Fachowy Instalator 4/2014

www.fachowyinstalator.pl 

LIPIEC 2014 NAKŁAD 6000 EGZ. WYDANIE NUMER 4/2014

R. 

ST.SPIS OD REDAKCJI TREŚCI 

Taka spiekota w mieście to… SKARB 

„- Panowie, żar leje się z nieba”, „- Taka spiekota w mieście to piekło...” 

Cytując słowa bohaterów kultowego polskiego filmu „Hydrozagadka” myślę 

o pozytywach tej sytuacji. Wcale nie z perspektywy wakacyjnego leżaka, 

ale pragmatycznie i zawodowo podchodząc do tematu. Przywołany „żar 

z nieba” to przecież nic innego jak czysta, tania energia, którą możemy 

podgrzać nie tylko wodę użytkową, ale również wodę w czajniku elektrycznym. 

Przetworzone przez nowoczesne urządzenia ciepło słoneczne 

dostarczy nam energii w różnej postaci – ogrzewania domu i/lub prądu. 

Możliwości jej wykorzystania, a nawet odsprzedania, są realną alternatywą 

dla scentralizowanych zakładów energetycznych. Temat ten, będący 

ideą programu PROSUMENT, rozwija w rozmowie z nami Jerzy Starościk, 

prezes SPIUG. Patrząc na upały od strony praktycznej, uwagę kierujemy 

też na pompy ciepła i kolektory słoneczne. Zachęcamy do pogłębienia 

wiedzy na temat tych rozwiązań przy lekturze Fachowego Instalatora. 

Redakcja 

Wydawca: 

Wydawnictwo Target Press sp. z o.o. sp. k. 

Gromiec, ul Nadwiślańska 30 

32-590 Libiąż 

Biuro w Warszawie: 

01-821 Warszawa 

ul. Hajoty 53, lok. 2 

tel. +48 22 635 05 82 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Redaktor Naczelna: 

Małgorzata Dobień 

malgorzata.dobien@targetpress.pl 

Dyrektor Marketingu i Reklamy: 

Robert Madejak 

tel. kom. 512 043 800 

robert.madejak@targetpress.pl 

Dział Promocji i Reklamy: 

Mariusz Ćwirta 

tel. kom. 728 950 227 

mariusz.cwirta@targetpress.pl 

Dyrektor Zarządzający: 

Robert Karwowski 

tel. kom. 502 255 774 

robert.karwowski@targetpress.pl 

Adres Działu Promocji i Reklamy: 

01-821 Warszawa 

ul. Hajoty 53, lok. 2 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Prenumerata: 

prenumerata@fachowyinstalator.pl 

Skład: 

K2DESIGN Krzysztof Frankowski 

k2design.frankowski.@gmail.com 

Druk: 

VMG Print 

www.fachowyinstalator.pl 

inne nasze tytuły: 

Andrzej Kalbarczyk 

tel. kom. 531 370 279 

andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl 

Ryszard Staniszewski 

tel. kom. 503 110 913 

ryszard.staniszewski@targetpress.pl 

Redakcja nie zwraca tekstów nie zamó wionych, zastrzega sobie 

prawo ich re da gowania oraz skracania. 

Nie odpowia da my za treść zamieszczonych reklam. 

4 

Fachowy Instalator 4 2014

ST.SPIS ST. SPIS TREŚCI 

Fot.: Vaillant 

temat numeru 

POMPY 

CIEPŁA 

czytaj od strony 

40 

PRZEGLĄD 

automatycznych 

kotłów 

z podajnikiem 

retortowym 

na paliwa stałe 

str. 52 

Informacje pierwszej wody .......................................... 8 

Zostań producentem energii ........................................ 9 

Nowości .......................................................... 12 

Systemy zagospodarowania wody deszczowej ....................... 16 

Optymalizacja pracy instalacji solarnej 

i zagospodarowanie nadprodukcji energii ........................ 22 

Zawory strefowe .................................................. 26 

Zawory kulowe HERZ .............................................. 30 

Ochrona cieplna instalacji HVAC .................................... 32 

Wymiana starego kotła na kondensacyjny ........................... 34 

Ciepła woda z powietrza, czyli o powietrznych 

pompach ciepła do c.w.u. ........................................ 40 

Pytania Czytelników: Komfortowy nadmuch ......................... 46 

Przegląd automatycznych kotłów z podajnikiem retortowym 

na paliwa stałe .................................................. 52 

Domowe ognisko dla każdego ..................................... 56 

Ciepło domowego ogniska i efektywne ogrzewanie! ................. 59 

System Fluke Connect - komunikacja przede wszystkim ............. 60 

Centrale wentylacyjne Ostberg w ofercie Iglotech ................... 62 

Inteligentny dom nad morzem ..................................... 64 

Warsztat .......................................................... 66 

6 


I

IP. 

INFORMACJE PIERWSZEJ WODY 

PURMO wspiera instalatorów 

Od wielu lat marka Purmo podnosi 

kwalifikacje swoich partnerów poprzez 

organizację licznych szkoleń dla 

instalatorów. Ostatnia tura szkoleń 

dotyczyła wsparcia biznesu w zakresie 

prawnym oraz finansowym. 

Wiosenna tura 13 szkoleń Purmo dla 

instalatorów zorganizowana została 

we współpracy z producentami urządzeń 

grzewczych Villant i DeDietrich 

oraz renomowaną firmą doradczą 

„Synteza”. Firmy instalacyjne w trakcie 

wieloletniej współpracy z marką 

Purmo, zdążyły zgromadzić bogatą 

wiedzę techniczną i wyszkolić doświadczony 

personel. Na obecnym poziomie 

rozwoju firm instalacyjnych pojawiła się 

nowa potrzeba – pozyskania wiedzy 

dotyczącej prowadzenia rozrastającego 

się przedsiębiorstwa. Dlatego tym razem 

głównym tematem szkoleń Purmo 

nie były problemy związane z techniką 

grzewczą, lecz przede wszystkim zagadnienia 

typowo biznesowe. 

Urządzenie do wentylacji bezkanałowej 

z odzyskiem ciepła produkcji FLOWAIR 

zostało nagrodzone w 3 prestiżowych 

konkursach wzorniczych. W 2013 roku 

otrzymało tytuł Dobry Wzór w konkursie 

organizowanym przez Instytut 

Wzornictwa Przemysłowego, a w bieżącym 

roku zdobyło dwie międzynarodowe 

nagrody – iF Product Design 

Award oraz Red Dot Award. 

W skład jury wchodzili cenieni, światowi 

eksperci, którzy od zgłoszonych 

projektów oczekiwali najwyższego 

poziomu jakości, innowacyjności 

i kreatywności. Praca włożona w projekty 

urządzeń została doceniona 

w wielu prestiżowych, międzynarodowych 

konkursach. 

Temat wzornictwa przemysłowego 

jest bardzo bliski autorom produktów 

- Z naszymi partnerami współpracujemy 

od wielu lat i obserwujemy stały 

rozwój ich biznesów. Firmy, które 20 

lat temu startowały z nami od zera, 

przekształciły się obecnie w solidne 

przedsiębiorstwa, zatrudniające wielu 

doświadczonych fachowców. Według 

naszej oceny oraz w oparciu o sygnały 

płynące od firm instalacyjnych, kwestie 

prawne i finansowe stanowiły dla naszych 

partnerów istotny problem. Dla 

marki Purmo priorytetem od zawsze jest 

wsparcie merytoryczne partnerów, dlatego 

w tym roku postawiliśmy na doradztwo 

biznesowe. – wyjaśnia Emilia 

Dudek, kierownik marketingu Rettig 

Heating, właściciela marki Purmo. 

Marka Purmo postanowiła zaoferować 

sowim partnerom wsparcie w prowadzeniu 

przedsiębiorstwa od strony 

prawnej i finansowej. Firma doradcza 

„Synteza”, specjalnie na potrzeby firm 

instalacyjnych, przygotowała panel 

szkoleniowy dotyczący prawnych 

OXeN – urządzenie do wentylacji 

bezkanałowej z odzyskiem ciepła. 

Rozwiązanie warte nagród! 

FLOWAIR – to właśnie wzornictwo 

pozwala przemyśleć od początku potrzeby 

jakie stoją za produktem, jego 

konstrukcję, materiały i sposób użytkowania 

i co za tym idzie, pozwala 

wprowadzać innowacje. FLOWAIR nie 

koncentruje się jedynie na estetyce 

produkowanych urządzeń, ale przede 

wszystkim na korzyściach, które 

ma nieść ze sobą produkt, na ergonomii 

i funkcjonalności rozwiązań, oraz 

na technologii, która będzie dopasowana 

do potrzeb użytkowników. 

Współpraca FLOWAIR z projektantami 

wzornictwa przemysłowego zaowocowała: 

• powstaniem pierwszej na rynku nagrzewnicy 

z tworzywa sztucznego, 

• pierwszej kurtyno-nagrzewnicy, 

urządzenia łączącego dwie funkcje 

zagadnień kontaktów z klientami. 

Uczestnicy warsztatów uczyli się jak 

prawidłowo konstruować umowy. Poznali 

podstawowe prawne obostrzenia 

dotyczące realizacji kontraktów oraz 

problemy skutecznej windykacji należności. 

W szkoleniach wzięło udział 330 

osób. Kolejny cykl bezpłatnych szkoleń 

jest planowany na wiosnę 2015 roku. 

Źródło: Purmo 

(kurtyny i nagrzewnicy) w ciekawej, 

eliptycznej obudowie. 

W zeszłym roku firma wprowadziła 

urządzenie, które zrewolucjonizowało 

rynek wentylacyjny – jednostkę odzysku 

ciepła OXeN. Urządzenie to jest połączeniem 

innowacyjnej technologii 

z ciekawym wzornictwem. Kompaktowa, 

niezależna, bezkanałowa jednostka, 

której niepowtarzalny charakter 

nadaje obudowa wykonana z lekkiego 

materiału EPP o wysokiej wytrzymałości 

oraz doskonałej izolacji akustycznej 

i termicznej. 

Źródło: Flowair 

8 


INFORMACJE PIERWSZEJ WODY IP. 

Bateria Cassino 

VerdeLine Plus 

wyróżniona znakiem 

„must have 2014” 

ENERGETYKA PROSUMENCKA – modne ostatnio 

hasło, często pojawiające się w mediach. Cóż to takiego 

i z czym się wiąże? Niektórzy kojarzą to z dotacjami 

na mikroinstalacje energetyczne, inni z samowystarczalnymi 

energetycznie obiektami. Dla jeszcze 

innych jest to kolejny wymysł marketingowy. A dla 

specjalistów odległa, ale jednak przyszłość energetyczna. 

Różnorodność teorii może budzić niechęć 

do tej idei, a nawet obawy przed jej wprowadzeniem. 

Dlatego poprosiliśmy eksperta ze Stowarzyszenia 

Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych 

o rzetelne wyjaśnienia i przybliżenie tematu. 

Zostań 

producentem 

energii 

Na pytania naszej redakcji 

odpowiada Janusz Starościk, 

prezes Zarządu SPIUG. 

W tegorocznej edycji plebiscytu „must have” wśród 

wyróżnionych projektów znalazła się bateria firmy 

FERRO – Cassino VerdeLine Plus. 

Cassino VerdeLine Plus to elegancka bateria stojąca 

umywalkowa, o prostej, geometrycznej formie 

i nachylonej ku umywalce wylewce kontrastującej 

z kształtem podstawy o przekroju okręgu. 

Cassino VerdeLine Plus należy do linii ekologicznych 

baterii oszczędzających wodę, a tym samym koszty 

jej zużycia. Wyposażona została w innowacyjne 

komponenty umożliwiające ograniczenie zużycia 

wody o ponad 50%: regulator ceramiczny z ogranicznikiem 

przepływu i systemem kontroli ciepłej wody 

oraz perlator z systemem łatwego usuwania kamienia 

wapiennego easy clean, który dodatkowo posiada regulację 

kierunku strumienia wody. 

Bateria oznaczona została certyfikatem EU Ecolabel. 

Źródło: Ferro 

Ostatnio w mediach często pojawia się termin PROSUMENT. 

Co on oznacza? 

Rzeczywiście jest to modny ostatnio termin, ale niestety można odnieść 

wrażenie, że nie wszyscy eksperci którzy się tym terminem posługują, 

wiedzą co to właściwie jest. Jest kilka definicji dotyczących 

prosumenta. Jedna z nich, powielana w wielu materiałach źródłowych, 

mówi, że prosument to konsument zaangażowany w współtworzenie 

i promowanie produktów ulubionej marki czy jednoczesną 

produkcję oraz konsumpcję dóbr i usług”. 

Jest to termin wprowadzony 1980 przez Alvina Tofflera, pisarza i futurystę. 

Dalej, według projektu Ustawy o OZE z października 2012 

roku, prosument jest to wytwórca energii elektrycznej w mikroinstalacji 

w celu jej zużycia na potrzeby własne lub sprzedaż energii 

elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji w ilości nie większej niż 

30% energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji w danym 

roku. Ww. działalność prosumenta nie jest działalnością gospodarczą 

i nie wymaga wpisu do rejestru wytwórców energii w mikroinstalacji. 

A tak naprawdę, żeby nie mącić ludziom w głowie, można 

powiedzieć że określenie „prosument” pochodzi z połączenia słów 

„producent” i „konsument”, czyli ludzie albo jednostki gospodarcze, 

którzy konsumują wyprodukowaną przez siebie energię w całości 

albo w części. Warto dodać, że prosumenci energii w Polsce formalnie 

jeszcze nie istnieją, bowiem jak na razie nie ma w tej kwestii przepisów, 

poza tzw. „małym trójpakiem”. 

Fachowy Instalator 4 2014 

9

IP. 

INFORMACJE PIERWSZEJ WODY 

Czy działania prosumenckie dotyczą wyłącznie 

energii elektrycznej? 

To jest następny mit podtrzymywanych 

przez ekspertów związanych z decydentami 

i tzw. „dużą energetyką”. Energia produkowana 

przez prosumenta może być 

zarówno energią elektryczną (o tym się 

mówi prawie wyłącznie), ale także CIEPŁEM 

(o czym nie wspomina się prawie wcale lub 

ten segment rynku się całkowicie pomija). 

Czym są mikroinstalacje OZE w technologii 

prosumenckiej? 

Kluczowe mikroinstalacje OZE są zdefiniowane 

w Krajowym Planie Działania w zakresie 

energii ze źródeł odnawialnych oraz 

w projekcie ustawy o odnawialnych źródłach 

energii. Do takich instalacji są zaliczane: 

kolektory słoneczne, kotły na biomasę, 

małe elektrownie wiatrowe (mikrowiatraki), 

WARTO WIEDZIEĆ! 

Określenie prosument pochodzi 

z połączenia słów „producent” 

i „konsument”, czyli ludzie albo jednostki 

gospodarcze, którzy konsumują 

wyprodukowaną przez siebie 

energię w całości albo w części. 

mikrosystemy fotowoltaiczne, mikrosystemy 

kogeneracyjne na biogaz i biopłyny 

(do zasilania agregatów prądotwórczych 

z różnymi silnikami wewnętrznego spalania), 

pompy ciepła i małe elektrownie wodne. 

Takim mikroinstalacjami są oczywiście 

także układy hybrydowe łączące różne wymienione 

mikroźródła. 

Co to takiego MIKROKOGENERACJA? 

Mikrokogeneracja zgodnie z zapisami dyrektywy 

2004/8/EC oznacza produkcję 

skojarzoną, czyli tłumacząc na język zrozumiały: 

równoczesne wytwarzanie energii 

elektrycznej i ciepła z maksymalną wydajnością 

poniżej 50 kWe (czyli 50 kW mocy 

elektrycznej). 

Jest to podstawowa definicja mikrokogeneracji, 

która niestety nie jest przestrzegana 

w wielu kluczowych dokumentach rządowych, 

na których potrzeby wprowadza się 

jej różne wersje – u nas ma to być wydajność 

poniżej 40 KWe. Kogeneracja jako jednoczesne 

wytwarzanie energii elektrycznej 

i ciepła znajduje szczególne zastosowanie 

w małych jednostkach wytwórczych energetyki 

rozproszonej – chciałbym jeszcze 

raz podkreślić: energii elektrycznej i ciepła. 

Energia wyprodukowana w jednostkach 

mikro i małej energetyki rozproszonej trafia 

w pierwszej kolejności do lokalnego odbiorcy, 

który spożytkowuje ją do własnych 

celów, a nadwyżkę sprzedaje do odbiorców 

zlokalizowanych najczęściej w najbliższym 

sąsiedztwie. 

Jakie są perspektywy wdrożenia tych założeń 

na polskim rynku? 

Perspektywy wydają się bardzo dobre, biorąc 

pod uwagę oddolne zainteresowanie 

inwestorów tymi rozwiązaniami, nawet 

przy dotychczasowym braku wsparcia 

lub - w ostatnim okresie - wręcz zniechęcaniem 

obywateli do tego typu działań. 

Jednak oddolny ruch który można określić 

energetyką obywatelską, rozwija się konsekwentnie, 

chociaż przy wsparciu na pewno 

dynamika rozwoju byłaby dużo większa. 

Dodajmy, że wystartował program Prosument, 

zarządzany przez NFOŚiGW. Pomimo 

niedoskonałości, na które zwracało zgodnie 

uwagę środowisko OZE w Polsce, jest 

to jednak jedyny program mający na celu 

wsparcie rozwoju instalacji prosumenckich 

w Polsce. Widać zresztą bardzo duże zainteresowanie 

tym programem. Jak będzie 

funkcjonował, pokaże przyszłość. Liczymy 

na elastyczność NFOŚiGW w zakresie korekt 

zasad programu, jeżeli jego działanie 

nie byłoby zadowalające. W zasadzie pytanie 

dotyczy rozwoju w ogóle energetyki 

rozproszonej w Polsce. Tutaj raczej jestem 

optymistą, ponieważ nie jest to ruch narzucony 

odgórnie, tylko inicjatywa obywateli, 

a tego typu działania, jak uczy historia, rozwijają 

się najlepiej. Pewna gra, która toczy 

się wokół zaopatrywania w energię, powoduje 

niepokój społeczeństw co do pewności 

bezpieczeństwa energetycznego. 

Dlatego jedynym pewnym wyjściem z tej 

sytuacji jest rozwój wielu źródeł energetyki 

rozproszonej, połączonych ze sobą systemowo, 

pozwalając z jednej strony na zapewnienie 

bezpieczeństwa energetycznego 

na poziomie lokalnym, a z drugiej strony 

sprzedaż energii do sąsiadów, którzy mogą 

mieć akurat w tym czasie deficyt energii. 

Tego typu system budowania od dołu, 

w połączeniu z energetyką systemowa, 


W połączeniu z poprawą efektywności 

energetycznej budynków 

zastosowanie rozproszonych OZE 

ułatwi realizację idei „budynków 

zeroenergetycznych”. 

dostarczająca energię wszędzie tam, gdzie 

tworzenie indywidualnych źródeł nie jest 

możliwe z uwagi na lokalne zasoby energetyczne, 

czy możliwości techniczne, 

może w znacznym stopniu zabezpieczyć 

na poziomie kraju coś, co nazywamy bezpieczeństwem 

energetycznym. 

Co było motorem działań przy tworzeniu 

idei energetyki prosumenckiej? 

Czynniki opisane powyżej. Chęć zapewnienia 


na lokalnym poziomie. Niezależność od zewnętrznych 

źródeł energii pozwala na poczucie 


Na energię wytwarzaną przez prosumenta 

na miejscu nie ma wpływu tzw. czynnik 

ludzki, koniunktura, wzrost cen surowców 

energetycznych. Ograniczony jest też 

wpływ czynników atmosferycznych do zjawisk 

występujących lokalnie. Nie wspomnę 

także już na zagrożeniu terrorystycznym, 

atakach hakerów na sieci energetyczne itp. 

Energetyka Obywatelska, o której wspominałem 

wcześniej, jest niczym innym jak 

wprowadzaniem w życie zasad energetyki 

prosumenckiej w praktyce. 


Gra, która toczy się wokół zaopatrywania 

w energię, powoduje niepokój 

społeczeństw co do pewności 


Dlatego jedynym pewnym wyjściem 

z tej sytuacji jest rozwój wielu 

źródeł energetyki rozproszonej, 

połączonych ze sobą systemowo, 

pozwalając z jednej strony na zapewnienie 


na poziomie lokalnym, 

a z drugiej strony sprzedaż energii 

do sąsiadów, którzy mogą mieć 

akurat w tym czasie deficyt energii. 

10 


INFORMACJE PIERWSZEJ WODY IP. 

Jakie korzyści dla konsumentów energii płyną z programu 

prosumenckiego? 

Jest szereg korzyści, które płyną z prosumenckiego modelu 

wytwarzania energii. Produkcja energii elektrycznej 

w tzw. rozwiązaniu prosumenckim może w znacznym 

stopniu złagodzić, lub nawet pokryć potencjalne 

braki w dostawach energii. Wiele mniejszych elektrowni 

i źródeł wytwarzania energii w uzupełnieniu „dużej 

energetyki” pozwoli w znacznym stopniu podwyższyć 

bezpieczeństwo energetyczne, zarówno na poziomie 

lokalnym, jak i krajowym. Rozwój nowych technologii 

w obszarze OZE z pewnością będzie mieć pozytywny 

wpływ na rozwój gospodarki, społeczeństwa i regionów 

kraju. 

W połączeniu z poprawą efektywności energetycznej 

budynków zastosowanie rozproszonych OZE ułatwi realizację 

idei „budynków zeroenergetycznych”. Poza tym, 

co wydaje się fundamentalne, mając własne źródło 

energii uzyskujemy dostęp do taniej energii, niezależnej 

od cen rynku surowców energetycznych na światowych 

rynkach, co, nie oszukujmy się, może nastąpić 

szybciej, niż się spodziewamy, z powodu kurczącego 

się dostępu do paliw kopalnych. Chyba, że gospodarka 

światowa bardziej wejdzie w stosowanie energetyki odnawialnej, 

co z pewnością spowoduje obniżkę jej ceny 

poniżej poziomu cen, które płacilibyśmy za tzw. „czarną 

energię”. 

Czy następstwem tych działań będzie samowystarczalność 

energetyczna małych społeczności lokalnych? 

W pewnej, dłuższej perspektywie czasowej - z pewnością 

tak. Należy jednak być realistą. Nie wszędzie 

w obecnie istniejącej substancji budowlanej czy mieszkaniowej 

jest to możliwe. Tutaj jest pole do popisu dla 

energetyki systemowej, aby zagwarantować bezpieczeństwo 

energetyczne tej grupie obywateli, którzy nie 

mają możliwości skorzystania z dobrodziejstwa energetyki 

rozproszonej. Dotyczy to zarówno wytwarzania 

energii elektrycznej, jak i przede wszystkim ciepła. Jeżeli 

to połączymy z kwestią budownictwa energooszczędnego 

czy budownictwa efektywnego energetycznie, 

wynik będzie ten sam: redukcja kosztów eksploatacji 

poprzez redukcję kosztów energii dostarczanej z zewnątrz. 

Mając zaopatrzenie w energię opartą na lokalnych 

zasobach energetycznych, lokalna społeczność 

ma gwarancję ciepła i zasilania w energię elektryczną. 

Jeżeli do tego dołożymy zaimplementowanie idei inteligentnych 

sieci energetycznych, to sukces jest murowany. 

Należy jed nak pamiętać o tym, że zmiana systemu 

energetycznego to proces trwający nie kilka, ale 

dziesiątki lat. Dlatego im wcześniej zaczniemy proces 

zmian, tym bardziej zagwarantujemy bezpieczeństwo 

energetyczne dla przyszłych pokoleń. 

n 

Junkers prezentuje 

rozwiązanie dla 

zdecentralizowanych 

systemów 

energetycznych 

Pompy ciepła 

marki JUNKERS 

współpracują 

z instalacją 

fotowoltaiczną 

Pompy ciepła SWI-2 i SWO-2 marki Junkers pozwalają na inteligentną 

integrację z instalacją fotowoltaiczną. W ten sposób 

możliwe jest optymalne wykorzystanie energii odnawialnych 

i znaczne obniżenie kosztów eksploatacyjnych budynku. 

Każda pompa ciepła korzysta z energii elektrycznej, aby pobrać 

ciepło z powietrza, które konieczne jest do podgrzewania 

wody. 

- Bosch opracował system zarządzania energią, który rejestruje 

zużycie energii przez pompę ciepła i przy odpowiednim nasłonecznieniu 

pokrywa zapotrzebowanie na prąd energią elektryczną 

wytwarzaną przez instalację fotowoltaiczną. Rozwiązanie 

umożliwia użytkownikowi zużycie większości samodzielnie wyprodukowanego 

prądu na własne potrzeby, co znacznie obniża 

koszty i daje duże oszczędności – mówi Grzegorz Łukasik, Product 

Manager Bosch Termotechnika. 

Do stworzenia koncepcji, Bosch wykorzystał pompy ciepła 

SWI-2 i SWO-2 marki Junkers. Integracja instalacji fotowoltaicznej 

z nowoczesnymi pompami ciepła pozwala na połączenie 

energii elektrycznej z energią grzewczą. 

Najważniejszym elementem inteligentnego systemu zarządzania 

jest jednostka sterująca połączona z licznikiem prądu 

i analizująca przepływ energii w gospodarstwie domowym. 

System jest skonfigurowany w taki sposób, aby dostarczanie 

energii do pobierających prąd odbiorników elektrycznych 

miało zawsze priorytet. Jeżeli dodatkowo jest wytwarzana 

energia przez instalację fotowoltaiczną, jednostka sterująca 

wysyła do pompy ciepła sygnał. Zapewnia to optymalne 

wykorzystanie energii słonecznej i zapobiega konieczności 

odsprzedaży energii elektrycznej wytworzonej przez słońce 

do sieci oraz przyczynia się do odciążenia sieci energetycznej. 

Źródło: Robert Bosch 


11

N. 

NOWOŚCI 

Nowe rozdzielacze do ogrzewania 

podłogowego – PURMO DSM 

Marka Purmo wzbogaca ofertę akcesoriów 

do systemu ogrzewania podłogowego 

o nowy rozdzielacz ze stali nierdzewnej 

Purmo DSM. Jego dużą zaletą 

jest możliwość montażu w dowolnej 

pozycji (w pionie lub poziomie) oraz 

podłączenia z prawej lub lewej strony. 

Rozstaw króćców 50 mm umożliwia 

swobodne podłączanie wężownic 

oraz montaż osprzętu regulacyjnego. 

Specjalnie w tym celu rozdzielacz 

wyposażono we wkładki zaworowe 

z gwintem M30x1,5, które są przystosowane 

do montażu głowic termoelektrycznych. 

Oba kolektory wyposażono 

w odpowietrzniki oraz zawory spustowe. 

W zestawie dołączone są uchwyty 

ścienne z wkładkami tłumiącymi drgania. 

Każdy produkt jest elegancko zapakowany 

i wyposażony w instrukcję 

obsługi oraz montażu. 

VTS EUROHEAT zmienia całkowicie wymiar komfortu sterowania. 

Wszystko za sprawą nowego, inteligentnego 

STEROWNIKA HMI VR z funkcją BMS. Teraz pełna kontrola 

i wygoda są w zasięgu ręki! Dzięki niemu możesz za jednym 

razem dowolnie ustawić pracę nawet 8 urządzeń VOLCANO 

VR1/VR2 i nawet 24 Volcano mini na cały tydzień. 

Od 1 czerwca w ofercie VTS EUROHEAT dostępna jest nowa 

automatyka, za pomocą której zapewnienie i utrzymanie 

komfortu ciepłego w obiekcie stało się intuicyjnie proste. 

STEROWNIK HMI VR o sygnale 0‐10V, czujnik pomieszczeniowy 

NTC oraz regulator prędkości ARWE3.0 (0‐10V) tworzą 

zestaw pozwalający na utrzymanie pełnej kontroli warunków 

cieplnych w pomieszczeniu. 

STEROWNIK HMI VR to serce systemu sterujące wydatkiem 

wentylatora za pomocą sygnału 0‐10V w trybie automatycznym 

lub/i manualnym (z uwzględnieniem kubatury 

pomieszczenia). Pozwala on na ustawienie dwóch okresów 

grzania na dobę lub pracy ciągłej w funkcji grzania lub chłodzenia. 

Regulator prędkości obrotowej ARWE3.0 (0‐10V) jest 

elementem wykonawczym sygnału ze sterownika HMI VR 

zapewniając pięciostopniową modulację pracy urządzeń. 

Dodatkowo rozdzielacze Purmo DSM 

wyposażono w najwyższej jakości 

osprzęt do regulacji i pomiaru przepływu, 

dzięki czemu zrównoważenie 

podłogówki jeszcze nigdy nie było 

tak łatwe i szybkie. Instalator oszczędza 

mnóstwo czasu, a ogrzewanie 

od razu działa prawidłowo. 

Nowe rozdzielacze produkowane 

są z wysokiej jakości stali nierdzewnej 

1.4301 gwarantującej dużą wytrzymałość 

mechaniczną. Belki rozdzielacza 

w warunkach laboratoryjnych są w stanie 

wytrzymać do 349 bar ciśnienia wewnętrznego. 

Zastosowanie specjalnego 

profilu 35x1,5 mm pozwala na obniżenie 

prędkości przepływu o 10%. W porównaniu 

do profili mosiężnych tej samej 

średnicy, pozytywnie wpływa to na charakterystykę 

hydrauliczną, zmniejszając 

opory przepływu. 

Potwierdzeniem najwyższych standardów 

jakości jest 10-letnia gwarancja 

udzielana przez firmę Rettig Heating 

na ten produkt (z wyłączeniem osprzętu, 

tj. zaworów i wskaźników przepływu, 

na które gwarancja wynosi 5 lat). 

www.purmo.pl 

Nowy sterownik do nagrzewnic HMI VR 

od VTS EUROHEAT – komfort w zasięgu ręki 

Kolejnym elementem nowej automatyki jest zewnętrzny 

czujnik pomiaru temperatury NTC, dzięki któremu mamy 

możliwość pomiaru temperatury w pomieszczeniu z możliwością 

zamontowania sterownika w innym miejscu. 

Automatyczny dobór prędkości obrotowej wentylatora 

w funkcji temperatury, możliwość programowania kalendarza 

w układzie „5+1+1”, integracja z ośmioma regulatorami 

ARWE3.0 (do 8 VR1/VR2, do 24 Volcano mini), gwarancja 

optymalnego grzania lub chłodzenia, czy funkcja 

przeciwzamrożeniowa– to tylko niektóre z zalet nowej 

automatyki VTS EUROHEAT. 

vtsgroup.pl 

12 


NOWOŚCI N. 

Wymiar pośredni odpowiadający potrzebom rynku: 

rury i złączki o średnicy znamionowej DN 64 

Czynnikiem utrudniającym optymalne 

wymiarowanie przewodów rozdzielczych 

w dużych instalacjach wody 

użytkowej często bywa duży przeskok 

w standardowym szeregu średnic znamionowych 

– z 54 na 76 mm. Podczas 

gdy pomiędzy kolejnymi w szeregu 

średnicami znamionowymi (począwszy 

od 12 mm) różnica wynosi ok. 20 – 30%, 

tutaj jest to ponad 40%! W przypadku 

wielu instalacji przeskok ten okazuje się 

zdecydowanie za duży. 

Firma Viega niweluje ten przeskok 

w średnicach znamionowych rur metalowych, 

wprowadzając w swoich 

systemach wymiar pośredni – średnicę 

DN 64 mm. Dotyczy to systemów 

Profipress (połączenia zaprasowywane 

z miedzi) i Sanpress Inox (rury 

i złączki ze stali odpornej na korozję). 

Ten dodatkowy wymiar wpasowuje 

się idealnie pomiędzy standardowe 

„duże” średnice znamionowe 54 i 76 

i jest znacznie bardziej ekonomiczny 

niż stosowana zazwyczaj w takich sytuacjach 

średnica DN 76. 

Duże oszczędności można osiągnąć 

już na samym materiale, gdyż koszty 

zakupu rur, złączek i izolacji są niższe 

niż w przypadku standardowych średnic. 

W przypadku instalacji wody użytkowej 

jeszcze ważniejsze są jednak 

kwestie higieny, na które istotny wpływ 

ma rozmiar pośredni oferowany w systemach 

Viega. Przy wykonaniu przewodu 

rozdzielczego z rur o średnicy 

76 mm zamiast 54 mm objętość wody 

wzrasta dwukrotnie! Jeśli zamiast tego 

zastosujemy wymiar 64 mm wzrost ten 

wynosi zaledwie 38%, bez żadnego 

uszczerbku dla komfortu korzystania 

z instalacji. Zmniejszenie ilości wody 

użytkowej pozostającej w obiegu 

wpływa bezpośrednio na jej jakość. 

Kolejną zaletą stosowania wymiaru 

pośredniego są oszczędności energii 

w instalacjach ciepłej wody użytkowej. 

Użycie rur o średnicy znamionowej 64 

wyraźnie zmniejsza koszty, gdyż ogrzewana 

jest tylko woda będąca w obiegu, 

w ilości odpowiadającej zużyciu. 

www.viega.pl 

Uniwersalna złączka kanalizacyjna AWADUKT FLEX-CONNECT 

Firma REHAU wprowadza na rynek 

w Polsce nowy innowacyjny system 

złączek kanalizacyjnych AWADUKT 

FLEX-CONNECT przeznaczonych 

do łączenia rur kanalizacyjnych wykonanych 

z różnych materiałów. 

Często przy budowie sieci kanalizacyjnych 

występuje sytuacja, w której jest 

konieczność wykonania połączenia 

między istniejącą, a nowobudowaną 

siecią kanalizacyjną. W takich sytuacjach 

wymuszona jest konieczność 

połączenia rur wykonanych z różnych 

materiałów. Nierzadko rury te nie 

są już dostępne lub w międzyczasie 

normy techniczne uległy zmianie 

i tego typu produktów już się nie produkuje, 

np.: azbestobeton. W zasadzie 

jedynym rozwiązaniem jest budowa 

kosztownej studni w miejscu zmiany 

materiału sieci kanalizacyjnej. 

Rozwiązaniem tego problemu jest 

nowa uniwersalna złączka AWADUKT 

FLEX-CONNECT, która pozwala na bezproblemowe 

i zgodne z aktualnymi 

normami technicznymi połączenia 

materiałów różnych typów. Złączka 

ta wykonania jest z korpusu uszczelki 

z EPDM osłoniętego płaszczem z wysokoodpornego 

polipropylenu oraz 

osłonięta obejmą wykonaną ze stali 

szlachetnej. 

Złączka pozwala na łączenie rur 

ze stali, kamionki, żeliwa, betonu, żelbetu, 

azbestu oraz z tworzyw sztucznych 

PVC-U/PP/PE/GRP o ściankach gładkich, 

jak i strukturalnych, w zakresie średnic 

od DN 110 do DN 630. Montaż złączki 

następuje za pomocą klucza dynamometrycznego 

pozwalającego na dokręcenie 

obejmy z odpowiednią siłą. 

System AWADUKT FLEX-CONNECT 

gwarantuje ponadto szczelność do 2,5 

bar potwierdzoną laboratoryjnie, posiada 

o 20% większą głębokość montażową 

w stosunku do systemów 

tradycyjnych oraz pozwala na oszczędność 

czasu na budowie. Dodatkowo 

w systemie zastosowano unikatową 

uszczelkę wykonana z materiału 

Q-TE-C, która w przypadku występowania 

sączeń powoduje ich doszczelnienie 

poprzez zwiększenie swojej 

objętości. 

Uniwersalna złączka kanalizacyjna jest 

z tego powodu bardzo ciekawą alternatywą 

dla rozwiązania trudnych problemów 

przy budowie kanalizacji. 

www.rehau.pl 


13

N. 

NOWOŚCI 

KOZA AB czyli ciepło na okrągło... 

Piec wolnostojący – koza AB, to jedna 

z nowości, która wzbogaciła ofertę 

produktów firmy Kratki.pl. Koza o cylindrycznym, 

nowoczesnym kształcie 

to świetne rozwiązanie dla osób, które 

pragną prawdziwego ciepła domowego 

ogniska, ale nie dysponują dużą 

przestrzenią. 

Koza AB to kompaktowe rozwiązanie, 

łączące ze sobą walory grzewcze 

z estetykę, które nie wymaga pracochłonnej 

i kosztownej obudowy. Zakres 

pracy tego urządzenia to 4‐10 kW, 

co oznacza, że może ona ogrzać powierzchnię 

od 40 do 100 m 2 . 

Nowoczesny kształt kryje w sobie także 

innowacyjne rozwiązania, takie jak: 

podwójny system deflektorów, który 

wydłużą drogę spalin oraz króciec 

dolotu powietrza o średnicy 100 mm. 

Dodatkowo powietrze do komory 

spalania doprowadzane jest trzema 

drogami: pod ruszt znajdujący się 

w podłodze komory spalania, specjalnym 

kanałem (znajdującym się na tylnej 

ścianie pieca) oraz poprzez system 

kurtyny powietrznej, która „omiata” 

szybę. 

Koza AB dzięki prostej i eleganckiej 

formie pasuje do wnętrz nowoczesnych, 

ale jednocześnie odnajdzie się 

w tych bardziej stylizowanych, a sam 

jej kształt sprawia, że nie da się jej nie 

zauważyć. 

www.kratki.pl 

Logano S112 - nowy kocioł na paliwostałe w ofercie Buderus 

Buderus wprowadza na rynek nowy kocioł 

na paliwa stałe Logano S112. Urządzenie przeznaczone 

jest zarówno do pracy w systemach 

grzewczych układu otwartego, jak i w układach 

zamkniętych. Kocioł jest bardzo łatwy 

w obsłudze, a dzięki możliwości sterowania 

pompą ciepłej wody użytkowej, a także centralnego 

ogrzewania przy współpracy z termostatem 

pokojowym, wyjątkowo łatwa jest 

również eksploatacja instalacji grzewczej. 

Załadunek paliwa do kotła ułatwiają drzwiczki 

górne umieszczone pod kątem 45°, a odprowadzenie 

popiołu usprawnia opatentowany 

mechanizm rusztu obrotowego. Wentylator 

wyciągowy, standardowe wyposażenie kotła 

Logano S112, zapewnia większą tolerancję 

na niski ciąg kominowy i gwarantuje, że do kotłowni 

nie wydostanie się dym podczas załadunku 

paliwa. Z kolei dostęp do kanałów konwekcyjnych 

i komory spalania od góry oraz 

usuwanie popiołu od przodu kotła skraca czas 

poświęcony na jego czyszczenie. Dolne spalanie 

umożliwia kontrolowanie mocy kotła, dzięki 

czemu czas pracy na jednym załadunku paliwa 

trwa dłużej niż w kotłach ze spalaniem górnym. 

Wykorzystany w Logano S112 trójciągowy wymiennik 

obniża temperaturę spalin i zwiększa 

średnioroczną sprawność kotła. Do wzrostu 

sprawności urządzenia i jednocześnie zmniejszenia 

zużycia paliwa przyczynia się również 

zastosowana w nim ceramiczna komora dopalania 

gazów. 

W sprzedaży dostępne są trzy wersje kotła 

Logano S112 – o mocy 15, 20 i 25 kW, z pięcioletnią 

gwarancją. 

www.bosch.pl 

Wielofunkcyjne uzdatnianie wody 

Praktycznie bezobsługowe, niezwykle wydajne 

i działające kompleksowo. To trzy największe 

zalety stacji uzdatniających Multi firmy UST-M. 

Są to urządzenia przeznaczone szczególnie dla 

osób korzystających z wody z tzw. ujęć własnych. 

Jedna stacja uzdatniająca łączy w sobie 

działanie odżelaziacza, odmanganiacza i zmiękczacza. 

Stację Multi instaluje się w miejscu przyłącza 

wody. Jest ona skonfigurowana w zależności 

od szczegółowych parametrów wody, 

którą ma uzdatniać. 

Stacje Multi wykorzystują specjalnie dobraną 

kompozycję złóż, m.in. CR100, ECOMIX czy 

TOTOMIX. To właśnie ono umożliwia jednoczesne 

wyeliminowanie z wody nadmiernej twardości 

oraz związków żelaza i manganu. Regeneracja 

złoża odbywa się przy pomocy roztworu 

nasyconego NaCl (tzw. solanki). Jego działanie 

uchroni instalacje, kocioł CO i sprzęt AGD przed 

zgubnym działaniem wody twardej, zażelazionej 

i zawierającej zbyt dużo manganu. 

www.ustm.pl 

14 


NOWOŚCI N. 

Premiera nowych 

modeli grzejnika 

łazienkowego Nefertiti 

REKLAMA 

Nowoczesne rozwiązanie dla najbardziej wymagających 

klimatyzator ścienny MSZ-FH 

W ofercie Atlantic Polska pojawiły się nowe modele suszarki 

łazienkowej Nefertiti. Różnią się one od poprzednich 

z tej samej serii nowymi elementami i funkcjami. 

Wprowadzono też nowe szerokości i kolor antracytowy. 

Wartym uwagi rozwiązaniem w nowych grzejnikach jest 

Funkcja Boost. Pozwala ona na jednorazowe i czasowe 

wykorzystanie pełnej mocy suszarki łazienkowej, bez 

konieczności zmiany jej zaprogramowanych ustawień. 

Uruchamia się ją jednym ruchem naciskając przycisk 

„Boost” znajdujący się bezpośrednio na termostacie 

urządzenia. Tym samym załączymy maksymalną moc 

urządzenia na okres 2 godzin, po czym grzejnik samoczynnie 

powraca do normalnego cyklu pracy. 

Dzięki funkcji 24 h możliwe jest automatyczne załączanie 

funkcji Boost co 24 godziny w celu bardzo intensywnego 

suszenia ręczników. Wówczas suszarka łazienkowa 

produkuje ciepło z pełną mocą przez 2 godziny, każdego 

dnia tygodnia o tej samej porze. Grzejnik można podłączyć 

do istniejącej instalacji c.o., jego grzałka nurkowa 

wykonana jest z inoxu. Elektroniczny termostat temperatury, 

który sterowany jest drogą radiową ma 5 nowych 

trybów pracy tj. Lato, Kocioł, Prysznic, Turbo i Frostfree. 

Ta suszarka łazienkowa Atlantic Polska ma obudowę 

wykonaną ze stali wysokogatunkowej i wyposażona 

jest w 2 uchwyty umożliwiające suszenie ręczników lub 

drobnej bielizny. 

www.atlantic-polska.pl 

n Dostępny w najwyższej klasie energetycznej A+++; 

n Bardzo cicha praca jednostki wewnętrznej: od 20 dB(A); 

GWARANCJA 

5LAT 

n Efektywnie grzeje nawet przy temperaturze zewnętrznej do -25°C; 

n System oczyszczania powietrza Plasma Quad z funkcją jonizacji 

powietrza, skutecznie neutralizuje kurz, alergeny, bakterie i wirusy 

(do 99%); 

n Posiada czujnik I-see Sensor 3D, który skanując pomieszczenie 

za pomocą termografii, wykrywa obecność osób i dopasowuje 

do nich kierunek nawiewu; 

n Dostępnych jest aż 5 prędkości ustawienia wentylatora; 

n Możliwość zdalnego sterowania klimatyzatorem za pośrednictwem 

internetu (Wi-Fi) za pomocą tabletu, komputera, smartphone – dzięki 

aplikacji MELCloud. 

Więcej informacji na: www.mitsubishi-electric.pl 

ZYMETRIC Sp. z o.o., 03-228 Warszawa, ul. Marywilska 34, tel. +48 22 814 06 85 


15

I. 

instalacje 

Fot.: ACO 

Systemy 

zagospodarowania 

wody deszczowej 

16 


instalacje I. 

O zasadności wykorzystania deszczówki nie trzeba przekonywać 

– zmniejszenie zużycia wody pitnej o połowę jest wystarczającym 

argumentem. Inwestorzy są również świadomi konieczności 

stosowania instalacji rozsączających, które pozwalają na odprowadzenie 

nadmiaru wody deszczowej. Aby jednak system 

retencyjno-rozsączający działał prawidłowo, musi zostać dobrze 

zaprojektowany i wykonany. 

W temacie zagospodarowania wody 

deszczowej producenci proponują 

dwa rozwiązania: systemy do rozsączania 

wody deszczowej lub pozwalające 

na magazynowanie i wykorzystanie 

deszczówki w gospodarstwie domowym 

– do podlewania ogrodu, prac 

porządkowych, spłukiwania toalet, a nawet 

prania. Systemy zagospodarowania 

wody deszczowej pozwalają na zmniejszenie 

zużycia wody pitnej nawet 

o 50%., częściowe lub całkowite zrezygnowanie 

z odprowadzania wód deszczowych 

do kanalizacji oraz zapobiegają 

problemowi zalanych podjazdów, 

chodników i trawników. Argumentem 

„za” może być również fakt, że obciążenie 

kanalizacji deszczowej oraz systemów 

oczyszczania ma negatywny 

wpływ na bilans wodny otoczenia, 

powodując obniżenie poziomu wód 

gruntowych, zanikanie naturalnych cieków, 

osuszanie gruntu oraz zmniejszenie 

jego wilgotności. Poza tym miejmy 

na uwadze, że wiele gmin wprowadziło 

lub zamierza wprowadzić tzw. podatek 

deszczowy. 

Magazynujemy wodę 

Jeden z najprostszych systemów pozwalających 

na wykorzystanie deszczówki 

w ogrodzie lub przy pracach 

porządkowych opiera się na zbiorniku 

naziemnym, zbierającym wodę z rur 

spustowych odprowadzających wodę 

z rynien dachowych. Instalacje podziemne 

są nieco bardziej skomplikowane. 

Jak to działa? Woda zbierana 

jest z dachu przez system rynnowy lub 

FOT. 1. Przy nawierzchni betonowej czy z kostki brukowej należy zastosować system korytek 

i przewodów odprowadzających wodę. 

Fot.: ACO 

Fot.: ACO 

FOT. 2. O ile odprowadzanie wody z powierzchni nieutwardzanej jest dość proste, o tyle w przypadku utwardzanej wymaga zastosowania 

bardziej skomplikowanego systemu. 


17

I. 

instalacje 

Fot.: Kessel 

FOT. 3. Aby dobrać odpowiednią wielkość zbiornika, należy uwzględnić wielkość powierzchni 

dachu, jego własności, roczny opad, wydajność filtra oraz szacowane zapotrzebowanie. 


Systemy rozsączania są znacznie 

bardziej efektywne od metod 

tradycyjnych - np. skrzynka o pojemności 

300 l posiada trzykrotnie 

większą objętość magazynującą 

niż odwadniający rów żwirowy. 

wpusty dachowa, albo z posesji za pomocą 

odpływów liniowych, następnie 

odprowadzana do studzienki osadnikowej. 

W niej następuje oczyszczenie z osadów 

i piasków (które mogłyby wpłynąć 

na efektywność działania układu) dzięki 

zamontowanemu w studzience filtrowi. 

Oczyszczona woda trafia do zbiornika 

magazynującego deszczówkę (ewentualnie 

systemu połączonych ze sobą 

skrzynek owiniętych szczelną membraną 

spełniających tę samą funkcję), 

umożliwiającego jej późniejsze wykorzystanie 

lub skrzynek/tuneli rozsączających. 

W niektórych systemach, szczególnie 

w przypadku bardzo dużej działki 

lub w regionach występowania intensywnych 

opadów, stosuje się jednocześnie 

zbiornik retencyjny oraz system rozsączający, 

oddający do gruntu nadmiar 

wody (taki układ spełnia jednocześnie 

funkcję przelewu awaryjnego). Nie zapominajmy 

przy tym, że jeśli do gruntu 

odprowadzamy więcej wody niż 5 m³ 

na dobę (najczęściej przy rozsączaniu 

wody deszczowej odprowadzanej z powierzchni 

ok. 1000 m²), musimy uzyskać 

pozwolenie na użytkowanie wód. Montaż 

zbiornika przed systemem rozsączania 

pozwala ominąć tę procedurę. 

Wykorzystanie wody zebranej w skrzynkach 

lub zbiorniku umożliwiają pompy 

zasilające punkty poboru. Instalacje 

niektórych producentów są dodatkowo 

wyposażone w systemy rezerwowego 

zasilania wodą pitną z zabezpieczeniem 

przeciwskażeniowym. 

Gdy deszczówki jest za dużo 

Systemy rozsączania są znacznie bardziej 

efektywne od metod tradycyjnych. 

Np. skrzynka o pojemności 300 l posiada 

trzykrotnie większą objętość magazynującą 

niż odwadniający rów żwirowy. 

Projektując system, bierzemy pod 

uwagę czas trwania, intensywność oraz 

częstotliwość opadów w danym regionie, 

współczynnik filtracji gruntu oraz 

wielkość odwadnianej powierzchni. 

Z kolei przy bardzo dużych powierzchniach 

należy przeprowadzić dokładne 

wymiarowanie według wytycznych 

ATV-DVWK-A 138. 

System rozsączający można zbudować 

ze skrzynek lub tuneli, studni kontrolnych 

osadnikowych lub z regulatorem 

przepływu, kształtek i rur przyłączeniowych 

z PVC (wg PN-EN 1401) lub PP 

(według PN-EN 1852) oraz geowłókniny 

ochronnej. Geowłóknina przepuszcza 

wodę, zapobiega jednak zamulaniu systemu. 

Woda do skrzynek dostarczana 

jest poprzez otwór w płycie zamykającej 

i rurami o średnicy 160 lub 200 mm, 

a ze skrzynek stopniowa przesiąka 

do wód gruntowych z prędkością zależną 

od współczynnika filtracji gruntu. 

Modułowa budowa skrzynek pozwala 

na dzielenie, łączenie i dowolną rozbudowę 

układu – wzdłuż, poprzecznie lub 

w pionie aż do osiągnięcia potrzebnej 

objętości. Elementy układu dobierane 

są ze względu na obciążenia statyczne 

i dynamiczne, mogą być montowane 

w terenie zielonym, a także pod chodnikami 

i podjazdami. W niektórych systemach 

zaleca się wyposażenie skrzynki 

rozsączającej w kanał o funkcji rozdzie- 

Fot.: Wavin 

FOT. 4. Zbiornik - to element kluczowy. 

Jednak oprócz niego potrzebnych będzie 

jeszcze kilka komponentów. 

18 


instalacje I. 

Fot.: Wavin 

RYS. 1 . Projekt systemu należy uzależnić m.in. od tego, czy bezpośrednio nad nim odbywać się będzie ruch pojazdów. 

lającej, sedymentacyjnej i inspekcyjnej. 

Kanał rozdzielający oddziela od siebie 

strefę sedymentacji od rozsączania; 

zanieczyszczenia osadzają się wtedy 

w strefie sedymentacji. Poza tym pozwala 

na przeprowadzenie kontroli 

za pomocą kamer inspekcyjnych oraz 

płukania wysokociśnieniowego (stosowane 

przede wszystkim w większych 

układach, rozsączających wodę 

ze znacznej powierzchni). 

Odwodnienia liniowe 

Istotnym komponentem systemu, 

szczególnie w przypadku, gdy powierzchnia 

terenu została wykończona 

za pomocą kostki brukowej czy betonu 

lub przy twardym i niezbyt chłonnym 

podłożu (gruncie ilastym, gliniastym, 

skalnym), są odwodnienia liniowe. Poszczególne 

elementy instalacji, czyli 

specjalnie wyprofilowane i gładkie 

w środku korytka i wpusty podwórzowe, 

należy dobrać, kierując się przede 

wszystkim wielkością działki oraz warunkami 

atmosferycznymi panującymi 

w regionie. Korytka montujemy z niewielkim 

spadkiem w kierunku układu 

retencyjno-rozsączającego, w wierzchniej 

warstwie gruntu. 

Wymagania 

dotyczące projektu 

Zanim przystąpimy do projektowania 

systemu lub zakupu jego komponentów, 

oceńmy możliwości działki 

– sprawdźmy, czy jest wystarczająco 

dużo miejsca na wdrożenie danego rozwiązania. 

Pamiętajmy, że powinniśmy 

kierować się konkretnymi wymogami 

i zaleceniami dotyczącymi miejsca 

montażu zbiornika oraz systemu rozsączania. 

Dotyczy to przede wszystkim 

odległości od obiektów na działce 

(dom, drzewa itp.) oraz od granicy 

działki. Minimalna odległość skrzynek 

retencyjno-rozsączających od budynku 

z izolacją to 2 m, z kolei od budynku bez 

izolacji – 5 m. Układ montujemy minimum 

3 m od drzewa, 2 m od granicy 

Fot.: ACO 

działki, drogi publicznej, chodnika lub 

ulicy, 1,5 m od rurociągów gazowych 

i wodociągowych, 0,8 m od kabli elektrycznych, 

0,5 od telekomunikacyjnych 

oraz w odległości 30 m od studni. 

Poza tym należy określić pojemność 

zbiornika, obliczając ilość wody odprowadzanej 

z powierzchni dachu oraz 

zapotrzebowanie gospodarstwa domowego 

na deszczówkę. Z kolei w planowanym 

miejscu wykonania systemu 

rozsączania warto wykonać badania 

FOT. 5. Wielu inwestorów obawia się, że system odwodnienia w negatywny sposób wpłynie 

na wygląd posesji. Na szczęście, ruszty koryt odwadniających można dobrać tak, aby 

były niemal niewidoczne. 


19

I. 

instalacje 

Fot.: Marley Fot.: Marley 

FOT. 6 . System może mieć formę połączonych ze sobą specjalnych skrzynek lub tuneli. 

P A M I Ę T A J ! 

Wykop na zbiornik powinien 

być szerszy 50 cm od obrysu 

jego bryły. Należy go posadowić 

na równym, wytrzymałym podłożu 

i 15‐20 cm warstwie zagęszczonego 

żwiru. Zasypanie zbiornika 

powinno następować stopniowo, 

warstwami o grubości 30 cm, przy 

jednoczesnym napełnianiu go 

wodą. Do zasypania najlepiej wykorzystać 

żwir o uziarnieniu 8/16. 

geologiczne w celu sprawdzenia przepuszczalności 

gruntu oraz tego, czy 

uda nam się zachować min. 1 m odstępu 

od poziomu wód gruntowych. 

O ile rodzaj gruntu nie ma znaczenia 

dla zbiornika magazynującego wodę, 

o tyle przy systemie rozsączania przepuszczalność 

gruntu stanowi kluczową 

kwestię. Instalowanie układu w gruncie 

słabo przepuszczalnym, gliniastym sprawia, 

że rozsączanie zachodzi zbyt wolno. 

Wówczas należałoby zaprojektować tak 

duży zbiornik rozsączający, że taka inwestycja 

ze względów ekonomicznych 

przestałaby być opłacalna. Pamiętajmy 

też, że zaleca się instalowanie rur zbiornika 

i systemu rozsączania poniżej strefy 

przemarzania. 

Wykonanie systemu 

Wykop na zbiornik powinien być szerszy 

50 cm od obrysu jego bryły. Należy go 

posadowić na równym, wytrzymałym 

podłożu i 15‐20 cm warstwie zagęszczonego 

żwiru. Następnie stopniowo zasypujemy 

wykop (żwirem o uziarnieniu 

8/16, warstwami o grubości 30 cm), jednocześnie 

napełniając zbiornik wodą. 

Na odpowiednią głębokość zabudowy 

zbiornika oraz dostosowanie kąta nachylenia 

pokrywy pozwalają m.in. nasady 

teleskopowe. Jednocześnie ułatwiają 

dopasowanie do przewodu dopływowego 

i odpływowego. 

Montaż skrzynek rozsączających rozpoczynamy 

od wykonania wykopu, dokładnego 

wypoziomowania jego dna, 

ułożenia 15‐20 cm zagęszczonego podłoża 

żwirowego oraz ułożenia na nim 

pasów geowłókniny tak, aby nachodziły 

na siebie przynajmniej na 50 cm. Na tak 

przygotowanym podłożu układamy 

skrzynki (w pozycji leżącej) oraz łączymy 

je ze sobą za pomocą specjalnych 

łączników (o ile przewiduje to technologia 

danego producenta). Jeśli two- 

FOT. 7. Zamiast montować zbiornik (lub system zbiorników) w gruncie możemy umieścić go w pomieszczeniu gospodarczym. 

20 


instalacje I. 

Fot.: Marley 

FOT. 8. Deszczówkę można wykorzystać w gospodarstwie domowym, znacznie zmniejszając zużycie wody pitnej - do podlewania ogrodu, 

prac porządkowych, spłukiwania toalet, a na wet prania. 

przedtem układając na dnie wykopu 

ochronną warstwę żwiru. Pamiętajmy 

też, że jeśli nad instalacją planowane 

jest zasianie trawy, tunele powinniśmy 

okryć nieprzepuszczającą wodę folią 

lub warstwą gliny (inaczej po podlewaniu 

woda będzie odprowadzana przez 

system rozsączania). 

Systemy magazynowania lub rozsączania 

wody deszczowej spełniają 

swoje zadanie przez ok. 50 lat. Dla 

jak najdłuższej eksploatacji powinniśmy 

przeprowadzać prace konserwacyjne, 

czyli m.in. sprawdzanie stanu 

oraz czyszczenie filtrów. Co 5 lat należy 

dokonać czyszczenia wszystkich 

komponentów oraz usunąć osady 

z dna zbiornika. Niektóre elementy, 

np. w rozwiązaniach pozwalających 

na wykorzystanie deszczówki do podlewania 

ogrodu, należy chronić przed 

działaniem niskich temperatur – w tym 

celu spuszczamy wodę z linii tłoczącej 

do punktów poboru, wyjmujemy pompę 

zatapialną ze zbiornika, by przez kilka 

zimniejszych miesięcy przechowywać 

ją w domu. 

Iwona Bortniczuk 

Na podstawie materiałów: 

Marley, Wavin, Rehau, Kessel. 

Rys.: Rehau 

RYS. 2. Projektując system, bierzemy pod 

uwagę czas trwania, intensywność oraz 

częstotliwość opadów w danym regio nie, 

współczynnik filtracji gruntu oraz wielkość 

odwadnianej powierzchni. 

rzymy większy układ z kilku warstw, 

skrzynki ustawiajmy w kierunku podłużnym 

i poprzecznym, naprzemiennie, 

dzięki czemu konstrukcja będzie stabilniejsza. 

Następnie dokładnie owijamy 

je geowłókniną oraz równomiernie zasypujemy 

wykop ziemią, jednocześnie 

ją zagęszczając. Podobnie postępujemy 

przy montażu tuneli rozsączających, 

FOT. 9. Montaż skrzynek rozsączających rozpoczynamy od wykonania wykopu i dokładnego 

wypoziomowania jego dna. 

Rys.: Wavin 


21

I. 

instalacje 

Optymalizacja pracy 

instalacji solarnej 

i zagospodarowanie nadprodukcji energii 

W związku z dużą popularnością instalacji solarnych w Polsce oraz lawinowym 

wzrostem przypadkowych instalatorów zajmujących się montażem 

instalacji, spadła średnia jakość wiedzy na temat efektywnego działania 

instalacji solarnej. 

22 


instalacje I. 

Fot.: Caldoris 

celu należy zastosować układ Tichelmana. 

Takie rozwiązanie powoduje 

konieczność zastosowania większej 

ilości przewodu solarnego, co podnosi 

koszt inwestycji oraz w wielu przypadkach 

wygląda po prostu nieestetycznie. 

Zdecydowanie korzystniejszym 

rozwiązaniem tego problemu jest zastosowanie 

zaworów równoważących 

przepływ dla każdego pola. 

FOT. 1. W związku z optymalizacją doboru wielkości zestawu solarnego do potrzeb, instalacje 

projektuje się tak, aby średnio rocznie dostarczała około 55-65% ciepłej wody użytkowej. 

Jest wiele czynników warunkujących 

jej poprawną, efektywną pracę. Pomijając 

indywidualny dobór do zapotrzebowania 

użytkownika, dla każdej 

instalacji powinny być dobrane indywidualnie 

nastawy sterownika solarnego 

oraz natężenie przepływu płynu 

solarnego. O ile płyn w instalacjach 

z jednym polem kolektorowym łatwo 

reguluje się za pomocą wbudowanego 

w grupę pompową regulatora przepływu, 

tak w przypadku większych instalacji 

składających się z kilku, kilkunastu 

pól kolektorowych optymalizacji należy 

dokonać na każdym z pól – w tym 

FOT. 2. Płyn w instalacji reguluje się za 

pomocą regulatorów przepływu. 

Producenci kolektorów w karcie charakterystyki 

podają optymalny przepływ 

płynu solarnego przez kolektor. 

Ma to zasadniczy wpływ na optymalną 

produkcję energii cieplnej. Równie 

istotnym parametrem, co przepływ płynu 

solarnego, jest prawidłowe ustalenie 

temperatur granicznych pracy obiegu 

solarnego w taki sposób, aby zmaksymalizować 

uzysk ciepła z instalacji kolektorów 

słonecznych. 

Fot.: Junkers 

FOT. 3. Producenci kolektorów w karcie 

charakterystyki podają optymalny 

przepływ płynu solarnego przez kolektor. 

Ma to zasadniczy wpływ na optymalną 

produkcję energii cieplnej. 

RYS. 1. 


23

I. 

instalacje 

Należy pamiętać, że w optymalizacji 

pracy układu solarnego ważne jest 

zagospodarowanie nadmiaru produkcji 

ciepła. 

Produkcja instalacji solarnej jest zależna 

od natężenia promieniowania słonecznego. 

Wykres na rys. 1 przedstawia 

intensywność promieniowania 

w poszczególnych miesiącach. 

W związku z optymalizacją doboru 

wielkości zestawu solarnego do potrzeb, 

instalacje projektuje się tak, aby 

średnio rocznie dostarczała około 

55‐65% ciepłej wody użytkowej. Oznacza 

to, że ilość energii dostarczonej 

przez słońce od maja do września jest 

wystarczająca do produkcji określonej 

ilości ciepłej wody. To założenie sprawia, 

że od czerwca do sierpnia słońce 

jest w stanie dostarczyć nam większej 

ilości energii niż potrzebujemy (rys. 1). 

Brak kluczowej wiedzy, dotyczącej 

działania instalacji solarnej, w tym przypadku, 

brak świadomości powstania 

„nadmiarowej” energii, może powodować 

problemy z użytkowaniem instalacji. 

Fakt ten kompetentni handlowcy 

oraz firmy instalacyjne powinny uświadomić 

swoim klientom. Najlepszym 

rozwiązaniem, w takim przypadku, jest 

fachowa pomoc autoryzowanych serwisów 

renomowanych producentów. 

W zależności od potrzeb klienta nadmierną 

energię zagospodarować 

można w różny sposób. Najprostszym 

rozwiązaniem bezpiecznego zarządzania 

nadmiarem produkcji energii 

słonecznej jest odbieranie przez układ 

centralnego ogrzewania w sposób 

automatyczny nadmiaru powstałej 

energii. W tym rozwiązaniu konieczne 

jest użycie zaawansowanego sterownika 

solarnego z funkcją zarządzania 

nadmiarami produkcji energii. 

Odpowiednie opomiarowanie układu 

wraz z oprogramowaniem sprawia, 

że ponadplanowa ilość energii przekazywana 

jest do układu centralnego 

ogrzewania. W tym momencie często 

pojawiają się wątpliwości konsumenta, 

dotyczące konieczności grzania domu 

poza okresem grzewczym (rys. 2). 

Jednakże ponadplanowa ilość energii 

przekazywana do układu centralnego 

ogrzewania jest na tyle mała, że nie po- 


RYS. 2. 

FOT. 4. Istotnym parametrem przy regulacji systemu jest prawidłowe ustalenie temperatur 

granicznych pracy obiegu solarnego w taki sposób, by zmaksymalizować uzysk ciepła 

z instalacji kolektorów słonecznych. 

RYS. 3. 

24 


instalacje I. 


Należy pamiętać, że w optymalizacji 

pracy układu solarnego ważne 

jest zagospodarowanie nadmiaru 

produkcji ciepła. 

RYS. 4. 

woduje rozgrzewania się grzejników. 

Ilość energii, którą należy zarządzić, 

to około 2‐5% energii, która normalnie 

zasila grzejniki. W codziennym użytkowaniu 

jest to nieodczuwalne. 

Również częstym rozwiązaniem jest 

montaż w pomieszczeniu suszarni (często 

znajdującej się w pobliżu kotłowni) 

dodatkowego grzejnika, który będzie 

odbierał nadmiar ciepła. Zaletą tego 

rozwiązania jest wykorzystanie ciepła 

np. do suszenia prania. (rys. 3). 

Kolejnym rozwiązaniem jest przekazanie 

nadmiaru energii na potrzeby ogrzewania 

wody basenowej. Do realizacji tego 

rozwiązania konieczne jest użycie w instalacji 

solarnej wymiennika basenowego. 

Coraz bardziej popularne w Polsce 

stają się sezonowe baseny ogrodowe. 

Basen taki wyposażony jest w zewnętrzny 

układ filtrujący z pompą obiegową. 

W związku z tym, że nadmiar produkcji 

energii mamy w lecie, a basen rozkładany 

jest w tym samym czasie, nadmiary ciepła 

wyprodukowane przez kolektory słoneczne 

będą pokrywały w dużej mierze 

utratę ciepła przez basen w nocy (rys. 4). 

Michał Nykiel 

Kierownik Działu Technicznego 

Caldoris Polska 


FOT. 5. W przypadku większych instalacji składających się z kilku, kilkunastu pól kolektorowych optymalizacji przepływu płynu solarnego 

należy dokonać na każdym z pól. W tym celu należy zastosować układ Tichelmana lub zawory równoważące przepływ dla każdego pola. 


25

I. 

instalacje 

Zawory strefowe 

Zawory strefowe są istotnym elementem wodnych instalacji centralnego 

ogrzewania oraz systemów klimatyzacyjnych. Zadaniem zaworów 

strefowych jest przełączanie (zawory 3-drogowe) lub odcinanie (zawory 

2-drogowe). 

Zawory w sensie ogólnym stanowią 

urządzenia przeznaczone 

do zamykania otworów, wylotów 

czy też regulowania przepływu 

cieczy lub gazów przez przewody. 

W praktyce zastosowanie 

znajdują dwa rodzaje zaworów 

– kulowe i tłokowe. W konstrukcji 

zaworów kulowych uwzględniana 

jest obracająca się kula 

z przelotem. Obracanie kurkiem 

powoduje otwarcie lub zamknięcie 

zaworu przez zmianę 

ustawienia osi przelotu względem 

korpusu. W zaworze tłokowym 

kręcenie kurkiem powoduje 

wsuwanie i wysuwanie tłoka, 

który zamyka przepływ. 

Typowy zawór strefowy bazuje na zaworze 

oraz siłowniku elektrycznym. Korpus 

zazwyczaj wykonuje się z mosiądzu 

a elementy wewnętrzne z kompozytu. 

Uszczelnienia najczęściej produkowane 

są z EPDM. Nowoczesne zawory strefowe 

cechuje przede wszystkim konstrukcja 

odporna na wstrząsy mechaniczne 

i uszkodzenia. Przewiduje się przyłącza 

o gwincie wewnętrznym ½”, ¾” oraz 

1”. W zależności od zastosowanego 

modelu zaworu maksymalne ciśnienie 

robocze wynosi 1.5, 1.8 lub 2 bar. Czas 

otwarcia/przełączania wynosi z kolei 

10 sekund przy czasie zamknięcia (realizowanym 

przez sprężynę powrotną) 

wynoszącym 5 sekund. Stopień ochrony 

obudowy to IP 44, a temperatura 

medium roboczego nie powinna przekraczać 

95°C. Dzięki sinusoidalnemu 

skokowi napędu zapewniona jest cicha 

praca i zmniejsza się efekt uderzenia hydraulicznego. 

Konstrukcja tłoka zaworu 

gwarantuje uszczelnienie, którego 

pewność jest niezależna od ciśnienia 

różnicowego powstałego na zaworze. 

Należy zwrócić uwagę na łatwy odczyt 

aktualnej pozycji, bowiem na siłowniku 

umieszczony jest wskaźnik określający 

aktualne położenie elementu wewnętrznego 

zaworu. Tym sposobem 

można stwierdzić - w przypadku zaworów 

3-drogowych - w którym kierunku 

płynie medium lub jeżeli zastosowano 

zawór 2-drogowy - czy jest on otwarty 

lub zamknięty. 

Rys.: Afriso 

RYS. 1. Zawory w sensie ogólnym stanowią urządzenia przeznaczone do zamykania otworów, wylotów czy też regulowania przepływu 

cieczy lub gazów przez przewody. 

26 


instalacje I. 

Dzięki zastosowaniu we wnętrzu zaworu 

materiałów wytrzymujących wysokie 

ciśnienia różnicowe zostało zmniejszone 

ryzyko zablokowania zaworu po długim 

okresie przestoju w jednej pozycji. 

Kolory przewodów są oznaczone, co ułatwia 

podłączenie elektryczne. W niektórych 

modelach przewód elektryczny 

ma długość 1 metra. Na obudowie siłownika 

znajduje się schemat podłączenia 

elektrycznego. 

Zasada działania 

Zawór 3-drogowy pełni rolę urządzenia 

przełączającego z jednym wejściem 

oraz dwoma wyjściami. Zawór 

jest normalnie otwarty, a więc jeżeli 

nie ma napięcia sterującego następuje 

przepływ pomiędzy wejściem a jednym 

z wyjść. W przypadku wysterowania zaworu 

dochodzi do zamknięcia otwartego 

wyjścia przy jednoczesnym otwarciu 

drugiego wyjścia. Wraz ze zdjęciem 

napięcia zawór wraca do pozycji początkowej 

za pomocą wbudowanej 

sprężyny powrotnej. Identycznie sytuacja 

wygląda w przypadku awaryjnego 

braku zasilania. Jak zatem działa zawór 

2-drogowy? Urządzenie tego typu jest 

normalnie zamknięte. Jeżeli napięcie 

sterujące zostanie podane zawór otwiera 

się, a co za tym idzie, następuje przepływ 

pomiędzy wejściem a wyjściem. 

Po zdjęciu napięcia sprężyna powrotna 

powoduje, że zawór zostaje zamknięty. 

Zastosowanie 

zaworów strefowych 

Przykładowe zastosowanie zaworu 

3-drogowego może objąć chociażby 

instalację bazującą na sterowaniu regulatorem 

lub termostatem, którego czujnik 

umieszczony jest w zasobniku c.w.u. 

Zawór będzie przełączał się na obieg 

grzejnikowy lub podgrzewanie wody 

w zasobniku w zależności od wybranego 

priorytetu na regulatorze. W drugim 

rozwiązaniu jest możliwe podgrzewanie 

zasobnika jeżeli temperatura znajdującej 

się w nim wody spadnie poniżej wartości, 

którą ustawiono na termostacie. 

Z kolei aplikacja z zaworem 2-drogowym 

może bazować na jego połączeniu 

z termostatem, którego czujnik umieszczony 

w zasobniku będzie realizował 

Fot.: Afriso Fot.: ESBE 

FOT. 1. Typowy zawór strefowy bazuje na zaworze oraz siłowniku elektrycznym. Korpus 

zazwyczaj wykonuje się z mosiądzu a elementy wewnętrzne z kompozytu. 

priorytet grzania wody użytkowej. 

Wraz ze spadkiem temperatury wody 

w zasobniku poniżej wartości ustawionej 

na termostacie, zawór otworzy 

obieg przez zasobnik, po czym woda 

zostanie podgrzana. W momencie osiągnięcia 

zadanej temperatury w zasobniku 

zawór zostanie zamknięty. 

Sterowanie 

Wybierając odpowiedni zawór strefowy, 

niezależnie od tego jaką funkcję 

pełni w instalacji, należy pamiętać 

o uwzględnieniu odpowiedniego rodzaju 

sterowania. Stąd też w zależności 

od modelu wybrać można napięcie 

sterowania 24 VAC, 100‐130 VAC oraz 

FOT. 2 . Zawór 3-drogowy pełni rolę urządzenia przełączającego z jednym wejściem oraz 

dwoma wyjściami. 


27

I. 

instalacje 


Dzięki modułowej budowie zaworów 

jest możliwe ich zamontowanie 

w instalacji bez siłownika 

elektrycznego. Po zamontowaniu 

zaworu siłownik może być dodany 

w dowolnym momencie. Jest 

to szczególnie przydatne gdy rozbudowa 

instalacji rozłożona jest, 

np. ze względów finansowych, 

w dłuższym czasie. 

Fot.: Afriso 

200‐240 VAC. Podczas pracy siłownika 

pobór mocy wynosi około 6 W. W niektórych 

modelach zaworów przydatne 

rozwiązanie stanowi dodatkowy wyłącznik 

pomocniczy, który jest aktywowany 

wraz z podaniem napięcia na zawór. 

Wyłączników tego typu zazwyczaj 

używa się do sterowania dodatkowych 

urządzeń lub sygnalizacji. 

W razie potrzeby można skorzystać 

z dźwigni sterowania ręcznego. Sterowanie 

tego typu jest możliwe jedynie 

w sytuacji kiedy trzpień zaworu 

znajduje się w położeniu górnym. Jeżeli 

na zaworze jest obecne napięcie 

sterujące to otwarcie zaworu odbywa 

się poprzez przesunięcie dźwigni 

do dołu po czym wciśnięcie jej do środka. 

W efekcie trzpień zaworu będzie 

w położeniu pośrednim. W przypadku 

gdy zastosowanie znalazł siłownik 

z wyłącznikami krańcowymi, odpowiedni 

styk będzie zwarty. 

Montaż zaworu 

Ważne jest aby przepływ czynnika odbywał 

się zgodnie z kierunkiem zaznaczonym 

na obudowie. Zawór może 

być montowany pod dowolnym kątem 

za wyjątkiem pozycji kiedy siłownik 

znajdzie się poniżej korpusu zaworu. 

Należy zadbać o odpowiednią ilość 

przestrzeni dla swobodnego serwisowania 

urządzenia. Zaworów nie należy 

instalować na obejściach oraz w miejscach, 

gdzie w przypadku zamknięcia 

zaworu może dojść do zablokowania 

układu chłodzenia lub odpowietrzania. 

Podczas prac montażowych nie należy 

przytrzymywać zaworu za siłownik. 

Przed zaworem instalowany jest filtr. 

FOT. 3. Ważne jest aby przepływ czynnika odbywał się zgodnie z kierunkiem zaznaczonym 

na obudowie. 

Oprócz tego zaleca się, aby na przyłączach 

zaworu strefowego był zamontowany 

zawór odcinający, który ułatwi 

konserwację lub wymianę urządzenia. 

Szczególną uwagę należy zwrócić 

na odpowiednie podłączenie elektryczne. 

Przewód fazowy (L) i przewód 

neutralny (N) trzeba połączyć z odpowiednimi 

zaciskami siłownika. Istotne 

jest również podłączenie uziemienia. 

Odpowiednie podłączenie należy 

uwzględnić w przypadku gdy w instalacji 

przewidziano zawór ze stykiem pomocniczym. 

Dla zapewnienia właściwej pracy zaworu 

zaleca się przed uruchomieniem 

przeprowadzenie płukania instalacji 

oraz ewentualne uzdatnienie wody. 

Podczas płukania instalacji dźwignia 

sterowania ręcznego umieszczana jest 

w pozycji pośredniej przy braku obecności 

napięcia zasilania. Po zakończeniu 

montażu zaworu strefowego warto wykonać 

test działania urządzenia. Można 

np. podnieść nastawę na termostacie 

powyżej temperatury w pomieszczeniu 

celem zainicjowania sygnału zapotrzebowania 

na ciepło. Dźwignia ręcznego 

sterowania zaworem powinna w sposób 

automatyczny ustawić się w dol- 


Do zjawiska szumu w zaworach 

może dojść w przypadku wysokiej 

temperatury czynnika i przy zbyt 

niskim jego ciśnieniu. Zwraca się 

uwagę aby do czynnika roboczego 

nie dodawać inhibitorów, które 

oparte są na bazie ropy naftowej 

oraz zawierających oleje mineralne 

lub węglowodory. Za dodatki, 

które można stosować w maksymalnie 

50% stężeniu uznaje się 

glikol dwuetylenowy, glikol etylenowy 

lub glikol propylenowy. 

28 


instalacje I. 


Nadzorowanie pracy zaworów 

strefowych zyskuje się dzięki zastosowaniu 

odpowiednich regulatorów 

i sterowników. Wybierając 

konkretny model urządzenia 

sterującego warto zwrócić uwagę 

na funkcjonalności oraz maksymalny 

czas, na jaki urządzenie 

można zaprogramować. 

ne położenie. Jeżeli testowany zawór 

ma styk pomocniczy ważne jest sprawdzenie 

działania podłączonych do niego 

urządzeń. Wraz z otwarciem zaworu 

powinno dojść do załączenia styku pomocniczego, 

a co za tym idzie, uruchomienia 

urządzeń, które są sterowane 

przez zawór. W następnym etapie testowania 

konieczne jest obniżenie nastawy 

na termostacie do wartości znajdującej 

się poniżej temperatury w pomieszczeniu. 

Zawór powinien zatem zmienić położenie 

pracy wraz z urządzeniami sterowanymi 

stykami pomocniczymi. 

Do zjawiska szumu w zaworach może 

dojść w przypadku wysokiej temperatury 

czynnika i przy zbyt niskim 

jego ciśnieniu. Zwraca się uwagę aby 

do czynnika roboczego nie dodawać inhibitorów, 

które oparte są na bazie ropy 

naftowej oraz uwzględniających oleje 

mineralne lub węglowodory. Za dodatki, 

które można stosować z maksymalnie 

50% stężeniu uznaje się glikol dwuetylenowy, 

glikol etylenowy lub glikol 

propylenowy. 

Montaż siłownika 

Dzięki modułowej budowie zaworów 

jest możliwe ich zamontowanie w instalacji 

bez siłownika elektrycznego. Po zamontowaniu 

zaworu siłownik może być 

dodany w dowolnym momencie. 

Chcąc zamontować napęd (siłownik) 

w przykładowym zaworze należy ustawić 

zasuwę, która znajduje się na bocznej 

ścianie napędu w pozycji odblokowanej 

(otwarcia ręcznego). Istotne 

jest przy tym sprawdzenie położenie 

napędu w stosunku do trzpienia zaworu, 

po czym trzeba wcisnąć przycisk 

odblokowujący oraz założyć siłownik 

a następnie zwolnić przycisk. W następnej 

kolejności ustawiana jest zasuwa 

znajdująca się na bocznej ścianie napędu 

w pozycji zablokowanej. Chcąc 

zdemontować siłownik trzeba nacisnąć 

przycisk odblokowujący na bocznej 

ścianie napędu i zdemontować napęd 

podnosząc go ku górze. 

Fot.: Afriso 

Podsumowanie 

Spektrum zastosowania zaworów strefowych 

jest bardzo szerokie. Obejmuje 

ono bowiem układy regulacji strefowej 

wodnych systemów chłodniczych lub 

grzewczych, sterowanie osobnymi klimakonwektorami 

lub pojedynczymi 

grzejnikami. 

Nadzorowanie pracy zaworów strefowych 

zyskuje się dzięki zastosowaniu 

odpowiednich regulatorów i sterowników. 

Wybierając konkretny model urządzenia 

sterującego zwraca się uwagę 

na funkcjonalność oraz maksymalny 

czas, na jaki urządzenie można zaprogramować. 

I tak do dyspozycji pozostają 

chociażby regulatory dobowe. 

Urządzenia tego typu pozwalają 

na regulację temperatury w zakresie 

mieszczącym się pomiędzy 5°C a 30°C 

z dokładnością 0,5°C. Zakres pomiaru 

temperatury wynosi od 0°C do 40°C. 

Komfort użytkowania zapewnia duży, 

czytelny wyświetlacz. 

Jeżeli konieczny jest dłuższy czas programowania 

warto skorzystać z regulatora 

tygodniowego. W niektórych 

modelach do wyboru pozostają dwie 

temperatury nastawy – komfortowa 

i ekonomiczna. Niejednokrotnie zastosowanie 

znajduje system optymalizacji 

krzywej grzania. Tym sposobem minimalizuje 

się odchylenia od temperatury 

ustawionej. Interesującym rozwiązaniem 

jest tryb wakacyjny, dzięki czemu 

nastawiona temperatura utrzymuje się 

przez zaprogramowany czas. 

Damian Żabicki 

Literatura: 

Materiały informacyjne firm: Afriso, Honeywell 

oraz ESBE Hydronic Systems. 

FOT. 4. Wybierając odpowiedni zawór strefowy, niezależnie od tego jaką funkcję pełni w instalacji, 

należy pamiętać o uwzględnieniu odpowiedniego rodzaju sterowania. 


29

I. 

instalacje 

Zawory kulowe HERZ 

PROMOCJA 

Grupa HERZ jest jednym z najważniejszych europejskich producentów 

armatury grzewczej i instalacyjnej. Produkty marki HERZ wytwarzane 

są wyłącznie na na terenie Europy – HERZ zatrudnia ponad 2000 pracowników 

w zakładach produkcyjnych w Austrii oraz poza jej granicami 

(Polska, Słowenia, Rumunia, Włochy i Serbia). Proces produkcji armatury 

marki HERZ objęty jest systemem zapewnienia jakości ISO 9001, a każdy 

z wyrobów objęty jest 5-letnim okresem gwarancyjnym. W przypadku 

instalacji wykonywanej przez instalatora posiadającego autoryzację firmy 

okres gwarancji może być wydłużony nawet do lat 10. 

FOT. 1. Zawór kulowy HERZ z przyłączem do zaprasowywania. 

Firma HERZ to równocześnie jeden 

z najważniejszych dostawców 

ekologicznych rozwiązań 

w zakresie pozyskiwania energii. 

HERZ Energietechnik należy 

do grona absolutnych prekursorów 

w zakresie odnawialnych 

źródeł energii, dostarczając nowoczesne, 

wydajne, tanie w eksploatacji 

i przyjazne środowisku 

źródła ciepła – bezobsługowe 

kotły na biomasę oraz pompy 

ciepła i systemy solarne. 

Od blisko 25 lat, od momentu 

rozpoczęcia swojej działalność 

w Polsce HERZ wprowadza 

na nasz rynek szeroki asortyment 

nowoczesnej armatury regulującej, 

zapewniającej racjonalne, 

a więc oszczędne gospodarowanie 

energią cieplną. Armatura 

HERZ w pełni sprawdza się 

w polskich warunkach eksploatacyjnych 

– najlepszym tego 

dowodem jest ponad 6 milionów 

sprzedanych termostatów. 

W grupie armatury regulacyjnej 

i odcinającej HERZ znaczący 

udział stanowią zawory kulowe, 

dedykowane do pracy w instalacjach 

grzewczych, klimatyzacyjnych, 

wody pitnej, ciepłej wody użytkowej 

i cyrkulacji. 

Największa oferta zaworów kulowych 

przeznaczona jest do instalacji grzewczych 

i chłodzących. Zawory te dostarczane 

są w średnicach od 8 do 80 DN, 

a ich maksymalny zakres pracy obejmuje 

ciśnienia od 16 do 63 barów oraz temperatury 

od -30 do 150°C. 

HERZ dostarcza również zawory kulowe 

przeznaczone do instalacji wody pitnej 

– do instalacji wody zimnej, ciepłej 

wody użytkowej i cyrkulacji – produkowane 

w zakresie średnic od 15 do 50 

DN. Korpusy tych zaworów wykonywane 

są z kutego mosiądzu, odpornego 

na wypłukiwanie cynku, zaś uszczelnienie 

przeznaczone do instalacji wody pitnej 

nie zawiera substancji szkodliwych 

dla zdrowia. Grupa zaworów do wody 

pitnej, ze względu na zastosowanie specjalnego 

uszczelnienia do celów sanitarnych, 

posiada niższe parametry pracy 

w zakresie temperatur, które wynoszą 

od 0 do 85°C. 

Jednym z ciekawszych rozwiązań 

w ofercie zaworów kulowych marki 

30 


instalacje I. 

FOT. 2. Zawór kulowy HERZ do wody pitnej. 

FOT. 3. Zawór kulowy HERZ Modul . 

HERZ są zawory kulowe z termometrami. 

Zawory te, oprócz wbudowanego 

termometru posiadają specjalne oznaczenia 

(czerwony, niebieski), co wpływa 

na czytelność instalacji. 

Atuty zaworów kulowych marki HERZ 

to przede wszystkim: 

• solidne korpusy wykonane z wysokiej 

jakości kutego mosiądzu, który 

jest plastyczny i bardziej odporny 

na zgniatanie, skręcanie, zginanie itp. 

• korpusy zaworów wykonane wyłącznie 

z mosiądzu, bez dodatku metali 

ciężkich (w szczególności ołowiu), 

• specjalna konstrukcja uszczelnienia 

trzpienia napędzającego kulę, która 

pozwala na doszczelnienie w trakcie 

pracy, 

FOT. 5. Zawór kulowy HERZ Modul 

z termometrem. 

• najwyższej jakości chromowana kula 

bez przewężenia, 

• wysokie parametry pracy, 

• szerokie zastosowanie – praca 

z wszystkimi nieagresywnymi mediami 

(woda, powietrze, olej opałowy, 

olej smarny). 

FOT. 4. Przekrój zaworu kulowego HERZ. 

Szeroka oferta zaworów kulowych firmy 

HERZ w zakresie konstrukcji, parametrów 

pracy, średnic, standardów i wariantów 

wykonania oraz ich najwyższa 

jakość pozwalają zaspokajać potrzeby 

najbardziej wymagających klientów. 

n 


31

I. 

instalacje 

PROMOCJA 

Ochrona cieplna 

instalacji HVAC 

Systemy instalacji związane z ogrzewaniem, wentylacją i klimatyzacją 

budynków, pełnią olbrzymią rolę niemal we wszystkich typach obiektów 

budowlanych. Efektywność, a więc i jakość (izolacyjność) instalacji 

rozprowadzających ciepło w budynku ma niebagatelny wpływ na udział 

energii cieplnej zużywanej na ogrzewanie. 

Zgodnie z zasadami prawidłowego 

projektowania, aby zapewnić 

poziom energii zużywanej przez 

budynek do ogrzewania, wentylacji, 

przygotowania ciepłej 

wody użytkowej oraz chłodzenia 

na efektywnym poziomie, 

instalacje techniczne tak jak 

przegrody zewnętrzne, powinny 

charakteryzować się odpowiednią 

izolacyjnością termiczną. 

Pozwoli to na skuteczne ograniczenie 

strat ciepła w budynku. 

Prawidłowo dobrany materiał 

izolacyjny zapewnia bezpieczeństwo, 

żywotność oraz wysoką 

funkcjonalność instalacji HVAC 

na długie lata. Jednocześnie pozwala 

spełnić wymagania, jakie 

nakłada na izolacje instalacji rozporządzenie 

Ministra Infrastruktury 

z dnia 12 kwietnia 2002 r. 

w sprawie warunków technicznych, 

jakim powinny odpowiadać 

budynki i ich usytuowanie 

(DzU Nr 75, poz. 690, wraz z późniejszymi 

zmianami/DzU z dnia 

13 sierpnia 2013 poz. 926). Rozporządzenie 

określa minimalną 

grubość izolacji cieplnej dla przewodów 

i komponentów instalacji 

centralnego ogrzewania, ciepłej 

wody użytkowej, instalacji 

chłodu i ogrzewania powietrznego. 

Straty ciepła na tych przewodach 

powinny być na racjonalnie niskim poziomie. 

Aby to osiągnąć należy w zależności 

od średnicy wewnętrznej i funkcji 

przewodów zastosować minimalne grubości 

izolacji (tab. 1). 

Tab. 1 

Rodzaj przewodu lub 

komponentu 

1 Średnica wewn. do 22 mm 20 mm 

2 Średnica wewn. od 22 do 35 mm 30 mm 

3 Średnica wewn. od 35 do 100 mm 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

10 

11 

Średnica wewnętrzna ponad 

100 mm 

Przewody i armatura wg lp. 1–4 

przechodzące przez ściany lub 

stropy, Skrzyżowania przewodów 

Przewody ogrzewań centralnych, 

przewody wody ciepłej i cyrkulacji 

instalacji ciepłej wody użytkowej wg 

lp. 1–4, ułożone w komponentach 

budowlanych między ogrzewanymi 

pomieszczeniami różnych 

użytkowników 

Przewody wg lp. 6 ułożone 

w podłodze 

Przewody ogrzewania 

powietrznego (ułożone w części 

ogrzewanej budynku) 

Przewody ogrzewania 

powietrznego (ułożone w części 

nieogrzewanej budynku) 

Przewody instalacji wody lodowej 

prowadzone wewnątrz budynku 

Przewody instalacji wody lodowej 

prowadzone na zewnątrz budynku 

Min. grubość izolacji 

cieplnej - materiał 

o współczynniku 

przewodzenia 

ciepła 

λ = 0,035 W/(m · K) 

równa średnicy 

wewnętrznej rury 

100 mm 

50% wymagań 

z lp. 1−4 

50% wymagań 

z lp. 1−4 

6 mm 

40 mm 

80 mm 

50% wymagań 

z lp. 1−4 

100% wymagań 

z lp. 1−4 

Powyższe zalecenia odnoszą się do materiału 

izolacyjnego o współczynniku 

przewodzenia ciepła 0,035 W/(m·K). Instalacje 

HVAC pracują w określonym zakresie 

temperatury medium. Biorąc pod 

uwagę to, że wraz ze wzrostem temperatury 

pracy maleje izolacyjność termiczna 

materiałów izolacyjnych, zaleca 

się przyjmowanie lambdy dla średniej 

temperatury pracy izolacji: 

T pśr 

= (T o 

+T i 

)/2, 

gdzie: 

T pśr 

– średnia temperatura pracy, 

T o 

– temperatura otoczenia, 

T i 

– temperatura medium. 

Poza wymaganiami cieplnymi rozporządzenie 

obliguje do tego by przewody 

grzewcze, wentylacyjne i klimatyzacyjne 

stosowane wewnątrz budynku oraz 

ich izolacje cieplne były nierozprzestrzeniające 

ognia. W praktyce oznacza 

to, że klasa reakcji na ogień takiego wyrobu, 

określona zgodnie z normą PN-EN 

13501‐1, była nie gorsza niż B L 

-s3,d0. 

Prawidłowy dobór izolacji technicznych 

ROCKWOOL i ich montaż na instalacjach 

i urządzeniach HVAC jest tak ważny, 

ponieważ poza zmniejszeniem strat 

ciepła może przynieść szereg wymiernych 

korzyści, m.in.: izolacje utrzymują 

temperaturę medium na założonym, 

a temperaturę na powierzchni instalacji 

na bezpiecznym poziomie, zapobiegają 

odkształceniom termicznym instala- 

32 


instalacje I. 

cji, zwiększają wydajność i prawidłowe 

działanie instalacji, ograniczają emisję 

hałasu do otoczenia. 

ROCKWOOL Polska Sp. z o.o. od lat jest 

obecny na rynku instalacyjnym oferując 

produkty z wełny skalnej dedykowane 

dla techniki grzewczej i wentylacyjnej. 

Oprócz takich produktów jak ALU 

LAMELLA MAT, KLIMAFIX czy FLEXOROCK, 

dobrze znanych wśród instalatorów, 

przedstawiamy na rynku nowość – otulinę 

ROCKWOOL 800, która wzmocni 

i dopełni gamę produktów HVAC. 

Nowa jakość otulin ze skalnej 

wełny ROCKWOOL 

Otulina ROCKWOOL 800 dzięki unikalnej 

technologii produkcji posiada 

doskonałe parametry techniczne – niezawodną 

jakość, optymalną gęstość, 

dużą sztywność i najlepsze parametry 

użytkowe. Współczynnik przewodzenia 

ciepła ograniczony do wartości 

0,033 W/(m·K), mierzonej w temp. 10°C, 

efektywnie ogranicza straty ciepła instalacji 

grzewczych oraz stanowi najniższą 

lambdę wśród dostępnych otulin z wełny 

mineralnej. Lambda 0,035 W/(m·K), 

mierzona w temp. 40°C (najczęściej 

spotykana średnia temperatura pracy 

izolacji), pozwala dobrać optymalną 

grubość izolacji, wprost do wymagań 

Warunków Technicznych. Otulina 

ROCKWOOL 800 jest niepalna i nierozprzestrzeniająca 

ognia, dzięki czemu 

przyczynia się do zwiększenia odporności 

ogniowej budynku oraz większego 

bezpieczeństwa mieszkańców i mienia. 

Tak jak inne wyroby ze skalnej wełny 

ROCKWOOL jest trwała, odporna na negatywne 

czynniki atmosferyczne, korozję 

chemiczną i biologiczną. Gwarantuje 

stabilność wymiarową wykonanej 

izolacji w pełnym zakresie temperatury 

stosowania, dając pewność solidnej izolacji 

w każdych warunkach przez długie 

lata. 

Otulina ROCKWOOL 800 pokryta jest 

zbrojoną folią aluminiową, co stanowi 

barierę ochronną przed kondensacją 

pary wodnej, a w połączeniu z niską zawartością 

jonów chlorkowych skutecznie 

eliminuje ryzyko korozji stalowych 

elementów instalacji grzewczych. Folia 

dodatkowo wzmacnia otulinę, podnosi 

jej standard oraz estetykę. Specjalne 

oznakowanie folii aluminiowej nazwą 

produktu gwarantuje jakość i niezmienność 

parametrów technicznych izolacji 

w całym okresie eksploatacji. 

Wychodząc naprzeciw wymaganiom 

rynku, produkt jest pakowany w wygodne 

kartony ułożone na paletach, co ułatwia 

efektywny transport i magazynowanie 

izolacji, również na budowie. 

Montaż otuliny jest szybki i łatwy, a przestrzeganie 

ogólnych zasad montażu 

zapewni skuteczność i efektywność wykonanej 

izolacji a tym samym całej instalacji. 

Rozmiar otuliny powinien być 

dopasowany do średnicy zewnętrznej 

rurociągu. Specjalne nacięcia wzdłużne 

otuliny ułatwiają jej rozchylenie i prawidłowe 

założenie. Zakładka samoprzylepna, 

w którą wyposażona jest każda 

otulina, zapewnia szczelne i trwałe zamknięcie 

otuliny. Montaż na kolanach 

rurociągów wymaga przygotowania 

segmentów kolanowych, starannie docinanych 

za pomocą ostrego noża, w celu 

zachowania równych krawędzi cięcia. 

Dokładne dopasowanie wszystkich 

dociętych odcinków zapewni szczelność 

izolacji i eliminację ewentualnych 

mostków termicznych. Miejsca ich styku 

powinny być dokładnie zaklejone samoprzylepną 

taśmą aluminiową. 

Szczegółowe informacje na temat produktu, 

dostępnej oferty, dokumentacji 

technicznej oraz broszury techniczno- 

-informacyjne dostępne są na stronie 

internetowej www.rockwool.pl. 

n 


33

O. 

ogrzewanie 

Fot.: Viessmann 

Wymiana 

starego kotła na 

kondensacyjny 

Modernizacja ogrzewania może wynikać 

z konieczności, ale często jest efektem szukania 

dodatkowych oszczędności lub większych 

oczekiwań użytkowników związanych 

z komfortem jego obsługi. 

Starsze kotły często imponują 

długowiecznością, a ich prosta 

konstrukcja sprawia, że nawet 

po wielu latach jeszcze dobrze 

się sprawują. Z pewnością wielu 

użytkowników takich kotłów 

odwleka moment modernizacji 

ogrzewania, bo kocioł jeszcze 

dobrze pracuje. Często nie zdają 

sobie sprawy, ile mogą zaoszczędzić 

na kosztach ogrzewania 

stosując nowoczesny kocioł 

kondensacyjny. 

Olejowy na gazowy 

Uzyskując dostęp do gazu ziemnego, 

warto szybko zdecydować 

się na wymianę kotła. Podstawowa 

korzyść to znacznie niższe 

rachunki za ogrzewanie gazem 

ziemnym niż olejem opałowym. 

Zwykle, łatwo można przerobić 

kocioł olejowy na gazowy. 

Wiąże się to z wymianą palnika 

i dokładnym wyczyszczeniem 

kotła. Jednak całkowity koszt 

przerobienia kotła olejowego 

na tradycyjny gazowy może być 

zbliżony do kosztu nowego kotła 

kondensacyjnego. 

Wymiana starego kotła olejowego 

na gazowy kondensacyjny, będzie inwestycją 

szczególnie opłacalną. Pozwoli 

znacznie obniżyć rachunki za ogrzewanie. 

Oszczędności te mogą wynieść 

nawet 50%. Zyskamy też dodatkowe 

miejsce w kotłowni i po magazynie paliwa. 

Nowy kocioł zajmie niewiele miejsca, 

szczególnie jeśli wybierzemy urządzenie 

kompaktowe – z zabudowanym 

zbiornikiem c.w.u.. 

Tradycyjny gazowy 

na kondensat 

W niektórych przepadkach wymiana 

zużytego już kotła będzie po prostu 

konieczna, ze względu na jego zły stan 

techniczny. Stary kocioł atmosferyczny 

możemy wymienić na nowy z otwartą 

lub zamkniętą komorą spalania. Zyskamy 

nowe urządzenie, które w zależności 

od stanu poprzednika, przyniesie 

oszczędności w zużyciu gazu na poziomie 

ok. 5‐15%. Dla domu o powierzchni 

200 m 2 oszczędności te mogą wynieść 

od ok. 300 do 1000 zł w ciągu roku. 

Tak więc możemy niewiele zyskać 

na rachunkach, chociaż wybierając kocioł 

z zamkniętą komorą spalania zyskamy 

na bezpieczeństwie. 

34 


ogrzewanie O. 

Nowoczesny kocioł kondensacyjny, dzięki wyższej sprawności, od razu 

przyniesie spore oszczędności na kosztach ogrzewania i korzyści dla 

środowiska naturalnego. Fachowy Instalator 4 2014 35

O. 

ogrzewanie 

Znacznie większe oszczędności w zużyciu 

gazu zapewni wymieniana starego 

kotła atmosferycznego na kondensacyjny. 

Możemy spodziewać się oszczędności 

na poziomie 30 do 40%. Czyli dla 

domu 200 m 2 będzie to ok. 2000‐2700 zł 

na rok. Poziom oszczędności zależał będzie 

od stanu technicznego starego 

kotła i od zastosowanych rozwiązań 

w nowym kondensacyjnym. Bo im lepiej 

kocioł wykorzystuje energię paliwa 

w czasie codziennej eksploatacji, tym 

mniejsze będą rachunki za ogrzewanie. 

Węgiel na gaz 

W starszych budynkach często spotkamy 

kotły węglowe współpracujące 

z grzałką elektryczną, która ogrzewa 

wodę użytkową w okresie letnim. W takim 

układzie koszty paliwa i energii elektrycznej 

mogą być zbliżone do kosztów 

ogrzewania kotłem gazowym kondensacyjnym 

współpracującym z instalacją 

kolektorów słonecznych do c.w.u. Będą 

również zbliżone do kosztów granulatu 

węglowego spalanego w kotłach z podajnikiem. 

Często można usłyszeć od użytkowników 

kotłów węglowych, że podczas 

Fot.: Viessmann 

Fot.: Junkers 

FOT. 1. Nowoczesne kotły kondensacyjny zapewniają bezobsługowe i stosunkowo tanie ogrzewanie. 

Użytkownik zapłaci tym mniejsze rachunki za gaz im lepszej klasy jest urządzenie. 

silnych mrozów ustawiają na kotle 

temperaturę wody zasilającą grzejniki 

na poziomie 50‐60°C i to wystarcza 

do ogrzania domu. Nie są to odpowiednie 

temperatury dla kotła na paliwo 

stałe, ale za to idealne dla kondensacyjnego. 

Tak więc nawet stara 

instalacja o takich temperaturach pracy 

będzie idealnym rozwianiem dla 

nowego kotła gazowego, który praktycznie 

w całym okresie grzewczym 

będzie pracował z kondensacją – czyli 

wysoką sprawnością. 

Kocioł węglowy wymaga zaangażowania 

użytkownika w jego obsługę, która 

z biegiem lat może być coraz trudniejsza. 

Gaz ziemny będzie godną uwagi 

alternatywą dla węgla, jeśli ktoś chce 

przejść na bezobsługowe ogrzewanie 

i jednocześnie stosunkowo tanie 

w eksploatacji. Dla tych, którzy nie chcą 

zmieniać swoich przyzwyczajeń odpowiednim 

rozwiązaniem może być pozostawienie 

obecnego kotła i dołożenie 

do instalacji gazowego kondensacyjnego. 

Kocioł na paliwo stałe może być 

wtedy rezerwowym źródłem ciepła. 

FOT. 2. Kocioł kondensacyjny wyposażony w odpowiedni regulator to również możliwość 

podzielenia nowej instalacji (podzielenia budynku), na niezależne obiegi grzewcze i sterowanie 

każdym z osobna. 

Odprowadzenie spalin 

Wymieniając kocioł atmosferyczny 

na gazowy kondensacyjny, możemy 

wykorzystać istniejący komin przez 

włożenie do niego koncentrycznej 

rury spalinowo-powietrznej: LAS (Luft- 

-Abgas-System), inaczej nazywany SPS 

(Systemy Powietrzno-Spalinowe). Wentylator 

kotła kondensacyjnego odprowadza 

spaliny rurą wewnętrzną o średnicy 

60 mm i zasysa powietrze bezpośrednio 

z zewnętrz budynku rurą zewnętrzną 

100 mm. Przy opalaniu gazem ziemny 

możemy w ten sposób zrezygnować 

z kratki wentylacji nawiewnej do pomieszczenia 

kotłowni. 

36 


ogrzewanie O. 

O ile w kotłach atmosferycznym mieliśmy 

określoną minimalną wysokość 

jaką powinien mieć komin dla zapewnienia 

odpowiedniego ciągu, to dla kotła 

kondensacyjnego będziemy musieli 

sprawdzić czy system odprowadzenia 

spalin nie będzie za długi. Wówczas możemy 

zwiększyć jego średnicę z 60/100 

na np. 80/125 mm, lub wybrać kocioł 

z mocniejszym wentylatorem. 

System „rura w rurze” będzie dobrym 

rozwiązaniem, jeśli mamy bardzo zanieczyszczony 

czy zniszczony komin. Lub 

gdy, przy nienajlepszej jakości wykonania 

komina, chcemy zapobiec przedostawaniu 

się zanieczyszczeń do nowego 

kotła, np. elementów odpadającej 

zaprawy. 

Dodatkowa korzyść to możliwość 

przeniesienia nowego kotła w niemal 

dowolne miejsce w budynku. Jeśli 

nie ma w nim dostępu do komina, to 

odprowadzenie spalin i doprowadzenie 

powietrza do kotła, może odbywać się 

przez ścianę zewnętrzną budynku. Ale, 

tylko w domach jednorodzinnych i z kotłami 

o mocy grzewczej do 21 kW. 

Moc i sprawność kotła 

Starsze kotły gazowe, olejowe czy 

na paliwo stałe, mają często znacznie 

większą moc grzewczą niż potrzebuje 

budynek. Zwłaszcza jeśli ten został 

ocieplony. W kotłach atmosferycznych 

i z palnikami jednostopniowymi, zbyt 

duża moc kotła jest źródłem dodatkowych 

strat energii i większego zużycia 

paliwa. 

Nowy kocioł kondensacyjny można 

dobrać o mocy dopasowanej do zapotrzebowania 

na ciepło budynku. Dodatkowe 

oszczędności zapewnia modulowana 

praca palnika (nawet w zakresie 

od 10 do 100% mocy nominalnej kotła) 

i automatyczne dopasowanie jego 

mocy do aktualnych temperatur zewnętrznych 

(regulacja pogodowa). 

Niemal w całym zakresie swojej pracy, 

kocioł sam decyduje jaka moc grzewcza 

jest potrzebna w danej chwili żeby 

ogrzać dom. Rzadziej się przy tym załącza, 

co również wpływa na zmniejszenie 

zużycia gazu. 

W przypadku kotłów 2-funkcyjnych 

przepływowych i z zabudowanym 


Ze spalin kotła kondensacyjnego 

wykrapla się woda (kondensat), 

który trzeba odprowadzić do kanalizacji. 

Jeśli w pomieszczeniu 

kotłowni nie możemy zrobić grawitacyjnego 

odpływu kondensatu 

do kanalizacji, wówczas rozwiązaniem 

będzie zastosowanie 

zbiornika i pompy kondensatu. Po 

napełnieniu zbiornika załączy się 

pompa, która przetłoczy kondensat 

np. do wyższej położonej rury 

kanalizacyjnej. 

Fot.: Junkers 

zasobnikiem warstwowym c.w.u., 

o dostępnej ilości ciepłej wody decyduje 

moc grzewcza kotła. Dlatego, w niektórych 

przypadkach moc kotła będzie 

znacznie większa od zapotrzebowania 

na ciepło budynku. Nie wpłynie to znacząco 

na zużycie gazu, jeśli urządzenie 

ma możliwość ograniczenia maksymalnej 

mocy grzewczej na potrzeby 

centralnego ogrzewania. Tym samym, 

wyższa moc kotła będzie dostępna 

na c.w.u., a mniejsza, jaką ustawimy, 

na ogrzewanie domu. 

Ze spalin kotła kondensacyjnego wykrapla 

się woda (kondensat), który 

trzeba odprowadzić do kanalizacji. Jeśli 

w pomieszczeniu kotłowni nie możemy 

zrobić grawitacyjnego odpływu 

kondensatu do kanalizacji, wówczas 

rozwiązaniem będzie zastosowanie 

zbiornika i pompy kondensatu. Po napełnieniu 

zbiornika załączy się pompa, 

która przetłoczy kondensat np. do wyżej 

położonej rury kanalizacyjnej. 

Wydajność c.w.u. 

Wraz z modernizacją domu, zmienić 

się może jego funkcjonalność: doszła 

kolejna łazienka, małą wannę zastąpiono 

większą, itp. Obecny podgrzewacz 

c.w.u. np. 100 litrów, może być 

już niewystarczający i konieczny będzie 

większy, np. 200 litrowy. Większy 

może być potrzebny jeśli dodatkowo 

planowane jest zastosowanie kolektorów 

słonecznych do wspomagania 

ogrzewania c.w.u. 

Spośród wielu rozwiązań możemy wybrać 

kocioł gazowy kondensacyjny: 

2-funkcyjny przepływowy, stojący lub 

wiszący z zabudowanym zbiornikiem 

c.w.u. Alternatywą jest też typowe rozwiązanie, 

czyli kocioł jednofunkcyjny, 

który ogrzewa wodę w osobnym zbiorniku. 

O dostępnej ilości c.w.u. decyduje 

tutaj bezpośrednio pojemność zbiornika 

i temperatura wody jaka jest w nim 

utrzymywana. Większej pojemności 

FOT. 3. Wartym rozważenia rozwiązaniem może być ogrzewanie wody użytkowej przez pompę 

ciepła lub solary. Wówczas dodatkowa korzyść to praca kotła kondensacyjnego tylko na potrzeby 

ogrzewania domu, czyli z jeszcze wyższą sprawnością roczną. 


37

O. 

ogrzewanie 

Temperatura wody grzewczej [°C] 

Temperatura wody grzewczej [°C] 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

8030 

7010 

10 

Liczba dni w okresie grzewczym 

134 dni 62 dni 8 dni 

20 30 40 50 60 70 80 90 100 

Obciążenie kotła [%] 

50 

15 10 5 0 -5 -10 -15 -20 

Temperatura zewnętrzna [°C] 

40 

RYS. 301. Wykres temperatury wody na zasilaniu 

20 i powrocie instalacji grzewczych 

zaprojektowanych na 75/65 i 55/45°C, 

10 

10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 

w zależności od temperatury zewnętrznej; 


liczba dni w okresie grzewczym z określonymi 

temperaturami 15 10 5 – 0średnia -5 wieloletnia -10 -15 -20 dla 


Warszawy. 

Sprawność [%] 

60 

110 

105 

100 

95 

90 

85 

10 





RYS. 2. Przykładowe charakterystyki 

sprawności kotłów gazowych, w zależności 

od obciążenia. 

zbiornik będzie potrzebny jeśli mamy 

dużą wannę lub zakładamy, że np. dwa 

punkty poboru wody mogą być używane 

jednocześnie. 

Innym rozwiązaniem będzie ogrzewanie 

wody użytkowej przez pompę 

ciepła. Wówczas dodatkowa korzyść 

to praca kotła kondensacyjnego tylko 

na potrzeby ogrzewania domu, czyli 

z jeszcze wyższą sprawnością roczną. 

Do zbiornika pompy ciepła można 

podłączyć również kocioł gazowy, który 

może pełnić funkcję rezerwowego źródła 

ciepła. 

B 

C 

20 30 40 50 60 70 80 90 100 


15 10 5 0 -5 -10 -15 -20 


A - kocioł kondensacyjny 40/30°C 

B - kocioł kondensacyjny 75/60°C 

C - kocioł tradycyjny (z dolnym ograniczeniem 

temperatury wody kotłowej) 

A 

Instalacja 

Często stare instalacje wykonywane 

były jako otwarte – zabezpieczone 

otwartym naczyniem wzbiorczym, 

zlokalizowanym w najwyższym punkcie 

instalacji. Zdecydowana większość 

producentów wymaga, żeby kocioł 

kondensacyjny pracował w instalacji 

zamkniętej, wyposażonej w zawór bezpieczeństwa 

i przeponowe naczynie 

wzbiorcze. Tak więc, wymieniając stary 

kocioł trzeba będzie zamknąć instalację 

– usunąć otwarte naczynie wzbiorcze 

oraz zbędne orurowanie. 

Większość kotłów kondensacyjnych 

wyposażona jest już w zawór bezpieczeństwa 

i przeponowe naczynie 

wzbiorcze. Trzeba tylko sprawdzić czy 

naczynie ma odpowiednią pojemność. 

Jeśli będzie za małe, np. w starej instalacji 

o dużej objętości wody, wówczas 

na powrocie do kotła trzeba będzie dołożyć 

drugie. 

Woda w instalacji otwartej ma stały 

kontakt z powietrzem atmosferycznym. 

Zawiera dużo tlenu, który przy 

ogrzewaniu wody może się wytrącać 

i powodować zapowietrzanie instalacji. 

Sprzyja również gromadzeniu osadów 

na wewnętrznych powierzchniach rur 

i grzejników, które utrudniają przekazywanie 

ciepła i zwiększają opory przepływu 

wody grzewczej. Zanieczyszczenia 

mogą również gromadzić się w kotle 

Fot.: Junkers 


Stara instalacja, często o dużej 

pojemności wodnej, nie jest przeszkodą 

dla kotłów kondensacyjnych. 

Duży zład wody będzie pełnił 

funkcję akumulatora ciepła a 

niska temperatura wody powracającej 

do kotła sprawi że będzie on 

pracował z wysoką sprawnością. 

Jeżeli jednak pojemność instalacji 

przekracza 10 litrów/kW mocy 

grzewczej kotła, konieczne może 

być zastosowanie sprzęgła hydraulicznego. 

Bowiem, duża pojemność 

wodna instalacji to niebezpieczeństwo 

powrotu do kotła 

wody o zbyt niskiej temperaturze, 

która może prowadzić do kondensacji 

wody ze spalin i jej destrukcyjne 

działanie na kocioł. 

pogarszając sprawność jego pracy, 

a w skrajnych przypadkach powodując 

jego uszkodzenie. 

Przy wymianie kotła powinniśmy sprawdzić 

jaki jest stan instalacji i czy nie trzeba 

jej wymienić. Jeśli zostawiamy, warto 

ją wyczyścić chemicznie i zabudować 

filtry, żeby nieusunięte zanieczyszczenia 

nie dostawały się do nowego kotła. 

Lepszej klasy filtry, łatwe do czyszczenia, 

skutecznie wychwycą zanieczyszczenia 

i będą łatwe w obsłudze. 

FOT. 4. Wiszący kocioł kondensacyjny z wbudowanym zasobnikiem warstwowym to doskonałe 

rozwiązanie dla użytkowników, którym brak miejsca nie pozwala na montaż kotła jednofunkcyjnego 

oraz zasobnika c.w.u. 

38 


ogrzewanie O. 

Stara instalacja, często o dużej pojemności wodnej, nie jest 

przeszkodą dla kotłów kondensacyjnych. Duży zład wody 

będzie pełnił funkcję akumulatora ciepła, a niska temperatura 

wody powracającej do kotła sprawi że będzie on pracował 

z wysoką sprawnością. 

Inaczej z kotłami tradycyjnymi – jeśli pojemność instalacji 

przekracza np. 10 litrów/kW mocy grzewczej kotła, konieczne 

może być zastosowanie sprzęgła hydraulicznego. Bowiem, 

duża pojemność wodna instalacji to niebezpieczeństwo powrotu 

do kotła wody o zbyt niskiej temperaturze, która może 

prowadzić do kondensacji wody ze spalin i jej destrukcyjne 

działanie na kocioł. 

Niezależnie od tego czy zdecydujemy się na pozostawienie 

starej instalacji czy jej wymianę, rury powinny zostać zaizolowanie 

cieplne. 

Kocioł kondensacyjny to również prostsza kotłownia bo nie 

wymaga ochrony przed zbyt niską temperatura wody grzewczej. 

Nie potrzebne są więc zawory mieszające 4-drogowe. 

A do zasilania ogrzewania może wystarczyć pompa 

zabudowana w nowym kotle. Tak więc, zbędny osprzęt wyposażenia 

kotłowni można po prostu usunąć. 

Kocioł kondensacyjny wyposażony w odpowiedni regulator 

to również możliwość podzielenia nowej instalacji (podzielenia 

budynku), na niezależne obiegi grzewcze i sterowanie 

każdym z osobna. Może być to źródłem dodatkowych 

oszczędności, bo możemy dopasować ilość dostarczanego 

ciepła do rytmu życia mieszańców. 

REKLAMA 

Grzejniki 

Kotły kondensacyjne pracują z najwyższą sprawnością 

przy dodatnich temperaturach zewnętrznych (przy małym 

obciążeniu). A takich dni w sezonie grzewczym jest zdecydowana 

większość. Nawet w instalacji grzejnikowej zaprojektowanej 

na normalną temperaturę wody grzewczej 

(np. 70/55°C), kocioł kondensacyjny przez zdecydowanie 

większą część okresu grzewczego (ponad 90%), będzie 

pracował z wysoką sprawnością zapewniając niskie koszty 

ogrzewania. Znaczne przewymiarowanie grzejników 

jest niepotrzebne, chyba że inwestor planuje w niedalekiej 

przyszłości przejść na pompę ciepła. 

Duże grzejniki podniosą koszt modernizacji instalacji a dodatkowe 

oszczędności na kosztach ogrzewania jakie dzięki 

nim uzyskamy będą niewspółmierne do kosztów inwestycji, 

bo wyniosą zaledwie ok. 3% w ciągu roku [źródło: „Kompendium 

wiedzy, ogrzewnictwo, klimatyzacja, ciepła woda, 

chłodnictwo”, Recknagel, Sprenger, Schramek. Omni Scala 

sp. z o.o., Wrocław 2008]. 

Nowoczesne kotły kondensacyjny znakomicie sprawdzają się 

w nowych jak i modernizowanych budynkach. Zapewniają 

bezobsługowe i stosunkowo tanie ogrzewanie. Użytkownik 

zapłaci tym mniejsze rachunki za gaz im lepszej klasy jest urządzenie. 

Nowoczesny kocioł kondensacyjny, dzięki wyższej 

sprawności, od razu przyniesie spore oszczędności na kosztach 

ogrzewania i korzyści dla środowiska naturalnego. 

Krzysztof Gnyra 


39

O. 

ogrzewanie 

Ciepła woda z powietrza, 

czyli o powietrznych pompach ciepła 

do c.w.u. 

Znacznie wyższe sprawności przy niższej temperaturze dolnego źródła, 

możliwość przygotowywania c.w.u., technologia inwerterowa, zdalne 

sterowanie - można śmiało powiedzieć, że ostatnich kilka lat należało 

do powietrznych pomp ciepła. 

Fot.: Immergas 

FOT. 1. Dzięki wbudowanej dodatkowej wężownicy powietrzne pompy ciepła do c.w.u. mogą współpracować z dodatkowym źródłem 

ciepła, w tym też z kolektorami słonecznymi. 

40 


ogrzewanie O. 

Usprawnienia opracowane przez producentów 

sprawiły, że powietrzne 

pompy ciepła stają się poważną konkurencją 

dla pozostałych rodzajów pomp 

– przekonują do siebie już nie tylko 

stosunkowo niską ceną i praktycznie 

zerowymi kosztami związanymi z montażem. 

Osiągnięto znacznie wyższy 

współczynnik sprawności oraz niższą 

graniczną dolną temperaturę pracy 

urządzenia, która jeszcze nie tak dawno 

wynosiła -10°C, a obecnie już -25°C. 

Urządzenia mogą wykorzystywać energię 

zgromadzoną w powietrzu otoczenia, 

powietrzu z pomieszczenia lub też 

odprowadzanym z instalacji ogrzewania 

lub chłodzenia. Pompy ciepła pozwalające 

na podgrzewanie wody użytkowej 

to często urządzenia typu monoblok, 

czyli wyposażone w zasobnik c.w.u. 

(niektóre wymagają zainstalowania 

oddzielnego zbiornika), z kolei pompy 

wykorzystywane tylko do celów grzewczych 

składają się najczęściej z jednostki 

wewnętrznej i zewnętrznej (split). Urządzenia 

typu monoblok w jednej obudowie 

mają skraplacz, parownik, sprężarkę, 

zawór rozprężny, a niejednokrotnie także 

pompę obiegową czynnika grzewczego, 

a swoim wyglądem w zasadzie 

nie odróżniają się od pozostałych sprzętów 

gospodarstwa domowego. Estetyka 

wykonania i wyposażenie w wyświetlacz 

LCD sprawiają, że możemy 

zamontować je nawet w kuchni. 

Mimo zauważalnego rozwoju w branży 

powietrznych pomp, największym mankamentem 

urządzeń pozostaje duża 

zależność od temperatury powietrza 

(choć czynniki atmosferyczne nie wpływają 

na ich pracę). Co prawda, produkcja 

ciepła jest możliwa nawet przy -25°C, nie 

możemy jednak mówić o bardzo wysokiej 

sprawności – przy ok. -10°C współczynnik 

COP spada do ok. 2/3. Może 

rodzić to konieczność zastosowania 

dodatkowego źródła ciepła. Z drugiej 

strony współpraca powietrznej pompy 

ciepła np. z kotłem elektrycznym, gazowym 

lub olejowym pozwala na redukcję 

kosztów ogrzewania o 60%. Przed 

zakupem konkretnego modelu należy 

sprawdzić, czy jest on przystosowany 

do danego systemu grzewczego – urządzenia 

niektórych producentów mogą 

Fot.: Nibe-Biawar 

Fot.: Stiebel Eltron 

FOT. 2. Kompaktowe pompy ciepła swoim wyglądem przypominają pozostałe sprzęty 

gospodarstwa domowego. Nie musimy ich więc „chować” w pomieszczeniu gospodarczym 

czy kotłowni. 

FOT. 3. Pompy ciepła typu monoblok posiadają wbudowany zasobnik c.w.u. 


41

O. 

ogrzewanie 

funkcjonować jedynie w układzie niskotemperaturowym. 

Dobór pompy 

Dobór powietrznej pompy ciepła 

do podgrzewania wody użytkowej zależy 

od czynników indywidualnych. 

Średnio zużycie ciepłej wody (o temperaturze 

ok. 45°C) na osobę wynosi od 30 

do 60 l, zbiornik o pojemności 120‐240 l 

powinien więc wypełnić zapotrzebowanie 

czteroosobowej rodziny. Pompy ciepła 

z wbudowanym zbiornikiem c.w.u. 

posiadają najczęściej zasobnik o pojemności 

do 200 l. Jeśli inwestor stwierdzi, 

że to niewystarczająco, zamiast 

kompaktowej jednostki wewnętrznej 

z wbudowanym zbiornikiem c.w.u., 

z d a n i e m 

E K S P E R T A 


Zastosowanie technologii inwerterowej 

umożliwia pracę 

pompy ze zmienną mocą, w zakresie 

25‐100%, co oznacza dostosowanie 

procesu do aktualnego 

zapotrzebowania na ciepło i osiągnięcie 

pożądanej temperatury 

w znacznie krótszym czasie, a także 

– zmniejszenie zużycia energii 

elektrycznej przy zachowaniu wysokiej 

sprawności urządzenia. 

sterownikiem oraz grzałką elektryczną, 

zastosowanie znajdzie oddzielny zbiornik 

o większej pojemności, np. 300 l, 

z grzałką zanurzeniową oraz osobnym 

sterownikiem systemu. W drugim przypadku, 

dobierając podgrzewacz, należy 

wziąć pod uwagę także moc pompy 

ciepła. Podczas dokonywania obliczeń 

oraz szacowania dodatkowej mocy 

grzewczej pompy ciepła na c.w.u. można 

przyjąć, że na 1 osobę przypada 

200‐250 W – czyli przy 4 osobach jest 

to 1000 W (1 kW). Tę wartość (1 kW) należy 

dodać do całkowitej wartości zapotrzebowania 

budynku na moc cieplną. 

Pompa powietrzna znajdzie zastosowanie 

również w podgrzewaniu wody 

do jacuzzi i basenie (szczególnie w basenie 

zewnętrznym użytkowanym w sezonie 

letnim – wtedy nie ma potrzeby 

uwzględniania dodatkowego zapotrzebowania 

na moc). 

Pompy ciepła a kolektory słoneczne 

Kamil Rdzanek, 

specjalista ds. technicznych w firmie Immergas 

Odnawialne źródła energii cieszą się obecnie bardzo dużym 

zainteresowaniem i są coraz powszechniej i chętniej 

stosowane. Jednym z popularniejszych rozwiązań dostępnych 

na rynku są kolektory słoneczne. System ten jest 

bardzo uniwersalny, efektywny, wydajny, o stosunkowo 

niskich kosztach w eksploatacji i możliwości uzyskiwania 

wysokich temperatur. Dla pełnego wykorzystania musi 

zostać spełnionych kilka istotnych warunków, jak odpowiednie 

nasłonecznienie, niskie zachmurzenie lub najlepiej 

jego brak. Dodatkowo wybrane miejsce montażu kolektorów 

słonecznych nie powinno być zacieniane przez 

wysokie drzewa, a samą instalację należy ukierunkować 

na odpowiednią stronę świata. Jeżeli nie uda się spełnić 

tych warunków, alternatywą dla kolektorów słonecznych 

są pompy ciepła typu powietrze-woda do produkcji 

c.w.u. W określonych sytuacjach pompy ciepła mogą być 

rozwiązaniem tańszym w porównaniu z zestawem solarnym 

o mniej skomplikowanej instalacji. Pompy ciepła 

mogą być zastosowane zarówno w nowobudowanych 

instalacjach, jak i tych już istniejących jako uzupełnienie 

systemu z kotłem gazowym, olejowym czy stałopalnym. 

Urządzenia tego typu pracują z wysoką wydajnością, 

ponieważ czynniki zewnętrze takie jak warunki atmosferyczne 

czy pora dnia nie wpływają na ich pracę w tak 

dużym stopniu jak na pracę kolektorów słonecznych. 

Na wydajność wpływa jedynie temperatura powietrza zasysanego 

– im będzie ona wyższa, tym efektywność pracy 

pompy ciepła będzie większa. Przykładem mogą być 

pompy ciepła IMMERWATER firmy Immergas, które mogą 

pracować w bardzo szerokim zakresie temperatur powietrza 

zasysanego: od -30°C do +43°C. Nie można zapomnieć 

również o możliwości wykorzystania pomp ciepła 

do chłodzenia pomieszczeń w upalne dni. Pompa ciepła 

podczas pracy „wyrzuca” zimne powietrze, które możemy 

skierować do wybranego pomieszczenia podnosząc tym 

samym komfort cieplny. 

Podsumowując, zarówno system solarny, jak i pompa 

ciepła mają swoje wady i zalety. Co ważne, obydwa zastosowane 

rozwiązania zastosowane w jednym układzie, 

mogą się wzajemnie uzupełniać. Oczywiście, pompy ciepła 

do produkcji c.w.u. dzięki wbudowanej dodatkowej 

wężownicy o powierzchni wymiany ciepła 0,7 m 2 mogą 

współpracować z dodatkowym źródłem ciepła, w tym też 

z kolektorami słonecznymi. O tym, które z przedstawionych 

rozwiązań wybierzemy, powinny decydować potrzeby 

indywidualne, usytuowanie domu, specyfikę architektury 

i możliwości zastosowania systemu solarnego lub 

pompy ciepła. 

42 


ogrzewanie O. 

Fot.: Zymetric 

Po oszacowaniu zapotrzebowania 

na ciepło możemy przystąpić do doboru 

pompy. Moc grzewcza urządzenia 

musi pokrywać w 100% zapotrzebowanie 

na ciepło w punkcie biwalentnym – 

jeśli do czynienia mamy z pracą w układzie 

biwalentnym, czyli taki, w którym 

pompa pracuje do pewnej temperatury 

zewnętrznej, np. – 8°C. Poniżej punktu 

biwalencji, czyli gdy temperatura spadnie 

poniżej danego poziomu, działanie 

pompy wspomaga inne źródło grzewcze. 

Istotną kwestią jest takie zaprojektowanie 

systemu, aby jak najwięcej 

energii czerpał z głównego źródła 

ciepła, a jak najmniej z dodatkowego, 

np. grzałki elektrycznej. 

FOT. 4. Powietrzna pompa ciepła może korzystać z powietrza w pomieszczeniu lub pobieranego 

z zewnętrznego otoczenia. 

Artur Radomski, 

ekspert z firmy Zymetric: 

Na powietrze 

Jak działają tego typu urządzenia? 

Do wymiennika ciepła w pompie powietrze 

doprowadzane jest przez wentylator. 

Dzięki temperaturze powietrza 

w wymienniku dochodzi do odparowania 

czynnika chłodzącego obiegu pompy 

– w urządzeniach powietrze/woda 

jest to najczęściej R134A. Otrzymany 

w ten sposób gaz jest następnie sprężany 

przez sprężarkę, dochodzi do wzro- 

z d a n i e m 


W Europie notuje się silną tendencję wzrostową instalacji 

hybrydowych łączących kocioł kondensacyjny i pompę ciepła 

typu powietrze/woda. 

Czy jest to ekonomicznie uzasadnione połączenie? 

Instalacje tego typu mają na celu zapewnienie odpowiedniej 

temperatury zasilania instalacji grzewczej w okresach 

niskich temperatur, a kocioł kondensacyjny jest systemem 

wspomagającym pompę ciepła. Sens stosowania kotła 

kondensacyjnego pojawia się w przypadku temperatur 

powietrza poniżej -5°C, gdyż koszt wytworzenia energii 

cieplnej w porównaniu do pompy ciepła jest nieznacznie 

niższy. Należy mieć na uwadze ilość godzin o temperaturze 

poniżej -5°C, która dla Warszawy stanowi jedynie 

6% okresu grzewczego. Decydując się na zastosowanie 

kotła kondensacyjnego miejmy na uwadze, że oprócz 

opłat za gaz, który zużyjemy, będziemy płacić stałą opłatę 

abonamentową za gotowość dostarczenia gazu przez 

gazownię, nawet gdy gazu nie będziemy używać – wynosi 

ona ok. 35 PLN miesięcznie. Kiedy decydujemy się na pompę 

ciepła, instalacja hybrydowa nie jest ekonomicznie 

uzasadniona, gdyż okres pracy kotła kondensacyjnego 

w okresie grzewczym jest zbyt krótki. Na rynku dostępne 

są pompy ciepła firmy Mitsubishi Electric w technologii 

Zubadan, które zapewniają stałą wydajność grzewczą 

do temperatury powietrza zewnętrznego -15°C oraz pracują 

poniżej temperatur powietrza zewnętrznego -25°C 

przy zapewnieniu wysokiej ekonomiki użytkowania, wykluczając 

konieczność stosowania innego źródła ciepła. 


43

O. 

ogrzewanie 

stu temperatury. Czynnik chłodniczy 

zostaje transportowany do skraplacza, 

w nim dochodzi do wymiany ciepła 

i przekazania go do zbiornika c.w.u. 

Zainteresowanie powietrznymi pompami 

ciepła, których główna funkcja 

to produkcja c.w.u., jest coraz większe. 

Co ciekawe, tego typu urządzenia mogą 

wykorzystywać powietrze obiegowe, 

tzn. zawarte w pomieszczeniu, w którym 

zamontowana jest pompa ciepła 

lub doprowadzane kanałami z pomieszczeń, 

w których występuje tzw. ciepło 

odpadowe, jak pralnia czy suszarnia 

(albo też powietrze zewnętrzne). Dzięki 

temu instalacja staje się niezależna 

od temperatury i warunków pogodowych 

na zewnątrz. Pompy do c.w.u. 

zasilane powietrzem wentylacyjnym 

Fot.: Danfoss 

FOT. 5. Oferta producentów jest bardzo szeroka. Na rynku znajdziemy urządzenia z wbudowanym 

lub oddzielnym zbiornikiem oraz o różnych poziomie zautomatyzowania. 

z d a n i e m 


Powietrzne pompy ciepła – coraz lepsze 

Michał Mika 

Kierownik Produktu, Odnawialne Źródła Energii, Danfoss Poland 

Powietrzne pompy ciepła montowane na zewnątrz budynku 

cieszą się coraz większą popularnością, chociaż 

jeszcze 5 lat temu charakteryzowała je wyraźnie niższa 

efektywność energetyczna mierzona współczynnikiem 

COP (Coefficient of Performance) w porównaniu do pomp 

gruntowych. Częstym problemem był zbyt wysoki i dokuczliwy 

poziom dźwięku oraz bariera mentalna. Stosowanie 

pomp powietrznych w budynku wymagało przygotowania 

dużych otworów w ścianie, przez które były 

prowadzone kanały powietrzne. W przypadku rozwiązań 

z odzyskiem ciepła na zewnątrz budynku elektronika 

sterująca zintegrowana z pompą ciepła była narażona 

na niekorzystne działanie czynników atmosferycznych 

i krótszą żywotność. Dzisiejsze technologie, zastosowane 

w powietrznych pompach ciepła pozwalają im pracować 

w bardzo szerokim zakresie temperatur -20°C do + 45°C 

i osiągają wysokie współczynniki COP (nawet ponad 4). 

Tak dobry wynik można porównać do parametrów osiąganych 

przez gruntowe pompy ciepła. Obecnie, powietrzne 

pompy ciepła działają na zasadzie bezpośredniego 

odparowania czynnika chłodniczego w pompie ciepła 

stojącej na zewnątrz i posiadającej elektronikę zabezpieczającą 

przed niekorzystnym działaniem czynników 

atmosferycznych. Oprócz tego, kluczowym elementem 

mającym wpływ na poziom efektywności pracy pompy 

ciepła jest dopracowany i zoptymalizowany układ chłodniczy, 

który pozwoli odzyskać maksymalną ilość odnawialnej 

energii słonecznej z powietrza przy możliwie 

najmniejszym udziale energii elektrycznej. Energię słoneczną 

pobiera się bezpośrednio z otaczającego powietrza, 

poprzez wymiennik ciepła umieszczony na zewnątrz 

budynku i współpracujący z pompą ciepła. Dźwięk jest 

kolejnym z kluczowych kryteriów wyboru powietrznej 

pompy ciepła, bowiem w wielu krajach europejskich 

obowiązuje norma emisji dźwięku. Obecnie konstrukcja 

nośna pompy tzw. rama, obudowa i rozmieszczenie poszczególnych 

komponentów zostały tak zaprojektowane, 

aby zminimalizować poziom dźwięku pochodzący z pracy 

układu chłodniczego, sprężarki i wentylatora. Zalety 

stosowania powietrznej pompy ciepła to niewątpliwie 

niski koszt inwestycyjny, niezależność od powierzchni 

działki i rodzaju gruntu, łatwość montażu czy możliwość 

zastosowania przy modernizacji budynków. 

44 


ogrzewanie O. 

Fot.: Vaillant 

FOT. 6. Instalacja stała się niezależna od temperatury i warunków pogodo wych na zewnątrz. 

stanowią poważną konkurencję dla 

rekuperatorów, także w domach pasywnych 

– przez cały rok pracują z taką 

samą sprawnością, podczas gdy sprawność 

centrali wentylacyjnych z rekuperatorem 

maleje wraz ze spadkiem różnicy 

temperatur pomiędzy powietrzem 

nawiewanym a wywiewanym. 

„Zużyte” powietrze, tzn. to, którego energia 

została wykorzystana do podgrzania 

wody użytkowej, może zostać wykorzystane 

do chłodzenia budynku podczas 

upałów – po zastosowaniu specjalnego 

przyłącza kierunkowego. Trójnik z przepustnicą 

umożliwia kontrolowane kierowanie 

zimnego powietrza z pompy 


Zainteresowanie powietrznymi 

pompami ciepła, których główna 

funkcja to produkcja c.w.u., jest 

coraz większe. Co ciekawe, tego 

typu urządzenia mogą wykorzystywać 

powietrze obiegowe, tzn. 

zawarte w pomieszczeniu, w którym 

zamontowana jest pompa 

ciepła lub doprowadzane kanałami 

z pomieszczeń, w których 

występuje tzw. ciepło odpadowe, 

jak pralnia czy suszarnia (albo też 

powietrze zewnętrzne). 

do pomieszczenia lub na zewnątrz, jeśli 

aktualnie nie potrzebujemy chłodzenia. 

Zamiast niego możemy użyć zwykłego 

trójnika, a w pomieszczeniach zainstalować 

anemostaty na zakończeniach 

przewodów, co pozwoli na regulację 

przepływu powietrza. 

Nowoczesne urządzenia 

Co ponadto? Podobnie jak w przypadku 

pomp bazujących na innego rodzaju 

dolnym źródle ciepła, również tu zastosowanie 

znajduje technologia inwerterowa. 

Wykorzystanie technologii inwerterowej 

umożliwia pracę pompy 

ze zmienną mocą, w zakresie 25‐100%, 

co oznacza dostosowanie procesu 

do aktualnego zapotrzebowania 

na ciepło i osiągnięcie pożądanej temperatury 

w znacznie krótszym czasie, 

a także – zmniejszenie zużycia energii 

elektrycznej przy zachowaniu wysokiej 

sprawności urządzenia. 

Warto zwrócić uwagę również na rozwiązania 

pozwalające na współpracę 

pompy powietrznej w zintegrowanym 

systemie z innymi źródłami ciepła, jak 

kocioł grzewczy, kolektory słoneczne, 

grzałka elektryczna, inne pompy ciepła, 

a nawet osuszacz powietrza. Inteligentny 

sterownik analizuje aktualne 

warunki atmosferyczne oraz panujące 

we wnętrzu, a także zapotrzebowanie 

na ciepło budynku w danej chwili, dbając 

o jak najbardziej ekonomiczne działanie 

układu. Steruje poszczególnymi 

źródłami ciepła tak, aby osiągnąć konfigurację 

o najmniejszym zużyciu energii 

elektrycznej, oblicza koszt zużycia gazu 

(lub innego paliwa, którym zasilany jest 

kocioł) i wyznacza odpowiednią temperaturę 

zasilania. 

Wiele usprawnień wdrażanych przez 

producentów dotyczy łatwiejszej, intuicyjnej 

obsługi pompy. Użytkownik 

nie musi sam ustawiać parametrów czy 

programować urządzenia, wystarczy, 

że wybierze jedną z podpowiedzianych 

funkcji, np. pracy ekonomicznej, „wakacyjnej” 

lub też funkcję automatycznego 

wygrzewu antybakteryjnego czy 

cyklu czasowego do przygotowania 

ciepłej wody. Poza tym nowoczesne 

systemy sterowania i kontroli pozwalają 

na sprawdzenie pracy pompy oraz 

ustawienie jej parametrów zdalnie, czyli 

w zasadzie z każdego miejsca na ziemi. 

Wystarczy dostęp do Internetu, komputer 

lub smartphone. 

Iwona Bortniczuk 

Na podstawie materiałów firm: 

Nibe-Biawar, Immergas, Stiebel Eltron, 

Danfoss, Vaillant 


45

O. 

ogrzewanie 

PYTANIA CZYTELNIKÓW 

Komfortowy nadmuch 

Do jakich pomieszczeń nadają się najlepiej? Gdzie je montować? Czy tylko grzeją 

czy mogą również chłodzić? Jak o nie dbać? Poniżej odpowiadamy na najczęściej 

zadawane pytania dotyczące nagrzewnic nadmuchowych. 

1. W jakich obiektach najlepiej 

sprawdzi się wodna nagrzewnica 

nadmuchowa? 

Wodne nagrzewnice nadmuchowe 

przeznaczone są do ogrzewania 

i chłodzenia pomieszczeń 

o dużej kubaturze. Najczęściej 

stosowane są w hipermarketach, 

halach sportowych, wystawowych, 

targowych, magazynach 

czy garażach. Krótko mówiąc 

– używa się ich, gdy chcemy 

w szybki i skuteczny sposób zapewnić 

odpowiedni komfort 

cieplny w pomieszczeniach o dużej 

kubaturze. 

EKSPERCI 

FACHOWEGO INSTALATORA 

Grzegorz Perestaj 

FLOWAIR 

Wojciech Lew Kiedrowski 

VTS EUROHEAT 

Artur Radomski 

NABILATON 

2. Jakie są kryteria doboru 

wodnej nagrzewnicy nadmuchowej 

do danego pomieszczenia? 

Kryterium w zasadzie jest jedno 

– nagrzewnica (lub grupa nagrzewnic) 

ma spełniać wymagania 

inwestora dotyczące wysokości 

temperatury w obiekcie, 

spełniając jednocześnie wszelkie 

normy – zarówno te techniczne, 

jak i dotyczące komfortu cieplnego 

w danym rodzaju pomieszczeń. 

Kryterium doboru 

nagrzewnicy są więc konkretne 

potrzeby i możliwości techniczne 

obiektu. 

Grzegorz Perestaj z firmy Flowair 

wyjaśnia: – Podstawowym 

kryterium doboru nagrzewnicy 

jest bilans cieplny pomieszczenia. 

Na podstawie obliczeniowych 

strat ciepła dobierana jest odpowiednia 

moc grzewcza urządzeń. 

Przy doborze aparatów należy 

Fot.: Nabilaton 

FOT. 1. Wodne nagrzewnice nadmuchowe najczęściej stosowane są w miejscach gdzie 

oprócz ogrzewania lub chłodzenia powietrza niezbędna jest jego cyrkulacja w celu szybkiego 

uzyskania optymalnej temperatury w całej kubaturze pomieszczenia. 

46 


ogrzewanie O. 

Fot.: Zehnder 

FOT. 2. Ogrzewanie nadmuchowe jest najefektywniejszą metodą ogrzewania obiektów średnio- i wielkokubaturowych. 

również zwracać uwagę na temperaturę 

nawiewanego powietrza – zbyt wysoka 

będzie niekorzystnie wpływać na komfort 

użytkowników, zbyt niska może powodować 

powstawanie stref niedogrzanych 

w pomieszczeniu. Aby zapewnić odpowiednie 

szybkie dogrzanie pomieszczenia 

należy dobrać taką ilość nagrzewnic 

by ich sumaryczna wydajność zapewniała 

3 do 4 krotności wymiany powietrza. 

Prawidłowy dobór zaczyna się od określenia 

zapotrzebowania cieplnego. Kolejnym 

krokiem ważnym w doborze jest 

temperatura czynnika grzewczego jaki 

będzie generowało źródło ciepła oraz 

docelowa temperatura jaka ma panować 

w obiekcie. Mając te dane możemy 

w odniesieniu do parametrów technicznych 

aparatów dobrać moc grzewczą 

poszczególnych nagrzewnic dla określonych 

wydatków wentylatorów. 

Wojciech Lew Kiedrowski z VTS EURO- 

HEAT dodaje: – W zależności od przeznaczenia 

obiektu ważnym aspektem 

jest prędkość przepływającego powietrza, 

czyli bieg pracy wentylatora i rodzaj 

wymiennika, który dobierany jest w zależności 

od temperatury czynnika grzewczego. 

Im temperatura czynnika wyższa 

tym częściej stosuje się wymienniki 

o mniejszej rzędowości. Przy temperaturach 

czynnika poniżej 70/50°C sugeruje 

się stosowanie nagrzewnic z wymiennikiem 

dwurzędowym. 

Ostatnią ważną kwestią jest przeznaczenie 

obiektu i wysokość montażu. Jeśli jest 

to np. pomieszczenie handlowo-usługowe 

to prędkość pracy wentylatora musi być 

stosunkowo niska, aby hałas generowany 

przez urządzenie nie zakłócał komfortu 

pracy osób znajdujących się w pobliżu. 

3. Jaki jest zakres mocy energii pobieranej 

przez te urządzenia? 

Ilość energii pobieranej przez nagrzewnicę 

jest w największym stopniu uzależniona 

od mocy stosowanego w niej 

wentylatora, a w zasadzie od tego, z jaką 

mocą wentylator ten w danym momencie 

pracuje. Wentylatory stosowane 

w nagrzewnicach mają bowiem 

moc regulowaną – im większe zapotrzebowanie 

na ciepłe powietrze – tym 

wyższy bieg wentylatora, czyli pracuje 

on z większą mocą pobierając jednocześnie 

więcej energii. 

Wentylatory nagrzewnic przetłaczają 

masy powietrza – w dużych pomieszczeniach 

powyżej 5000 m³/h. Nagrzewnice 

potrzebują wówczas odpowiednio 

dobranego wentylatora o adekwatnej 

mocy silnika, by mógł on sprostać oporom 

przepływu powietrza na wymienniku 

i zapewnić jak największy zasięg. 

Warto zwrócić tu uwagę na dwie rzeczy 

– po pierwsze, produkowane dziś 

urządzenia pracują z dużą sprawnością, 

są więc o wiele bardziej oszczędne niż 

te, które wyprodukowano kilka czy kilkanaście 

lat temu. W nowoczesnych 

rozwiązaniach ogrzewania nadmuchowego 

coraz bardziej popularne i pożądane 

przez klientów są energooszczędne 

silniki z silnikiem elektronicznie 

komutowanym EC. Przy zachowaniu 

takiej samej charakterystyki pracy jak 

wentylatora AC, pobór mocy wentylatorów 

EC jest mniejszy nawet o 40%. 


47

O. 

ogrzewanie 

Fot.: Nabilaton 

FOT. 3. Wysokość montażu nagrzewnicy zależy od wysokości budynku, strefy jaką 

ma obsługiwać nagrzewnica oraz od wymaganego natężenia przepływu powietrza. 

W celu uzyskania odpowiednich parametrów stosuje się również nakładki na wylot 

powietrza z nagrzewnicy. 

4. Na jakiej wysokości powinna być 

montowana nagrzewnica? 

Artur Radomski z firmy Nabilaton radzi: 

– Wysokość montażu zależy od wysokości 

budynku, strefy jaką ma obsługiwać nagrzewnica 

oraz od wymaganego natężenia 

przepływu powietrza. W celu uzyskania 

odpowiednich parametrów stosuje 

się również nakładki na wylot powietrza 

z nagrzewnicy (np.: anemostatyczna lub 

kierunkowa). 

W zależności od rodzaju i przeznaczenia 

obiektu urządzenia mogą być montowane 

na ścianie i pod stropem. Najlepsza 

dystrybucja powietrza zapewniona 

jest gdy nagrzewnica zostanie naściennie 

zamontowana na wysokości 2,5 ÷ 

5 m. Dopuszczalna wysokość montażu 

naściennego to 8 m, jednak przy tak 

wysokich pomieszczeniach zaleca się 

zastosowanie destratyfikatorów, które 

przeciwdziałają gromadzeniu się ciepłego 

powietrza pod stropem. Rozwiązaniem 

jest tu instalacja urządzeń zarówno 

na ścianie jak i pod stropem – nagrzewnice 

zamontowane pod stropem pełnią 

wtedy funkcje destratyfikatorów, dzięki 

czemu nie ma konieczności wyposażania 

obiektu w dodatkowe urządzenia. 

Aby skutecznie rozprowadzić ciepło 

najczęściej nagrzewnice pod stropem 

montuje się od wysokości 7 do 12 m. 

5. Czy nagrzewnice można wieszać 

w różnych pozycjach, również 

na suficie? 

Większość nagrzewnic można montować 

w różnych pozycjach, zarówno 

Fot.: Flowair 

na ścianach, jak i pod sufitem pomieszczeń. 

Jednakże korzystniejszym rozwiązaniem 

jest montaż naścienny nagrzewnic 

i wspomaganie ich pracy przez 

zastosowanie destratyfikatorów, które 

zbijają ciepłe powietrze ze strefy podstropowej 

do strefy przebywania ludzi. 

Taki montaż wynika z tego, że najbardziej 

korzystnym rozkładem temp. 

w pomieszczeniu jest gdy temp. 

w wyższych partiach jest niższa. Dlatego 

umieszczanie źródła ciepła podstropowo 

już może powodować dyskomfort. 

Oczywiście często montuje 

się tak nagrzewnice gdyż konstrukcja 

obiektu nie pozwala na inne rozwiązanie 

ale nie znaczy to, że jest to rozwiązanie 

zalecane. 

Ponadto ciepłe powietrze ma mniejszą 

gęstość i dlatego dużo trudniej 

jest dostarczyć go w przypadku nagrzewnic 

montowanych podstropowo. 

Siła ciężkości przeciwdziała sile 

nawiewanego powietrza zmniejszając 

zasięg. I dlatego w wysokich halach, 

nie zalecany jest montaż podstropowy 

gdyż jest dużo trudniej dostarczyć 

FOT. 4. Nowe nagrzewnice wodne w obudowie z EPP (spieniony polipropylen) są wyjątkowo 

lekkie, a ich konstrukcja jest bardzo wytrzymała na uszkodzenia mechaniczne. 

48 


ogrzewanie O. 

ciepłe powietrze do strefy przebywania 

ludzi. 

Grzegorz Perestaj z firmy Flowair: – 

Aby ułatwić zamontowanie urządzeń 

oraz umożliwić zmianę ich położenia 

wykorzystuje się obrotowe konsole 

montażowe, które umożliwiają łatwy 

i estetyczny montaż aparatów praktycznie 

w każdym miejscu: na wąskich 

słupach, ścianach a także podstropowo. 

Umożliwiają one obrót urządzenia 

wokół osi a także montaż pod różnymi 

kątami do przegrody. 

6. Czy strumień wytwarzanego przez 

nagrzewnicę ciepłego powietrza 

(jego siłę, kąt padania, kierunek) 

można dowolnie regulować? 

Wojciech Lew Kiedrowski z firmy VTS 

EUROHEAT tłumaczy: – Sterowanie strumieniem 

powietrza generowanym przez 

nagrzewnicę jest możliwe. W wysokiej 

klasy urządzeniach istnieje możliwość obrotu 

urządzenia na konsoli o kąty +/- 60° 

poziomie. W płaszczyźnie pionowej wykorzystać 

można przesunięcie o +/- 20°. 

Powszechnie stosuje się elementy pozwalające 

na nadanie kierunku nawiewu 

powietrza – ruchome, ustawiane ręcznie 

kierownice. Nie tylko umożliwiają one kierowanie 

strugi nawiewanego powietrza 

w wybranym kierunku, ale również stanowią 

estetyczne wykończenie. Nagrzewnice 

wyposaża się też w nakładki dystrybucyjne 

(np. anemostatyczne) lub żaluzje 

kierunkowe. Siłą strumienia powietrza steruje 

się poprzez zmianę biegu wentylatora 

lub - w silnikach inwerterowych - płynną 

regulacją jego prędkości obrotowej. 

Fot.: VTS EUROHEAT 

FOT. 5. Głównymi elementami wpływającymi na efektywność energetyczną nagrzewnicy 

jest wymiennik ciepła oraz wentylator. 

7. Czy ogrzewając pomieszczenie 

wodną nagrzewnica nadmuchową 

można uzyskać jednorodną 

temperaturę w całej ogrzewanej 

przestrzeni? 

Ogrzewanie nadmuchowe jest najefektywniejszą 

metodą ogrzewania 

obiektów średnio i wielkokubaturowych. 

Prawidłowo dobrane i rozmieszczone 

aparaty grzewcze zapewniają 

równomierną dystrybucję powietrza 

w całej objętości pomieszczenia zapewniając 

jednorodny rozkład temperatury. 

To właśnie wymuszona pracą 

wentylatora konwekcja ciepła powoduje 

szybkie i skuteczne dostarczenie 

ciepła do wszystkich zakamarków pomieszczenia. 

8. Czy nagrzewnice można wykorzystać 

również do chłodzenia pomieszczeń? 

Nagrzewnice powietrza można stosować 

jako urządzenia chłodzące 

pomieszczenie. W takim przypadku 

najczęściej przez wymiennik ciepła 

przetłaczana jest woda lodowa, która 

schładza nawiewane powietrze. Pamiętajmy 

jednak, że takie urządzenie 

musi być wyposażone w moduł pozwalający 

na kontrolowane odprowadzenie 

skroplin tworzących się na wymienniku 

ciepła. 

9. Czy nagrzewnice mogą pracować 

z dowolnym źródłem ciepła w tym 

z pompami ciepła? 

Nagrzewnice mogą pracować z różnymi 

źródłami ciepła o różnych parametrach, 

jedynym ograniczeniem jest maksymalna 

temperatura czynnika grzewczego, 

która w zależności od modelu urządzenia 

może sięgać nawet 130°C. Obecnie 

na rynku stosuje się układy dualne zasilające 

nagrzewnice chłodząco-grzejące 

Układ taki składa się z nagrzewnicy, konwencjonalnego 

źródła ciepła oraz agregatu 

wody lodowej. Znakomitą alternatywą 

dla tego rozwiązania są pompy 

ciepła, gdyż urządzenia te mogą zarówno 

grzać jak i chłodzić wodę zasilającą 

nagrzewnice. 


FOT. 6. Maksymalna moc pobierana 

przez urządzenie jest na poziomie 

mocy znamionowych zastosowanych 

silników wentylatorów. 


49

O. 

ogrzewanie 


11. W jaki sposób możemy za pomocą 

nagrzewnicy wentylować pomieszczenie? 

Nagrzewnice powietrza z komorą 

mieszania tworzą urządzenie grzewczo-wentylacyjne. 

Jest to najprostszy 

sposób stworzenia wentylacji mechanicznej, 

przy możliwie niskim zużyciu 

energii, bez potrzeby instalowania 

dodatkowych systemów. Specjalne 

układy automatyki pozwalają na płynną 

nastawę stopnia otwarcia komory, 

a tym samym podmieszanie powietrza 

recyrkulacyjnego. 

Fot.: Zehnder 

FOT. 7. Ważnym kryterium w doborze 

nagrzewnicy jest temperatura czynnika 

grzewczego, jakie będzie generowało 

źródło ciepła oraz docelowa temperatura, 

jaka ma panować w obiekcie. 

10. Jakie parametry powinna mieć 

woda zasilająca urządzenie? 

Artur Radomski z firmy Nabilaton tłumaczy: 

– O doborze temperatury czynnika 

grzewczego decyduje zapotrzebowanie 

na ciepło – jest to parametr indywidualnie 

rozpatrywany dla każdego pomieszczenia, 

w którym projektowany jest system 

grzewczy czy grzewczo-chłodzący. W dobrze 

zaprojektowanym układzie woda zasilająca 

nagrzewnicę powietrza powinna 

mieć parametry dobrane tak, aby zapewnić 

optymalne schłodzenie pomieszczeń 

lub (w przypadku ogrzewania) powinny 

być dostosowane do potrzeb cieplnych 

użytkowników i źródła ciepła. Najczęściej 

stosuje się wodę o temperaturze zasilanie/ 

powrót 70°C/50°C i 80°C/60°C co determinuje 

współpracę z kotłami gazowymi 

i stałopalnymi na biomasę lub ekogroszek. 

Nagrzewnice o dużej wydajności mogą 

pracować nawet z czynnikiem grzewczym 

o temperaturze 130°C. Modele mniejsze 

mogą być zasilane wodą o stosunkowo 

niskiej temperaturze, czyli 50°C/30°C. 

Pamiętajmy jednak, że są to urządzenia 

o małej wydajności, stosowane w mniejszych 

pomieszczeniach. 

Fot.: Nobilaton 

FOT. 9. Serwis nagrzewnic wodnych 

przeprowadzać należy przed każdym 

sezonem grzewczym. Należy wówczas 

sprawdzić szczelność podłączenia instalacji 

wodnej oraz poprawność działania 

wentylatora. Zaleca się także czyszczenie 

wymiennika ciepła oraz wentylatora 

sprężonym powietrzem. 

12. Które elementy urządzenia najbardziej 

wpływają na jego efektywność 

energetyczną? 

Na efektywność energetyczną urządzenia 

wpływają przede wszystkim rodzaj 

zastosowanego wentylatora oraz wielość 

wymiennika. Siłą rzeczy – im większy 

wymiennik ciepła oraz im silniejszy 

wentylator tym większa moc układu. 

Efektywność ocenia stosunek pobranej 

energii do otrzymanego efektu cieplnego/chłodniczego. 

Dlatego efektywny 

układ musi być wyposażony w wysokiej 

jakości komponenty, czyli wysokosprawny 

wymiennik, a także oszczędny 

i sprawny jednocześnie wentylator. 

Dobrym rozwiązaniem są wymienniki 

aluminiowo-miedziane o odpowiedniej 

konstrukcji, dobierane tak by zapewnić 

FOT. 8. Nagrzewnice powietrza można stosować jako urządzenia chłodzące pomieszczenie. 

W takim przypadku najczęściej stosuje się instalacje dualne z wykorzystaniem agregatu 

wody lodowej. 

50 


ogrzewanie O. 

jak najlepszą wymianę ciepła. Optymalną 

pracę wentylatora i zmniejszenie 

poboru energii zapewni z kolei zastosowanie 

wentylatora inwerterowego 

w miejsce stopniowego skokowo. 

Na efektywność układu ma również 

dobrze zaprojektowana i wykonana 

obudowa. która zapewni im doskonałe 

spasowanie ze sobą pozbawione 

np. przedmuchów poza światłem 

grzewczym wymiennika ciepła. 

Wojciech Lew Kiedrowski z firmy 

VTS EUROHEAT zwraca tu uwagę, że: 

– Konstrukcja obudowy powinna nie 

tylko od strony wentylatora zapewnić 

szczelność ale także przedniej i bocznych 

części wymiennika. Na rynku spotykamy 

bardzo wiele rozwiązań, gdzie do wymiennika 

przykręcany jest lej wentylatora 

na front zakładany jest przedni estetyczny 

panel przedni. Niestety nie łączy on się 

on z lejem wentylatora przez co wymiennik 

nie jest zamknięty w szczelnej obudowie. 

To powoduje straty ciepła z wymiennika 

i zmniejszenie skuteczności całego 

aparatu w oddawaniu ciepła do przetłaczanego 

powietrza przez wentylator. 

Nie zapominajmy o najważniejszym, 

czyli właściwym doborze urządzeń 

do wymogów pomieszczenia – nagrzewnice 

muszą być dobrane dokładnie 

do tych wymagań. Niedowymiarowanie 

lub przewymiarowanie mogą 

mieć równie zgubny wpływ wpływ 

na skuteczność urządzeń jak kiepska 

jakość ich wykonania. 

13. Czy wodne nagrzewnice nadmuchowe 

mogą współpracować z systemem 

BMS? Jeśli tak, to w jaki 

sposób optymalizowana jest ich 

praca? 

Systemy BMS, czyli nadrzędne systemy 

obsługi budynku są coraz częściej 

spotykanym rozwiązaniem w nowych 

obiektach wysoko kubaturowych. 

Producenci nagrzewnic nadmuchowych 

dostosowali się do tego trendu 

tworząc specjalne sterowniki, które 

pozwalają na podłączenie do systemu 

BMS. Takie podłączenie tworzy z nich 

część wspólnie pracującego systemu 

zapewniającego funkcjonowanie budynku, 

również w sytuacjach kryzysowych, 

takich jak pożar, kiedy systemy 

wentylacyjne odcinają dostęp tlenu 

do ogarniętych ogniem pomieszczeń. 

Ich praca jest wtedy sterowana 

centralnie i automatycznie z poziomu 

systemu. 

14. Jak często należy przeprowadzać 

serwis tych urządzeń i jakie czynności 

powinno się wówczas wykonać 

by przedłużyć niezawodne 

działanie nagrzewnicy? 

Serwis powinien się odbywać co najmniej 

raz w roku. Czynności, od których 

powinno się zacząć, to sprawdzenie 

poprawności działania we wszystkich 

trybach, kontrola parametrów pracy 

i czystości wymiennika. Należy sprawdzić 

szczelność podłączenia instalacji 

wodnej oraz poprawność działania wentylatora. 

Niezależnie od tego, czy mamy 

do czynienia z urządzeniem grzewczym, 

czy grzewczo-chłodzącym co najmniej 

raz w roku zaleca się czyszczenie sprężonym 

powietrzem wymiennika ciepła 

oraz wentylatora. Zabrudzenie wymiennika 

w znaczny sposób wpływa bowiem 

na zmniejszenie wymiany ciepła, a tym 

samym na jego efektywność grzewczą. 

W przypadku nagrzewnic wodnych serwis 

przeprowadzać należy przed każdym 

sezonem grzewczym. 

Red 

Fot.: Flowair 

FOT.10. Urządzenia z komorą mieszania to najtańsza wersja wentylacji. 


51

R. 

NA RYNKU 

Przegląd automatycznych kotłów z podajnikiem retortowym na paliwa stałe 

Producent Bosch Termotechnik GmbH Galmet 

Model BUDERUS LOGANO G221 Automatic KWP2 16 kW UNIWERSALNY 

Rodzaj kotła [żeliwny/stalowy] żeliwny stalowy 

Dedykowane paliwo podstawowe węgiel kamienny ekogroszek, pellet 

Opcjonalne paliwo zastępcze pellet, węgiel brunatny węgiel orzech, drewno opałowe 

Moc znamionowa [kW] 25, 30 16 

Zakres mocy [kW] 6 - 25, 9 - 30 5÷18 

Sprawność maksymalna [%] 78 83 

Maksymalna temperatura pracy [°C] 85 85 

Średnica przyłączy dopływu/odpływu wody 

(gwint zewnętrzny) [cale] 

2 (gwint wewnętrzny) 1,5 

Średnica króćca napełniania wody [cale] 1/2 1/2 

Objętość zasobnika paliwa [dm³] 

Pojemność wodna [dm³] 

25 kW: 285 l 

30 kW: 385 l 

25 kW: 27 l 

30 kW: 35 l 

240 

63 

Średnica przyłącza kominowego [mm] 150 160 

Zastosowana automatyka • ST-480PID • EXPERT PID Dynamic 4D 

Wyposażenie dodatkowe 

Inne przydatne rozwiązania 

• wężownica schładzająca, dodatkowe moduły obiegów grzewczych 

• czujnik temp. podajnika 

• czujnik otwarcia klapy zbiornika paliwa 

• ochrona przed cofnięciem płomienia 

• awaryjny ruszt żeliwny 

• panel pokojowy 

• moduł internetowy 

• sterowanie zaworem mieszającym 

• zestaw zalewowy strażak 

Gwarancja 2 lata 60 miesięcy 

Certyfikaty i nagrody - • świadectwo badań GIG 

52 


NA RYNKU R. 


Galmet KOMIZ KOMIZ 

KWPD 22 kW SZTOKER SZTOKER 

stalowy stalowy stalowy 

ekogroszek eko-groszek eko-groszek 

węgiel orzech, drewno opałowe miał, pellet miał, pellet 

22 25 15 

7÷24 2 - 25 1 - 15 

83 89 86 

85 85 85 

1,5 1” 1” 

1/2 1” 1” 

240 150 120 

71 120 60 

160 160 120 

• ST 480 zPID • Cobra PID • Cobra PID 

• panel pokojowy 

• moduł GSM 

• moduł internetowy 

• awaryjny ruszt wodny 

• sterowanie zaworem mieszającym 

• pomiar temperatury spalin 

• ruszt awaryjny 

• sterownik siłownika zaworu mieszającego oraz dodatkowego obiegu 

grzewczego Alligator 

• moduł kontroli GSM Spider 

• kocioł z automatycznym podawaniem paliwa i paleniskiem otoczonym 

wymiennikiem ciepła zamiast palnika retortowego 

• ruszt awaryjny 

• sterownik siłownika zaworu mieszającego oraz dodatkowego obiegu 

grzewczego Alligator 

• moduł kontroli GSM Spider 

• kocioł z automatycznym podawaniem paliwa i paleniskiem otoczonym 

wymiennikiem ciepła zamiast palnika retortowego 

48 miesięcy 60 miesięcy 60 miesięcy 

• świadectwo badań GIG 

• Patent nr 216269 na cały kocioł grzewczy 

• certyfikat ekologiczny 

• Złoty Medal XXXII Międzynarodowych Targów Budownictwa i Instalacji 

GRYF-BUD 

• Patent nr 216269 na cały kocioł grzewczy 

• certyfikat ekologiczny 

• Złoty Medal XXXII Międzynarodowych Targów Budownictwa i Instalacji 

GRYF-BUD 


53

R. 

NA RYNKU 


Producent KOSTRZEWA Rakoczy Stal sp. z o.o. 

Model PELLETS FUZZY LOGIC GIGAR 19 

Rodzaj kotła [żeliwny/stalowy] stalowy stalowy 

Dedykowane paliwo podstawowe 

pelet; pelet/owies; groszek węglowy, pele przemysłowy (drzewny), pelet ze słonecznika, pestki 

winogron i oliwek, łupiny orzechów laskowych i kokosowych 

Opcjonalne paliwo zastępcze drewno miał 

Moc znamionowa [kW] 25 19 

Zakres mocy [kW] 8‐25 7 – 19 

Sprawność maksymalna [%] powyżej 91 88,3 

Maksymalna temperatura pracy [°C] 80 95 

Średnica przyłączy dopływu/odpływu wody 

(gwint zewnętrzny) [cale] 

ekogroszek 

1.5 6/4 

Średnica króćca napełniania wody [cale] 3/4 1/2 

Objętość zasobnika paliwa [dm³] 310 175 

Pojemność wodna [dm³] 80 33 

Średnica przyłącza kominowego [mm] 160 160 

Zastosowana automatyka 

• automatyczne rozpalanie pelet, pelet/owies, groszku węglowego i pozostałych paliw podstawowych 

• sterowanie pogodowe 

• automatyka Fuzzy Logic 2. generacji przystosowana do sterowania: temperaturą pokojową, spalin, 

kotła, zewnętrzną, podajnika, ilością tlenu w spalinach (sonda lambda), pompą c.o., pompą c.w.u., 

zaworem mieszającym 

• kocioł standardowo wyposażony jest w trzy wentylatory (dwa ciśnieniowe, jeden wyciągowy), 

sondę lambda, programowalny czujnik temperatury pomieszczenia, czujnik temperatury 

zewnętrznej, czujniki: temperatury spalin, podajnika, temperatury kotła, zabezpieczenie termiczne, 

zabezpieczenie zablokowania podajnika, turbulator spalin, ślimak ze stali kwasoodpornej, palnik 

retortowy antynagarowy, zapalarkę 

• sterownik ST-37 TECH (steruje dwoma pompami, wentylatorem i podajnikiem, współpracuje 

z regulatorem pokojowym) 

• podajnik ślimakowy 

• wentylator 

• zespół podający firmy NORD. 

Wyposażenie dodatkowe 

• czujnik pomieszczenia programowalny bezprzewodowy 

• powiększony zbiornik 

• obsługa dodatkowych obwodów grzewczych wraz z mieszaczami 

• dodatkowy wyświetlacz z możliwością montażu poza kotłownią 

• zawór bezpieczeństwa 

• zawór spustowy 

• zestaw czyścików 

• przedłużka czopucha. 

Inne przydatne rozwiązania 

• zasobnik z prawy/lewy 

• retorta obrotowa (opcja) 

• dwa króćce wyjściowe na co i cwu. 

• dwie dodatkowe wyczystki 

• deflektor. 

Gwarancja 6 lat+2 lata przedłużenie gwarancji 5 lat 

Certyfikaty i nagrody 

• Certyfikat Instytutu Techniki Grzewczej i Sanitarnej w Łodzi 

• liczne nagrody wymienione są na stronie www.kostrzewa.com.pl 

• przystosowanie do układu zamkniętego z zaworem schładzającym DBV-1 

• Gigar otrzymał znak Bezpieczeństwa Ekologicznego wystawiony przez IChPW w Zabrzu. 

54 


NA RYNKU R. 


Rakoczy Stal sp. z o.o. Zakład Metalowo-Kotlarski SAS Zakład Metalowo-Kotlarski SAS 

MULTIMAX 22KW GRO-ECO SLIM 

stalowy stal kotłowa P265GH o gr. 6 mm (duże moce - 8 mm) stal kotłowa P265GH o gr. 6 mm 

ekogroszek, miał, pellet węgiel kamienny sortyment groszek (eko-groszek) węgiel kamienny sortyment groszek (eko-groszek) 

drewno - 

zastępczo na ruszcie wodnym węgiel kamienny różnego sortymentu, drewno 

sezonowane itp. 

22 17 14 

7 – 22 17 ‐ 272 14 ‐ 48 

88 87,8 88,4 

95 85 85 

6/4 G 1 ¼ G 1 ¼ 

1/2 G 1 ¼ G 1 ¼ 

253 145 160 

75 100 75 

160 180 160 

• sterownik ST-480 zPID TECH (wyposażony w czujnik temp. spalin, 

czujnik temp. zewnętrznej, steruje 4 pompami, współpracuje z zaworem 

mieszającym, regulatorem pokojowym z komunikacją RS oraz modułami 

ETHERNET i GSM) 

• podajnik ślimakowy 

• wentylator z automatyczną klapką 

• zespół podający firmy NORD. 

Kocioł funkcjonuje wykorzystując działanie zespołu złożonego z: 

• ślimakowego podajnika paliwa napędzanego motoreduktorem 

• bezrusztowego, samooczyszczającego się paleniska w formie żeliwnej retorty 

wykonanej w kształcie kielicha 

• wentylatora tłoczącego powietrze do paleniska-retorty 

• elektronicznego sterowania pracy kotła 

Kocioł funkcjonuje wykorzystując działanie zespołu złożonego z: 

• śrubowego podajnika paliwa napędzanego motoreduktorem 

• bezrusztowego, samooczyszczającego się paleniska w formie żeliwnej retorty 

wykonanej w kształcie kielicha 

• wentylatora tłoczącego powietrze do paleniska-retorty 

• elektronicznego sterowania pracy kotła 

• strażak z zaworem termostatycznym 

• zawór bezpieczeństwa 

• zawór spustowy 

• osłona na retortę 

• zestaw czyścików 

• przedłużka czopucha 

• termometr 

• zasobnik prawy/lewy 

• drzwi prawe/lewe 

• retorta obrotowa 

• dwa króćce wyjściowe na co i cwu 

• zawirowywacze 

• wyjmowane ruszta żeliwne 

• dysze powietrzne. 

5 lat 

• przystosowanie do układu zamkniętego z zaworem schładzającym DBV-1 

• Multimax otrzymał Znak Bezpieczeństwa Ekologicznego wystawiony przez 

GIG w Katowicach, z najwyższą, 5. klasą czystości spalania. 

• regulator pokojowy 

• moduł sterujący zaworem mieszającym 

• ruszt żeliwny do palenia zastępczego 

• zasobnik opału może być usytuowany dowolnie z jednej z czterech stron kotła 

5 lat na kocioł eksploatowany zgodnie z instrukcją (na kotły powyżej 48 kW 

obowiązuje gwarancja 2 lata), 2 lata na podzespoły elektroniczne. 

• Znak CE 

• Świadectwo Badania na Znak Bezpieczeństwa Ekologicznego wydane przez 

IPChW w Zabrzu. 

• miarkownik ciągu powietrza 

• regulator pokojowy 

• moduł sterujący dodatkowym zaworem mieszającym 

Kocioł SAS SLIM dostępny jest również w wersji z palnikiem do spalania biomasy 

SAS MULTI FLAME. 

• zasobnik opału może być usytuowany z prawej lub lewej strony kotła 

Kocioł SAS SLIM dostępny jest również w wersji z czopuchem do góry. 

• Znak CE 

5 lat na kocioł eksploatowany zgodnie z instrukcją 

2 lata na podzespoły elektroniczne. 


55

O. 

ogrzewanie 

Domowe ognisko 

dla każdego 

Jak to miło i przyjemnie zasiąść w zimny wieczór w ogrzewanym kominkiem 

pokoju i zadumać się patrząc w ogień. Szkoda tylko, że jest 

to przyjemność dostępna tak nielicznym – wokół kominka trzeba przecież 

wybudować cały dom! Nam, mieszkańcom bloków i nowoczesnych 

kamienic przyjemność ta nie jest dana. A może się mylę? 

Czym jest to cudo? 

Kominek w bloku czy małym 

mieszkaniu, wystawiony 

na taras czy ogrzewający domek 

na działce. Można by rzec, 

że to marzenie ściętej głowy. 

Okazuje się, że nie – rozwiązaniem 

jest kominek na bioetanol, 

nazywany popularnie biokominkiem. 

Biokominek to rodzaj 

ozdobnego paleniska, w którym 

zamiast tradycyjnego paliwa 

(czyli drewna) spalany jest 

płyn lub żel, czyli biopaliwo. 

Jest to niewielkie urządzenie, 

które nie wymaga podłączenia 

do komina bo nie emituje dymu, 

a wraz z nim szkodliwych dla 

zdrowia substancji. W związku 

z tym można je zamontować lub 

ustawić praktycznie w dowolnym 

miejscu i to zarówno, jako 

urządzenie wolnostojące czy 

wręcz przenośne jak i zabudowane 

na wzór tradycyjnych kominków 

palenisko. Biokominek 

jest wygodniejszy od tradycyjnych 

kominków. Po pierwsze – 

zamiast napychać go noszonym 

z drewutni drewnem po prostu 

wstawiamy w odpowiednie 

miejsce mały pojemnik z biopaliwem. 

Skoro nie spala się w nim 

paliwa stałego – nie pozostawia 

popiołu. Nieużywanie drewna i idący 

za tym brak popiołu ma również wpływ 

na czystość ogrzewanego pomieszczenia 

i oszczędza nam pracy przy sprzątaniu. 

Wspomnieliśmy już, że nie dymi 

– poza ułatwieniami konstrukcyjno- 

-budowlanymi sprawia to, że jest czysty 

i bezpieczny. Szybko dogrzewa wnętrze, 

będąc doskonałym dopełnieniem instalacji 

grzewczej. Biokominek produkuje 

od 1 do 5 kW energii. To wystarczy, 

aby w pomieszczeniu o powierzchni 

10‐30 m² szybko podnieść temperaturę 

o 3‐5°C. Skąd taka wydajność? W przypadku 

kominków na bioetanol ciepło nie 

ucieka wraz ze spalinami przez komin. 

Czym palimy w biokominku? 

Jedyną bezpieczną i możliwą do stosowania 

w biokominkach substancją jest 

paliwo kominkowe na bazie bioalkoholu, 

czyli bioetanol. Bioetanol ten produkowany 

jest w postaci płynnej lub żelowej. 

W formie żelu sprzedawany jest 

zazwyczaj w puszkach, które po prostu 

ustawia się w biokominku i podpala. 

Bioetanol płynny (sprzedawany 

w butelkach o różnej objętości) wlewa 

FOT. 1. Biokominek równie dobrze wpasuje się w nowoczesną kawalerkę, jak i salon czy 

bibliotekę secesyjnego apartamentu. 

Fot.: Kratki.pl 

56 


ogrzewanie O. 

Fot.: Planika 

się do zamontowanego w biokominku 

pojemnika – palą się opary paliwa unoszące 

się przez szczelinę w pojemniku. 

Czas palenia się jednej porcji żelowej 

o pojemności około 0,4 l może wynosić 

nawet 3 godziny. Długość palenia 

się paliwa płynnego jest uzależniona 

od pojemności zasobnika, w który wyposażony 

jest dany typ kominka. 

Dobrej jakości biopaliwo daje stosunkowo 

wysoki płomień, pali się równomiernie 

i nie wydziela zapachu, ani nie 

dymi. Podczas spalania wydzielany jest 

również dwutlenek węgla, jego ilość 

jest jednak na tyle mała, że nie stanowi 

zagrożenia dla osób znajdujących 

się w pobliżu. Produktem spalania 

jest również para wodna – korzystając 

z biokominka nawilżamy więc powietrze 

w pomieszczeniu. 

Dbając o komfort i bezpieczeństwo 

przed zakupem biopaliwa należy zwrócić 

uwagę, czy ma ono atest Państwowego 

Zakładu Higieny. Warto również 

zadbać o to, by pochodziło ono od dobrego, 

renomowanego producenta. Tanie, 

nieatestowane biopaliwo może bowiem 

wydzielać nieprzyjemny zapach 

Fot.: Planika 

FOT. 2. Zarówno wzornicza, jak i rozmiarowa 

gama produkowanych urządzeń 

jest bardzo szeroka. 

i szkodliwe substancje, a więc być 

niebezpieczne w użyciu. Nie ma oczywiście 

mowy, żeby wykorzystywać 

substancje czy materiały inne, niż przeznaczone 

do używania w biokominkach. 

Takie postępowanie może doprowadzić 

do uszkodzenia urządzenia oraz 

być niebezpieczne dla użytkowników. 


A gdzie ja go wstawię? 

Jedną z kluczowych cech i zalet biokominków 

jest to, że sprawdzają się w każdym 

wnętrzu – niezależnie od jego stylu 

i wielkości. Wynika to z tego, że zarówno 

wzornicza, jak i rozmiarowa gama produkowanych 

urządzeń jest bardzo szeroka. 

Ograniczenia techniczne dotyczące 

montażu są z kolei bardzo niewielkie. 

Te dwie cechy sprawiają, że biokominek 

równie dobrze wpasuje się w nowoczesną 

kawalerkę, jak i salon czy bibliotekę 

secesyjnego apartamentu. 

FOT. 3. Długość palenia się paliwa płynnego jest uzależniona od pojemności zasobnika, 

w który wyposażony jest dany typ kominka. 

Urządzenie można stosować jako wolnostojące 

lub powiesić je na ścianie. 

Można je zabudowywać w ścianie lub 

we wnęce obudowując tak, jak robi się 

to w przypadku kominków tradycyjnych 

lub tworząc oprawiony w prostą 

ramę „płomienny obraz”. Można nawet 

wmontować biokominek w przygotowany 

do tego mebel. Brak instalacji 

zasilającej i odprowadzającej spaliny 

sprawia, że może to być przenośne „źródło 

ciepła i nastroju”, ustawiane w zależności 

od potrzeb, np. w pokoju czy 

sypialni. 

Niewielki rozmiar „rdzenia” biokominka 

sprawia również, że stylistyka urządzeń 

jest równie różnorodna, jak gusty użytkowników. 

Część klientów, chcąc podkreślić 

ciepły, domowy charakter wnętrza 

wybiera stylizowane na tradycyjny 

kominek, kamienne oprawy. Dla nich 

produkuje się nawet ceramiczne polana 

imitujące drewno płonące w palenisku. 

Przeważają jednak formy nowoczesne. 

Warto wspomnieć chociażby o zaskakujących 

biokominkach z długą linią 

ognia, paleniska montowane w stołach 

jadalnych czy płonące wyspy umiejscowione 

w centralnym punkcie pokoju. 

FOT. 4. Niewielki rozmiar „rdzenia” biokominka sprawia, że stylistyka urządzeń jest równie 

różnorodna, jak gusty użytkowników. 

Nowoczesny gadżet 

Wszechobecna automatyka i powszechny 

dostęp do Internetu przyzwyczaiły 

nas do tego, że mamy zdalną kontrolę 

nad wieloma urządzeniami w domu. 

Czemu więc nie zastosować tego 


57

O. 

ogrzewanie 



FOT. 5. Biokominek nie wymaga podłączenia 

do komina, bo nie emituje dymu, 

a wraz z nim - szkodliwych dla zdrowia 

substancji. 

FOT. 6. Paliwo do biokominków - płynny 

bioetanol - wlewa się do zamontowanego 

w biokominku pojemnika. Palą się 

opary paliwa unoszące się przez szczelinę 

w pojemniku. 

w biokominkach? Są na rynku modele, 

bardziej zaawansowane technicznie, 

a więc i droższe, które można sterować 

pilotem lub programować. Umożliwia 

to zarówno regulację wielkości płomieni, 

jak i zdalne włączanie i wyłączanie 

(zarówno pilotem, jak i o określonej 

godzinie). Możemy także podłączyć taki 

super-kominek do systemu inteligentnego 

zarządzania budynkiem, nawet 

w przypadku kilku połączonych ze sobą 

modułów. No i z pewnością są już firmy 

oferujące modele sterowane za pośrednictwem 

wi-fi z tabletu lub telefonu. 

Nowoczesne biokominki wyposaża się 

również w elektroniczny wyświetlacz, 

pokazujący informacje dotyczące aktualnego 

stanu urządzenia. Pozwala 

nam to na stałą kontrolę ilości paliwa 

w zbiorniku czyli czasu, jaki pozostał 

do samoczynnego wygaśnięcia kominka. 

Dodatkowo, dzięki umieszczonym 

w palenisku czujnikom, informuje użytkowników 

o wszelkich nieprawidłowościach, 

jak rozlane paliwo czy zwiększenie 

koncentracji CO 2 

w powietrzu. 

O każdej awarii czy nieprawidłowości 

w działaniu zostaniemy też powiadomieni 

dźwiękiem, a w sytuacji zagrożenia 

urządzenie automatycznie wygasi 

ogień, zapewniając tym samym całkowite 

bezpieczeństwo. 

Oprócz bezobsługowości czy wyjątkowo 

prostej obsługi zdalnej warto 

zaakcentować inny trend w branży biokominkowej, 

a mianowicie: energooszczędność 

i ekologiczność. Nowoczesne 

technologie, jak np. BEV (Burning Ethanol 

Vapours Technology opatentowana 

przez firmę Planika) związana z automatyzacją 

kominków na etanol pozwalają 

obecnie na zmaksymalizowanie efektywności 

procesu spalania. Paliwo nie 

ma bezpośredniego kontaktu z płomieniem, 

spalanie jest więc czystsze. Pozwoliło 

to także na znaczne wydłużenie 

czasu palenia. 

Bezpieczny płomień 

Biokominek to urządzenie bezpieczne. 

Pamiętać jednak należy, że pali się 

w nim żywy ogień, używając go należy 

więc przestrzegać przepisów przeciwpożarowych 

i po prostu zachować 

ostrożność. Nie należy umieszczać 

urządzenia w bezpośredniej bliskości 

materiałów łatwopalnych (dozwolona 

odległość to 40 cm, jednak zalecana – 

ok. 1 m), jak chociażby drewniane meble 

czy zasłony. Oprócz tego kominek 

nie powinien być narażany na przeciągi 

czy gwałtowne podmuchy powietrza 

(dlatego w przypadku urządzeń 

przeznaczonych na taras dokładnie się 

je obudowuje, np. specjalnym, hartowanym 

szkłem), mogłoby to bowiem 

spowodować utratę kontroli nad płomieniem 

i w konsekwencji pożar. 

Pamiętajmy, że urządzenie można ulokować 

jedynie w regularnie i skutecznie 

wentylowanym pomieszczeniu. Dwutlenek 

węgla podczas spalania wytwarzany 

jest wprawdzie w znikomej ilości 

(podobnej, jaką wytwarza oddychający 

człowiek), nie zagraża więc bezpieczeństwu 

użytkowników. W biokominku 

zachodzi jednak proces spalania zużywający 

znajdujący się w otoczeniu tlen, 

potrzebuje więc stałego dostępu świeżego 

powietrza. 

Szczególną ostrożność należy zachować 

przy pierwszym paleniu, wypełniając 

wkłady palne maksymalnie do ¾ 

objętości. Paliwa nie można oczywiście 

dolewać podczas palenia się kominka, 

niektórzy producenci odradzają również 

dodawanie płynu do gorącego 

pojemnika, np. tuż po samoczynnym 

wygaśnięciu płomienia, co mogłoby 

spowodować wybuch (paliwo podczas 

spalania silnie paruje). 

Fot.: Planika 

FOT. 7. Biokominki można zamontować 

lub ustawić praktycznie w dowolnym 

miejscu. Doskonale wyglądają jako urządzenie 

wolnostojące. 

Wspomnieliśmy wcześniej o automatyce 

zabezpieczeń – są również i inne rozwiązania 

sprawiające, że biokominki są urządzeniami 

bezpiecznymi. Są to np. systemy 

zapobiegające gwałtownemu rozbłyskowi 

płomieni podczas odpalania, mające 

formę perforowanej przegrody z wypełnieniem 

czy dodatkowa wanienka zabezpieczająca 

zbiornik i palenisko, wykonana 

ze stali o grubości 1 mm o szczelnych 

spawach. Niektóre modele uruchamia 

się, otwierając zawór przez przesunięcie 

suwaka do odpowiedniej pozycji, co blokuje 

jednocześnie możliwość otwarcia 

klapki wlewu paliwa. Ponadto biokominki 

mogą posiadać bezpieczne pojemniki 

z wkładem absorbującym, które pozwalają 

na zmniejszenie zużycia paliwa oraz 

wykluczają ryzyko jego wylania, nawet 

podczas przypadkowego przewrócenia 

się urządzenia. 

n 

58 


PROMOCJA 

Ciepło domowego ogniska 

i efektywne ogrzewanie! 

ogrzewanie O. 

Kominek to nie tylko dekoracja salonu - oprócz tego, że daje efekt 

przytulności i możemy przy nim miło spędzić czas z całą rodziną, to 

również efektywne urządzenie wspomagające ogrzewanie. 

Decydując się na kominek w domu, należy 

przede wszystkim podjąć decyzję 

jaką funkcję ma on pełnić. Jeżeli postanowimy, 

że kominek ma za zadanie 

dogrzewać nasz dom, warto rozważyć 

kilka kwestii. 

FOT. 1. Zuzia 15 DECO. 

Powietrzny czy z płaszczem 

wodnym? 

Pierwszą decyzją, jaką należy podjąć 

to ta, czy kominkiem chcemy ogrzać 

tylko powietrze czy podłączyć go 

do systemu c.o., by również ogrzewał, 

np. wodę płynącą w kaloryferach. Dzięki 

możliwości jaką daje podłączenie 

kominka do c.o., coraz więcej osób 

decyduje się na ogrzewanie domu 

za pomocą wkładów wodnych. Skłaniają 

do tego, m.in. rosnące koszty 

gazu, oleju i prądu. Instalując kominek 

z płaszczem wodnym nie musimy wykonywać 

odrębnego układu, ponieważ 

wykorzystujemy już istniejącą instalację 

centralnego ogrzewania. Ponadto 

wygląd zabudowanego wkładu z zespołem 

wodnym nie różni się niczym 

od typowego wkładu powietrznego, 

dzięki czemu nie musimy pomijać 

aspektów wizualnych. Dowodem 

na to jest nowa linia wkładów z płaszczem 

wodnym o nazwie DECO. 

Nowoczesny i elegancki 

W nowych modelach drzwi są bezramowe, 

co oznacza, ze szyba zajmuje 

całą ich powierzchnię, dzięki czemu 


FOT. 2. Zuzia DIN DECO 15 z wężownicą. 


płomień jest lepiej wyeksponowany. 

Ponadto, nie jest to tradycyjna ceramika 

szklana, ale szyba o nazwie system 

glass, która dodatkowo wzbogacona 

jest delikatnym wzorem umieszczonym 

wzdłuż krawędzi. Zastosowanie 

tego systemu sprawia, ze wkłady nabierają 

nowoczesnego i eleganckiego 

wyglądu, który dodatkowo optycznie 

powiększa front wkładu. Dodatkowo 

komora spalania wkładów DECO została 

wyłożona materiałem Acumotte ceramiczną 

mieszanką szamotu i betonu, 

która podwyższa temperaturę spalania 

wpływając na poprawę parametrów 

paleniska. Jednakże Acumotte to nie 

tylko właściwości techniczne, to również 

aspekty wizualne – dzięki jasnemu 

kolorowi i ryflowanemu kształtowi, nadaje 

on komorze spalania przestrzennego 

wyglądu i elegancji. 

n 


59

P. 

pomiary 

System Fluke Connect 

- komunikacja przede wszystkim 

PROMOCJA 

Firma Fluke przedstawia rozwiązanie, które rewolucjonizuje pracę zespołów 

prowadzących pomiary — system Fluke Connect. Bezprzewodowa 

łączność przyrządów pomiarowych z aplikacją na smartfony, 

możliwość natychmiastowego przesyłania danych pomiędzy członkami 

zespołu oraz magazynowanie ich w „chmurze” znacząco przyspiesza 

i ułatwia pracę oraz zwiększa jej bezpieczeństwo. 

Fluke Connect to system bezprzewodowych 

przyrządów diagno 

stycz nych połączonych z aplikacją 

na smartfony. Umożliwia 

technikom serwisu, elektrykom 

i inżynierom utrzymania ruchu 

rejestrowanie, przechowywanie 

i udostępnianie danych wszystkim 

osobom w zespole. Zapewnia 

natychmiastowy dostęp 

do danych i wyników pomiarów 

na ekranie smartfona pozwalając 

na przeglądanie obrazów, 

sprawdzanie raportów i wykrywanie 

trendów. Dzięki temu 

pomaga zespołowi wykonywać 

pracę szybciej i skuteczniej. 

System obejmuje ponad 20 

przyrządów Fluke połączonych 

bezprzewodowo (za pomocą 

technologii Bluetooth lub WiFi) 

z urządzeniami mobilnymi wyposażonymi 

w aplikację Fluke 

Connect. 

Z systemem Fluke Connect 

współpracują: 

• Bezprzewodowe 

Fot.: FLUKE 

FOT. 1. System Fluke Connect obejmuje ponad 20 przyrządów pomiarowych. 

przyrządy 

pomiarowe Fluke 3000 FC – 

multimetr cyfrowy FC, moduł 

cęgowy FC iFlex do pomiaru 

prądu przemiennego, moduł 

cęgowy FC do pomiaru prądu 

przemiennego, moduł FC 

do pomiaru napięcia przemiennego, 

moduł temperaturowy FC 

typu K, moduł FC do pomiaru prądu 

przemiennego i stałego, moduł FC 

do pomiaru napięcia stałego 

• Multimetry cyfrowe Fluke 289 i Fluke 

287 

• Miernik przemysłowy Fluke 789 

• Testery rezystancji izolacji Fluke 

1550C i Fluke 1555 

• Kamery termowizyjne Fluke Ti200, 

Ti300, Ti400 

• Kamery termowizyjne z serii Fluke 

Ti(R) 1XX oraz najnowsze Fluke Ti90 

i Fluke Ti95 

Multimetry cyfrowe Fluke 289 i 287, 

mierniki przemysłowe Fluke 789 oraz 

testery rezystancji izolacji Fluke 1550C 

i 1555 wymagają dołączenia konektorów 

FC umożliwiających im łączność 

bezprzewodową, a kamery z serii 

Ti(R) 1XX należy wyposażyć w specjalną 

kartę SD. 

60 


pomiary P. 

Fot.: FLUKE 

FOT. 2. Fluke Connect - bezprzewodowa łączność z 11 urządzeniami jednocześnie. 

Aplikacja Fluke Connect zbiera pomiary 

oraz obrazy termiczne z urządzeń 

i pozwala na dodawanie ich bezpośrednio 

do bazy danych Fluke Cloud. 

Można je przypisać do konkretnego 

urządzenia w celu przygotowania 

serwisowania i długoterminowej historii. 

Eliminuje to całkowicie konieczność 

ręcznego sporządzania notatek 

i raportów. Odczyty można udostępniać 

w czasie rzeczywistym za pośrednictwem 

wideo rozmów ShareLive 

pozostałym osobom w zespole, znajdującym 

się w innym miejscu zakładu. 

Zlecenia razem z wynikami pomiarów 

można publikować za pośrednictwem 

aplikacji, aby osoby w zespole miały dokładny 

wgląd w zaistniały problem. 

Najważniejsze funkcje aplikacji Fluke 

Connect i ich zastosowanie: 

• Rozmowy wideo ShareLive — udostępnianie 

pomiarów pozostałym 

osobom w zespole w czasie rzeczywistym. 

• Pomiary AutoRecord — automatyczny 

zapis pomiarów i obrazów 

w telefonie i w chmurze. 

• Historia EquipmentLog — automatyczne 

skojarzenie pomiarów z urządzeniami, 

aby wszystkie dane historii 

były w jednym, łatwo dostępnym 

miejscu. 

• Wykresy TrendIt — tworzenie i wyświetlanie 

wykresów bezpośrednio 

w telefonie. 

• Pamięć w chmurze Fluke Cloud — 

bezpieczny dostęp do danych w dowolnym 

miejscu i czasie, w oparciu 

Fot.: FLUKE 

o najnowocześniejszy nadzór elektroniczny, 

wielopoziomowy system 

kontroli dostępu, wbudowane zapory 

i szyfrowanie przechowywanych danych. 

Aplikacja Fluke Connect jest dostępna 

bezpłatnie w Apple App Store 

oraz w Google Play Store. Współpracuje 

z urządzeniami mobilnymi z systemem 

iOS 7 lub wyższym oraz Android 4.4.x 

lub wyższym. 

System Fluke Connect umożliwia 

zbieranie i wyświetlanie na ekranie 

smartfona wyników pomiarów z 11 

urządzeń jednocześnie. Komunikacja 

jest możliwa z odległości do 20 metrów 

(w zależności od otoczenia). Urządzenia 

łączą się za pomocą Bluetooth lub WiFi 

bezpośrednio ze sobą – nie jest wymagany 

dostęp do sieci bezprzewodowej. 

Aplikacja może być również obsługiwana 

na komputerach PC za pomocą 

przeglądarki internetowej. System Fluke 

Connect znajdzie zastosowanie wszędzie 

tam, gdzie regularnie wykonuje 

się wiele różnych pomiarów, a więc 

w konserwacji prewencyjnej, utrzymaniu 

ruchu, w zakładach przemysłowych 

i obiektach komercyjnych. 

Więcej informacji na temat Fluke 

Connect można znaleźć pod adresem: 

www.flukeconnect.pl. 

FOT. 3. Wykresy TrendIt - tworzenie i wyświetlanie wykresów bezpośrednio w telefonie. 

n 


61

w. 

wentylacja i klimatyzacja 

Centrale wentylacyjne Ostberg 

w ofercie Iglotech 

PROMOCJA 

Od czerwca firma Iglotech rozpoczęła współpracę ze szwedzką firmą 

Ostberg w zakresie dystrybucji central rekuperacyjnych Heru z obrotowym 

wymiennikiem ciepła oraz wentylatorów dachowych. 

Centrale wentylacyjne Heru 

służą do nawiewu i wywiewu 

powietrza z możliwością odzysku 

ciepła do 84%. Zaletą zastosowania 

tego typu wymiennika 

jest brak potrzeby odmrażania 

i odsączania wody skondensowanej. 

Dodatkowo wymiennik 

może automatycznie mieszać 

chłodne powietrze nocne z powietrzem 

dziennym w okresie 

letnim co znacznie poprawia 

komfort snu. Centrale wentylacyjne 

Heru pozwalają obniżyć 

koszty zużycia energii. Urządzenia 

dostępne są z silnikami 

EC i standardowymi AC. Zastosowanie 

silników EC zmniejsza 

koszty o 50% w porównaniu 

z silnikami konwencjonalnymi. 

Najwyższa jakość wykonania 

central została potwierdzona 

przez Szwedzki Instytut Testów 

i Badań. 

Dostępne są dwa modele urządzeń 

Heru: centrale pionowe 

Heru T z podłączeniem górnym 

i centrale poziome Heru S z podłączeniem 

bocznym. Centrale posiadają 

wydajność do 600 m 3 /h 

(0,18 m 3 /s). 

Łatwa obsługa central odbywa 

się przy użyciu pilota, który 

działa do 50 metrów od urządzenia. 

Pilot steruje pracą centrali 

poprzez uruchomienie 

żądanych parametrów, moni- 

Fot. Fotolia 

62 


wentylacja i klimatyzacja w. 

toruje status urządzenia oraz wskazuje 

alarmy w przypadku nieprawidłowej 

pracy urządzenia. 

Centrale wentylacyjne Heru są łatwe 

w montażu, serwisie i utrzymaniu, 

dzięki czemu są praktycznie bezobsługowe. 

Wykonane są ze stali ocynkowanej, 

a zastosowanie dodatkowej 

izolacji (centrala Heru T) w postaci 

50 mm warstwy wełny mineralnej pozwala 

na instalowanie urządzeń zarówno 

w pomieszczeniach ciepłych 

jak i zimnych. W urządzeniach zastosowano 

filtry klasy F7 (Heru S posiada 

2 filtry rękawowe, a Heru T jednorazowe 

sztywne filtry), które wymieniane 

są w momencie pojawienia się alarmu 

na pilocie.. Centrale posiadają dwa 

wentylatory promieniowe połączone 

tak zwane szybkim połączeniem, które 

łatwo można usunąć w celu czyszczenia. 

Istnieje również możliwość czyszczenia 

wymiennika. 

Największą zaletą central wentylacyjnych 

Heru jest ich długa żywotność. 

Firma AB C.A. Ostberg była pierwszą 

firmą w Europie rozwijającą małe centrale 

wentylacyjne z odzyskiem ciepła. 

Jako firma z wieloletnim doświadczeniem 

doskonale zna potrzeby klientów 

i sposób wykonania najlepszych produktów. 

Firma stosuje wysoką jakość 

komponentów gwarantujących bezawaryjną 

pracę przez wiele lat. 

Departament Energii szwedzkiego 

rządu wybrał Heru jako zwycięzcę 

w ogólnokrajowym konkursie na najlepszą 

centralę wentylacyjną z odzyskiem 

ciepła. 

Ostberg jest także światowym liderem 

w produkcji wentylatorów. W ofercie 

Iglotech znajdują się wentylatory dachowe 

TCK, TKS o wydajności od 306 

do 1116 m 3 /h oraz TKV/TKH o wydajności 

od 374 do 12 369 m 3 /h. Wylot 

z wentylatorów TCK i TKS jest poziomy, 

natomiast z wentylatora TKV/TKH wylot 

jest pionowy. 

Szczegółowe informacje dotyczące 

pełnej oferty dostępne są na oddziałach 

Iglotech oraz u Partnerów Handlowych 

Iglotech Partner. 

Więcej informacji znajduje się na stronie 

www.iglotech.com.pl. 

FOT. 1. Centrale wentylacyjne: Heru S 

(wyżej) oraz Heru T. 


63

IS. 

instalacje specjalne 

Inteligentny dom 

nad morzem 

Gdy świadomy swoich potrzeb inwestor spotyka profesjonalnego integratora 

systemów automatyki domowej, ma szansę powstać unikatowa 

realizacja. W cyklu artykułów przybliżymy Państwu możliwości i technologie 

w zrealizowanym budynku. 

FOT. 1. W domu nad morzem zintegrowano wszystkie instalacje budynkowe. Począwszy od oświetlenia wewnętrznego w technologii 

LED (z możliwością ściemniania), zewnętrznego LED, poprzez ogrzewanie z indywidualnymi nastawami dla każdego pomieszczenia, 

kocioł gazowy, centralę wentylacyjną, rekuperator, technologię basenową, saunę, wideofon, system alarmowy i kontroli dostępu, 

CCTV, kotary, rolowane kraty zewnętrzne, instalację wodną, podgrzewanie rynien spustowych, podgrzewanie podjazdu i ścieżek, po 

sterowanie bramami i furtkami. 

64 


instalacje specjalne IS. 

System inteligentnego domu jest rozwiązaniem 

podnoszącym wartość 

budynku, zwiększającym estetykę 

i ułatwiającym codzienną obsługę. Tak 

traktowany jest ciekawą alternatywą 

dla klasycznej instalacji. Nasz zleceniodawca 

postawił jednak od samego 

początku bardzo jasne wymagania – 

chciał integracji wszelkich możliwych 

instalacji w jeden organizm, tak by maksymalnie 

zautomatyzować działanie 

budynku i wykorzystać wszystkie z tego 

wynikające zalety. Prezentowana instalacja 

została zrealizowana w całości: 

od projektu, montażu okablowania, aż 

do końcowego uruchomienia przez 

poznańskiego wykonawcę inteligentnych 

domów – firmę Graphen. Budynek 

zlokalizowany jest nad Bałtykiem, 

w pierwszym pasie nadmorskiej zabudowy, 

a od morza dzieli go jedynie wydma. 

Lokalizacja, jak i chęć stworzenia 

wyjątkowego miejsca do odpoczynku, 

wymusiły formę budynku, który został 

zaprojektowany jako żelbetowy monolit, 

w którym dominują beton, drewno 

i szkło uzupełnione stalą w kolorze grafitowym. 

Powierzchnia budynku to niecałe 

500 m 2 . Jest to dom rekreacyjny 

i wykorzystywany głównie w weekendy 

oraz w okresie letnim. Funkcja budynku 

była główną przyczyną, dla której zdecydowano 

się na wykorzystanie technologii 

inteligentnego domu. 

Instalacja powstająca wraz z budynkiem 

Specyfika konstrukcji budynku, będącego 

żelbetowym monolitem, wymusiła 

na integratorze instalacji prowadzenie 

prac związanych z okablowaniem już 

na etapie powstawania bryły oraz pełną 

współpracę z architektami i konstruktorami. 

Wykorzystano dedykowany 

do betonu niemiecki system puszek 

instalacyjnych, obudów downlightów 

i wzmacnianych peszli. Montaż wszystkich 

elementów miał miejsce na etapie 

szalowania ścian i stropów, co wymagało 

szczególnej precyzji. Jakakolwiek 

pomyłka na tym etapie skutkowałaby 

koniecznością wyburzenia ściany lub 

stropu i zbudowania od nowa – ściany 

i stropy wewnątrz budynku pozostają 

w surowej formie, z odciskami deskowania 

szalunków, bez farb i gładzi. Wykonawca 

wprowadził kilkustopniowe 

FOT. 2. Ze względu na charakter budynku głównym zadaniem inteligentnej instalacji jest 

umożliwienie zdalnego zarządzania wszystkimi instalacjami oraz prosta i automatyczna 

zmiana sposobu działania poszczególnych systemów w zależności od tego, czy dom jest 

zamieszkiwany, czy pusty. 

kontrole wykonywanych prac, co pozwoliło 

uniknąć problemów. 

Pełna integracja 

Zintegrowano wszystkie instalacje 

budynkowe. Począwszy od oświetlenia 

wewnętrznego w technologii LED 

(z możliwością ściemniania), zewnętrznego 

LED, poprzez ogrzewanie z indywidualnymi 

nastawami dla każdego 

pomieszczenia, kocioł gazowy, centralę 

wentylacyjną, rekuperator, technologię 

basenową, saunę, wideofon, 

system alarmowy i kontroli dostępu, 

CCTV, kotary, rolowane kraty zewnętrzne, 

instalację wodną, podgrzewanie rynien 

spustowych, podgrzewanie podjazdu 

i ścieżek, po sterowanie bramami 

i furtkami. 

Szczególny nacisk położono na sterowanie 

zdalne i automatyzację działania 

budynku. Ze względu na charakter budynku 

głównym zadaniem inteligentnej 

instalacji jest umożliwienie zdalnego 

zarządzania wszystkimi instalacjami 

oraz prosta i automatyczna zmiana sposobu 

działania poszczególnych systemów 

w zależności od tego, czy dom 

jest zamieszkiwany, czy pusty. W tym 

celu przygotowano dwa scenariusze 

działania domu – budynek pełny (gdy 

właściciele korzystają z budynku) oraz 

opuszczony. W momencie, gdy właściciele 

opuszczają dom automatycznie 

lub po wybraniu trybu z iPada/panelu 

dotykowego dom przechodzi w tryb 

oszczędnościowy. Właściciele przed powrotem 

do budynku sygnalizują ten fakt 

systemowi, który samoczynnie przywraca 

przed ich przyjazdem wszystkie 

parametry do pierwotnego poziomu 

oraz przygotowuje dom na przybycie. 

W kolejnych częściach artykułu przedstawimy 

szczegóły poszczególnych instalacji 

i to, jak zintegrowane je w jeden, 

centralnie sterowany system. 

Wykonawca instalacji: 

www.graphen.pl 

Graphen Sp.j. 

ul. Zielna 1 

62-002 Suchy Las 


65

W. 

WARSZTAT 

Kultowa wkrętarka Bosch IXO na każdą okazję! 

Taka mała, a tak wiele potrafi! Dzięki kultowej 

wkrętarce Bosch IXO z wymiennymi 

końcówkami, nie tylko skręcisz 

meble, ale także przyprawisz potrawy, 

szybko i elegancko otworzysz wino 

oraz błyskawicznie rozpalisz grilla. Teraz 

możesz kupić wszystkie końcówki lub 

wybrać tę, która najbardziej odpowiada 

Twoim potrzebom. 

Jesteś miłośnikiem gadżetów i gotowania? 

Pokochasz wkrętarkę IXO z końcówką 

„IXO Spice” do mielenia przypraw. 

Dzięki niej szybko i bez wysiłku dodasz 

smaku każdej potrawie świeżo mielonym 

pieprzem, solą lub chili. Na stole 

przyda Ci się także końcówka „IXO Vino”. 

Jak jej nazwa wskazuje, to końcówka 

z praktycznym korkociągiem ze stali 

szlachetnej, z którą łatwo i w elegancki 

sposób otworzysz każdą butelkę. Możesz 

mieć pewność, że zaimponujesz 

swoim gościom. 

Jeśli planujesz przyjęcie w ogrodzie dopilnuj, 

by nie zabrakło na nim końcówki 

„IXO Barbecue”. Dzięki temu adapterowi 

do rozpalania grilla błyskawicznie 

wzniecisz ogień i zostaniesz gwiazdą 

imprezy. 

Może organizujesz urodziny dziecka, 

na które przygotowujesz specjalne 

dekoracje? Żaden problem – z nową 

końcówką „IXO Cutter” precyzyjnie przytniesz 

kartony i tkaniny dekoracyjne 

oraz inne materiały o grubości do 6 mm. 

Kolekcja IXO zawiera także akcesoria, 

dzięki którym bez problemu i samodzielnie 

skręcisz wszystkie meble. Możesz 

wybrać adapter kątowy, do wkręcania 

blisko krawędzi lub regulujący moment 

obrotowy. Każdy z nich ułatwi Ci pracę 

w miejscach trudnodostępnych. 

Teraz możesz kupić wszystkie akcesoria 

z IXO Collection lub wybrać pojedyncze 

adaptery i końcówki. 

Źródło: Robert Bosch Sp. z o.o. 

Mocne i kompaktowe – nowe radia DeWALT! 

Muzyka płynąca z radia jest nieodłącznym 

elementem pracy na placu budowy. 

Dlatego DeWALT, znany profesjonalistom 

na całym świecie, postanowił 

wprowadzić na rynek wysokiej jakości, 

trwałe i solidne radia. Takie, które 

w trudnych warunkach panujących 

na placu budowy pozwolą cieszyć się 

krystalicznie czystym dźwiękiem najwyższej 

jakości. 

Nowe radia DeWALT są lekkie (zaledwie 

2,8 kg) i wytrzymałe, kompatybilne 

z mocnymi bateriami litowo-jonowymi 

DeWALT z serii XR 10.8V-18V gwarantującymi 

wielogodzinne odtwarzanie 

muzyki. Mogą być również podłączane 

do sieci za pomocą standardowego kabla. 

Model DCR020 posiada jeszcze jedną 

bardzo przydatną na placu budowy 

funkcję, a mianowicie możliwość ładowania 

innych urządzeń jak np. telefon 

komórkowy, za pomocą podłączanego 

do radia kabla USB. DCR020 zapewnia 

także korzystanie z najnowocześniejszej 

technologii DAB+*, oznaczającej 

najwyższej jakości cyfrowy dźwięk i nieprzerywany 

szumem odbiór ulubionych 

stacji. Z kolei radio DCR019 posiada 

standardowy tuner AM/FM. Oba modele 

mogą być wykorzystywane także 

do odtwarzania muzyki z innych nośników. 

Standardowe wejście AUX 3,5 mm 

pozwoli podpiąć MP3 lub inne urządzenia 

zewnętrzne z własną listą przebojów. 

Dobrą jakość dźwięku w nowych 

radiach DeWALT gwarantują 4” głośniki. 

Oba radioodtwarzacze zamknięto 

w mocnych obudowach, chronionych 

dodatkowo klatkami wzmacniającymi, 

które pomogą przetrwać upadki i inne 

trudne do przewidzenia sytuacje pojawiające 

się na placu budowy. 

Źródło: Stanley Black & Decker 

*DAB+ to technologia umożliwiająca odbiór 

dźwięku w formie cyfrowej bez zakłóceń. 

Skil rozszerza linię narzędzi przewodowych 

Skil rozszerzył serię przewodowych 

narzędzi Energy Line o nowe energooszczędne 

i przyjazne środowisku 

narzędzia: wydajny młot udarowo-obrotowy 

i dwa modele wiertarko-wkrętarek. 

Młot udarowo-obrotowy model 

1734 umożliwia wydajne wiercenie 

w betonie otworów o maksymalnej 

średnicy 12 mm, a wiertarko-wkrętarki 

model 6221 i 6224 doskonale radzą sobie 

ze wszystkimi pracami związanymi 

z wierceniem i wkręcaniem i to zarówno 

w domu, jak i poza nim. Nowe narzędzia 

mają bardzo długi (6 m, a w przypadku 

wiertarko-wkrętarki 6224 nawet 10 m) 

przewód zasilający, który ułatwia dostęp 

do gniazd elektrycznych oraz zapewnia 

dużą swobodę poruszania się 

podczas pracy. 

Źródło: www.skileurope.com 

66

Fachowy Instalator 4/2014

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?