Cały numer 21 w jednym pliku PDF - Pro Libris - Wojewódzka i ...

Nagrody
Zdobywa³ nagrody na stu konkursach literackich.
Osobiœcie je w ca³ej Polsce odbiera³,
bo - powiada - mog³yby przepaœæ. We wszystkich
mo¿liwych tematach i kategoriach
udowadnia³, ¿e potrafi. Od morza po górskie
szczyty. O mi³oœci, rocznicach urodzin i œmierci,
postaciach wielkich i ma³ych, kwiatach jab³oni,
kluczach do zamku, kubkach miedzianych,
fili¿ankach z gliny, rybach i grzybach. Potrafi³.
Ma z tego trochê kasy i pe³n¹ szafê dyplomów
podpisan¹ przez burmistrzów i innych mniej
lub wiêcej znanych, jemu podobnych. Móg³by
sobie nimi wytapetowaæ pokój twórczej pracy.
No i co z tego.
Z. £.
Moja wiedza o jego ¿yciu jest znikoma.
Bez w¹tpienia skomplikowany to ¿yciorys.
Zda³em sobie z tego sprawê po lekturze reporta¿u
zielonogórskiej dziennikarki z wizyty
w jego domu. Z mieszanymi uczuciami
przeczyta³em te¿ do³¹czone wypowiedzi kilku
osób, niektóre utrzymane w wysokiej,
pochwalnej tonacji i aplauzie. Jaka to ponadprzeciêtna
postaæ – mo¿na pomyœleæ - mieszka
w tym zielonogórskim grajdo³ku. W gruncie
rzeczy smutna to sprawa, a jeszcze teraz za
oknem taka jesienna szaroœæ. Ptaki umilk³y,
wrony nie maj¹ si³y krzyczeæ. Taka pod³a aura
w ludziach i przyrodzie. Nawet nie chce siê
o tym myœleæ. I jaka to zarazem marna
satysfakcja, ¿e nie mnie tego typu ciemnoœæ
i niskoœæ dotyczy, bo tak siê z³o¿y³o, ¿e
mia³em w tym wzglêdzie szczêœcie unikn¹æ
uwik³ania. Nigdy d³u¿ej z Z. £. nie rozmawia³em,
zawsze bardzo przelotnie, przewa¿nie
oko³o po³udnia, kiedy zazwyczaj od strony
Alei Niepodleg³oœci szed³ ciê¿ko, wolnym
krokiem do redakcji „Nadodrza”, skierowany
tu do pracy, zobowi¹zany do zrobienia
„porz¹dku”, z którego to poleconego zadania
nie wywi¹za³ siê nale¿ycie. No i dobrze. Na
pewno na niego z tego powodu nakrzyczeli ci,
co mogli sobie wtedy na to pozwoliæ, bo sta³y
za nimi pancerne wozy. Wtedy zamienialiœmy
dwa, trzy zdania. By³ stan wojenny. D³ugie
kolejki od wczesnych rannych godzin przed
sklepami. Kobiety z ma³ymi dzieæmi na rêkach
niemal mdla³y. Lubi³ napomykaæ o swojej
trudno wyleczalnej dolegliwoœci, wy³¹cznie
o tym. No i o wyjazdach do Warszawy, czym
siê stara³ chlubiæ, bo tam spotyka³ znanego
pisarza. Od¿ywa³ jakby wewnêtrznie. Wyzna-
³em mu pewnego razu doœæ ostro swoj¹
oczywist¹ pretensjê, któr¹ sobie zapamiêta³
i zapisa³ w „alfabecie” jako o przypuszczonym
przeze mnie na niego nieuzasadnionym ataku.
Mo¿e i racja. Ale okaza³ siê a¿ nader pamiêtliwym.
Jak ka¿dy nadwra¿liwiec. Jego ¿ycie
najogólniej odbiera³em jako trudne, jakieœ
powik³ane, ciê¿kie dzieciñstwo, i tajemnicze,
dziwne szkolne epizody, po których mo¿na
spodziewaæ siê wszystkiego. Ale o tym dopiero
ostatnio dotar³o do mnie coœ wiêcej.
Wczeœniej jedna czy dwie plotki. To by³y
w gruncie rzeczy rozsypuj¹ce siê drobiazgi.
Napisa³ w swoim czasie ksi¹¿kê o innych
(„Mój alfabet”), w wielu miejscach zjadliw¹,
k¹œliw¹. Mo¿e i trochê sprawiedliw¹. Nikogo
poza drobnymi wyj¹tkami nie oszczêdza. Ani
nie stara siê ustrzec jawnej tendencyjnoœci. Jak
to w konwencji paszkwilu bywa. Bra³ w niej
moim zdaniem odwet za swoje niezrealizowane
pragnienia bycia prozaikiem, który ma
dorobek, oczywiœcie uznany dorobek. Wyczuwa³em
istniej¹c¹ w Z. £. w tym kierunku
sk³onnoœæ. Raczej nie lubi³ lokalnego œrodowiska,
nawet kwestionowa³ jego istnienie.
Naigrawa³ siê z niektórych jego uczestników.
Sam zaœ z Trziszk¹ wda³ siê w kuriozalny
pomys³ za³o¿enia nowego zwi¹zku pisarzy.
Mieli nawet piecz¹tkê i chyba konto w banku,
co prawda puste. Có¿ to mia³o nie byæ –
spotkania autorskie, sympozja, wydawanie
ksi¹¿ek, rewolucja, presti¿ i takie tam ró¿ne
cuda. Opowiada³a mi Ania Kwapisiewicz jak
to by³a nachodzona i namolnie werbowana do
tej dziwacznej organizacji. Jedynym efektem
zaistnienia tego dwuosobowego zwi¹zku
okaza³o siê w³aœnie wydanie Z. Trziszce
ksi¹¿ki o Kazimierzu Œwitoniu, drukowanej
w zielonogórskiej drukarni. Potem przez doœæ
d³ugi czas pozostawa³ nie rozwi¹zany problem
rachunków do zap³acenia. Potrafi³ jednak Z. £.
równie¿ bardzo ceniæ autentyczne wartoœci.
34