Medical and Biological Sciences XXI/4 - Collegium Medicum ...
Medical and Biological Sciences XXI/4 - Collegium Medicum ...
Medical and Biological Sciences XXI/4 - Collegium Medicum ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Medical</strong> <strong>and</strong> <strong>Biological</strong> <strong>Sciences</strong>, 2007, 21/4, 49-51<br />
PRACA ORYGINALNA / ORIGINAL ARTICLE<br />
Paulina Dobrowolna, Wojciech Hagner<br />
BIOMECHANICZNA ANALIZA KORELACJI RYZYKA<br />
WYSTĄPIENIA CHOROBY PRZECIĄŻENIOWEJ LĘDŹWIOWEGO ODCINKA<br />
KRĘGOSŁUPA ZE WZROSTEM I MASĄ CIAŁA PACJENTA<br />
BIOMECHANICAL ANALYSIS OF CORRELATION BETWEEN THE RISK OF OVERLOAD<br />
DISEASE OF LUMBAR PART OF BACKBONE AND HEIGHT AND BODY MASS OF PATIENT<br />
Z Katedry i Kliniki Rehabilitacji UMK w Toruniu <strong>Collegium</strong> <strong>Medicum</strong> im. L. Rydygiera w Bydgoszczy<br />
kierownik: dr hab. Wojciech Hagner, prof. UMK<br />
Streszczenie<br />
W artykule, na podstawie biomechanicznych obliczeń dla<br />
statystycznej populacji kobiet i mężczyzn, przedstawiono<br />
wartości przeciążeń powstających w odcinku lędźwiowym<br />
kręgosłupa. Obliczenie przeprowadzono dla pozycji zgięcia<br />
tułowia względem pionu: 0º, 45º, 90º i dodatkowym obciążeniu<br />
kończyn górnych o 5 kg. Uzyskane wyniki wykazują<br />
korelację zarówno masy ciała pacjenta, jak i jego wzrostu z<br />
ryzykiem wystąpienia w kręgosłupie lędźwiowym zmian<br />
patologicznych.<br />
Summary<br />
On the basis of biomechanical calculations for statistical<br />
population of women <strong>and</strong> men values of overloads in lumbar<br />
part of backbone were presented. Calculation was done for<br />
trunk flexion: 0º, 45º, 90º <strong>and</strong> additional 5 kg load of upper<br />
limbs . Obtained results showed correlation of both body<br />
mass <strong>and</strong> height with the risk of pathological changes in<br />
lumbar part of backbone.<br />
Słowa kluczowe: choroba przeciążeniowa kręgosłupa, parametry masowe, biomechanika<br />
Key words: overload disease of lumbar part of backbone, mass parameters, biomechanics<br />
Odcinek lędźwiowy kręgosłupa jest narażony na<br />
szczególnie duże co do wartości przeciążenia [1, 2, 3,<br />
4, 5]. Jest to wynikiem dwunożnego sposobu lokomocji<br />
a często i wykonywania wielu czynności (pracy) w<br />
pozycji stojącej [2, 3, 4, 5, 6]. Szczególnie groźną z<br />
epidemiologicznego i biomechanicznego punktu widzenia<br />
pozycją jest zgięcie tułowia w przód przy wyprostowanych<br />
kończynach [2, 7, 8, 9]. Im kąt zgięcia<br />
jest bliższy 90º, tym większe jest ryzyko rozwoju choroby<br />
przeciążeniowej kręgosłupa w odcinku lędźwiowym<br />
[1, 3, 10].<br />
Patologiczne zmiany w obrębie tkanek miękkich i<br />
twardych szkieletu osiowego człowieka mogą powstawać<br />
na dwa sposoby [2, 3]:<br />
- w wyniku nagłego urazu<br />
- na drodze przewlekłych przeciążeń<br />
W obu przypadkach jako główną (bezpośrednią)<br />
przyczynę powstawania dysfunkcji uważa się eksploatowanie<br />
narządu ruchu w pozycjach przeciążeniogennych<br />
[2, 3, 4, 9]. Dla kręgosłupa w odcinku lędźwiowym<br />
najbardziej kontuzjogennym ustawieniem jest<br />
zgięcie tułowia do kąta 90º względem pionu.<br />
Z biomechanicznego punktu widzenia, za powstawania<br />
zmian patologicznych w tkankach kręgosłupa<br />
odpowiedzialna jest składowa ścinająca (nie zaś wypadkowa,<br />
czy kładowa pionowa) siły mięśniowej równoważącej<br />
obciążenie danego segmentu [10, 11].<br />
Po przeprowadzeniu serii obliczeń zaobserwowano,<br />
że wyznaczona wartość składowej ścinającej była<br />
różna dla pacjentów o różnej masie, wzroście i zależna<br />
od pozycji (kąta pochylenia tułowia względem pionu).