İstiklal Dergisi

Atatürk, İstanbul’a geldiği ilk andan itibaren istediklerinin gerçekleşmemesi
halinde Anadolu’ya gizlice geçme planını aklının bir köşesinde tutmuştur.
Bunun için Gebze-Kocaeli yoluna büyük önem vermiştir. Kasım 1918’de Pera
Palas’ta Maltepe Atış Okulu Müdürü Yenibahçeli Şükrü Bey ile yaptığı
görüşmede, “Gözünüz Gebze-Kocaeli yolunda olsun. Orayı sıkıca kontrol
altında tutmayı düşününüz.” şeklinde bir uyarıda bulunmuştur. Şükrü Bey,
aynı zamanda Karakol Cemiyeti’nin ‘Menzil Teşkilatı’nın da komutanıdır.
Ancak Mustafa Kemal’in Anadolu’ya geçmek için yapmış olduğu plana gerek
kalmamıştır. Çünkü Karadeniz Bölgesi’ndeki karışıklıkları incelemek
amacıyla oluşturulan 9. Ordu Müfettişliği ’ne tayin edilerek Samsun’a
gönderilmiştir. Yine de Gebze - Kocaeli yolu, Kurtuluş Savaşı’nda çok büyük
yarar sağlamış, İstanbul’dan Anadolu’ya geçip Millî Mücadele’ye katılmak
isteyenlerin en önemli güzergahlarından biri olmuştur.
Mustafa Kemal Paşa, Mondros Mütarekesi’nden sonra İstanbul’da iken
memleketin kurtuluşuna dair ortada üç fikrin bulunduğunu belirtmiştir.
Bunlar İngiliz himayesi, Amerikan mandası ve bölgesel kurtuluş fikirleriydi.
Ben bunlara bir de direniş ve bağımsızlık fikrini eklerim. Bu düşüncenin
sahibi ise bizzat Mustafa Kemal Paşa ve ilerleyen süreç içerisinde ona inanan
arkadaşlarıdır.
Buraya kadar ortaya koyduğumuz bilgilerle şu üç tespiti yapabiliriz:
Birincisi; Mustafa Kemal Atatürk, direnişi ve Kurtuluş Savaşı’nı ilk olarak
Adana’da düşünmüştür.
İkincisi; Atatürk, 9. Ordu Müfettişliği görevi ortaya çıkmadan önce
Anadolu’ya gizlice geçip direniş örgütlemek istemiş ve bu yönde planlar
yapmıştır.
24