Medical and Biological Sciences XXI/4 - Collegium Medicum ...
Medical and Biological Sciences XXI/4 - Collegium Medicum ...
Medical and Biological Sciences XXI/4 - Collegium Medicum ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Zmienność wybranych wymiarów liniowych tułowia u dzieci regionu kujawsko-pomorskeigo w latach 1988-1998 115<br />
ob.r.(cm)<br />
25<br />
23<br />
21<br />
19<br />
17<br />
Ryc. 14. Obwód ramienia dziewcząt<br />
Fig. 14. Arm perimeter of girls<br />
U dziewcząt natomiast wzrost ten stopniowo powiększał<br />
się i miał, ogólnie biorąc, bardziej systematyczny<br />
i stały przebieg z niewielkim spadkiem w starszych<br />
rocznikach u 13 i 14-latków. Przebieg wzrastania<br />
obwodu ramienia jest więc bardziej płynny u<br />
dziewcząt. Jest to interesujące zjawisko, które na tle<br />
innych towarzyszących zmian wymaga analiz, które<br />
doprowadzą do ustalenia ich przyczyn.<br />
DYSKUSJA<br />
15<br />
7 8 9 10 11 12 13 14 15<br />
wiek(lata<br />
1988 1998<br />
Wieloletnie antropologiczne i auksologiczne badania<br />
rozwoju somatycznego człowieka wykazały występowanie<br />
w tym procesie szeregu zjawisk biologicznych<br />
uprzednio nieznanych. Rozwój somatyczny i<br />
dojrzewanie dzieci i młodzieży w regionie kujawskopomorskim,<br />
a częściowo i Pałuk, były przedmiotem<br />
badań od początku XX wieku. Początkowo badania te<br />
dotyczyły głównie poborowych i stopniowo, zwłaszcza<br />
po roku 1930, obejmowały coraz młodsze grupy wiekowe<br />
młodzieży szkolnej. Badania te mają jednak<br />
charakter badań cząstkowych, zarówno pod względem<br />
terytorialnym, jak i zakresu badanych problemów, co<br />
utrudnia ich interpretację w odniesieniu do zmian sekularnych.<br />
Jednakże dzięki wynikom tych badań można<br />
dokonać orientacyjnej oceny zmian międzypokoleniowych<br />
bez uwzględnienia wewnątrzregionalnej zmienności<br />
i szczegółowej analizy oraz opisu wzajemnych<br />
relacji, dotyczących wpływu zmieniających się warunków<br />
społeczno-ekonomicznych.<br />
W latach 70. (G. Nowicki), a w roku 1988 zespół<br />
kierowany przez W. Bożiłowa przeprowadził pierwsze<br />
kompleksowe badania młodzieży w województwie<br />
bydgoskim. Jak wykazała analiza porównawcza obserwacji<br />
własnych i danych sprzed 10 lat, u badanych<br />
nastąpiły istotne statystystycznie zmiany szerokości<br />
barkowej, szerokości i głębokości klatki piersiowej.<br />
Wyniki te przemawiają za występowaniem kierunkowej<br />
zmiany w sylwetce badanych dzieci, a nawet w ich<br />
typologii somatycznej. Tułów poszerza swoje wymiary,<br />
przy czym kształt klatki piersiowej również ulega<br />
zmianom. Uzyskane wyniki skłaniają do dalszych<br />
badań, czy zwiększenie wymiarów klatki piersiowej<br />
pociąga za sobą wzrost wydolności oddechowej dzieci<br />
i młodzieży, a co za tym idzie, czy wpływa na ich<br />
sprawność fizyczną. Dane w piśmiennictwie dotyczące<br />
tego problemu nie dają jednoznacznej odpowiedzi na<br />
ten temat ( A. Kostenecka i in., R. Przywędą). Większość<br />
prac omawia w tym zakresie badania tylko<br />
sprawności motorycznej, nie uwzględniając sprawności<br />
czynnościowej układu oddechowego i układu krążenia,<br />
co uniemożliwia trafne ustosunkowanie się do oceny<br />
wydolności fizycznej, a tylko częściowo naświetla<br />
problem sprawności motorycznej.<br />
Wyniki uzyskane z prezentowanych badań także<br />
wskazują, że w minionym dziesięcioleciu nastąpiły<br />
zmiany w przebiegu rozwoju somatycznego dzieci i<br />
młodzieży miasta Bydgoszczy. Stwierdzono bowiem,<br />
że w minionym dziesięcioleciu proporcje ciała uległy<br />
zmianie w kierunku bardziej krępej budowy tułowia i<br />
wyraźnie zwiększonej masy ciała. Jest to bardzo ważna<br />
i interesująca obserwacja, wymagająca dalszych szczegółowych<br />
badań w celu wyjaśnienia tych przemian<br />
oraz analizy w kierunku ich oceny pod względem korzyści<br />
lub niekorzyści zdrowotnych. Należy podkreślić,<br />
że podobny trend zmian stwierdzono również w innych<br />
regionach kraju. Można założyć, że są to zmiany być<br />
może biologicznie niekorzystne, a więc ich monitorowanie<br />
jest na pewno konieczne.<br />
Uzyskane wyniki dowodzą, że okresowe monitorowanie<br />
rozwoju somatycznego młodzieży bydgoskiej<br />
jest w pełni uzasadnione, w szczególności w obecnym<br />
okresie, w którym występują tak istotne zmiany stratyfikacji<br />
społecznej. Wpływ ten będzie można ustalić<br />
dopiero po kilkunastu latach, kiedy dzieci urodzone w<br />
latach 1990-1991 zakończą swój rozwój somatyczny,<br />
przebiegający w warunkach społeczno-ekonomicznych<br />
okresu 1994-2000. Aby zrealizować ten cel, niezbędne<br />
są dane z okresów poprzednich, a więc dane z roku<br />
1988, obrazujące wpływ okresu stanu wojennego na<br />
dzieci urodzone w latach 1970-1980 oraz wyniki badań<br />
z lat 1995-1998 stanowiące wykładnię zmian w okresie
Change language