Türkiye Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışmaları Raporu - ENVER
Türkiye Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışmaları Raporu - ENVER
Türkiye Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışmaları Raporu - ENVER
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
46 TEVEM - <strong>Enerji</strong> <strong>ve</strong> <strong>Enerji</strong> <strong>Verimliliği</strong> <strong>Çalışmaları</strong> <strong>Raporu</strong> / 2010<br />
Regülasyon/Deregülasyon<br />
Ülkemizde petrol <strong>ve</strong> doğalgaz boru hatları<br />
taşıyıcısı kamudur. Boru hatları dışında petrol<br />
ürünleri tam rekabetçi bir piyasada işlem<br />
görmektedir. Doğalgaz ise birçok bölgede<br />
BİT (Belediye İktisadi Teşekkülü) marifetiyle<br />
dağıtılmakta <strong>ve</strong> bu BİT’lerin özel sektöre devri<br />
beklenmektedir. Planlara göre elektrik ana<br />
iletim hatları kamuda kalacak, Tedaş’a bağlı alt<br />
dağıtım şirketleri özelleşecektir. Bu süreçte ÖİB<br />
çalışmalara devam etmektedir. Özelleştirmelerin<br />
hizmet kalitesini yukarı çekeceğini, fiyatları aşağı<br />
çekeceği öngörülmektedir. Unutulmamalı ki;<br />
özelleştirme sürecinde şirketler bir imtiyaz <strong>ve</strong><br />
bölgesel dağıtım tekeli için para ödemekteler.<br />
İmtiyazlara dayalı faaliyet alanlarında tam<br />
rekabet ortamının oluşması kolay değildir.<br />
Elektrik dağıtım piyasası başta EPDK olmak<br />
üzere kamu düzenlemelerine <strong>ve</strong> regülasyona<br />
her zaman ihtiyaç duyacaktır. Serbest elektrik<br />
tüketici limitini 100.000 kWh’a düşmesi,<br />
elektrik toptan ticaretinin serbestleşmesi,<br />
doğalgaz ithalatında serbestleşme gibi önemli<br />
adımlar daha rekabetçi bir piyasa oluşmasına<br />
katkı sağlayacak <strong>ve</strong> oyuncuları <strong>ve</strong>rimli olmaya<br />
zorlayacaktır. Özelleştirme sürecinde kamunun<br />
en yüksek gelir elde edeceği bir oyun kurulurken<br />
bu sürece katılan özel sektör şirketlerinden<br />
tüketicilerin maliyetlerini düşürecek iş planları<br />
<strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimlilik hesapları, hedefleri istenmelidir.<br />
Örneğin 3 milyon abone olan İs<strong>ve</strong>ç’te 100’den<br />
fazla elektrik dağıtım şirketi vardır. Herkesin<br />
kazanacağı bir serbestleşme yapamaz isek yükü<br />
tüketiciler taşımak zorunda kalacaktır.<br />
Fiyatlama<br />
Bir mal üreticiden tüketiciye ulaşana kadar değer<br />
zinciri içinde yer alan tüm bileşenlerin <strong>ve</strong>rimi;<br />
malın maliyetinin düşmesine pozitif yönde etki<br />
eder. Hammadde tedariği, üretim maliyetleri,<br />
dağıtım <strong>ve</strong> lojistik giderleri, pazarlama <strong>ve</strong><br />
yönetim harcamaları, finansal maliyetler,<br />
sermaye maliyeti <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rgiler tüketicinin<br />
ödeyeceği bedele sürekli eklenir. Değer zinciri<br />
içinde yer alan halkalardan birisi <strong>ve</strong>rimsiz <strong>ve</strong><br />
pahalı ise tüm zincirin toplam <strong>ve</strong>rimini düşürür.<br />
Bugün tüketicinin enerji faturası içinde ödediği<br />
Petrol <strong>ve</strong> Doğalgaz Sayı<br />
Petrol Dağıtıcı Sayısı 48<br />
Akaryakıt İstasyonu 14,309<br />
Motorlu Araç Sayısı 14,000,000+<br />
Akaryakıt Tüketimi (ton) 30,000,000 +<br />
Doğalgaz Dağıtıcı Sayısı 60<br />
Doğalgaz Abone Sayısı 8,000,000+<br />
Doğalgaz Tüketimi (milyon cm 3) 32,000+<br />
EPDK 2010, TÜİK, Botaş, Tüpraş