Lokalna Strategia Rozwoju Obszaru LGD Euro - Reńska Wieś

EURO-COUNTRY – PARTNERSTWO DLA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH
niemieckie wykazały zaś, iż w tajnych raportach ów „wasserpolski” dialekt określano jako
język polski. Określenie „Wasserpolnisch” stosowane było pogardliwie w odniesieniu do
polskiej gawry śląskiej, lansowanym przez Niemców dla celów propagandowych. Gwara
śląska to jeden z nielicznych elementów kultury ludowej, który jest wciąż żywy, pomimo
szykan i kpin z jakim spotykali i spotykają się ludzie posługujący się nią. Na terenie Euro-
Country powstało niedawno stowarzyszenie, które ma na celu kultywowanie mowy śląskiej –
nazywa się „Danga” co po Śląsku znaczy tęcza.
Opolszczyzna, jak i wszystkie regiony polski, miała kilka podstawowych,
charakterystycznych dla swojego terenu potraw m.in. kołocze, własne wyroby wędliniarskie
(np. „krupnioki”, czyli kaszanka w formie kiełbasy), zupy mączne na mleku, maślance lub
serwatce (np. „bioły żur” z gotowanej serwatki lub maślanki zaprawionej pszenną mąką,
czasem jajkiem, twarogiem lub masłem), żur, kluski śląskie, kluski na parze („buchty”), rolady
mięsne i „modra” kapusta, na Wielkanoc zaś robiono tzw. „szołdry” i „murziny”, czyli kiełbasy
zapiekane w cieście chlebowym. Obecnie coraz większą popularnością cieszą się produkty
lokalne, wytwarzane przez gospodynie domowe i sprzedawane na różnych festynach i
kiermaszach. Część z nich, jak „Jeż” – ciasto tortowe z masą z czarnej porzeczki, „Śliszki” –
bułeczki drożdżowe z makiem, „Kretowina” – ciasto czekoladowe, zupy – „Ścierka”,
„Germuszka” i „Wodzianka”, „Śląskie niebo” – danie mięsne oraz „Piwo miodowe” otrzymały
certyfikat produktu tradycyjnego. Część pozostała na razie produktami lokalnymi: „Anyżki”,
„Makówka” – danie wigilijne, „Pańćkraut z żeberkami” – danie mięsne, czy „Kwitownica” -
wino z pigwy. Wciąż pojawiają się nowe, ludzie coraz chętniej sięgają po stare, sprawdzone, i
jak się okazuje znów popularne, przepisy.
Proces zanikania poszczególnych elementów tradycyjnej obrzędowości zaznaczył się
już w okresie międzywojennych, a przybrał na sile szczególnie od lat 50tych XX wieku. Od
tego czasu występuje zjawisko stałego przenikania i wprowadzania do obrzędowości coraz to
nowych wzorów zachowania czerpanych z kultury zurbanizowanej, wynikającej głównie z
potrzeby zaspokajania nowych aspiracji i potrzeb społecznych. Ze starych zwyczajów i
obrzędów dorocznych zachowały się jeszcze na naszym terenie: „wodzenie niedźwiedzia”,
„pogrzeb basa”, „topienie marzanny”, „andrzejki”, „jasełka”, „dożynki”, czy wyrób „kroszonek”
wielkanocnych. Natomiast z obrzędów rodzinnych głownie związane z zawarciem
małżeństwa – np. polterabend, zwany inaczej „tłuczonki”, „trzaskany wieczór”.
Na terenach nadodrzańskich żywe do dnia dzisiejszego są legendy i opowiadania o
utopcach i omyłkach, każda wieś ma przynajmniej kilka charakterystycznych dla siebie
opowieści, które kiedyś opowiadano przy „darciu pierza” w długie zimowe i jesienne wieczory.
Lokalna Strategia Rozwoju na lata 2008-2015 19