Lokalna Strategia Rozwoju Obszaru LGD Euro - Reńska Wieś

EURO-COUNTRY – PARTNERSTWO DLA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH
Opowieści te funkcjonują do dnia dzisiejszego i koła gospodyń próbują przywrócić zwyczaje
darcia pierza i wspólnych spotkań wiejskich. Utopce funkcjonowały jako system ostrzegania
szczególnie dzieci przez niebezpieczeństwami wody, rzeki a omyłki przed mgłami,
zgubieniem drogi, co w terenach nadodrzańskich jest częstym zjawiskiem.
Kultura materialna
Sieć osadnicza na terenie Euro Country zaczęła wykształcać się bardzo wcześnie -
od czasów przedhistorycznych. Wsie lokowane były już w XIII wieku (np. Dobrosławice w
gminie Pawłowiczki w 1204 r.), o czym donoszą najwcześniejsze średniowieczne źródła
pisane. Na terenie obszaru partnerstwa gmin występują różnorodne formy pierwotnych
układów przestrzennych: owalnice, ulicówki, wsie placowe, folwarki, wielodrożnice. Obecnie
większość tych układów uległa zmianie, lecz zachowane elementy przestrzenne wskazują na
pierwotny typ wsi. Trwały ślad w krajobrazie osadniczym pozostawił etap folwarcznopańszczyźniany,
który realizowano na dwa sposoby: poprzez zakładanie nowych jednostek
osadniczych, czyli wsi folwarcznych, które powstawały na gruntach opuszczonych przez
chłopów oraz na karczowanych i zasiedlanych terenów leśnych, na tzw. surowym korzeniu.
Kosztem ziemi chłopskiej powiększano już istniejące folwarki, charakterystyczne więc dla
wielu wsi było występowanie okazałych zabudowań w obrębie starych wsi. Do XVIII wieku na
całym Śląsku, zarówno w miastach, jak i na wsiach, przeważała architektura drewniana,
budynków mieszkalnych, gospodarczych, oraz sakralnych. Od końca XVIII wieku
rozpowszechniły się na wsi śląskiej inne formy budownictwa – drewniano - gliniane (ryglowe)
i murowane. W końcu XIX i na początku XX wieku na skutek nakazów władz pruskich
ograniczających możliwości wznoszenia budynków zrębowych, w trakcie intensywnej
rozbudowy i przebudowy wsi śląskiej, zaczęły się coraz częściej pojawiać budynki murowane.
Powstawały więc domy murowane, z bogatym wystrojem ściany frontowej, najczęściej
szczytowe, nawiązując do wzorów prowincjonalnej architektury barokowej i klasycystycznej.
Zdobiono je wykonanymi z tynku różnego rodzaju pilastrami, gzymsami, plastycznym
obramowaniem okien i drzwi oraz wnęk szczytowych. Szczyt wieńczono falistą linią i
umieszczano na nich motywy geometryczne. Charakterystyczne było umieszczanie pod
szczytem figurki, drewnianej lub z gipsu, przedstawiającej jakiegoś świętego, na tych
terenach był to często św. Florian (chronił przed pożarami) lub św. Jan Nepomucen. Z tego
okresu przetrwało sporo budynków, zwłaszcza mieszkalnych, większość z nich wpisana jest
obecnie do ewidencji zabytków.
Zabytki
Gminy Euro – Country zaliczyć można do terenów bogatych w zasoby dziedzictwa
kulturowego. Na terenach tych występują stanowiska archeologiczne odkrywające znaleziska
Lokalna Strategia Rozwoju na lata 2008-2015 20