İstiklal Dergisi

1 Kasım 1922’de saltanatı kaldırmıştır. Lozan konferansı 20 Kasım’da
Türkiye, İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan, Japonya ve Yugoslavya’nın
katılımıyla açılmıştır. Boğazlar konusunda Rusya ve Bulgaristan dahil
olmuştur. ABD ise gözlemci olarak katılmıştır. Çok çetin müzakerelerin
yapıldığı Lozan konferansı, tarafların uzlaşamaması sebebiyle 4 Şubat
1923’te kesintiye uğramış, 23 Nisan’da ise müzakereler yeniden başlamıştır.
Lozan Barış Antlaşması, yapılan büyük diplomasi mücadelesinin sonunda 24
Temmuz 1923’te imzalanmıştır. İsmet Paşa’nın hem Mudanya’da hem de
Lozan’da gösterdiği diplomatik başarı ise takdire şayandır. Lozan’da Türkiye,
Osmanlı’nın son yüzyıllarda halledemediği birçok sorunu çözüme
kavuşturmuştur. Sınırlar konusunda, bugünkü Türkiye sınırları Hatay
haricinde kabul edilmiştir. Irak sınırı, Musul meselesi sebebiyle İngiltere ile
1926’da yapılan Ankara Antlaşması ile belirlenmiştir. Hatay ise, özel bir
statüye sahip olarak Suriye’de kalmıştır. 1939’da ise Türkiye’ye katılmıştır.
Doğu Trakya tekrar kabul edilmiş, Karaağaç savaş tazminatı olarak alınmıştır.
Boğazların yönetimi ise başkanı Türk olan uluslararası bir komisyona
devredilmiştir. Doğuda Ermeni yurduna da izin verilmemiş, daha önce
Moskova ve Kars Antlaşmaları ile belirlenen sınır kabul edilmiştir.
Lozan’daki en büyük başarı ise iktisadi alanda yaşanmıştır. Önce Osmanlı’nın
yüz yıldır belini büken dış borçlar, Osmanlı coğrafyasındaki diğer devletlere
orantılı olarak bölüştürülmüştür. Daha sonra her alanda gelişmeyi
engelleyen siyasi, mali ve adli kapitülasyonlar kaldırılmıştır. Sadece bu bile
tek başına bir zafer sayılabilir. Azınlıklara ayrıcalıklar verilmesine izin
verilmemiştir. Türklerle eşit haklara sahip olacaklardır. Patrikhanenin siyasi
ve idari yetkilerine son verilmiş, yabancı okullar da Türk yasalarına bağlı hale
getirilmiştir. Lozan Barış Antlaşması ile yeni Türkiye devleti dünya tarafından
tanınmıştır. On yıldır süren savaş ortamı bu şekilde son bulmuş ve yeni düzen
46