3233COMMON CULTURAL HERITAGE (ORTAK KÜLTÜR MÝRASIMIZ)KÜLTÜREL VE DOÐAL DEÐERLERÝN KORUNMASI<strong>Ankara</strong> Garýçekilerek yüzme yarýþlarýnýn yapýldýðý þenlikleremekan oluyordu. Küçük çocuklar için yüzme dersleri<strong>ve</strong>rilen minik plajý ayný zamanda stadyumdaki sporsahalarýnda eðitim gören genç sporculara saðlýklý birdinlenme ortamý yaratýyordu. Gençlik Parkýnýnhemen karþýsýnda yer alan <strong>Ankara</strong> Stadyumu da millitörenlerde güçlenen 'milli birliðin' paylaþýldýðý,saðlýklý, sporcu bir gençliðin yetiþtirileceði bir yerolarak bu kentsel peyzajýn tamamlanmasýna yardýmcýoluyordu. (Uludað, 1999) Bu kentsel oluþumun birdiðer öðesi olan Gar gazinosu da o günler için<strong>Ankara</strong>'nýn en prestijli, en popüler üç önemligazinosundan birisiydi. Diðer ikisi GençlikParký'ndaki <strong>ve</strong> Çubuk Barajý'ndaki gazinolardýr. (bkz.Aslanoðlu, 2001) Özellikle Gar Gazinosu<strong>Cumhuriyet</strong>in ilk yýllarýnda <strong>Ankara</strong> sosyetesinin <strong>ve</strong>bürokratlarýn en önemli buluþma yeriydi. Batýstandartlarýnda hizmet <strong>ve</strong>ren, seçkin bir eðlencekültürü sunan bu gazino ayný zamanda <strong>Ankara</strong>lýlarýnnadide toplanma mekanlarýndan biriydi. Kent içindeise rekreasyon olanaðý birkaç semt parký,Yeniþehir'deki Gü<strong>ve</strong>npark <strong>ve</strong> Kýzýlay Bahçesi, birkaçkah<strong>ve</strong>, bir iki restoran <strong>ve</strong> sinema ile sýnýrlýydý.Özellikle Yeniþehir'de bulvarýn etrafýndaki kah<strong>ve</strong>lerdeoturup limonata içmek, parklarda oturmak,çocuklarýn oynamasýný seyretmek <strong>Ankara</strong>'nýn yenioluþan sosyetesinin en modern zevklerinden biriydi.(Uludað, 1998:68)Bir zincirin halkalarý gibi birbirine takýlan, bu yapýlarait olduklarý dönemde iz býrakan, Modern Türkiye<strong>Cumhuriyet</strong>ini <strong>ve</strong> onun ideallerini en iyi þekildebizlere yansýtan kentsel peyzaj öðeleridir.Dolayýsýyla, bu yapýlarla birlikte deðiþen <strong>ve</strong> dönüþenkentsel peyzaj, cumhuriyetin ideallerinin mekansalalanda bir ifadesi <strong>ve</strong> yaratýlmak istenen sosyaldeðiþimin bir metaforu oluyordu. <strong>Cumhuriyet</strong>in ilkyýllarýnda devrimlerle birlikte yapýlmak istenendeðiþim normatif <strong>ve</strong> teorik olarak siyasal alandagerçekleþmiþti. Ancak bu deðiþimin sosyal alanda,yani pratik hayatta uygulama alaný henüzyaratýlmamýþtý. Bu sosyal deðiþimin gündelikhayattaki yansýmalarý için bunun sosyal mekanýnýnhazýrlanmasý gerekiyordu. Aksi takdirde devrimlerhukuk alanýna sýkýþacak, sosyal süreçler <strong>ve</strong> gündelikhayatla buluþamayacak, kendini yeniden üretemeyiþinedeniyle de baþarýlý olamayacaktý (Uludað, 1999)Kaybolan Anlamlarýn ArdýndanGeçen modern zamanlarda yaþanan gündelik hayatbugün bize inanýlmaz gibi gelebilir. Günümüzün<strong>Ankara</strong>'sýnda bu mekanlarýn fiziksel muhtevasý hala varolsa bile deðiþen sosyal pratikler mekanlarýnanlamlarýný da deðiþtirmiþtir. Yapýlarýn <strong>ve</strong> mekansalbaðlamlarýn korunmasý, zaman içerisindeki deðiþmeyeraðmen geçmiþ dönemlerdeki anlamlarýn yenidenkeþfedilmesi <strong>ve</strong> kentin geçmiþteki sosyal yapýsýnýnalgýlanmasý açýsýndan önemlidir. Dolayýsýyla, özlenenkentsel bilinç, yapýlarý tek tek koruyarak deðil, onlarýniçinde bulunduðu iliþki sisteminin korunmasý <strong>ve</strong>zihinlerde yeniden kurulmasýyla gerçekleþebilir.Barthes'ýn peyzaj okumalarý konusunda vurguladýðýgibi biliþsel anlam iþareti boþalmakta, peyzaj okumasýbedenin hafýzasý ile yapýlmaktadýr. (bkz. Barthes, 1993<strong>ve</strong> Duncan, 1992) Bu baðlamda kuþaklarý kentselöðenin anlamýný yeniden yaratabilmek þansýndan <strong>ve</strong>serü<strong>ve</strong>ninden mahrum etmemek onlarabýrakabileceðimiz en iyi mirastýr.* Yrd. Doç. Dr. GÜMMF, Mimarlýk BölümüAslanoðlu, Ý., “1930-50 Yýllarý <strong>Ankara</strong>sýnýn Eðlence Yaþamý ÝçindeGazino Binalarý”, Tarih Ýçinde <strong>Ankara</strong> II, Y. Yavuz (der), ODTÜMimarlýk Fakültesi Yayýný, 2001: 327-340.Barthes, R. Göstergebilimsel Serü<strong>ve</strong>n, M. Rýfat, S. Rýfat (çev.),Yapý Kredi Yayýnlarý, Ýstanbul, 1993.Duncan, J.S., and Duncan N.G. “Ideology and the Bliss, RolandBarthes and the Secret Histories of Landscape”, Writing Worlds,T.J. Barnes and J.S. Duncan (der.), Routledge, London, 1992:18-37.Lefebvre, H. Modern Dünyada Gündelik Hayat, Iþýn Gürbüz (çev.),Metis Yayýnlarý, Ýstanbul, 1998.Uludað, Z., “<strong>Cumhuriyet</strong> Döneminde Rekreasyon <strong>ve</strong> Gençlik ParkýÖrneði”, 75 Yýlda Deðiþen Kent <strong>ve</strong> Mimarlýk, Yýldýz Sey (Der.),Türkiye Ekonomik Ve Toplumsal Tarih Vakfý Yayýnlarý, Ýstanbul, 1998,s.65-74.Uludað, Z., “<strong>Ankara</strong>'da <strong>Cumhuriyet</strong>in Modern Kent PeyzajýnýnSembolik Deðerleri: <strong>Ankara</strong> Garý <strong>ve</strong> Çevresi”, BirinciGöstergebilim Kongresi, Gazi Üni<strong>ve</strong>rsitesi Mühendislik MimarlýkFakültesi, <strong>Ankara</strong>, 20-23 Ekim 1999, s.165-176.Ulus Gazetesi, 25. 01. 1935Ulus Gazetesi, 25. 08. 1937:1,4Yedigün Dergisi, 30. 05. 19392005 Þubat ayýnda, Lozan Mübadilleri tarafýndanyayýnlanan 'Common Cultural Heritage' ('OrtakKültür Mirasýmýz') kitabý, Avrupa KomisyonuTürkiye Delegasyonu tarafýndan da desteklenenTürk Yunan Sivil Diyaloðu çerçe<strong>ve</strong>sindegerçekleþtirilen 'Türkiye <strong>ve</strong> Yunanistan'da NüfusMübadelesinden Kalan Mimari Mirasýn Korunmasýile Ýlgili Yerel Bilincin Geliþtirilmesi', kýsa adý ile'Ortak Kültür Mirasýmýz' projesinin sonuçlarýnýaktarmaktadýr.Lozan Mübadilleri Vakfýnýn öncülüðünde <strong>ve</strong>Türkiye'den Mustafapaþa belediyesi, TMMOBMimarlar Odasý, Koruma <strong>ve</strong> RestorasyonUzmanlarý Derneði (KORDER), Yunanistan'danICOMOS Yunanistan Milli Komisyonu ortaklýðýndagerçekleþen proje kapsamýnda, Nevþehir /Kapadokya Mustafapaþa (Sinasos) <strong>ve</strong> GiritResmo (Rethymno) yerleþimlerinde birer haftasüren konferanslar, sergiler <strong>ve</strong> atölye çalýþmalarýaracýlýðýyla, her iki ülkeden konu ile ilgiliuzmanlarýn, yerel yönetim <strong>ve</strong> sivil toplum örgütleritemsilcilerinin <strong>ve</strong> yerel halkýn bilgi <strong>ve</strong> fikiralýþ<strong>ve</strong>riþinde bulunabileceði bir ortam saðlanmasýamaçlanmýþtýr. Bu çalýþmalar sonucunda,katýlýmcýlar, ortaklaþa hazýrladýklarý açýklama ileher iki ülkenin devlet kurumlarýný, ilgili kuruluþlarýný<strong>ve</strong> göre<strong>ve</strong> çaðýrmýþlardýr.Kitabýn içeriðini, proje ortaklarýnýn temsilcileri ilekonferanslara katýlan çeþitli üni<strong>ve</strong>rsitelerden <strong>ve</strong>kuruluþlardan Türk <strong>ve</strong> Yunan uzmanlarýn bildirileri<strong>ve</strong> deðerlendirmeleri, ortak açýklama, sergikataloðu, etkinliklerden izlenimler <strong>ve</strong> fotoðraflaroluþturmaktadýr. Proje kitabý, Lozan MübadilleriVakfý Sekreteri Sefer Gü<strong>ve</strong>nç editörlüðündeÝngilizce olarak yayýna hazýrlanmýþ,Mustafapaþa'da düzenlenen serginin kataloðu iseTürkçe <strong>ve</strong> Ýngilizce olarak sunulmuþtur.Ege YýldýrýmY. Þehir Plancýsý, Koruma UzmanýÞubat 2005 tarihinde TMMOB Mimarlar Odasýtarafýndan yayýnlanan Koruma <strong>ve</strong> RestorasyonUzmanlarý Derneði kurucu üyeleri, Orta DoðuTeknik Üni<strong>ve</strong>rsitesi Restorasyon Bölümü öðretimüyeleri Doç. Dr. Emre Madran <strong>ve</strong> Dr. NimetÖzgönül'ün hazýrladýklarý bu kitap, 'kültür mirasý'olarak adlandýrýlan arkeolojik <strong>ve</strong> mimari kültürdeðerleri ile doðal deðerlerin korunmasýna yönelikdoðru uygulamalarýn gerçekleþtirilmesi içinkoruma ile ilgili konularý <strong>ve</strong> temel bilgileri topluolarak <strong>ve</strong>ren pratik <strong>ve</strong> anlaþýlýr bir kýlavuzniteliðindedir.Ele alýnan konu baþlýklarý arasýnda kültürel <strong>ve</strong>doðal varlýklarýn tanýmlarý, türleri <strong>ve</strong> karþý karþýyakaldýklarý sorunlar; koruma nedenleri; korunmanýnfinansmaný; korumayla ilgili ulusal <strong>ve</strong> uluslararasýkuruluþlar <strong>ve</strong> sorumluluk alanlarý ile korumayla ilgiliulusal <strong>ve</strong> uluslararasý düzenlemeler; korumauygulamalarýndaki süreç; kültür varlýklarýnýnçaðdaþ yaþamda deðerlendirilmesi/yenidenkullanýmý <strong>ve</strong> koruma/planlama iliþkileribulunmaktadýr.Bu konuda <strong>ve</strong>rilen yurtiçi <strong>ve</strong> yurtdýþý örneklerinyaný sýra Doç. Dr. Emre Madran <strong>ve</strong> Dr. NimetÖzgönül akademik <strong>ve</strong> pratik deneyimlerini bizimlepaylaþarak kültürel <strong>ve</strong> doðal mirasýn korunmasýkonusunda önemli katký <strong>ve</strong> yarar saðlamýþlardýr.Ayrýca koruma alanýnda baþvurulacak temelkaynaklar <strong>ve</strong> ülkemizde yürürlükte bulunan yasaldüzenlemeler dizinin sonunda ek olarak yeralmaktadýr.Dr. Müge BahçeciY. Mimar Restorasyon Uzmaný
Haluk Necip Alatan34MESLEK <strong>ve</strong> BÝR ÖMÜRMeslek YýlýnaSaygý TöreniTMMOB Mimarlar Odasý <strong>Ankara</strong> Þubesi'nin her yýl 30, 40, 50 <strong>ve</strong> 60 yýlýnýdolduran meslektaþlarýmýza yönelik düzenlediði Meslek Yýlýna Saygý Töreni,bu yýl 10 Nisan 2005 tarihinde Devlet Resim Heykel Müzesinde gerçekleþti.Yýllarýn deneyimiyle birleþen kucaklaþmalarla, karþýlaþmalarla, anýlarla doluduygulu anlarýn yaþandýðý tören, <strong>Ankara</strong> Þube Baþkaný Ali Ulusoy'un açýlýþkonuþmasý ile baþladý. 50 <strong>ve</strong> 60 yýlýný dolduran meslektaþlarýmýz, kendileriiçin hazýrlanan belgeselin izlenmesinin ardýndan aný cet<strong>ve</strong>llerini en gençüyelerimizin ellerinden aldýlar. Ödül alan melektaþlarýmýzýn sahnedeyaptýklarý konuþmalar geçmiþten bugüne emekle yoðrulmuþ sevgiylebüyütülmüþ bir sürecin ifadeleri idi. 40 yýlýný dolduran meslektaþlarýmýzýnödüllerinin daðýtýlmasýndan sonra, sýrada Devlet Opera <strong>ve</strong> Balesisanatçýlarýnýn hazýrladýðý repertuar <strong>ve</strong> 30 yýlýný dolduran meslektaþlarýmýzýnödüllerinin <strong>ve</strong>rilmesi vardý. Tören, Devlet Resim Heykel Müzesi’ninbahçesinde <strong>ve</strong>rilen kokteyl ile sona erdi.1932 yýlýnda <strong>Ankara</strong>'da doðdu. ÝTÜ MimarlýkFakültesinden Þubat 1955'te mezun oldu.1954-57 yýllarýnda Azot Sanayi ÝnþaatMüdürlüðü Mimari Þubesinde çalýþtý. 1957-59arasýnda askerlik görevini yaptý. 1959 yýlýndagirdiði Ýmar <strong>ve</strong> Ýskan Bakanlýðý Planlama <strong>ve</strong> ÝmarGenel Müdürlüðünde 1984 yýlýna kadar çalýþtý.Bu arada 1961-65 yýllarý arasýnda RomaÜni<strong>ve</strong>rsitesi Mimarlýk Fakültesi ÞehircilikEnstitüsünde Prof. Marconi ile ihtisas yaptý <strong>ve</strong>bu süre boyunca Prof. Luigi Piccinato'nunbürosunda çalýþtý. Bu sýrada 23 adet Ýtalyanþehrinde çalýþma yaptý. 1968-84 yýllarý arasýnda<strong>Ankara</strong> Metropolitan Alan Nazým Plan BürosuBaþuzmanlýðýný yürüttü. Bu dönemde, ekibi ile<strong>Ankara</strong> Þehri Nazým Planý'ný hazýrladý. 1982yýlýnda Ýmar <strong>ve</strong> Ýskan Bakanlýðýnýn kapatýlmasýonu en çok üzen olaylardan biridir.1984-86 yýllarý arasýnda Birleþmiþ MilletlerÖrgütünde Human Settlement Officer olarakBaðdat'ta (ESCWA) görev yaptý. Türkiye'yedöndüðü 1986 yýlýndan bu yana ODTÜMimarlýk Fakültesi Þehir <strong>ve</strong> Bölge PlanlamaBölümünde halen öðretim görevlisi olarakçalýþmaktadýr. 1993 Þubat'ýnda Bayýndýrlýk <strong>ve</strong>Ýskan Bakanlýðý Müsteþar Yardýmcýlýðýna atananAlatan, 1995 yýlýnda buradan emekli olmuþtur.(ISOCARP) Uluslararasý Þehir <strong>ve</strong> BölgePlancýlarý Birliði'ne 1972'de üye olmuþ, 1983-86yýllarýnda baþkan yardýmcýlýðýný yürütmüþtür.Çeþitli ulusal <strong>ve</strong> uluslararasý yarýþmalarda ödül<strong>ve</strong> mansiyonlarý bulunan, ayrýca jüri üyelikleride yapmýþ olan Haluk Necip Alatan Ýngilizce,Fransýzca <strong>ve</strong> Ýtalyanca bilmektedir. Evli <strong>ve</strong> birçocuk babasýdýr.
Change language