İstiklal Dergisi

İngiliz Yüksek Komiseri J. de Robeck, 30 Eylül 1919’da Lord Curzon’a
gönderdiği bir yazıda, “Padişahın, İngilizlerin kuvvet kullanarak milliyetçileri
durdurmasını istediğini” bildirmiştir. Robeck, değişik tarihlerde Londra’ya
gönderdiği raporlarda, “Vahdettin’in tahtını kaybetme korkusuyla titrediğini
ve kendisini İngilizlere teslim ettiğini” söylemiştir. Bu süreçte yaşanan en
önemli gelişme ise, Türk’ün teslimiyeti anlamına gelen Sevr Antlaşması’nın
imzalanmasıdır. Önce Saltanat Şurası’nda onaylanan antlaşma, 10 Ağustos
1920’de de Osmanlı temsilcileri Rıza Tevfik, Reşat Halis ve Hadi Paşa
tarafından Paris’te imzalanmıştır. Türk tarihinin en karanlık sayfalarından biri
olan bu antlaşmayı kabul edenler, Türkiye Büyük Millet Meclis tarafından
‘vatan haini’ ilan edilmiştir. İşte İngiliz siyasetinin sonucu budur.
Burada birkaç örnekle ortaya koyduğumuz gibi Vahdettin, kurtuluşu
İngilizlerde bulmuş, tahtını ve saltanatını koruyabilmek için İngiliz siyasetine
sığınmıştır. Koyu İngiliz yanlısı Damat Ferit’i beş kez sadrazamlığa getirip
hükümeti ona teslim etmesi de bunun bir diğer göstergesidir. Mustafa
Kemal’e söylediği, “Paşa, Paşa, devleti kurtarabilirsin.” sözünün altında
yatan anlam işte budur. İngiliz yanlısı siyasetin zarar görmesini önlemektir.
Vahdettin, Karadeniz Bölgesi’ndeki karışıklıkların önlenerek İngiltere’nin
öfkelenmesini engellemek istemiştir. “İngilizleri kızdırmamak, onların
isteklerini yerine getirmek…” gibi teslimiyet düşünceleriyle Osmanlı’nın
kurtarabileceğini zannetmiştir. Tabi ki memleketin kurtarılmasından
kastedilen, Osmanlı’nın İngiltere himayesine girmesi veya büyük tavizler
verilse de saltanat ve hilafet makamının korunmasıdır. Mustafa Kemal
Atatürk, Nutuk’ta Vahdettin ve Damat Ferit’ten şu şekilde söz etmiştir:
“Saltanat ve hilafet makamında oturan Vahdettin soysuzlaşmış, şahsını ve bir
de tahtını koruyabileceğini hayal ettiği alçakça tedbirler araştırmakta. Damat
Ferit Paşa’nın başkanlığındaki hükümet aciz, haysiyetsiz ve korkak.
30