Nis sprinti drejt 23 qershorit - Tribuna News

More documents

Recommendations

Info

16 NDËRKOMBËTARE Berlusconi i dënuar i habit të gjithë me kostumin e burrit të shtetit Nga François KADRI Silvio Berlusconi kërkon të habisë, pasi ndryshe nga ajo që disa i trembeshin ose shpresonin, dënimi tjetër i dhënë nga drejtësia italiane, me të cilin u përball dy ditë më parë, i ka shërbyer strategjisë së tij për të mbështetur qeverinë Letta. Kavalieri, i zgjedhur në Senat në zgjedhjet legjislative në fund të muajit shkurt, është përballur Vdiq në moshën 94-vjeçare një prej protagonistëve të historisë së politikës italiane. 7 herë kryeministër, parlamentar dhe senator i përjetshëm, dhjetëra herë ministër, gjëra që i kanë arritur pak të tjerë në historinë tonë. Lë pas një arkiv me 3500 dosje sekrete dhe mjaft të fshehta që i merr me vete… “Çfarë do të doja mbi gurin e varrit? Datën e lindjes dhe datën e vdekjes. Pikë. Fjalët në epitaf janë gjithmonë njëlloj. Kur i lexon, gjithmonë të vete mendja të pyesësh: por nëse të gjithë këta janë të mirë, ku është varreza e të këqijve?”. Xhulio Andreoti iu përgjigj kështu jo shumë kohë më parë dikujt që e pyeti se si do të donte që të mbahej mend. Ironi, profil i ulët, cinizëm, makiavelizëm. Por me sensin e të bërit shtet. Njeriu i sekreteve dhe i mistereve të republikës së parë. “Belzebu” (Princi i të këqijve, demonëve), puthja e turpshme me Toto Rinën, pengmarrja e Moros, thjesht sa për të përmendur disa prej të thënave. me një dënim prej një viti burg për mashtrim fiskal (në të vërtetë katër vjet burg, tre prej të cilëve i janë falur menjëherë) në procesin “Mediaset’’ dhe kryesisht me ndalim të ushtrimit të çdo funksioni publik për pesë vjet. Sipas rrethit të tij, ai e ka pritur këtë lajm me nervozizëm. Reagimi i manjatit të medias ka qenë më i matur. Ai ka qëndruar i heshtur dhe ka dërguar fillimisht peshën kryesore të partisë së tij për të dënuar persekutimin gjyqësor nga disa gjykatës të politizuar. “Berlusconi po dashurohet me rolin e tij të ri, ai është bërë aksioner referencë i qeverisë”, shprehet Të flasësh për Xhulio Andreotin, është njësoj si të flasësh për Italinë. Është dikush që ka kaluar e lënë pas 2 lufta botërore, 7 papë, monarkinë, fashizmin, Marcello Sorgi, editorialist i të përditshmes “La Stampa”. Silvio Berlusconi, 76 vjeç, është konsideruar si “sponsori” më i rëndësishëm i qeverisë së Enrico Lettas, i pari që prej përfundimit të luftës në Itali që ka bashkuar ministrat e së majtës dhe të djaathtës. Berlusconi kishte propozuar në fakt një qeveri të tillë “me shtrirje të gjerë” që prej shpalljes së rezultateve në zgjedhjet legjislative për zhbllokimin e qorrsokakut politik krijuar nga mungesa e një maxhorance në Senat. Partia Demokrate, forca kryesore e së majtës, ku Letta është numri dy, duket se është detyruar të pranojë këtë aleancë të pazakontë dhe të keqdrejtuar nga anëtarët e saj pasi dështoi në formimin e një maxhorance me Lëvizjen Pesë Yjet të ish-humoristit, Vdes në moshën 94 vjeçare 7 herë kryeministri i Italisë republikën e parë e të dytë dhe 6 procese për mafian. Të ndjekësh profilin e atij që ka kapërcyer, komplotuar historinë (dhe misteret) e vendit tonë. Madje e ka bërë këtë me lehtësi e largësi në dukje, që fshihte një vendosmëri cinike, e bërë më të “lehtë” nga ato “shaka” që Andreoti i kishte kthyer në art. “Pushteti konsumon atë që nuk e ka”. “Të mendosh keq, bën mëkat, por shpesh mund të bësh gjetje”. “Ndonjëherë më mirë të lësh të ndodhin, se të tërheqësh fijet”. Sigurisht dihej që për të, “të lësh të ndodhin”, kishte kuptim krejt të ndryshëm nga, ta lësh veten në dorë të rrymës së ngjarjeve. E më shumë do të thoshte t’i udhëhiqje ngjarjet fshehtas. Madje më mirë sesa thjesht pas kuintave. Nuk është e lehtë të tregosh një nga protagonistët e Asamblesë Kushtetuese, 7 herë kryeministër, 8 herë ministër i Mbrojtjes, pesë herë ministër i Jashtëm, i Financave, i Thesarit dhe Punëve të Brendshme. Është firma e Andreotit në Traktatin e Maastricht, në legalizimin e abortit, në shtetëzimin e Totocalcio (Lotarisë së famshme sportive). Është dora e tij në vendimin për të përshtatur Himnin e Mamelit si himnin TRIBUNA • E premte, 10.05. 2013 - e enjte, 16.05. 2013 Kryeministri italian, Enrico Letta deklaroi se është e mundur që Italia të ndjekë politika të tilla që do të ndihmojnë rritjen ekonomike pa rritur borxhin publikë të vendit. Letta, i cili bëri betimin pak ditë më parë, në krye të koalicionit qeveritar të së majtës dhe të djathtës, tani përballet me vështirësi të mëdha në mbajtjen e premtimeve për të ulur taksat dhe masat për te nxitur rritjen dhe gjithashtu, për të ulur papunësinë pa anashkaluar angazhimet e shtetit italian kundrejt Bashkimit Evropian, në lidhje me uljen e deficitit publik. Gjithashtu, ai duhet të gjejë fondin e nevojshëm për të përmbushur një premtim që ka qëllim për të pezulluar normën e tatimit të pronës në qershor, të rifinancojë buxhetin për përfitimet e të papunëve dhe të përpiqet për të shmangur një rritje prej një për qind të taksës mbi vlerën e shtuar, e Giulio Andreotti, politikani që kur të tjerët “flisnin me zotin, ai fliste me priftin” I lindur në Romë në 14 janar të vitit 1919, Andreotti la qenë një nga figurat më të rëndësishme të skenës politike italiane. Kryeministër i vendit për 7 herë, senator i përjetshëm, ai ka mbajtur dhe poste të tjera të rëndësishme në qeverinë e vendit. 8 herë ministër i mbrojtjes, 5 herë ministër i jashtëm, 3 herë ministër i pjesëmarrjeve shtetërore, 2 herë ministër finance, një mandat si ministër i buxhetit dhe ministër i Industrisë. Një herë ministër i thesarit. Ai ka qenë dhe ministri i brendshëm më i ri në moshë në historinë e republikës italiane, ministër kulture dhe ministër i politikave kulturore. Një figurë shumë kontroverse që sipas gjykatësve ka pasur lidhje të ngushta me mafian deri në vitin 1980. Beppe Grillo. Për Stefano Follin, specialist politik në të përditshmen “Sole 24”, mund të flitet vërtet për një “Berlusconi të ri”, i cili është transformuar në një faktor të qendrueshmërisë dhe stabilitetit të sistemit, edhe pse nuk është ai që ka ndryshuar, por kuadri i përgjithshëm i vendit dhe qeverisë. Në kontestin e një PDLje të lidhur ngushtë me shefin e saj nëpërmjet një performancë të mirë zgjedhore. “Berlusconi ka shumë interes të mbajë këtë kostum, të burrit të shtetit që kënaq zgjedhësit e tij’’, nënvizoi Folli”. Ky qëndrim ndihmon gjithashtu perandorinë e tij mediatike “Fininvest”, aksionet e të cilës janë rritur në bursë. Letta: Ekonomia italiane mund të rritet edhe duke reduktuar borxhet e Italisë. Po them atëherë që Xhulio Andreoti u lind në Romë më 14 janar 1919. E ka filluar politikën që herët. Njihet me De Gasperin dhe bëhet sekretar. Është një frazë e Indro Montanellit që fotografon raportin mes tyre: “Kur shkonin në kishë bashkë, De Gasperi fliste me Zotin, Andreoti me priftin”. Vetëm 28 vjeç dhe bëhet zëvendëssekretar në zyrën e Këshillit të Ministrave. Fillimi i një historie detyrash në të gjitha qeveritë e Republikës së Parë. Në vitin 1972 ulet për herë të parë në kolltukun e Kryeministrit, një post që zgjat shumë pak, pasi qeveria bie pas 9 ditësh. Gjashtë vjet më vonë, Andreoti kthehet në pallatin presidencial, këtë herë në drejtim të një partie demokristiane njëngjyrëshe. Janë vite të kompromiseve historike, të krizës ekonomike dhe terrorizmit. Është pengmarrja dhe vrasja e Aldo Moros, që ndryshojnë krejtësisht skenarët në këtë periudhë dhe që dekreton fundin e solidaritetit kombëtar. Afrohet Tangentopoli. planifikuar për në korrik. “Është e mundur që ekonomia të rritet pa hyrë në borxhe, këtë e kanë provuar vende të tjera evropiane,” u shpreh Letta. “Ne, në anën tjetër, jemi prova e gjallë se marrja e borxheve nuk ka sjellë domosdoshmërisht nxitjen e rritjes ekonomike. Nuk kam thënë kurrë se do të jetë e lehtë. Përkundrazi, jam tërësisht i vetëdijshëm se do të jetë e vështirë. Por ky është qëllimi”, deklaroi Letta. Më 1991, Andreoti formon një qeveri të re, por tani është koha e gjykimeve dhe hetimeve. Në mes të viteve ’90 ai hetohej penalisht nga dy prokurori: ajo e Peruxhias dhe ajo e Palermos. Gjyqtarët e Umbrias e akuzonin se ishte urdhëruesi për vrasjen e gazetarit Mino Pecorelli, drejtor i Op, vrarë më 20 mars 1979, ndërsa ata të Sicilisë e akuzonin për lidhjet me mafian. Ai kurrë nuk u ankua për komplot. I doli përballë një gjykimi të gjatë, por nuk mungoi në asnjë seancë. I qëndroi politikës deri në fund, sidoqoftë. Një nga ata të “kastës”, por pa privilegjet që gëzonin shumë politikanë. Nuk kishte balerina (veline) për të. Një grua e vetme, Livia, shumë larg syrit publik. Katër fëmijë, po ashtu larg lajmeve. Gruas i kishte premtuar që do të tërhiqej 60 vjeç: 31 vjet më vonë vdes në të njëjtin vend pune. Nga ai mbetet arkivi i tij: 3.500 fashikuj, nga 1944 e këtej. Sigurisht janë dhe sekretet që i ruajti deri në fund dhe i mori me vete: “E njoh pak jetën e brendshme të shtetit, por sekretet i marr me vete. Nuk do të bëja kurrë një libër apo intervistë për disa episode. Kategoria e folklorit nuk më shkon mua”. Marrë me shkurtime nga La Repubblica.it
TRIBUNA • E premte, 10.05. 2013 - e enjte, 16.05. 2013 Nga një nxënës shembullor, Sllovenia është shndërruar në një shqetësim të BE-së. Vendi ëshë futur në një krizë të thellë ekonomike. Janë ndërmarrë disa masa, por shkaqet e krizës nuk janë evituar. Brigje të larta, pak bregdet, shpella misterioze dhe ushqime të shumta të shijshme. Sllovenia për turistët është si një parajsë. Por nën këtë sipërfaqe po vlon pakënaqësia e banorëve të atjeshëm. Nga politika kërkohen vepra dhe jo fjalë, sepse në Slloveni shumë shpejt mund të pëlcasë bomba e pakënaqësisë. Ndryshimi e pushtetit por jo edhe i politikës Fuqia ekonomike po bie për vite të tëra. Papunësia në krahasim me vitin 2008 është dyfishuar. Bankat e mëdha kërcënohen nga falimentimi. Një gjendje të cilën Sllovenia nuk e ka njohur kurrë më parë, sepse ajo është konsideruar si një vend shembullor ndër vendet e reja anëtare të Bashkimit Evropian. “Sllovenia si histori suksesi, siç është paraqitur në mediat e huaja, tani po dëshmohet si një iluzion”, thotë Anej Korsika. “Kriza na ka prekur rëndë, njerëzit Lamtumirë nga ideologjitë e vjetra: Socializmi amerikanolatin i shekullit të 21-të po hyn ekonomikisht në një udhë pa krye. Borxhet në rritje dhe deficitet e bilancit tregtar po i vënë nën trysni qeveritë e atjeshme. Problemet ekonomike në rritje në Venezuelë, Ekuador, Argjentinë dhe Bolivi i kanë vënë nën presion qeveritë e majta populiste në Amerikën Latine. Në konkurrencën për simpatinë e të varfërve ka shpërthyer një garë mes socializmit, peronizmit dhe liberalizmit. Sidomos në Venezuelë është ashpërsuar lufta politike për “socializmin e shekullit të 21-të” e ish presidentit të Venezuelës Hugo Chavez. Javën e kaluar në parlametin e Karakasit pati një përleshje mes anëtarëve të qeverisë dhe opozitës. Udhëheqësi i opozitës Henrique Capriles nuk e pranoi zgjedhjen e pasardhësit së Chavezit, Nikolas Maduro si president në 14 prill 2013 dhe paraqiti padi në Gjykatën Supreme të Venezuelës. “Socializmi i shekullit të 21 është një fenomen anakronik, sepse nuk mund të përshtatet me sfidat e shekullit të 21-të, për shembull, me papunësinë masive dhe degradimin kanë humbur vendet e punës, rrogat në sektorin publik kanë rënë, jeta është bërë më e vështirë këtu“, shton ai. Anej Korsika ka qenë dikur organizator i protestave masive, të cilat sollën edhe deri tek rënia e qeverisë konservatore të ish-kryeministrit Janez Jansha. Politika e kursimeve i është kthyer në bumerang. Ndërkohë që njerëzit ishin edhe më të mllefosur me skandalet e korrupsionit. Por 28 - vjeçari, themeluesi i “Iniciativës së socializmit demokratik” nuk është i kënaqur as me pushtetin e ri: “Qeveria e re e Alenka Bratushek e ka mbajtur politikën e kursimeve. Problemet e njerëzve po ashpërsohen”. Qeveria e kryeministres Alenka Bratushek duhet të vazhdojë politikën e kursimeve. Sipas planeve të tanishme, më 1 korrik duhet të rriten tatimet në vlerë prej 20 në 22 %. Ndërkohë që janë planifikuar edhe kursime në vlerë prej 500 milionë euro, që do të thotë: shkurtime në rrogat e sektorit publik. Është planifikuar edhe privatizimi i Telekomit të Sllovenisë dhe sipërmarrjeve të tjera, që mund të rezultojë me e mjedisit”, thotë Virgílio Arraes, profesor i historisë bashkëkohore në Universitetin e Brasílias. Në vitet 80 dhe 90-të shumë intelektualë në Amerikën Latine kërkonin një alternativë ndaj modelit neoliberal ekonomik. “Përpjekja ishte i nevojshme dhe e rëndësishme”, thotë Arraes, “por ajo mbështetej në trashëgiminë e Luftës së Ftohtë, e cila atëherë ishte ende shumë prezente.” Kolegu i tij Thiago Galvão, profesor në Institutin e Marrëdhënieve Ndërkombëtare të Universitetit të Brasílias, shkon edhe një hap më tej duke u bazuar në argumentet e sociologut të famshëm amerikan Immanuel Wallerstein. “Jo vetëm idealet socialiste janë zbehur”, thotë ai. “Të tre ideologjitë e mëdha, liberalizmi, socializmi dhe konservatorizmi, po perëndojnë.” Kjo shprehet në protestat e shumta në mbarë botën për liri politike, për të drejtat e pakicave dhe të lëvizjes Occupy. Për krizën e socializmit së Amerikës Latine janë përgjegjëse kryesisht problemet ekonomike. Si Venezuela, Bolivia dhe Ekuadori janë të varura nga eksportet e lëndëve të para, si nafta dhe gazi. Programet sociale për reduktimin e varfërisë humbje të reja të vendeve të punës. Kjo do të rrisë tensionet në vend. Diagnoza e (pa)saktë “Një diagnozë e saktë e gjendjes në Slloveni nuk ekziston. Fjala më e mirë do të ishte “vetëpëlqimi”, pohon Vladimir Lavraç, nga Instituti për hulumtime ekonomike në Lubjanë. Sipas tij, është dëshmuar se “ekonomia nuk është fleksibël sa duhet, ndërkohë që reformat nuk janë kryer, apo nuk kanë filluar fare. Politikanët tanë pas anëtarësimit në BE nuk kanë financohen nga të ardhurat e eksportit dhe në këtë mënyrë varen nga luhatjet e çmimeve në tregun botëror. treguar ndonjë ide të qartë”, thotë eksperti. Problemet kanë ardhur me kreditë e lira. Në vitet e para pas anëtarësimit në BE, sipërmarrjet sllovene janë futur në borxhe të thella. “Bankat sllovene kanë marrë gjashtë miliardë euro në botën e jashtme. Gjatë krizës një pjesë e këtyre sipërmarrjeve nuk ka mundur t’i kthejë kreditë. Bankave u kanë mbetur vetëm letrat me vlerë të këtyre sipërmarrjeve, që do të thotë se kanë mbetur pa kapital”, shpjegon Her- Konkurrencë me kishën Edhe Argjentina, e cila mbështetet në eksportin e produkteve bujqësore, të tilla si soja dhe mishi, vuan nga rritja e deficitit shtetëror, bilanci negativ tregtar dhe mungesa e bonitetit. Kur papa i ri argjentinas Francesko kujtoi pas zgjedhjes së tij në mars të këtij viti në detyrën e kishës për t’u angazhuar për të varfërit, presidentja e vendit Cristina Kirchner e pa veten të detyruar të mbronte politikën e saj. “Reduktimi i varfërisë nuk vjen nga mrekullitë, mine Vidoviq, eksperte e Institutit ndërkombëtar për krahasime ekonmike në Vjenë. Ndërkohë që bankat dhe shumë siparmarrje të mëdha ende janë pasuri e shtetit. “Ligji për privatizimin është formuluar në atë mënyrë që të largohen investorët e huaj”, pohon Vidoviq. “Është menduar se kemi nevojë për një sistem të fortë bankar vendor. Shteti ka 80 përqind të Bankës së Lubjanës. Ndërsa në bankën e dytë në Slloveni, Nova Kreditna Banka Maribor ka rreth 50 %. por rezultat i politikës tonë sociale,” bëri të qartë ajo në shtypin argjentinas. Edhe për besnikërinë e saj ndaj Hugo Chavez-it ajo nuk lejoi të krijohet asnjë dyshim: Kreu i shtetit të Venezuelës, që ka ndërruar jetë, është ende shembull për to, po ashtu si bashkëshorti i saj, që nuk jeton më, Nestor Kirchne, tha ajo. Sa kohë mund të vazhdohet politika sociale e financuar nga eksportet, varet jo vetëm në luhatjet e çmimeve të lëndëve të para në tregun botëror, por “edhe nga kapacitet e prodhimit të vendit përkatës”, thotë eksperti Galvão. Në të tre vendet, Bolivi, Venezuelë dhe Ekuador nuk ka praktikisht industri vendase. “Pasuria e lëndëve të para nuk ka qenë 17 NDËRKOMBËTARE Kriza në Slloveni mbetet shqetësuese për BE Kthimi befasues Të gjitha shenjat e fundit kanë qenë jo të mira. OECD-ja dhe Komisioni Evropian kanë paralajmëruar Slloveninë para ca kohësh që të vazhdojë reformat. Shumë ekspertë mendojnë se Sllovenia së shpejti do të kërkojë para nga Fondi për shpëtimin e vnedeve në krizë. Por me 3 maj erdhi një lajm i mirë. Vendi ka shitur letra me vlerë dhe ka siguruar tre miliardë euro kapital. Kjo ka forcuar sistemin financiar dhe vetëdijen e qeverisë. “Unë jam e sigurtë se në Evropë dhe në tregjet financiare mund të dëshmojmë se jemi në gjendje t’i zgjidhin problemet tona”, deklaroi kryeministrja Alenka Bratusdhe, në një intervistë për DW. “Jam e bindur se kjo është rruga më e mirë për të gjithë njerëzit dhe ekonominë sllovene. Më mirë është që ta vazhdojmë rrugën vetë, se sa të ndërhyjë Trojka”, tha ajo. “Këtë vit Sllovenia nuk do të ketë nevojë për ndihma nga ombrella e shpëtimit. Ajo ka fituar pak kohë”, mendon Vidoviq. Por problemet mbeten, seps kjo ka frenuar edhe vullnetin për reforma. Socializmi latinoamerikan në krizë përdorur për të ndërtuar një bazë industriale në vend”, thotë Galvão. Kredi nga Kina Deri tani në rradhë të parë Kina kontribuon në mënyrë indirekte në stabilizimin e vendeve socialiste të Andeve. Ajo është një nga konsumatorët më të mëdhenj të naftës nga Venezuela dhe Ekuadori, si dhe të lëndëve të para nga Bolivia. Si kompensim ajo ushqen me kredi këto vende, që ndodhen gati jashtë tregut të kapitalit. Financuesi i dytë i madh janë Shtetet e Bashkuara të Amerikës, që blejnë 40 për qind të naftës venezueliane. Nga perspektiva braziliane socializmi i Amerikës Latine po hyn ekonomikisht në një rrugë pa krye. “Ky është një rrënim i ngadaltë”, mendon Antonio Carlos dos Santos, profesor i ekonomisë në universitetin katolik të Sao Paulos. Ai e arsyeton atë me rritjen ekonomike të vazhdueshme të Perusë. Bolivia, Ekuadori dhe Venezuela në tre vitet e fundit janë zhvilluar më pak se fqinji i tyre Peruja. “Pra, ka alternativa”, është konkluzioni i ekspertit brazilian.
Page 1 and 2: Numri 1, shkurt 2004 E premte, 10.0
Page 3 and 4: TRIBUNA • E premte, 10.05. 2013 -
Page 13 and 14: 8 TRIBUNA • E premte, 10.05. 2013
Page 15: TRIBUNA • E premte, 10.05. 2013 -

Nis sprinti drejt 23 qershorit - Tribuna News

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?