Türkiye Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışmaları Raporu - ENVER
Türkiye Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışmaları Raporu - ENVER
Türkiye Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışmaları Raporu - ENVER
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Planlama, Teşvikler <strong>ve</strong> Rekabetçilik<br />
80’li yıllarda uygulanmaya başlayan doğal gaza<br />
dayalı elektrik üretimi yaklaşımına bugün ciddi<br />
eleştiriler yapılmaktadır. Yine aynı dönemde<br />
<strong>Türkiye</strong>’de ark ocaklı hurda işleyen demirçelik<br />
tesisleri teşvik edilmiştir. Bugün sanayide<br />
kullanılan elektriğin % 22’sini bu tesisler<br />
tüketmekte <strong>ve</strong> yaptıkları ihracatın yarısına yakın<br />
ithalat yapmaktadırlar. Bir çok sektörde örnekleri<br />
çoğaltmak mümkündür. Bugün atılan adımların<br />
müsbet <strong>ve</strong> menfi tesirleri uzun yıllar sonra<br />
daha belirgin bir biçimde ortaya çıkmaktadır.<br />
Birçok iktisatçı 80’lerde atılan bu serbestleşme<br />
adımlarının <strong>Türkiye</strong> için önemli kazanımlar<br />
sağladığını ifade etmektedir. Alternatif yollar<br />
ile daha büyük mesafeler alabileceğimizi iddia<br />
edenlerin sayısı da çoktur. İki tez de doğrudur.<br />
Rekabetçilik Yaklaşımı<br />
KAMU OTORİTESİ<br />
• Yasalar, Kurallar<br />
• Teşvik Politikaları<br />
• Açık Ortam v.d.<br />
GİRDİ KOŞULLARI<br />
• Nitelikli İnsan Kaynağı<br />
• Fiziki Alt Yapı<br />
• Sermaye Erişmi<br />
• Yönetim <strong>ve</strong> Kültür<br />
Altyapısı<br />
• Bilim <strong>ve</strong> Teknoloji<br />
Altyapısı<br />
Girdi<br />
Koşulları<br />
Firma Stratejisi <strong>ve</strong><br />
Rekabet Yapısı<br />
İlgili-Destekleyici<br />
Kuruluşlar<br />
Rekabetçilik, İklim <strong>ve</strong> <strong>Enerji</strong> 85<br />
Söz gelimi doğal gaza dayalı enerji yatırımları<br />
yapılırken <strong>Türkiye</strong>’de yerli kömüre <strong>ve</strong> HES’lere<br />
dayalı bir politika güdülemez miydi? Ark ocaklı<br />
tesislere paralel olarak düşük tenörlü yerli<br />
cevherden demir-çelik üretmek için girişimciler<br />
<strong>ve</strong> bilim adamları seferber edilemez miydi? Bu<br />
gibi soruları başarıları gölgelemek için değil;<br />
farklı bakış açıları geliştirebilmek için sormalıyız.<br />
Endüstrileşmiş tüm ülkelerde en altta stabil bir<br />
kurumsal yapı, onun üstünde güçlü bir enerji<br />
sektörü, onun üstünde ana malzeme endüstrileri<br />
<strong>ve</strong> bu yapının üstüne kurulmuş katma değerli<br />
sektörler <strong>ve</strong> en üstte inovasyona <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimliğe<br />
odaklanmış firmalar görmekteyiz. Bir başka<br />
ifadeyle; makro, mezo <strong>ve</strong> mikro planlar geliştiren<br />
<strong>ve</strong> uygulayan yapılar görmekteyiz.<br />
FİRMA STRATEJİSİ VE REKABET<br />
• Rekabet Mevzuatı<br />
• Fikri Mülkiyet Hakları<br />
• Stratejiler v.d.<br />
Talep<br />
Koşulları<br />
TALEP KOŞULLARI<br />
• Nitelikli Talep<br />
(Yüksek Kalite,<br />
Gü<strong>ve</strong>nlik, Çevresel<br />
Standartlar v.d.)<br />
İLGİLİ DESTEKLEYİCİ KURULUŞLAR -<br />
KÜMELENME YAPILARI<br />
Destekleyici Tedarikçiler, Bilgi Kuruluşları, Kümelenmeler vs.<br />
Elmas Modeli: Klasik uluslararası ticaret teorileri, nispi avantajların, ülkelerin gelecek nesillere bırakabileceği faktör havuzlarında yattığını<br />
söylemektedir. Bu faktör havuzları; ülke toprağı, doğal kaynaklar <strong>ve</strong> nüfus gibi kavramları içine alır. Porter ise, ulusların kalifiye işgücü,<br />
güçlü teknoloji, bilgi birikimi <strong>ve</strong> kültür gibi kendi ileri faktör havuzlarını yaratabileceğini ileri sürer. Porter, Ulusal Avantajın Belirleyici<br />
Unsurlarını Rekabet Elması Modeli ile açıklamıştır. Bir ülkenin, firmanın <strong>ve</strong>ya sektörün rekabet avantajını belirlemeyi amaçlayan bir<br />
modeldir. Bu model ile, sektörlerin rekabet avantajı geliştirmelerinde etkiye sahip dört faktörü modeller. Porter, bu elmas modelini<br />
hangi firma <strong>ve</strong> endüstrilerin rekabet avantajına sahip olduğunu tespit etmekte kullanmıştır <strong>ve</strong> ilgili <strong>ve</strong> destekleyici endüstrilerin önemi,<br />
kümelenmelere olan ilgiyi teşvik etmiştir. Bu model ülkelerin endüstrileri için kurabileceği alanları temsil etmektedir.
Change language