aköz enerji elektrik üretim san. a. ş. amastal regülatörü ve hes projesi
aköz enerji elektrik üretim san. a. ş. amastal regülatörü ve hes projesi
aköz enerji elektrik üretim san. a. ş. amastal regülatörü ve hes projesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
AKÖZ ENERJİ AMASTAL REGÜLATÖRÜ VE HES<br />
ELEKTRİK ÜRETİM SANAYİ A. Ş. PROJESİ ÇED RAPORU<br />
Regülatörü <strong>ve</strong> HES) in<strong>ş</strong>aatı sırasında herhangi bir kültür <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya tabiat varlığıyla<br />
kar<strong>ş</strong>ıla<strong>ş</strong>ılması durumunda, Trabzon Kültür <strong>ve</strong> Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu<br />
<strong>ve</strong>ya Müze Müdürlüğüne bilgi <strong>ve</strong>rilerek in<strong>ş</strong>aat çalı<strong>ş</strong>maları hemen durdurulacaktır.<br />
V.2.3. Su Tutulması Sonucu Su Kalitesine <strong>ve</strong> Su Ortamındaki Canlılara Olabilecek<br />
Etkiler<br />
Proje kapsamında önerilen Amastal-1 Regülatörü’nün Kalyan Deresi üzerinde<br />
kurulması ile meydana gelecek rezervuar alanı yakla<strong>ş</strong>ık 7.600 m 2 , Amastal-2<br />
Regülatörü’nün kurulması ile meydana gelecek rezervuar alanı yakla<strong>ş</strong>ık 1.100 m 2 ’dir.<br />
Regülatörlerin rezervuar alanı çok büyük olmayacağı için projenin i<strong>ş</strong>letmeye alınmasıyla<br />
su kalitesinde önemli bir deği<strong>ş</strong>iklik olmayacaktır.<br />
Proje kapsamında regülatörlerde yapılması planlanan balık geçidi ile balıkların<br />
ya<strong>ş</strong>ama alanları arasında bir kesilme söz konusu olmayacaktır. Regülatörden bırakılacak<br />
can suyu ile derenin suyunun alınmasından dolayı meydana gelecek olumsuz etkiler<br />
minimize edilecektir.<br />
V.2.4. Dere Yatağına Bırakılacak Su Hesabı (havza akımları, yağı<strong>ş</strong>-akı<strong>ş</strong> ili<strong>ş</strong>kisi,<br />
ekolojik potansiyel, son 10 yıllık ortalama debiler, varsa ulusal <strong>ve</strong> uluslar arası<br />
mevzuatla korunan balık türleri <strong>ve</strong> muhtemel ihtiyaçları, dere üzerinde teessür<br />
etmi<strong>ş</strong> diğer su hakları, (içme-kullanma, sulama, alabalık yeti<strong>ş</strong>tiriciliği) vb. dikkate<br />
alınmalı, mansap can suyunun yeterli olup olmayacağının değerlendirilmesi, çıkı<strong>ş</strong><br />
yerinin gösterildiği açıklayıcı çizim)<br />
Kalyan (Galyan) Deresi üzerinde yapımı planlanan Amastal Regülatörleri ile<br />
<strong>san</strong>tral alanlarındaki dereye bırakılacak can suyu miktarının <strong>hes</strong>abı için Hacettepe<br />
Üni<strong>ve</strong>rsitesi öğretim üyeleri tarafından bir çalı<strong>ş</strong>ma yapılmı<strong>ş</strong>tır. Yapılan çalı<strong>ş</strong>ma a<strong>ş</strong>ağıda<br />
<strong>ve</strong>rilmi<strong>ş</strong>tir.<br />
Minimum akıntı miktarı, su hacmi, hidrolojisi, yıl içerisindeki doğal deği<strong>ş</strong>imleri,<br />
balıkların ya<strong>ş</strong>amaları için gerekli miktarları gibi birçok <strong>ve</strong>rinin belirlenmesi ile<br />
değerlendirilmektedir. Ekolojik olarak akıntı, ba<strong>ş</strong>ta balık olmak üzere tüm sucul canlı<br />
habitatlarının korunmasını sağlayan fiziksel, biyolojik <strong>ve</strong> kimyasal geli<strong>ş</strong>imlerin temelini<br />
olu<strong>ş</strong>turmaktadır. Ekolojik akıntı rejimi sonucu olu<strong>ş</strong>an bu bile<strong>ş</strong>enler, nehir sisteminin sağlıklı<br />
i<strong>ş</strong>lemesi için gerekli unsurlardır. Bu nedenle akarsular üzerine yapılacak olan bir yatırımın,<br />
sucul hayatın devamlılığını sağlayabilecek bir niteliğe <strong>ve</strong> planlamaya sahip olması gerekir.<br />
Regülatör yapımından sonra <strong>enerji</strong> amaçlı i<strong>ş</strong>letmeye alınacak suyun <strong>san</strong>tral<br />
alanına kadar kanallar <strong>ve</strong> tüneller ile gitmesi sonucu, regülatör ile <strong>san</strong>tral alanı arasında<br />
kalacak olan bölgedeki sucul hayatın devamlılığı için bir miktar suyun bırakılması<br />
kaçınılmazdır. Bu amaçla, bırakılması gereken su miktarını ölçerken, nehir sisteminin tüm<br />
bile<strong>ş</strong>enlerinin göz önüne alındığında en çok kullanılan Tennant (Montana) önerdiği<br />
metottur (Donald and Maughan, 1981).<br />
Tennant-Montana metodunda, hidrolojik kayıtlar <strong>ve</strong> ortalamalar temel alınarak<br />
ekolojik olarak ihtiyaç duyulan akıntı miktarı tahmin edilmeye çalı<strong>ş</strong>ılır. Bu <strong>ve</strong>riler yıllık<br />
akıntı seviyesi <strong>ve</strong> habitat arasındaki ili<strong>ş</strong>kiyi kurmak için değerlendirilir. Hidrolojik kayıtlar<br />
kullanılır <strong>ve</strong> ortalama akıntı değerlendirilir ya da <strong>hes</strong>aplanır. Ortalama yıllık akıntının<br />
%10'luk değeri sucul ya<strong>ş</strong>am için gereken minimum akıntı olarak kabul edilmektedir. Bu<br />
akıntı miktarında derinlik <strong>ve</strong> akıntı hızı ciddi anlamda azalmaktadır, su ile birlikte gelen<br />
substrat miktarı üçte bir oranın da yok olmakta, sediment susuz kalmakta, nehir kenarları<br />
tahrip olmakta <strong>ve</strong> balıklar derin <strong>ve</strong> havuz olu<strong>ş</strong>turan kesimlere toplanmaktadır. Yıllık akıntı<br />
miktarının %30'nu temsil eden bir akıntı miktarı ise sucul ya<strong>ş</strong>amın devamı açısından iyi<br />
- 145 -
Change language