aköz enerji elektrik üretim san. a. ş. amastal regülatörü ve hes projesi
aköz enerji elektrik üretim san. a. ş. amastal regülatörü ve hes projesi
aköz enerji elektrik üretim san. a. ş. amastal regülatörü ve hes projesi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
AKÖZ ENERJİ AMASTAL REGÜLATÖRÜ VE HES<br />
ELEKTRİK ÜRETİM SANAYİ A. Ş. PROJESİ ÇED RAPORU<br />
önlemek için nehrin üst kısımlarına hareket etmekte <strong>ve</strong> yumurtalarını buralara<br />
bırakmaktadırlar. Fakat baraj <strong>ve</strong> regülatör gövdeleri bu tür göçleri farklı derecelerde<br />
engelleyebilmektedir. Göç eden balıklar ya<strong>ş</strong>am döngülerinin ana fazları için farklı çevresel<br />
ko<strong>ş</strong>ullara ihtiyaç duyarlar. Alabalıklar gibi birçok anadrom balık populasyonu baraj<br />
yapımından dolayı göçlerinin engellenmesi sonucu populasyonlarında önemli dü<strong>ş</strong>ü<strong>ş</strong>ler<br />
görülmektedir.<br />
Kalyan (Galyan) Deresi üzerinde yapımı planlanan regülatörlerin gövde yüksekliği<br />
de göz önüne alınarak en kullanı<strong>ş</strong>lı balık geçit tipinin merdi<strong>ve</strong>n tipi balık geçidi <strong>ş</strong>eklinde<br />
dü<strong>ş</strong>ünülmesi önem ta<strong>ş</strong>ımaktadır.<br />
Suların altında kalacak olan bitki topluluklarının su toplanmaya ba<strong>ş</strong>lanmadan önce<br />
temizlenmesi gerekmektedir. Aksi taktirde kısa sürede ayrı<strong>ş</strong>maya ba<strong>ş</strong>layacak olan bu bitki<br />
toplulukları a<strong>ş</strong>ırı besin maddesi birikimine neden olabilmektedirler. Bu durum doğal<br />
göllerde görülen eutrofikasyon sürecini hızlandırır. Besin maddesinin artı<strong>ş</strong>ı fitoplanktonik<br />
organizmaların zaman zaman patlama düzeyinde artı<strong>ş</strong>larına neden olabilir <strong>ve</strong> bu durum<br />
sistemin ekolojik dengesini tamamen bozması anlamına gelmektedir. Bu tür geli<strong>ş</strong>meler<br />
baraj yapılarının ömrü <strong>ve</strong> rekreasyon amaçlı kullanımı için olumsuz sonuçlar doğurur.<br />
Proje sahasındaki çalı<strong>ş</strong>ma alanlarının tümünde gözlemsel olarak elde edilen<br />
bulgulara göre yoğun bir sedimantasyona rastlanmamı<strong>ş</strong>tır. Dünyanın tüm bölgelerinde<br />
sedimantasyon kaçınılmaz bir sonuçtur. Dolayısı ile proje sahasında bazı habitat<br />
kayıplarının olması da beklenen bir durumdur.<br />
Karasal Flora-Fauna<br />
Amastral-1 <strong>ve</strong> Amastal-2 Regülatörleri <strong>ve</strong> HES’leri Projesi kapsamında<br />
gerçekle<strong>ş</strong>tirilecek faaliyetin ana bile<strong>ş</strong>enleri Kalyan Deresi üzerinde, suyun toplanmasını<br />
sağlayacak iki regülatör; bu regülatörlerden daha alçak kesimlerde <strong>elektrik</strong> <strong>üretim</strong>inin<br />
gerçekle<strong>ş</strong>tirileceği 2 adet HES <strong>ve</strong> bu <strong>san</strong>trallere dü<strong>ş</strong>ürülecek suyun iletiminde kullanılacak<br />
tüneller ile cebri borular; ayrıca döküm, malzeme <strong>ve</strong> <strong>ş</strong>antiye alanlarından olu<strong>ş</strong>maktadır.<br />
Ayrıca proje kapsamında, ula<strong>ş</strong>ım amacıyla rehabilite edilecek yollar yanında yeni açılacak<br />
yollar <strong>ve</strong> ula<strong>ş</strong>ımı kolayla<strong>ş</strong>tırmak amacıyla tesis edilecek bir tünel de söz konusu olacaktır.<br />
Amastral-1 <strong>ve</strong> Amastal-2 Regülatörleri Kalyan Deresi üzerinde, bir havuz <strong>ş</strong>eklinde<br />
tesis edilecektir. Regülatörlerin oturacağı zeminler Kalyan Deresi üzerinde belli<br />
mesafelerde <strong>ve</strong> birbirinin devamı <strong>ş</strong>eklinde olacaktır. Regülatör-1’in yer alacağı kesim<br />
yükselti olarak Regülatör-2’ye göre daha yüksektedir. Bu kesim alpin ku<strong>ş</strong>ağa biti<strong>ş</strong>ik<br />
olduğundan dolayı da bitki örtüsü bakımından nispeten daha fakirdir. Amastal-2<br />
Regülatörün yer alacağı kesimse diğerine göre daha yoğun bir bitki örtüsü içerisinde yer<br />
alacaktır. Regülatör-1’de <strong>ve</strong> Regülatör-2’de tutulacak su bir iletim yapıları yardımıyla<br />
yükleme havuzuna iletilecektir. Yükleme havuzunda tutulacak sular bir cebri boru<br />
yardımıyla, daha alçak bir irtifada tesis edilecek olan <strong>san</strong>trallere dü<strong>ş</strong>ürülecektir. Yükseklik<br />
farkı <strong>ve</strong> eğim sayesinde <strong>san</strong>trale hızla dü<strong>ş</strong>ürülen sular <strong>elektrik</strong> <strong>üretim</strong>i sonrasında yeniden<br />
doğal yatağı olan Kalyan Deresi yatağında doğal akı<strong>ş</strong>ına bırakılacaktır.<br />
HES tesislerinin yer alacağı kesim Regülatörlerin yer alacağı kesimlere göre bitki<br />
örtüsü açısından oldukça zengindir. Bu kesim için kullanılan “zenginlik” ifadesi tür sayısı<br />
açısından değil bu kesimdeki çalı <strong>ve</strong> ağaçların meydana getirmi<strong>ş</strong> olduğu bitkisel yoğunluk<br />
nedeniyle kullanılmı<strong>ş</strong>tır.<br />
Kalyan Deresi üzerinde tesis edilecek her iki <strong>regülatörü</strong>n de özellikleri Kalyan<br />
Deresi yatağındaki akı<strong>ş</strong>ı tamamen engellemeyecek özellikte olmasıdır. Yani beton<br />
regülatör binaları Kalyan Deresi üzerine tesis edilse bile akarsu yatağında sürekli olarak<br />
su bulunacaktır. Bu miktar bu bölge için en sıcak <strong>ve</strong> kurak dönem olan ay içerisinde<br />
- 127 -
Change language