Türkiye Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışmaları Raporu - ENVER
Türkiye Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışmaları Raporu - ENVER
Türkiye Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışmaları Raporu - ENVER
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
38 TEVEM - <strong>Enerji</strong> <strong>ve</strong> <strong>Enerji</strong> <strong>Verimliliği</strong> <strong>Çalışmaları</strong> <strong>Raporu</strong> / 2010<br />
Yatırım Ortamı <strong>ve</strong> Girişimcilik<br />
Dünya Bankasının, 183 ülkenin iş <strong>ve</strong> yatırım<br />
ortamının uygunluğu açısından kıyaslandığı<br />
‘’İş <strong>ve</strong> Yatırım Ortamı” raporunda <strong>Türkiye</strong> son<br />
10 yılda ortalama olarak 60-70. sıralar arasında<br />
yer almaktadır. Yatırım Ortamını İyileştirme<br />
Koordinasyon Kurulu başta bürokratik <strong>ve</strong> idari<br />
engellerin kaldırılması, kamu-özel işbirliğinin<br />
<strong>ve</strong> girişimciliğin geliştirilmesi gibi bir çok<br />
başlıkta tavsiye kararları almıştır. Raporda:<br />
“Maliyet Bazlı Otomatik Fiyatlama, Kaynakların<br />
Çeşitlendirilmesi, Deregülasyon <strong>ve</strong> Özelleştirme<br />
Sürecinin Devamını da İçerecek Şekilde <strong>Enerji</strong><br />
Sektörü Reformlarına Hız Kazandırılması”<br />
önerilmektedir. <strong>Enerji</strong> sektörü tüm dünyada<br />
kamu <strong>ve</strong> özel sektör işbirliğinin yoğun olduğu<br />
sektörlerin başında gelmektedir. Sektördeki<br />
serbestleşme olgusunun; hem kamu kesimi<br />
hem de özel sektör tarafından içselleştirilmesi<br />
zaman alacaktır. Mevcut düzenlemelerin<br />
aksayan yönlerinin giderilmesi, yatırımların<br />
kuv<strong>ve</strong>den fiile dönüşme hızının arttırılması,<br />
yabancı yatırımcıların <strong>ve</strong> girişimcilerin doğru<br />
yönlendirilmesi gibi yatırım ortamınının<br />
iyileştirilmeye ihtiyacı olduğu kesindir. İyileşme<br />
<strong>ve</strong> girişimci kalitesinin yükselmesi sektöre<br />
<strong>ve</strong>rimlilik getirecek <strong>ve</strong> rekabetçi bir sektör<br />
oluşumuna katkı sağlayacaktır.<br />
<strong>Türkiye</strong> Kurulu Güç Artışı <strong>ve</strong> Elektrik Üretimi Artışı<br />
Finansman<br />
2004 2005 2006 2007 2008<br />
Kurulu Güç (MW) 36.824,0 38.843,5 40.564,8 40.835,7 41.817,2<br />
Artış (%) 3,5 5,5 4,4 0,7 2,4<br />
Brüt Üretim Toplam<br />
(GWh)<br />
150.698,3 161.956,2 176.299,8 191.558,1 198.418,0<br />
Artış (%) 7,2 7,5 8,9 8,7 3,6<br />
MW Kurulu Güç<br />
Başına Üretim GWh<br />
ETKB, TÜİK<br />
4,09 4,17 4,34 4,69 4,74<br />
<strong>Türkiye</strong> sermaye açığı olan bir ülkedir.<br />
Değişik derecelendirme kuruluşlarına göre<br />
<strong>Türkiye</strong>’nin kredi notu son yıllarda BB seviyesine<br />
yükseltilmiş olmasına rağmen halen düşüktür.<br />
Diğer yandan derügülasyon sürecindeki enerji<br />
sektörüne devletin bakışı <strong>ve</strong> yaptığı/yapacağı<br />
düzenlemeler kredi kurumlarının kararlarının<br />
etkilemektedir. Her-yıl ortalama 4-5 milyar<br />
USD yatırım gerektiren enerji sektörüne<br />
ucuz <strong>ve</strong> uzun vadeli finansman sağlanmalıdır.<br />
Dünya Bankası’nın temiz enerji fonları, Avrupa<br />
Yatırım Bankası kaynakları önemli olmakla<br />
birlikte yeterli değildir. Sektöre kaynak girişi;<br />
krediler, yabancı yatırım fonları <strong>ve</strong> halka arzlarla<br />
sağlanabileceği gibi kamu, özel sektör hatta<br />
vatandaşların dahil olacabileceği sermayeyi <strong>ve</strong><br />
karı tabana yayabilecek özerk yapıda <strong>Enerji</strong><br />
Yatırım Fonları kurulabilir. Bir yandan sektöre<br />
yabancı sermaye çekmeye çalışırken diğer yandan<br />
geniş katılımlı fonlar <strong>ve</strong>rimli bir sermaye yapısı<br />
oluşturabilir.<br />
MWh başına elektrik santrali yatırım Tutarı<br />
Nükleer 2 - 2.500.000 USD<br />
Kömür 1 - 1.500.000 USD<br />
Doğalgaz 400-800.000 USD<br />
Rüzgar 1 - 1.500.000 USD<br />
Solar 4 - 6.000.000 USD.<br />
NEA - 2005 <strong>Enerji</strong> Yatırımları Karşılaştırması<br />
Kurulu güç MW<br />
başına enerji üretiminde<br />
yılda %10<br />
civarında bir iyileşme<br />
söz konusudur. Ancak<br />
kurulu gücün üretime<br />
dönüşme oranı<br />
bakımımında <strong>Türkiye</strong><br />
OECD ortalamasının<br />
altındadır.