Pobierz numer - Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna

(wywiady, obserwacje, studia literaturowe), połączony ni o w ie , k tó rzy w szkole funkcjonują jako „odrzuceni”,
z własnymi przemyśleniami, przedstawiony w atrakcyjnej zaniedbani środowiskowo, „zaetykietowani” jako tzw. „źli
plastycznie formie, a przy tym widać zaangażowanie emo- uczniowie”, z racji spędzania czasu poza domem (a często
cjonalne godne prawdziwych odkrywców. Są przykładami i poza szkołą) posiadają rozległą, konkretną wiedzę przyintegracji
wiedzy z różnych dziedzin i twórczości; połą- rodniczą na temat miejsc bliskich, wynikającą z własnych
czeniem „mędrca szkiełka i oka” z „czuciem i wiarą”, obserwacji, która nie ma szans na zwerbalizowanie, a co za
zgodnym ze współczesnym pojmowaniem wiedzy, w któ- tym idzie zweryfikowanie, w warunkach szkolnej lekcji
rym wiedza „naukowa” zeszła z piedestału nieomylności i którą nauczyciel, realizujący narzucony z góry program
(por. np. [8]). Nawet jeśli autorzy prac nie zdobyli laurów, nauczania, nie jest zainteresowany. Zajęcia, na których to
to cenna jest bezinteresowna chęć poznawania, odkry- ci uczniowie stają się ważni ze swoją wiedzą, mogą być
wania własnych miejsc i indywidualne nadawanie im początkiem ich wychodzenia z izolacji środowiskowej
znaczenia. Chodzi raczej o sposób patrzenia na otaczającą i budzenia u nich poczucia własnej wartości i mocy sprawrzeczywistość
niż efekt tylko w postaci wyliczania miejsc czej, co, być może, spowoduje zmianę w ich funkcjonopowszechnie
uznanych za znaczące. Szkolna turystyka waniu także na lekcjach. Nauczyciel jest w takim przymoże
więc pomóc w dostrzeżeniu, że: padku nie tyle tym, który wie, ale tym, który tworzy dla
„Jest tutaj co niemiara miejsc z okolicami. ucznia-badacza „rusztowanie edukacyjne”, na którym roz-
Niektóre możesz specjalnie polubić, wija się uczniowska wiedza oparta o samodzielne odkry-
Nazwać je po swojemu wanie, poszukiwanie związków i prawidłowości w ota-
I chronić od złego.” czającym świecie. Jego rolą jest rozbudzanie ciekawości
(W. Szymborska, [18]) i podsycanie dociekliwości [6].
„Turyści i włóczędzy” Wspólne wędrowanie może być sposobem nauczania,
Określenie „turyści i włóczędzy” nawiązuje w tym wypadku
do Baumanowskiej teorii podziału społeczeństwa w
dobie globalizacji na tych, którzy mogą swobodnie prze-
mieszczać się ze względu na pozycję ekonomiczną („turyści”)
i na tych, dla których taka swoboda przemieszczania
się jest tylko nieziszczonym marzeniem i dla których
„turyści” są niedoścignionym ideałem („włóczę-
dzy”). Ci pierwsi zostają wyzwoleni „z więzów terytorial-
nawiązującym do greckich tradycji akademii platońskiej
i okazją do prowadzenia rozmów na różne tematy, inspi-
rowane przez uczniów, także te związane z ich osobistym
życiem. Ważne by był to prawdziwy sokratejski DIALOG
z równoprawnym uczestnictwem wszystkich zaintereso-
wanych, prowadzony z chęcią zrozumienia, nie - tylko do-
wiedzenia się o sprawach; nieoceniający i niepouczający
jak „dydaktyczne” pogadanki.
nych”, ci drudzy żyją w odartym „ze znaczenia teryto- Poznanie różnych opinii daje szansę wyjścia poza obręb
rium”, pozbawionym „potencjału określania ludzkiej toż- własnej kultury, zarówno dla tych z tzw. zaniedbanych
samości” ze względu na to, że „kiedy >>odległości już nic domów, jak i dla tych z tzw. „dobrych domów”, którzy
nie znacząbez- nego z obawą przed nimi. Może się okazać, że wspólne
znaczeniowość