20121016_Halepe-book

OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP
___________________________________________________________________________________��
Rakka 0 0 200 0 0 0 0 0
Cebel-i Sem’ân 0 0 0 0 0 0 0 0
Mara� 1.862 23 3.731 57 150 1 335 25
Elbistan 95 0 554 0 75 1 53 13
Zeytun 445 0 0 0 0 0 0 0
Pazarc�k 0 0 0 75 0 0 0 0
And�r�n 0 0 200 0 0 0 10 5
Urfa 1.134 18 756 44 74 1 500 18
Birecik 55 2 234 10 87 1 100 7
Rumkale 0 0 26 1 41 1 0 0
Suruç 0 0 0 0 0 0 0 0
TOPLAM 7.973 154 14.307 681 1.272 16 1.775 159
André Raymond’un Ortado�u kentleri üzerine yapt��� çal��mas�nda da belirtti�i
üzere, Ortado�u �ehirleri için Osmanl� dönemi, bir çökü� de�il; aksine iktisadî,
ticarî, demografik ve �ehirle�me bak�m�ndan bir geli�me devresidir. Halep vilayet
salnamelerindeki veriler de Raymond’un bu tespitini desteklemektedir.
Çok kültürlü yap�s� ile dikkatleri çeken ve önemli bir ticaret kenti olan Halep’te,
Do�u ve Bat�l� ülkeler, bölgede varl�klar�n� sürdürme mücadelesi vermi�lerdir.
Bat�l� ülkelerin, bölgenin ekonomik, sosyal ve siyasi hayat�nda egemen olma
arzusu ile hem ticari faaliyetlerini devam ettirdikleri, hem de yöredeki Müslüman
olmayan gruplar�n hamili�ini üstlendikleri görülmektedir. Bu amaçla bölgede birçok
konsolosluk ve yabanc� okul aç�lm��, kiliseler, hastahaneler yapt�r�lm��t�r.
69
Halep Tramvay Hatt�
Osmanl� hâkimiyeti ile birlikte kentte siyasi bir istikrar sa�lanm��, bu da kentin
ve kentin merkezi oldu�u bölgenin, dolay�s�yla bölge insan�n�n ekonomik refah�n�n
yükselmesi ile sonuçlanm��t�r. 19. yüzy�la kadar eyaletlere beylerbeyi ya da
onun mütesellimi atan�rken, 19. yüzy�ldaki de�i�imler neticesinde vilayetlere dönü-
�en bu idarî birimlere, valiler atan�r olmu�tur. Bu dönemde görülen de�i�im, yaln�zca
valinin kimli�inde de�il, tüm sosyal ve toplumsal ya�ant�da kendini göstermi�tir.
Zira Halep ve civar�, Tanzimat sonras�nda ya�anan idarî te�kilatlanmadaki de�i-