pobierz nowy numer w wersji pdf - EUROSTYL Nowe Spojrzenie

W doborowym towarzystwie
W doborowym towarzystwie
Skąd się wzięły
wielkie psiska
i małe pieski
Jak jednak doszło do przemiany wilka w psa Udomowienie
z reguły wpływa na zmniejszenie rozmiarów zwierzęcia. Tak też
stało się i tutaj, choć obecnie w wyniku świadomej hodowli niektóre
rasy są większe niż dziko żyjący wilk. Zmiana warunków
bytowych i brak konieczności – tak zażartej, jak w stanie dzikim
– walki o przetrwanie spowodowały nie tylko zmniejszenie
masy ciała, ale i mózgu, a także regres narządów zmysłów. Mięśnie
żuchwy straciły na sile. Zmieniło się także umaszczenie.
Jednostajne barwy zrobiły się bardziej wymyślne i zróżnicowane,
osiągając nawet takie pstre efekty, jak chociażby u dzisiejszego
dalmatyńczyka.
Pies u boku człowieka stał się od niego zupełnie zależny. Dziś
sam nie jest już w stanie zapewnić sobie pożywienia. W najgorszym
wypadku żywi się resztkami pozostawianymi na śmietnikach.
Zresztą m.in. taką miał kiedyś rolę – oczyszczał obozowiska,
a potem także miasta z odpadków (w czasach zarazy żerowały
nawet na zwłokach). Nie brakowało jednak psów, którym
w udziale przypadły wymagające większej specjalizacji funkcje.
Egipskie rysunki sprzed 6 tys. lat przedstawiają psy zaganiające
zwierzynę w sieci. Arystoteles natomiast opisuje rasę rączych
lakońskich występującą w starożytnej Grecji, wykorzystytekst:
Anna Zawadzka
Ze wszystkich gatunków ssaków to psy wykazują się największą
różnorodnością. Trudno dziś uwierzyć, patrząc na chihuahua,
jamnika czy yorkshire teriera, że i one wywodzą się ze
wspólnego wszystkim psom przodka – wilka szarego.
NNie tylko rozmaitość rozmiarów jest tu jednak zadziwiająca, ale i inne cechy
wyglądu – budowa ciała, kształt czaszki i wygląd uszu czy długość
i gęstość sierści. Psy, w zależności od rasy, różnią się też charakterami
oraz przymiotami, które predysponują ich użyteczność. Wszystkie mają
jednak jedną zasadniczą cechę wspólną, którą odziedziczyły po pierwszych
psowatych, a mianowicie uległe usposobienie i podatność na tresurę.
Tylko takie zwierzęta miały bowiem szansę pozostać z człowiekiem
jako osobniki udomowione. Ludzie do swych obozowisk przyjmowali tylko
najbardziej potulne wilki, przyzwyczajone do podległości w stadzie rządzonym
przez dominujące osobniki. W ten oto sposób dokonał się pierwszy
sztuczny dobór preferowanych cech.
Początki psa jako gatunku – a więc udomowienie wilka – szacuje się na
okres pomiędzy 15 000 – 8 000 lat p.n.e. Stało się to na długo przed rozwojem
rolnictwa i stałego osadnictwa, w czasach, gdy oba gatunki – ludzie i wilki
– żyły z tego, co upolowały. Z pewnością człowiek zwrócił uwagę na umiejętności
wilków w tropieniu i ściganiu ofiary. Bliskość tych zwierząt o znakomitym
węchu stała się więc bardzo pożądana zarówno za dnia, gdy trzeba
było zapolować na zwierzynę, jak i w nocy – wilki dzięki swym wyostrzonym
zmysłom ostrzegały ludzi przed zbliżającym się niebezpieczeństwem.
Łagodniejsze, bardziej ufne osobniki z pewnością zaczęły zbliżać się do
obozowisk ludzkich w poszukiwaniu smakowitych kąsków, pozostałych
po pieczeniu mięsa na ogniu. Nierzadko być może były zachęcane do
tego, by się częstować tym, co pozostało po posiłku. Kontakty stawały się
coraz bliższe. Pierwsze udomowione wilki albo same pozostały zasmakowawszy
w „pieczystym”, albo zostały wykradzione jako szczeniaki w celu
przyuczenia do wspólnych polowań i stróżowania.
40