Türkiye'de Laiklig˘in ve Dıs¸ Politikanın Geleceg˘i - The Washington ...

Soner Çağaptay – “Policy Focus #67”AKP liderleri 2 Ekim 2006’da Erdoğan’ın Vaşington gezisi hazırlıkları esnasındaTürk barış gücünün Lübnan’a gönderilmesini desteklemiştir. 3 Meclis barış gücüneilişkin önergeyi onayladığında yalnızca 6 AKP milletvekili karara uymamıştır. Buaslında ilginç bir durumdur, demek ki AKP aynı kararlılığı göstermiş olsaydı, partinin1 Mart 2003 tarihinde Irak Savaşı için yaptığı, ve milletvekillerine diledikleri gibi oykullanmaları için müsaade ettiği ve 99 AKP milletvekilinin olumsuz oy verdiğioylamada da benzer bir sonuç ortaya çıkabilirdi.AKP’nin Vaşington’a karşı tavrı daha olumlu hale gelmiş olsa bile, partininVaşington için hayati önem taşıyan Orta Doğu konularında ABD’ye gerçek destekvermesi pek de olası değildir. AKP’den gelen ve yıllar boyu süren ağır eleştirilerinardından Türk kamuoyu artık güçlü bir şekilde Amerikan karşıtı haline gelmiştir veeskiye oranla daha fazla sayıda Türk kendisini Đslami konularla özdeşleştirmektedir.Bu bağlamda AKP’nin şu anki stratejisi, yani bir yandan Batılı hükümetlerle yakınilişkiler kurup, bir yandan da içeride Batı’yı eleştirme, aslında sorunu daha daçetrefilleştirmektedir. Süreklilik arz eden Batı karşıtı kamuoyu AKP’yi Đran’ınnükleer silahlardan arındırılması gibi Orta Doğu’daki ABD politikalarına somutdestek vermekten alıkoyacaktır. Büyük ölçüde son beş yıllık AKP hükümetinin ürünüolan Batı karşıtı duygular AKP’nin ABD’ye yöneliminin etkisini ironik bir biçimdeazaltacaktır.AKP’nin Batı’ya bağlılığı siyaset gereğidir, doğal ya da içten değildir. Örneğin partigüçlü bir AB yanlısı gündemle iktidara gelmiş olmasına rağmen AKP’nin AB’yekatılım arzusu 2005 yılında duraklamıştır. 4 Türkiye 2004 yılının Aralık ayındaAB’den üyelik müzakereleri için yeşil ışık aldıktan sonra (yani AB seçeneği birgerçek haline geldikten sonra) AKP katılım konusunda hevesini kaybetmiştir. AB ileilişkileri yürütecek Baş Müzakereciyi atamak AKP’nin tam altı ayını almıştır. 5 Aynışekilde AKP 2002 yılında desteklediğini belirttiği laikliği de eleştirmeye başlamıştır.28 Şubat’ın Tekrarının Engellenmesi. Dış politika hamleleri vasıtasıyla laik Türkdüşünce yapısını zayıflatmasına ek olarak, AKP’nin Türk laikliğine karşı yapmışolduğu mücadelenin ikinci bir tarafı da 1996-1997 döneminde Đslamcı RPhükümetinin geri adım atmasını sağlayan cephenin, Ankara’dan laik siyasi partilerinve ordunun, Đstanbul’dan ise medyanın, STK’ların ve iş dünyasının başarılı bir şekildebir araya geldikleri bir 28 Şubat’ın gerçekleşmesini engellemektir. Bu bağlamda AKPmedyayla olan ilişkilerini medya patronları 6 üzerinde kurduğu siyasi ve ekonomiktelkin ve teskin mekanizmaları vasıtasıyla idare etmiş, böylece güçlü bir kontrolmekanizmasını şimdilik bertaraf etmiştir. AKP laik medyada 28 Şubat tarzı birkampanyanın oluşmasını engellemenin yanı sıra partinin eleştirilmesi durumundamedyaya saldırarak, dörtte üçü büyük üç işletmenin elinde bulunan 7 Đstanbul merkezli3 “Turkish Parliament OKs Lebanon Deployment,” Agence France-Presse, 5 Ekim 2006.4 Vincent Boland, “Turkey Drags Feet over Preparations for Joining EU,” Financial Times (London), 5Mart 2005.5 Michael Kuser, “Minister Chosen to Plan Turkey’s Route to EU: Ali Babacan,” Financial Times(London), 25 Mayıs 2005.6 5 Mart 2007 tarihinde Đstanbul’da ve 8 Mart 2007 tarihinde Ankara’da Türk gazetecileriyle yazartarafından yapılan röportajlar.7 5 Mart 2007 tarihinde Đstanbul’da ve 6 Mart 2007 tarihinde Ankara’da Türk gazetecisiyle yazartarafından yapılan röportajlar.© 2007, Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü33