aköz enerji elektrik üretim san. a. ş. amastal regülatörü ve hes projesi
aköz enerji elektrik üretim san. a. ş. amastal regülatörü ve hes projesi
aköz enerji elektrik üretim san. a. ş. amastal regülatörü ve hes projesi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
AKÖZ ENERJİ AMASTAL REGÜLATÖRÜ VE HES<br />
ELEKTRİK ÜRETİM SANAYİ A. Ş. PROJESİ ÇED RAPORU<br />
Türkiye’nin Hidro<strong>elektrik</strong> Potansiyeli<br />
Bir akarsu havzasının hidro<strong>elektrik</strong> <strong>enerji</strong> <strong>üretim</strong>inin teorik üst sınırını gösteren brüt<br />
su kuv<strong>ve</strong>ti potansiyeli; mevcut dü<strong>ş</strong>ü <strong>ve</strong> ortalama debinin olu<strong>ş</strong>turduğu potansiyeli ifade<br />
etmektedir. Topoğrafya <strong>ve</strong> hidrolojinin bir fonksiyonu olan brüt hidro<strong>elektrik</strong> <strong>enerji</strong><br />
potansiyeli, ülkemiz için 433 milyar kWh mertebesindedir.<br />
Teknik yönden değerlendirilebilir su kuv<strong>ve</strong>ti potansiyeli; bir akarsu havzasının<br />
hidro<strong>elektrik</strong> <strong>enerji</strong> <strong>üretim</strong>inin teknolojik üst sınırını göstermektedir. Uygulanan teknolojiye<br />
bağlı olarak dü<strong>ş</strong>ü, akım <strong>ve</strong> dönü<strong>ş</strong>ümde olu<strong>ş</strong>abilecek kaçınılmaz kayıplar hariç<br />
tutulmaktadır. Bölgede planlanan hidro<strong>elektrik</strong> projelerin teknik açıdan uygulanabilmesi<br />
mümkün olan tümünün gerçekle<strong>ş</strong>tirilmesi ile elde edilecek hidro<strong>elektrik</strong> <strong>enerji</strong> <strong>üretim</strong>inin<br />
sınırlarını temsil etmektedir.<br />
Bu niteliğiyle teknik yönden değerlendirilebilir hidro<strong>elektrik</strong> potansiyel, brüt<br />
potansiyelin bir fonksiyonu olmakta <strong>ve</strong> çoğunlukla onun yüzdesi olarak ifade edilmektedir.<br />
Ülkemizin teknik yönden değerlendirilebilir hidro<strong>elektrik</strong> <strong>enerji</strong> potansiyeli 216 milyar kWh<br />
civarındadır.<br />
Ekonomik olarak yararlanılabilir hidro<strong>elektrik</strong> potansiyel, bir akarsu havzasının<br />
hidro<strong>elektrik</strong> <strong>enerji</strong> <strong>üretim</strong>inin ekonomik optimizasyonunun sınır değerini gösteren, gerek<br />
teknik açıdan geli<strong>ş</strong>tirilebilmesi mümkün, gerekse ekonomik yönden tutarlı olan tüm<br />
hidro<strong>elektrik</strong> projelerin toplam <strong>üretim</strong>i olarak tanımlanabilir. Bir ba<strong>ş</strong>ka deyi<strong>ş</strong>le ekonomik<br />
olarak yararlanılabilir hidro<strong>elektrik</strong> potansiyel, beklenen faydaları (gelirleri), masraflarından<br />
(giderlerinden) fazla olan su kuv<strong>ve</strong>ti projelerinin hidro<strong>elektrik</strong> <strong>enerji</strong> <strong>üretim</strong>ini<br />
göstermektedir.<br />
Hidro<strong>elektrik</strong> <strong>san</strong>tralların ekonomik yapılabilirliğinin <strong>hes</strong>aplanabilmesi için;<br />
enterkonnekte sistemde aynı <strong>enerji</strong>yi üretecek kaynaklar gözden geçirilmekte <strong>ve</strong> en ucuz<br />
<strong>enerji</strong> kaynağı belirlenerek hidro<strong>elektrik</strong> <strong>san</strong>tral (HES) <strong>projesi</strong> bu kaynakla mukayese<br />
edilmekte <strong>ve</strong> ancak daha ekonomik bulunursa önerilmektedir. Ekonomik HES potansiyeli<br />
içindeki tüm projeler; termik <strong>san</strong>trallara göre rantabiliteleri daha yüksek projelerdir.<br />
Ülkemizin 2006 yılı ba<strong>ş</strong>ı itibariyle tespit edilen teknik <strong>ve</strong> ekonomik hidro<strong>elektrik</strong><br />
<strong>enerji</strong> potansiyeli 129,9 milyar kWh’dir. Bu potansiyel; en az ilk etüt seviyesindeki<br />
hidro<strong>elektrik</strong> projelerle, istik<strong>ş</strong>af (ön inceleme), master plan, fizibilite (planlamayapılabilirlik),<br />
kesin proje, in<strong>ş</strong>a <strong>ve</strong> i<strong>ş</strong>letme a<strong>ş</strong>amalarından olu<strong>ş</strong>an 747 adet hidro<strong>elektrik</strong><br />
projenin toplam <strong>enerji</strong> <strong>üretim</strong> kapasitesini ifade etmektedir.<br />
Havza geli<strong>ş</strong>me planlarının farklı zamanlarda hazırlanmı<strong>ş</strong> olmalarından dolayı<br />
projeler sonraki tarihlerde ekonomik yönden tutarsız duruma gelebilmektedir. Bununla<br />
birlikte zaman içinde <strong>enerji</strong> fayda <strong>ve</strong> maliyetlerinde meydana gelen deği<strong>ş</strong>ikliklere göre<br />
ekonomik bulunabilecek tesislerin, ilk etütlerde terk edilmi<strong>ş</strong> olmalarına da<br />
rastlanılmaktadır. Bu nedenle havza geli<strong>ş</strong>me planlarının belirli aralıklarla, özellikle <strong>enerji</strong><br />
faydalarına esas te<strong>ş</strong>kil eden alternatif referans <strong>san</strong>tral grubundaki deği<strong>ş</strong>ikliklerden sonra,<br />
tekrar gözden geçirilip değerlendirilmesi uygun olacaktır. Bunlara kar<strong>ş</strong>ılık, su<br />
kaynaklarının geli<strong>ş</strong>tirilmesinde görev üstlenen EİE <strong>ve</strong> DSİ gibi kurulu<strong>ş</strong>ların yapmı<strong>ş</strong><br />
oldukları, yeni <strong>enerji</strong> kaynaklarının yaratılmasına yönelik ilk etüt çalı<strong>ş</strong>malarıyla bu<br />
potansiyele her yıl ila<strong>ve</strong>ler olabilmektedir. Bütün bu olumlu <strong>ve</strong> olumsuz etkilerin de dikkate<br />
alınmasıyla, Türkiye’nin ekonomik hidro<strong>elektrik</strong> potansiyeli yıldan yıla ufak farklılıklar<br />
göstermekle birlikte bugün için 129,9 milyar kWh civarında olduğu kabul edilebilir.<br />
Türkiye 433 milyar kWh brüt teorik hidro<strong>elektrik</strong> potansiyeli ile dünya hidro<strong>elektrik</strong><br />
potansiyeli içinde %1 paya sahiptir (Bkz. Şekil 2). 140 milyar kWh ekonomik olarak<br />
-8 -
Change language