Fachowy Elektryk 2/2014

2/2014 

kwiecień 2014 

ISSN 1643-7209

Tema.indd 1 2014-04-25 13:09:11

Drodzy czytelnicy! 

www.fachowyelektryk.pl 

Wydawca: 

Wydawnictwo Target Press 

sp. z o.o. sp. k. 

Gromiec, ul. Nadwiślańska 30 

32-590 Libiąż 

Biuro w Warszawie: 

ul. Hajoty 53/2, 01-821 Warszawa 

tel. +48 22 635 05 82 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Redaktor Naczelna: 

Małgorzata Dobień 

tel. kom. 502 255 773 

malgorzata.dobien@targetpress.pl 

Dyrektor Marketingu i Reklamy: 

Robert Madejak 

tel. kom. 512 043 800 

robert.madejak@targetpress.pl 

Dział Promocji i Reklamy: 

Mariusz Ćwirta 

tel. kom. 728 950 227 

mariusz.cwirta@targetpress.pl 

Andrzej Kalbarczyk 

tel. kom. 531 370 279 

andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl 

Marcin Sikora 

tel. kom. 515 251 052 

marcin.sikora@targetpress.pl 

Ryszard Staniszewski 

tel. kom. 503 110 913 

ryszard.staniszewski@targetpress.pl 

Dyrektor Zarządzający: 

Robert Karwowski 

tel. kom. 502 255 774 

robert.karwowski@targetpress.pl 

Adres Działu Promocji i Reklamy: 

ul. Hajoty 53/2, 01-821 Warszawa 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Prenumerata: 

prenumerata@fachowyelektryk.pl 

Skład: 

K2DESIGN Krzysztof Frankowski 

k2design.frankowski@gmail.com 

Druk: 

VMG PRINT 

Redakcja nie zwraca tekstów 

niezamówionych, zastrzega sobie prawo 

ich redagowania oraz skracania. 

Nie odpowiadamy za treść 

zamieszczonych reklam. 

ISSN 1643-7209 

Przed nami najbardziej burzowy sezon w roku. Wyładowania atmosferyczne, 

oprócz wspaniałych doznań estetycznych, mogą przynieść wiele 

szkód w instalacjach elektrycznych. Warto więc przypomnieć sobie normy 

i wytyczne dotyczące projektowania i wykonywania instalacji odgromowej. 

Na łamach Fachowego Elektryka przybliżamy wybrane zagadnienie. 

Kiedy już będziemy pewni, że nasz budynek jest bezpieczny, możemy pomyśleć 

o zmodernizowaniu instalacji elektrycznej. Nowe standardy, jakie 

wprowadza automatyka budynkowa, wyznaczają kierunek rozwoju branży 

i - co się z tym łączy - edukacji instalatorów. Młodzież szkół technicznych 

jest już przygotowana, przynajmniej mentalnie, na tę zmianę. Ale zanim 

obecni nastolatkowie wdrożą się w zawód, potrzeba jeszcze kilku lat. 

I jest to czas na zmianę myślenia i podejścia do zawodu doświadczonych 

fachowców. O możliwościach rozwoju w tym kierunku wspomina w wywiadzie 

Jan Worobiec, prezes Stowarzyszenia KNX Polska. Chętnych do poszerzania 

wiedzy w tym zakresie zapraszamy do przeanalizowania kolejnego 

już z cyklu artykułu, przedstawiającego podstawy projektowania instalacji 

w standardzie KNX. 

SPIS TREŚCI 

6 Aktualności 

10 Nowości 

Małgorzata Dobień 

redaktor naczelna 

16 W gąszczu przepisów czyli o projektowaniu i wykonawstwie instalacji odgromowych 

22 Gniazdko w podłodze czyli instalacja w biurze 

28 Przegląd puszek podłogowych 

32 Systemy prowadzenia instalacji 

34 Rozwiązania dla automatyki i budowy maszyn 

36 Ograniczniki przepięć 

38 HYUNDAI U-Series 

40 Bezpieczny dom 

42 Zasilacze awaryjne 

48 Ekologiczne systemy zasilania UPS firmy Eaton 

50 Innowacyjne gniazda i łączniki firmy Karlik Elektrotechnik sp. z o.o. 

52 Z nową elektroniką Berker by Hager życie staje się prostsze 

54 Wizualizacja systemu KNX – realizacja praktyczna, cz. 3 

57 Smart Home – nowy standard instalacji 

60 Komfortowe oszczędzanie energii 

62 Bezprzewodowe instalacje automatyki budynkowej – wady i zalety 

64 Mierniki cęgowe coraz nowocześniejsze 

68 FLIR wprowadza nową linię narzędzi do badań i pomiarów 

70 Przegląd pirometrów firmy Fluke 

72 Strefa EX – oprawy oświetleniowe do zadań specjalnych 

76 Oświetlenie ergonomiczne – idea „dobrego” światła 

78 Wycinaki do otworów Energotytan 2014 

80 Praktyczne podejście do edukacji 

81 Układ sterowania wjazdem/wyjazdem na parking 

82 Pozytywne wibracje

Fot.: Sonel 

TEMAT NUMERU 

Mierniki rezystancji izolacji 

Producenci nowoczesnych testerów 

rezystancji izolacji stawiają przede 

wszystkim na bezpieczeństwo użytkownika. 

Urządzenia np. rozpoznają 

charakter napięcia, przerywając badanie 

lub je kontynuując. To jednak 

tylko jedna z wielu nowych opcji... 

Czytaj od str. 54

AKTUALNOŚCI 

Fachowego Elektryka 

Jest już dostępny nowy Katalog Rittal! 

Nakład 220 tys. egz., 20 języków, 744 strony – oto parametry 

nowego Katalogu Rittal 2014/2015. W swoim katalogu produktów 

firma chce jeszcze lepiej informować rynki przemysłu 

i IT na całym świecie o całym seryjnym programie systemowym. 

To przejrzyste i praktyczne, ułatwiające zamawianie 

narzędzie, w wersji drukowanej i online jest już dostępne. 

Niezależnie od tego, czy są to konstruktorzy rozdzielni, czy 

specjaliści ds. centrów danych, w nowym katalogu klienci 

z przemysłu i IT łatwo i szybko uzyskają aktualne informacje 

dotyczące zamawiania całego programu systemowego 

Rittal. Dzięki przejrzystej nawigacji i praktycznym zakładkom, 

użytkownik w mgnieniu oka znajdzie odpowiednie rozwiązania 

w zakresie szaf sterowniczych, rozdziału mocy, klimatyzacji, 

infrastruktury IT oraz oprogramowania i serwisu. 

Praktyczne odnośniki przez jednoznaczne przyporządkowanie 

prowadzą do odpowiednich akcesoriów oraz produktów 

alternatywnych. 

Ponadto, dzięki powiązaniu z informacjami na stronie internetowej 

(www.rittal.pl) dostępne są dodatkowe, szczegółowe 

informacje o produktach i wsparcie - jak aktualne modele 

3D CAD, atesty na całym świecie, szczegółowe opisy, kompletne 

instrukcje montażu, deklaracje zgodności poszczególnych 

produktów oraz pomoce konfiguracyjne i narzędzia 

do projektowania. 

Nowy Katalog przedstawia też zalety łańcucha tworzenia 

wartości Eplan, Rittal i Kiesling oraz korzyści dla odbiorców 

w budowie urządzeń sterowniczych i rozdzielczych. 

Przedstawiono również pierwsze standardowe centrum 

danych RiMatrix S. 

Źródło: Rittal 

6 Fachowy Elektryk 2•2014

AKTUALNOŚCI 


Wielofunkcyjne testery instalacji 

i multimetry w promocyjnych zestawach 

W trwającej do 30 czerwca wiosennej promocji 

Fluke, przy zakupie testerów Fluke 

1652C, Fluke 1653B i Fluke 1654B klienci 

otrzymają w prezencie testery napięcia i ciągłości 

obwodu, oprogramowanie oraz - dodatkowo 

- klucze wielofunkcyjne. Promocją 

tą objęte są też multimetry Fluke 115, Fluke 

117 oraz mierniki Fluke 365. Ich nabywcy, 

po zalogowaniu na stronie WWW, otrzymają 

w prezencie próbniki Fluke 2AC. 

W ramach promocji Fluke dostępne są zestawy: 

• Fluke 1652C + Fluke T110 + klucz wielofunkcyjny, 

• Fluke 1653B + Fluke T130 + oprogramowanie 

Fluke DMS + klucz wielofunkcyjny, 

• Fluke 1654B + Fluke T150 + oprogramowanie 

Fluke DMS + klucz wielofunkcyjny. 

Multimetry Fluke 115 i Fluke 117 przeznaczone 

są dla elektryków i techników pracujących 

w budynkach komercyjnych, przemysłowych 

a także „w terenie”. Rozbudowane funkcjonalności 

pozwalają wykonywać pracę szybciej 

i bezpieczniej. Miernik Fluke 365, dzięki 

poręcznym, odłączanym cęgom, umożliwia 

prowadzenie pomiarów w trudnodostępnych 

miejscach. Odczytywanie wyników ułatwia 

duży, podświetlany wyświetlacz. 

Klienci, którzy kupią Multimetry Fluke 115 

i Fluke 117, a także zarejestrują się na stronie 

www.fluke.pl - otrzymają w prezencie bezkontaktowe 

próbniki napięcia Fluke 2AC. 

Źródło: Fluke 

REKLAMA 

Fachowy Elektryk 2•2014 

7

AKTUALNOŚCI 


Targi Expopower 2014 – podwójnie doładowane 

Majowe targi Expopower to dobra okazja 

by w pierwszym półroczu przyjrzeć 

się międzynarodowym rozwiązaniom 

z zakresu przemysłu wytwarzania energii. 

W Poznaniu wystawcy prezentują 

swoją ofertę z obszaru: energetyki, elektrotechniki, 

oświetlenia, maszyn i urządzeń 

elektrycznych, przewodów i łączników, 

sterowania i kontroli, akcesoriów 

układów automatyki, instalacji odgromowe 

czy budownictwa energetycznego 

i ochrony środowiska w energetyce. Nie 

brakuje także rozwiązań z zakresu telekomunikacji 

energetycznej, smart grids 

czy energii odnawialnej. 

Cyklicznymi wydarzeniami podczas 

targów Expopower są: konferencje naukowo-techniczne 

organizowane przez 

Stowarzyszenie Elektryków Polskich 

(„Energooszczędność w oświetleniu” 

oraz z cyklu „Instalacje elektryczne 

niskiego, średniego i wysokiego napięcia”), 

konferencje tematyczne Polskiego 

Stowarzyszenia Elektroinstalacyjnego 

oraz Polskiego Towarzystwa 

Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej. 

W program wydarzeń targów 

Expopower aktywnie włącza się również 

Enea Operator. 

Warto zarezerwować termin 13‐15 maja 

2014, by zobaczyć na targach Expopower 

najnowsze produkty i technologie 

elektroenergetyczne, a także zapoznać 

się z najlepszymi praktykami w zakresie 

nowoczesnej oraz bezpiecznej energetyki 

i elektrotechniki. 

Dzięki współpracy z partnerami strategicznymi 

targów: ENEA SA oraz 

TIM SA, targi zyskały niezwykłą możliwość 

uatrakcyjnienia ekspozycji, ale również 

sposobność dotarcia do jeszcze szerszej 

grupy profesjonalnych odbiorców. 

Wśród wystawców targów są już między 

innymi: ABB, Mikronika, Elektromontaż 

Poznań SA, Elektrobudowa SA, ENEA 

SA, ENEA Operator, Jean Muller Polska, 

Siba, ZPUE SA. 

Źródło: www.expopower.pl 

Najbardziej wydajna liniowa lampa LED na świecie 

Zespołowi badawczemu firmy OSRAM 

udało się skonstruować najbardziej 

wydajną liniową lampę LED na świecie. 

W porównaniu z powszechnie stosowanymi 

obecnie świetlówkami i źródłami 

LED, nowa lampa zużywa o połowę 

mniej energii, a zarazem znacznie lepiej 

oddaje naturalne barwy. 

To rewolucyjne źródło światła powstało 

w centralnym dziale badań 

firmy OSRAM we współpracy ze specjalistami 

od półprzewodników i lamp 

wyładowczych. 

Lampę, która została przedstawiona przez 

OSRAM podczas targów Light+Building 

2014, charakteryzuje niemal bezprecedensowy 

poziom skuteczności świetlnej 

na poziomie 215 lumenów na wat, 

a więc generuje ona tyle samo światła, 

co dostępne obecnie na rynku świetlówki 

liniowe i źródła LED o dwukrotnie 

większej mocy. Ten rekordowy wynik 

to rezultat połączenia czerwonych chipów 

LED o wysokiej wydajności z zielono-białymi 

diodami elektroluminescencyjnymi 

firmy OSRAM, zawierającymi 

odpowiednio przygotowany luminofor. 

By zminimalizować absorpcję światła, 

wykorzystano innowacyjną, zintegrowaną 

optykę i materiały o najwyższych 

współczynnikach odbicia światła. Lampa 

zasilana jest specjalnie opracowanym 

układem zasilającym o sprawności 

na poziomie 95%. Prezentowany na targach 

produkt emituje strumień świetlny 

o wartości 3900 lumenów, światło 

o barwie ciepłobiałej (o temperaturze 

barwowej 3000 K), osiągając bardzo dobry 

wskaźnik oddawania barw (Ra 90). 

Rozwiązania zastosowane w nowej lampie 

będą wykorzystywane przy opracowywaniu 

nowych produktów firmy 

OSRAM, a seryjna produkcja z użyciem 

nowej technologii rozpocznie się w 2015 

roku. 

Źródło: Osram 

Galeria Sztuki Współczesnej 

Modern Art 

by Schrack Seconet 

na targach Securex 

W dniach 8 – 11 kwietnia br. w Poznaniu 

odbyła się kolejna, jubileuszowa edycja 

Międzynarodowych Targów Zabezpieczeń 

SECUREX 2014. Firma Schrack Seconet 

Polska w znaczący sposób zaznaczyła 

swoją obecność podczas tegorocznych 

targów. Wyjątkowa forma prezentacji najnowszych 

rozwiązań z dziedziny zabezpieczeń 

zaowocowała nagrodami i bardzo 

dobrą frekwencją. Tym razem firma zaprosiła 

do odwiedzenia swojej Galerii Sztuki 

Współczesnej stworzonej w ramach programu 

Modern Art by Schrack Seconet. 

Niekonwencjonalna forma zabudowy powierzchni 

wystawienniczej, a tym samym 

wyjątkowy sposób prezentacji produktów 

(urządzenia producenta jako dzieła sztuki 

wykonane w kilku technikach) zostały 

nagrodzone Medalem ACANTHUS 

AUREUS za uczestnictwo w targach 

ze stoiskiem najbardziej sprzyjającym realizacji 

strategii marketingowej. 

Jednym z eksponatów był system zasysający 

AirSCREEN ASD 535 w wersji 

dla mroźni. Kapituła nagrodziła produkt 

Złotym Medalem MTP SECUREX 2014 

za innowacyjność, najwyższy poziom 

bezpieczeństwa, niezawodność, a przede 

wszystkim - unikalność na rynku dostępnych 

systemów bezpieczeństwa. 

Schrack Seconet Polska składa serdeczne 

podziękowania wszystkim swoim 

klientom i sympatykom, którzy podczas 

tegorocznych Targów Zabezpieczeń 

SECUREX 2014 odwiedzili Galerię Sztuki 

współczesnej Modern Art by Schrack 

Seconet. 

Źródło: Schrack Seconet 


NOWOŚCI 


System Industry Flower 

Oświetlacz standardowy a hemisferyczny? 

System Industry Flower to oprawy oświetleniowe 

wykorzystujące technologię LED. 

Zostały zaprojektowane do zastosowań 

w oświetleniu wnętrzowym, m.in. halach 

magazynowych i wysokiego składowania, 

i przeznaczone do montażu zwieszanego. 

Oprawy wykonano z odlewu aluminiowego 

i nadano im nowoczesny wygląd. Unikalna 

konstrukcja pozwala na kształtowanie rozsyłu 

światła poprzez regulację pochylenia 

płatków opraw. Oprawy występują w trzech 

wersjach – dwupłatkowej, trójpłatkowej 

oraz czteropłatkowej o mocach wynoszących 

odpowiednio 210, 315 i 420 W. Strumień 

świetlny wynosi od 19 200 do 49 000 

lumenów. Trwałość eksploatacyjna opraw 

wynosi 50 tys. godzin pracy. 

www.essystem.pl 

W standardowych oświetlaczach podczerwieni 

promieniowanie emitowane jest 

punktowo. Powoduje to, iż najbardziej rozświetlona 

jest centralna część obrazu, a wraz 

ze wzrostem odległości, od środka ku brzegom 

obraz staje się coraz ciemniejszy, a niekiedy 

nawet zupełnie zaciemniony. Tego 

typu efekt jest widoczny głównie wtedy, 

gdy parametry wykorzystywanego oświetlacza 

są zbyt niskie lub źle dobrane w stosunku 

do kamery. W związku z tym bardzo 

istotny, w szczególności dla kamer hemisferycznych, 

jest właściwy dobór oświetlacza, 

który sprawi, że system monitoringu będzie 

działać poprawnie. 

Rekomendowanymi oświetlaczami dla kamer 

marki Mobotix są profesjonalne oświetlacze 

firmy Elenek. Oferta tego producenta jest 

bardzo szeroka i obejmuje również oświetlacze 

zaprojektowane specjalnie dla kamer 

hemisferycznych. Wykorzystanie zwykłego 

oświetlacza przy kamerze 360°/180° znacznie 

potęguje efekt zaciemnienia obrazu 

na brzegach. By zwalczyć ten problem, firma 

Elenek zaprojektowała oświetlacz IR52 

o zróżnicowanej mocy emisji promieniowania 

w zależności od kąta widzenia kamery. 

W ten sposób 75% światła jest skierowane 

na boki, doświetlając cały obraz. 

www.mobotix.com.pl 

Trójpasmowe świetlówki liniowe T8 

Świetlówki liniowe T8 to wciąż jedne 

z najbardziej popularnych, tradycyjnych 

świetlówek fluorescencyjnych. To właśnie 

one są najczęściej montowane w oprawach 

rastrowych, belkach świetlówkowych 

czy oprawach hermetycznych. W nowych 

świetlówkach T8 marki Kanlux zastosowano 

trójpasmowy luminofor, dzięki czemu 

zapewniają one zwiększoną skuteczność 

świetlną oraz wydajność. Szeroka gama 

modeli T8 i możliwość wyboru między 

trzema różnymi barwami światła, pozwala 

na dopasowanie oświetlenia do indywidualnych 

potrzeb każdego użytkownika. 

Świetlówki T8 marki Kanlux umożliwiają 

uzyskanie wysokiego poziomu natężenia 

światła, przy użyciu znacznie mniejszej 

liczbie źródeł światła, dzięki czemu wspierają 

oszczędzanie energii przy zachowaniu 

najwyższej jakości oświetlenia. Parametry 

tych świetlówek spełniają najwyższe 

standardy dotyczące efektywności energetycznej 

oraz zmniejszenia niekorzystnego 

oddziaływania na środowisko, zgodnie 

z wymogami Unii Europejskiej i wskazaniami 

zawartymi w ekoprojekcie. 

Świetlówki T8 marki Kanlux świetnie 

sprawdzają się zarówno we wnętrzach 

przemysłowych, jak i pomieszczeniach 

użyteczności publicznej, takich jak szkoły 

biura i sklepy. Polecane są również 

do oświetlania garaży, warsztatów, piwnic, 

kotłowni i pralni. 

www.kanlux.pl 


NOWOŚCI 


KWADRA (orbit) - jasność za rozsądną cenę 

Presja cenowa narzucona przez dystrybutorów 

chińskiego oświetlenia awaryjnego, 

wymusza na producencie krajowym ciągłe 

podwyższanie jakości produktów oraz poszukiwanie 

oszczędności, które pozwoliłyby 

znacząco obniżyć ceny. Chcąc zaspokoić 

potrzebę rynku na tani produkt, nadal zapewniający 

duże rozproszenie światła, firma 

HYBRYD wprowadziła do sprzedaży pierwszą 

z opraw tzw. strefy niskich cen. Oprawą 

tą jest KWADRA (orbit), która będzie dostępna 

w wersji standardowej (z przyciskiem 

testu) w natynkowej obudowie o wysokości 

7 cm i boku podstawy o długości 12,7 cm. 

Dlaczego warto: 

n KWADRA (orbit) spełnia zapotrzebowanie 

na dowolnego rodzaju oprawę doświetlającą, 

dzięki szerokiemu asortymentowi 

soczewek pozwalających oświetlać zarówno 

korytarze (wersja ROAD), powierzchnie 

otwarte (wersja AREA), jak i zapewnić 

światło padające asymetrycznie (wersja 

SIDE). 

n KWADRA (orbit) oświetla nawet do 16 m 

drogi ewakuacyjnej, co pozwala na znaczną 

oszczędność kosztów montażu i eksploatacji 

poprzez zmniejszenie liczby opraw potrzebnych 

na obiekcie. 

n KWADRA (orbit) dzięki produkcji wysoko 

seryjnej i optymalizacji kosztów podzespołów 

będzie dostępna w wyjątkowo atrakcyjnej 

cenie (sugerowana cena detaliczna 

149 zł netto). 

n KWADRA (orbit) będzie dostępna wyłącz 

nie w sprzedaży u dystrybutorów hurtowych, 

takich jak ALFA-ELEKTRO, 

ELEKTROSKANDIA, FEGA, GRODNO, 

ONNINEN, TIM i innych. 

www.hybryd.com.pl 

Nowości od ES-SYSTEM na Targach 

Light & Building we Frankfurcie 

Spółka ES-SYSTEM podczas targów branży oświetleniowej Light & 

Building we Frankfurcie zaprezentowała szeroką ofertę opraw LED, 

w tym 20 zupełnie nowych systemów oświetleniowych. 

Bardzo dużym zainteresowaniem wśród odwiedzających cieszyła się 

nowa linia opraw OPPOSITE o ciekawym geometrycznym designie. 

System OPPOSITE to oprawy zaprojektowane do zastosowań m.in. 

w biurach, hotelach i galeriach handlowych, przeznaczone do montażu 

na ruszcie lub w stropie podwieszanym. Stalowa ramka oraz korpus 

wykonany z blachy aluminiowej zapewniają oprawom wyjątkową 

trwałość. Oprawy o mocy 46 – 48 W emitują strumień świetlny o wartości 

równej 4100 – 4200 lumenów. 

Wszystkie oprawy zaprezentowane przez ES-SYSTEM to produkty 

wykorzystujące technologię LED. 


Oprawy (od góry): OPPOSITE 1 IN, 

OPPOSITE 1 OUT, OPPOSITE 2 IN, 

OPPOSITE 2 OUT. 

Nowa czujka kurtynowa z certyfikatem EN stopień 3 

Nowa seria profesjonalnych czujek kurtynowych 

TriTech+ z funkcją antymaskingu 

uzupełnia asortyment profesjonalnych czujek 

ruchu oferowanych przez Bosch Systemy 

Zabezpieczeń. 

Czujka jest optymalnym rozwiązaniem 

do monitorowania długich, wąskich przestrzeni 

w zastosowaniach wewnętrznych, 

takich jak korytarze, witryny sklepowe, 

rampy załadowcze czy korytarze magazynowe. 

Produkt oferuje wybór obszaru 

monitorowanego (za pomocą mikroprzełączników): 

30 × 2,6 metra lub 8 × 1 metr. 

Niezależnie od wymiarów monitorowanego 

obszaru, technologia przetwarzania 

sygnału Bosch Sensor Data Fusion łączy 

detektor pasywny podczerwieni (PIR) 

i mikrofalowy radar dopplerowski o ultraniskiej 

mocy z wbudowanymi detektorami 

środowiskowymi, co zapewnia najwyższą 

niezawodność działania wśród czujek ruchu 

dostępnych na rynku. 

Źródło: Robert Bosch 


NOWOŚCI 


Nowatorskie przepusty kablowe 

Często o niezawodności pracy urządzenia 

może decydować sposób wprowadzania 

przewodów do obudowy oraz zastosowana 

metoda ochrony kabli. Istotne są zarówno 

jakość stosowanych podzespołów, jak i łatwość, 

szybkość oraz powtarzalność montażu. 

Na szczególną uwagę zasługują tutaj 

przepusty dławiące Rutaseal ® oraz Klikseal ® , 

będące elementem oferty ASTE, które 

są nowatorskim rozwiązaniem dla producentów 

maszyn, elektroniki i sterowania, 

opraw oświetleniowych czy skrzynek i szaf 

rozdzielczych. Przepusty dławiące łączą 

zalety tradycyjnych dławnic i przepustów 

ochronnych. Chronią izolację przewodu 

jak zwykłe przepusty, dodatkowo zapewniając 

wysoki stopień ochrony (IP 67) 

i częściową ochronę przed wyrwaniem 

przewodu z obudowy. Montaż przepustów 

Rutaseal ® czy Klikseal ® jest bardzo prosty. 

Nie wymaga użycia żadnych narzędzi wystarczy 

wcisnąć przepust w otwór. W wielu 

zastosowaniach mogą one z powodzeniem 

zastępować tradycyjne dławnice kablowe, 

co pozwala skrócić czas montażu 

i jego koszty. Przepusty dławiące posiadają 

membranę zamykającą otwór. Do czasu 

przebicia membrany przez przewód mogą 

pełnić rolę zaślepek, zapobiegając wnikaniu 

pyłu lub wilgoci do obudowy urządzenia. 

Jest to szczególnie istotne przy transporcie 

i magazynowaniu urządzeń. 

www.aste.pl 

Osprzęt elektryczny do zadań specjalnych 

Wydawać się może, że pod powszechnie 

znanym pojęciem „osprzęt elektryczny” kryją 

się tylko klasyczne łączniki i standardowe 

gniazda. Tymczasem w tej kategorii produktowej 

zawiera się również szeroka gama akcesoriów 

dodatkowych. Na uwagę zasługuje 

seria Karo z oferty Ospel. Linia ta, poza klasycznymi 

łącznikami i gniazdami, zawiera 

również wygodne i funkcjonalne ściemniacze 

oraz regulatory temperatury. W pierwszym 

przypadku do wyboru są tradycyjne 

ściemniacze przyciskowo-obrotowe, a także 

bardziej zaawansowane ściemniacze wielofunkcyjne, 

którymi sterować można pilotem 

na podczerwień lub dotykiem. Dzięki 

nim można szybko i płynnie zmienić stopień 

natężenie światła w salonie czy sypialni. 

W rzadziej używanych wnętrzach, 

takich jak korytarz, spiżarnia czy garaż, 

przydatnym akcesorium okazać się może 

natomiast elektroniczny czujnik ruchu, który 

samodzielnie włączy oświetlenie, kiedy 

ktoś wejdzie do pomieszczenia. Zarządzenie 

ogrzewaniem w domu ułatwią z kolei praktyczne 

regulatory temperatury. Linia produktów 

Karo firmy Ospel oferuje regulatory 

z sondą podpodłogową, idealne do pomieszczeń, 

w których zastosowano elektryczne 

lub wodne ogrzewanie podłogowe, a także 

nowoczesne regulatory z czujnikiem napowietrznym. 

Będą one samodzielnie kontrolować 

temperaturę w domu i dostosowywać 

ją do parametrów zaprogramowanych 

wcześniej przez domowników. Warto zaznaczyć, 

że wszystkie akcesoria dodatkowe 

firmy Ospel to rozwiązania podtynkowe 

i w wielu wariantach kolorystycznych. 

www.ospel.com.pl 

Nowa seria niezawodnych 

UPS-ów jednofazowych 

FAST Group wprowadza na rynek najnowszy produkt szwajcarskiej firmy Newave (grupa 

ABB) - nową serię niezawodnych UPS-ów jednofazowych. Rodzina ta składa się z pięciu 

różnych modeli o mocach: 1, 2, 3, 6 i 10 kVA i w zestawieniu z innymi produktami na rynku 

charakteryzuje się współczynnikiem mocy 0,9 oraz bardzo wysoką sprawnością (97% 

w trybie ECO i do 93% w trybie VFI). Produkt jest dostępny zarówno w wersji rack, jak 

i tower (możliwość konfiguracji u klienta). Zasilacze o mocach 6 i 10 kVA mają możliwość 

pracy równoległej, co pozwala na zwiększanie mocy urządzenia poprzez rozbudowę lub też 

uzyskanie nadmiarowości, aby uzyskać większą niezawodność. UPS jest konstrukcji true 

on-line z podwójnym przetwarzaniem, VFI i klasy SS 111 (wg PN-EN 62040‐3), co gwarantuje 

najwyższą klasę urządzenia. 

www.FAST-Group.com.pl 


NOWOŚCI 


Kamera termowizyjna M15D-Thermal już dostępna 

Oferta marki Mobotix została wzbogacona 

o kamery termowizyjne. Nowe kamery bazują 

na platformie podwójnej kamery M15D 

i posiadają jej wszystkie dotychczasowe 

właściwości i funkcje, obejmujące między 

innymi analizę obrazu z przetwornika 

termowizyjnego z zaawansowanym algorytmem 

detekcji ruchu MxActivity Sensor. 

Dodatkowo, oprócz jednego termowizyjnego 

przetwornika obrazu, do kamery można 

dołożyć wysokiej rozdzielczości (5 MP), 

kolorowy lub cz/b przetwornik z jednym 

z dostępnych obiektywów, uzyskując 

w ten sposób najlepszy z możliwych system 

ochrony perymetrycznej i monitoringu. 

Aby jeszcze bardziej zwiększyć niezawodność 

systemu ochrony możemy wykorzystać 

standardowe funkcje kamer marki 

Mobotix. Przykładowo, poprzez aktywację 

dodatkowej czujki PIR oraz czujnika 

temperatury i wstrząsów, można automatycznie 

wywołać zdarzenie alarmowe. Dodatkowo, 

użycie wbudowanego mikrofonu 

i głośnika z dwukierunkową transmisją 

audio umożliwia rozmowę z osobą znajdującą 

się przed kamerą oraz odtwarzanie 

komunikatów głosowych bezpośrednio 

z kamery. Cała wymieniona funkcjonalność 

oraz pozostałe zalety kamery M15D- 

-Thermal, gwarantują jej wysoką pozycję 

na rynku CCTV. 

www.mobotix.com.pl 

Inteligentny ogranicznik przepięć do 

ochrony interfejsów transmisji danych 

REKLAMA 

Nowy ogranicznik przepięć z rodziny Plugtrab w wykonaniu 

PT-IQ-5-HF, rozpoczyna inteligentną grupę ograniczników przepięć 

do ochrony interfejsów danych. Parametry ogranicznika umożliwiają 

stosowanie go jako zabezpieczenie transmisji szybkich magistral 

takich jak Profibus, RS 485, Interbus, Canbus czy Modbus. 

Rodzina Plugtrab PT-IQ oferuje ciągły nadzór nad elementami 

ograniczającymi układu ochronnego. Graniczne obniżenie parametrów 

w wyniku przepięć jest natychmiast rozpoznawane i wykazywane. 

Wyświetlany żółty status wskazuje osiągnięcie granicy 

sprawności w wyniku działania częstych przepięć. W tym momencie 

ogranicznik nadal funkcjonuje i system jest nadal chroniony. 

Wymiana elementu na czas chroni przed dodatkowym serwisem. 

Pełne przeciążenie ogranicznika wskazuje kolor czerwony, 

co oznacza, że system nie jest chroniony. 

www.phoenixcontact.com 


15

PORADY 


W gąszczu przepisów 

czyli o projektowaniu i wykonawstwie 

instalacji odgromowych 

Instalacje odgromowe muszą być wykonane przez 

specjalistów branży elektrycznej. Etap montażu to jednak 

tylko uwieńczenie skomplikowanego procesu analizy 

ryzyka, określania klasy odgromowej i projektowania, 

który w rygorystyczny sposób regulują skomplikowane 

przepisy i normy. 

Więcej 

informacji 

o instalacjach 

odgromowych 

znajdziesz na 

www.fachowy 

elektryk.pl 

Fot.: ELKO-BIS 

Fot. 1. 

Obowiązek stosowania instalacji chroniącej od wyładowań atmosferycznych dotyczy obiektów wyszczególnionych w Polskiej 

Normie, czyli obiektów użyteczności publicznej, przemysłowych, domów o wysokości powyżej 15 m itd. 

Niestety, świadomość inwestorów dotycząca 

instalacji odgromowych wciąż 

jest niewielka. Większą uwagę zwracamy 

na systemy przeciwpożarowe czy 

zabezpieczające przed włamaniem, 

choć wyładowania atmosferyczne mogą być 

równie brzemienne w skutkach. Nie możemy 

zapomnieć, że zastosowanie instalacji 

odgromowej jest w większości przypadków 

konieczne. Kolejne etapy projektowania oraz 

wykonania systemu są ściśle określone przez 

Polskie Normy, a także skomplikowaną normę 

PN-EN 62305, a wszystkie elementy instalacji 

powinny posiadać odpowiednie certyfikaty 

i dopuszczenia. 


PORADY 


Fot. 2. 


Przepisy w szczegółowy sposób 

określają zagrożenia i odpowiednie 

do niego środki ochrony odgromowej. 

Obowiązujące normy i ustawy 

Projektując oraz wykonując instalacje odgromowe, 

musimy kierować się treścią poszczególnych 

norm i ustaw. Są to: 

• seria norm PN-EN 62305 (cz. 1 – 4) 

Ochrona odgromowa, 

• norma PN-IEC 60364‐4‐443:1999 Instalacje 

elektryczne w obiektach budowlanych 

– Ochrona przed przepięciami 

– Ochrona przed przepięciami 

atmosferycznymi lub łączeniowymi, 

• seria norm PN-EN 62561 (cz. 1- 7) Elementy 

urządzenia piorunochronnego 

(LPSC), 

• Ustawa o Normalizacji, z dnia 12 września 

2002 r., 

• oraz Rozporządzenie Ministra Infrastruktury 

w sprawie „Warunków technicznych, 

jakim powinny odpowiadać 

budynki i ich usytuowanie” z kolejnymi 

zmianami. 

Podstawą projektowania instalacji odgromowej 

jest norma PN-EN 62305, regularnie 

modernizowana i rozbudowywana. 

Zawarte w niej zapisy dotyczą przede 

wszystkim środków ochrony niezbędnych 

do redukcji szkód fizycznych i zagrożenia 

życia oraz awarii urządzeń elektrycznych 

i elektronicznych w obiekcie i obsługujących 

obiekt. Mimo iż obowiązuje 

od kilku lat, w wielu publikacjach określa 

się ją jako „nową” – zapewne ze względu 

na to, iż całkowicie zmieniła zasady 

projektowania instalacji odgromowych 

ustalone przez poprzednio obowiązujące. 

PN-EN 62305 stanowi dosłowne tłumaczenie 

angielskiej wersji Normy Europejskiej, 

co niestety niejednokrotnie rodzi 

problemy w jej interpretacji. Zastanawia 

szczególnie nie obligatoryjny, a informacyjny 

ton niektórych sformułowań. 

Co prawda stworzono obowiązującą aktualizację 

norm, jednak tylko w wersji anglojęzycznej 

(EN 62305‐2011). 

Norma składa się z czterech rozbudowanych 

części dotyczących: 

• PN-EN 62305‐1 Ochrona odgromowa. 

Część 1. Zasady ogólne. 


Część 2. Zarządzanie ryzykiem. 


Cześć 3. Uszkodzenie fizyczne obiektów 

i zagrożenie życia. 


Część 4. Urządzenia elektryczne i elektroniczne. 

Fot. 4. 

Fot. 3. 

Podstawą jest treść normy PN-EN 62305. Możemy spotkać się z określeniem „nowa 

norma”, ponieważ wprowadza znaczące zmiany do zasad projektowania instalacji 

odgromowej. 


W razie konieczności użycia 

zwodów pionowych podwyższonych 

stosuje się maszty odgromowe 

wolnostojące. 

Fot.: RST 


17

PORADY 


Istotne są również wymagania dotyczące 

elementów przyłączeniowych, w tym także 

odporności na oddziaływanie pioruna 

w klasie H (PN-EN 62561‐1:2012) oraz 

pomiary i badania dla masztów odgromowych 

(PN-77/B-0211, z późniejszymi zmianami). 

Przepisy jednoznacznie informują, 

że należy wybierać elementy instalacji wysokiej 

jakości, co dodatkowo powinno być 

poświadczone odpowiednimi certyfikatami 

i badaniami. Brak tych dokumentów może 

nie tylko uniemożliwić odbiór realizowanego 

obiektu, ale też zablokować wypłatę 

ewentualnego odszkodowania. 

Znormalizowane są także wspomniane wymagania 

dla elementów urządzenia piorunochronnego 

LPSC (ang. Lightning Protection System 

Component), ponieważ ich jakość ma kluczowe 

znaczenia dla trwałości oraz prawidłowej 

pracy instalacji piorunochronnych LPS, z czego 

część projektantów i wykonawców nie 

zdaje sobie sprawy. Seria norm PN-EN 62561 

dotyczy m.in. wszelkiego rodzaju elementów 

połączeniowych instalacji odgromowej, przewodów 

stosowanych na zwody, przewody odprowadzające 

i uziomy itd. 


Fot. 5. 

Ochrona odgromowa rurociągów 

powinna być dopasowana do ich 

konstrukcji oraz zastosowanych 

rozwiązań antykorozyjnych. 

Rozporządzenie Ministra z dn. 12 kwietnia 

2002 r. jasno informuje nas o obowiązku 

wyposażania budynków w instalację 

chroniącą od wyładowań atmosferycznych. 

Dotyczy to budynków wyszczególnionych 

w Polskiej Normie obejmującej ochronę odgromową 

obiektów budowlanych – przede 

wszystkim obiektów użyteczności publicznej, 

przemysłowych, domów wykonanych 

z materiałów łatwopalnych, o wysokości 

przekraczającej 15 m i powierzchni większej 

niż 500 m². W Rozporządzeniu przeczytamy 

również, że zarówno nowe, jak i zmodernizowane 

instalacje elektryczne muszą zostać wyposażone 

w urządzenia ochrony przepięciowej. 

Ustawa o Normalizacji mówi natomiast, 

że wszystkie Polskie Normy straciły obligatoryjność, 

jednak – w myśl rozdz. 3, art. 5, p. 4 

ustawy, na wspomniane normy można wciąż 

powoływać się w przepisach prawnych. 

Czy instalacja LPS jest konieczna? 

Czy wdrożenie systemu ochrony odgromowej 

w danym budynku jest konieczne i jak 

zaawansowana powinna być? O tym należy 

zadecydować, kierując się oceną ryzyka 

EKSPERT Fachowego 

Elektryka 

Obowiązkowe normy 

Od wielu lat toczą się 

mgr inż. Tadeusz Masłowski dyskusje dotyczące 

inżynier produktu, projektant obowiązku stosowania 

polskich norm. Podejmują 

je często produ- 

ELKO-BIS Systemy Odgromowe 

Sp. z o. o. 

cenci lub dystrybutorzy 

elementów budowlanych, 

których parametry nie są zgodne z normami polskimi. 

Powołują się przy tym na zapisy ustawy o normalizacji 

oraz wiedzę inżynierską. Tak jest również 

w przypadku instalacji odgromowych. Jest jednak znana 

wykładnia prawna, która mówi, że normy wpisane 

do załącznika Rozporządzenia Ministra Infrastruktury 

w sprawie warunków technicznych, jakim powinny 

odpowiadać obiekty budowlane są obowiązkowe. Nie 

wchodząc w spory prawne niekwestionowane są rozwiązania 

oparte na zestawie norm PN-EN 62305. 

Zasadniczą zmianą w normach PN-EN 62305 jest kwalifikacja 

obiektów budowlanych do klas ochrony odgromowej. 

Określenie klasy ochrony odgromowej należy 

do projektanta branży elektrycznej, po analizie ryzyka 

według procedur określonych w zeszycie nr 2 normy 

PN-EN 62305. Analiza ryzyka jest skomplikowanym zagadnieniem 

obliczeniowym przyjmującym wiele współczynników 

– środowisko projektantów oczekuje więc 

uproszczenia metod obliczeniowych. Znane są przykłady 

kwalifikacji klas ochrony odgromowej do obiektów 

na podstawie zwięzłych tabel, znacznie usprawniających 

pracę projektantów. Jednak do tej pory obowiązującą 

procedurą w Polsce jest analiza ryzyka według 

PN-EN 62305. 

Określenie klasy ochrony odgromowej obiektu budowlanego 

determinuje zasady wymiarowania stref 

ochronnych. Sposoby wyznaczania stref ochronnych 

znane są z poprzednio obowiązujących norm: za pomocą: 

kąta ochronnego, toczącej się kuli, siatki zwodów. 

W normach PN-EN 62305 podane są nowe parametry, 

które należy przyjąć w danej klasie ochrony 

odgromowej. Do nich należą wartość kąta ochronnego 

w zależności od wysokości płaszczyzny pracy, promień 

toczącej się kuli, jak również wymiary oczka siatek 

zwodów i inne. 

Znacznie rozbudowana metodyka wyznaczania stref 

ochronnych nakłada na projektantów większe obciążenia 

i obowiązki. Pociąga to za sobą potrzebę korzystania 

z wyspecjalizowanych narzędzi ułatwiających proces 

projektowania. Takim narzędziem może być program 

do projektowania instalacji odgromowych Elko-Bis CAD. 

Jest to pierwszy i jak na razie jedyny w tej klasie program 

napisany przez polskich specjalistów. Elko-Bis 

CAD pracuje w środowisku programów CAD jako tzw. 

„nakładka”. Poza możliwościami wykonywania grafiki 

inżynierskiej i zestawień elementów program oferuje 

kalkulatory do wyznaczania stref ochronnych i odstępów 

izolacyjnych metodą numeryczną. Zaimplementowane 

w programie rysunki masztów i stref ochronnych 

umożliwiają wyznaczanie stref ochronnych również 

metodą graficzną. 


PORADY 


REKLAMA 

Fot. 6. 

Według normy PN-EN 62305 projektujący instalację odgromową 

powinien posiadać dogłębną wiedzę dotyczącą elektrycznych 

i mechanicznych skutków wyładowania piorunowego 

oraz zasad kompatybilności elektromagnetycznej. 

szkód spowodowanych wyładowaniami piorunowymi, w czym pomaga 

nam treść normy PN-EN 62305‐2. Pod uwagę bierzemy ogromną 

ilość składowych, jak parametry dotyczące cech konstrukcyjnych 

budynku, jego wyposażenia i usytuowania. Następnie obliczamy 

akceptowaną dla danej realizacji wartość ryzyka (czyli prawdopodobieństwa 

wystąpienia w obiekcie szkód spowodowanych przez doziemne 

wyładowania piorunowe w ciągu roku), od niej zaś zależy 

dobór środków ochrony dla obiektu i jego wyposażenia. 

Jeśli podczas analizy warunków obiektu oraz wszystkich dostępnych 

parametrów specjalista dojdzie do wniosku, że zastosowanie urządzeń 

ochrony odgromowej LPS nie jest niezbędne, a ryzyko szkód 

byłoby minimalne, wtedy należy wdrożyć zabezpieczenie przed przepięciami 

w postaci ograniczników przepięć SPD. 

Wykonywanie instalacji 

Nawet nie między wierszami poszczególnych norm, a bardzo dosłownie, 

możemy wyczytać, że niezwykle ważny jest etap poprzedzający 

wykonanie instalacji odgromowej – czyli etap zbierania informacji 


Fot.: RST 

Fot. 7. 

Ważną kwestią jest zabezpieczenie elementów instalacji 

przed korozją. 


19

PORADY 


Fot.: RST 

Fot. 8. 

Przykład uziomu pionowego 

pomiedziowanego, gwintowanego. 

i projektowania. Projektant systemu powinien 

dysponować podstawowymi danymi 

dotyczącymi przeznaczenia, konstrukcji 

oraz lokalizacji budynku, aby ustalić stopień 

ryzyka oraz konieczny stopień ochrony. 

Analizując ryzyko (na podstawie treści 

Części 2. normy PN-EN 62305), projektant 

branży elektrycznej opiera się na przeróżnych 

współczynnikach, jak utrata zdrowia, 

życia czy dziedzictwo kulturowe; identyfikuje 

typy strat, ustala komponenty ryzyka, 

co w związku z ogromną ilością zmiennych 

jest niezwykle trudnym zadaniem. Ocena 

ryzyka stanowi zaś podstawę do określenia 

klasy ochrony odgromowej. 

Następnie opracowywany zostaje plan 

ochrony odgromowej – całościowy lub 



Błędy popełniane przy projektowaniu 

i realizacji współczesnych instalacji 

ochrony odgromowej 

dr inż. Tomasz Maksimowicz, 

dr inż. Mirosław Zielenkiewicz 

RST Sp. j. 

Aktualna seria norm 

ochrony odgromowej 

PN-EN 62305, pomimo 

obowiązku jej stosowania 

od 21 marca 2011 r. 

wynikającego z rozporządzenia Ministra Infrastruktury 

(Dz.U. 239 poz. 1597 z 2010 r.) w sprawie zmian do warunków 

technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki 

i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 r., nr 75, poz. 690), 

ciągle dostarcza wielu problemów zarówno na etapie 

projektowania, jak również w późniejszej realizacji inwestycji. 

Najczęściej popełniane błędy wynikają przede 

wszystkim z niestosowania się do zaleceń obowiązujących 

norm, słabej ich znajomości, jak również stopnia 

skomplikowania zawartych w normach informacji. 

Klasa instalacji odgromowej 

Niestety, najczęściej błędy popełniane są już we wstępnym 

etapie projektowania, gdyż klasa instalacji odgromowej 

(LPS) przyjmowana jest albo bez jakichkolwiek 

wyliczeń, albo jest określana na podstawie nieobowiązujących 

już norm serii PN-E 05003. Powszechnie 

wiadomo, że obecnie klasa LPS określana powinna być 

na podstawie analizy ryzyka zagrożenia piorunowego 

wg 2. arkusza normy PN-EN 62305. Niestety, jest 

to procedura złożona, z którą większość projektantów 

nie radzi sobie do dnia dzisiejszego pomimo upływu 3 

lat od wprowadzenie obligatoryjnego obowiązku jej stosowania. 

Bezpieczne odstępy izolacyjne 

Istotny problem podczas projektowania i wykonywania 

instalacji odgromowych stanowi również brak określenia 

bezpiecznych odstępów izolacyjnych. W rezultacie 

rozmieszczenie przewodów LPS często projektowane 

jest bez koordynacji z pozostałymi przewodzącymi prąd 

elementami lub instalacjami budynku. W takim przypadku 

nie zostają zachowane bezpieczne odstępy izolacyjne 

między zwodami lub przewodami odprowadzającymi 

instalacji odgromowej, a instalacjami obiektu 

rozmieszczonymi na zewnątrz budynku: na dachu lub 

elewacji lub w jego wnętrzu: na ścianach zewnętrznych. 

W związku z tym, w praktyce można spotkać 

np. anteny, oprawy oświetleniowe czy kamery CCTV 

zamontowane zbyt blisko przewodów odprowadzających. 

Niedostatecznie duże odstępy izolacyjne podczas 

bezpośredniego wyładowania atmosferycznego 

mogą skutkować przeskokiem iskrowym i przeniknięciem 

części prądu pioruna do wewnętrznych instalacji 

obiektu, powodując zarówno straty materialne, jak 

i stwarzając zagrożenie dla życia ludzkiego. 

Zwody LPS 

Kolejnym – nierzadkim problemem – jest niewłaściwe 

rozmieszczenia zwodów LPS. Praktyka pokazuje 

np., że coraz częściej do ochrony urządzeń na dachach 

stosuje się iglice odgromowe (zwody pionowe), których 

wysokość nie zawsze jest dostateczna dla zapewnienia 

odpowiedniej strefy ochronnej. Powszechnie niezrozumienie 

dotyczy również stosowania zbyt wysokich 

zwodów pionowych. Ich stosowanie wiąże się z nieuzasadnionym 

zwiększeniem powierzchni zbierania wyładowań 

bezpośrednich przez chroniony obiekt, co tym 

samym, zwiększa ryzyko bezpośredniego uderzenia 

pioruna. 

Odrębną kwestią wartą uwagi jest stosowanie 

na zwody tzw. urządzeń „aktywnej ochrony odgromowej”. 

W świetle obowiązujących aktualnie norm taką 

instalację można traktować jedynie jako pojedynczy 

zwód odgromowy, a pokazywane na całym świecie 

przypadki uszkodzeń obiektów chronionych przez takie 

urządzenia poddają w wątpliwość rzeczywistą ich 

skuteczność. 

Systemy uziemiające i korozja 

Należy także pamiętać o powszechnie popełnianych 

błędach przy projektowaniu i wykonywaniu systemów 

uziemiających, nieodłącznej części instalacji odgromowej. 

Z uwagi na trwałe umieszczenie uziomu w gruncie 

dobór materiałów na elementy uziomu wymaga 

specjalnej troski i wiedzy o zjawiskach korozyjnych, 

na co zwrócono szczególną uwagę w aktualnej edycji 

norm odgromowych. Dobór nieodpowiednich materiałów 

może prowadzić do przyspieszonej korozji uziomu 

i w rezultacie utratę właściwości ochronnych instalacji 

odgromowej. Ten sam problem dotyczy materiałów stosowanych 

do wykonania wszelkiego rodzaju zacisków, 

uchwytów, wsporników, przewodów, masztów i iglic 

odgromowych. Niestety, w wielu przypadkach do budowy 

instalacji odgromowych wybierane są materiały najtańsze, 

nie poddane niezbędnym testom na zgodność 

z wymaganiami norm odgromowych, które często już 

po roku, dwóch latach od montażu mają widoczne ślady 

korozji, co może źle świadczyć o fachowości projektanta 

lub wykonawcy. 


PORADY 


strefowy, w zależności od potrzeb obiektu. Po wykonaniu szczegółowego 

projektu wraz z dokładnym opisem przystępuje się do wykonania 

urządzenia piorunochronnego, sporządzenia dokumentacji 

oraz przeprowadzenia badań odbiorczych potwierdzających prawidłowość 

wykonania. 


REKLAMA 

Fot. 9. 

Seria norma PN-EN 62305 jest aktualizowana co 5 lat. 

Czego wymaga się od projektanta? 

W myśl normy PN-EN 62305 „urządzenie piorunochronne (LPS) 

powinno być projektowane i wykonywane przez projektantów 

i wykonawców urządzeń piorunochronnych”. Dalej czytamy też, 

że „projektant i wykonawca urządzenia piorunochronnego powinien 

posiadać umiejętność oceny zarówno elektrycznych, jak 

i mechanicznych skutków wyładowania piorunowego i znać dobrze 

ogólne zasady kompatybilności elektromagnetycznej (EMC)”. 

Do tego osoba projektująca instalację jest jednocześnie koordynatorem 

prac całego zespołu, w związku z czym wymaga się od niej 

profesjonalnej wiedzy z zakresu ochrony odgromowej obiektów 

budowlanych, w tym też wyrównywania potencjałów wewnątrz 

obiektów oraz doboru odpowiednich materiałów do realizacji systemu. 

Operowanie ogromną ilością danych, zmiennych sprawia, że powstały 

specjalne programy komputerowe i aplikacje pomagające 

w obliczaniu ryzyka i sporządzaniu projektu, jednak również ich 

użycie nie chroni przed popełnieniem błędu. Niektórzy producenci 

oferują również nakładki dla programów CAD-owskich, w których 

znaleźć można zarówno funkcje grafiki inżynierskiej, katalog produktów, 

jak i edytor opisów produktowych. 

Nad kolejnymi, zmodernizowanymi wersjami norm serii 

PN-EN 62305 w sposób ciągły pracują eksperci Komitetu Technicznego 

(TC81) Międzynarodowej Komisji Elektrotechnicznej 

(IEC) oraz Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego w zakresie 

Elektrotechniki (TC 81X CENELEC – CLC). Aktualizowane 

są one co 5 lat, a opublikowania kolejnej edycji norm EN (IEC) 

62305 możemy oczekiwać już w roku 2016. 

Iwona Bortniczuk 

Opracowano na podstawie materiałów firmy 

ELKO-BIS Systemy Odgromowe Sp. z o.o. 


21

PORADY 


Gniazdko w podłodze 

czyli instalacja w biurze 

Aranżacja biura musi być w stu procentach przemyślana, 

a instalacja elektryczna zaplanowana tak, aby zapewnić 

pracownikom wygodę i bezpieczeństwo. Nowoczesne 

systemy do (niemal niewidocznego) prowadzenia instalacji 

spełnią to zadanie idealnie. 

Więcej 

informacji 

o instalacjach 

podłogowych 

znajdziesz na 

www.fachowy 

elektryk.pl 

Obiekty biurowe projektowane 

są z myślą o zapewnieniu jak największej 

wygody pracy. Zasady 

aranżacji wnętrz biurowych są proste 

– nie ma tu mowy o niepotrzebnych 

elementach wyposażenia, sprzętach 

ani plączących się kablach. Biuro 

musi być ergonomiczne, szyte 

na miarę potrzeb użytkowników. 

Nowoczesne systemy do prowadzenia 

instalacji sprawiają, że przewody 

elektryczne i kable teleinformatyczne 

są praktycznie niewidoczne, wszelkie 

przedłużacze zupełnie niepotrzebne, 

a poszczególne komponenty – zintegrowane 

w ramach kompleksowych 

rozwiązań. Dzięki temu pojedyncze 

stanowiska pracy nie muszą być dostosowywane 

do lokalizacji gniazdek 

i wyłączników, jak bywało jeszcze 

przed kilkunastoma latami. Modułowy 

system profili, kanałów, bloków 

oraz kolumn, a także elementy 

osprzętu podpodłogowego pozwalają 

na dostosowanie kabli i gniazd 

do indywidualnych potrzeb każdego 

użytkownika, zapewniając mu bezpieczeństwo 

i wygodę pracy. 

Instalacja podpodłogowa – puszki 

Do standardu w przypadku instalacji elektrycznych 

i teletechnicznych prowadzonych 

Fot.: HAGER 

Fot. 1. 

w nowoczesnych miejscach pracy należą 

systemy podpodłogowe – niemal niewidoczne, 

dyskretne, a przy tym funkcjonalne 

Odpowiednio dobrany system prowadzenia instalacji stanie się elementem aranżacji 

wnętrza, podkreślającym jego nowoczesność. 


PORADY 


i pozwalające na optymalne rozmieszczenie 

stanowisk pracy oraz niezbędnych sprzętów. 

Zastosowanie puszek podłogowych umożliwia 

szybki i prosty dostęp do mediów 

w miejscach oddalonych od ścian, co jest 

szczególnie przydatne w przestronnych biurach 

typu open space. W łatwym montażu 

w podłodze technicznej pomogą uchwyty 

pozycjonujące i mocujące, natomiast 

do podłóg wylewanych zaleca się stosowanie 

dedykowanych kaset z tworzywa lub metalu. 

Kątowe umieszczenie gniazd i wstępne 

osłabienie otworów do rurek i przewodów 

pozwalają na wprowadzanie instalacji oraz 

zachowanie bezpiecznych promieni gięcia 

przewodów wyższych kategorii oraz kabli 

multimedialnych. Natomiast dostosowanie 

do wymogów instalacji możliwe jest dzięki 

regulacji głębokości. 

Pokrywa niektórych modeli puszek zawiera 

wypust do przewodów wykończony 

gąbką zabezpieczającą wnętrze przed przenikaniem 

kurzu i brudu. Aby tego rodzaju 

osprzęt dyskretnie „wtapiał się” w aranżację 

pomieszczenia, pokrywę można wykończyć 

Fot.: OBO-BETTERMANN 

Fot. 2. 

zatrzaskiwane w profilu (bez użycia narzędzi) 

pomagają w izolacji i uporządkowaniu 

przewodów elektrycznych i teleinformatycznych 

w kanale (zamiast separatorów 

Kątowe umieszczenie gniazd i wstępne osłabienie otworów do rurek 

i przewodów pozwalają na wprowadzanie instalacji oraz zachowanie 

bezpiecznych promieni gięcia przewodów wyższych kategorii oraz kabli 

multimedialnych. Natomiast dostosowanie do wymogów instalacji możliwe 

jest dzięki regulacji głębokości. 

W biurach sprawdzą się przede wszystkim instalacje podpodłogowe. Puszki 

przeznaczone są do stosowania w podłogach technicznych lub wylewanych. 

w celu uporządkowania poszczególnych 

przewodów można stosować kanały podwójne, 

o większym rozmiarze i już wyprodukowane 

jako podzielone). Elementy 

dodatkowe typu łączniki, regulowane kąty 

wewnętrze i zewnętrzne czy łączniki T sprawiają, 

że prowadzenie systemu nie jest trudne 

nawet w pomieszczeniu o wymagającej 

i skomplikowanej architekturze. 

Wciąż poszerza się oferta producentów 

w dziedzinie kanałów podparapetowych, 

które można uznać za bardziej ergo- 

takim samym materiałem jak podłogę, czyli 

wykładziną, panelami itp. Z kolei jeśli podłogę 

wykończono grubszym materiałem, 

z reguły ponad 5 mm, pokrywę puszki wyposaża 

się w nakładkę wykończeniową. 

Kanały instalacyjne 

Istotnym komponentem systemu są również 

kanały instalacyjne, pozwalające na naścienne, 

ale dyskretne prowadzenie instalacji, 

kiedy schowanie przewodów pod podłogą 

czy w konstrukcji sufitu podwieszanego 

w korytkach kablowych jest niemożliwe 

lub po prostu niewygodne. Kanały wyprodukowane 

najczęściej z anodyzowanego 

aluminium lub twardego PVC chronią przewody, 

umożliwiając bezpieczne podłączenie 

mediów. Kable są zabezpieczone przed 

nadmiernym zgięciem dzięki zastosowaniu 

dodatkowych kątów montowanych wewnętrznie, 

natomiast specjalne separatory 

Fot.: KONTAKT-SIMON 

Fot. 3. 

Wszystkie elementy instalacji, zarówno puszki podłogowe, systemy kanałów czy 

korytek kablowych, muszą być wyprodukowane z materiałów bezhalogenowych. 


23

PORADY 


Fot.: KONTAKT-SIMON 

Fot. 4. 

Funkcjonalnym elementem instalacji są z pewnością bloki chowane w blacie 

biurka. W razie potrzeby wystarczy wcisnąć wieczko sprzętu. 

nomiczne od naściennych ze względu 

na wygodną dla użytkownika wysokość 

montażu, pozwalającą na łatwiejszy dostęp. 

W praktyce jednak kanały podparapetowe 

niemal niczym różnią się 

od przypodłogowych, tu również z łatwością 

zamontujemy niezbędny osprzęt, 

jak gniazdo z uziemieniem, wyłącznik, 

gniazdo antenowe, teleinformatyczne 

itd. Wyłączniki oraz gniazda zasilające 

i teleinformatyczne możemy podłączyć, 

zamontować na zatrzask, a następnie dosunąć 

pokrywę, ukrywając wnętrze kanału 

wraz z przewodami. Niewielka głębokość 

modułu umożliwia ułożenie kabli 

nie tylko poniżej lub powyżej, ale także 

bezpośrednio za wyłącznikami i gniazdami. 

Na montaż również w „problematycznych” 

miejscach, np. gdy narożniki 

pomieszczeń nie mają równych kątów, pozwalają 

m.in. ruchome kształtki zewnętrzne. 

Estetyczne połączenie poszczególnych 

kanałów jest możliwe dzięki osłonom styku 

czołowego. 

Elastyczność 

Jedną z kluczowych cech systemów umożliwiających 

dyskretne i estetyczne prowadzenie 

instalacji elektrycznej w pomieszczeniach 

biurowych – oprócz skutecznej 

ochrony kabli przed uszkodzeniem – jest ich 

elastyczność. Idealnie dopasowany system 

to taki, który ułatwia modyfikację w dowolnym 

momencie użytkowania, w przypadku 

modernizacji oraz późniejszej rozbudowy, 

chociażby z uwagi na szybko zmieniające 

Fot.6. 

Osprzęt instalacji powinien być 

niewidoczny w momencie, kiedy 

nie potrzebujemy dostępu do 

danych mediów. 

Fot.: LEGRAND 

się standardy i technologie. Niektóre systemy 

są na tyle elastyczne, że umożliwiają 

zabudowę tradycyjnego osprzętu podtynkowego 

do puszek dowolnego producenta, wedle 

upodobań inwestora lub potrzeb obiektu. 

Moduły kanałów pozwalają na licowanie 

pokrywy profilu z krawędzią profilu w taki 

sposób, że stosowana może być dowolna 

ramka gniazdka lub łącznika, również 

w przypadku, gdy jej krawędź jest większa 

niż zalecana (czyli np. ponad 80 mm zamiast 

60 mm). 

Nowoczesne systemy w obiektach biurowych 

umożliwiają również szybszy i łatwiejszy 

montaż osprzętu, m.in. osprzętu 

typu zatrzaskowego formatu 45×45 mm. 

Niektóre rozwiązania pozwalają na instalowanie 

ramek montażowych pod osprzęt 

zatrzaskowy na krawędziach profilu 

w miejscach łączenia pokrywy, dzięki czemu 

w prosty sposób uzyskuje się wolną 

przestrzeń na prowadzenie przewodów, 

zwłaszcza przy dużej ich ilości. Poza tym 

po zdjęciu pokrywy z kanału ramka może 

„spinać” wiązki kablowe, zapobiegając ich 

wypadaniu. 

Fot.: HAGER 

Fot. 5. 

System kanałów podparapetowych możemy uzupełnić o dowolny, potrzeby w danym pomieszczeniu osprzęt, a nawet - jak w tym 

przypadku - radio. 


PORADY 


Bezhalogenowe 

Priorytetem w przypadku tego rodzaju tras kablowych prowadzonych 

w budynkach użyteczności publicznej czy obiektach, w których stale 

przebywają ludzie jest ochrona przeciwogniowa – duża koncentracja 

osób (jak również wartościowych sprzętów) w obiekcie rodzi 

konieczność spełnienia rygorystycznych wymogów bezpieczeństwa. 

Przede wszystkim wszelkie elementy instalacji, przewody, kable oraz 

osprzęt przeznaczony do jej prowadzenia musi być wyprodukowany 

z materiałów bezhalogenowych, które nie wydzielają trujących gazów 

halogenowych podczas spalnia, lub całkowicie niepalnych. 

REKLAMA 

Bloki biurowe 

Instalacja w pomieszczeniu biurowym bardzo często prowadzona 

jest podpodłogowo, jednak dla wygody i ergonomicznej pracy 

użytkowników warto wykorzystać także elementy wyposażenia 

wnętrza, czyli meble biurowe. Specjalne wysuwane bloki pozwalają 

na schowanie instalacji pod blatem czy w głębi biurka lub szafki. 

W razie potrzeby wystarczy wcisnąć pokrywę, wysunąć osprzęt 

maksymalnie i podłączyć wtyczki. Jeśli rozmiar wtyczki nie przeszkadza 

w swobodnym zamknięciu, urządzenie schowamy w meblu 

wraz z podpiętymi odbiornikami. 

Fot.: EMITER 

Fot. 7. 

Alternatywą (lub uzupełnieniem) dla systemów 

naściennych są bloki biurowe dedykowane jednemu 

lub kilku stanowiskom pracy. 


25

PORADY 


Fot.: HAGER 

– kolumna służy więc też jako punktowe, 

indywidualne oświetlenie stanowiska pracy. 

Natomiast, gdy rozmieszczenie stanowisk 

pracy często się zmienia (np. w przypadku 

biur open space, w których poszczególne stanowiska 

ulegają przearanżowaniu w skutek 

pracy nad projektem), przydatna może być 

mobilna kolumna zasilana elastycznym wężem 

od góry. Takie podłączenie do instalacji 

zapewnia dużą elastyczność w rozmieszczeniu 

biurek bez ryzyka uszkodzenia kabli. 

Oczywiście, uzupełnieniem nowoczesnego, 

dyskretnego systemu powinny być odpowiednie 

elementy wyposażenia, jak biurka 

i szafki, pozwalające na równie subtelne doprowadzenie 

przewodów do miejsca docelowego, 

jak laptop czy drukarka. Oferta producentów 

mebli w tym temacie jest na szczęście 

jeszcze bardziej rozbudowana niż w przypadku 

produktów elektroinstalacyjnych. 

Fot. 8. 

Po podłączeniu gniazdek 

i wyłączników wystarczy dosunąć 

listwę. Przewody pozostaną 

niewidoczne. 

Fot.: HAGER 


Na podstawie materiałów firm: Hager, 

Kontakt-Simon, OBO-BETTERMANN 

Na uwagę zasługują również standardowe 

bloki biurowe dedykowane stanowiskom 

pracy oraz bloki konferencyjne, które sprawiają, 

że sale konferencyjne czy inne pomieszczenia 

przeznaczone na spotkanie 

z kontrahentami wyglądają nienagannie. 

Na rynku dostępne są modele przeznaczone 

do sal ze stołem centralnym lub w kształcie 

litery „U”, najczęściej z ośmioma gniazdami 

(również z punktem dostępowym Wi-Fi), 

których wejścia nachylone są pod kątem 45°. 

Interesującym rozwiązaniem są też kolumny 

zasilające, oprócz funkcjonalności wyróżniające 

się niezwykle eleganckim wyglądem. 

Przewody są dostarczane z podłogi lub sufitu 

podwieszanego (dostępne są kolumny sufitowe/podłogowe 

lub podłogowe o wysokości 

do ok. 2,8 m), a rozdział prądu następuje 

we wnętrzu kolumny. Oprócz standardowych 

możliwości (przewodzenie instalacji, dostęp 

do gniazdek i wyłączników itd. – osprzęt 

dobiera się w zależności od indywidualnych 

wymagań, a niewykorzystywaną część 

zasłania się maskownicą) niektóre modele 

pozwalają na zintegrowanie oświetlenia 

dzięki wbudowanej oprawie oświetleniowej 

Fot. 9. 

Ukrycie instalacji przed wzrokiem nie jest tylko i wyłącznie kwestią estetyki. 

Poprawi to ergonomię pracy i ułatwi dostęp do wybranych mediów. 

Fot.: OBO-BETTERMANN 


W centrum uwagi 

Seria UDHome to idealne rozwiązanie, pozwalające na prowadzenie 

i dostęp do sieci zasilających, teleinformatycznych itp. w każdym 

miejscu gdzie jest to potrzebne. Kompletne kasety są 

dostępne w 3 wymiarach i kilku wykonaniach. 

Więcej informacji uzyskacie Państwo 

pod numerem telefonu: 22 101 14 00

PRZEGLĄD 


Przegląd puszek podłogowych 

Producent ABL-SURSUM GMBH ABL-SURSUM GMBH KONTAKT-SIMON 

Nazwa produktu/ 

serii 

BOWAmini, BOWAcompact BOWAmaxi, BOWAcompact Puszki podłogowe serii SF i KF 

Dostępne rozmiary 

(ilość modułów) 

94x94 112x112; 158,5x162,5 2, 4, 6, 8, 12 (45x45) 

Dostępne głębokości 

[mm] 

55 60, 75 65, 70‐105, 93‐128 

Stopień ochrony IP 41 41, 66 IP40 

Odporność udarowa 

IK 

Materiał, dostępne 

kolory 

Udogodnienia 

do montażu 

w podłogach 

technicznych 

Udogodnienia 

montażowe 

do podłóg 

wylewanych 

BOWAcompact – szary; 

BOWAmini: stalowy mat, platynowy 

mat, mosiężny mat 

BOWAcompact – szary; BOWAmaxi: 

stalowy mat, platynowy mat, mosiężny 

mat 

IK08 

szary (RAL 7011), 

szary grafit (RAL 7021) 

• Montaż za pomocą 4 uchwytów 

montażowych (łapek) 

• Dostępne różne głębokości puszek 

podłogowych 

• Perforowane otwory w dnie puszki 

• Kasety do wylewki z tworzywa lub 

metalu 

• Regulowane wysokości 

• Perforowane otwory w bocznych 

ścianach kaset do wylewki 

• Płyta wiórowa zabezpieczająca 

wnętrze podczas montażu 

Charakterystyczne 

rozwiązania 

konstrukcyjne 

• Elegancki wygląd 

• Spód – termoplast 

• Pokrywa – metal (malowany lub 

galwanizowany) 

• Możliwość instalowania w ścianach 

• Wytrzymałość pokrywy: 120 kg/cm 2 

• Elegancki wygląd 

• Spód – termoplast 

• Pokrywa – metal (malowany lub 

galwanizowany) 

• Możliwość instalowania w ścianach 

• Wytrzymałość pokrywy: 120 kg/cm 2 

• W puszkach 112x112 możliwość 

montażu dowolnych gniazd 

przystosowanych do puszki fi80 

(RJ45, TV, SAT, Audio, prąd itp). 

• Gniazda montowane poziomo (SF) 

lub pionowo (KF) 

• Metalowe przegrody separacyjne 

w komplecie 

• Pokrywy wyposażone w przepusty 

kablowe gumowe (KF) lub z gąbki 

(SF) 

• Możliwość wklejenia wykładziny 

w pokrywę 

• Dostępne opcjonalne nakładki 

wykończeniowe do pokryw 

• Możliwość zmiany pozycji pokrywy 

• Dostępna wersja okrągła 


PRZEGLĄD 


KONTAKT-SIMON KOPOS KOLIN A. S. KOPOS KOLIN A.S. 

Puszki podłogowe IP66 serii KSE KOPOBOX MINI B KOPOBOX – zestaw 

1x (45x45) + 1x RJ45 

3 sztuki (45x45); 6 sztuk (22,5x45), 

rozmiar zestawu 

175 x 80 mm 

Zastosowanie osłon na przyrządy KPP 80 

(max. 2 szt.) z podkładkami na przyrządy 

PP 80/03 umożliwia montaż przyrządów 

klasycznych maksymalnie 6 szt. 

a z podkładkami PP 80/45 – maks. 8 szt. 

69 68 60; 62 

IP66 IP20 IP30 

IK07 

mosiądz, stal nierdzewna 

PC-ABS bezhalogenowy; biały RAL 9003 (HB); 

jasnoszary RAL 7035 (KB) 

ciemnoszary (LB) 

• Montaż za pomocą 2 uchwytów 

montażowych (łapek) 

• Możliwość łączenia puszek w zestawy 

wielokrotne 

• Płyta wiórowa zabezpieczająca wnętrze 

podczas montażu 

• Możliwość zastosowania zestawu 

niwelacyjnego, który zwiększa wysokość 

puszki nawet o 35 mm. 

• Górna część puszki wykonana z metalu 

(stal nierdzewna lub mosiądz) 

• Zabezpieczenie przewodu przed 

przypadkowym uszkodzeniem, podczas 

użytkowania 

• Dostępna z zamkiem manualnym lub na 

klucz imbusowy (ampulowy) 

• Uniwersalna puszka – nadaje się 

do montażu w ścianach gipsowokartonowych 

oraz w podłogach betonowych 

• Do systemu można zainstalować osprzęty 

modułowe firm: Legrand, ABB, PEHA, 

Simon Connect, Schneider Electric. 

• Maksymalne obciążenie dla puszek 

podłogowych KOPOBOX wynosi 1000 N. 

• Możliwość montażu puszki do ścian 

pustych lub podłóg podwójnych (Kopobox 

mini L) oraz do kanałów parapetowych 

(Kopobox mini P) 

• Integralnym elementem zestawu jest 

puszka KUP, służy ona do montażu 

w podłodze betonowej, przystosowana jest 

do montażu rurek elektrycznych. 

• Do systemu można zainstalować osprzęty 

modułowe firm: Legrand, ABB, PEHA, OBO 

Bettermann. 

• Maksymalne obciążenie dla puszek 

podłogowych KOPOBOX wynosi 1500 N. 


29

PRZEGLĄD 


Przegląd puszek podłogowych 

Producent LEGRAND OBO BETTERMANN, SYSTEM ACKERMANN 

Nazwa produktu/serii Puszki Podgłogowe Kasety zasilające z serii GES... 

Dostępne rozmiary (ilość 

modułów) 

Dostępne głębokości [mm] 

od 2 do 24 

od 50 do 105 mm 

Wersja prostokątna: 3, 6, 9, 12 sztuk osprzętu w module 

45x45 mm, wersja okrągła: 6, 10, 12 sztuk osprzętu 

w module 45x45 mm 

Wypełnienie materiałem wykończeniowym w przypadku 

kasety na 3 moduły 45×45 mm: 5 mm. Wypełnienie 

materiałem wykończeniowym w przypadku kaset 

prostokątnych na 6, 9, 12 modułów 45×45 mm: 3, 5 

(w standardzie), 8, 10 mm 

Stopień ochrony IP od 20 do 66 IP = 40 (w stanie nieużytkowym) 

Odporność udarowa IK Nacisk do 20 kN IK=08 

Materiał, dostępne kolory 

Udogodnienia do montażu 

w podłogach technicznych 

Szare/beżowe/białe/czarne 

/mosiądz/aluminum/stal nierdzewna 

• Możliwość dostosowania głębokości puszki 

podłogowej, specjalne akcesoria montażowe 

Materiał: PA. Kolory: RAL 7011 (szary), RAL 9011 

(grafitowo czarny), RAL 1019 (szaro beżowy) 

• Kaseta wyposażona jest w uniwersalne i wytrzymałe 

uchwyty montażowe do płyty o grubości 65 mm 

Udogodnienia montażowe 

do podłóg wylewanych 

Charakterystyczne 

rozwiązania konstrukcyjne 

• Systemy prowadzenia przewodów, metalowe 

ramy do wylewek betonowych 

• Możliwość montownia osprzętu w pionie bądź 

poziomie 

• Regulacja głębokości puszki 

• Puszki typu POP UP możliwość montowania 

w meblach 

• Kaseta wyposażona jest w uniwersalne i wytrzymałe 

uchwyty montażowe. Do montażu kasety zasilającej 

w wylewce betonowej potrzebne są dodatkowe elementy 

systemowe 

• Regulowane wgłębienie w pokrywie pozwala 

na wklejenie wykładziny PCV, dywanowej, jak również 

paneli podłogowych różnych grubości. 

• Nowe, aktywnie i łatwo otwierane wyjście przewodów 

wyposażone w piankę i dodatkowo wbudowana 

prowadnica chronią przewody przed uszkodzeniem 

i porządkują ich prowadzenie. 

• Zaklikiwana pokrywa, w zależności od wysokości 

montażowej, pozwala na zamknięcie kasety przy pełnym 

wypełnieniu. 

• Pokrywa obracana o 180° zamontowana jest w ramie 

za pomocą metalowych trzpieni. 

• Puszki instalacyjne umieszczane są w drabince 

montażowej, w zależności od wysokości co 5 mm, max. 

do 25 mm. 

• Kasety dostępne są również w wykonaniu z V2A. 

• Wykonane z materiału bezhalogenowego PA, 

przebadane i zgodne z aktualnymi normami 

europejskimi EN 50085‐2-2. 


PRZEGLĄD 


OBO BETTERMANN, SYSTEM ACKERMANN 

Regulowane, standardowe kasety z serii RK… 

OBO BETTERMANN, SYSTEM ACKERMANN 

Kompletne kasety zasilające z serii GE2. i UDHome 

Wersja prostokątna: 6, 12 sztuk osprzętu w module 

45×45 mm, wersja okrągła: 6, 10, 12 sztuk osprzętu 

w module 45×45 mm 

2, 6, 12 sztuk osprzętu w module 45×45 mm 

Wypełnienie materiałem wykończeniowym: 

20, 25 mm 

Wypełnienie materiałem wykończeniowym: 

pokrywy wypełnione lub 15 mm 

Kasety z wyjściem przewodu IP = 40 (w stanie 

nieużytkowym); kasety rewizyjne i z otworem na tubus 

IP = 65 (w stanie nieużytkowym) 

IK=10 

Materiał: V2A lub CuZn 

Kasety z wyjściem przewodu IP = 40 (w stanie nieużytkowym); kasety z tubusem 

IP = 65 (w stanie nieużytkowym) 

IK=08, kaseta z tubusem IK=10 

Materiał: V2A lub CuZn 

• Kasety płynnie regulowane w zakresie wysokości 

(w zależności od wysokości podłogi możliwość 

wymiany elementów niwelujących) 


(w zależności od wysokości podłogi możliwość 

wymiany elementów niwelujących). Do montażu 

kasety zasilającej w wylewce betonowej potrzebne 

są dodatkowe elementy systemowe 

• Regulowane kasety są przeznaczone do zlicowanego 

z materiałem wykończeniowym montażu w podłogach 

technicznych oraz wylewkach betonowych. 

• Wszystkie kasety są wyposażone w 4 mm płytę ze stali 

do przenoszenia standardowych obciążeń. 

• Trzy, różne rozwiązania w zależności od zastosowania: 

rewizyjne, z wyjściem przewodu, z otworem na tubus. 

• Uniwersalne wyjście przewodu wyposażone jest 

w prowadnicę do uporządkowanego wyprowadzenia 

kabli. 

• Nowy tubus pozwala na przeprowadzenie większych 

wtyczek (np. do gniazd CEE) z 4 stron oraz nie 

ogranicza miejsca montażowego w kasecie. 

• Puszki instalacyjne umieszczane są w drabince 

montażowej, w zależności od wysokości co 5 mm, max. 

do 25 mm. 

• Kasety przebadane i zgodne z aktualnymi normami 

europejskimi EN 50085‐2-2. 


• Kasety płynnie regulowane w zakresie wysokości. Kaseta jest w komplecie 

z puszką podpodłogową 

• Kompletne kasety są przeznaczone do zlicowanego z materiałem 

wykończeniowym montażu w podłogach technicznych oraz wylewkach 

betonowych. 

• Kwadratowe kasety z serii GE2., są fabrycznie wyposażona w podwójne gniazdo 

zasilające w module 45×45 mm, z możliwością dodatkowego montażu 2×RJ45. 

• Dostępne do podłóg czyszczonych na sucho z wyjściem przewodu, od góry 

wypełnione lub do wklejenia materiału wykończeniowego. 

• Rozwiązanie do podłóg czyszczonych na mokro wyposażone jest w tubus. 

• Kaseta zintegrowana jest z puszką podpodłogową. 

• W systemach, w których należy wykonać większość ilość przyłączy, warto 

zastosować kasety zasilające UDHome. Kasety w zależności od typu dostępne 

są na 6 (UDHome4) i 12 (UDHome9) sztuk osprzętu w module 45×45 mm. Oba 

rozwiązania wykonane są ze stali nierdzewnej lub alternatywnie z mosiądzu, 

fabrycznie wyposażone. 

• Grubość materiału wykończeniowego do wklejenia w pokrywie to 15 mm. 

• Uniwersalne wyjście przewodu w kasetach UDHome wyposażone jest 

w prowadnicę do bezpiecznego i uporządkowanego wyprowadzenia kabli. 

• Łatwy i szybki dobór oraz regulacja i montaż rozwiązania. 

• Kasety przebadane i zgodne z aktualnymi normami europejskimi EN 50085‐2-2. 


31

PRODUKTY 


Systemy prowadzenia instalacji 

PROMOCJA 

Nowoczesne koncepcje zagospodarowania obiektów wymagają zastosowania elastycznych 

systemów, które pozwolą na prowadzenie instalacji zasilających i teleinformatycznych. 

Kompatybilne ze sobą produkty tworzą gotowe i kompletne rozwiązania zapewniające 

maksymalną elastyczność zmian i rozbudowy instalacji oraz minimalne koszty adaptacji 

wewnętrznych pomieszczeń. 

Przykładem tworzącym zintegrowaną 

siatkę prowadzenia linii zasilających 

i teleinformatycznych są Systemy 

Prowadzenia Przewodów LFS 

oraz Systemy Instalacji Podpodłogowych 

UFS. 

Wspólną cechą powyżej wspomnianych 

systemów jest bardzo wysoka 

jakość wykonania, a co za tym idzie 

- długa żywotność i powtarzalność. 

W ostatnich latach firma OBO 

Bettermann szczególnie mocno rozwinęła 

grupę systemów podpodłogowych 

marki Ackermann. Dzięki 

temu posiadamy jedną z najszerszych 

i najbardziej profesjonalnych ofert 

na rynku, o czym świadczą liczne 

obiekty referencyjne o różnym przeznaczeniu 

użytkowym, w Polsce 

i na świecie. Najczęściej wykorzystywany 

w budynkach biurowych 

i komercyjnych program kaset zasilających 

do wykładziny został unowocześniony 

o nowe, innowacyjne 

parametry. 

Kasety zasilające do wykładziny 

2. generacji 

Nowe kasety zasilające do wykładziny 

GES.-2U…, dzięki uniwersalnym 

uchwytom montażowym mogą być 

jednocześnie stosowane w systemach 

kanałów i puszek podpodłogowych 

jak również w podłogach technicznych 

do płyty o grubości max. 65 mm. 

Regulowane wgłębienie w pokrywie: 

3, 8, 10 i w standardzie 5 mm, 

pozwala na wklejenie wykładziny 

PCV, dywanowej, jak również paneli 

podłogowych różnych grubości. 

Fot. 1. Kasety zasilające do wykładziny 2. 

generacji. 

Nowe, aktywnie i łatwo otwierane wyjście 

przewodów oraz dodatkowo wbudowana 

prowadnica chroni przewody przed uszkodzeniem 

i porządkuje ich prowadzenie. Pokrywa 

obracana o 180° zamontowana jest 

w ramie za pomocą metalowych trzpieni. 

Kasety dostępne są w wykonaniu prostokątnym 

i okrągłym, od 6 do 12 sztuk osprzętu 

w module 45×45 mm. Kasety na 3 moduły 

45 pozostały niezmienione. Wykonane są 

z materiału bezhalogenowego PA. 

Ciekawym rozwiązaniem, również dla 

budownictwa mieszkalnego, są bardzo 

estetyczne, kompletne kasety zasilające. 

Idealnie sprawdzają się jako indywidualne 

przyłącze lub punkt w siatce profesjonalnych 

systemów podpodłogowych. Pozwalają 

na prowadzenie i dostęp do instalacji 

zasilających, teleinformatycznych itp. 

w każdym miejscu gdzie mogą być wykorzystywane. 

Dzięki wysokiej jakości materiałów 

i elegancji idealnie wkomponowują 

się w wystrój pomieszczenia. 

GESRM2 

Kompletna rodzina kaset zasilających dostępna 

jest w dwóch wykonaniach (z kantem 

lub ramką ochroną) i czterech odcieniach 

(niklowana, chromowana, starzona 

miedź oraz mosiądz). W zależności od 

rodzaju może być stosowana w podłogach 

technicznych lub w systemach do wylewek. 

Wszystkie wersje są fabrycznie wyposażone 

w pojedyncze gniazdo zasilające. W dodatkowo 

zamawianych wspornikach istnieje 

możliwość montażu dwóch modułów teleinformatycznych. 

Po zamknięciu pokrywy 

kasetę można czyścić na mokro. 

Fot. 2. 

Fot. 3. 

Puszka podpodłogowa dla GESRM2. 

Kaseta GESRM2: chromowana. 


PRODUKTY 


Fot. 4. 

Kasety GESRM2: niklowana, starzony mosiądz, starzona miedź. 

UDHome 

Kompletne kasety zasilające UDHome dostępne 

są w dwóch wymiarach: UDHome4 

20,5 x 20,5 cm, UDHome9 25 x 25 cm. 

Kasety zapewniają wystarczająco dużo 

miejsca do montażu osprzętu elektroinstalacyjnego 

jak gniazd zasilających, teleinformatycznych 

itp. Widoczne po montażu 

w podłodze elementy jak wyjścia przewodu 

i krawędzie są dostępne w wykonaniu 

ze stali nierdzewnej lub mosiądzu. 

Co jeszcze OBO może zaoferować Klientowi? 

• System zamkniętych kanałów i puszek 

podpodłogowych do zalewania 

w wylewce. 

• System kanałów zlicowanych z wylewką. 

• System standardowych kaset zasilających 

do podłóg miękkich oraz twardych. 

• System kaset z podwyższonym IP 

do standardowych oraz wyższych obciążeń. 

Wszystkie systemy są przebadane i zgodne 

z aktualnymi normami europejskimi EN 

50085‐2-2. 

n 

Fot. 6. 

Kompletne kasety UDHome. 

Fot. 5. 

Kompletne kasety GE2 

Fot. 4. 

Puszka podpodłogowa dla GESRM2. 

GE2 

To idealne rozwiązanie do zastosowań domowych. 

Oprócz dotychczasowych wersji 

z wyjściem przewodu, które są dostępne 

z lub bez wgłębienia dla wykładziny podłogowej, 

wprowadziliśmy nowe, do podłóg 

czyszczonych na mokro, z tubusem. Kasety 

fabrycznie wyposażone są w podwójne 

gniazdo zasilające. W dodatkowo zamawianych 

wspornikach istnieje możliwość montażu 

dwóch modułów teleinformatycznych. 

Fot. 7. 

Przegląd systemów podpodłogowych. 


33

PRODUKTY 


Rozwiązania 

dla automatyki i budowy maszyn 

Niezawodność instalacji elektrycznych przy liniach produkcyjnych pełni kluczową rolę 

w zakładach produkcji seryjnej. Przestój w produkcji z powodu awarii maszyny czy instalacji 

elektrycznej naraża firmę na poważne straty i konsekwencje z niewywiązania się na czas 

z zawartych kontraktów. 

PROMOCJA 

Koryta siatkowe DEFEM 

Elementy systemu koryt DEFEM 

dają możliwość budowania torów 

w dowolnej płaszczyźnie poprzez 

przycinanie i łączenie odcinków koryt. 

Kształtowanie toru odbywa się 

bezpośrednio w miejscu montażu 

i nie wymaga specjalnego przeszkolenia 

instalatorów. 

Elementy koryt występują w różnym 

standardzie wykonania: stal nierdzewna 

kwasoodporna, ocynk elektrolityczny, 

ocynk ogniowy i znajdują 

zastosowanie w różnych gałęziach 

przemysłu: jest to głównie przetwórstwo 

spożywcze, ale i również przemysł 

chemiczny, petrochemiczny, 

budowa statków, tabor szynowy, telekomunikacja. 

System tras kablowych 

umożliwia rozprowadzanie przewodów 

po całej hali produkcyjnej, doprowadzając 

je również do urządzeń 

i szaf, rozdzielnic. Montaż jest bardzo 

prosty i łatwy: 

• proste odcinki koryt, 

• tylko trzy uniwersalne łączniki 

montażowe, 

• dwa narzędzia montażowe. 

Koryta można z powodzeniem stosować 

w przemyśle o szczególnych wymaganiach, 

posiadają bowiem atest 

higieniczny PZH i pozytywne opinie 

klientów. 

Rury ochronne PMA 

Rury PMA pełnią funkcję ochronną 

również wtedy, gdy przez wiele lat 

są narażone na wpływ różnych substancji 

chemicznych, olejów, paliw 

czy warunków pogodowych – ujemnych 

temperatur, promieniowania UV. 

Spełniają wysokie wymagania stawiane systemom 

ochrony kabli, takie jak: 

• bezawaryjność, 

• trwałość i szczelność połączenia, również 

w warunkach wibracji; 

• wytrzymałość mechaniczna gwarantująca 

właściwą ochronę; 

• odporność na wielokrotne zginanie; 

• elastyczność ułatwiająca instalację 

w ciasnych wnętrzach; 

• długi czas życia. 

Wśród produktów PMA znajdziemy wiele 

typów rur karbowanych, wykonanych z różnych 

tworzyw sztucznych. Niektóre z nich 

posiadają doskonałe właściwości jeśli chodzi 

o poziom bezpieczeństwa pożarowego 

(są bezhalogenowe, samogasnące, niskodymowe, 

niskotoksyczne – wszystkie rury 

wykonane z PA6 i PA12) i mogą pracować 

w temperaturze od -50°C do +105°C. Inne 

charakteryzuje szeroki zakres temperatur 

pracy – rury przeznaczone do automatyki 


PRODUKTY 


przemysłowej i budowy maszyn, np. TEC, TEL, PVD, PHT mogą 

pracować w temperaturze od -200°C do 250°C, ale z kolei nie spełniają 

najwyższych wymogów bezpieczeństwa pożarowego. 

PMA wykonało poważny krok naprzód, gdy wyprodukowało rurę 

PSX, która jest rurą wysokotemperaturową od -100°C do +170°C 

(+200°C przez 5000 godzin) i dodatkowo spełnia rygorystyczne wymagania 

odnośnie palności, emisji i toksyczności emitowanych w warunkach 

pożaru dymów. Badania technologiczne pozwoliły również 

na wyprodukowanie końcówek z tworzyw sztucznych, odpornych 

na wysoką temperaturę i wolnych od halogenów. 

Rury i akcesoria rekomendowane do stosowania w automatyce charakteryzuje 

ponadto wyjątkowo solidna budowa i odporność na obciążenia 

dynamiczne. Specjalny nacisk położony jest na redukcję naprężeń, 

które mogłyby oddziaływać na chronione instalacje. 

Oploty kablowe ochronne 

Tam gdzie nie jest bezwzględnie wymagana wytrzymałość mechaniczna 

(odporność na uderzenia i ściskanie), można stosować oploty 

ochronne z tworzyw sztucznych. Oploty chronią lub spinają wiązki 

kablowe, gdy nie ma potrzeby stosowania rur karbowanych lub nie 

ma miejsca na ich stosowanie (wewnątrz zamkniętych urządzeń, 

w szafach rozdzielczych itp.). Są wykonane z tworzyw samogasnących, 

wolnych od halogenów, fosforu i kadmu. 

Oploty ochronne ze stali są przeznaczone do dodatkowej ochrony mechanicznej 

rur karbowanych PMA. Zabezpieczają je przed wiórami 

metalowymi, iskrami, gryzoniami itp. 

W ofercie ASTE znajdują się oploty ze stali nierdzewnej, który mają 

bardzo wysoki stopień pokrycia powierzchni - ponad 90%. 

Oploty ekranujące i akcesoria EMC 

Tam, gdzie wymagana jest ochrona przed zakłóceniami elektromagnetycznymi, 

często stosuje się przewody ekranowane. W sytuacji, 

gdy nie ma jednak możliwości wymiany przewodów na ekranowane 

lub gdy chcemy zastosować dodatkowe ekranowanie przewodów lub 

wiązek rozwiązaniem może być zastosowanie elementów ekranujących 

systemu PMA: oplotów EMC z miedzi ocynowanej oraz specjalnych 

końcówek i adapterów EMCFIX. 

Końcówki EMCFIX, wkręcane w obudowę urządzenia, pozwalają 

na jednoczesne zamocowanie rury karbowanej PMAFLEX, jak 

i galwaniczne połączenie znajdującego się w rurze oplotu ekranującego 

z obudową urządzenia. Specjalna konstrukcja akcesoriów 

EMCFIX, zapewniająca pełne 360° połączenie oplotu z końcówką 

bądź adapterem, gwarantuje niską rezystancję połączenia ekran – 

obudowa. Końcówki EMCFIX mogą być stosowane w aplikacjach, 

gdzie ilość dostępnego miejsca wewnątrz budowy jest ograniczona 

(silniki, gniazda). 

Pokazane powyżej rozwiązania nie wyczerpują oferty ASTE w zakresie 

ochrony kabli. Postępująca miniaturyzacja oraz potrzeba aplikowania 

nowych funkcjonalności powodują, że montujemy coraz więcej 

urządzeń w coraz mniejszej przestrzeni (np. w taborze szynowym, 

w samochodach) i wszystko musi poprawnie działać. 

Osoby zainteresowane produktami do rozprowadzania czy ochrony 

przewodów, spełniających wysokie standardy jakości, prosimy 

o kontakt. 

www.aste.pl 

REKLAMA 


35

PRODUKTY 


PROMOCJA 

Ograniczniki przepięć 

Wychodząc naprzeciw potrzebom klienta firma SICHER ELECTRIC sukcesywnie rozszerza 

swoją ofertę na rynek polski w zakresie aparatury niskich napięć w oparciu o wejście we 

współpracę z europejskim producentem, który swoją tradycją w zakresie produkcji tych 

aparatów sięga początków lat 80. Tym produktem są ograniczniki przepięć. 

Aparaty są dostępne w wersjach jednobiegunowych 

oraz wielobiegunowych 

w typach, B+C i C. Głównymi 

rynkami zbytu są Słowenia, Polska, 

Rosja i Ukraina. Wiele lat doświadczeń 

oraz inwestycję kierunkowane 

w rozwój technologii ich produkcji 

zapewnia dostarczanie tych aparatów 

na rynki europejskie w najwyższej 

światowej jakości. 

Ograniczniki przepięć w wersji jednobiegunowej 

znajdują swoje zastosowanie 

przede wszystkim w 1-fazowych 

systemach sieciowych, jak 

i również w systemach 3-fazowych. 

To drugie rozwiązanie wiąże się z koniecznością 

okablowania wszystkich 

elementów natomiast jego korzyścią 

jest zapewnienie logistycznej elastyczności 

i utrzymywania stanów 

magazynowych tylko jednego rodzaju 

produktu. 

Ograniczniki przepięć w wersji wielobiegunowej 

znajdują swoje zastosowanie 

w systemach 1-fazowych 

(2-modułowe) oraz 3-fazowych 

(3- i 4- modułowe). 

Obecnie na ofertę marki SICHER 

ELECTRIC składają się ochronniki 

przepięć grupy B, C oraz 

B+C. W planie jest wprowadzenie 

ograniczników nowoczesnych, zminiaturyzowanych 

typu A oraz granicznika 

przepięć dla fotowoltaiki. 

Ochronniki posiadają wymienne 

wkładki warystorowe. 

Dostępne wersje to 1P, 1P+N, 2P, 3P, 

3P+N dla sieci TN-S, TN-C, IT oraz 

wersja 3P+NPE z iskiernikiem do zabezpieczenia 

toru NPE dla sieci TT. 

W celu spełnienia swojego zadania w postaci 

ochrony instalacji niskiego napięcia, 

jako pierwszy stopień ochrony, należy 

zwrócić uwagę, aby ich montaż odbywał 

się w rozdzielnicach głównych budynku. 

Ochronniki przepięć spełniają swoje wymagania 

zgodnie z normą IEC 62305. 

Ochronniki marki Sicher Electric posiadają 

modułową obudowę dostosowaną do montażu 

na szynie TH 35 mm oraz możliwość 

Fot. 1. 

podłączenia przewodów w zakresie od 1,5 

do 25 mm 2 dla linek, oraz 35 mm 2 dla drutów 

i przewodów wielodrutowych. 

Ochronniki OCH zapewniają wysoki stopień 

ochrony napięciowej i prądowej. Warystory 

ZnO oraz system Thermo Dynamic 

Control zapewniają ich wysoką jakość 

oraz pewność zadziałania. Do produkcji 

ochronników używane są tylko warystory 

renomowanych producentów. Procedura 

Ochronnik typu „2” (klasa C) w wersji 3P+N dla sieci TN-S lub IT. 


PRODUKTY 


Tab. 1. Wymagania 

Ochronnik 

B + C 

C 

Typ ochrony 

ochrona instalacji niskiego 

napięcia przed skutkami 

częściowych, bezpośrednich 

i pośrednich wyładowań 

atmosferycznych 

ochrona instalacji niskiego 

napięcia przed skutkami 

pośrednich wyładowań 

atmosferycznych oraz 

łączeniowymi przepięciami 

w sieci 

Tab. 2. Parametry 

parametr symbol B+C C N-PE 

Napięcie znamionowe U c 230 V AC 230 V AC 

Maksymalne napięcie pracy In 275 V AC 275 V AC 255 V AC 

Znamionowy prąd wyładowczy I max 30 kA 20 kA 20 kA 

Maksymalny prąd wyładowczy I imp 60 kA 40 kA 40 kA 

Impulsowy prąd wyładowczy (10/350 µs) U p 7 kA 

Napięcie poziomu ochrony 0,8 kV 1,3 kV 2,0 kV 

Typ sieci 

TNS, TNC, IT 

TNS, TNC, 

IT, TT 

Ilość biegunów 1,2,3,4 1,2,3,4 1 

Zgodność z normami IEC 61643-1 IEC 61643-1 IEC 61643-1 

Stopień ochrony IP20 IP20 IP20 

Moment dokręcenia śrub 4,0 Nm 4,0 Nm 4,0 Nm 

Temperatura pracy -40...+80°C -40...+80°C -40...+80°C 

Sposób montażu TH 35 mm TH 35 mm TH 35 mm 

Wskaźnik zadziałania czerwony czerwony 

TT 

przygotowania warystorów odbywa się 

w firmie Reflow. W procesie produkcyjnym 

stosowana jest pasta lutownicza IN- 

TERFLUX, Sn 4% Ag i japoński epoxy 

(Pelnox). Dodatkowo warystory kontrolowane 

są miejscu w firmie (pomiar Leakage 

current i α). Proces zgrzewania ultradźwiękowego 

odbywa się na maszynach 

formy Branson. W procesie produkcyjnym 

należy nadmienić, że sposób montażu warystora 

polega na jego „nurkowaniu” w żywicy 

epoksydowej, a nie „podlewaniu”, 

jak to się odbywa u innych producentów, 

co ma decydujący wpływ na jakość działania 

ochronnika. 

Aparaty posiadają okno rewizyjne, które 

zmienia się z koloru zielonego na czerwony 

w przypadku zadziałania aparatu i konieczności 

wymiany jego wkładki. 

Jarosław Misztela 

Kierownik Działu Handlowego 

Sicher Electric 

Fot. 2. Ochronnik typu „2” (klasa C) w wersji 3P dla sieci TN-C. 

Fot. 3. 

Ochronnik klasy B+C (typ 1+2) jednobiegunowy. 


37

PRODUKTY 


PROMOCJA 

HYUNDAI U-Series 

Nowoczesne rozwiązania kompaktowych wyłączników mocy MCCB. 

HYUNDAI HEAVY INDUSTREIS 

to globalny lider w wielu gałęziach 

przemysłu, m.in. w budowie okrętów, 

energetyce, transporcie, budowie 

maszyn. 

Pośród wielu dywizji korporacji, 

jedną z najdynamiczniej rozwijających 

się, jest HYUNDAI HEAVY 

INDUSTRIES ELECRO ELEC- 

TRIC SYSTEMS DIV. (HHI-EES), 

skupiająca swoją działalność w sektorze 

energetycznym. Polityka ciągłego 

rozwoju i udoskonalania 

produktów w ofercie HYUNDAI 

zaowocowała wprowadzeniem 

do produkcji nowej serii kompaktowych 

wyłączników mocy (MCCB) 

U-Series. 

Przedsiębiorstwo SLAViTECH 

Sp. z o.o., bazując na kilku nastoletnim 

doświadczeniu w dostawach 

aparatury zabezpieczeniowej nN, 

na mocy umowy z HYUNDAI 

HEAVY INDUSTRIES, zostało 

GENERALNYM DYSTRYBUTO- 

REM marki w Polsce. 

Dzięki zorganizowanym strukturom 

sprzedaży, przedsiębiorstwo jest 

w stanie zapewnić klientom profesjonalną 

obsługę przed-, jak i posprzedażową, 

zaczynając od dobrze 

wyposażonego magazynu w Polsce, 

poprzez kompetencje techniczne 

załogi oraz wsparcie projektowe, 

kończąc na fachowym serwisie. 

Wyłączniki U-Series charakteryzują 

się doskonałymi parametrami zachowując 

przy tym niewielkie wymiary. 

Nowoczesny design i bogata 

oferta dostępnych akcesoriów czynią 

z produktów HYUNDAI bardzo 

interesującą alternatywę dla producentów 

urządzeń rozdzielczych. 

Fot. 1. 

Fot. 2. 

UCB 250N - wyłącznik z zabezpieczeniem 

termicznym. 

UAB 100C – rozłącznik 

kompaktowy. 

Zastosowanie i charakterystyka 

techniczna 

Wyłączniki mocy przeznaczone są do łączenia 

obwodów oraz urządzeń elektrycznych 

realizując przy tym kompleksową ochronę 

przed przetężeniami. Koncepcja budowy 

wyłączników kompaktowych MCCB serii U 

wykorzystuje zaawansowane technologie 

w zakresie rozmiaru, zindywidualizowanego 

zakresu charakterystyki oraz ogromnych 

możliwości technicznych. 

Fot. 3. 

UPB 630X - wyłącznik z zabezpieczeniem 

mikroprocesorowym. 

Główne cechy 

• Napięcie robocze: do 690 V, 

• prąd roboczy: do 1600 A, 

• zdolność zwarciowa do 150 kA, 

• do 50 kA ac AC 460 V, 250 A przy 60 

mm głębokości, 

• prąd nastawialny w pełnym zakresie 

do 1600 A, 

• różne rodzaje przekaźników zabezpieczeniowych 

– termiczne oraz mikroprocesorowe 

(elektroniczne), 

• GWARANCJA JAKOŚCI potwierdzona 

badaniami. 


PRODUKTY 


REKLAMA 

Wyłączniki kompaktowe HYUNDAI 

U-Series skonstruowane są zgodnie 

z wymaganiami normy IEC60947‐2, co potwierdzone 

zostało w międzynarodowych 

jednostkach akredytujących takich jak 

DEKRA, KEMA, KERI dla standardu 

NEMA AB-1. Ponadto wyłączniki U-Series 

posiadają badania umożliwiające zastosowanie 

ich w elektrowniach nuklearnych 

oraz na jednostkach morskich. 

Zoptymalizowana budowa, dzięki zaawansowanej 

technologii ograniczania natężenia 

prądu poprzez zastosowanie dwuprzerwowej 

konstrukcji styków głównych, umożliwia 

wyłącznikom MCCB serii U realizację 

wysokiej zdolności wyłączania przy mniejszych 

rozmiarach w porównaniu do konkurencyjnych 

konstrukcji, co przyczynia się 

do kompaktowej budowy całości instalacji. 

W dystrybucji na rynku polskim dostępne 

będą trzy linie produktów: 

• wyłączniki mocy z zabezpieczeniem 

mikroprocesorowym, 

• wyłączniki mocy z zabezpieczeniem 

termicznym, 

• rozłączniki mocy. 

Wyposażenie dodatkowe 

i akcesoria 

Wyłączniki U-Series mogą być wyposażone 

w szeroką gamę akcesoriów, m.in.: 

• wyzwalacze wzrostowe, 

• wyzwalacze podnapięciowe, 

• styki pomocnicze, 

• styki alarmowe, 

• napędy silnikowe, 

• napędy obrotowe, 

• blokady mechaniczne, 

• przyłącza kablowe, 

• dodatkowe osłony i przegrody. 

SLAViTECH oferuje swoim klientom również 

układy automatyki SZR dedykowane 

dla wyłączników U-Series. 

Jacek Stryszyk 

GENERALNY 

DYSTRYBUTOR 

Czereśniowa 19 

02-457 Warszawa 

tel. +48 22 863 15 21 

fax +48 22 873 33 45 

info@hhi.com.pl 

www.hhi.com.pl 


39

PRODUKTY 


PROMOCJA 

Bezpieczny dom 

Na co dzień niewielu z nas zdaje sobie sprawę, że 24 godziny na dobę czuwają nad naszym 

bezpieczeństwem niewidoczni strażnicy. Nawet gdy wychodzimy, dbają o bezpieczeństwo 

naszego mienia, abyśmy wrócili do bezpiecznego domu z działającymi urządzeniami, 

zasilanymi energią elektryczną. 

Jeszcze kilka lat temu straty spowodowane 

spalonym lub uszkodzonym 

sprzętem komputerowym lub RTV 

dotykały w sezonie burzowym tysiące 

osób na terenie całej Polski. Również 

informacje o porażeniach prądem elektrycznym 

nie były rzadkością. Obecnie 

obydwa te zagrożenia są znacznie 

mniejsze. Wszystko za sprawą zaangażowania 

„strażników”, znanych powszechnie 

jako ograniczniki przepięć 

i wyłączniki różnicowo-prądowe. 

Samo zainstalowanie aparatury modułowej, 

jako zbioru specjalistycznych 

urządzeń, nie gwarantuje właściwej 

ochrony. Ważne jest bowiem, aby 

zostały one odpowiednio skonfigurowane. 

Rozważając ochronę standardowego 

domu jednorodzinnego, już 

na etapie projektu lub modernizacji 

instalacji elektrycznej trzeba sobie 

zadać pytanie jakich „strażników” należy 

wynająć do zabezpieczenia swojego 

życia i dobytku? Dopiero tak postawione 

pytanie uświadamia nam, jak 

ważną pracę muszą wykonać projektanci 

instalacji elektrycznych i elektrycy. 

Podstawą właściwego współdziałania 

urządzeń aparatury modułowej, 

jest przemyślany projekt rozdzielnic 

i instalacji elektrycznej budynku. Kolejnym 

elementem jest sprawdzony 

produkt, sprzedawany od lat na różnych 

rynkach i gwarantujący długotrwałe 

i bezawaryjne działanie. 

Powyższe cechy spełniają aparaty 

marki Kanlux, firmy która w tym roku 

obchodzi swoje 25-lecie. 

Niezbędne nie tylko 

w sezonie burzowym 

Wśród najważniejszych elementów 

aparatury modułowej w naszych domach 

należy wymienić ograniczniki 

przepięć. W południowych rejonach 

Fot. 1. 

Ogranicznik przepięć EL30B+C/4P. 

Polski ilość dni burzowych może dochodzić 

nawet do 45 w roku. W sezonie burzowym, 

od kwietnia do września, wielokrotne wyładowania 

atmosferyczne powodują przepięcia 

bezpośrednie lub zaindukowane w instalacjach 

dostarczających energię elektryczną 

do naszych domów. Również urządzenia wysokiej 

mocy, będące wyposażeniem wielu zakładów 

przemysłowych, mogą przyczyniać 

się do powstawania przepięć w sieci energetycznej. 

Nie możemy wyeliminować tych zjawisk 

i dlatego musimy się przygotować na ich 

wystąpienie. Podstawowym elementem do zainstalowania 

w rozdzielnicy głównej lub przyłączu 

budynku jest ogranicznik przepięć typu 

1+2 (klasa B+C). Jest to warystorowy układ 

odprowadzania nadmiaru energii elektrycznej 

do uziemionego przewodu PE, co w momencie 

powstania przepięcia, umożliwia ograniczenie 

napięcia wejściowego do 1,4 kV. Gdy 

odległość od pierwszego ogranicznika do odbiorników 

jest znaczna lub zasilanie prowadzone 

jest kablem w ziemi, zalecane jest zastosowanie 

drugiego stopnia ochrony poprzez 

zainstalowanie, np. w rozdzielnicy piętrowej, 

ogranicznika przepięć typu 2 (klasa C). Taki 

aparat ogranicza napięcie do 1,3 kV co, biorąc 

pod uwagę wymaganą wytrzymałość 

izolacji odbiorników wynoszącą 1,5 kV daje 

nam pewność, że nasze urządzenia nie zostaną 

uszkodzone. W przypadku braku ograniczników 

cała energia przepięcia może trafić 

do urządzeń RTV czy komputerów i zanim 

zadziała bezpiecznik, już będziemy musieli 

liczyć straty wynikające np. z uszkodzenia 

komputera i utraty danych. 

Fot.2. 

Wyłącznik różnicowo-prądowy 

JVL5/2 B25/0,03A. 

Skuteczna ochrona 

ludzkiego życia 

Wyłączniki różnicowo-prądowe to kolejna 

grupa, bardzo ważnych aparatów modułowych. 

To właśnie one, w przypadku 

awarii urządzenia, mogą uratować ludzkie 

życie. Stosowanie tego typu aparatów 

zostało wprowadzone jako obowiązkowe 

Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury 

(Dz. U. nr 75 z 2002 roku, poz. 690 z późniejszymi 

zmianami) i dotyczy zarówno 

nowych, jak i modernizowanych instalacji 

elektrycznych. Zasada działania wyłączników 

różnicowo-prądowych wykorzystuje 

zjawisko wytwarzania pola magnetycznego 

przez prąd płynący w obwodach zasilania. 

Jeżeli instalacja działa poprawnie, 

to suma pól magnetycznych przewodów 

(fazowego i zerowego) jest równa zeru 

i wyłącznik nie reaguje. Jeżeli powstanie 


PRODUKTY 


Zabezpieczenie 

przed przegrzaniem 

oraz zwarciami 

Kolejne urządzenia z grupy aparatura modułowa, 

stanowią doskonałe dopełnienie 

niezbędnego wyposażenia każdej rozdzielnicy. 

Wyłączniki nadmiarowo-prądowe 

zabezpieczają instalacje elektryczne 

przed przeciążeniem, a tym samym przegrzaniem 

oraz zwarciami w odbiornikach 

energii elektrycznej. Odpowiednio dobrane 

zabezpieczenia gwarantują wyłączenie 

zasilania zanim, pod wpływem zwarcia, 

w odbiorniku temperatura instalacji podniesiecie 

na tyle, że spowoduje zapłon sąsiadujących 

z nią materiałów, a co za tym 

idzie – wybuch pożaru. W przeszłości 

ceramiczne wkładki bezpiecznikowe były 

oznaczane kolorowym krążkiem, którego 

odpadnięcie oznaczało przepalenie i konieczność 

wymiany bezpiecznika. Obecnie 

przy zastosowaniu aparatury modułowej 

wyłączniki nadmiarowo-prądowe 

mają wbudowane mechanizmy umożliwiające 

powtórne załączanie zasilania 

po usunięciu zwarcia lub innego typu 

awarii. Dzięki utrzymaniu przez Spółkę 

Kanlux SA bardzo rozpowszechnionego 

i szeroko rozpoznawalnego oznaczania 

kolorami maksymalnego natężenia prądu, 

jaki może przepływać przez wyłącznik, 

zarówno elektryk, jak i użytkownik szybko 

orientuje się jakiej maksymalnej mocy 

urządzenia może podłączać do danego 

obwodu. Warto przypomnieć, że do dyspozycji 

mamy wyłączniki o charakterystyce 

„B” lub „C”. Pierwsze przeznaczone 

do zabezpieczania urządzeń standardowych, 

głównie o charakterze rezystancyjnym. 

Drugie przeznaczone są głównie 

do instalacji w obwodach zasilających 

urządzenia o charakterze indukcyjnym 

z ciężkim rozruchem. 

W skład aparatury modułowej wchodzi 

jeszcze wiele aparatów, które są urządzeniami 

wykonawczymi lub pomocniczymi 

w rozdziale energii elektrycznej budynku. 

Należą do nich kontrolki, styczniki, transformatory, 

dzwonki, zegary sterujące czy 

wskaźniki zużycia energii elektrycznej. 

Szczegóły techniczne opisanych, jak 

i wymienionych powyżej aparatów znajdziecie 

Państwo w kartach katalogowych 

i materiałach informacyjnych Kanlux SA 

na www.kanlux.pl w działach „Produkty” 

oraz „Do pobrania” (Foldery produktowe). 

Jarosław Rudaś 

Fot. 3. 

Wyłącznik nadmiarowo-prądowy 

KS6 B6/3. 

jakakolwiek różnica pola magnetycznego 

przewodów, spowodowana np. upływem 

prądu do ziemi przez uszkodzoną, zawilgoconą 

izolację lub przez ciało człowieka, 

powoduje to natychmiastowe wyłączenie 

zasilania w czasie krótszym niż 0,2 sekundy. 

Dla ochrony życia ludzi i zwierząt 

stosuje się wyłączniki różnicowo-prądowe 

które odłączają zasilanie w obwodach, 

w których upływ prądu przekracza 

30 mA. Przepływ prądu o takim natężeniu 

jest nieszkodliwy dla życia ludzkiego, 

a człowiek może się swobodnie uwolnić 

od źródła przebicia. W wyłącznikach 

różnicowo-prądowych istnieje również 

stopniowanie. Wyłączniki 30 mA zabezpieczają 

poszczególne obwody zasilające 

urządzenia np. w pomieszczeniach przejściowo 

wilgotnych jak kuchnie, łazienki, 

pralnie, garaże czy warsztaty przydomowe. 

Jeżeli chcemy dokonać modernizacji, 

a w rozdzielnicy brakuje miejsca na dodatkowy, 

minimum dwupolowy, wyłącznik 

różnicowo-prądowy, można wykorzystać 

wyłącznik z modułem nadmiarowo-prądowym 

czyli dwa urządzenia w jednej 

obudowie. W takim wypadku potrzebujemy 

dwa, zamiast trzech pól w rozdzielnicy. 

Dodatkowo, przy wyłącznikach 

głównych rozdzielnic domowych warto 

stosować aparaty o mniejszej czułości 

np. od 100 do 500 mA, które odłączą zasilanie 

w całym obiekcie w wypadku pożaru 

lub zalania. Odłączenie zasilania w takich 

przypadkach jest szczególnie ważne, 

ze względu na bezpieczeństwo ekip ratowniczych 

narażonych np. na porażenie prądem 

w przypadku akcji gaśniczej. 

Rys. 1. 


41

PRODUKTY 



PRODUKTY 


Zasilacze 

awaryjne 

Zasilacz awaryjny, zasilacz bezprzerwowy, zasilacz 

UPS (ang. Uninterruptible Power Supply – Nie przerwane 

Zasilanie Energią) to urządzenie lub system, 

którego funkcją jest utrzymanie zasilania innych 

urządzeń elektrycznych lub elektronicznych w przypadku 

zaniku lub nieprawidłowych parametrów zasilania 

sieciowego. 

Przy wyborze zasilacza UPS bierze się pod 

uwagę przynajmniej kilka parametrów. Podstawę 

w tym zakresie stanowi moc zasilacza, 

przy czym, nie może być on przeciążony 

i niedociążony. Warto zadbać o możliwość 

równoległego połączenia urządzeń UPS, 

dzięki czemu zyskuje się możliwość dowolnej 

rozbudowy systemu zarówno pod 

względem mocy, jak i redundancji. Kluczowym 

parametrem UPS-ów jest czas podtrzymania, 

który dobiera się przy założeniu 

pełnego obciążania zasilacza. Parametr ten 

określa czas przez jaki UPS może podtrzymywać 

napięcie bez zasilania z sieci elektroenergetycznej. 

Na etapie wyboru zwraca 

się uwagę na sprawność, określającą ilość 

wydzielanego ciepła. To właśnie od sprawności 

zależy między innymi trwałość zasilacza, 

średni czas między awariami oraz wielkość 

strat energii elektrycznej. 

Nie mniej ważnym parametrem jest wejściowy 

współczynnik mocy (input power 

factor) i poziom harmonicznych prądu zasilającego 

UPS określające charakter obciążenia 

wnoszonego do sieci przez zasilacz 

i wpływającego na wielkość współczynnika 

dopasowania mocy względem zastosowanego 

w systemie generatora prądotwórczego. 

W kompleksowym podejściu do wyboru zasilaczy 

awaryjnych zwraca się uwagę na parametry 

dynamiczne czyli czas i wielkość 

odkształcenia napięcia wyjściowego podawane 

w procentach w przypadku skokowej 

zmiany obciążenia od 0 do 100%. 

Fot.: Poltel 

Fot. 1. 

W nowoczesnych zasilaczach awaryjnych 

stawia się na modułowość konstrukcji polegająca 

na zastosowaniu modułów-kompletnych 

UPSów w wykonaniu panelowym. 

Fot.: Fast-Group 

Fot. 2. 

Przy wyborze zasilacza UPS bierze 

się pod uwagę przynajmniej kilka 

parametrów. Podstawę w tym zakresie 

stanowi moc zasilacza, przy 

czym, nie może być on przeciążony 

i niedociążony. 


43

PRODUKTY 



Aplikacje komputerowe, przeznaczone do nadzorowania pracy systemów 

UPS, pozwalają na wizualizowanie funkcji realizowanych przez 

zasilacze. W ten sposób rejestrowane są wszelkie zmiany statusu 

pracy UPS-ów przy jednoczesnym przesyłaniu komunikatów i ostrzeżeń 

do innych urządzeń podłączonych do sieci. 

Fot.: CES 

Fot. 3. 

Warto zadbać o możliwość równoległego 

połączenia urządzeń UPS, 

dzięki czemu zyskuje się możliwość 

dowolnej rozbudowy systemu 

zarówno pod względem mocy, jak 

i redundancji. 

Fot. 5. 

W kompleksowym podejściu do wyboru zasilaczy awaryjnych zwraca się uwagę na 

parametry dynamiczne czyli czas i wielkość odkształcenia napięcia wyjściowego podawane 

w procentach w przypadku skokowej zmiany obciążenia od 0 do 100%. 

Kilka czynników należy uwzględnić przy 

wyborze elementów systemu zasilania awaryjnego, 

pracujących w serwerowniach. 

Tu najczęściej stosuje się systemy redundantne 

(nadmiarowe). Jakość UPS-ów pracujących 

w serwerowniach jest bardzo istotna 

dla bezpiecznej pracy serwerowni. 

Fot.: Activtech 

Fot. 4. 

Kluczowym parametrem UPS-ów 

jest czas podtrzymania, który dobiera 

się przy założeniu pełnego 

obciążania zasilacza. 

Typy zasilaczy UPS 

Mówi się o trzech podstawowych typach 

(trybach pracy) zasilaczy awaryjnych. Stąd 

też tryb maksymalnej poprawy zasilania 

(IEC62040‐3 VFI) obejmuje podwójną konwersję, 

która zapewnia najwyższy poziom 

kondycjonowania zasilania. W trybie tym 

obciążenie jest chronione przed wszystkimi 

typami zakłóceń sieci elektrycznej, przy 

nieco mniejszej sprawności. Sprawność 

z pełnym obciążeniem przy zastosowaniu 

najnowszej technologii beztransformatorowej 

wynosi ponad 95%. 

Z kolei tryb maksymalnej oszczędności 

energii (IEC 62040‐3 VFD) rozpoznaje 

kiedy kondycjonowanie nie jest potrzebne 

a przepływ energii odbywa się przez 

linię obejściową. W takim rozwiązaniu 

sprawność sięga 99%. Jednak w tym trybie 

pracy UPS, odbiorniki nie są tak dobrze 

chronione jak w trybie VFI. Warto zwrócić 

uwagę na tryb wysokiej wydajności 

i kondycjonowania zasilania (IEC 62040‐3 

VI). W urządzeniach tego typu kompensowane 

są główne zakłócenia, takie jak THDi 

obciążenia, współczynnik mocy obciążenia 

oraz mniejsze spadki i wzrosty napięcia zasilającego. 

Używana energia pochodzi z falownika, 

który jako filtr aktywny zapewnia 

całą niezbędną moc bierną. W zależności 

od typu obciążenia i wartości wejściowych 

parametrów linii zasilającej ten tryb cechuje 

się sprawnością, która mieści się pomiędzy 

97 a 98,5%, 

Połączenie równoległe 

W przypadku aplikacji, od których oczekuje 

się wysokiego poziomu bezpieczeństwa, 

zastosowanie znajdują układy redundantne 

(nadmiarowe) systemów UPS. Typowe 

rozwiązanie tego typu bazuje na połączeniu 

kilku zasilaczy. Standardowo, pracują 

wszystkie zasilacze dzieląc obciążenie 

równo między siebie. Jednak nie wszystkie 

z nich muszą pracować po to, aby zasilić 

Fot. 6. 

Fot.: Ever 

W przypadku aplikacji, od których 

oczekuje się wysokiego poziomu 

bezpieczeństwa, zastosowanie 

znajdują układy redundantne 

(nadmiarowe) systemów UPS. 


PRODUKTY 


Fot. 7. 

Fot.: Anmaro 

Tryb maksymalnej oszczędności 

energii (IEC 62040.3 VFD) rozpoznaje 

kiedy kondycjonowanie nie 

jest potrzebne na przepływ energii 

odbywa się przez linię obejściową. 

odbiorniki. W praktyce najczęściej zastosowanie 

znajdują systemy redundantne „N+1” 

a więc określona ilość jednostek („N”) UPS 

musi pracować, żeby moc systemu była 

wystarczająca do zasilania odbiorników. 

Uszkodzenie lub wyłączenie jednego z UPS 

nie ma wpływu na ciągłość zasilania odbiorników. 

Takie połączenie UPS nazywane 

jest systemem pracy równoległej i w razie 

potrzeby zapewnia możliwość rozbudowy 

systemu o kolejne zasilacze. Systemy redundatne 

są dużo bardziej niezawodne niż 

pojedynczy UPS, ale nie należy budować 

systemów z dużą ilością UPS-ów. Najbardziej 

niezawodnym układem jest układ redundantny 

„1+1”, ale jednocześnie najdroższym 

(płaci się za 100% więcej niż potrzeba 

mocy). 


Fot. 9. 

W zasilaczach modułowych każdy 

moduł UPS powinien być wyposażony 

we własne układy: CPU (Central 

Processing Unit), prostownik, 

falownik, ładowarka baterii, bateria, 

by-pass serwisowy, panel kontroli 

i sterowania. 

Zasilacze modułowe 


stawia się na modułowość konstrukcji polegająca 

na zastosowaniu modułów-kompletnych 

UPS-ów w wykonaniu panelowym. 

Każdy moduł UPS powinien być wyposażony 

we własne układy: CPU (Central 

Processing Unit), prostownik, falownik, 

ładowarka baterii, bateria, by-pass serwisowy, 

panel kontroli i sterowania. Taki układ 

będziemy nazywali układem pozbawionym 

pojedynczych punktów awarii (ang. SPOF 

– Single Point of Failure). Podczas wymiany 

lub instalowania nowych modułów nie 

ma potrzeby stosowania połączeń kablowych, 

natomiast prace serwisowe mogą być 

wykonywane przy włączonym urządzeniu. 

System nie przewiduje modułów o charakterze 

nadrzędnym (Master) a wszystkie moduły 

mogą pełnić funkcję nadrzędnego, który 

steruje całym systemem. Jeżeli dojdzie 

do awarii jednego modułu kolejny z nich 

będzie pełnił jego rolę i w sposób automatyczny 

przechodzi w tryb pracy Master. 

Modułowe zasilacze awaryjne cechuje skalowalność, 

a co za tym idzie, moc może 

być zwiększona podczas pracy urządzenia 

w zależności od zapotrzebowania na energię 

elektryczną. W tradycyjnych rozwiązaniach 

konieczne jest zainstalowanie docelowej 

mocy na samym początku. Sprawność 

UPS-ów modułowych, dzięki zastosowaniu 

technologii beztransformatorowej, wynosi 

do 95,5%. Na uwagę zasługuje niski poziom 

zawartości harmonicznych w prądzie wejściowym 

(25‐100% obciążenia < 3,5%). Nie 

mniej ważny jest wejściowy współczynnik 

Fot.: ROMI SJ 

Fot.: Poltel 

Fot. 8. 

Zdalnemu monitorowaniu można 

poddać wiele zasilaczy UPS z dowolnego 

urządzenia z przeglądarką 

internetową lub konsolą programu 

zarządzającego maszynami 

wirtualnymi. 

Fot. 10. 

Modułowe zasilacze awaryjne cechuje skalowalność, a co za tym idzie, moc może być 

zwiększona podczas pracy urządzenia w zależności od zapotrzebowania na energię 

elektryczną. 


45

PRODUKTY 


Fot.: Poltel 

Fot.: Emerson Network Power 

Fot. 11. 

Warto zwrócić uwagę na tryb wysokiej 

wydajności i kondycjonowania 

zasilania (IEC 62040‐3 VI) gdzie 

kompensowane są główne zakłócenia, 

takie jak THDi obciążenia, 

współczynnik mocy obciążenia oraz 

mniejsze spadki i wzrosty napięcia 

zasilającego. 

mocy bliski 1 w całym zakresie obciążenia 

(25‐100% obciążenia < 0,92‐0,99). 

Czynności serwisowe w konstrukcjach modułowych 

wykonuje się w bardzo prosty 

sposób. Uszkodzony moduł zamienia się 

bowiem sprawnym urządzeniem. 

Oprogramowanie nadzorujące 

Aplikacje komputerowe, przeznaczone 

do nadzorowania pracy systemów UPS, 

pozwalają na wizualizowanie funkcji realizowanych 

przez zasilacze. Stąd też przede 

wszystkim rejestrowane są wszelkie zmiany 

statusu pracy UPS-ów przy jednoczesnym 

przesyłaniu komunikatów i ostrzeżeń 

do innych urządzeń podłączonych 

do sieci. Jest możliwa zmiana statusu pracy 

UPS-a za pomocą wiadomości e-mail 

wysyłanych automatycznie pod wskazane 

adresy. W niektórych aplikacjach przewidziano 

zdalne sterowanie zasilacza za pomocą 

modemu GPRS. Poprzez oprogramowanie 

przeprowadzana jest diagnostyka 


Fot. 12. 

Większość przemysłowych zasilaczy 

wyposaża się w liczne 

interfejsy wymiany danych oraz 

zaawansowane oprogramowanie 

komunikacyjne. 

a wszystkie dane mogą być przedstawiane 

w formie graficznej. 

Monitorowaniu można poddać wiele zasilaczy 

UPS z dowolnego urządzenia z przeglądarką 

internetową lub konsolą programu 

zarządzającego maszynami wirtualnymi. 

Pobierane są informacje o znaczeniu krytycznym 

takie jak chociażby stan baterii, 

poziomy obciążenia i czas podtrzymania 

bateryjnego. W niektórych systemach nadzorowania 

przewidziano możliwość uporządkowanego 

zamykania komputerów 

i serwerów zasilanych za pomocą zasilaczy 

w czasie kiedy przedłużają się awarie zasilania. 

Nadzorowaniu można poddać również 

układy konfiguracyjne zasilaczy redundancyjnych 

i układy równoległe UPS. 

Fot. 13. 

Obsługa i wymiana danych 

Infrastruktura przemysłowa zazwyczaj 

jest znacznie rozproszona. Konieczna zatem 

okazuje się odpowiednia wymiana 

danych pomiędzy poszczególnymi urządzeniami 

systemu łącznie z elementami 

zasilania awaryjnego. Za komunikowanie 

w przemysłowych zasilaczach UPS odpowiedzialne 

są panele sterowania oraz 

Z pewnością przydatna okaże się możliwość współpracy urządzenia ze zdalnymi panelami 

kontrolno-sygnalizacyjnymi. 

oprogramowanie komputerowe. Lokalne 


PRODUKTY 


Fot.: EST Energy 

Fot. 14. Funkcjonalność komunikacyjną 

zapewniają porty szeregowe 

RS-232, RS-422 oraz RS-485 (zgodny 

z protokołem JBUS/MODBUS 

lub PROFIBUS). 

sterowanie zapewnia użytkownikowi wyświetlacz 

ciekłokrystaliczny pozwalający 

na odczytywanie informacji dotyczących 

stanów pracy i alarmów, parametrów zasilania 

wejścia i wyjścia, parametrów baterii 

(natężenia prądu, napięcia, częstotliwości, 

temperatury), a także wartości dokonanych 

nastaw (np. test baterii, język, alarm 

dźwiękowy itp.). 

Większość przemysłowych zasilaczy wyposaża 

się w liczne interfejsy wymiany danych 

oraz zaawansowane oprogramowanie komunikacyjne. 

Z pewnością przydatna okaże się 

możliwość współpracy urządzenia ze zdalnymi 

panelami kontrolno-sygnalizacyjnymi. 

Funkcjonalność komunikacyjną zapewniają 

porty szeregowe RS-232, RS-422 

oraz RS-485 (zgodny z protokołem JBUS/ 

MODBUS lub PROFIBUS). Niektóre 

modele UPS-ów podłączane są do sieci 

Ethernet z użyciem własnego adresu IP. Istnieje 

więc możliwość logowania do interfejsu 

i zarządzania urządzeniem poprzez http, 

https, telnet lub ssh. Interesujące rozwiązanie 

stanowi oprogramowanie do automatycznego 

zamykania serwerów. Technologie 

niektórych systemów nadzorujących bazują 

na GPRS i protokole SNMP. 

Podsumowanie 


stawia się mniejsze wymiary urządzeń, 

Fot.: CES 

Fot. 16. 

Niektóre modele UPS-ów podłączane 

są do sieci Ethernet z użyciem 

własnego adresu IP. 

Istotne są też wewnętrzne układy nadmiarowe 

(np. wentylatory, sterowniki) umożliwiające 

kontynuację pracy zasilacza UPS 

w przypadku awarii jednego z jego elementów. 

Jeśli nie można zainstalować zasilaczy 

w wydzielonym pomieszczeniu to warto pomyśleć 

o dodatkowych filtrach powietrza, 

chroniących przed kurzem i innymi drobnymi 

zanieczyszczeniami, negatywnie wpływającymi 

na efektywność pracy sprzętu. 

Damian Żabicki 

Niektóre systemy monitorowania zasilaczy UPS wyposażone 

są w funkcje uporządkowanego zamykania komputerów i serwerów 

przez nie zasilanych. Jest to kontrolowane działanie w czasie przedłużających 

się przerwy w dostawie energii. Nadzorowaniu można 

poddać również układy konfiguracyjne zasilaczy redundancyjnych 

i układy równoległe UPS. 

Materiały informacyjne firm: Fast Group, 

C&T Elmech, CES, Socomec, Camco. 

Fot.: ROMI SJ 

Fot.: Poltel 

Fot. 15. 

Za komunikowanie w przemysłowych 

zasilaczach UPS odpowiedzialne 

są panele sterowania oraz 

oprogramowanie komputerowe. 

a więc na mniejszą ilość powierzchni zabudowy 

(niższe koszty). Zwraca się uwagę 

na zwiększoną dyspozycyjność, decentralizację, 

skuteczny monitoring oraz 

standaryzację. Stąd też kierunek rozwoju 

UPS-ów to rozwiązania o charakterze 

modułowym, redundantne przy wysokim 

poziomie skalowalności. Najlepiej zabezpieczają 

zasilanie systemy UPS bez pojedynczych 

punktów awarii. 

Należy ponadto pamiętać, że zasilacze UPS 

stosowane w warunkach przemysłowych 

powinny być odpowiednio wykonane łącznie 

z mechaniczną odpornością na pracę 

w środowiskach produkcyjnych. Chodzi 

przede wszystkim o wzmocnione konstrukcje 

pozwalające zabezpieczyć je przed 

fizycznym uszkodzeniem, brudem czy cieczami 

(podwyższone stopnie ochrony IP). 

Fot. 17. 

Istnieje więc możliwość logowania 

do interfejsu i zarządzania urządzeniem 

poprzez http, https, telnet 

lub ssh. 


47

PRODUKTY 


PROMOCJA 

Ekologiczne systemy 

zasilania UPS firmy Eaton 

doskonałym przykładem synergii 

ochrony zasilania z ochroną środowiska 

Oszczędność energii, zrównoważony wzrost, maksymalizacja wykorzystania surowców 

wtórnych oraz ochrona środowiska to aspekty odgrywające kluczową rolę w każdym sektorze 

działalności firmy Eaton. 

Rozszerzana nieustannie gama energooszczędnych, 

ekologicznie wrażliwych 

oraz niezawodnych zasilaczy 

UPS (Uninterruptible Power 

Supplies) jest znakomitym przykładem 

innowacyjności przyjaznych 

środowisku rozwiązań technicznych. 

Całe portfolio odzwierciedla również zastosowanie 

czterech istotnych wyznaczników 

procesu oceny cyklu życia produktu (LCA), 

a mianowicie: efektywność energetyczną, 

efektywność wykorzystania zasobów, recykling 

i zgodność z obowiązującymi przepisami 

w zakresie ekologii, włączając WEEE 

(Dyrektywa 2002/96/CE), Baterie (Dyrektywa 

2006/66/CE), Opakowania (Dyrektywa 

2004/12/CE) oraz RoH (Dyrektywa 

2011/65/EU). 

W oparciu o nowoczesne technologie takie 

jak System Podwyższonej Sprawności 

(ESS), Technologia Prostego Testu Mocy 


PRODUKTY 


(ETC), Hot Sync, Technologia Nieciągłego 

Ładowania Baterii (ABM), HotSwap oraz 

EcoControl i przy zastosowaniu wytrzymałych 

materiałów, Eaton projektuje systemy 

zasilania UPS ze znacznie podwyższoną 

wydajnością i trwałością. Ogromną zaletą 

produktów jest bezkompromisowa niezawodność 

przy jednocześnie zmniejszanym 

zapotrzebowaniu na energię, poprawie parametrów 

środowiskowych oraz obniżaniu 

emisji dwutlenku węgla. 

Wychodząc naprzeciw głównym wyzwaniom, 

takim jak zaniki zasilania, zapady 

napięcia, przepięcia, długotrwałe obniżenia 

napięcia, długotrwałe podwyższenia napięcia, 

szumy linii, przepięcia łączeniowe, wahania 

częstotliwości czy zakłócenia harmoniczne, 

firma Eaton oferuje zasilacze UPS 

jednofazowe (1F) i trójfazowe (3F). 

Zasilacze UPS trójfazowe (3F) są przeznaczone 

do zaawansowanej ochrony przed 

awariami zasilania systemów komputerowych, 

centrów przetwarzania danych, automatyki 

przemysłowej, farm serwerów, 

obiektów strategicznych, bankowych oraz 

przemysłowych. Zasilacze UPS 93PM, 

9390 oraz 9395 zostały zaprojektowane 

zgodnie z koncepcją EAA (Architektura 

Podwyższonej Sprawności Energetycznej), 

którą cechuje system oszczędzania energii 

(ESS) zapewniający bezkonkurencyjną 

sprawność aż do 99% w normalnych warunkach 

pracy. Ponadto wysoki wskaźnik 

sprawności, nawet przy niskim poziomie 

obciążenia, optymalizuje specjalnie zastosowana 

technologia systemu zmiennego zarządzania 

modułami (VMMS). 

Kolejnym, doskonałym przykładem dbałości 

o jak najlepsze parametry w zakresie 

ekologii jest zasilacz UPS 93PM, dostępny 

w przedziale mocy 30‐200 kW, który w trybie 

podwójnej konwersji pozwala na osiągnięcie 

najwyższej na rynku sprawności 

operacyjnej aż do 97% bez jakichkolwiek 

ubytków energii i przy dużej oszczędności 

kosztów eksploatacyjnych. Natomiast kompaktowy 

zasilacz UPS Eaton 9390 dostępny 

w wersjach 40/60/80/100/120/160 kVA oraz 

wielomodułowy UPS 9395 występujący 

w wersjach 225/275/450/550/675/827/900 

/1100 kVA gwarantują wydłużoną wytrzymałość 

komponentów przy mniejszej emisji 

ciepła wewnątrz systemu w czasie jego eksploatacji. 

Zastosowana technologia ABM 

zwiększa żywotność baterii, stosując trzyetapową 

technikę jej ładowania, co przekłada 

się na wydłużenie żywotności nawet 

o 50%, a tym samym znaczną redukcję 

ilości odpadów i materiałów. Dodatkowo, 

ponad 90% użytych komponentów może 

być poddane recyklingowi, obniżając w ten 

sposób poziom kosztów końcowych dla 

użytkownika. 

Modele jednofazowe (1F), w skład których 

wchodzą m.in. UPS 9PX, 5P, 5PX, 

Ellipse PRO oraz Ellipse ECO, służą do 

Sektor elektryczny Eaton jest globalnym liderem w dziedzinie dystrybucji 

zasilania i zabezpieczenia obwodów; zabezpieczenia zasilania zapasowego; 

regulacji i automatyki; oświetlenia i bezpieczeństwa; rozwiązań 

strukturalnych i sprzętu instalacyjnego; rozwiązań do pracy w surowych 

i niebezpiecznych warunkach; a także usług inżynieryjnych. 

Dzięki swojemu zestawowi globalnych rozwiązań Eaton jest w stanie 

sprostać najbardziej krytycznym wyzwaniom w zarządzaniu zasilaniem 

elektrycznym dnia dzisiejszego. 

Eaton to przedsiębiorstwo zarządzające energią, oferujące energooszczędne 

rozwiązania wspomagające efektywne zarządzanie wykorzystaniem 

energii elektrycznej, hydraulicznej i mechanicznej. W 2012 

roku firma Eaton, globalny lider w dziedzinie technologii, nabyła Cooper 

Industries plc. Przychód połączonych firm w 2012 roku na podstawie 

obliczeń pro forma wyniósł 21,8 mld USD. Eaton zatrudnia około 103 tys. 

pracowników i oferuje swoje produkty w ponad 175 krajach. 

Więcej informacji: www.eaton.pl/it 

zaawansowa nej ochrony zasilania dla stacji 

roboczych, urządzeń sieciowych, małych 

serwerów, urządzeń peryferyjnych, multimediów, 

TV, Video, Hi-Fi, modemów, telefonii 

IP oraz urządzeń domowych. Zasilacze 

UPS 9PX dostępne są w wersjach 5/6/8/11 

do 22 kVA w układzie równoległym z nowoczesnym 

wyświetlaczem LCD i funkcją 

pomiaru zużycia energii. W połączeniu z innowacyjną 

technologią ABM, która pozwala 

wydłużyć żywotność baterii akumulatorów 

kwasowo-ołowiowych z regulowanymi zaworami 

poprzez zastosowanie algorytmu 

logicznego w procesie ich ładowania, systemy 

te gwarantują najwyższą w swojej klasie 

wydajność przy sprawności do 95% w trybie 

online oraz sprawność do 98% w trybie podwyższonej 

sprawności, redukując jednocześnie 

koszty chłodzenia i pobierania energii. 

W grupie zasilaczy o mniejszych mocach 

znajdziemy również UPSy, w których 

w dużej mierze postawiono na ekologię 

oraz oszczędność energii i kosztów. Wyjątkowo 

łatwy do instalacji i integracji 

system UPS Ellipse PRO dostępny jest 

w wersjach 500/650/800/1200/1600 kVA, 

z kolei Ellipse ECO występuje w wersjach 

650/850/1200/1600 kVA. Co więcej, posiadają 

one gniazda zasilania z funkcją EcoControl, 

która automatycznie dezaktywuje urządzenia 

peryferyjne, gdy główny odbiornik 

pozostaje wyłączony, co w efekcie umożliwia 

oszczędność energii nawet do 20%. 

Szereg systemów zasilania UPS, a w szczególności 

Power Xpert 9395 i BladeUPS, 

dostępnych łącznie z instrukcją zakończenia 

użytkowania dla firm recyklingowych, 

zostało oznaczonych „An Eaton Green 

Solutions’’ – certyfikacją proekologicznych 

rozwiązań firmy Eaton dla produktów 

przyjaznych środowisku, stanowiącą wiarygodną 

gwarancję spełnienia najwyższych 

parametrów w zakresie ekologii. Oferowane 

przez firmę Eaton modele UPS zapewniają 

zatem nie tylko najwyższą na rynku ochronę 

zasilania i bezkompromisową niezawodność, 

ale także pozostają w synergii z wymogami 

ochrony środowiska już od samej 

fazy projektu, poprzez produkcję, użytkowanie 

aż po zakończenie użytkowania. 

Szczegółowe informacje na temat tych niezwykle 

innowacyjnych, energooszczędnych 

rozwiązań oraz produktów firmy Eaton można 

uzyskać na stronie www.eaton.eu/green. 

n 


49

PRODUKTY 


PROMOCJA 

Innowacyjne 

gniazda i łączniki 

firmy Karlik Elektrotechnik sp. z o.o. 

Fot. 1. 

Elementy serii DECO: gniazdo z uziemieniem oraz wyłącznik jednobiegunowy. 

Efekt szkła – to nowoczesne 

ramki uniwersalne w serii DECO 

Firma Karlik Elektrotechnik Sp. z o.o. 

wprowadziła do oferty nowe – innowacyjne 

ramki uniwersalne do poziomego 

i pionowego montażu mechanizmów. 

Ramki o efekcie szkła serii 

DECO w doskonały sposób zastępują 

wizualnie ramki wykonanie z prawdziwego 

szkła. Są przy tym bardziej 

funkcjonalne, bezpiecznie, pozbawione 

problemu pękania. 

Gniazda i łączniki przestały istnieć 

w świadomości klienta jako funkcjonalna 

konieczność na ścianie, 

stały się elementami dekoracyjnymi, 

podkreślającymi charakter wnętrza, 

uzupełniającymi efekty wizualne 

kompozycji ściany. Dzięki prostym 

kształtom seria DECO znajdzie zastosowanie 

w każdym domu i w każdym 

wnętrzu. 

Ramki o efekcie szkła dostępne 

są w konfiguracji od pojedynczej 

do pięciokrotnej w kolorach: białym, 

czarnym, czerwonym i pomarańczowym. 

Produkty serii DECO zaspokajają 

wymagania, jakie stawia współczesna 

architektura. Są perfekcyjnym 

dopełnieniem nowoczesnego wyposażenia 

wnętrz. Prosta, ponadczasowa 

forma, jakość wykonania, niezawodny 

system – to tylko niektóre z zalet kolekcji 

gniazd i łączników. 

FLEXI to innowacyjny system gniazd 

i łączników w którym ramki można 

łączyć w nieskończoność… 

Nowa seria gniazd i łączników w systemie 

podtynkowym, modułowym – bez konieczności 

kupowania ramek wielokrotnych. 

Produkty serii FLEXI dają nieograniczone 

możliwości łączenia dowolnych mechanizmów 

w układy wieloramkowe w pionie 

lub w poziomie. Jest to wyjątkowa funkcjonalność 

wyróżniająca tą serię od wszystkich 

innych dostępnych na polskim rynku. 

Innowacyjne rozwiązanie łączenia ramek 

ze sobą jest wynikiem myślenia o potrzebach 

instalatorów. Produkt został zaprojektowany 

w taki sposób, aby jego instalacja 

była nie tylko łatwa, szybka, bezpieczna, ale 

również dawała instalatorom nieograniczoną 

możliwość konfigurowania dowolnych 

wielkości ramek wielokrotnych, co niewątpliwie 

jest problematyczne przy wielu 

instalacjach. Prosty sposób łączenia ramek 

ze sobą, pomysłowy kształt zewnętrzny, bogata 

gama kolorystyczna od odcieni bieli, 

beżu poprzez kolory metalizowane: srebrny, 

złoty, brązowy, grafitowy, spełniają oczekiwania 

osób poszukujących w osprzęcie 

piękna i funkcjonalności. 

Fot. 2. 

Ramki systemu FLEXI można łączyć praktycznie bez ograniczeń. 


PRODUKTY 


REKLAMA 

Fot. 3. 

FLEXI - beżowe gniazdo z uziemieniem i gniazdo RTV 

(srebrny metalik). 

Fot. 4. 

Sposób łączenia ramki systemu FLEXI. 

Fot. 5. 

Połączone dwie ramki systemu FLEXI. 

Przekonaj się o niewątpliwych zaletach serii FLEXI 

i zapytaj o nią w Twoim punkcie sprzedaży! 

Firma Karlik oferuje szeroką gamę osprzętu elektroinstalacyjnego 

w bogatej palecie kolorystycznej, bardzo dobrej jakości przy optymalnej 

cenie. Serdecznie zapraszamy na stronę internetową, gdzie 

otrzymają Państwo szczegółowe informacje dotyczące pełnej oferty, 

kolorystyki, danych technicznych i cen produktów. Jesteśmy 

do Państwa dyspozycji dziś i w przyszłości. 

www.karlik.pl 


51

PRODUKTY 


Quicklink: Kompleksowo. Stylowo. Innowacyjnie. 

PROMOCJA 

Z nową elektroniką Berker by Hager 

życie staje się prostsze 

Firma Hager wprowadza na rynek nowe, innowacyjne rozwiązania systemowe quicklink – 

dostępne w ramach oferty osprzętu Berker by Hager. Elektronika zastępuje dotychczasowe, 

odrębne rozwiązania Funkbus, RolloTec i BLC. Podstawę systemu stanowi 9 mechanizmów 

i 16 nasadek aplikacyjnych - dzięki wzajemnej kombinacji odpowiednich elementów uzyskać 

możemy ponad 400 funkcji. 

Oferta obejmuje produkty do zastosowania 

w klasycznych instalacjach 

elektrycznych a także rozwiązania 

bezprzewodowe oparte na standardzie 

radiowym KNX, które są kompatybilne 

z przewodową instalacją 

inteligentnego systemu KNX. Dzięki 

temu quicklink jako rozwiązanie 

systemowe idealnie nadaje się 

zarówno do nowo wybudowanych 

obiektów, jak i do rozbudowy istniejących 

instalacji. 

W trakcie rozwoju systemu 

quick link opracowano nasadki funkcyjne 

w sposób aby zapewnić szeroką 

funkcjonalność a jednocześnie aby 

posiadały wspólne wzornictwo idealnie 

dopasowane do serii wzorniczych 

osprzętu marki Berker by Hager – 

B.Kwadrat, B.3 i B.7, Q.1 i Q.3, K.1 

i K.5 oraz R.1 i R.3. 

Szeroka ofertę komponentów systemu 

quicklink występujących w programach 

osprzętowych uzupełniają 

samodzielne elementy sterujące 

i nadajniki do zabudowy w puszkach 

podtynkowych, radiowe zewnętrzne 

czujniki ruchu, czujniki natężenia 

oświetlenia i otwarcia okna oraz ręczne 

piloty sterujące. 

Sterowanie oświetleniem, żaluzjami, 

a także sterowanie z wykorzystaniem 

czujników ruchu to najważniejsze 

funkcje, które mogą zostać zrealizowane 

dzięki zastosowaniu systemu quicklink. 

Indywidualne mechanizmy sterujące mogą 

w łatwy sposób zostać przewodowo połączone 

z rozszerzeniami dając możliwość 

stworzenia kolejnych punktów obsługi. 

System quicklink posiada również szereg 

radiowych elementów obsługi mogących 

pracować jednocześnie jako nadajniki i odbiorniki 

co pozwala na dodatkowe zwiększenie 

funkcjonalności. Gamę przycisków 

uzupełniają płaskie nadajniki ścienne zasilane 

bateriami lub energią słoneczną. Ich 

Rys. 1. 

Możliwości zastosowania systemu quicklink. 

instalacja jest całkowicie bezinwazyjna 

i można ją wykonać na dowolnym podłożu, 

np. na szklanych ścianach. Dodatkowo 

pełną elastyczność w każdym pomieszczeniu 

zapewniają piloty zdalnego sterowania, 

dostępne w zróżnicowanej liczbie kanałów. 

Instalacja oraz przyporządkowanie funkcji 

elementów radiowych następuje przy użyciu 

prostego sposobu połączenia, co znajduje 

odzwierciedlenie w nazwie systemu 

quicklink – jest to szybkie (quick) połączenie 

(link), bez użycia narzędzi, przez naciśnięcie 

przycisków, opartych na standardzie 

radiowym KNX. 


PRODUKTY 


Poszerzenie zakresu usług – redukcja 

kosztów przechowywania 

Quicklink to wielofunkcyjne rozwiązanie 

i innowacyjny następca systemów Berker 

Funkbus, RolloTec i BLC. Zaletą rozwiązania 

opartego na jednej wspólnej platformie 

technicznej jest możliwość jego indywidualnego 

montażu przez każdego instalatora, 

w sposób uzależniony od poziomu jego 

wiedzy i korzystny dla klienta końcowego. 

Dzięki temu wstępnie skonfigurowane 

urządzenia ułatwią pracę początkującym, 

zaawansowany użytkownik skorzysta z trybu 

prostego programowania quicklink, jednocześnie 

integrator KNX będzie w stanie 

w połączeniu z bramką radiową systemu 

KNX wykorzystać urządzenia do pełnego 

sterowania funkcjami budynku, konfigurując 

je za pomocą programu ETS. Całość 

można wykonać przy użyciu mniejszej ilości 

komponentów, oferujących więcej funkcji. 

Oznacza oszczędność w magazynowaniu, 

szybszą instalację i obsługę. 

Inteligentna technologia jako 

rozwiązanie radiowe 

Zastosowanie technologii radiowej świadczy 

o wielkiej sile systemu quicklink. Poszczególne 

komponenty składają się z mechanizmów 

oraz nasadek radiowych tworząc 

inteligentny system nadajników i odbiorników. 

Obciążenie podłączone do mechanizmu 

podtynkowego w połączeniu z nasadkami 

radiowymi KNX może być sterowane sygnałem 

radiowym za pomocą nadajników 

radiowych, a także z innych urządzeń radiowych, 

bez konieczności łączenia ich ze sobą 

przewodami. Z drugiej strony nasadki mogą 

sterować nie tylko bezpośrednio podłączonym 

obciążeniem do mechanizmu na którym 

są zamontowane, lecz można je także skonfigurować 

jako nadajnik i zdalnie sterować 

za ich pośrednictwem innymi odbiornikami 

w systemie radiowym. 

W domu lub w biurze, niewielkimi środkami 

można w inteligentny sposób wyposażyć 

pomieszczenia bez dodatkowego nakładu 

związanego z montażem. Instalacja systemu 

quicklink umożliwi indywidualne i komfortowe 

sterowanie żaluzjami i oświetleniem. Odbywa 

się ono na wiele sposobów: przy użyciu 

radiowej nasadki czasowej sterującego pracą 

żaluzji, zależnie od stopnia jasności radiowego 

czujnika natężenia, ręcznie przy użyciu 

przycisku żaluzjowego lub wygodnie przy 

Fot. 1. 

Pilot sterujący quicklink. 

użyciu podręcznego, radiowego pilota. Przykładowo 

przy użyciu czterokrotnego przycisku 

radiowego, założonego na pojedynczy, 

uniwersalny ściemniacz przyciskowy, można 

uruchomić kilka lamp przyciemnić je, uruchomić 

sceny świetlne, podnieść i opuścić rolety. 

Z przemyślanego połączenia radiowych nadajników, 

odbiorników, gniazd radiowych, 

ściemniaczy, kontaktronów okiennych, 

czujników jasności i ruchu powstają przekonujące 

rozwiązania komunikacyjne, które 

są wyjątkowo praktyczne i komfortowe dla 

użytkownika. Oprócz lokalnych nasadek 

funkcyjnych zamontowanych na mechanizmach, 

do sterowania funkcjami można 

jeszcze wykorzystać płaski nadajnik ścienny 

zamontowany w dowolnym miejscu lub pilot 

zdalnego sterowania. 

Najważniejsza cecha tego rozwiązania i informacja 

dla instalatorów jest taka, że również 

bez znajomości standardu KNX, każdy 

instalator będzie w stanie wykonać instalację 

systemu komunikacji radiowej i uruchomić 

ją bez narzędziowo wykorzystując prosty 

tryb programowania za pomocą przycisków. 

Rozbudowa systemu KNX 

Jeśli Państwa oczekiwania wzrosną, system 

quicklink oferuje jeszcze więcej: integracja 

z istniejącym systemem KNX. Jeżeli przykładowo 

w ogrodzie zostanie wybudowana 

altanka z funkcjami oświetlenia i ściemniania, 

będzie ją można wyposażyć w urządzenia 

komunikacyjne systemu quicklink, a następnie 

przyłączyć je do istniejącej instalacji 

KNX w domu, za pomocą centralki radiowej. 

Jest ona bramą do systemu przewodowego 

KNX – dzięki komunikacji dwukierunkowej 

sygnały radiowe można przesyłać do domu 

z altanki i z powrotem do ogrodu, aby włączyć 

w nim na przykład oświetlenie ścieżek 

i wejścia, lub podnieść markizę w domu, 

a to wszystko za pomocą naciśnięcia przycisku. 

Przewodowa instalacja KNX tworzy 

funkcjonalną całość, z dodatkową instalacją 

radiową, na bazie sprawdzonego standardu 

radiowego KNX. 

Quicklink – uruchomienie przez 

naciśnięcie przycisku 

Instalacja oraz przyporządkowanie funkcji 

komponentów systemu quicklink odbywa 

się w łatwy sposób bez użycia narzędzi, przez 

proste naciśnięcie dwóch przycisków. W taki 

sposób można skonfigurować niemal każdą 

żądaną funkcję. W tym celu każdy nadajnik 

jest wyposażony w przycisk konfiguracji 

(cfg), a każdy odbiornik w przycisk konfiguracji 

i przycisk funkcyjny (cfg + fct). Wszystkie 

funkcje są wyświetlane za pomocą kolorowych, 

funkcyjnych diod LED i można 

je przeglądać przy użyciu przycisku fct. 

Szybkie uruchomienie idealnie nadaje się 

w szczególności do małych i średnich instalacji, 

w których poszczególne komponenty 

komunikują się między sobą wyłącznie drogą 

radiową. Każdy instalator może w kilku prostych 

krokach zaprogramować do 20 urządzeń, 

aby wykonać w ten sposób wygodny 

system sterowania radiowego. Aby poznać 

pełne możliwości systemu quicklink zapraszamy 

na dedykowane szkolenie poświęcone 

systemowi radiowemu, więcej informacji 

znajdziecie Państwo na stronie www.hager.pl 

pod hasłem Akademia Hager. 

n 


53

INTELIGENTNY 

budynek 

Wizualizacja 

systemu KNX 

części 1 i 2 

artykułu 

przeczytaj na 

www.fachowy 

elektryk.pl 

– realizacja praktyczna cz. 3 

W poprzednich częściach artykułu, przedstawiony został sposób tworzenia wizualizacji 

systemu KNX z zastosowaniem programu Jung Facility Pilot. Ostatnim krokiem było 

przygotowanie ekranu wizualizacyjnego (fot. 1), zawierającego element sterujący w postaci 

przełącznika oraz element sygnalizacyjny zobrazowany za pomocą lampki LED. 

Poprawność działania zaprojektowanej 

wizualizacji można sprawdzić 

bez konieczności podłączenia 

do systemu KNX w module symulacji. 

Pełne funkcjonalności programu 

wizualizacyjnego można przetestować 

tylko poprzez jego podłączenie 

do rzeczywistego systemu z którym 

ma współpracować. Aby ułatwić 

czytelnikowi tę czynność, wymagającą 

posiadania urządzeń systemu 

KNX, przygotowane zostało stanowisko 

laboratoryjne z urządzeniami i zaprogramowanym 

projektem opisanym w poprzednich 

częściach artykułu (fot. 2). 

Stanowisko składa się z: 

• urządzenia wykonawczego przekaźnikowego 

z dołączonym źródłem światła, 

• urządzenia wykonawczego ściemniającego 

z dołączonym źródłem światła, 

• urządzenia wykonawczego roletowego 

z dołączoną żaluzją, 

Fot. 2. 

Stanowisko laboratoryjne przygotowane 

dla potrzeb realizacji projektu 

„Wizualizacja Fachowy Elektryk”. 

Fot. 1. 

Ekran systemu wizualizacji dla sterowania oświetleniem. 

• przycisku sterującego z wbudowanym 

czujnikiem oraz regulatorem temperatury, 

• modułu komunikacyjnego zapewniającego 

zdalny dostęp do systemu. 

Ponadto, czytelnik ma możliwość oglądania 

reakcji elementów wykonawczych 

dzięki kamerze, przekazującej obraz online. 

Adres kamery oraz dane potrzebne 

do logowania dostępne są na stronie internetowej 

www.szkoleniaib.pl w zakładce 

„Fachowy Elektryk”. 


INTELIGENTNY 

budynek 

Przygotowanie 

potrzebnych narzędzi 

Dla potrzeb realizacji i uruchomienia wizualizacji 

systemu KNX niezbędne są następujące 

narzędzia: 

• Program Jung Facility Pilot – opisany 

w poprzednich częściach artykułu (program 

w wersji demonstracyjnej można 

pobrać ze strony internetowej www. 

szkoleniaib.pl w zakładce „Fachowy 

Elektryk”). 

• Program ETS4 – posiadający moduł komunikacji 

z systemem KNX za pomocą 

przygotowanego wcześniej połączenia 

sprzętowego (program w wersji demonstracyjnej 

można pobrać ze strony internetowej 

www.knx.org). 

Program Jung Facility Pilot jest narzędziem 

umożliwiającym realizację graficzną wizualizacji 

systemu KNX oraz uruchomienie 

samego systemu wizualizacji. Instalowany 

jest na komputerze PC z systemem operacyjnym 

Windows. 

Program ETS4 umożliwia realizację systemu 

sterowania automatyką budynku za pomocą 

urządzeń KNX oraz posiada wbudowany 

moduł komunikacji z sprzętowym 

interfejsem pozwalającym na podłączenie 

aplikacji wizualizacyjnej do stanowiska 

z systemem KNX. Ta funkcjonalność programu 

zostanie wykorzystana w opisanym 

poniżej ćwiczeniu. 

Za pomocą narzędzia ETS4 zaprogramowany 

został, do poszczególnych urządzeń, 

projekt automatyzacji stanowiska opisany 

w poprzednich częściach artykułu. 

Przygotowanie zdalnego połączenia 

z wizualizowanym systemem 

automatyki – ETS4 

Program Jung Facility Pilot (FAP), podczas 

połączenia z systemem do którego realizuje 

wizualizację wymaga modułu komunikacji. 

Jeżeli nie ma dedykowanego połączenia, 

potrzebny jest sterownik programowy 

(driver) zamieniający rozkazy wysyłane 

przez FAP na telegramy zrozumiałe dla 

systemu KNX i odwrotnie, tłumaczący telegramy 

na komendy odczytywane przez 

FAP. Sterownik taki o nazwie „Falcon” zaimplementowany 

jest w programie ETS4. 

Można go pobrać jako niezależną aplikację 

ze stron internetowych Organizacji KNX, 

jednak aby mieć możliwość zapoznania się 

również z projektem zaprogramowanym 

Fot. 3. 

na stanowisku testowym, korzystniejsze 

będzie zainstalowanie całego pakietu ETS4 

(link powyżej). W trakcie procesu instalacji 

należy zwrócić uwagę, aby zaznaczona była 

opcja instalacji modułu „Falcon”. 

Po poprawnym zainstalowaniu programu 

ETS4, należy go uruchomić i przejść 

do opcji konfiguracji połączenia z magistralą 

KNX (fot. 3). Tutaj należy kolejno: 

a) Kliknąć na menu „ETS” 

b) Włączyć moduł „Ustawienia” 

c) Zaznaczyć opcję „Komunikacja” 

d) Utworzyć „Nowe” połączenie” 

e) W otwartym oknie konfiguracji nowego 

połączenia ustawić następujące 

parametry: 

Nazwa: Wizualizacja Jung połączenie 

Typ: IP (EIBlib/IP) 

Parametry komunikacji: 

Fot. 4. 

Przygotowanie połączenia z systemem KNX. 

Serwer: 156.17.40.157 

Protokół: TCP 

Config Port: 50000 

Read Port: 50001 

Write Port: 50003 

Port Com: COM1 

Następnie potwierdzić parametry połączenia 

naciskając przycisk „OK” 

Tak przygotowane połączenie wykorzystane 

zostanie w następnej części, podczas komunikacji 

wizualizacji z systemem KNX. 

Uwaga! Utworzone zostało połączenie 

z systemem KNX który jest zainstalowany 

w laboratorium na stanowisku dydaktycznym. 

Adres IP 156.17.40.157 jest 

adresem punktu dostępowego interfejsu 

IP i umożliwia również rekonfigurację 

poszczególnych urządzeń systemu. 

a b c d 

Uruchamianie poszczególnych modułów w programie Jung Facility Pilot. 


55

INTELIGENTNY 

budynek 

Fot. 5. 

Sposób nawiązania połączenia przez program wizualizacyjny z systemem KNX. 

Otwarcie połączenia pomiędzy 

wizualizacją w systemie KNX 

w programie Jung Facility Pilot 

Dla potrzeb wizualizacji wykorzystamy 

projekt o nazwie „Wizualizacja Fachowy 

Elektryk” utworzony w drugiej części 

artykułu (zarówno projekt jak i program 

FAP można pobrać ze strony internetowej 

www.szkoleniaib.pl w zakładce „Fachowy 

Elektryk”). W tym celu uruchamiamy 

program FAP i otwieramy moduł „KNX 

editor” (fot. 4a). Następnie wybieramy 

utworzony wcześniej projekt o nazwie 

„Wizualizacja Fachowy elektryk”. Otrzymamy 

w ten sposób przygotowane adresy 

grupowe (komunikacyjne) które wykorzystane 

zostaną w dalszej części projektu 

wizualizacji. 

W tym samym module (KNX editor) 

z menu „Options” wybieramy opcję konfiguracji 

połączenia z systemem KNX 

„KNX settings…”. Otwarte zostanie okno 

w którym wskazujemy połączenie o nazwie 

„wizualizacja JUNG połączenie” (utworzone 

w poprzednim kroku w programie 

ETS4) i za pomocą przycisku „Start conection 

manager…” otwieramy zarządzania 

połączeniami z systemem KNX. Następnie 

za pomocą ikony „Start KNX connection” 

uruchamiamy połączenie z magistralą systemu 

KNX. Poszczególne kroki zobrazowane 

zostały na rysunku nr 5. 

Uwaga 1! Od tej chwili komputer ma otwarte 

połączenie z wizualizowanym systemem. 

W udostępnionej wersji programu 

FAP jest ono ograniczone czasowo 

i zostanie zamknięte po 30 minutach. 

Aby powtórnie nawiązać połączenie z systemem 

KNX należy ponowić operacje 

przedstawione na rysunku nr 5. 

Fot. 6a. 

Widok stanowiska laboratoryjnego i ekran wizualizacyjny z wyłączonym oświetleniem. 

Fot. 6a. 

Widok stanowiska laboratoryjnego i ekran wizualizacyjny z załączonym oświetleniem. 


INTELIGENTNY 

budynek 

Smart Home 

– nowy standard instalacji 

Automatyzacja budynku pozwalająca sterować funkcjami domu to już nie przyszłość 

ale rodzący się standard instalacji. Zapomnijmy o promowanych wcześniej 

gadżetach identyfikowanych z takimi systemami. Nowoczesne inteligentne domy 

to przede wszystkim oszczędność energii i wody, niższa emisja zanieczyszczeń 

i duży komfort użytkowników. Jak to wygląda w praktyce i jak instalatorzy mogą 

się przygotować do nowych standardów zapytaliśmy Jana Worobca, prezesa 

Stowarzyszenia KNX Polska. 

Dużo się mówi o wizualnych „gadżetach” inteligentnego 

domu, ale to przecież tylko powierzchowna, marketingowa 

otoczka. Czym więc tak naprawdę jest inteligentny 

budynek? 

Rzeczywiście tak jest, a raczej było, że mówiło się o inteligentnym 

domu, cokolwiek by ta mało trafna nazwa miała 

znaczyć, demonstrując sterowanie prostymi początkowo 

funkcjami typu sceny świetlne oraz sterowanie żaluzjami, 

kładąc nacisk na stronę wizualizacji samego procesu, czy 

możliwości „zabawy”, pomijając inne aspekty jak choćby 

korzyści czy realizowane aplikacje. Inna sprawa, że tych 

funkcji realizowanych przez „inteligentny dom” było kiedyś 

niewiele. 

Dziś mówimy o Smart Home a jeszcze częściej o „automatyzacji 

budynku” czyli scentralizowanej i zintegrowanej 

kontroli poszczególnych systemów jak: sterowanie komfortem 

(HVAC czyli grzanie/chłodzenie/wentylacja), elektrycznymi 

urządzeniami domowymi (jak pralki, suszarki, lodówki, 

kuchenki, domowymi urządzeniami elektronicznymi 

(TV, urządzenia AV), systemami oświetlenia i zaciemniania 

okien (czujniki ruchu, obecności, żaluzje, rolety) czy w końcu 

systemami bezpieczeństwa jak choćby alarmy. Szeroka 

gama dostępnych dziś urządzeń sterujących w standardzie 

KNX, pozwala praktycznie sterować wszystkimi funkcjami 

występującymi w budynku, komunikować się z innymi systemami 

i protokołami jak BACNET, LON, Modbus, M-bus 

etc., a kontrola może być realizowana w dowolny sposób – 

również z komputera czy na odległość przez Internet. 

Tak więc „inteligentny dom” to dużo więcej niż gadżety. 

Smart Home to komfort, efektywność energetyczna i zarządzanie 

energią, multimedia i rozrywka, jakość życia czyli 

zdrowie oraz bezpieczeństwo. 

Co nam daje inwestycja w tego typu instalacje? 

Oto kilka przykładów. Zintegrowany system czujników 

ruchu, obecności, funkcji ściemniania, automatycznego 

sterowanie roletami w zależności od pogody, to efektywne 

sterowanie i zarządzanie oświetleniem, a więc oczywiste 

korzyści i oszczędności. 

Urządzenia do sterowania komfortem (HVCA ale również 

czujniki temperatury, wilgotności, otwarcia okien), odpowiednio 

skonfigurowane pozwalają na znaczne oszczędności 

oraz poprawę jakości środowiska domowego. Te 

rozwiązania znajdują obecnie powszechnie stosowanie 

w domach opieki medycznej czy domach rencistów. 

Urządzenia pomiarowe i kontrolujące zużycie wody, gazu, 

ciepła etc. pozwalają monitorować te media w sposób ciągły 

i efektywnie wykorzystywać zapewniając jednocześnie 

bezpieczeństwo w wypadku awarii. 

Generalnie, najważniejsza jest jednak efektywność energetyczna, 

która jest możliwa jedynie przy maksymalnej 

integracji systemów występujących w budynku, możliwościach 

ich współdziałania i uzupełniania. Bezpośrednie 

oszczędności wynikające z integracji systemów ogrzewania, 

wentylacji, oświetlenia, klimatyzacji czy sterowania 

żaluzji szacuje się na nawet na poziomie 40‐45% ogólnych 

kosztów utrzymania budynku. 

Czy inteligentne domy to nieunikniona przyszłość? 

Myślę że tak, bo jest to racjonalne. Ale jak daleka to przyszłość, 

będzie zależało od świadomości użytkowników i inwestorów, 

presji projektantów, czy wreszcie od polityków 

i regulacji unijnych czy krajowych jakie maja już miejsce 

np. w Niemczech. 

Budowanie świadomości korzyści wynikających z automatyzacji 

budynków, propagowanie standardu KNX jako jednego 

z głównych standardów stosowanych w automatyzacji, a który 

obecnie jest ogólnoświatowym standardem skupiającym 


57

INTELIGENTNY 

budynek 

już ponad 200 producentów aparatury 

elektrycznej, HVAC, AV i AGD, czy 

generalnie wspieranie rozwoju tego 

standardu, jest głównym celem światowej 

organizacji KNX Association 

i oczywiście naszej narodowej filii czyli 

Stowarzyszeniu KNX Polska, któremu 

mam przyjemność obecnie szefować. 

W jaki sposób instalatorzy mogą się 

przygotować na zmiany w standardach 

instalacji elektrycznych? 

Dostępna jest literatura, szkolenia – 

również te bezpłatne organizowane 

dla instalatorów przez producentów, 

a na które często trudno zapewnić 

frekwencję, to oczywisty początek. 

Po uzyskaniu podstawowej wiedzy 

następnym krokiem powinno być 

zainteresowanie zastosowaniem 

automatyzacji w standardzie KNX 

potencjalnego inwestora i pierwsze 

instalacje wykonane przez instalatora 

pod kierunkiem czy wspólnie 

z doświadczonym certyfikowanym 

integratorem, który wykona projekt 

i konfigurację systemu. Następny 

krok to już pełny kurs i uzyskanie 

certyfikatu, co gwarantuje pełną fachowość. 

Jakie działania warto podjąć projektując 

i wykonując obecnie instalację, 

jeszcze tradycyjną, by za parę 

lat można ją było dostosować do potrzeb 

automatyki domowej? 

Potocznie mówi się, że podstawa 

to ułożenie dodatkowo „zielonego” 

przewodu stanowiącego przyszłą 

magistralę komunikacyjną. W Smart 

Home funkcje budynku są konfigurowane 

po zakończeniu prac instalacyjnych 

i mając dobrze poprowadzone 

przewody, generalnie wszystkie obwody 

do skrzynki rozdzielczej, można 

zawsze dowolnie zmieniać wcześniej 

zdefiniowane funkcje w przyszłości. 

Jak ocenia Pan obecny potencjał 

rynku inteligentnych instalacji? 

W latach 2011‐12 klasyczny Smart 

Home, w wielu krajach po kilku latach 

niszowej egzystencji, dostał 

nową szanse. Połączenia z Internetem 

i możliwości sterowania z PC/ 

Tableta, iPoda czy w inny dowolny 

sposób oraz możliwości połączenia 

budynków we wspólny system 

automatyki (Connected Home), 

a obecnie standaryzacja narzędzi 

plug&play do zdalnej konfiguracji 

to ewolucja do „ubiquitous home” 

i szansa na masowy rynek. Ubiquitous 

Home to kompleksowy system 

automatyzacji budynków, który integruje 

funkcje Smart Home i Connected 

Home i ma rozpoznawać, 

przewidywać i zapewniać potrzeby, 

przyzwyczajenia i styl życia użytkowników 

(tzw. ambient intelligence). 

To oczywiście przyszłość, tak jak 

KNX City czyli zastosowanie pełnej 

integracji sterowania na poziomie 

osiedla czy miasta. 

W roku 2012 rynek Smart Home 

w Europie to był wart 511 mln? 

EUR w cenach producentów (msp), 

a razem z integracją 707 mln? EUR 

i wzrósł w latach 2010‐2012 o 18,7%. 

Wiodący rynek to Niemcy, gdzie siłą 

napędową jest duży udział instalatorów, 

regulacje krajowe i oczywiście 

duża świadomość stosowania „zielonej” 

odnawialnej energii, której 

efektywne wykorzystanie jest warunkowane 

stosowaniem pełnej automatyki 

na wszystkich poziomach. 

Kolejne rynki to Francja, UK, Belgia, 

Szwajcaria, Włochy, Holandia 

i Skandynawia. 

Nasz rynek jest nadal bardzo 

skromny, choć ciągle rośnie. Wiele 

jeszcze jest do zrobienia, by przekonać 

inwestorów, że automatyzacja 

budynków to konieczność, to konkretne 

korzyści, a nie kaprys czy 

gadżet. Robimy to w ramach Stowarzyszenia 

KNX Polska, również jako 

producenci i cieszę się, że Fachowy 

Elektryk od lat aktywnie w tym procesie 

nas wspiera i uczestniczy. 

n 

Uwaga 2! Jeżeli połączenie nie zostanie 

nawiązane, należy sprawdzić w programie 

ETS4 czy wybrany interfejs jest 

dostępny. Najczęściej spotykanym powodem 

problemów w połączeniu z przygotowanym 

systemem jest wykorzystanie 

łącza przez innego użytkownika. Aby 

połączenie zostało nawiązane poprawnie, 

należy powtórzyć jego konfigurację 

po pewnym czasie. 

Uruchomienie wcześniej 

przygotowanego projektu 

wizualizacji stanowiska 

laboratoryjnego 

Aplikacja, która została utworzona w części 

2 artykułu jest już gotowa do uruchomienia. 

W tym celu należy z panelu kontrolnego 

programu FAP włączyć moduł „Visualization 

player” (fot. 4d). W tym module należy 

otworzyć przygotowany wcześniej projekt 

wizualizacji o nazwie „Wizualizacja Fachowy 

Elektryk” i wskazać pomieszczenie 

„Salon”. Na ekranie ukaże się widok przełącznika 

i lampki LED (fot. 1). 

System wizualizacji jest już gotowy do pracy. 

Po kliknięciu lewym klawiszem myszy 

na przełączniku wysłany zostanie rozkaz 

załączenia lampki na stanowisku. Po jej 

załączeniu urządzenie wykonawcze prześle 

potwierdzenie do ikony lampki LED, która 

wykonaną funkcję zobrazuje zmianą koloru. 

Aby Czytelnik mógł „na własne oczy” 

zobaczyć sposób działania zrealizowanego 

systemu wizualizacji, w laboratorium 

umieszczona została kamera. Adres kamery 

i dane potrzebne do logowania umieszczone 

zostały na stronie internetowej 

www.szkoleniaib.pl w zakładce „Fachowy 

Elektryk”. 

Efekt załączenia i wyłączenia oświetlenia 

na stanowisku przedstawiony został na 

fot. 6a i 6b. 

Rozbudowa projektu 

Dla uważnego czytelnika przewidziana 

została możliwość rozbudowy projektu 

o dodatkowe elementy. Jednym z częściej 

wykorzystywanych jest regulacja jasności 

oświetlenia. Aby uzupełnić sterowanie jasnością 

głównego oświetlenia stanowiska, 

należy w głównym panelu sterowania FAP 

uruchomić moduł „Visualization editor” 

(fot. 4c). Otwarte zostanie okno edytora graficznego 

projektu wizualizacji. W oknie na- 


INTELIGENTNY 

budynek 

Fot. 7. 

Otwarcie ekranu „Salon” w oknie edytora wizualizacji. 

energii i na tej podstawie dokonanie decyzji 

odnośnie optymalnego gospodarowania 

energią. Do każdej monitorowanej zmiennej 

można przypisywać również progi alarmów, 

które będą sygnalizowały przekroczenie 

krytycznych wartości. Wszystkie informacje 

mogą zostać przesłane na zdefiniowany 

wcześniej adres e-mail. Dzięki temu oprócz 

lokalnej wizualizacji system może informować 

właściciela domu o najważniejszych 

sytuacjach jakie w nim zaistnieją. 

Wszystkie tego typu zdarzenia można definiować 

w programach takich jak Jung Facility 

Pilot. Dzięki programom udostępnionym 

i opisanym w tym artykule Czytelnik 

może sam sprawdzić ich możliwości oraz 

przetestować działanie na przygotowanym 

i wyposażonym w urządzenia KNX stanowisku 

laboratoryjnym. Zachęcamy do eksperymentów 

i przesyłania zrealizowanych 

systemów wizualizacyjnych. 

Andrzej Stachno 

Certyfikowane Centrum Szkoleniowe KNX 

Instytut Informatyki, Automatyki 

i Robotyki 

Politechnika Wrocławska 

Fot. 8. 

Przypisanie elementu „Slider” do ekranu wizualizacyjnego. 

Terminy szkoleń KNX: 

leży wybrać projekt przeznaczony do modyfikacji 

(„Wizualizacja Fachowy Elektryk”) 

a następnie z menu „Worksheets..” wybrać 

ekran wizualizacyjny, do którego będzie dodany 

element graficzny. W naszym przypadku 

ekran ma nazwę „Salon” (fot. 7). 

Następnie z menu „View” wybieramy opcję 

„Tool windows” i „Catalog”. Dzięki 

temu otwarte zostanie okno z biblioteką 

aktywnych elementów graficznych dla naszej 

wizualizacji. Tutaj klikamy na nazwie 

„Parameter displays” i wchodzimy do katalogu 

„Analog out”. Spośród elementów wybieramy 

„Slider” i przenosimy go na ekran 

wizualizacji (fot. 8). Przypisanie adresu 

grupowego (0/1/2) do elementu graficznego 

szczegółowo przedstawione zostało w części 

2. artykułu. 

Jak działa regulacja jasności, można sprawdzić 

ponownie przechodząc do modułu „Visualization 

player”, a efekt widoczny będzie 

w widoku z kamery. Przed włączeniem systemu 

wizualizacyjnego należy pamiętać 

o ponownym nawiązaniu połączenia (fot. 5) 

Analogicznie do ekranu wizualizacyjnego 

można przypisać inne elementy, które 

za pomocą symboli graficznych będą obrazować 

rzeczywiste pomieszczenie w postaci 

fotografii, elementy sterujące w postaci 

przycisków czy też grafiki przedstawiające 

obwody którymi sterujemy. Możliwe jest 

również wzbogacanie ekranów o elementy 

animacyjne prezentujące sposób działania 

urządzeń poruszających się takich jak rolety 

i bramy garażowe. Uniwersalne wskaźniki 

pomiarowe mogą zobrazować wartości 

pomiarowe np. poziomu otwarcia zaworu 

ogrzewania czy jasności oświetlenia. Wykresy 

i archiwa pozwolą na analizę historycznych 

danych pomiarowych zużycia 

Szkolenie podstawowe KNX 

22-25 maja 2014 

Warszawa 

26-29 czerwca 2014 

Wrocław 

Wizualizacja w systemie 

KNX 

6-9 czerwca 2014 

Warszawa 

Szczegóły na 

www.knxpolska.org 


59

INTELIGENTNY 

budynek 

PROMOCJA 

Komfortowe 

oszczędzanie energii 

Mija właśnie 10 lat, od kiedy pierwsi użytkownicy w Polsce zainstalowali nowoczesne, 

inteligentne instalacje elektryczne w oparciu o system LCN dostarczany przez firmę LCN 

POLSKA, który oferuje w każdym mieszkaniu lub domu nie tylko największą funkcjonalność, 

najwyższe bezpieczeństwo i maksymalny komfort, ale jednocześnie pozwala także 

na oszczędzanie drogiej energii. 

Na pierwszy rzut oka budynek 

wyposażony w LCN niczym nie 

różni się od domu lub mieszkania 

wyposażonego w konwencjonalną 

instalację. Wynika to z faktu, 

że moduły LCN znajdują się w rozdzielnicach 

elektrycznych lub też 

w niewidoczny sposób są umieszczone 

w puszkach za włącznikami 

lub przyciskami. Jedynymi wyróżnikami 

wskazującymi na istnienie inteligentnego 

systemu sterowania budynkiem mogą 

być panele sterujące i informacyjne 

z serii LCN-GT wyróżniające się nowoczesnym 

kształtem i elegancją. Umożliwiają 

one łatwą obsługę systemu LCN, 

a na wyświetlaczu prezentują najrozmaitsze 

informacje. 

Automatyczne oszczędzanie energii 

System LCN stanowi podstawę inteligentnego 

domu – gdyż zdejmuje z jego mieszkańców 

wiele obowiązków, co jest nie tylko 

komfortowe, ale także pozwala oszczędzać 

energię. LCN dba przykładowo o to, aby 

zawory w grzejnikach c.o. zamykały się automatycznie 

podczas wietrzenia a poszczególne 

pomieszczenia były ogrzewane tylko 

w czasie określonym przez mieszkańca. 

LCN może sterować również markizami, 

żaluzjami i roletami zewnętrznymi w zależności 

od siły wiatru, deszczu lub słońca 

i dbać o to, by latem pomieszczenia nie 

nagrzewały się nadmiernie, natomiast zimą 

może dbać o to, by w pomieszczeniach pozostawało 

ciepło, którego wytworzenie jest 

przecież drogie. 

LCN może także i w nocy automatycznie 

włączać oświetlenie korytarza o zmniejszonym 

natężeniu, gdy na korytarzu pojawi 

się jakaś osoba; gdy domownik wychodzi 

z domu, LCN zadba o automatyczne wyłączenie 

wszystkich urządzeń elektrycznych; 

LCN może gasić światło w niewykorzystywanych 

pomieszczeniach lub też włączać 

oświetlenie pomieszczenia tylko wtedy, gdy 

w pomieszczeniu przebywa jakaś osoba. 

Wszystkie podane przykłady pokazują, 

że oszczędzanie energii nie jest związane 

z wyrzeczeniami, lecz zwiększa komfort 

mieszkalny, gdy w mieszkaniu jest zainstalowany 

system LCN. 

Komfort i bezpieczeństwo w jednym 

Ale LCN nie tylko oszczędza energię, lecz 

zapewnia także mieszkańcom domu wyposażonego 

w niego wysoki „poziom dobrego 


INTELIGENTNY 

budynek 

LCN może otrzymywać dane dot. prędkości 

wiatru, deszczu, natężenia promieniowania 

słonecznego, temperatury w pomieszczeniach, 

natężenia oświetlenia, jakości powietrza lub 

też obecności osób i dbać o to, by mieszkanie 

lub dom reagował „inteligentnie” na zdarzenia. 

Podczas parametryzacji systemu instalator 

określa, które moduły mają reagować 

na polecenia lub wartości pomiarowe. W ten 

sposób LCN można dopasować do (prawie) 

każdego życzenia klienta. 

Fot. 1. 

samopoczucia”. System LCN umożliwia 

przykładowo, by w każdym pomieszczeniu 

temperatura była automatycznie ustawiana 

stosownie do indywidualnych życzeń 

użytkownika. Wystarczy jedno polecenie, 

by LCN ustawił najrozmaitsze sceny 

świetlne, raz wstępnie zaprogramowane 

przez użytkownika. Niezależnie od natężenia 

światła słonecznego LCN może także 

ustawiać zawsze na stałą wartość natężenie 

oświetlenia w pomieszczeniu [...] 

Fot. 2. 

Rozdzielnia z systemem LCN. 

Panele serii LCN-GT. 

LCN zapewnia także więcej bezpieczeństwa. 

System LCN jest wyposażony we wszystkie 

funkcje instalacji antywłamaniowej, 

po zapadnięciu zmroku automatycznie włącza 

oświetlenie zewnętrzne, gdy do obiektu 

zbliżają się osoby, otwiera drzwi wejściowe, 

a także wyłącza alarm po rozpoznaniu odcisków 

palców autoryzowanej osoby. 

Przy całej mnogości funkcji obsługa LCN jest 

dziecinnie prosta i może odbywać się w pełni 

zgodnie z życzeniami użytkownika. W najprostszym 

przypadku LCN obsługuje się za pomocą 

konwencjonalnych przycisków i włączników. 

Panele sterujące i informacyjne z serii 

LCN-GT oferują domownikom znacznie więcej 

możliwości. Przykładowo umieszczenie 

panelu przy drzwiach wejściowych pozwala 

na błyskawiczne sprawdzenie przy wychodzeniu 

z domu, czy wszystkie okna są zamknięte. 

Dodatkowo za jednym dotknięciem przycisku 

można odłączyć zasilanie wszystkich urządzeń 

elektrycznych i jednocześnie uzbroić 

alarm. Na panelach można wyświetlać także 

aktualną temperaturę na zewnątrz, co pozwala 

na błyskawiczne upewnienie się, czy trzeba 

wziąć ze sobą płaszcz czy też nie. 

LCN można sterować także bezprzewodowo 

a zapewniają to obok czujek ruchu także transpondery 

i piloty zdalnego sterowania. Aby 

uruchomić daną funkcję wystarczy przytrzymać 

transponder przy czujniku lub też mieć 

go przy sobie wchodząc do pomieszczenia 

wyposażonego w odpowiedni czujnik. Piloty 

zdalnego sterowania pozwalają na wygodne 

aktywowanie dowolnych funkcji z sofy lub 

łóżka. Za pośrednictwem komputera, tableta 

lub telefonu komórkowego można mieć dostęp 

do systemu LCN, aby wyświetlać informacje 

lub aktywować polecenia przełączania 

– i to z każdego miejsca na świecie. 

Możliwości dzięki magistrali LCN 

W instalacji LCN wszystkie moduły połączone 

są ze sobą za pomocą standardowego przewodu 

instalacyjnego z jedną dodatkową żyłą 

(np. YDY 4x1,5). Ta żyła służy do transmisji 

danych, za pomocą której komputery i moduły 

LCN wymieniają ze sobą dane, a czujniki 

dostarczają informacje. W ten sposób system 

LCN – Local Control Network 

LCN stanowi podstawę inteligentnego 

okablowania systemu sterowania budynkiem. 

Magistrala instalacyjna firmy Issendorff 

KG z Rethen pozwala na realizowanie 

projektów w każdej skali: od małego mieszkania 

na wynajem aż po drapacz chmur. Jednocześnie 

LCN pod względem wydajności 

systemu zajmuje czołowe miejsce wśród 

magistral instalacyjnych. 

LCN oferuje zdecydowane korzyści, m.in. 

z następujących powodów: 

• W LCN nie jest wymagane specjalne 

okablowanie/jedna wolna żyła w standardowym 

przewodzie instalacyjnym 

wystarczy do połączenia inteligentnych 

modułów LCN w jedną sieć tj. Local 

Control Network. 

• Moduły są w dużym stopniu zintegrowane, 

co oznacza, że w instalacji potrzebna 

jest mniejsza ilość podzespołów, 

a to zapewnia przejrzystą instalację 

i wysokie bezpieczeństwo systemu. 

• W LCN można bez najmniejszego problemu 

wykorzystywać tanie, dostępne 

na rynku podzespoły jak np. kontaktrony 

okienne. 

• LCN dysponuje wyjątkowym systemem 

trzystopniowego potwierdzania i sygnalizacji 

przez co pozwala tworzyć bardzo 

zaawansowane technicznie instalacje 

z rozległym monitoringiem budynku, 

gdyż dostarczane są rzeczywiste informacje 

zwrotne o zdarzeniach. 

• LCN można elastycznie dopasować 

do życzeń i wyobrażeń klienta. 

• LCN posiada ponad 20-letnie doświadczenie 

na świecie, w tym 10-letnie 

w Polsce, dostarczając system najwyższej 

jakości. 

• LCN można bardzo prosto zainstalować 

oraz sparametryzować. 

n 


61

INTELIGENTNY 

budynek 

Bezprzewodowe instalacje 

automatyki budynkowej 

– wady i zalety 

PROMOCJA 

Systemy inteligentnego domu stale zyskują na popularności, a coraz większa dostępność 

i ciągle spadające ceny tego typu rozwiązań wpływają na coraz większe grono odbiorców. 

Coraz częściej zakup systemu rozważają również osoby, które już przeprowadziły remont 

lub zakończyły budowę domu. 

Bez ingerencji w ściany 

Możliwe są tylko dwa rozwiązania, 

pozwalające na wprowadzenie 

do domu systemu inteligentnego budynku, 

bez ingerencji w instalację 

elektryczną. Pierwsze z nich to wykorzystanie 

istniejących w ścianach 

przewodów elektrycznych do przenoszenia 

sygnałów sterujących, drugie 

to rozwiązanie bezprzewodowe. 

Rozwiązania wykorzystujące sieć 

elektryczną są z pozoru bardzo atrakcyjne, 

w praktyce okazuje się jednak, 

że zakłócenia powstające w instalacji 

elektrycznej nie pozwalają na przesłanie 

dużej ilości danych, a często 

są tak duże, że sterowanie w ogóle 

nie jest możliwe. Z tego powodu 

Fot. 1. 

yyy. 

rozwiązania tego typu tracą na popularności 

i praktycznie stosowane są obecnie bardzo 

rzadko. 

Zakłócenia w systemie 

Znacznie lepiej pod tym względem wypadają 

rozwiązania bezprzewodowe. W nich 

szybkość transmisji jest znacznie wyższa, 

znacznie mniejsza jest również podatność 

na zakłócenia. Wprawdzie aby uniknąć 

problemów z uzyskaniem licencji, sieci bezprzewodowe 

zazwyczaj pracują w pasmach 

nielicencjonowanych, czyli paśmie ISM 

(900 MHz) lub paśmie 2,4 GHz. W obu 

przypadkach nie można wykluczyć jednak 

innych urządzeń, które będą zajmowały 

zbliżone częstotliwości. Przykładowo w paśmie 

2,4 GHz pracują wszystkie urządzenia 

Wi-Fi, a w paśmie 900 MHz telefony 

bezprzewodowe lub elektroniczne nianie. 

Urządzenia automatyki budynkowej wykorzystujące 

te częstotliwości oczywiście 

bronią się przed zakłóceniami poprzez ciągły 

pomiar mocy sygnału i natychmiastowej 

reakcji poprzez zmianę kanału w przypadku 

wykrycia interferencji. Nie mniej jednak 

wszelkie zakłócenia zawsze negatywnie 

wpływają na jakość komunikacji, w najlepszym 

wypadku zmniejszając jej wydajność. 

Problem odległości 

Zakłócenia to nie jedyna przeszkoda, z jaką 

musieli się zderzyć twórcy rozwiązań bezprzewodowych. 

Kolejnym problemem był 

zasięg urządzeń, który w przypadku wykorzystywanych 

przez systemy częstotliwości 

mógł osiągnąć co najwyżej kilkadziesiąt 

metrów. W przypadku dodatkowych przeszkód 

takich jak stropy lub ściany, zasięg 

urządzeń jest diametralnie mniejszy. Producenci 

pokonali również tą przeszkodę 

stosując samokonfigurujące się topologie 

typu mesh dzięki której kolejne węzły 

mogą przekazywać wiadomości pomiędzy 

komunikującymi się urządzeniami. W tym 

przypadku zasięg sieci bardzo się powiększa, 

a jedynym warunkiem jest aby każde 

z urządzeń „widziało” co najmniej jedno 

z innych bezprzewodowych urządzeń. Podobnie 

jak w przypadku częstotliwości również 

to „rozwiązanie problemu” pozostawia 

pewne skutki uboczne. Każde z urządzeń 

pośredniczących w komunikacji wprowadza 

do transmisji pewne opóźnienie. Czyli 

im większa sieć mesh, tym wolniejsza praca 

całego układu. Poza mniejszą wydajnością 

transmisji, zmniejsza się również pewność 

dostarczenia sygnału. Sygnał pomiędzy 

urządzeniem źródłowym i docelowym jest 

transmitowany przez kilka urządzeń pośrednich. 

Jeśli którakolwiek transmisja zawiedzie 

– sygnał nie dotrze do celu. 

Konieczna wymiana baterii 

Największą wadą rozwiązań bezprzewodowych 

jest natomiast zasilanie bateryjne 

niektórych urządzeń. System automatyki 

budynkowej jest wyposażony w szereg czujników 

dostarczających informację do systemu, 

które nie występują w tradycyjnej insta- 


INTELIGENTNY 

budynek 

Fot. 2. 

yyy 

lacji elektrycznej. Często występuje również 

potrzeba dołączenia do układu dodatkowych 

łączników naściennych. Każde dodatkowe 

urządzenie wymaga zasilania, którego 

tradycyjna instalacja w tym miejscu nie 

przewiduje. Dlatego producenci projektują 

takie urządzenia w wykonaniu zasilanym 

bateryjnie. Daje to bardzo dużą swobodę ich 

rozmieszczenia, a w przypadku gdy czujka 

ruchu lub łącznik naścienny nie będzie dobrze 

spełniał swojej funkcji w obecnej lokalizacji 

– zawsze można ją zmienić. Jednak 

bateria pracująca w urządzeniu po pewnym 

czasie się wyczerpie i będzie wymagała wymiany. 

Ponieważ takich urządzeń w systemie 

inteligentnego domu zwykle występuje 

kilkadziesiąt, a średni czas pracy urządzenia 

to około dwa lata (czas zależny od ilości 

sygnałów wysyłanych przez urządzenie), 

łatwo można wyliczyć, że wymiana baterii 

będzie konieczna średnio raz na kilkanaście 

dni. Znaczna część urządzeń bezprzewodowych 

nie informuje o konieczności wymiany 

baterii, a co za tym idzie sytuacja zwykle 

zaskoczy domownika w najmniej oczekiwanym 

momencie. 

Rozwiązanie hybrydowe 

Część systemów inteligentnego budynku 

dostępnych na rynku – przykładowo system 

Vision BMS pozwalają na budowanie 

rozwiązań hybrydowych (przewodowo 

– bezprzewodowych). Jest to rozwiązanie 

pośrednie, które przy niewielkich nakładach 

na zmiany w instalacji elektrycznej pozwoli 

mocno ograniczyć wszystkie niedogodności 

wynikające z rozwiązań bezprzewodowych. 

Warto dołożyć do instalacji elektrycznej 

przewody sygnałowe w pomieszczeniach, 

w których występuje znaczna ilość czujników 

lub wymagany jest w nich szczególny 

poziom bezpieczeństwa. W pozostałą część 

budynku można nie ingerować, stosując 

w niej rozwiązania bezprzewodowe. 

Podsumowanie 

Jeśli już zakończyłeś budowę w oparciu 

o tradycyjną instalację elektryczną, a teraz 

zastanawiasz się nad inteligentnym domem, 

warto wziąć pod uwagę kilka aspektów, aby 

właściwie dobrać rozwiązanie do swoich 

potrzeb. Jeśli planujesz inteligentną instalację 

sterującą wieloma punktami, a bezpieczeństwo 

jest dla Ciebie ważne – zdecydowanie 

lepiej wybrać system przewodowy 

lub hybrydowy. W przypadku, gdy system 

automatyki nie będzie skomplikowany (oparty 

maksymalnie o kilkanaście punktów) 

i ma bardziej spełniać funkcje gadżetu, niż 

systemu sterowania – warto wybrać rozwiązanie 

bezprzewodowe, które będzie stosunkowo 

tanie i łatwe do wdrożenia. 

n 

REKLAMA 


63

POMIARY 


Mierniki cęgowe 

coraz nowocześniejsze 

Mierniki cęgowe to uniwersalne, funkcjonalne urządzenia. Odłączany wyświetlacz, 

elastyczne cewki pomiarowe, usprawnienia pozwalające na dokonanie precyzyjnego 

pomiaru, dodatkowo połączenie z urządzeniem mobilnym za pomocą łącza USB lub 

Bluetooth – branża mierników cęgowych w ciągu kilku ostatnich lat bardzo się zmieniła. 

Fot. 1. 

Mierniki cęgowe charakteryzują się coraz 

bardziej rozbudowanymi funkcjonalnościami. 

Np. oprócz ogólnych pomiarów elektryczności 

umożliwiają pomiar temperatury i pojemności. 

Fot.: FLUKE 

Pojawienie się na rynku mierników cęgowych 

sprawiło, że dokonywanie pomiaru 

prądów jest mniej kłopotliwe i nie wymaga 

ingerencji w strukturę instalacji. Zamiast 

rozwarcia mierzonego obwodu w celu szeregowego 

podłączenia urządzenia wykorzystujemy 

funkcjonalne przystawki – badania 

dokonujemy, zapinając cęgi na przewodzie. 

Na rynku dostępne są przyrządy do pomiarów 

prądu AC, DC, z pomiarem mocy 

i pomiarem upływu, jednak obecnie wiele 

produkowanych modeli mierników cęgowych 

umożliwia połączenie podstawowych 

funkcji urządzeń z funkcjami multimetrów. 

Nowoczesne multimetry cęgowe służą nie 

tylko do mierzenia prądu przemiennego, 

ale także napięcia stałego i przemiennego, 

rezystancji, częstotliwości i współczynnika 

wypełnienia; niektóre modele pozwalają 

również na pomiar temperatury przy pomocy 

dodatkowej sondy. 

Jak działają mierniki cęgowe? Tradycyjne 

urządzenia wykorzystują prawo Ampera, 

działając na zasadzie przekładnika prądowego, 

natomiast bardziej zaawansowane 

mierniki pozwalają na pomiar również 

prądu stałego, bazując na zjawisku Halla. 

Niektóre modele umożliwiają pomiar rzeczywistej 

wartości skutecznej prądu przemiennego 

(True RMS) zamiast pomiaru 

wartości średniej prądu, jak ma to miejsce 

w mniej zaawansowanych modelach. Pamiętajmy, 

aby mierników używać tylko 

do tych obiektów czy instalacji, dla której 

zostały zaprojektowane – przyrząd musi być 

dostosowany do danych, które będą na jego 

wejściu, zgodnie ze swoją kategorią pomiarową 

(CAT I – CAT IV). 


POMIARY 


Małe – duże 

Producenci oferują urządzenia wyposażone 

w daną funkcję lub uniwersalne. Konwencjonalne 

urządzenie nie nadaje się do pomiarów 

niewielkich prądów przemiennych 

(prądów upływowych o wartości nawet kilku 

miliamperów) z uwagi na zbyt małą czułość 

układu pomiarowego. Do tego celu stosuje 

się specjalne mierniki prądu upływowego 

bądź multimetry wyposażone w tę funkcję. 

Zaawansowane ekranowanie w tego rodzaju 

urządzeniach umożliwia przeprowadzanie 

dokładnych pomiarów w pobliżu innych 

przewodów elektrycznych. 

Do pomiaru prądu stałego lub przemiennego 

do 1000 A oraz napięcia do 600 V możemy 

użyć natomiast mulimetru cęgowego 

lub dedykowanego miernika cęgowego. 

Cęgi – czy raczej mocne szczęki – ułatwiają 

zaciskanie wokół szerokich przewodów 

stosowanych zazwyczaj do przewodzenia 

prądu o dużym natężeniu; obejmą obiekty 

o średnicy do ok. 34 mm i szynoprzewody 

o średnicy maks. 52 mm. 

Istnieją również specjalne mierniki cęgowe 

dedykowane do przeprowadzania badań 

w instalacjach ogrzewania, wentylacji 

i klimatyzacji (HVAC; pomiary pojemności, 

prądu stałego i temperatury), pozwalające 

na diagnozę i naprawę systemów. Urządzenia 

tego typu łączą w sobie technologię 

wartości skutecznej (True RMS) oraz bezpieczeństwo 

CAT III 600 V. 

wwPAMIĘTAJ! 

Mierników należy używać 

tylko do tych obiektów czy 

instalacji, dla której zostały 

zaprojektowane – przyrząd 

musi być dostosowany 

do danych, które będą 

na jego wejściu, zgodnie ze 

swoją kategorią pomiarową 

(CAT I – CAT IV). 

Ergonomiczne 

Ze względu na specyfikę przeprowadzania 

badań urządzenie powinno wyróżniać się 

ergonomicznym kształtem, ułatwiającym 

operowanie miernikiem nawet w grubych 

rękawicach ochronnych. Liczy się także 

wygoda użytkowania, w tym dostępność 

Fot. 2. 

poszczególnych funkcji za pomocą dużych, 

łatwych w obsłudze klawiszy. Wybór potrzebnej 

w danym momencie funkcji pomiarowej 

może być realizowany np. za pomocą 

obrotowego przełącznika funkcyjnego, natomiast 

odpowiedni podzakres pomiarowy 

najczęściej ustala już samo urządzenie. 

Wyświetlacz 

Niezwykle istotnym elementem jest wyraźny 

i wygodny w użytkowaniu wyświetlacz. 

Ekran urządzenia (podobnie jak cęgi) 

powinny być wykonane z materiału o dużej 

przenikalności magnetycznej. Pozwala 

to na dokonanie dokładnego i wiarygodnego 

pomiaru w pobliżu transformatorów, 

silników elektrycznych oraz innych źródeł 

pól magnetycznych. Wskazanie ekranu jest 

odświeżane co 0,2‐2 s, dzięki czemu operator 

ma stały dostęp do aktualnych danych. 

Pomocną funkcją, zwłaszcza przy niedostatecznym 

oświetleniu zewnętrznym, jest 

włączane specjalnym przyciskiem podświetlenie 

(które w niektórych modelach 

wyłącza się automatycznie po 30 s, aby 

oszczędzić baterię). 

Więcej 

informacji 

o urządzeniach 

pomiarowych 

znajdziesz na 

www.fachowy 

elektryk.pl 

Przystawki cęgowe mogą współpracować z dowolnymi woltomierzami AC/DC. 

Fot.: BIALL 

Bezprzewodowy wyświetlacz 

Jeden z producentów zaproponował niedawno 

przyrząd wyposażony w wyświetlacz 

odpinany, bezprzewodowy umożliwiający 

zdalne dokonywanie pomiarów – za pomocą 

sygnału radiowego (wykorzystuje technologię 

bezprzewodową o niskiej mocy z częstotliwością 

radiową 2,4 GHz, co gwarantuje 

brak zakłóceń w pracy miernika). Co istotne, 

praca przyrządu nie wpływa na działanie 

innych urządzeń czy też proces pomiarowy. 

Wyświetlacz można odpiąć od korpusu 

urządzenia oraz umieścić w odległości 

do 10 m od reszty urządzenia. W momencie, 

gdy wyświetlacz jest odłączony umieszczona 

w podstawie miernika sonda sygnalizacyjna 

informuje pracownika o wystąpieniu 

na zaciskach napięcia powyżej 30V. Ekran 

pokazuje pomiary po wybraniu danej funkcji 

– HOLD, wartość maksymalna lub minimalna, 

AVG, jednak tylko jeden z modułów 

może być zsynchronizowany z wyświetlaczem 

w konkretnym momencie. Po ponownym 

przyłączeniu do podstawy urządzenia 

sygnał radiowy zostaje wyłączony i miernik 

działa w „tradycyjny” sposób. 


65

POMIARY 


Fot.: FLUKE 

Fot. 3. 

Ergonomiczny kształt miernika 

oraz niewielkie rozmiary 

sprawiają, że stosowanie 

urządzenia jest możliwe także 

wtedy, gdy używamy odzieży 

ochronnej. 

Elastyczna cewka pomiarowa 

Jedną z nowinek jest także możliwość podłączenia 

w niektórych modelach zewnętrznej 

elastycznej cewki pomiarowej (na rynku 

wcześniej dostępne były elastyczne przystawki 

cęgowe oparte na konstrukcji cewki 

Rogowskiego, zwiększające zakres pomiarowy 

oraz stosowane w mutlimetrach cyfrowych 

i aparaturze do analizy jakości energii 

zasilania). Elastyczne cęgi podłączane 

są bezpośrednio do miernika, nie potrzebują 

więc oddzielnego zasilania. Pozwolą na przeprowadzenie 

pomiarów w miejscach trudnodostępnych, 

w których zapięcie tradycyjnej 

obręczy byłoby niemożliwe lub co najmniej 

bardzo utrudnione. Duża średnica pętli oraz 

jej cienki przekrój pozwalają na badanie 

mostów szynowych lub szynoprzewodów 

o nietypowych kształtach czy też wąskich 

kanałach kablowych. Ponadto zwiększają 

zakres pomiarowy do 2500 A AC. Po podłączeniu 

elastycznej cewki do urządzenia 

praca stałych cęgów zostaje dezaktywowana, 

a operator może użyć ich jako uchwytu 

do zawieszania miernika. 

świetlenia ekranu urządzenia po naciśnięciu 

danego klawisza mogą wskazywać wartość 

maksymalną (wskazanie zmienia się, gdy 

kolejny uzyskany wynik ma wyższą od poprzedniego 

wartość) oraz wartość względną 

(realizowane przez przycisk REL lub 

ZERO) – bieżący wynik pomiaru zostanie 

zapamiętany, wskazanie wyświetlacza zerowane, 

a każdy kolejny wynik pomiaru przed 

pokazaniem na ekranie będzie odejmowany 

od wartości zapamiętanej. Oznacza to, 

że całe badanie może być wykonywane 

również w trybie względnym, po wybraniu 

funkcji aktualna wartość mierzona staje się 

wartością odniesienia. 

Przy wykonywaniu pomiarów bardzo pomocna 

jest funkcja określona w niektórych 

modelach jako HOLD. Przydaje się, gdy 

badanie przeprowadza się w trudno dostępnych 

miejscach lub sytuacjach, w których 

Mierniki cęgowe muszą posiadać znak CE, który potwierdzi, że urządzenia 

spełniają wymogi Unii Europejskiej dotyczące bezpieczeństwa 

użytkowania oraz kompatybilności elektromagnetycznej. Wskaźniki do 

użytku na zewnątrz muszą mieć stopień ochrony co najmniej IP44. 

Dodatkowe funkcje 

Pozostałe usprawnienia dotyczą m.in. otrzymywanych 

wyników. Oprócz funkcji pod- 

Fot. 4. 

Małe gabaryty cęgów pomiarowych pozwalają 

na przeprowadzenie pomiaru w trudno 

dostępnych miejscach. 

Fot.: BIALL 


POMIARY 


Fot.: FLUKE 

Fot. 5. 

Elastyczna sonda zwiększa dostęp do mierzonych przewodników – również 

o nietypowych kształtach. 

jednoczesne pomiary i odczytywanie wyniku 

z wyświetlacza jest niemożliwe. Funkcja 

HOLD zatrzymuje bieżące wskazanie wyświetlacza 

tak, by można było je odczytać 

i zapisać później, w dogodnym dla pracownika 

momencie. 

Na uchwycenie dokładnej wartości prądu 

rozruchu z początkowego 100-milisekundowego 

okresu tuż po załączeniu urządzenia 

pozwala z kolei funkcja INRUSH. INRUSH 

używa się na zakresach prądu przemiennego 

AC. Pomocna może być także funkcja 

natychmiastowej oceny zawartości harmonicznych 

w mierzonych przebiegach napięciowych 

i prądowych. Niektóre urządzenia 

są wyposażone w opcję analizy harmonicznych 

ze wskazaniem zawartości poszczególnych 

harmonicznych. 

Co ponadto? 

Coraz większe znaczenie ma możliwość 

skomunikowania z komputerem lub innym 

urządzeniem mobilnym, w którym 

operator może przechowywać dane dotyczące 

poszczególnych analiz, np. w celu 

późniejszej analizy czy porównania. Łącze 

komunikacyjne USB to już w zasadzie nie 

nowość, a coraz częściej spotykany element 

wyposażenia. W jeszcze nowocześniejszych 

urządzeniach miernik cęgowy może kontaktować 

się ze smartfonem operatora za pomocą 

Bluetootha. Niepozorny przedmiot, 

jakim jest smartfon, pozwala wtedy na przechowywanie 

danych, kopiowanie ich w poszczególne 

rubryki czy tabelki. 

Bezpieczeństwo pomiaru 

Niezależnie od rodzaju urządzenia, powinno 

być ono odporne na przeciążenia. Jeśli zakres 

pomiarowy zostanie przekroczony, musi 

być to poparte odpowiednim komunikatem 

ostrzegającym. Jeden z producentów opatentował 

funkcję komparatora z sygnalizacją wibracyjną 

i akustyczną – po osiągnięciu wartości 

maksymalnej lub minimalnej, włącza się 

alarm dźwiękowy oraz wibracje urządzenia, 

co nie umknie uwadze operatora nawet, jeśli 

w miejscu dokonywania pomiaru panuje hałas 

o dużym natężeniu. W innych modelach 

wykrycie obecności napięcia sieciowego jest 

zaś sygnalizowane wskaźnikiem świetlnym, 

np. diodą uruchamianą przez czujnik zainstalowany 

w szczytowej części cęgów. Nie 

ma również obawy, że urządzenie wyłączy 

się nieoczekiwanie w trakcie pracy – niskiemu 

poziomowi baterii towarzyszy sygnalizacja 

(najczęściej dźwiękowa). 

Mierniki cęgowe muszą posiadać znak CE, 

który potwierdzi, że urządzenia spełniają 

wymogi Unii Europejskiej dotyczące bezpieczeństwa 

użytkowania oraz kompatybilności 

elektromagnetycznej. Oprócz tego 

przy zakupie warto zwrócić uwagę na warunki 

gwarancji. Pamiętajmy też, że wskaźniki 

do użytku na zewnątrz muszą mieć stopień 

ochrony co najmniej IP44. 


Na podstawie materiałów firm: Labimed 

Electronics, Fluke, Sonel, Merserwis, Biall 

Fot.: BIALL 

Fot. 6. 

Przystawka cęgowa to przetwornik 

pozwalający po połączeniu go z multimetrem 

mierzyć prący stałe i przemienne. 


67

POMIARY 


PROMOCJA 

FLIR wprowadza 

nową linię narzędzi 

do badań i pomiarów 

Nowa gama produktów zawiera: zaawansowany cyfrowy miernik uniwersalny, dwa mierniki 

cęgowe, detektor NCV, wilgotnościomierz i wideoskop 

Fot. 1. 

Miernik uniwersalny DM93. 

FLIR Systems, od 50 lat pozostający liderem 

w branży technologii zobrazowania 

termowizyjnego, wprowadza nową linię 

sprzętu do badań i pomiarów (Test & Measurement 

– T&M). Nowe narzędzia T&M 

zapewniają ten sam standard innowacyjności, 

jakości i niezawodności, do jakiego 

przywykli klienci FLIR. Nowe urządzenia 

zaprojektowano tak, aby wykorzystać 

w nich najnowsze rozwiązania technologiczne: 

zaawansowane funkcje diagnostyczne, 

zwiększoną wydajność i możliwości 

pracy w sieci – wszystko, czego nasi klienci 

naprawdę potrzebują w swojej praktyce. 

Trzy nowe mierniki cyfrowe FLIR 

Ta całkowicie nowa linia produktów T&M 

zawiera trzy mierniki elektryczne – FLIR 

DM93, FLIR CM83 i FLIR CM78. 

Wszystkie są wyposażone w duże, czytelne 

wyświetlacze LCD, latarki wyposażone 

w podwójne, silne lampy LED w celu doświetlania 

ciemnych obszarów pracy, możliwość 

łączenia przez Bluetooth ® z urządzeniami 

mobilnymi z systemem Android, 

na których jest zainstalowana najnowsza 

aplikacja FLIR Tools Mobile, a także funkcję 

łączności bezprzewodowej z kamerami 

termowizyjnymi FLIR z obsługą METER- 

LiNK ® , dzięki czemu do obrazów termowizyjnych 

można w czasie rzeczywistym 

dołączać wyniki odczytów elektrycznych. 

FLIR DM93 

Uproszczenie wykrywania i usuwania 

problemów w instalacjach VFD 

Nowe urządzenie FLIR DM93 to wytrzymały 

cyfrowy miernik uniwersalny z zaawansowanym 

filtrowaniem VFD i ekranowaniem, 

dzięki któremu profesjonalni 

użytkownicy mogą dokładnie analizować 

fale niesinusoidalne i zaszumione sygnały 

pochodzące ze sprzętu sterowanego przemiennikami 

częstotliwości. Inne funkcje 

to m.in. tryb niskiej impedancji wejściowej 

LoZ, służący do wyeliminowania fałszywych 

odczytów w scenariuszach długich 

przebiegów, oraz automatyczna rejestracja 

danych w celu wykrywania okresowych 

zakłóceń. 

FLIR CM83 

Łatwiejsza analiza zasilania i VFD 

Nowy FLIR CM83 to przemysłowy cęgowy 

miernik zasilania, z funkcjami analizy zasilania 

i zaawansowanego filtrowania VFD, 

przeznaczony do testowania systemów trójfazowych 

i sprzętu sterowanego przemiennikami 

częstotliwości. Pozostałe funkcje 

to „tryb harmoniczny” do wykrywania szumu 

z różnych źródeł elektrycznych, „odwracanie 

fazy” w celu potwierdzenia orientacji 

fazy w systemach trójfazowych, a także 

„prąd rozruchowy” do wykrywania prądów 

przejściowych przy uruchamianiu. 


POMIARY 


FLIR CM78 

Uniwersalny miernik cęgowy 

Nowy FLIR CM78 to miernik cęgowy 

1000 A, który łączy możliwości cyfrowego 

miernika uniwersalnego podającego rzeczywistą 

wartość skuteczną (True RMS), miernika 

cęgowego, bezkontaktowego termometru 

podczerwonego i termozłącza typu 

K. Przydaje się w pracy ze sprzętem przemysłowym 

i skomplikowanymi maszynami. 

Nowy miernik cęgowy pozwala na szybkie 

wykonywanie dokładnych odczytów 

AC/DC w zakresie do 1000 A i 1000 V. 

Trzy nowe produkty FLIR T&M 

FLIR VP52 

Detektor NCV z latarką 

Nowy FLIR VP52 to kompaktowy bezdotykowy 

detektor napięcia. FLIR VP52 jest 

wyposażony w mocną latarkę LED oraz 

podwójną doświetlającą lampę LED przy 

końcówce roboczej. Pozostałe funkcje 

to reagowanie za pomocą wibracji i wielokolorowe 

alarmy LED, doskonałe podczas 

badań w hałaśliwych obszarach, oraz tryby 

wysokiej i małej czułości do testowania 

sprzętu przemysłowego, systemów niskonapięciowych 

i odpornych na manipulację 

wypustów. 

FLIR MR77 

Wszechstronny wilgotnościomierz 

Nowy FLIR MR77 to wytrzymały wilgotnościomierz 

wyposażony w bezbolcowy 

czujnik oraz zewnętrzną sondę z bolcem, 

uzyskującą pomiary wilgotności do 0,75” 

pod powierzchnią wykonaną z różnych rodzajów 

drewna i materiałów budowlanych. 

FLIR MR77 zawiera też wymienny czujnik 

temperatury/wilgotności, punktowy 

termometr podczerwony ze wskaźnikiem 

laserowym, możliwość połączenia Bluetooth 

z urządzeniami z systemem Android, 

na których jest uruchomiona aplikacja 

FLIR Tools Mobile, a także jest zgodny 

z kamerami termowizyjnymi FLIR z obsługą 

METERLiNK. 

FLIR VS70 

Nowy wideoskop 

Nowy FLIR VS70 to wytrzymały wideoskop 

z zestawem intuicyjnych elementów 

sterowania, które pozwalają użytkownikowi 

manewrować sondą kamery w trudno 

dostępnych obszarach i uzyskiwać wysokiej 

jakości obrazy na dużym kolorowym 

wyświetlaczu LCD 5,7”. 

FLIR VS70 jest wyposażony w funkcje 

szerokokątnego 180-stopniowego 

i standardowego 90-stopniowego widoku 

z kamery, możliwość zapisywania plików 

wideo, audio i obrazów na karcie SD, akumulator 

pozwalający na 6‐8 godzin pracy, 

port USB do wygodnego ładowania akumulatora 

oraz dołączony zestaw nagłowny 

do tworzenia notatek głosowych w trakcie 

badań, co ułatwia późniejszą analizę. 

www.flir.com 

REKLAMA 

MR77 A4 PL 175x116.indd 1 19/02/14 16:13 


69

POMIARY 


PROMOCJA 

Przegląd pirometrów 

firmy Fluke 

Pirometry (termometry na podczerwień) znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie 

wymagane są szybkie, bezkontaktowe pomiary temperatury – od konserwacji przemysłowej 

po branżę spożywczą. W poniższym artykule prezentujemy szeroką gamę produktów Fluke 

z tej kategorii. 

Pirometry pozwalają na natychmiastowe 

wykonanie pomiarów temperatury 

w trudno dostępnych lub 

niebezpiecznych dla użytkownika 

miejscach (np. gdy obiekt jest w ruchu, 

znajduje się w miejscu leżącym 

poza bezpośrednim zasięgiem czy też 

jest pod napięciem). Celownik laserowy 

pozwala dokładnie nakierować 

przyrząd na pożądany obiekt. Daje 

to użytkownikowi pewność, że odczytuje 

temperaturę we właściwym 

punkcie, pozostając w bezpiecznej 

odległości od miejsca wykonywania 

pomiaru. W sytuacjach, gdy potrzebne 

jest szybkie badanie rozkładu temperatur 

na większym obszarze doskonale 

sprawdzą się pirometry graficzne 

Fluke z linii VT. 

Seria Fluke 560 

Termometry uniwersalne Fluke 561, 566 

i 568 pozwalają mierzyć temperaturę zarówno 

metodą kontaktową, jak i w podczerwieni. 

Najprostszy model, Fluke 561, 

pozwala na odczyty temperatury minimalnej 

i maksymalnej, a także różnicy temperatur. 

Standardowo wyposażony jest w przyczepianą 

na rzep sondą temperaturową, ale 

może też współpracować z dowolną termoparą 

typu K ze złączem mini. Termometr 

waży zaledwie 340 gramów, co znacząco 

wpływa na wygodę użytkowania. 

Fluke 62 MAX i 62 MAX + 

Pirometry Fluke 62 MAX i 62 MAX+ 

zaprojektowano z myślą o potrzebach 

wymagających użytkowników. 

Są niewielkie i proste w obsłudze. 

Można je wygodnie nosić na pasku. 

Pomiar wykonuje się naciśnięciem 

jednego przycisku, a ekran z pod- 

Fot. 1. 

Fluke 62 MAX. 

świetleniem w technologii multi-angle zapewnia 

czytelność wyników. Niezwykle 

trwała obudowa zabezpiecza przed kurzem 

i wodą (IP54) oraz upadkiem z wysokości 

3 metrów. 

Fot. 2. 

Pirometry serii Fluke 560. 

Tab. 1 

Podstawowe parametry Fluke 62 MAX Fluke 62 MAX + Fluke 561 Fluke 566 Fluke 568/568 Ex 

Zakres temperatur od -30 do 500°C od -30 do 600°C od -40 do 550°C od -40 do 650°C od -40 do 800°C 

Dokładność 1,5% 1% 1% 1% 1% 

Rozdzielczość optyczna 10:1 12:1 12:1 30:1 60:1 

Celownik laserowy jedno punktowy dwu punktowy jednopunktowy jednopunktowy jednopunktowy 

Rejestrowanie danych - - - 20 odczytów 99 odczytów 


POMIARY 


Fot. 3. 

Pirometr Fluke 568. 

• regulowana emisyjność oraz regulacja 

fabrycznie zaprogramowanych wartości 

emisyjności dla najczęściej występujących 

materiałów, 

• podświetlany ekran LCD, 

• kompatybilność z termoparami typu K 

(złącze mini), 

• możliwość rejestrowania 99 odczytów. 

• zasilanie łatwymi do wymiany bateriami 

AA, 

• funkcje wydłużające czas pracy baterii, 

• zachowywanie ostatnio używanych 

ustawień, 

• zapisywanie w formacie .bmp – pozwala 

na przeglądanie obrazów bez konieczności 

eksportowania ich do oprogramowania 

SmartView ® , 

• miękki pokrowiec – niewielka waga 

i rozmiary przy zachowaniu pełnej 

ochrony urządzenia. 

Anomalie termiczne są bardzo często 

pierwszym i najprostszym do wykrycia 

symptomem zapowiadającym wystąpienie 

problemów w badanych systemach. Mogą 

wskazywać na potrzebę przeprowadzenia 

dalszych testów z użyciem innych przyrządów 

firmy Fluke, takich jak multimetry cyfrowe 

czy mierniki cęgowe. 

n 

Modele Fluke 566 i 568 przeznaczone 

są do bardziej zaawansowanych pomiarów. 

Wskazują temperaturę minimalną, maksymalną 

średnią oraz różnicę temperatur. Pozwalają 

na rejestrację odczytów ze znacznikiem 

czasu i daty. Kontrolka alarmowa 

informuje o temperaturach wykraczających 

poza zdefiniowane wcześniej limity. Sprzedawane 

są w zestawach z paciorkową termoparą 

typu K; mogą jednak współpracować 

ze wszystkimi standardowymi termoparami. 

Na szczególną uwagę zasługuje iskrobezpieczny 

model Fluke 568 Ex, który może 

być używany w środowiskach niebezpiecznych 

wg klasy I Div 1 i Div 2 lub Zone 1 i 2. 

Fluke 572‐2 

Szeroki zakres pomiarowy (od -30°C 

do 900°C) oraz stosunek odległości do punktu 

pomiaru 60:1 sprawiają, że Fluke 572‐2 

to doskonały pirometr do zastosowań wszędzie 

tam, gdzie panują wysokie temperatury 

– w energetyce, petrochemii, przetwórstwie 

chemicznym, hutach czy cementowniach. 

Dokładność pomiarów oraz ergonomia 

budowy i intuicyjność obsługi gwarantują, 

że Fluke 572‐2 sprawdzi się doskonale 

również w diagnostyce elektrycznej, HVAC 

i utrzymaniu ruchu. 

Właściwości: 

• akustyczna sygnalizacja ustawionych 

wartości progowych MIN/MAX, 

• funkcja MIN/MAX/ŚRED/REL, 

Fot. 4. 

Pirometr Fluke 572-2. 

Pirometry graficzne 

– seria Fluke VT 

Pirometry graficzne Fluke wypełniają lukę 

między klasycznymi pirometrami punktowymi 

a zaawansowanymi kamerami termowizyjnymi. 

Tak samo jak kamery termowizyjne 

pozwalają na tworzenie map 

termicznych całego obszaru oraz nakładanie 

obrazu widzialnego i podczerwonego 

w trzech trybach mieszanych – 25, 50 

i 75%. Są proste i intuicyjne w obsłudze – 

urządzenia są gotowe do pracy zaraz po wyjęciu 

z opakowania. W ofercie Fluke dostępne 

są trzy modele pirometrów graficznych: 

VT02, VT04 i najnowszy VT04A. 

Pirometr graficzny Fluke VT04A oferuje 

wszystkie funkcje modelu VT04 (optyka 

PyroBlendPlus, pole widzenia 28° × 28°, 

zakres temperatur od -10°C do +250°C 

z dokładnością +/- 2°C, automatyczna identyfikacja 

najgorętszych i najzimniejszych 

punktów, automatyczne alarmy wysokiej 

i niskiej temperatury) oraz szereg usprawnień 

ułatwiających pracę w terenie: 

Fot. 5. 

Pirometr graficzny Fluke VT04A . 


71

OŚWIETLENIE 


Strefa EX 

oprawy oświetleniowe do zadań specjalnych 


OŚWIETLENIE 


Więcej 

informacji 

o oprawach 

do zastosowań 

slecjalnych 

znajdziesz na 

www.fachowy 

elektryk.pl 

Oprawy oświetleniowe do pomieszczeń przemysłowych 

i przestrzeni zewnętrznych zagrożonych wybuchem muszą 

spełniać wyśrubowane normy, które zapewniają spełnienie 

zasad bezpieczeństwa i optymalnych parametrów użytkowych. 

Strefy zagrożenia wybuchem gazu lub pyłu 

znajdują się nie tylko w dużych zakładach 

przemysłowych z branży chemicznej i petrochemicznej 

czy w górnictwie, ale również 

na terenie małych firm, takich jak 

np. lakiernie, młyny, tartaki czy kotłownie 

węglowo-koksowe. 

We wszystkich tych miejscach może występować 

atmosfera wybuchowa, czyli 

mieszanina substancji palnych w postaci 

gazów, par, mgieł lub pyłów z powietrzem, 

w której po zainicjowaniu źródłem zapłonu, 

spalanie rozprzestrzenia się samorzutnie. 

Zgodnie z zasadami bezpieczeństwa, 

urządzenia wykorzystywane w strefie EX 

muszą spełniać szereg wymogów, określanych 

normami zharmonizowanymi z przyjętą 

na terenie Unii Europejskiej dyrektywą 

ATEX. Wytyczne te dotyczą m.in. opraw 

oświetleniowych. 

Zakodowane właściwości 

Wszystkie oprawy oświetleniowe w wykonaniu 

przeciwwybuchowym muszą spełniać 

parametry przystosowane do rodzaju 

stref zagrożenia wybuchem i właściwości 

występujących w nich mieszanin. Przestrzenie 

narażone na niebezpieczeństwo 

eksplozji, klasyfikuje się na podstawie 

prawdopodobieństwa i czasu występowania 

atmosfery wybuchowej. W strefie 0 

atmosfera wybuchowa jest mieszaniną powietrza 

i gazów, cieczy i ich par (G), a zagrożenie 

wybuchem występuje stale, często 

lub przez długie okresy. W strefie 1, charakteryzującej 

się tą samą atmosferą, wybuch 

może nastąpić sporadycznie w trakcie 

normalnego działania, natomiast w strefie 2 

zagrożenie nie występuje w trakcie normalnego 

działania, a gdy wystąpi trwa krótko. 

Analogiczny podział odnośnie prawdopodobieństwa 

i czasu występowania atmosfery 

wybuchowej dotyczy stref 20, 21 i 22, 

z tą różnicą, że występuje w nich mieszanina 

powietrza i palnych pyłów (D). Oprawy 

przeznaczone do oświetlania pomieszczeń 

przemysłowych i przestrzeni zewnętrznych 

zagrożonych wybuchem dzielimy 

ze względu na strefy zagrożenia, w których 

mogą pracować – 0, 1, 2, 20, 21, 22. 

Wszystkie oprawy oświetleniowe muszą legitymować 

się dokumentem potwierdzającym 

dopuszczenie produktu do stosowania 

w określonych warunkach czyli deklaracją 

zgodności CE, ATEX. 

Urządzenia dla strefy Ex, według dyrektywy 

ATEX, dzielą się na urządzenia przeznaczone 

do użytku w zakładach górniczych, 

Fot.: iStock / MoMorad 

Fot.: Amatech 

Fot. 1. 

Seria opraw eLLK dla stref 1, 2, 21, 22 zagrożenia wybuchem. Oprawy przeznaczone 

są do stosowania dwupinowych świetlówek 18, 36 i 58 W oraz wyposażone 

w statecznik elektroniczny EVG z funkcją EOL. Posiadają automatyczny wyłącznik, 

zainstalowany jako rozłącznik zabezpieczający, który chroni, kiedy pokrywa oprawy 

jest otwarta. W celu zapewnienia wysokiej klasy ochronności (IP66) zastosowano 

mechanizm blokujący, wywierający stały nacisk na uszczelkę przez cały czas 

pracy oprawy. Oprawy zaprojektowano do jednostronnego oraz dwustronnego 

okablowania przelotowego. 


73

OŚWIETLENIE 


w których występuje zagrożenie metanowe 

lub zagrożenie wybuchem pyłu węglowego 

– I oraz urządzenia przeznaczone do użytku 

w miejscach zagrożonych występowaniem 

atmosfer wybuchowych innych niż zakłady 

górnicze – II. W grupie II wydzielono 

podgrupy wybuchowości gazów palnych 

i par cieczy: IIA – grupa propanowa (np.: 

aceton, alkohol metylowy i etylowy), IIB – 

grupa etylenowa (np.: etylen, siarkowodór), 

IIC – grupa wodorowa (acetylen, wodór, 

dwusiarczek węgla). Specyfikacje opraw 

oświetleniowych muszą jednocześnie informować 

o rodzaju budowy, klasie temperaturowej, 

poziomie ochrony oraz jej stopniu. 

Rodzaje budowy określają poszczególne 

symbole, np. „e” oznaczający budowę 

wzmocnioną, „d” w przypadku budowy ognioszczelnej, 

„t” oznaczający zabezpieczenie 

urządzeń przed zapłonem pyłu. Oprawy 

do strefy EX powinny być tak dobrane, aby 

ich maksymalna temperatura powierzchni 

zewnętrznych nie przekraczała temperatury 

samozapłonu substancji tworzących 

atmosfery wybuchowe, a tym samym nie 

stały się one źródłem zapłonu. Najniższa 

temperatura samozapłonu atmosfery wybuchowej 

powinna być wyższa niż maksymalna 

temperatura powierzchni. Podawane 

klasy temperaturowe, czyli maksymalne dopuszczalne 

temperatury, do której może się 

ogrzać powierzchnia zewnętrzna urządzenia 

dzielą się na T1 (maksymalna temperatura 

powierzchni 450°), T2 (maksymalna temperatura 

powierzchni 300°), T3 (maksymalna 

temperatura powierzchni 200°), T4 (maksymalna 

temperatura powierzchni 135°), 

T5 (maksymalna temperatura powierzchni 

100°), T6 (maksymalna temperatura powierzchni 

85°). Ważna jest również wymagana 

temperatura otoczenia oprawy, a także 

inne warunki środowiskowe, które mogą 

wpływać niekorzystnie na skuteczność 

ochrony przeciwwybuchowej, np. korozja, 

promieniowanie ultrafioletowe, wnikanie 

wody, osiadanie pyłu lub piasku, oddziaływania 

mechaniczne i chemiczne. Stopień 

ochrony zapewniany przez różnego rodzaju 

systemy uszczelniające obudowy jest oznaczany 

specjalnym kodem zbudowanym z liter 

IP (International Protection Rating) oraz 

dwóch cyfr, z których pierwsza oznacza zabezpieczenie 

przed ciałami stałymi, a druga 

określa zabezpieczenie przed wnikaniem 

wody. W przypadku opraw oświetleniowych 

do strefy EX najczęściej pojawiają się 

kody IP 66, IP 67, IP 55, IP 65, IP 68. Cyfra 

„5” na pierwszym miejscu oznacza ochronę 

przed wnikaniem pyłu w ilościach zakłócających 

pracę urządzenia, natomiast „6” 

oznacza całkowitą ochronę przed wnikaniem 

pyłu. Druga pozycja określa zabezpieczenie 

przed wnikaniem wody. Na przykład 

Oprawy do strefy EX powinny być tak dobrane, aby ich maksymalna 

temperatura powierzchni zewnętrznych nie przekraczała temperatury 

samozapłonu substancji tworzących atmosfery wybuchowe, a tym samym 

nie stały się one źródłem zapłonu. 



Na jakie elementy konstrukcyjne należy 

zwrócić szczególną uwagę dobierając oprawę 

oświetleniową do strefy EX? 

Marcin Boroń 

Inżynier Techniczny 

AMATECH – AMABUD Elektrotechnika Sp. z o.o. 

Najczęściej stosowanym rozwiązaniem w strefach zagrożonych 

wybuchem są oprawy ze świetlówkowym 

źródłem światła. Przy ich wyborze należy zwrócić 

uwagę na miejsce zastosowania. Kluczowym elementem 

jest decyzja, w jakich warunkach będą stosowane 

oprawy oświetleniowe – praca w strefie 0, 1 i 2 zagrożenia 

wybuchem gazu oraz 20, 21, 22 zagrożenia 

wybuchem pyłu. Niezwykle istotnym elementem jest 

materiał, z którego oprawa jest wykonana. Preferowanym 

rozwiązaniem są obudowy opraw wykonane z poliestru 

wzmacnianego włóknem szklanym (GRP), który 

charakteryzuje się doskonałą odpornością na czynniki 

chemiczne i korozję, wysoką odpornością na uderzenia 

mechaniczne, odpornością na ogień. Dla środowisk 

mniej agresywnych możliwe jest stosowanie opraw wykonanych 

z poliwęglanu (PC). Ważny jest również materiał, 

z którego wykonany jest klosz oprawy. 

Idealnym materiałem dla tego typu zastosowań jest 

poliwęglan (PC), który charakteryzuje się bardzo wysoką 

odpornością na uderzenia mechaniczne, odpornością 

na czynniki chemiczne. Jest plastyczny oraz 

odporny na promieniowanie UV. Poliwęglan bardzo 

łatwo się odkształca podczas poddawania go próbie 

mechanicznej, jednak jego struktura nie ulega zmianie 

i szybko wraca do pierwotnego stanu. Dobierając 

oprawę do strefy EX należy zwrócić uwagę na wymagany 

stopień ochrony oraz wymaganą temperaturę 

otoczenia pracy oprawy. Ważna jest ilość dwustronnych 

zatrzasków, pozwalających na utrzymanie bezpiecznego 

stopnia ochrony, poprzez wywieranie stałego 

nacisku na uszczelkę (w przypadku opraw 2 × 

18 W – 10 zatrzasków, 2 × 36 W – 20 zatrzasków, 2 × 

58 W – 24 zatrzaski). Podejmując decyzję o wyborze 

oprawy dobrze jest sprawdzić sposób umieszczenia 

zawiasów, który może mieć wpływ na sposób otwierania 

klosza oraz wyposażenie zależne od typu instalacji 

– wpusty kablowe, a także dostępne możliwości 

przystosowania opraw do jednostronnego lub dwustronnego 

okablowania przelotowego. Warto również 

sprawdzić, czy oprawa z dwiema świetlówkami zawiera 

statecznik dwukanałowy, który pozwala na działanie 

jednej świetlówki w chwili przepalenia lub uszkodzenia 

drugiej, czy oprawa zawiera automatyczny 

rozłącznik zabezpieczający, który samoczynnie rozłącza 

z oprawy w chwili otwarcia klosza oraz czy oprawa 

jest wyposażona w statecznik elektroniczny z funkcją 

EOL, która pozwala na bezpieczną i oszczędną pracę 

dwupinowych świetlówek, które pod koniec okresu 

swojej żywotności są monitorowane i bezpiecznie 

wyłączane. 


OŚWIETLENIE 


cyfra „5” gwarantuje ochronę przed strumieniem 

wody z dowolnego kierunku, a „6” 

informuje o zastosowanej ochronie przed 

silnymi strumieniami wody lub zalewaniem 

falą z dowolnego kierunku. Z kolei cyfra 

„7” na drugiej pozycji zapewnia ochronę 

przed zalaniem przy zanurzeniu na taką 

głębokość, aby dolna powierzchnia obudowy 

znajdowała się 1 m pod powierzchnią 

wody, a górna nie mniej niż 0,15 m w czasie 

30 minut. Obudowy urządzeń elektrycznych 

wykonanych w technologii przeciwwybuchowej 

muszą być zgodne co najmniej 

ze stopniem ochrony IP 54. 

Fot. 2. 

Oprawy przeciwwybuchowe SELENA do stref 2 i 22 mogą być stosowane jako 

oświetlenie podstawowe oraz awaryjne. Obudowa opraw została wykonana 

z odpornego na uderzenia i wysoką temperaturę poliwęglanu oraz wyposażona 

w metalowe klipsy zamykające klosz ze wzmocnionego poliwęglanu 

stabilizowanego na UV. Takie połączenie zastosowanego tworzywa oraz 

mechanizmu spinającego części obudowy zapewnia niezawodne i długotrwałe 

utrzymanie stopnia ochrony IP 66 oraz dużą odporność na narażenia chemiczne 

występujące w zakładach przemysłowych. 

Ponadprzeciętna wytrzymałość 

Oprawy oświetleniowe przeznaczone 

do pracy w strefach zagrożonych wybuchem 

mogą być wyposażone w źródła 

światła różnego typu, m.in. świetlówkowe, 

LED, żarowe, halogenowe, rtęciowe sodowe, 

metalohalogenkowe. Często wybieranym 

rozwiązaniem ze względu na ich dużą 

trwałość, niski koszt zakupu oraz szeroką 

dostępność są oprawy ze świetlówkowym 

źródłem światła. Z roku na rok rozwija się 

również asortyment produktów wykorzystujących 

technologię LED. Nowoczesne 

możliwości konstrukcyjne pozwalają zaproponować 

m.in. modele zwieszane, natynkowe, 

przygotowane do montażu słupowego, 

podłogowe oraz reflektory i naświetlacze, 

a także kołnierzowe oprawy oświetleniowe 

do zbiorników czy oprawy do zabudowy 

w sufitach podwieszanych. Osobną grupę 

tworzą przenośne oprawy w technologii 

przeciwwybuchowej. 

Materiały wykorzystywane w produkcji 

opraw oświetleniowych do stref zagrożonych 

wybuchem charakteryzują się wysokiej 

jakości parametrami, pozwalającymi 

spełnić standardy bezpieczeństwa. Jednym 

z tworzyw, który często służy do konstruowania 

obudowy opraw jest poliester wzmacniany 

włóknem szklanym (GRP), który 

charakteryzuje się doskonałą odpornością 

na czynniki chemiczne i korozję, a także 

wysoką odpornością na uderzenia mechaniczne 

oraz odpornością na ogień. W konstrukcjach 

przeznaczonych dla środowisk 

mniej agresywnych wykorzystuje się poliwęglan 

(PC). Z uwagi na to, że materiał 

ten charakteryzuje się bardzo wysoką odpornością 

na uderzenia mechaniczne oraz 

odpornością na czynniki chemiczne, doskonale 

sprawdza się również w produkcji 

kloszy opraw. Dodatkowo jest plastyczny 

oraz odporny na promieniowanie UV. Poliwęglan 

bardzo łatwo się odkształca podczas 

poddawania go próbie mechanicznej, jednak 

jego struktura nie ulega zmianie i szybko 

wraca do pierwotnego stanu. W ofercie 

producentów można również spotkać m.in. 

oprawy, w których korpus aluminiowy 

zamyka przeźroczysty klosz ze szkła hartowanego; 

oprawy z obudową wykonaną 

z ocynkowanej blachy stalowej pokrytej 

poliestrową farbą proszkową i kloszem 

ze wzmocnionego poliwęglanu lub korpusem 

wykonanym z poliestru wzmocnionego 

włóknem szklanym i kloszem z odpornego 

na UV poliwęglanu; a także oprawy wykonane 

z aluminium bez domieszki miedzi 

z kloszem ze szkła borokrzemianowego 

o wysokiej stabilności mechanicznej i termicznej, 

co gwarantuje bezpieczne użytkowanie 

nawet w bardzo surowych warunkach 

klimatycznych. 

Wachlarz 

dodatkowych zabezpieczeń 

Jednym z ważnych elementów oprawy typu 

świetlówkowego, który gwarantuje jej wysoką 

funkcjonalność jest statecznik elektroniczny 

wyposażony w funkcje EOL (End of 

Life). Jest to funkcja pozwalającą na bezpieczną 

i oszczędną pracę dwupinowych 

świetlówek, które pod koniec okresu swojej 

żywotności są monitorowane i bezpiecznie 

wyłączane. Podstawową różnicą pomiędzy 

układami elektromagnetycznymi, a układami 

elektronicznymi jest znaczna przewaga 

bezpieczeństwa pracy na stronę elektroniki. 

Oprawy z elektromagnetycznym układem 

w chwili przepalenia świetlówki lub przerwania 

jej przewodów zasilających pracują 

nadal, i w konsekwencji często generują 

bardzo wysoką temperaturę, powodującą 

przepalenie układu, przewodów, a nawet 

obudowy pokrywy. W tym przypadku przekroczenie 

temperatury samozapłonu otoczenia 

może być katastrofalne w skutkach. 

Oprawy wyposażone w stateczniki elektroniczne 

z funkcją EOL pozwalają uniknąć 

niebezpiecznych sytuacji. 

W oprawach z dwiema świetlówkami korzystnym 

rozwiązaniem jest statecznik dwukanałowy, 

który pozwala na działanie jednej 

świetlówki w momencie przepalenia lub 

uszkodzenia drugiej. Pożądanym rozwiązaniem 

jest również automatyczny rozłącznik 

zabezpieczający, który samoczynnie rozłącza 

oprawę w chwili otwarcia klosza. 

n 

PAMIĘTAJ! 

Specyfikacje opraw oświetleniowych 

muszą jednocześnie 

informować o rodzaju 

budowy, klasie temperaturowej, 

poziomie ochrony oraz 

jej stopniu. Rodzaje budowy 

określają poszczególne 

symbole, np. „e” oznaczający 

budowę wzmocnioną, „d” w 

przypadku budowy ognioszczelnej, 

„t” oznaczający 

zabezpieczenie urządzeń 

przed zapłonem pyłu. 

Fot.: Amatech 


75

OŚWIETLENIE 


Oświetlenie ergonomiczne 

– idea „dobrego” światła 

W ostatnich latach znacznie wzrosło zainteresowanie tematyką oświetlenia, które 

swoją popularność, w znacznej mierze, zawdzięcza rewolucji technologicznej związanej 

z popularyzacją technologii LED. 

Gruntowne zmiany w branży oświetleniowej 

doskonale wpisują się 

w potrzeby nowoczesnego świata, 

poprzez możliwość tworzenia efektownej 

i efektywnej energetycznie 

infrastruktury technicznej w zakresie 

oświetlenia, przy jednocześnie 

stosunkowo krótkim czasie zwrotu 

z tego typu inwestycji. Warto jednak 

zauważyć, że patrzenie na nowoczesne 

instalacje oświetlenia LED 

jedynie przez pryzmat ich efektywności 

energetycznej jest dużym 

uproszczeniem, które często nie 

pozwala nam dostrzec prawdziwego 

potencjału innowacji jaki niesie 

ta technologia w zakresie realizacji 

sztucznego oświetlenia. Prawdopodobnie 

większość z nas zdaje sobie 

sprawę z faktu, że sztuczne oświetlenie 

z założenia ma uzupełniać lub 

zastępować naturalne oświetlenie 

dzienne. Jednak czy rzeczywiście 

udaje nam się dobrze realizować 

to „zastępstwo”? 

Klasyczne podejście do projektu 

oświetlenia, przy uwzględnieniu 

charakteru danego obiektu lub jego 

strefy, wymaga umiejętnego pogodzenia 

wytycznych z zakresu jakości 

realizowanego oświetlenia, 

osiągniętego komfortu widzenia 

i wydajności proponowanej instalacji 

oświetleniowej. Od umiejętności 

projektanta zależy czy będzie w stanie 

odpowiednio rozłożyć akcenty 

pomiędzy wymienionymi elementami, 

osiągając optymalne dla danego 

Fot. 1. 

zadania otoczenie świetlne. Niestety, nawet 

bardzo starannie opracowany w ten sposób 

projekt nie zapewni systemu oświetlenia 

będącego idealnym substytutem oświetlenia 

naturalnego. 

Już w latach 60. ubiegłego wieku przeprowadzono 

badania, które potwierdzały, 

że światło ma dużo większe znaczenie 

dla człowieka, niż tylko umożliwienie mu 

właściwej percepcji wzrokowej otoczenia. 

Fot. 2. 

Oprawa systemu Canos. 

Oprawa systemu Prima LED. 

Fot.: ES-SYSTEM Fot.: ES-SYSTEM 

PROMOCJA 

Dowiedziono, że dostęp do światła, jego 

ograniczenie lub brak, wpływa na procesy 

biologiczne, zachodzące w ciele człowieka, 

takie jak produkcja hormonów, metabolizm 

i krążenie krwi. W rezultacie ma to wpływ 

np. na jego rytm okołodobowy. W 2001 roku 

potwierdzono istnienie trzeciego typu fotoreceptorów 

na siatkówce oka (poza znanymi 

dotychczas czopkami i pręcikami), które 

jednak nie biorą udziału w kształtowaniu 

procesu widzenia. Poprzez swoją wrażliwość 

na składową niebieską widma światła, 

w odpowiedni sposób regulują gospodarkę 

hormonalną organizmu, między innymi decydując 

o okresach wzmożonej aktywności 

i wypoczynku. Dalsze badania potwierdziły, 

że brak odpowiedniej stymulacji organizmu 

przez naturalną dynamikę oświetlenia 

dziennego ma negatywny wpływ na właściwą 

regulację naszej dobowej aktywności 

i może być przyczyną wielu chorób cywilizacyjnych, 

także nowotworowych. Tego 

typu wiedza postawiła przed sztucznym 

oświetleniem zupełnie nowe wyzwania. 

Od kilku lat coraz wyraźniej artykułuje 

się tezę, że sztuczne oświetlenie powinno 

zaspokajać wszystkie potrzeby człowieka: 

te świadome związane z prawidłową 

wzrokową percepcją otoczenia i te poza 

świadomością, mające wpływ na procesy 

biologiczne zachodzące w jego organizmie. 

Odwzorowaniem tego dążenia jest opracowanie 

idei oświetlenia skupionego na człowieku 

– oświetlenia ergonomicznego. 

Oświetlenie ergonomiczne skupia się 

na dwóch obszarach. Z jednej strony oddziałuje 

na nastrój, tworząc przyjemne otoczenie 

do wypoczynku lub odpowiednią at- 


OŚWIETLENIE 


Fot.: ES-SYSTEM 

Fot. 3. 

Oprawa systemu Quadra LED. 

mosferę do pracy. Z drugiej strony wpływa 

na proces biologiczny, który w odpowiedni 

sposób stymuluje organizm i usprawnia 

jego funkcje poznawcze. To wszystko powoduje, 

że w ostatnim czasie oświetlenie 

ergonomiczne staje się coraz bardzie popularne. 

Nowoczesne oprawy LED wraz z odpowiednim 

systemem sterowania, pozwalają 

w praktyce realizować ideę oświetlenia 

ergonomicznego. 

W tym kontekście warto zwrócić uwagę 

na najnowsze produkty ES-SYSTEM, 

zaprojektowane, by realizować wysokiej 

jakości, dynamiczne oświetlenie ergonomiczne 

wnętrz. Wybrane oprawy systemów 

Rodia, Canos, Prima LED oraz Quadra 

LED wyposażono w ultranowoczesne 

pięciobarwowe moduły LED zamiast 

popularnych rozwiązań opartych o barwy 

podstawowe RGB i RGBW. W rezultacie, 

wspomniane oprawy są w stanie realizować 

pełną paletę światła kolorowego i co najważniejsze 

z punktu widzenia oświetlenia 

ergonomicznego, płynnie realizować dowolną 

temperaturę barwową światła białego 

z zakresu 2700 – 6000 K, przy stałym, 

bardzo wysokim wskaźniku oddawania 

barw Ra 90. Dopełnieniem funkcjonalności 

omawianych opraw jest możliwość wysterowania 

ich z dedykowanego pilota lub 

sygnałem 0‐10 V. 

Dostępne obecnie najnowsze rozwiązania 

LED pozwalają myśleć o realizowaniu systemów 

oświetlenia wnętrz, które pozwolą 

w pełni uzupełniać niedobór naturalnego 

oświetlenia dziennego. Rosnąca świadomość 

społeczna w zakresie potrzeby 

„dobrego” światła powinna doprowadzić 

Fot.: ES-SYSTEM 

Fot. 4. 

do zmiany postrzegania instalacji oświetleniowych, 

głównie przez pryzmat ich efektywności 

energetycznej, zwracając uwagę 

również na jej efektywność biologiczną. 

Bogdan Skorupka 

Manager ds. Efektywności Energetycznej 

Oświetlenia ES-SYSTEM SA 


REKLAMA 

Oprawa systemu Rodia. 

oprawy do wbudowania 

RODIA 

ES-SYSTEM 


NOWOCZEŚNIE I KOLOROWO 

Parametry modułu: 

• CRI>90 

• dowolna barwa światła 

• zakres regulacji światła białego 2700K - 6000K 

• strumień świetlny źródła 1100lm - 1500lm 

QUADRA LED PRIMA LED CANOS 

• możliwość sterowania: radiowo z pilota lub 0-10V 

• ściemnianie do 1% wartości początkowej 

• możliwość sterowania 60 oprawami 

• możliwość kopiowania ustawień kolorystycznych 

Przeznaczenie: 

• galerie i muzea 

• galerie handlowe, butiki 

• biura, sale konferencyjne 

• szkoły 

• szpitale 


77

WARSZTAT 


PROMOCJA 

Wycinaki do otworów 

ENERGOTYTAN 2014 

Wycinanie otworów w rozdzielnicach, pulpitach, obudowach urządzeń służących 

do mocowania dławic kablowych, przycisków sterowniczych, lampek sygnalizacyjnych 

oraz przyrządów pomiarowych przysparza nam często dużo kłopotów oraz powoduje 

niepotrzebną stratę cennego dla nas czasu, a co za tym idzie i pieniędzy. Firma Energotytan 

wychodząc naprzeciw tym problemom postanowiła wprowadzić udoskonalone urządzenia 

otworujące dzięki którym prace te staną się tylko formalnością. 

Procedura wycięcia właściwego otworu 

każdym z prezentowanych 

poniżej urządzeń akumulatorowych, 

hydraulicznych oraz ręcznych polega 

na wywierceniu w obrabianym elemencie 

otworu Ø 10 mm służącego 

do przełożenia trzpienia pociągowego 

tzw. „pilota”, a następnie umieszczenie 

na nim właściwego rozmiaru 

stempla i matrycy (fot. 1). Wciąganie 

trzpienia pociągowego powoduje wycięcie 

idealnego otworu. Wycinaki 

firmy Energotytan służą do wycinania 

otworów okrągłych PG i ISO, 

kwadratowych, prostokątnych, oraz 

specjalnych w blachach stalowych 

St37 do grubości 3 mm, oraz w stali 

nierdzewnej VA do grubości 2 mm 

(fot. 2). 

Fot. 2. 

Wycinaki okrągłe serii standard. 

Fot. 1. 

Przykład otworowania. 

Fot. 3. 

Wycinak akumulatorowy - zestaw walizkowy. 


WARSZTAT 


Rozwój nowych technologii sprawił iż 

do pierwszej grupy takich urządzeń należy 

kolumnowy wycinak akumulatorowy 

E-20014 (fot. 3 i 4). Urządzenie to cechuje 

się nie tylko doskonałymi parametrami pracy, 

ergonomią, niezawodnością działania 

ale również przystępną ceną, która sprawia 

że taki zakup szybko się zwraca, zapewniając 

przy tym użytkownikom znacznie większy 

komfort pracy. Obrotowa głowica, oraz 

podświetlanie miejsca otworowania sprawia 

iż użytkowanie w wąskich przestrzeniach 

roboczych nie stanowi żadnego problemu 

(fot. 5). Wycinak zasilany jest 18 V akumulatorami 

Li-ion Makita, a zintegrowana 

pompa elektrohydrauliczny kontrolowana 

jest przez układy elektronicznie z zewnętrznym 

zaworem bezpieczeństwa ustawionym 

fabrycznie na 60 kN. 

Fot. 6. Wycinak hydrauliczny E-21016. Fot. 8. 

Głowica hydrauliczna WHK-1. 

Fot. 4. 

Kolumnowy wycinak 

akumulatorowy E-20014. 

Fot. 5. 

Proces otworowania. 

Fot. 7. 

Zestaw walizkowy E-23116. 

Kolejną grupą urządzeń służących 

do otworowania przemysłowego są wycinaki 

hydrauliczne z napędem ręcznym 

E-21016 (fot. 6 i 7.) oraz głowice otworujące 

zintegrowane z hydraulicznym napędem 

nożnym (fot. 8). 

W przypadku hydrauliki cały proces wycinania 

otworu zostaje uproszczony do założenia 

matrycy i paru ruchów rączką napędową 

urządzenia. 

Ostatnią grupą urządzeń są zestawy wycinaków 

ręcznych. Do napędy służy specjalnie 

utwardzana i łożyskowana śruba pociągowa 

która jak trzpień pociągowy w urządzenia 

hydraulicznych stanowi przeniesienie 

siły na stempel (fot. 9 i 10). Zestawy te 

ze względu na swoją funkcjonalność i bardzo 

niską cenę stały się bardzo popularne 

wśród elektroinstalatorów. 

Fot. 9. 

Fot. 10. 

Zestaw wycinaków śrubowych 

E-13203. 

Śruba pociągowa z założonym 

stemplem i matrycą. 

Mamy nadzieję, że chociaż skrótowo udało 

nam się przybliżyć Państwu tą ciekawą grupę 

urządzeń do wycinania otworów. W przypadku 

pytań jak zwykle pozostajemy do Państwa 

dyspozycji i zachęcamy do zapoznania się 

z naszą ofertą na www.energotytan.pl. 

Adrian Zając 

www.energotytan.pl 


79

EDUKACJA 


Praktyczne podejście do edukacji 

Jak pokazuje przykład konkursu „Nowatorska Elektryka” uczniowie szkół technicznych, nie tylko 

uważnie obserwują otoczenie ale również poszukują rozwiązań na poprawę jego funkcjonowania. 

Dowodem na tę tezę jest praca konkursowa uczniów z Zespołu Szkół nr 2 im. Prof. J. 

Groszkowskiego w Pabianicach. Młodzi ludzie, pod okiem Marka Nagańskiego, podjęli próbę 

usprawnienie parkowania w miastach i tym samym zajęli trzecie miejsce w konkursie 

organizowanym przez Akademię Chint. Oczywiście nie było by to możliwe bez zaangażowania 

pedagoga, który twierdzi, że sama wiedza teoretyczna to zdecydowanie za mało i zachęca swoich 

podopiecznych do edukacji poprzez praktyczne realizowanie projektów. 

Co było inspiracją do takiego tematu 

pracy? 

Propozycji tematów było kilka. Wspólnie 

z uczniami wybraliśmy ten, ponieważ miał 

najwięcej walorów: 

• podjął próbę rozwiązania palącego 

problemu z parkowaniem coraz większej 

liczby samochodów, 

• rozwinął u uczniów umiejętność programowania 

sterowników PLC, 

• pokazał szerokie możliwości praktycznego 

zastosowania sterowników. 

Czy młodzież chętnie zaangażowała się 

w realizację projektu? 

W każdej klasie zawsze można znaleźć 

kilku uczniów aktywnych, chętnie podejmujących 

się takich wyzwań. I tak było 

w tym przypadku – trójka uczniów mocno 

zaangażowała się w realizację projektu, 

poświęcając dużo wolnego czasu, nawet 

w czasie wakacji. 

Co było największym wyzwaniem podczas 

opracowywania projektu? 

Wbrew pozorom napisanie programu na sterowniki 

nie było dla uczniów największym 

problemem. Więcej kłopotów sprawiło im 

wykonanie makiety i zdobycie odpowiednich 

materiałów. 

Co tego typu inicjatywy dają uczniom? 

Rozwijają u nich zarówno kompetencje 

twarde jak i miękkie. Uczniowie poszerzają 

kwalifikacje zawodowe przydatne na rynku 

pracy, nabywają umiejętności pracy w grupie, 

samodzielnego rozwiązywania problemów 

i trudności oraz autoprezentacji. 

W jaki sposób uczestnictwo młodych 

ludzi w takich konkursach pomaga 

w działaniach pedagogicznych? 

Prace projektowe są bardzo cennym elementem 

procesu nauczania. Korzyści zostały 

wymienione wyżej. Niestety obecny system 

egzaminów zawodowych zmusza nas do innych 

działań, które nie dają takich efektów. 

Korzystając z okazji, chciałbym zaapelować 

do władz oświatowych o przywrócenie prac 

dyplomowych, przynajmniej w części praktycznej 

egzaminu. Pozwoliło by to uczniom 

rozwinąć wiele umiejętności a szkole pomogłoby 

w rozwoju bazy dydaktycznej. 

Czy projekt będzie rozwijany? Jeśli 

tak, to jakie wiąże Pan z nim plany? 

Czy przewiduje Pan „test praktyczny” 

na parkingu szkolnym? 

Na terenie szkoły chcemy ograniczyć się 

na razie do rejestracji ilości pojazdów wjeżdżających 

i wyjeżdżających przez bramę 

wjazdową. Planujemy założyć automatykę 

do bramy tak by można nią było sterować 

za pomocą pilota lub smartfona. Rozwiązaniem 

z pracy konkursowej będziemy chcieli 

zainteresować władze miasta i zarządców 

dużych parkingów. 

n 


EDUKACJA 


Opis pracy konkursowej 

Układ sterowania 

wjazdem/wyjazdem na parking 

Rosnąca ilość samochodów i coraz większe problemy z parkowaniem, skłaniają 

do opracowania projektów ułatwiających obsługę parkingów i pozwalających efektywniej 

wykorzystać dostępną ilość miejsc. 

Projekt zapewnia modułowość rozwiązań, 

tak aby można go było rozszerzać 

od najprostszej wersji (inteligentnie 

śledzony wjazd na parking), 

aż do złożonej zawierającej współpracę-wymianę 

informacji z sąsiednimi 

parkingami. 

Projekt składa się z 2 części: 

• makiety (hardware) 

• programowej (software) zbudowanej 

w oparciu o sterowniki 

PLC. 

Projekt zawiera i zapewnia: 

• sygnalizator zezwolenia na wjazd, 

• identyfikację ilości wolnych 

miejsc parkingowych, 

• system rozliczeń ilości parkujących 

pojazdów, 

• wymianę informacji z najbliższymi 

parkingami. 

Projekt może być zastosowany w warunkach 

rzeczywistych. Projekt wychodzi 

naprzeciw zapotrzebowaniu 

dużych miast i ma na celu rozwiązanie 

problemów z parkowaniem. 

W projekcie zastosowano sterowniki 

LOGO z modułem rozszerzeń. Możliwe 

jest zbudowanie mikrokontrolerów, 

sterowników PLC lub innych 

urządzeń komputerowych zapewniających 

wymaganą liczbę wejść 

i wyjść, pamięci danych, pracujących 

w trybie czasu rzeczywistego. Przy 

większych odległościach między parkingami 

wymiana danych może następować 

drogą radiową. 

Projekt daje możliwości rozbudowy, 

może stanowić element (ogniwo) systemu 

zarządzania parkingami w celu 

optymalnego wykorzystania coraz bardziej 

deficytowych miejsc do parkowania nie tylko 

w centrach dużych miast. System identyfikuje 

wjazd i wyjazd pojazdu. Identyfikuje, 

to znaczy w najprostszym przypadku pozwala 

określić ilości wolnych miejsc na parkingu 

ale może precyzyjnie informować o czasie 

wjazdu, rodzaju pojazdu, wysokości opłaty 

oraz inne informacje potrzebne w systemie 

rozliczeń. 

W realizacji projektu, pod opieką p. Marka 

Nagańskiego, uczestniczyli: 

Adrian Michalak - lider grupy, 

Damian Doliwa, 

Paweł Bartłomiejczyk. 


81

POZYTYWNE WIBRACJE 


Kolega pyta więźnia: 

– Więc jak do tego doszło? 

– Wszedłem do środka, zacząłem wiercić 

kasę wiertarką, i nagle słyszę - radiowóz, 

to wziąłem sprzęt, pobiegłem na zewnątrz 

i schowałem się do klatki schodowej kilka 

bloków dalej. 

– To jak cię wytropili? 

– Przez przedłużacz... 

• • • 

W szatni teatru: 

- Proszę powiesić mój płaszcz. 

- Nie powieszę. Nie ma pan wieszaczka. 

- To za kaptur niech pani powiesi. 

- Nie powieszę. Nie ma pan wieszaczka! 

- Do cholery! Zaraz przedstawienie się zacznie! 

- Spokojnie, zdąży pan przyszyć. Proszę 

spojrzeć - tam siedzą aktorzy i też przyszywają 

wieszaczki! 

• • • 

Dwaj kieszonkowcy rozmawiają w celi: 

– Widziałeś jaki bajerancki zegarek miał mój 

adwokat? 

– Nie... Pokaż! 

• • • 

Szef do podwładnych: 

– Tyle razy wam zabraniałem palić w trakcie 

pracy! 

– Że niby ktoś tu pracuje? 

• • • 

Dworzec kolejowy, do informacji podchodzi 

podróżny i pyta: 

– O której odjeżdża pociąg do Warszawy? 

– Nie wiem 

– Ale jak to, tu jest informacja, pani powinna 

mnie poinformować. 

– Więc pana informuję, że nie wiem. 

• • • 

– Halo, halo, taxi? 

– Tak, słucham. 

– Eee.... stolica Niemiec? 

– A wie pan, jak daleko jest do Berlina? 

– Berlin... sześć liter... dzięki, pasuje! 

• • • 

Do szpitalnej sali, wpada elektryk i oznajmia: 

- No, panowie. Oddychajcie teraz głęboko, bo za 

chwilę na godzinkę wyłączam prąd... 


seria 

Sonata 

seria 

As 

seria 

Karo 

Nasze produkty zawsze odzwierciedlają najnowocześniejsze trendy. Dają wiele 

możliwości aranżacyjnych we wnętrzach, dzięki bogatej kolorystyce oraz wyszukanym, 

eleganckim kształtom. Dlatego też osprzęt może być zarówno dyskretny 

i funkcjonalny, jak i stanowić wyrazisty i odważny akcent na ścianie. Wysoka jakość 

wykonania i bogata oferta asortymentu pozwalają na stosowanie nowoczesnych 

rozwiązań instalacyjnych w domu. 

Z.S.E. OSPEL S.A., ul. Główna 128, 

Wierbka 42-436 Pilica 

tel./fax: 32 67 37 106 do 110, 

fax: 32 75 08 499, 

e-mail: office@ospel.com.pl 

www.ospel.com.pl 

www.facebook.com/OspelIdealnePolaczenie

Fachowy Elektryk 2/2014

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?