05.04.2013 Views

Baafata

Baafata

Baafata

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Sadarkaa 5 Barattootni maqaa qaama hormaataa dhiraafi dhalaa fakkii sirrii ta'ee<br />

wajjin walitti fiduu isaanii mirkaneessi. Itti aansiitii duraan dursitee<br />

gabatee gurraacha irratti barreessitee kan turte qaamoolee<br />

sirna-hormaataafi hojii isaanii akka barsiistu ibsi. Kanaatti dabalees<br />

barattootni qaamolee sirna-hormaataafi hojii isaanii sararaadhaan akka<br />

walitti fidan itti himi.<br />

Sadarkaa 6<br />

Sadarkaa 7<br />

Sadarkaa 8<br />

Amma barataan fedha qabu tokko gabatee gurraacha irraa jalqaba kan<br />

jiru qaama sirna-hormaataa hojii innii hojjetuu wajjin sararaadhaan akka<br />

inni walitti fidu godhi. Akkuma kanatti barattootni warri hafanis dabaree<br />

dabareedhaan ka'anii akka isaan walitti fidan godhi. Maqaaleefi hojileen<br />

barattootni walitti fidanis sirrii ta'uu isaa barattoota gaafadhu. Yoo wanti<br />

sirreessan jiraates barattootni akka sirreessan gaafadhu.<br />

Gaaffilee Irratti Dudubbatan<br />

1. Waa'ee qaamolee sirna-hormaataa dhiiraaf dhalaa irratti<br />

dudubbachuuniifi mari'achuun barbaachisaadhaa? Maaliif?<br />

2. Shaakala sila hojjettan keessatti maqaalee sirna-hormaataa tokkotokko<br />

waamuun rakkisaa turee? Yoo deebiinsaa "Eeyyee" turee<br />

rakkisaa kan inni ta'es maaliifi? Warra kaanimmoo waamuun kan<br />

salphaa ta'eef maaliifi?<br />

Waa'ee umurii dergeegumaa kan kanatti aanee jiru ibsi<br />

Waa'ee umurii saalfattee wanti beektan jiraa? Kan inni ittiin beekamus<br />

maali? Umurii dergeegumaa kan jedhamuu hoormoononni<br />

(kemiikaalotnii dhangala'aa ta'an) qaama isaanii keessatti uumaman<br />

jijjiiramni nafaafi xin-sammuu akka jiraatan yeroo godhaniidha.<br />

Dargaggoon tokko yeroo umrii dergeegumaa ga'u qaamni hormaata<br />

isaa/ishii mucaa dhalchuus haata'u dhaluudhaaf dandeettii qaba. Kana<br />

jechuun umurii kanatti qaamni ishii durbaa hanqaaquu (egg) uumuu<br />

yeroo danda'u inni kan dhiiraammo sanyii kormaa (sperm) uumuu<br />

nidanda'a. Tarii isin keessa umurii dergeegummaa irra kan geessan<br />

jiraachuu nidandeessu. Waarri haftanimmoo fuulduratti bira geessu.<br />

Dergeegumaa yeroo baay'ee ijoollee durbaa irratti kan inni mul'atu<br />

waggaa 9 hamma 13 gidduutti yeroo ta'u warra dhiiraa irrattimmoo<br />

waggaa 10 hamma 16 gidduutti.<br />

49

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!