Pokaż treść!

owych trzech zadań budowlanych i dawało architektów,
dla których najważniejszą była sprawa odpowiedniego a-
ksztaltowania budynku. Często też ważność zagadnień
konstrukcyjnych i niezbędny ich udział w projektowanych
budynkach pomijało się zupełnie, wobec ignorancji projektanta
w tej sprawie. A ignorancja ta była wynikiem niemożności
opanowania tej niezmiernie ważnej gałęzi zagadnień
budowlanych, wymagajacej i innego nastawienia
i innego przygotowania, niż to dają wydziały architektury.
Należyte zaś jej opanowanie zwiększyło by niepomiernie
i obciążyło programy tych wydziałów ponad ich
możność. Jedynym więc wyjściem z. tej sytuacji było by
przygotowanie specjalnych „konstruktorów budowlanych",
ze swoim własnym programem studiów.
Lukę istniejącą do pewnego stopnia wypełniał, przynajmniej
na terenie Warszawskiej Politechniki, Wydział
Inżynierii, ale, jako poważny zbędny balast, ciągnął on
za sobą wszystkie zagadnienia komunikacyjne, nie dając
speejaMstów budowlanych, w ścisłym tego słowa znaczeniu.
Pewne polepszenie widać obecnie w tym, że na tym
Wydziale są już wykonywane prace dyplomowe z zakresu
liudownictwa Ogólnego, o czym wyżej.
Ale właściwie jest to dopiero wstęp. Jako najlepsze rozwiązanie
należało by uznać utworzenie co najmniej sekcji
budowlanej, równorzędnej z sekcją inżynierii lądowej,
inżynierii wodnej, czy melioracyjnej, z zastosowaniem specjalnego
programu, poczynając od 3-go roku nauczania.
Sekcja powyższa kształciła byr „konstruktorów" i „technicznych
kierowników budowlanych".
Sprawa specjalistów trzeciej gałęzi, instalacyjnej jest
w jeszcze gorszym stanie, niż poprzednia. Tym działem
zagadnień, bardzo ważnym dla współczesnego budynku,
nawet dla tylko trochę większego zwykłego mieszkalnego,
interesują się wykonawcy, a więc osoby zainteresowane
głównie w realizacji i funkcjonowaniu wyłącznie swego
działu, bez zainteresowania się, jak .ten dział wiąże się
z całością budynku. Przy tym większość wykonawców, nawet
bardzo dobrze przygotowanych do wykonywania zawodu,
to1 specjaliści doskonale znający swoje urządzenia,
ich jakość, mechanizm i funkcjonowanie, ale nie mających
pojęcia o budynku, jego elementach i ich funkcjach.
Stąd częste konflikty, gdy instalator — wykonawca ma
nieco wolniejszą rękę w realizacji swego działu, albo
gdy nie pyta o wszystko kierownika — architekta. Ten
ostatni zaś w przeważającej większości wypadków nie
zdając sobie sprawy z potrzeb i możliwości instalacyjnych,
bagatelizuje je i nie potrafi odpowiednio pokierować instalatorem,
ani sprecyzować swych żądań odpowiednio d»
ważkości zagadnienia.
Prawda, ostrość tej kwestii jest nieco przytępiona dzięki
temu, że zagadnienie instalacyj, jako zagadnienia naprawdę
poważne, zaczyna u nas dopiero wchodzić na stół.
Przy paru- lub kilkupiętrowych budynkach, jakich u nas
jeszcze wykonywa się przytłaczająca większość, daje się
z tym naogół radę jako tako, chociaż i tu coraz częściej
powstają zagadnienia charakteru bardziej skomplikowanego,
rozstrzygane drogą kompromisu. A gdy sprawa budowy
dużych obiektów7, o większej ilości pięter, stanie
się zagadnieniem powszednim, wtedy dopiero ujawni się
w całej pełni tragedia braku odpowiednich fachowców.
Zapobiec jej można, przygotowując zawczasu specjalistów,
choćby na wspomnianej wyżej proponowanej sekcji
budowlanej albo wodnej Wydziału Inżynierii. Na razie,
dopóki zapotrzebowanie na nich jest, albo będzie nikłe,
znajdą oni zatrudnienie, jak i absolwenci obecnie
kończący, w działach Wodociągów7 i Kanalizacji miejskich,
lub pokrewnych.
Taki dział instalacji budowlanych, poza wodociągiem
i kanalizacją, powinien objąć również i zagadnienia gazu,
ogrzewania i przewietrzania budynków, nie tylko centralnego,
lecz i miejscowych, instalacji wody gorącej,
oświetlenia naturalnego i sztucznego, zużycia energii c-
łektrycznej dla celów gospodarczych w życiu codziennym,
dźwigów osobowych i gospodarczych. Wszystkie te zagadnienia
powinny być potraktowane z punktu widzenia nie
poszczególnych mechanizmów, lub przyrządów, lecz jako
elementy budynku, ściśle z nim zespolone i zsynchronizowane.
Poza zagadnieniami samego zainstalowania, powinna
być studiowana i sprawa celowości i rentowności utrzymania
i eksploatacji urządzeń. Ale kwestia ta, dotycząca
również i zagadnień konstrukcyjnych, wchodzi w dziedzinę
nieco innych zainteresowań.
Sumując wszystko powiedziane wyżej, twierdzę, że
twórcami budynku powinni być:
1) architekt,
2) konstruktor,
3) instalator budowlany,
i że odpowiednio przygotowani w tych poszczególnych
działach fachowy, w zgodnej współpracy, przy zrozumieniu
wzajemnej roli i udziału, tworzyć będą dzieła o pełnej
wartości.
KOMISJA MIESZKANIOWA LIGI NARODÓW
Sekcja higieny Ligi Narodów rozpoczęła w 1931 r. pra-
:e nad sprawą mieszkaniową. Po przedwstępnych studiach
na zasadzie rezolucji Zgromadzenia L. N. w 1934 r. utworzono
Komisję Mieszkaniową, której program pracy został
zatwierdzony przez Komitet Higieny i Radę L. N. w styczniu
1936 r. Obejmuje ona studia nad następującymi zagadnieniami:
a) higiena warunków otoczenia w mieszkaniu
(temperatura wnętrz, świeżość powietrza, wilgoć, ruch
powietrza i temperatura powierzchni budowli); b) walka
Z hałasem; c) nasłonecznienie; d) oświetlenie naturalne
i sztuczne; e) gęstość zaludnienia; f ) walka z dymem, i za-
'Moczyszczeniem powietrza; g) dostarczanie wody, usuwan
a ścieków; h) sprawy prawne i administracyjne, zwią-
>(Ue z higieną mieszkań; i) oznaczenie warunków, jakim
w7inno odpowiadać higieniczne mieszkanie miejskie i wiejskie,
oraz ośrodki miejskie i wiejskie z uwzględnieniem
klimatu, zwyczajów i t. ;p.
Dla współpracy z Komisją powstały w poszczególnych
krajach Komitety Narodowe (St. Zj. A. P., Francja, Anglia,
Holandia, Polska, Szwecja i Czechosłowacja). Przedstawiciele
Komitetów narodowych są członkami Komisji.
Z ramienia Polski uczestniczy w Komisji dr. B. Nowakow7-
ski z Państwowego Instytutu Higieny. Komisja współpracuje
z Międzynarodowym Biurem Pracy.
Ostatnio w dn. 23 — 29 czerwca r. b. odbyło się posiedzenie
Komisji z udziałem ekspertów7, wśród których z
Polski był obecny prof. dr. inż. W. Żenczykowski (Zakład
Budow7nictwa Ogólnego Politechniki Warszawskiej). Na