1 Projekt - PLAN MËSIMOR analitik dhe sintetik i lëndës ... - Albas

Shtëpia Botuese ALBAS
Projekt - PLAN MËSIMOR analitik dhe sintetik i lëndës Dituri natyre 5
35 javë x 2 orë = 70 orë
Teori = 48 orë
Punë praktike dhe veprimtari = 10 orë
Orë e lirë = 12 orë
Gjithsej = 70 orë
Nr i Linjat dhe nënlinjat Tema Or
Objektivat
o.
ë Në fund të çdo teme nxënësi të jetë i aftë:
Linja 1: Mjedisi fizik 1. Përbërësit e sistemit diellor 1 1. Të tregojë se cilët janë planetët që përbëjnë sistemin tonë diellor.
1.
2. Të përshkruajë se cili planet është më i madh e cili më i vogël; cili më afër dhe cili më larg Diellit dhe Tokës.
Nënlinja 1.1:
3. Të skicojë sistemin tonë diellor.
2. Sistemi diellor 14 orë
Teori 13 +1 orë e lirë
2. Toka në lëvizje 1 1. Të Tregojë se Toka rrotullohet rreth boshtit të vet.
2. Të përshkruajë krijimin e ditë-natës.
3.
Teori 12 orë
3. Rrotullimi i Tokës rreth Diellit. 1 1. Të përshkruajë formimin e stinëve si rezultat i rrotullimit të tokës rreth Diellit.
2. Të tregojë kur formohen solsticet dhe ekuinokset.
3. Të skicojë një model që demonstron ndërrimin e stinëve.
4. Përsëritje 1 orë 4. Eklipsi i Hënës, Diellit. 1 1. Të shpjegojë si ndodh eklipsi i Hënës dhe ai i Diellit
Veprimtari 1 orë e
2. Të krahasojë eklipsin e Hënës me atë të Diellit.
lirë
3. Të skicojë një model për eklipsin e Hënës dhe të Diellit.
5. 5. Hëna, Sateliti ynë. 1 1. Të përshkruajë veçoritë e Hënës.
2. Të dallojë fazat e ndryshme të Hënës (Hëna e re, e plotë etj).
6. 6. Veprimtari: Udhëtime drejt
Hënës.
1 1. Të mbledhë materiale nga revistat, interneti apo nga prindërit e tyre për fluturimet e astronautëve me anije
kozmike drejt Hënës dhe të diskutojë së bashku rreth tyre.
7. 7. Dielli: ylli ynë. 1 1. Të përshkruajë veçoritë e Diellit.
2. Të vlerësojë rolin e Diellit për ekzistencën e jetës në Tokë.
8. 8. Çfarë shohim natën në qiell. 1 1. Të përshkruajë se çfarë shohin natën në qiell.
2. Të emërtojë dhe dallojë yjësitë e Dragoit, Arushës së Madhe, Yllin Polar.
3. Të vizatojë Arushën e Madhe.
9. 9. Në brendësi të Tokës. 1 1. Të tregojë cilat janë forcat e brendshme dhe të jashtme që ndryshojnë Tokën
2. Të përshkruajë shtresat e Tokës.
10. 10. Kontinentet 1 1. Të përshkruajë pllakat tektonike si elemente të kores së Tokës.
2. Të shpjegojë si formohen kontinentet.
11. 11. Vullkanet 1 1. Të përshkruajë si formohet një vullkan.
2. Të përshkruajë strukturën e një vullkani.
12. 12. Tërmetet 1 1. Të përshkruajë si ndodhin tërmetet.
2. Të tregojë zonat e njohura sizmike dhe të përmendin tërmetet me të mëdha në historinë botërore.
13.
13. Matja dhe mbrojtja nga tërmetet. 1 1. Të njohë shkallën Rihter si njësi matëse e intensitetit të tërmetit.
2. Të njohë aparatin që përdoret për të matur intensitetin e tërmetit.
1

14. 14. Përsëritje 1 1. Të përforcojë njohuritë e marra për: Nënlinjën 1.1: Sistemi diellor.
15. Nënlinja 1.2.
Tingulli 9 orë
1. Tingulli 1 1. Të shpjegojë ç’është tingulli.
2. Të përshkruajë tinguj të ndryshëm në një mjedis.
3. Të demonstrojë që tingulli prodhohet nga dridhjet.
16. Teori 5 orë
Veprimtari 4 orë
2. Natyra e tingullit 1 1. Të shpjegojë natyrën valore të tingullit.
2. Të dallojë tingujt e dobët e të fortë.
2. Të zbulojë praktikisht një vend ku përftohen jehona të forta (të flasë me zë të lartë në oborr apo në palestër).
17. 3. Veprimtari praktike
1 1. Të provojë dhe të krahasojë përhapjen e tingullit në ajër dhe në disa trupa të ngurtë.
Veshin pas murit
18. 4. Kur zëri udhëton dhe kur jo. 1 1. Të klasifikojë materialet veçuese dhe përçuese të përhapjes së tingullit.
2. Të provojë se në vakuum nuk dëgjohet tingulli.
19. 5. Veprimtari praktike. Nga ndryshojnë
tingujt e lartë nga ata të ulët?
1 1. Të provojë dhe të prodhojë tinguj të lartë dhe të ulët.
2. Të vëzhgojë faktorët që ndikojnë në lartësinë e një tingulli.
20. 6. Notat e larta dhe të ulëta të
muzikës.
1 1. Të përshkruajë se si formohen notat e larta dhe të ulëta të muzikës.
2. Të marrë njohuri për prodhimin artificial të zërit.
21. 7. Veprimtari praktike
Si mund të kontrolloni zërin?
1 1. Të provojë se si mund ta kontrollojnë zërin e tyre.
2. Të provojë se si mund të mbytet zëri.
22. 8. Sa shumë zhurmë. 1 1. Të diskutojë për pasojat e tingujve të lartë dhe zhurmave mbi dëgjimin.
2. Të diskutojë për rastet e ndotjes nga zhurma.
3. Të diskutojë mbi mënyrat e parandalimit të ndotjes akustike.
23.
9. Veprimtari:
Si dëgjojnë njerëzit.
1 1. Të prodhojë tinguj me mjete të ndryshme dhe të provojë dëgjimin e tyre.
2. Të dallojë burimin e zërit nëpërmjet tingullit
24. Linja 2:
Lëndët dhe vetitë e
1. Uji 1 1. Të përshkruajë se uji vjen nga burime të ndryshme.
2. Të krahasojë dhe të dallojë ujin e ëmbël me atë të kripur.
25. tyre 14 orë 2. Uji sipërfaqësor dhe nëntokësor. 1 1. Të dallojë veçoritë e ujërave sipërfaqësore me ato nëntokësore.
26. 12 orë + 2 orë të lira 3. Uji, një pasuri 1 1. Të diskutojë për rëndësinë e ujit në jetën e gjallesave dhe të ekonomisë së një vendi.
27. 4. Vetitë fizike të ujit 1 1. Të dallojë vetitë fizike të ujit.
Teori 11 orë
2. Të provojë dallimin ndërmjet ujit të fortë dhe atij të butë.
29. Veprimtari 1 orë 5. Ndotja e ujërave 1 1. Të diskutojë se cilët janë ndotësit kryesorë të ujit.
Përsëritje 1 orë
2. Të diskutojë për kontributin e secilit në mbrojtjen e ujit
30. e lirë
6. Veprimtari: Të pastrosh ujin me 1 1. Të provojë të realizojnë filtrimin dhe dekantimin e ujit me mjete të thjeshta.
Testim 1 orë e lirë mjete të thjeshta.
31. 7. Uji i pastër. 1 1. Të përshkruajë çkripëzimin e ujit me anë të distilimit.
32. 8. Si vjen uji në shtëpi. 1 1. Të përshkruajë trajtimin e ujit para se ai të dërgohet nëpër shtëpi.
33. 9. Ajri. 1 1. Të përshkruajë ajrin si një përzierje gazesh.
2. Të provojnë rëndësinë jetike të oksigjenit të ajrit.
33. 10. Djegia e lëndës 1 1. Të bëjë dallimin ndërmjet dukurive fizike dhe kimike të lëndës.
2. Të provojë se nga djegia e lëndës në prani të oksigjenit përftohet dyoksidi i karbonit dhe energji.
34. 11. Efekti serrë 1 1. Të përshkruajë efektin serrë , shkaqet e tij dhe ndikimet në ngrohjen globale.
35.
12. Ndotja e ajrit 1 1. Të diskutojë se cilat janë rrugët e ndotjes së ajrit.
2. Të diskutojë për kontributin e secilit në mbrojtjen e ajrit.
2

36. 13. Përsëritje 1 1. Të përforcojnë njohuritë e marra për: linjën 2: Sjellja e lëndëve
37 14. Testim 1
38. Linja 3:
Gjallesat dhe
1. Natyra e jetës 1 1. Të përshkruajë veçoritë e së gjallës.
2. Të krahasojë dhe të bëjë dallimin midis të gjallës dhe jo të gjallës.
39. proceset e jetës
Nënlinja 3.1
Të njohim dhe
2. Sekreti i jetës: Qeliza 1 1. Të përshkruajë ndërtimin e qelizës nga membrana, citoplazma dhe bërthama.
2. Të kuptojë se qeliza është njësia bazë e ndërtimit dhe e funksionit të gjallesave.
2. Të krahasojnë qelizën bimore me atë shtazore.
40 studiojmë të gjallën 3. Nga qeliza tek organizmi. 1 1. Të përshkruajë organizimin e qelizave në inde, organe dhe aparate.
41-42 6 orë 4- 5 Veprimtari praktike: 2 1. Të përdorë mikroskopin si mjetin kryesor të studimit të botës së gjallë.
Teori 3 orë
2. Të vëzhgojë qeliza bimore.
Testim 1 orë
3. Të skicojnë qelizat e para në mikroskop.
43 Veprimtari 2 orë 6. Test: Vlerësoni njohuritë dhe 1 1. Të vlerësojnë njohuritë dhe aftësitë e tyre.
aftësitë tuaja
44. Nënlinja 3.2 1. Veprimtari:
1 1. Të zbulojnë me anë të eksperimentit kushtet që ndikojnë në mbirjen e farave të bimëve.
45.
Bimët dhe mjedisi i
tyre 3 orë
Kërkim dhe vëzhgim
2. Nevojat e bimëve. 1 1. Të përshkruajë si ndryshimet në mjedis ndikojnë mbi rritjen e bimëve (p.sh. ndryshimet e dritës, mungesa e
ujit, toka etj.)
46. Teori 2 orë
Veprimtari 1 orë
3. Vëzhgimet e një natyralisti. 1 1. Të përshkruajë se bimët e llojeve të ndryshme jetojnë në mjedise të ndryshme dhe i përshtaten mjedisit ku
jetojnë.
47. Nënlinja 3.3 1. Ndërtimi i bimëve. 1 1. Të përshkruajë karakteristikat e përgjithshme të bimëve.
48.
Ndërtimi dhe
2. Rrënja. 1 1. Të përshkruajë ndërtimin, funksionin dhe llojet e rrënjëve.
2. Të provojnë se rrënja orientohet drejt tokës dhe ujit.
49. funksioni i bimëve.
13 orë + 1 orë e lirë
3. Kërcelli. 1 1. Të përshkruajë ndërtimin dhe funksionin e kërcellit.
2. Të provojë aftësinë e kërcellit për të përcjellë lëndët ushqyese nga rrënjët te gjethja dhe anasjelltas.
50 4. Llojet e kërcejve 1 1. Të provojë drurët, shkurret dhe barishte nga lloji i kërcellit.
Teori 11 orë
2. Të përshkruajë shndërrimet që pëson kërcelli.
51-52
Veprimtari 1 orë
3. Të provojë ekzistencën e lëndëve rezervë te tuberët.
Përsëritje 1 orë 5 -6 Ndërtimi dhe funksioni i gjethes 2 1. Të përshkruajë ndërtimin e gjethes.
Testim – 1 orë e lirë
2. Të shpjegojë si ndodh procesi i fotosintezës dhe rëndësia e saj.
3. Të provojë se drita është e domosdoshme për fotosintezën.
53 7. Veprimtari: Mësoni më shumë për 1 1. Të realizojë një herbarium me lloje të ndryshme gjethes.
gjethet.
54. 8. Funksionet e gjethes. 1 1. Të krahasojë procesin e frymëmarrjes me atë të fotosintezës që realizon bima.
2. Të vëzhgojë procesin e avullimit te bima.
55. 9. Bimët pa lule 1 1. Të përshkruajë veçoritë e bimëve pa lule (alga, myshqe, fiere, likene)
56. 10. Për të pasur një pemë duhet një
lule
1 1. Të përshkruajë ndërtimin edhe funksionin e lules.
2. Të përshkruajë procesin e pjalmimit te bimë.
3. Të analizojë pllenimin te bimët.
57. 11. Nga fara te bima. 1 1. Të përshkruajë duke përdorur vëzhgimin, ndryshimet e bimëve gjatë ciklit jetësor të tyre.
58. 12. Bimët farëveshura dhe
1 1. Të krahasojë dhe bëjë dallimin midis bimëve farëveshura dhe farëzhveshura.
farëzhveshura.
59
13. Shumimi vegjetativ te bimët. 1 1. Të përshkruajë llojet e shumimit vegjetativ te bimët.
3

2. Të provojë shumimin vegjetativ te bimët.
60. 14.Ushtrime: vlerësoni njohuritë tuaja. 1 1. Të zbatojnë njohuritë dhe aftësitë e tyre në situate të reja nëpërmjet ushtrimeve dhe problemave.
61 Nënlinja 3.4
Njeriu dhe mjedisi.
1. Bashkëlidhja e bimëve, kafshëve
dhe njeriut
1 1. Të diskutojë si bimët, kafshët dhe njeriu janë të varura nga njeri-tjetri.
2. Të sjellë përvojat e tyre gjatë këtij diskutimi.
62 (4 orë)
Teori – 4 orë
2. Bimët në ndihmë të njeriut. 1 1. Të përshkruajë rolin e pazëvendësueshëm të bimëve si ushqim për njeriun. (si burim proteinash,
karbohidratesh, vitaminash dhe kripërash minerale).
63 3. Bimët që shërojnë. 1 1. Të përshkruajë rëndësinë e bimëve mjekësore.
2. Të listojë disa bimë që rriten në vendin tonë.
64
4. Bimët zbukuruese në mjediset
tona.
1 1. Të tregojë lloje të ndryshme bimësh zbukuruese si dhe rolin e tyre në jetën e njeriut.
2. Të pasurojë mjedisin e klasës me bimë zbukuruese.
65 Orë e lirë Për veprimtari të ndryshme
66 Orë e lirë
67 Orë e lirë
68 Orë e lirë
69 Orë e lirë
70 Orë e lirë
Shënim. Orët e lira mësuesi i planifikon sipas nevojave dhe udhëzimeve të Drejtorisë
4