Enerji Panorama Mayıs 2021

konusu değil ancak maliyet arttığı için piyasada,
elektrik fiyatları da yükselmeye başladı. Enerji sektörü
uzmanları, Türkiye’de elektrik tarifelerinin üçer
aylık dönemlerde maliyet bazlı olarak gözden geçirildiğini
belirterek, “Bu çerçevede bir hesaplama
yapılacak. 1 Temmuz’da, yeni bir tarife gündeme
gelebilir. Elektrikte artış beklenebilir” dedi. Sektör,
elektrikte yılın sonuna dek yüzde 15-20 aralığında
bir artışa gereksinim olduğu görüşünü dile getirdi.
“Tam kapanmanın” enerjiye etkisi olacak mı?
Türkiye, koronavirüsle mücadele için bir kez daha
kapandı. 29 Nisan 2021 Perşembe saat 19.00’da
başlayan “tam kapanma” adı verilen uygulama, 17
Mayıs 2021 Pazartesi 05.00’e kadar sürecek. Kapanmanın
enerji tüketimine etkisi ne? Bu soruyu yanıtlamak
için geçen yıla gitmemiz gerekiyor.
Türkiye, 2020 yılının Mart ayında yeni koronavirüsle
ve salgınla mücadele için ilk adımı attı. Bazı
kısıtlamalar getirildi, milyonlarca vatandaş evine
kapandı. Uzaktan çalışma başladı, Okullar, uzaktan
eğitim verdi. Sıkı önlemler, nisan ve mayıs aylarında
da devam etti.
Türkiye, 2020 yılı Nisan ayında 20 milyar 342
milyon kilovatsaat elektrik tüketti. 2021 yılı Nisan
ayında (1-29 Nisan arasında herhangi bir kısıtlama
söz konu değildi) yüzde 25.9’luk artışla 25 milyar
615 milyon kilovatsaata çıktı. Normal dönemde,
kapanmaya göre elektrik tüketimi dörtte birden
fazla artış gösterdi.
Bu yıl 17 Mayıs’a dek sürecek “tam kapanma”
döneminde elektrik ve gaz tüketiminin ne olacağına
dair veriler yavaş yavaş ortaya çıkmaya başladı.
Konutlarda, kapanma öncesine göre elektrik tüketimi
arttı. Ticarethanelerde beklendiği gibi belirgin
biçimde düşüş yaşandı. Sanayide, gerek elektrik
gerekse de doğal gaz tüketimi geçen yıla göre artış
kaydetti.
Yaz mevsimindeki tüketim turizme bağlı
Yaz mevsiminde elektrik tüketimini etkileyecek
en önemli öğe, turizm yörelerindeki hareketlilik olacak.
Otellerin açılması durumunda tüketimin hızlı
bir artış göstermesi ve geçen yılın çok çok üstüne
çıkması bekleniyor. Özellikle klimaların çalışmaya
başlamasıyla elektrikte ciddi bir tüketim artışı hesaplanıyor.
Bu tüketimin karşılanmasında doğal gaz santralları
önemli bir yere sahip olacak. Zira, özellikle
devletin sahip olduğu ve işlettiği dev hidroelektrik
santralların barajlarına, bu yıl beklenen miktarda su
gelmedi. Bu yılın ocak-nisan döneminde ana havza
olarak adlandırılan barajlara gelen su miktarı, uzun
yıllar ortalamasının yarısı düzeyinde kaldı.
Buna bağlı olarak toplam elektrik üretiminde, bu
yıl ve izleyen yılda suyun payının azalması bekleniyor.
Doğal gaz santrallarının payı artacak. İşaretler
de geliyor. Örneğin, 2020 yılı sonunda gaz santrallerinin
toplam elektrik üretimi içindeki payı yüzde
22-23 düzeyinde seyrediyordu. Bu oran, Nisan ayı
sonunda yüzde 28’e dek yükseldi. Suyun payı yüzde
25-26 düzeyinde bulunuyordu. Bu pay, yüzde 20-21
aralığına kadar çekildi. İzleyen aylarda suyun payının
daha da düşebileceği belirtiliyor.
GAZ ZAMMI VE ETKİLERİ
Doğal gazın, toplam elektrik üretimi içindeki payı
artarken, birim fiyatı da yükselmeye devam ediyor.
BOTAŞ; ocak, mart ve nisan aylarının ardından mayıs
ayında da doğal gaza zam yaptı. Gaz fiyatı, konut
ve sanayide yüzde 1, elektrik üretim amaçlı santrallarda
yüzde 12 artırıldı. BOTAŞ, önceki aylarda her
bir müşteri grubuna yüzde 1 oranında zam yapmıştı.
Bu zam sonrasında piyasada, (piyasa takas fiyatları)
elektrik fiyatları da yükselmeye başladı. Santrallere
satılan gazın fiyatının artması ve maliyetlerin yükselmesi,
bir aşama sonrasında elektrik fiyatlarına da
şöyle ya da böyle yansıyacak. Enerji sektörü uzmanları,
elektrikte yılın sonuna dek yüzde 15-20 aralığında
bir artışa gereksinim olduğunu kaydederek,
“Teknik çalışmalar yapılacaktır. Buna göre bir karar
alınacaktır” diye konuştu.
ENERJİ PANORAMA • Mayıs 2021 • 27