???????????? - Hol.gr
???????????? - Hol.gr
???????????? - Hol.gr
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
38<br />
http://www.eia.doe.gov/emeu/cabs/chron_march2005.xls<br />
Ενα καλο αρθρο του Πωλ Κρουγκµαν για τον Τζ.Τοµπιν:<br />
http://www.pkarchive.org/column/031202.html<br />
ΤΙ ΣΧΕΣΗ ΕΧΟΥΝ ΤΑ<br />
ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΑ ΠΡΟΒΑΤΑ, ΟΙ<br />
ΛΙΜΝΕΣ, Ο JOHN NASH<br />
(ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ) ΚΑΙ Ο ADAM<br />
SMITH?<br />
∆υο λογια για τις εξωτερικες επιρροες<br />
Σωτήρης Γεωργανάς<br />
Κατα τον Μεσαιωνα οι ευρωπαϊκες πολεις και<br />
χωρια µοιραζοντουσαν ενα µεγαλο κοµµατι γης µε<br />
χορταρι, τροφη για τα προβατα τους. Το προβληµα<br />
ειναι οτι ο καθενας χρησιµοποιουσε περισσοτερο<br />
χορταρι αποτι του αναλογουσε, µε αποτελεσµα να<br />
µην µενει ουτε µισο φυλλαρακι στην γη. Μαλιστα<br />
οσο λιγοτερο γρασιδι εµενε, τοσο πιο φανατικα<br />
εστελναν τα προβατα τους οι χωρικοι να<br />
αποτελειωσουν οτι εχει µεινει. Προφανως παραλογη<br />
τακτικη ετσι?<br />
Αυτο το προβληµα εχει µεινει στην ιστορια<br />
σαν tragedy of the commons, αλλα η εκφραση του<br />
φαινοµενου δεν περιοριζεται στον Μεσαιωνα.<br />
Το ιδιο συνεβαινε και στις λιµνες παλια ή<br />
ακοµα και στις περισσοτερες θαλασσες σηµερα. Το<br />
Αιγαιο εχει ψαρευτει τοσο πολυ που πια οι ψαραδες<br />
πιανουν περισσοτερες σαµπρελες και κουτακια Κοκα<br />
Κολα απ’οτι ζωντανους οργανισµους.<br />
Ολα αυτα φαινεται να ειναι σε ευθεια<br />
αντιθεση µε την πασιγνωστη ρηση του Ανταµ Σµιθ:<br />
δεν ειναι χαρη στην καλοσυνη του χασαπη, του<br />
ζυθοποιου ή του φουρναρη που περιµενουµε το δειπνο<br />
µας, αλλα χαρη στην αγαπη για τον εαυτο τους...<br />
Ο Σµιθ µε τα περιορισµενα του επιστηµονικα<br />
εργαλεια, ειχε διαισθανθει κατι που οι οικονοµολογοι<br />
απεδειξαν αρκετα αργοτερα σαν το Πρωτο Θεωρηµα<br />
των Οικονοµικων της Προνοιας. Αυτο που εδειξαν, µε<br />
λιγα λογια, ειναι οτι αν θελουµε να<br />
Rooster Review<br />
µεγιστοποιησουµε το οφελος µιας κοινωνιας,<br />
µπορουµε να το πραξουµε σε µια ελευθερη<br />
αγορα οπου ο καθενας κοιταει πληρως<br />
εγωϊστικα το προσωπικο του συµφερον.*<br />
Θαυµασια προταση, µας γεµιζει αισιοδοξια,<br />
αφου διατηρει τις προσωπικες ελευθεριες αλλα ειναι<br />
καλη και για την κοινωνια! Αλλα µισο λεπτο, τα<br />
ανωτερω παραδειγµατα δεν ειναι σαφεις ενδειξεις οτι<br />
οι οικονοµολογοι δεν ξερουν τι τους γινεται?<br />
Θα απαντησω µε ενα σκηνικο απο µια ταινια,<br />
το Beautiful Mind: Ο µαθηµατικος Τζον Νας (Ρασελ<br />
Κροου) βρισκεται σε ενα µπαρ µε κατι φιλους και<br />
παρατηρουν µια εντυπωσιακη κοπελα µε κατι πεζες<br />
φιλες της. Θελουν ολοι να αρχισουν να µιλανε στην<br />
εντυπωσιακη κοπελα, αλλα εκεινη την στιγµη<br />
ερχεται στον Γιαννακη η επιφοιτηση:<br />
Ο Ανταµ Σµιθ ειχε αδικο! Ειναι ηλιθιο να κοιταξει ο<br />
καθενας το συµφερον του γιατι τοτε δεν θα κερδισουν<br />
τιποτα! Πρεπει να συνεργαστουν και να αρχισουν να<br />
µιλανε µε τις φιλες της, ετσι ωστε ο καθενας να<br />
γυρισει σπιτι του µε καποιαν παρεα.<br />
∆υστυχως ο σεναριογραφος του Χολιγουντ<br />
ηξερε να γραφει καλα, αλλα δεν ειχε και ιδιαιτερα<br />
καλη κατανοηση των οικονοµικων. Η πραγµατικη<br />
δουλεια του Νας ειναι απολυτως συµβατη µε την<br />
ιδεα του Ανταµ Σµιθ. Η µεθοδος του να το αποδειξει<br />
βεβαια ηταν µια επανασταση για την οικονοµικη<br />
επιστηµη (γιαυτο και κερδισε το Βραβειο Νοµπελ µε<br />
τους αλλους δυο πρωτοπορους της θεωριας παιγνιου,<br />
Ρ.Ζελτεν και Τζ.Χαρσανυι **). Για να το εξηγησουµε<br />
αυτο πρεπει να επιστρεψουµε στο παραδειγµα µε τα<br />
χωραφια του Μεσαιωνα.<br />
Η Τραγωδια των κοινοτητων (ή σε αλλη µορφη,<br />
το διληµµα του φυλακισµενου)<br />
Ας προσπαθησουµε να αναπαραστησουµε την<br />
κατασταση που περιγραψαµε πιο πανω σαν ενα<br />
παιχνιδι. Εχουµε δυο πρωτογονους βοσκους, τον<br />
Αργκαβάρ και του Βαγκαντούγκου, που µοιραζονται<br />
ενα χωραφι. Ο καθενας τους εχει δυο επιλογες:<br />
1) να επιτρεψει στα προβατα του να<br />
υπερβοσκησουν στο κοινο χωραφι<br />
2) να τα συµµαζεψει πριν φανε τα παντα<br />
Να σηµειωσουµε οτι οι βοσκοι δεν ξερουν ακοµα<br />
να µιλανε παρα µονο να βγαζουν αναρθρες κραυγες,<br />
οποτε δεν µπορουν να συνεννοηθουν για το τι θα
Change language