Türkiye'de Laiklig˘in ve Dıs¸ Politikanın Geleceg˘i - The Washington ...

Soner Çağaptay – “Policy Focus #67”da yıpratacaktır. Kaldı ki eğer AKP ülkenin yeni cumhurbaşkanını seçecek olursa,mahkemelere sözünü geçirme gücüne sahip olacak ve bu gelişme de Türkdemokrasisindeki kuvvetler ayrılığının sona ermesine neden olacaktır. Aynı zamanda,AKP’nin Türkiye’nin laik düşünce yapısını devamlı bir şekilde yıpratması, laikliği veTürkiye’nin Batı yanlısı yönelimini zayıflatacaktır.Laik partiler bölünmüş olsalar bile, daha çok partinin temsil edildiği ve halkın sesinidaha iyi duyuran bir meclis bu çıkmazın çözümü olacaktır. Böyle bir senaryo Türkdemokrasisinin geleceği için olmazsa olmaz bir koşuldur. Bu sonuca ulaşmak içinANAP, CHP, DYP, MHP, Demokratik Sol Parti ve Genç Parti gibi laik, milliyetçiTürk partileri AKP’ye alternatif olabilecek gerçekçi ve çekici siyasetler üretmekzorundalar. Bu partiler AKP’yi geçmeyi başaramasa bile, istatistiksel olarak, üç partilibir mecliste AKP’nin çoğunluğa sahip olma şansı, ikinci ve üçüncü partilerinseçimlerden nasıl bir sonuçla çıkacağına bağlı olacakken, 37 dört partinin olduğu birmecliste AKP sandalyelerin çoğuna sahip olamayacak ve kendi başına bir hükümetkuramayacaktır.AKP’nin Rakibi Kimler Olacak? Önümüzdeki seçimlerde, herhangi bir partininAKP’yi başarıyla zorlamasında şu dört özellik önem taşıyacaktır:1. Varoş üzerinden yürütülen politika: Türkiye nüfusunun baskın unsurunutemsil eden varoşlar nasıl AKP’ye gücünü verdiyse, AKP’nin rakibi deburalardan aynı şekilde yükselecektir. Türkiye’yi 1946’dan beri yöneten siyasipartiler, ya ANAP veya CHP örneklerinde olduğu gibi, kent nüfusuna çekicigelen kentli liderlere, ya da DYP örneğinde olduğu gibi kırsal alanlardakiseçmene çekici gelen kırsal kökenli liderlere sahipti. Bugün Türkiyeseçmeninin çoğunluğu oluşturan kesim ne eskiden beri kentli olan nüfustur, nede nüfusu giderek azalan kırsal kesimdir. AKP’nin varoşlardaki cazibesininsebebi varoşlardan çıkma liderlere sahip olup, bu kesime çekici gelen tek partiolmasından kaynaklanmaktadır. Eğer laik partiler yönetimlerinde vepolitikalarında bu kesime yoğunlaşırlarsa AKP’yi daha çok zorlama şansınasahip olacaklardır. Bu yüzden, AKP’nin alternatifi tutucu, milliyetçi ya dasolcu olsun, varoş bazlı bir parti olacaktır ve bu parti muhtemelen varoşseçmenine çekici gelecek olan karizmatik ve tuttuğunu koparan bir lideresahip olacaktır.2. Eski parti, karizmatik lider kombinasyonu: Geleneksel olarak Türkseçimlerinde, karizmatik liderlere sahip köklü partiler, hem karizmatik lideresahip yeni partilere göre, hem de böyle bir lideri olmayan köklü partilere göredaha başarılı olmuştur. Şu anda mevcut olan siyasi partiler, karizmatik birlider ile ellerindeki sağlam siyasi mekanizmaları birleştirdikleri takdirde,seçimlerden muhtemelen iyi sonuçlar alacaktır.3. Türk milliyetçiliği: Eğer AKP PKK konusunda somut bir gelişmesağlamazsa, AKP’nin bu başarısızlığından milliyetçi partiler istifade edecektir.Vaşington’un bakış açısıyla, geleneksel Kemalist milliyetçiliğini takip edenpartiler bu pozisyon için başarılı adaydır çünkü bu partiler hem Türkiye’ningeleneksel Batı yanlısı dış politika yönelimini destekleyecek, hem de Đslammilliyetçiliğinden uzaklaşacaktır.37 Yazarın Türk kamuoyu yoklaması bir uzmanla röportajı, Đstanbul, 10 Mart 2007.© 2007, Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü39