KAZANIA - Pomorze 1100

36 ALEKSAHDKK BRUCKNER.
[150]
z tegoż Augustyna na całej niemal kolumnie, kilka wypisów z Liry
Grzegorza i innych krótsze, dalej dłuższe ze Seweryna i t. d Dla takiego,
czysto kompilacyjnego charakteru tych kazań nie zawierają one
prócz najogóln.ejszych zwrotów żadnych alluzvi do zwyczajów i't p
ówczesnych polskich. Z cytat notujemy powoływanie się na słowniki
Hugwiciona , Br.tona, na Petrarkę (Franeiscus de remediis utriusoue
fortunę) i i. ^
Na k..273 zanotowano nazwisko „Pauli mag." t. j. mistrza Pa­
wła Zatorskiego; wątpimy jednak, czy nazwa ta należy do całego dzieła,
bezpeczmej łączyć ją tylko z odnośnem kazaniem. Autor w każdy spo­
sób człowiek uczony i lubiący się popisywać uczonością, np. gdy mówi
0 lata culpa , cytuje „digestum de deposicionibus legę I"; cytuje też
wielu mnnych autorów, do których, gdyby cytaty były z pierwszej
ręki, mógł chyba tylko w Krakowie zaglądać; wedle średniowiecznego
zwyczaju, spuszczając się na pamięć, cytuje nieraz niedokładnie, np.
aernardus m quibusdam suis sentenciis, in quodam sermone; wszyst­
kich źródeł jego, wcale licznych, nie myślimy tu wyliczać.
• k M lbU '' C ^ 9 ^ mist y czn y ch tłumaczeniach, np. arki przymierza
jako Maryi, dwunastu gwiazd apokalipsy itd.; powtarza, na k. 203
1 . n ^P n y c k, «ialogum .... inter (Mariam) ascendentem (do najwyższego
nieba) et ip SO s sanctos et angelorum ordines eam totis affectibus retinere
cupientes. Opowiadań mało; przytoczono kilka z Waleryusza i z Histo­
rie Romanorum; na k. 183 czytamy o sułtanie, który uczcił księdza,
odprawiającego mszę, sadzając go najwyżej u stołu (o opowiadaniu tern
szeroko rozgałezionem traktował A. Wesełowskij). Kilka razy cytuje
wersze z Metristy (Katona?). Za szczególną zasługę policzyć mu wy­
pada, że odradza wyraźnie opowiadać prostemu ludowi całość legiendy
o sw. Wawrzyńcu, o odmianie dziecięcia przez dyabła i t. d., aby
wiary w odmieńców (zresztą przeszczepioną zupełnie z obczyzny, nie­
słowiańską, j dlatego zgodną w najdrobniejszych szczegółach z wierze­
niami n.emieckiemi i t. d.) w ludzie nie potwierdzać: rzadki przykład
przezorności w czasach, gdzie i kazalnica łatwowierność tłumów podsy­
cała. Niektóre z kazań mają tormę postyli. Przytaczamy teraz glosy.
JJu l. (elegit quod carni molestius est przylcrszego zahstnyeyschego).
2. (m cruce naprzeky, festum sollempne prevenimus szwyatha dosthoyna
vprzedzamy. fc «xiguo pocrathhym czassze, inclinayit nalamył.
admovet poduszcza exemplo eas redarguit nasztawyl).
3. (contremuit zedrgnahza, stupuerunt szmarthwaly, sine pompis
ouynosezy dwornosczy).
6. (habent ambe se ad invicem matha sze xobye).
7. (cum adhesione sprzilepą).
twBsmr -•
[161] KAZANIA ŚREDNIOWIECZNE. 37
8. (sanguine vespertilionis nyethopirzową: jaja krucze nia pomazane
wydają białych kruków; cytat in alkorano Machmeti, in libro Albolzai;
r. 1432 w listopadzie objawienie się Matki B. kobiecie w Bononii,
która dała się zamurovacz recludere: nostris temporibus; historya nye-
sgodnosczy co do niepokalanego poczęcia między Anzelmem i Bosonem,
który uwiódł wielu św. doktorów vt Bernardum et s. Augustinum titu-
bare fecit; dodane na boku, sed postea ambo revocaverunt).
9. (ut amore flagraremus zagyaly byszmysza kumyloszczy).
14. (iuvenilis etas magis est lasciva mlodoscz scomroszneysza).
19. (w wstępie do kazania: quod ut melius intelligamus recurra-
mus ad b. Virginem, voce humili et corde devoto dicentes Bogarodzy-
cza; artorium lom).
23. (non a litera neodsrzekow, diaconos szafarzów).
25. ad declarandum naobyawynye, suppleret napelnyl.
27. protulit sprawyl, intervenit orąndowal, (prerogativam przewy-
szenye) pondus vyelkoscz, precipius przeszagayaczy fieret.
28. (occupari occupacione quiete contemplacionis obwyaszacz ob-
wyasznym myszlenym boszkym) 1 ut liberes przywyodl (de u coccione rufFa
czarney^ zoczevicza^ na boku o Ezawie).
32. (super sceptrum magnificum weczczy, innocentes mlodzonkove).
33. quidam s. doctor Naban in sermone de Innocentibus penam
(Herodis) exprimit.
34. De Circumcisione: respectus wszrok, preiudicavit sue magnitu-
dini czynyl przeszprawye, mensuratus est zamyerzylsza zamyarem, est
reputatus domnyman byl^ contricta szywyazania, breviatus est vcroczyl,
efficaćiter dopelna, successio nastaloscz^ successio nastaloscz nyebyeszkych
byegow, non habebit .... nec inamatum nyeprzyemnosczy, precipitabit
szrzvczy, opprobrium brzythkoscz^ excludit vyrasza, includentibus zaniy-
kayaczych, vetustatem starocz.
35. non distulit nyezanyechal, elacionis chelpy, lenit lagodzy, re-
stringit laxitudinem wstarga roszpuszthnośez, effectum vzythek, angustiavit
sczysznalszą.
36. prepucia sbythky^ est considerandum rosczytacz, et in misera-
cionibus ywmyloszerdzenstwach.
38. nutritor opyekadbtyk, levis rospuszthna, extulit ropuszczyla (!).
39. pie mylownye,
40. primicie meruistis pyrzvoszczamy.
41. non gloriosus nyeslawathny, reprobat ganyby.
45. ne maiestas in infirmitate lateret crechcoszcza źatayon, primicie
fidelium poczathek vyary, ut non sibi imitatur nyekladlaszą, offenduntur
-
3*2
i