabakaların akıllı yüzeyi en azından BS kaplamasıyla<br />
aynı kullanım ömrünü garanti etmektedir. Yeni<br />
kaplamanın uygulama alanları, BD kaplamasının uygulama<br />
alanları ile aynıdır. Bu yenilikçi üretim prosesi,<br />
RD rotorunun, BD rotoruna göre daha düşük bir<br />
ücretle sunulmasını sağlamaktadır.<br />
neXT jenerasyon nano6 ve nano8 düzeleri<br />
Aslında tüylülük ile ifade edilen eğirme stabilitesi ve<br />
iplik özellikleri, çekim düzelerinin seçilen tasarımından<br />
son derece etkilenmektedir. Düze kanalında çentiklerin<br />
yapılmasının bunu elde etmek için çok etkili bir<br />
araç olduğu bilinmektedir. Tüylülük ve eğirme stabilitesi,<br />
çentiklerin sayısına, büyüklüğüne, şekli ve pozisyonuna<br />
ve bu parametrelerin kanalın yarıçapı ile olan<br />
konumuna, yüzeyin kavramasına, yani iplik ile olan<br />
sürtünme katsayısına bağlıdır. “nano6” ve “nano8”<br />
çekim düzeleri, verilen uygulamalar için sistematik ge-<br />
lişmeleri hedefleyerek bu çok boyutlu parametrelerin<br />
ideal koordinasyonunu göstermektedir (Şekil 4).<br />
“neXT Generation” düzelerinde yapılan diğer yenilikler,<br />
optimize edilen materyal uygulamaları ve üretim<br />
<strong>teknolojisi</strong> ile tamamlanmaktadır. Yüzey yapısının<br />
sonucu olarak kullanılan materyal uygulama <strong>teknolojisi</strong>,<br />
her iki çekim düzesinde yıpranmanın azalmasını<br />
ve lif hasarının minimize edilmesini maksimum<br />
verimlilikte sağlamaktadır. Minimum toleranslı üretim<br />
<strong>teknolojisi</strong>, tekrarlanabilirliği, en üst seviye kaliteyi<br />
garanti etmektedir. 8-109•<br />
Hans Speich<br />
<strong>Rieter</strong> Spinning Systems<br />
Business unit Parts<br />
hans.speich@rieter.com<br />
Jörg Feigl<br />
<strong>Rieter</strong> Spinning Systems<br />
Business unit Parts<br />
joerg.feigl@rieter.com
Çin`de <strong>Rieter</strong>in 80 yılı<br />
<strong>Rieter</strong>, Çin`de 80 yıldır iş yapmaktadır. 1927`de Orta Krallığa ilk sevkiyatın<br />
yapılmasından, günümüzde elde edilen başarılara kadar geçen yol<br />
zahmetlidir. Roger Naef, bu çalkantılı tarihe göz atmaktadır.<br />
Şekil. 1 Başarı için<br />
memnun, motive<br />
olmuş çalışanlar temel<br />
etkendir.<br />
Çin`de 80 çalkantılı yıldan sonra, <strong>Rieter</strong> organizasyonu<br />
bir kez daha dönüm noktasına ulaşmıştır: Çin`de<br />
iş dünyası oluşturmak için günümüze kadar gösterilen<br />
çabalar, başarılara sahiptir, fakat <strong>2008</strong>`de zor<br />
bir yıl ile karşı karşıyız.<br />
<strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
RIETER INSIDE<br />
Sistem tedarikçisi<br />
Günümüze kadar gelen başarımız ve gelecekteki güvenimiz,<br />
Çin`de ki pazar koşullarına bağlıdır. Tekstil<br />
sanayii, Çin ve Hindistan`ın en güçlü mıknatıslar olduğu<br />
Asya`ya kaymıştır. Çin`de, son iki yıldır, yılda<br />
10 milyon iğ ve ilgili hazırlık makinaları tesis edilmiştir.<br />
Ancak yine de, tesis yenilemelerine belirgin<br />
biçimde talep vardır. Yeni müşteri kategorileri, çevresel<br />
problemler ve ayrıca artan maliyetler gibi pazardaki<br />
yeni değişimler, en son donanımları gerekli<br />
kılmaktadır. <strong>Rieter</strong>, doğru ürünleri sunan bir sistem<br />
tedarikçisi olarak, bu donanımları tedarik edebilmekte<br />
ve ihtiyacı tam olarak karşılayabilmektedir.<br />
(Şekil 1).<br />
Başlangıç eğitim aktiviteleri<br />
<strong>Rieter</strong>‘in Çin‘de pazara girmek için gösterdiği çabalar<br />
eskilere dayanmakta olup, ilk girişimler son derece<br />
heyecanlı olmuştur. Ilk makinalar, Çin`e 1927<br />
gibi oldukça eskilerde yollanmıştır. Daha sonra 20.<br />
yüzyılın ortasındaki çalkantılı dünya olayları daha<br />
fazla ticari ilişki kurulmasını engellemiştir. İş ilişkisi,<br />
hazırlık makinaları yanında 80 penye makinasının<br />
1974`de sevk edilmesiyle yeniden canlanmıştır.<br />
Daha sonra 1978 de tam bir ring iplik tesisi Dalian`a<br />
satılmıştır. Ernest Scragg ve oğullarının işi üslenmesiyle,<br />
<strong>Rieter</strong> ilk acentesini 1982de Hong Kong`da<br />
açmıştır. 1980‘lerin ortasında Schubert&Salzer`in<br />
birleşmesi, OE sektörü pazar payında daha önemli<br />
kazanımlar sağlamıştır. Daha sonraki yıllarda, <strong>Rieter</strong><br />
Çin`e çok sayıda entegre tesis sevk etmiştir.<br />
Ancak, diğer Avrupalı tedarikçilerin aksine, <strong>Rieter</strong>,<br />
Çinde 1990`ların başında lisansları devretmek yerine<br />
daha fazla organik büyümeye karar vermiştir:<br />
1991‘de Pekin ve Şangay da ilk satış ofisleri açılmıştır.<br />
Ortak Girişimler<br />
Hal böyleyken, ortaklık için baskılar sürmüş ve 1994<br />
yılında şu anda bölgesel olarak üretilen iplik makinalarının<br />
en büyük Çinli tedarikçisi olan Jingwei ile<br />
bir ortaklık kurulmuştur. Ancak, iki ortağın aykırı<br />
amaçları ve beklentileri, birkaç çalkantılı yıldan sonra<br />
1998‘de ortaklığın tasfiye edilmesiyle sonuçlanmıştır.<br />
O zamanlarda sadece tekstil makina sanayinde<br />
değil pek çok ortaklık, ortakların amaçlarındaki<br />
farklılıklardan dolayı yıkılmıştır. Ayrıca, 1990‘ların<br />
ortasında <strong>Rieter</strong> ve Jingwei için harici bir problem, iğ<br />
19
20 <strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
RIETER INSIDE<br />
Şekil. 2 <strong>Rieter</strong> Çin`de<br />
ki genç jenerasyon, yeni<br />
başarılar kazanmak için<br />
elinden geleni yaparak<br />
çalışmaktadır.<br />
sayısını 10 milyona azaltmak için Çin hükümetinin<br />
geniş çaplı sert bir şekilde uyguladığı programdır.<br />
ICBT`in satın alınması<br />
2001‘de <strong>Rieter</strong>, sentetik liflerin üretimi için makina<br />
geliştirme ve üretimi konusunda faaliyet gösteren<br />
Fransız ICBT Grubunu devralmıştır. Bu satın alma sonucunda<br />
<strong>Rieter</strong> ICBT‘nin çin‘de Changzhou`daki küçük<br />
üretim hattının da sahibi olmuştur. Karayoluyla<br />
Şangay`dan iki saat kadar uzaklıktaki bu işletme<br />
10 000 m 2 üretim alanına ve yaklaşık 120 çalışana<br />
sahiptir. ICBT Fransa‘dan tedarik edilen parçalar Çin<br />
pazarı için monte edilmiştir. Changzhou`da ki iplik<br />
makina üretimi için ilk projeler, ICBT`nin devralınmasından<br />
çok kısa bir süre sonra yürürlüğe girmiştir.<br />
Bu ilk aşamada „deneme ve yanılma“ çalışmaların<br />
karakteristik özelliği olmuştur.. uzak doğu işletmelerinde<br />
üretim işlemlerinin kurulumundaki problemli<br />
konular aşama aşama belirginleşmiştir: Avrupa ve<br />
Çin arasında ortaklık ve dağılım, bir taraftan teknik<br />
bilgiyi korurken diğer taraftan transfer etme, kültür<br />
farklılıkları vb; Çin`de ki gibi ekonominin hızlı büyümesi<br />
durumunda oluşan bölgesel problemdir.<br />
Ürün portföyünün değiştirilmesi<br />
20<strong>04</strong>‘de ki iddialı bir stratejik oryantasyon, Çin pazarı<br />
için iplik makinalarının üretilmesi ve geliştirilmesinde<br />
Changzhou`da ki işletmenin sistematik ve<br />
yayılımında başlangıç noktasını oluşturmuştur. Sentetik<br />
elyaf sistemlerinde devamlı olarak kayba neden<br />
olan iş 2006 yılında satılmıştır; böylece Changzhou<br />
tesisinde alan uygun hale gelmiştir.<br />
Toplam yeniden yapılandırma<br />
Firmanın tamamen iş proseslerine dayalı bir fonksiyonel<br />
organizasyona yapılandırılması, karlılık artışıyla<br />
sonuçlanmıştır. <strong>2008</strong> yılında, Changzhou,<br />
aşamalı bir gelişim eğilimiyle 30 000 m 2 den fazla<br />
üretim alanı ve 500den fazla çalışana sahiptir. Üretim<br />
yanında, diğer tüm iş proseslerinde de önemli ölçüde<br />
uzmanlık gelişmiştir: ürün gelişimi, satın alma,<br />
lojistik ve insan kaynakları (Şekil 2), en son teknoloji<br />
IT sistemleri de geliştirilmiştir.<br />
Dikkat çekici noktalar<br />
Changzhou`daki gelişimin ilginç noktalarından birisi,<br />
Çin şartlarında en yüksek kalite standartlarını<br />
sunmasına rağmen rekabet edilebilir fiyatlarda üretimin<br />
başarıldığı saç metal üretimidir. Changzhou`da<br />
ki ürün geliştirme bölümleri, Avrupa`daki çalışanlarla<br />
takımlar halinde kaynaşmış durumdadır. Bu ilişki,<br />
pek çok ortak proje, Çin pazarı için adaptasyonlar ve<br />
yeni geliştirmeler yanında Avrupa`da daha fazla makina<br />
gelişimiyle sonuçlanmıştır. Örneğin, SB-D 201<br />
çift kafalı regülesiz cer makinaları, 2007`de Çin`de<br />
piyasaya sürülmüştür. Bu makina, Çin ve Almanya`da<br />
ki mühendis takımlarının ortaklığıyla geliştirilmiştir.<br />
Çekim sistemi, gerçek öz teknik bilgiye dayanan parçalar<br />
Almanya`da, geriye kalan büyük bir kısım ise<br />
Çin`de geliştirilmiştir.
Şekil. 3 Fabrikaların<br />
inşa edilmesi yanında,<br />
Çin`de yer almak<br />
bölgesel ticaret<br />
fuarlara da katılmak<br />
demektir<br />
Büyüyen pazar payı<br />
Gayretli çabalar ilk meyvelerini 2006 ve 2007`de<br />
vermiştir: bu gelişim özellikle cer makinaları ve yarı<br />
otomatik rotor iplik makinalarındaki pazar payında<br />
önemli bir artışla kendini göstermiştir. Ayrıca penye<br />
sektörünün de pazar payı artmıştır.Bu makinalar<br />
Çin`de üretilmemiş olmasına rağmen, yine de<br />
satış ve pazarlamada açıkça belirlenen iş prosesleri<br />
ve deneyimlerin oluşması bu mükemmel sonuç<br />
için bir ön koşulu oluşturmuştur. Changzhou işletmesi,<br />
Avrupa`dakilerden hiç de az olmayan bir kalitede<br />
Çin pazarı için makina ve parçaların güvenilir<br />
ve ekonomik bir üreticisi gelmiştir. Ancak, bu başarılar<br />
bazı zayıflıkları da ortaya çıkarmaktadır: örneğin,<br />
Changzhou`daki üretim derinliğindeki eksiklik<br />
sürekli kritik bir faktördür. Bölgesel personelin yönetimsel<br />
pozisyonlar ve teknik bölümler için yetiştirilmesi<br />
de beklenilenden daha fazla zaman almaktadır.<br />
<strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
RIETER INSIDE<br />
Pozitif görünüm<br />
Çin ve aynı zamanda tekstil pazarı için uzun periyotlu<br />
büyüme tahminleri halen olumlu durumun muhafaza<br />
etmektedir. Alım gücü, özellikle genişleyen orta tabaka<br />
için, Çin`de büyümeye devam edecektir, kalite ve<br />
marka farkındalığı daha çok yenidir, fakat kaçınılmaz<br />
olarak gelişmektedir. Bu, <strong>Rieter</strong>`in Çin`deki başarısı<br />
için çok iyi bakış açıları açmaktadır.<br />
Ancak, devam eden büyümeyi engelleyen yeterince<br />
kısa periyotlu problemler vardır: buna örnek olarak<br />
artan pamuk fiyatları, fazla kapasite, Çin parasının<br />
değer kazanması, daha sıkı kredi politikası ve<br />
Çin tekstilleri için belirsiz ihracat pazarları verilebilir.<br />
Bu faktörler, özellikle bu yıl pazarda sıkıntılı durumlara<br />
yol açacaktır. Ancak yine de, zor bir pazar<br />
çevresinde bile fırsatlar vardır: işletme yenilemeleri<br />
yapılmak zorundadır ve yapılmaktadır, çünkü makina<br />
portföyünün güncellenmesi, Çin tekstil sanayinin<br />
başarısı için önemli bir ön koşuldur. <strong>Rieter</strong>`in bunun<br />
için uygun ürünleri hazırdır (Şekil 3).<br />
Uzun dönemli iş ilişkisi<br />
<strong>Rieter</strong>`in Çin`deki iş ilişkisi uzun dönemlidir: ürün<br />
kapasitesinin artırımı devam etmekte, ürün çeşitliliği<br />
artmakta, ürün geliştirme, satış, pazarlama<br />
ve serviste uzmanlık sürekli olarak gelişmektedir.<br />
1980’lerde Çin`deki çalkantılı yıllardan günümüze<br />
pozitif bir eğilim vardır: geçmişten öğrenilen dersler<br />
ve kazanılan başarılar, geleceğe güvenle bakmak için<br />
iyi bir sebeptir. 8-110•<br />
Roger Naef<br />
Pazarlama Müdürü<br />
<strong>Rieter</strong> Textile Systems<br />
China<br />
roger.naef@rieter.com<br />
21
22 <strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
EVENTS<br />
ITMA Asya`da Tekstil dünya<br />
rekorları<br />
Çin`de <strong>2008</strong> yazı: <strong>Rieter</strong>`in dört dünya rekortmeni, ilk kez Şangay`da<br />
ki birleştirilmiş CITME 08 ve ITMA Asya 08 ticaret fuarında yeni bir<br />
mekânda sergilenecektir.<br />
Şekil. 1 <strong>Rieter</strong> iplikleri<br />
stand’da sempatik<br />
modellerimiz tarafından<br />
sergilenmiştir.<br />
ITMA, dünyanın en büyük uluslararası tekstil makinaları<br />
sergisidir ve aynı zamanda tekstil makina sanayinin<br />
“Olimpiyat oyunları” olarak ifade edilmektedir.<br />
1951`den beri, ITMA, Olimpiyat Oyunları gibi her<br />
dört yılda bir gerçekleştirilmektedir. ITMA Asya, 2001<br />
ve 2005 yıllarında Singapur`da başarılı bir şekilde yapılmıştır.<br />
CITME, Çin uluslararası Tekstil Makina Fuarı,<br />
ilk kez Pekin`de 1988`de gerçekleştirilmiştir.<br />
Çin`de ITMA Asya<br />
Bu yıl ITMA Asya ilk kez Çin`de düzenlenmiştir. Yeni<br />
bir birleştirilmiş ticari fuar için başlangıç fişeği, ITMA<br />
Asya + CITME <strong>2008</strong> adı altında, 27 Haziran,<strong>2008</strong>`de<br />
ateşlenmiştir. 1 000`den fazla uluslar arası ve Çinli<br />
tekstil makinaları üreticisi, 130 000 m 2 `den daha<br />
geniş bir alanda yeniliklerini sergilemişlerdir.<br />
Başlangıç fişeği<br />
Fuar için detaylı planlamanın başlangıç fişeği <strong>Rieter</strong><br />
tarafından, tam olarak Münih`te ki ITMA 2007`in<br />
bitiminden 2 hafta sonra ateşlenmiştir. Daha sonra,<br />
çalışma adımları belirlenmiştir. Altı üyeli fuar yürütme<br />
kurulu planlamaya başlamıştır. Stant alanı fuar<br />
organizatörleri tarafından ayrıldıktan sonra, stant,<br />
Aralık 2007`de stant kurucuları ile birlikte en küçük<br />
detayına kadar baştan sonra planlanmıştır.<br />
Fuarda sergilenecek makinalar Mart <strong>2008</strong>`de deneme<br />
çalışmalarına başlamıştı, çünkü iplikhanelerdeki<br />
ideal klima koşullarını sağlamayan sergi salonunda<br />
diğer bir deyişle en zor klima koşullarında en yüksek<br />
performansı sağlamak zorundaydı.<br />
Mayıs <strong>2008</strong>`in başında, elyaf şeritleri, penye vatkaları<br />
ve fitil bobinleri uzun yolculukta zarar görmemeleri<br />
için dikkatli bir şekilde paketlendi ve sergi eşyaları<br />
ile birlikte Çin`e deniz yoluyla gönderildi. Jürg<br />
Fürrer tarafından yönetilen uzmanlardan oluşan deneyimli<br />
bir ekip, Şangay`da tekstil dünyası rekorları<br />
için stadyum niteliğinde olan ticari fuar alanında rekor<br />
sayılabilecek bir sürede makinaları kurdu.
Şekil. 2 ITMA<br />
standında “Tam<br />
ende” C 60 tarak<br />
makinası.<br />
Şekil. 3 E 76 penye<br />
makinası 500 tarama/<br />
dakika ITMA Asya’nın<br />
ilgi odağı olmuştur.<br />
Dünya rekoru performansları<br />
<strong>Rieter</strong> makinalarından dünya rekoru performansları<br />
sadece kağıt üzerinde değil, eleştirel seyircilerin<br />
önünde “fiili” olarak da - başarılmıştır da – beklenmektedir.<br />
C 60, E 76, K 45 ve R <strong>40</strong> makinalarının<br />
hepsi rekora sahiplerdir.<br />
C 60 tarağı, gücünü ve dayanıklılığı sergilemektedir;<br />
çıkış tarafında çok büyük kova çaplarını döndürmekte,<br />
silindiri sürekli hareket halindedir, tüm çepel ve<br />
kirli parçaları toplamakta ve 2<strong>40</strong> kg/saat`lik bir hızda<br />
yüksek kalite üretmektedir. Dünyanın en iyi performansı<br />
kolaylıkla, 1.5 metre genişliğindeki geniş<br />
şasesi sayesinde başarılmaktadır.<br />
E 76 penye makinası, pazardaki liderliğini kanıtlamış<br />
ve tüm diğer rakiplerden önce bitiş çizgisini geç-<br />
Nadia Qaud<br />
<strong>Rieter</strong> . LINK 52 . 1 /<strong>2008</strong><br />
ITMA Proje Müdürü<br />
Marketing Spun Yarn Systems<br />
Winterthur<br />
nadia.qaud@rieter.com<br />
EVENTS<br />
miştir. Penye hattındaki yarışta klasik makine yapısı<br />
Proje müdürü ve yüksek performansı ile önde gelmektedir.<br />
Bu noktada 500 vuruş/dakika ve 74 kg/<br />
saat`e kadar üretimi ile hayranlık uyandırmaktadır.<br />
Elbette penye hazırlık grubu da unutulmamalıdır,<br />
çünkü bu performansı elde etmek için, OMEGAlap ve<br />
uNIlap tarafından koordine edilen vatka hazırlık gerekmektedir.<br />
1 632 iği ve 68 metre ile-dünyanın en uzun kompakt<br />
iplik makinası K 45 ComforSpin makinası de<br />
Şangay`da başlangıç çizgisindedir. Her zaman diğer<br />
ring iplik makinalarının bir adım ötesindedir ve dünyada<br />
bu çeşitlilikte COM4® kompakt iplikleri üretme<br />
yeteneğinde olan ilk makinadır. 6 farklı COM4® ipliği<br />
bir makinada aynı anda üretilir – bundan daha esnek<br />
bir üretim çok zordur. Daha da fazlası, düşük enerji<br />
tüketimi olacak şekilde tasarlanmasıdır.<br />
500 rotora kadar rotor içeren R <strong>40</strong> otomatik rotor iplik<br />
makinası de, modern iplik eğirme alanında önderlik<br />
yapmaktadır: 70.5 metre boyunca aynı anda eğirme,<br />
temizleme ve bobinleme yapılmaktadır. Üretilen<br />
1 kg iplik başına enerji tüketimi geçilemez bir şekilde<br />
son derece düşüktür. Göze çarpan ekleme kalitesi ile<br />
R <strong>40</strong>`da üretilen ComfoRo® iplikleri, gelecek için bir<br />
kıyaslama noktası oluşturacaktır. Verimlilik ve ekonomiklilik<br />
açısından, R <strong>40</strong>, rotor iplik makina üretiminde<br />
önemli ölçüde liderliğini genişletmektedir.<br />
160 000 dev/dak`a kadar rotor hızları ve 270 m/dk`a<br />
kadar üretim hızları, tam uzunluktaki R <strong>40</strong> open end<br />
iplik makinasında mümkün olabilmektedir.<br />
Yer gereksinimi ve üretim performansı açısından<br />
hiçbir makina SB-D 11 cer makinasından üstün olamaz.<br />
<strong>Rieter</strong> makinalarının tüm performans verileri<br />
SPIDERweb iplikhane izleme sistemi tarafından<br />
kaydedilmekte ve analiz edilmektedir. Teknolojik gelişmelerin<br />
dikkati, <strong>Rieter</strong>`in COM4®, ComfoRo® ve<br />
Rotona® ipliklerinde olacaktır. 8-111•<br />
23
www.rieter.com<br />
<strong>Rieter</strong> Machine Works Ltd.<br />
Klosterstrasse 20<br />
CH-8<strong>40</strong>6 Winterthur<br />
T +41 52 208 71 71<br />
F +41 52 208 83 20<br />
sales.sys@rieter.com<br />
<strong>Rieter</strong> South America<br />
Com Imp Exp e Repr. Ltda<br />
Rua Henri Dunant 137 Conj E<br />
Chacara Sto Antonio<br />
BR - <strong>04</strong>709-110 São Paulo SP<br />
T +55 11 518<strong>14</strong>977<br />
F +55 11 51812568<br />
<strong>Rieter</strong> ekibi ITMA asya + CITME <strong>2008</strong>’de – Her zaman müşterilerin hizmetinde.<br />
<strong>Rieter</strong> Ingolstadt GmbH<br />
Friedrich-Ebert-Strasse 84<br />
DE-85055 Ingolstadt<br />
T +49 841 95 36 01<br />
F +49 841 95 36 895<br />
<strong>Rieter</strong> Corporation<br />
PO Box 4383<br />
BuS I 85 and SC 9<br />
Spartanburg, SC 29305<br />
united States of America<br />
T +1 864 5825466<br />
F +1 864 5851643<br />
<strong>Rieter</strong> CZ a.s.<br />
Čs. armády 1181<br />
CZ-56215 Ústí nad Orlicí<br />
T +420 465 557 232<br />
F +420 465 557 226<br />
立达纺织机械(上海)有<br />
限公司<br />
中国上海娄山关路83号<br />
新虹桥中心大厦12楼<br />
邮编: 200336<br />
电话: +86 21 6236 8013<br />
传真: +86 21 6236 8012<br />
<strong>Rieter</strong> India Pvt Ltd<br />
65 & 66 A Wing Mittal Court<br />
Nariman Point<br />
IN - <strong>40</strong>0021 Mumbai<br />
T +91 22 228<strong>40</strong>606<br />
F +91 22 22820002<br />
<strong>Rieter</strong> Textile Machinery<br />
Trading and Service Ltd<br />
Polat Plaza 4 Blok K9-10<br />
Ali Kaya Sok<br />
TR - 80620 Istanbul Levent<br />
T +90 212 2806500<br />
F +90 212 2809123