BUSMEK 13. ALBÜM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM
BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM
KOZA ÇİÇEK COCOON FLOWER KOZA ÇİÇEK COCOON FLOWER
Koza Çiçek
İpek, ipekböceği larvalarının koza örmek için salgıladıkları,
parlak ve çok ince bir teldir. Bu teller bir araya getirilerek
ipek iplikleri elde edilir. İpek, kolay boyanabilen, yumuşak
ve dayanıklı bir ip olması nedeniyle tarih boyunca çok kıymetli
bir dokuma ham maddesi olmuştur.
İpek böceğinden ipek üretiminin tarihi çok eskilere dayanır.
Tarihi kaynaklar, Milattan Önce (M.Ö) 2000’li yıllara dayanan
ipek böcekçiliğinin, ilk olarak Çin’de ortaya çıktığını yazar.
Kaynaklara göre, ipek böceğinin nasıl üretildiği Çinliler
tarafından uzun yıllar gizli tutulmuştur.
Dünyada Çin’den sonra ipek böceği üretimi ilk olarak Anadolu’da
yapılmış, daha sonra Avrupa’ya geçmiştir. Anadolu’da
ipek böceği yetiştiriciliği 1500 yıllık bir geçmişe
sahiptir. Çok fazla yatırım gerektirmeyen, küçük ölçekte
yapılabilen ipek böceği yetiştiriciliği, günümüzde özellikle
arazisi diğer tarım dallarına elverişli olmayan yerlerde dar
gelirli aileler için önemli bir gelir kaynağı.
Minik bir tırtılın çevresine ördüğü koza, Anadolu insanı için
ipek böceği yetiştiriciliğinin yanı sıra ipek böceği kozasını
da gelir kaynağı olarak değerlendiriyor. Genellikle kadınların
el emeği ile ortaya çıkan çalışmalar, kozadan çiçeğe bir
sanatın serüveni âdeta.
BUSMEK gibi yetişkin eğitim merkezlerinde eğitimi verilen
ipek böceği kozasından el işi yapımı, giderek yayıngınlaşan
bir uğraş haline dönüşüyor. Peki ipek böceği kozası, nasıl
birbirinden güzel formlarda çıkıyor karşımıza… İpek böceği
kozası, maharetli ellerde biçimlenene kadar pek çok aşamadan
geçer.
İstimlenmiş yani buharda işlem görmüş ipek böceği kozası,
oluşturulmak istenen forma göre biçimlendirilir. Daha
sonra arzuya göre rengârenk kumaş boyaları ile boyanır.
Ustası, biçimlendirilmiş ve kumaş boyasıyla renklendirilmiş
parçaları telle birleştirirse çalışmaya son halini verir. İpek
böceği kozasından el işi yapımında göz ardı edilmemesi
gereken en önemli husus, her bir çiçek parçasının tek tek
insan eli ile oluşturulması ve bu sebeple büyük emek ve
zaman gerektirmesidir.
İpek böceği kozası, yetenekli ellerde; çiçeklere, yaka çiçeklerine,
gelin taçlarına, gelin çiçeklerine, kelebeklere, uğur
böceklerine, elbise süslemelerine ve daha pek çok forma
dönüşebiliyor.
Cocoon Flower
Silk is a shiny and very thin wire produced by silk worms
to spin their cocoon. By bringing these wires together silk
yarns are obtained. Silk has been an important weaving
material in terms of its being easily colored as well as being
soft and durable.
Producing silk from silk worms dates back to very old times.
Historical sources says that silkworm-breeding, which
dates back to B.C 2000s, was firstly originated in China.
According to the sources, instructions on how to breed silk
worms was kept in secret by the Chinese for long years.
In the world right after China, silkworm-breeding was
firstly made in Anatolia and later it passed to Europe.
Silkworm-breeding has a 1500-year history in Anatolia.
It doesn’t require lots of investments and can be made in
small-scale. Silkworm-breeding is a source of revenue for
low-income families especially in places unavailable for
agriculture.
A cocoon that a little caterpillar spins around itself is also
utilized as a source of income by Anatolian people. These
artworks, which are generally made by the hand labour
of women, is an adventure of cocoon’s transforming into
a flower.
Making handicrafts from silkworm cocoon in adult education
centers like BUSMEK is getting popular. So, how a
silkworm cocoon can be in such different and beautiful
forms… A silkworm cocoon goes through many different
phases until getting their final forms in talented hands.
The cocoon which is exposed to steam is formed as to
the style it’s wanted to be. Later, it is colored with coloful
fabric dyes in any color desired. The master gives the final
form when he brings pieces which are formed and colored
with fabric dye together. The most important factor in
making handicraft from silkworm cocoon is the fact that
each flower is made by hand individually and thus of lots
of hardwork and time on it.
Silkworm cocoon transforms into flowers, bride crowns,
boutonnieres, bridal bouquets, butterflies, ladybugs, ornaments
for clothes at talented hands.
NURAN KİRACIOĞLU
112
113