26.04.2021 Views

Türk Yolu Dergisi - 1

Türk Yolu Strateji ve Araştırma Dergisi 1. Sayı Nisan 2021

Türk Yolu Strateji ve Araştırma Dergisi 1. Sayı Nisan 2021

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Türklerin Birleştiği Yol

Ilk Türk Devletlerinde Hukuk

Hukuk; bireylerin bir arada barış ve güven ortamında

yaşamasını sağlamak amacıyla oluşturulan kurallar

bütünüdür.

İlk Türklerde yazılı hukuk kuralları yoktu. Bunun yerine

Töre adı verilen ve nesilden nesile aktarılan örf ve

adetler vardı. Törede toplumun ve zamanın ihtiyaçlarına

göre sürekli yenilikler ve düzenlemeler yapılırdı.

Törenin değişmez hükümleri ise; adalet iyilik eşitlik

İnsanlık idi. Töre hükümleri kağanın teklifi ile Kurultay

tarafından değiştirtebilirdi. Kağan dâhil herkes Töre

hükümlerine uymak zorunda olup, bu da İlk Türklerde

Kanun üstülüğüne kanıttır.

İlk Türkler adalete çok önem vermişlerdir. Dolayısıyla

adalet teşkilatları kurmuşlardır. Mahkemelere Yargu,

hâkimlere de Yargan ya da yargucu(Yargıç) denirdi.

Suçlar ağır ve hafif suçlar olarak ikiye ayrılmış olup,

ağır suçların cezası ölümdü. Bu suçlar; Ordu ve savaştan

kaçma, vatana ihanet (isyan) , adam öldürmek

ve barış zamanı kılıç çekme idi. Bunun yanında hafif

suçlarda mala el koyma, özgürlük kısıtlama, para cezası

gibi cezalar vardı. Hukukta aile(Oguş) çok önemli

idi. Çocuklar babanın velayetinde olup evlilik önemli

idi. Evlenme ve Boşanma kadın ve erkeğin karşılıklı

rızası ile olurdu. Kız ve erkek tüm çocuklar mirastan

pay alırdı. Uygurlarda tüm ticari hükümler anlaşma

şeklinde olurdu. Ayrıca elçi dokunulmazlığı ve aman

dileyene kılıç çekmeme vardı.

İLK TÜRK DEVLETLERİNDE

UYGULANAN CEZALAR

* Dövme ve yaralama suçlarının cezası hayvanla

ödenen tazminattan ibaretti.

* At veya madenden yapılmış Şeylerin çalınması

karşılığında suçlu, çaldığı eşyanın sayı ve değerinin

on mislini öderdi.

* Ordudan kaçma, vatana ihanet, adam öldürme ve

barış zamanında başkasına kılıç çekmenin cezası

idamdı.

* Hayvan kaçıran hırsızın mallarına el konulur, aile

fertlerinin hürriyetleri kısıtlanırdı.

* Ciddi bir tehlike olmadan ok ve yay kullanmak

yasaktı.

* Hafif suçların işlenmesi karşılığında hapis cezası

on günü aşmazdı.

* Bir kişi karşısındakinin bir yerini kırarsa ceza olarak

atını verirdi.

28

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!