02.12.2013 Views

Tempo Semanal

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Kontinuasaun 15<br />

Tersa ,10 Agostu 2010<br />

Jeradór ..>>.Husi pajina...1<br />

tanba kema ou sirkuitu,<br />

agora hodi nune’e agora<br />

daudauk uza de’it mákina<br />

emerjénsia, maski nune’e<br />

liu husi esforsu maka’as<br />

iha dia (6/8) hala’o hikas<br />

ninia operasaun Ba Mai<br />

(BM) Dili-Oekusi-Atauru.<br />

Kestaun hirak ne’e<br />

hato’o husi Kapitaun Ró<br />

Nakroma Syafi iha nia<br />

knaar fatin ba Korrespondente<br />

TS iha Oekusi dia<br />

(27/7).<br />

Iha okaziaun ne’e nia<br />

esplika katak, mákina kona<br />

ba ró la aat, so jeradór<br />

ne’ebé produs ahi eletrisidade<br />

mak kema bainhira<br />

hala’o Rute Dili-Oekusi,<br />

foin to’o ‘Tanjung<br />

Bastian,’ komesa fó sinál<br />

ahi mate lakan, depois<br />

iha koko atraka iha Ponte<br />

Kais Oebau-Oekusi, kruu<br />

ró Nakroma komesa hala’o<br />

mákina ba jeradór iha<br />

duni problema ba ninia<br />

mákina.<br />

Tanba faillansu ne’ebé<br />

akontese hodi nune’e liu<br />

husi esforsu makas hadi’a<br />

mákina ne’ebé avaria too<br />

lokraik, la konsege rezolve<br />

entaun desizaun ne’-<br />

ebé foti entrega fila fali<br />

tiket ne’ebé pasajeiru sira<br />

sosa atu hala’o viajen ba<br />

Dili. Liu husi dalan informa<br />

ba pasajeiru sira mákina<br />

ba produsaun ahi e-<br />

letrisidade aat, labele<br />

hala’o viajen ba Dili.<br />

Kapitaun Ró ne’e hakle’an<br />

liu tan katak, Ró ahi<br />

Nakroma, iha jeradór 2<br />

maibé husi jeradór hirak<br />

ne’e, aat hotu ona.<br />

Jeradór hirak ne’e<br />

balu ninia exciter mak aat<br />

ne’ebé monta iha ró nia<br />

sorin loos no jeradór<br />

sorin karuk solenoid mak<br />

aat, entaun la funsiona<br />

hodi produs ahi eletrisidade<br />

ba nesesidade Ró<br />

Nakroma.<br />

Tanba pesa ne’ebé aat<br />

iha Timor-Leste la iha,<br />

entaun labele hadi’a<br />

jeradór rua ne’ebé agora<br />

daudauk aat, presiza<br />

hameno mai husi Surabaya-Indonézia,<br />

foin<br />

bele normaliza hikas<br />

jeradór 2 ne’e.<br />

Aleinde ne’e sira mós<br />

enfrenta difikuldade<br />

kona ba transporte entaun<br />

sei demora uitoan<br />

too loron ida ou rua foin<br />

pesa hirak ne’e too.<br />

Iha oportunidade<br />

ne’e sira husu deskulpa<br />

ba pasajeiru tomak ne’-<br />

ebé hala’o viajen husi Oekusi<br />

ba Dili tanba hasuru<br />

problema iha ró laran<br />

maski sira rasik iha esforsu<br />

makas hodi hadi’a<br />

maibé pesa sei hameno<br />

husi Surabaya.<br />

Domingos Savio de<br />

Jesus, nu’udar Responsavel<br />

Operasaun Marketing<br />

Nakroma husu mós<br />

deskulpa ba pasajeiru Oekusi<br />

tomak ne’ebé hala’o<br />

viajen ba Dili tanba agora<br />

daudauk kruu Nakroma<br />

hasuru problema kona<br />

ba jeradór produs ahi<br />

eletrisidade ne’ebé aat,<br />

entaun atu evita problema<br />

ne’ebé karik mosu<br />

iha tasi laran, la tula pasajeiru<br />

mai Dili.<br />

Bambang Suprianto<br />

nu’udar Tékniku Mákina<br />

Nakroma, iha Ró laran<br />

konfesa katak, ‘mesin’ ba<br />

jeradór atu produs ahi<br />

eletrisidade no xupa bee<br />

ba nesesidade pasajeiru,<br />

inklui atu dada odamatan<br />

damdor la funsiona tanba<br />

hetan avaria iha ninia<br />

mesin, maibé kona ba<br />

mesin ró atu la’o ba Dili,<br />

ida ne’e la problema.<br />

Eurosia Maia Freitas<br />

nu’udar Estudante Estájiu<br />

Servisu Sosiál (ESS)<br />

UNTL iha Distritu Oekusi<br />

sente triste tanba liu husi<br />

problema transportasaun,<br />

sei atraza sira nia<br />

programa ESS iha Oekusi,<br />

liuliu sira nia prezensa<br />

identifika ona problema<br />

ba oin buka osan liu husi<br />

proposta hodi hataan<br />

problema preokupasaun<br />

povu iha Oekusi.<br />

Teodoru Silva sente<br />

triste ho problema<br />

jeradór ró Nakroma aat<br />

maibé nia parte kompriende<br />

tanba pasajeiru obriga<br />

an atu sa’e ró ba Dili<br />

bainhira iha problema<br />

ruma, ida ne’e impaktu<br />

boot no fó todan ba see<br />

tanba antes ne’e husi<br />

kruu Nakroma avizu ona<br />

ró nia mákina hetan<br />

avaria.<br />

Amélia M.J.T.C Elu<br />

nu’udar Diretora FPWO<br />

hanesan pasajeiru sente<br />

triste tanba atu ba Dili<br />

hodi tuir meeting, maibé<br />

transportasaun ba Dili<br />

mak ró Nakroma.<br />

Ida ne’e difisil, sei taka<br />

visa sei lori tempu, entaun<br />

husu ba Governu<br />

Diresaun Transportasaun<br />

atu atende lalais problema<br />

ida ne’e.(sto)<br />

Basilio ..>>.Husi pajina..........14<br />

iha aprosimasaun no<br />

‘pendekatan’ la ‘berhasil.’<br />

Saa tan nu’udar ulun<br />

boot tuur de’it iha fatin<br />

obriga ema atu halo<br />

entaun besik ba aprosimasaun<br />

tenke ba uluk Arte<br />

Marsiais sira, atu koñese<br />

malu tiha hafoin<br />

tuur hamutuk hala’o Lei<br />

hamutuk mós ho parte<br />

Igreja. Tanba Igreja la<br />

hala’o Lei maibé lori de’it<br />

espíritu pás no domin ninian<br />

preokupa ho limitasaun<br />

hirak ne’e agora Igreja<br />

haka’as an hodi halibur<br />

sira mai. Agora<br />

Governu nia responsabilidade<br />

hodi halibur komunidade,<br />

i depois Governu<br />

la tau nia responsabilidade,<br />

nia hanoin too<br />

iha loron ida lalika fó sala<br />

ba Igreja, povu no joven<br />

sira maibé komponente<br />

hotu-hotu nia responsabilidade<br />

no diálogu ne’e<br />

hanesan oportunidade<br />

osan mean.<br />

Xefe organizasaun<br />

husi Arte Marsiais 77<br />

ne’e hato’o mós sira nia<br />

preokupasaun ba Governu<br />

atu kria kondisaun<br />

ruma ba Arte Marsiais<br />

hotu atu bele fasilita sira<br />

ou entre Arte Marsiais<br />

bele organiza malu.<br />

Oinsá Governu mós<br />

kria fasilidade ruma atu<br />

sira bele organiza hodi<br />

la’o ba domin no dame<br />

laran. Oportunidade ne’e<br />

rekomenda ba Amu<br />

Bispu Don Alberto<br />

Ricardo da Silva labele<br />

muda Amu Parókia<br />

Ermera tanba tuir nia,<br />

Amu ne’e bele hala’o<br />

buat barak hanesan tau<br />

matan ba joven no Arte<br />

Marsiais hamutuk ho nia<br />

hodi kria buat ne’ebé<br />

di’ak ba povu Ermera no<br />

karik Amu seluk ba iha<br />

Ermera bele hala’o buat<br />

ne’ebé Amu agora<br />

daudauk ne’e hala’o ne’e<br />

ou lae.Ho razaun hirak<br />

ne’e Xefe 77 ne’e husu ba<br />

Amu Bispu atu labele<br />

husik Amu Parókia Ermera<br />

muda ba fatin seluk.<br />

No nia rasik sente triste<br />

ho Lei Arte Marsiál tanba<br />

iha Lei laran kolia de’it<br />

kona ba Arte Rituál maibé<br />

la kolia Arte Marsiais ho<br />

ida ne’e nia husu ba PR<br />

hato’o ba PN hodi muda<br />

Lei refere.<br />

Tanba tuir sira nia<br />

hare Arte Rituál hanesan<br />

Arte ne’ebé haburas Kultura<br />

rai ida no hatudu ba<br />

mundu katak ne’e mak<br />

Kultura Timor.<br />

No husu ba Igreja no<br />

Governu atu labele konvoka<br />

uluk Arte Marsiais<br />

atu sai mata dalan ba pás<br />

maibé Governu tenke<br />

konvoka uluk lider komunitaria<br />

no partidu polítika<br />

iha Ermera hotu atu<br />

kria ou implementa pás<br />

la’ós Arte Marsiais tanba<br />

sempre sai vítima ba ida<br />

ne’e, ho ida ne’e husu ba<br />

Governu atu hare ida ne-<br />

’e no atravesa Igreja sai<br />

moderadór.<br />

Fatin hanesan tuir<br />

Konselleiru KORKA Francisco<br />

Alves dos Santos<br />

husu ba PR atu hala’o<br />

diálogu ho Arte Marsiais<br />

iha Distritu hotu atu bele<br />

kria pás no estabilidade<br />

iha rai laran no husu ba<br />

Amu Bispu atu labele<br />

muda Amu Parókia Ermera<br />

tanba povu no joven<br />

iha Ermera tomak<br />

presiza loos Amu na’in<br />

rua ne’e nia prezensa.<br />

Husu mós ba PR atu<br />

rekoñese Arte Marsiais<br />

no Arte Rituál atu ne’e<br />

Arte Marsiais hotu-hotu<br />

bele la’o ba oin tanba hare<br />

ba pasadu nunka hateten<br />

ida ne’e aat maibé agora<br />

rai ne’e Ukun An no<br />

PN sira bele kria Lei atu<br />

akumula Arte hotu ba<br />

oin.(diz)<br />

Arte..>>.Husi pajina.................11<br />

Estadu demokrátiku buka<br />

kada tinan ou fulan hadi’a<br />

hodi di’ak liu tan. Aleinde<br />

ne’e PR mós informa<br />

tan katak iha fulan Outubru<br />

iha Ramelau primeira<br />

vés iha istória,” ita hala’o<br />

Festivál Múzika Kultura<br />

Timorénsia, atividade<br />

ne’e la’ós atu rona<br />

de’it múzika no hare maibé<br />

halibur grupu hotuhotu<br />

husi Timor-Leste<br />

tomak. hotu ba Ramelau<br />

no Governu sei hala’o<br />

konstrusaun iha ne’ebá<br />

atu tinan hala’o Festivál<br />

boot iha ne’ebá.<br />

Iha fatin hanesan Bispu<br />

Dioseze Dili Don Alberto<br />

Ricardo da Silva, enkontru<br />

ne’ebé hala’o ne’e<br />

importante maibé buat<br />

hotu tenke iha espresaun<br />

no Justisa atu buat hirak<br />

ne’e bele la’o ba oin.<br />

Foin daudauk Timor<br />

hetan tan Dioseze foun<br />

Maliana ho ida ne’e fulan<br />

Agostu Amu Bispu fila ba<br />

Gleno atu hare konstrusaun<br />

Igreja.<br />

Bainhira Amu Parókia<br />

ne’e sai husi Gleno Distritu<br />

Ermera kuaze sai Parókia,<br />

agora tenke prepara<br />

Padre atu servisu ho Amu<br />

Parókia.<br />

Agora daudauk bele<br />

lori servisu ne’e ba oin no<br />

inisiativa ne’e hala’o tuir<br />

Dioseze tolu iha Timor<br />

laran tomak.<br />

Portantu iha okaziaun<br />

ne’e mós Amu Bispu husu<br />

ba Arte Marsiál sira atu<br />

kaben karik fó sira nia<br />

ona ba Padre tanba Padre<br />

barak mak bele rezolve,<br />

tanba problema mosu<br />

iha povu nia leet.<br />

“Padre barak iha razaun<br />

tanba ne’e ita presiza<br />

duni Padre barak. Maibé<br />

padre la’ós monu husi<br />

Lalehan ho ida ne’e família<br />

sira tenke fó nia oan<br />

atu sai Padre,” hakotu A-<br />

mu Bispu Dioseze<br />

Dili.(diz)<br />

Uza..>>.Husi pajina.................5<br />

povu ba dezenvolvimentu<br />

povu nia moris,”<br />

katak Leki Malik<br />

Tatamou.<br />

Nia espera katak, ho<br />

situasaun ida ne’e atu<br />

liberta povu ne’ebé to’o<br />

agora seidauk iha uma,<br />

bee moos, kestaun hirak<br />

ne’e la’ós ba Veteranus<br />

de’it maibé ba ema hotu.<br />

Portantu OCRN mós<br />

bele liberta povu tanba<br />

uluk funu laran se hirus<br />

matan hasuru kilat musan<br />

ikus mai konsege moris<br />

iha Nasaun Demokrátiku<br />

laran no ba ema hotu bele<br />

kolia sira nia diretu, la’ós<br />

halo krime, oinsá bele<br />

konsege liberta rai ida<br />

ne’e ba oin no ba jerasaun<br />

Timor laran.<br />

Aleinde ne’e objetivu<br />

husi transferénsia naran<br />

husi Órgaun no 8 ba<br />

OCRN atu muda vida<br />

Veteranus nian ba futuru<br />

tanba durante ne’e iha<br />

Lei Veteranus se’i iha<br />

fallansu barak iha laran<br />

tanba ne’e ho meius ida<br />

ne’e bele liberta Veteranus<br />

iha tempu Ukun<br />

Rasik An, tenik Eis Xefe<br />

Órgaun Númeru 8 António<br />

Ai-Tahan Matak.<br />

Matak haklaken liu<br />

tan katak, Órgaun no 8<br />

mak la’o iha Timor laran<br />

tomak hodi lori informasaun<br />

husi Lider Kay Rala<br />

Xanana Gusmão hodi habelar<br />

ba mundu no rai<br />

laran too ohin loron.<br />

Maski nune’e Lei ba<br />

Veteranus hirak ne’e sei<br />

iha Parlamentu, maibé<br />

hala’o seidauk loos no la<br />

justu entaun OCRN<br />

hamriik hodi luta ba<br />

Veteranus sira atu<br />

defende orsamentu ba<br />

Veteranus.<br />

Maski sira asiste beibeik<br />

kona ba aprovasaun<br />

orsamentu iha PN, maibé<br />

realidade sira aprova<br />

osan hirak ne’e hanesan<br />

falsu tanba ne’e nu’udar<br />

Veteranus hamriik filafali<br />

hodi ezije diretu tuir<br />

referénsia Lei Veteranus<br />

labele sai hanesan Veteranus<br />

Portugál nian.<br />

Tenke tau Orden da<br />

Restaurasaun referénsia<br />

da Lei tanba Lei inan la<br />

hatama buat ne’ebé uluk<br />

ba vota iha 30 Agostu<br />

1999 ba Ukun Rasik An<br />

no sira la tama ema<br />

ne’ebé uluk luta mate an,<br />

maibé hatama mak ema<br />

ne’ebé uluk ba oho ema<br />

Rezisténsia iha ai-laran.<br />

OCRN hamriik hodi<br />

aselera hikas Departamentu<br />

165, ne’e mak fallansu<br />

I Kongresu hala’o<br />

iha Bekora durante loron<br />

rua seidauk tau naran no<br />

tau Orden da Restaurasaun<br />

hodi prepara Kongresu<br />

Nasionál no ida-idak<br />

tenke iha relatóriu no<br />

dokumentus atu bele hetan<br />

medalla.<br />

António do Rosário<br />

‘Moruk Fuik’ husu ba Estadu<br />

no Governu iha ona<br />

perioudu rua mak kaer u-<br />

kun, maibé seidauk tau<br />

atensaun ba ema ne’ebé<br />

uluk terus no ba ajuda<br />

buat uitoan ou barak<br />

maibé boot sira ba<br />

promete buat hela barak<br />

mais ohin loron sira nia<br />

promete hanesan folin la<br />

iha.<br />

Aleinde ne’e Estadu<br />

nunka tau atensaun ba<br />

ema terus na’in sira<br />

ne’ebé oferese an tomak<br />

iha tempu luta ba Libertasaun,<br />

maibé sei hala’o<br />

kritériu barak hodi finje<br />

la hatene.<br />

Anjelo dos Remédiu<br />

sente kontente tebes ho<br />

vizaun ida ne’e tanba bele<br />

hamoris fila-fali sira nia<br />

ezijénsia durante<br />

ne’e.(sto)<br />

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!