Enerji Panorama Mayıs 2021

daha zengin, fakir daha fakir olurken, nüfus artış oranları hızla düştü.
Bunun yanında daha çok hamileleri hedef alan yeni virüs varyantlarının
da orta dönemde nüfus dinamiklerini etkileyeceği gözden kaçırılmamalıdır.
Çünkü korku, korkulan şeyden daha kalıcı bir etkendir.
Ekonomik anlamda küresel fakirleşme, orta sınıfın azalması ve
yoksul sınıfın artması, ayrıca küresel olarak artan gıda fiyatları, kuraklık,
petrol üreticisi ülkelerin düşen petrol gelirleri, vergi toplayamayan
devletler, uzayıp giden kötü haberler listesinin ana gündem
maddeleridir.
Yapay zeka ve teknolojide ise Çin’in sosyal kredi sistemi var ise Batı’nın
da söz geçiremediği hatta demokratik süreçlerini yabancı güçler
lehine etkileyen Google’ı, Facebook’u ve Whatsapp’ı var. Vize alırken
de sosyal hesaplar önemli kriterlerden biri oldu. Z kuşağı yatırımcıları,
kripto paralarla zengin olmak isteyen Z kuşağını çarptıkça çarptı. Kısaca
Z kuşağının Z kuşağına yaptığını alfabenin diğer harfleri birbirine
yapmadı.
Peki buradan nereye gidilir? Krizlerin özelliği biraz gonca gibi yavaş
yavaş açılmalarıdır. ABD’de Trump’ın gelişinin kökenleri 2008 krizine
dayanır. Bugün İtalya’da seçilmiş bir başbakan yok. Komedyenler
partiler kurdu, siyasi hayatları etkilediler.
Krizlerde gördüğümüz en önemli etkilerden biri, sadece devletlerin
değil toplumların da dengesi bozulur. ABD’de petrol krizlerinde yapılan
anketlerde, OPEC ambargosuna rağmen, insanlar devletin sonra
da büyük petrol şirketlerini en büyük mesul görmüşlerdir. Krizlerde
“toplulukların bilgeliği” -ki varsa- yerini “toplulukların çılgınlığına”
bırakır. Doğru kararlar ve politikalar alınamaz. Sorunlar çözülemez,
yanlış yollara kitleler koşa koşa gider ve hırpalanır.
İklim sorunu normalleştirilirse?
Bugün içinde yaşadığımız için o kadar derin hissetmediğimiz Kovid-19
krizi gelecek 10 yılda bir çok artçı sarsıntısıyla bizlere varlığını
hissettirecek. Tek bir politikanın çözebileceğinden daha büyük ve devam
eden bir sorun olarak uzun yıllar müdahaleler gerekecek.
Çevre politikalarında sıklıkla ismini duyduğumuz “Yeni mutabakat”
meselesi de Roosevelt’in ABD’yi şekillendirme planı olarak tekrar
edilse de, başarısı tartışmalıdır. ABD ekonomik büyüme yakalamakta
zorlanmıştır. Buna rağmen o dönemde vergileri düşüren ve harcamaları
kısan İngiltere, daha büyük bir büyüme yakalamıştır. ABD ekonomisini
canlandıran 2. Dünya Savaşı olmuştur.
Bu sürecin önümüzdeki yıllarda bir başarısızlıkla hatta zikzaklarla
devam etmesi şaşırtıcı olmaz. İklim değişikliği bir mühendislik problemidir.
Daha fazla düzenleme yazarak, kural koyarak çözülebilecek bir
şey değil. Fakat iklim değişikliği, iklim aciliyetine dönüşürken, kamusal
politikalardaki temel bir kriter atlanmaktadır. Bir iki yıla iklim aciliyeti
insanlar nazarında normalleşince yerine ne diyeceksiniz? Aciliyet dili
keskin ama etkisi kısa fakat sonra tekrar harekete geçirmesi zor bir
iletişim yöntemidir. Kovid’de gördüğümüz gibi her gün insanları korkutan
doktorlar, bir süre sonra sadece düşman sayısını arttırmaktadır.
44 • Mayıs 2021 • ENERJİ PANORAMA