Enerji Panorama Mayıs 2021

ENERJİ POLİTİKASINDA KLASİK VE YENİ ÖNERİLER
Peki bu ortamda enerji politikası nasıl yapılabilir?
Geçtiğimiz krizlerden öğrendiğimiz bir şey
var, kamusal iletişimde korkutmak yerine yapılmış
eylemleri, başarılarını ve sonraki adımları anlatmak
desteği daha çok arttırıyor. Sanılanın aksine
insanlara devrimsel, aciliyetler yerine adım
adım gidilecek eylem-plan döngüleri olduğunu
göstermek daha faydalı olacaktır.
Bu sebeple kriz dönemlerinde klasik olarak
gözlemlediğimiz bir kaç politika unsurunu tekrar
etmekte fayda vardır. Bunlar kısaca:
İstatistik ve veri derinliğinin arttırılması:
Krizleri içinde yönetemezsiniz ama fırtınanın yönünü
ve geminin anlık sağlığını takip etmek birçok
kararı daha isabetli yapar. Rapor yayınlanması da
iletişim dili açısından önemli. Bu “kalabalıkların
çılgınlığını” önleyecek ve zaten zor dönemlerdeki
kıt kaynakların doğru kullanılması yani maratonu
başarı ile tamamlayacak nefes yönetimini sağlar.
Enerji verimliliği: Enerji verimliliği eğer doğru
uygulanırsa gelir adaletsizliğini düzeltici bir etki
de yapar. Enerji dönüşümü adil değil, yoksul kesim
daha uzun yıllar sübvanse edilen elektrikli
arabaları, devletin desteklediği güneş panellerini
alamayacak. Ama verimlilik enerji yoksulluğuna
çare olabilir.
Yerli kaynak payının arttırılması: Yerli kaynağını,
madenini üretemeyen ülkeler hiçbir zaman
güçlü ülkeler olamazlar. Bunun çok basit bir sebebi
var, yer altından bir enerji kaynağı veya maden
çıkarmak yerden yabancı para birimi kazmak
gibidir. Otomatik olarak katma değer üretimidir ve
bu alçak daldaki meyve mutlaka toplanmalıdır.
Önceliklendirme: Bir kriz anında her şeyi kurtaramazsınız,
herkesi destekleyemezsiniz. Kötü
adam olmak kaçınılmazdır. Bu sebeple, toplumsal
zincirde en büyük darbeyi yemiş ve fakat en az
destekle en çok pozitif değişimin yapılacağı kesimlerden
başlayarak, fiyatı değil enerji yoksulluğunu
kontrol etmek çok daha önemlidir.
Klasik olmayan öneriler ise:
Rekabetçi özel sektör Ar-Ge’sini güçlendirmek:
Her yeni inovasyon sorununda “devlet
yapsın” mantığını Çin’in de terk ettiğini söylemek
abartı olmaz. Devletin neoliberal bir ideolojiyle
değil ama toplumsal zekayı hareketlendirmek
adına kendi dışındaki aktörleri Ar-Ge alanında
rekabetçi bir şekilde desteklemesi ve ana aktör
yapması bu dönem için çok önemlidir.
İklim politikalarında akılcı olmak: İklim aciliyetleri
ile yaşanabilecek en büyük sorun, trilyonlarca
dolar paranın yanlış sermaye yatırımlarıyla
sonuçlanmasıdır. AB’nin yenilenebilir teşvikleri
ve tüketicilerin ödediği yüksek bedeller bunun
örneklerinden. Büyüyen ülkelerde daha fazla
hızlandırılmış yenilenebilir yatırımı ile verimsiz
yatırımları sistem dışına kademeli olarak itmek,
ekonomik ve sosyal sonuçlar açısından daha pozitiftir.
“Hadi, hemen, acilen” yerine rasyonel, hesaplı,
kademeli ilerleme uzun dönemi kazandırır.
İnsan kaynağı yönetimi: Bugün üniversitelerin
hangisinden mezun öğrenciler, bu büyük
dönüşümde iş bulabilecek donanıma sahiptir?
Veya bu dönüşümü planlayacak kadrolar, planladıkları
geleceğe kendileri hazır mı? Bunun tek
yolu, eğitimden geçiyor. Eğer bir eğitim patikası
çizilmez, geçmiş dersler doğru öğrenilmez ve öğretilmezse,
tökezleyerek gidilebilecek pek de bir
yer yok. Devletin ana görevi kitlelere babalık değil
öğretmenlik yapmaktır, imkan sağlamaktır.
ENERJİ PANORAMA • Mayıs 2021 • 45