EU-SWAP PÃR ARSIMIN - EU EDUCATION SWAp Project

ASISTENCA TEKNIKE E BASHKIMIT EVROPIAN PER KOSOVEN 

EU-SWAP PËR ARSIMIN 

MBËSHTETJE NE IMPLEMENTIMIN E QASJES TERESEKTORIALE NE ARSIM 

NE KOSOVË 

Numri Referues i Projektit.: EuropeAid/127858/D/SER/KOS 

Raport Fillestar 

Dhjetor 2009 

Rishikuar: Shkurt 2010 

Project i financuar nga BE 

I menaxhuar nga Zyra Ndërlidhëse e Komisionit Evropian 

Projekt i implementuar nga Cambridge Education, Qendra për Arsim 

e Kosovës, Education 2000+ Consulting dhe Tribal Helm.

EuropeAid/127858/D/SER/KOS Mbështetje në implementimin e qasjes tërë sektoriale në arsim në Kosovë 

Titulli i 

Projektit 

Projekti Nr 

Vendi 

EU‐SWAP PËR ARSIMIN MBËSHTETJE NË IMPLEMENTIMIN E QASJES TËRSEKTORIALE NË ARSIM NË 

KOSOVË 

EuropeAid/127858/D/SER/KOS 

Kosovë 

Emri 

Autoriteti Menaxhues 

Përfituesi 

Kontraktori 

ECLO, Kosovë 

Ministria e Arsimit, Shkencës 

dhe Teknologjisë 

Cambridge 

Education 

Adresa 

1 Kosovo Street 

PO Box 200 

10000 Prishtina 

Kosovo 

Agim Ramadani Str 

10000 Prishtina 

Kosovo 

St Anne House 

20‐26 Wellesley Road, 

Croydon Surrey, CR9 2UL UK 

Telefoni +381(0)385131523 + 381(0)38544507 + 44(0)1223463755 

Faksi +381(0)385131305 + 381(0)3820021103 +44(0)1223461007 

E Mail sophie.beaumont@ec.europa.eu Felicity.binns@camb‐ed.com 

Personi 

Kontaktues 

Sophie Beaumont, Task Manager, 

Social Development/ Operations 

Section 

Sekretar i Perhershem 

Felicity Binns, Operations 

Manager 

Nënshkrimet 

Data e Raportit; 3 Shkurt 2009 

Autor i Raportit 

Eric Woods dhe David Royle 

Data e Fillimit të Projektit 20 Tetor 2009 

Kohëzgjatja e Projektit 

36 Muaj 

ii

PËRMBAJTJA 

LISTA E AKRONIMEVE 

1. PËRMBLEDHJE EKZEKUTIVE 

2. SFONDI 

3. PËRMBLEDHJA E PROJEKTIT 

4. PLANI I DETAJUAR I AKTIVITETEVE 

5. ARANZHIMET IMPLEMENTUESE 

6 MONITORIMI DHE VLERËSIMI 

7 SUPOZIMET DHE RREZIQET 

8 PLANIFIKIMI DHE SIGURIMI I QËNDRUESHMËRISË 

SHTOJCAT E OBLIGUESHME 

SHTOJCA A 1 ANALIZA LOGJIKE E KORNIZËS 

SHTOJCA A 2 PLANI I PËRGJITHSHËM OPERACIONAL 

SHTOJCA A 3 PLANI I OPERIMEVE PËR PERIUDHEN TJETËR 

SHTOJCA A 6 PLANI I PERFORMANCES SË REZULTATIT TË PËRGJITHSHËM 

SHTOJCAT PLOTËSUESE 

SHTOJCA B1 KORNIZA E DONATORËVE 

SHTOJCA B2 PUNËTORIA SWAP 24 NËNTOR 2009 

SHTOJCA B3 ASPEKTET KRYESORE PER KRIJIMIN E QTS NE ARSIM 

SHTOJCA B4 QËLLIMI DHE ARSYESHMËRIA PËR TAKIMIN E PËRBASHKËT SHQYRTUES 

SHTOJCA B5 PUNËTORIA PëR SHQYRTIMIN VETOR TË BUXHETIT 

SHTOJCA B6 HARTIMI DHE PERDORIMI I PROGRAMIT FINANCIAR 

SHTOJCA B7 LISTA E PERSONAVE TE KONSULTUAR 

SHTOJCA B8 LISTA E DOKUMENTEVE TE KONSULTUARA 

SHTOJCA B9 ÇËSHTJET KRYESORE (KOMPONENTAT 2 DHE 3) 

SHTOJCA B10 ORARI I IMPLEMENTIMIT ETAPOR TË KKK‐SË 

SHTOJCA B11 QENDRAT DIDAKTIKE 

SHTOJCA B13 STRATEGJIA E KOMUNIKIMIT

AKRONIMET 

AKZHIE 

UA 

BPPV 

SMZHB 

PRANK 

NJZHK 

KEAP 

CIDA 

KE 

KPAK 

GDFK 

MKLSH 

QAP 

ZZH 

KE 

ZNKE 

QEPM 

ECTS 

ADQ 

APGJ 

IA 

SMIA 

EPAP 

KEK 

FEA 

BE 

FRIDOM 

FSDEK 

BPV 

GTZ 

ZNA 

ZCN 

PZHIA 

PAPSHP 

IPA 

TI 

AFM 

RPV 

BKK 

AKVSK 

EK 

KEC 

KEDP 

KESDP 

KOSVET 

IPK 

M&V 

MKRS 

Agjencioni për Koordinim të Zhvillimit dhe Integrim Evropian 

Udhëzim Administrativ 

Buxheti dhe Plani i Punës Vjetore 

Sistemi për Menaxhimin e Zhvillimit Buxhetor 

Projekti për Reformim të Arsimit dhe Ndërtim të Kapaciteteve ‐SIDA 

Njësia për Zhvillim të Kurrikulit 

Këshilli i Ekspertëve për Arsimin Parauniversitar 

Agjencioni Kanadez për Zhvillim Ndërkombëtar 

Këshilli i Evropës 

Komisioni i Prindërve në Arsimin e Kosovës 

Grupi Drejtues për Fazat e Kurrikulit 

Mendimi Kritik gjatë Leximit dhe Shkrimit 

Qendrat për Aftësim Profesional 

Zyrtar për Zhvillim 

Komisioni Evropian 

Zyra Ndërlidhëse e Komisionit Evropian 

Qendra Evropiane për Problemet e Minoriteteve 

Sistemi Evropian për Transferim të Kredive 

Arsimimi për Demokraci Qytetare 

Arsimim për të Gjithë 

Institucionet Arsimore 

Sistemi Informativ për Menaxhimin e Arsimit 

Plani Veprues i Partneritetit Evropian 

Korniza Evropiane për Kualifikim 

Fondi Evropian për Aftësim 

Bashkimi Evropian 

Rishikimi Funksional i Dizajnimit Institucional të Ministrive 

Mbështetja Finlandeze për Zhvillimin e Arsimit në Kosovë 

Bruto Produkti Vendor 

Bashkëpunimi Teknik Gjerman 

Zyra Ndërkombëtare e Arsimit 

Zyra Civile Ndërkombëtare 

Zhvillimi Institucional në Projektet Arsimore (Banka Botërore) 

Aftësimi i Mësimdhënësve Pa Shkëputje nga Puna 

Instrument për Para anëtarësim në Bashkimin Evropian 

Teknologjia Informative 

Aftësimi Fillestar i Mësimdhënësve 

Rishikimi i Përbashkët Vjetor 

Buxheti i Konsoliduar i Kosovës 

Agjencioni Kosovar për Vlerësim, Standarde dhe Kurrikula 

Ekspert Kryesor 

Qendra për Arsim e Kosovës 

Programi Kanadez për Zhvillimin e Edukatorëve Kosovar 

Programi për Zhvillimin e Sektorit të Arsimit në Kosovës 

Projekti për Arsimin dhe Aftësimin Profesional në Kosovë‐EU 

Instituti Pedagogjik i Kosovës 

Monitorim & Vlerësim 

Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve

DKA 

MEF 

MAPH 

MASHT 

MSh 

MPL 

MPMS 

MSHP 

MTPT 

KASH 

MTI 

KKK 

OJQ 

EJK 

AKK 

KKK 

OBEZH 

OSBE 

PIP 

PISSA 

AMPSH 

KDP 

UEP 

SC 

RAE 

ZRA 

RK 

MKLSH 

GKFL 

KSHKTV 

FSC 

KSHLM 

SIDA 

SIPU 

AT 

PKM 

PiD 

KSHAM 

NTM 

UM 

KB 

UNDP 

UNESCO 

UNICEF 

UNMIK 

UP 

USAID 

VET 

BB 

Drejtoria Komunale e Arsimit 

Ministria e Ekonomisë dhe Financave 

Ministria e Ambientit dhe Planifikimit Hapësinorë 

Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë 

Ministria e Shëndetësisë 

Ministria e Pushtetit Lokal 

Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale 

Ministria e Shërbimeve Publike 

Ministria e Transportit dhe Post Telekomunikacionit 

Korniza Afatmesme e Shpenzimeve 

Ministria e Tregtisë dhe Industrisë 

Korniza e Kurrikulit Kombëtar 

Organizatë Jo Qeveritare 

Ekspert Jo Kryesor 

Autoriteti Kombëtar për Kualifikim 

Korniza Kombëtare për Kualifikim 

Organizata për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim 

Organizata Për Siguri dhe Bashkëpunim Evropian 

Programi për Investime Publike 

Programi për Vlerësimin e Studentëve Ndërkombëtar 

Aftësimi i Mësimdhënësve Para Shërbimit 

Komiteti Drejtues i Projektit 

Udhëheqësi i Ekipit të Projektit 

Sigurimi i Cilësisë 

Rom, Ashkali and Egjiptian 

Zyra Rajonale e Arsimit 

Republika e Kosovës 

Mendimi kritik në lexim dhe shkrim 

Grupi i Kurrikulit për Fushat Lëndore 

Këshilli Shtetëror për Kurrikula, Tekste dhe Vlerësim 

Fondacioni Save the Children 

Këshilli Shtetëror për Licencimin e Mësimdhënësve 

Agjencioni Suedez për Zhvillim Ndërkombëtar 

Instituti Suedez për Administratë Publike 

Asistencë Teknike 

Profili i Kompetencave të Mësimdhënësve 

Përshkrimi i Detyrave 

Këshilli për Shayrtimin e Aftësimit të Mësimdhënësve 

Njësia për Trajnimin e Mësimdhënësve 

Universiteti i Mitrovicës 

Kombet e Bashkuara 

Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim 

Organizata e Kombeve të Bashkuara për Arsim, Shkencë dhe Kulturë 

Fondacioni i Kombeve të Bashkuara për Fëmijët 

Misioni i Përkohshëm Administrativ i Kombeve të Bashkuara në Kosovë 

Universiteti i Prishtinës 

Agjencioni i Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar 

Arsimi dhe Aftësimi Profesional 

Banka Botërore


1. PËRMBLEDHJE EKZEKUTIVE 

Ky raport fillestar reflekton aktivitetet e kryera nga ekipi i Projektit të BE‐së (takime, punëtori, 

rishikim i dokumenteve, ligjeve dhe politikave) dhe paraqet planin e detajuar të punës për 

arritjen e rezultateve të specifikuara në Përshkrimin e Detyrave (PiD) për Projektin e financuar 

nga BE‐ja (nën IPA 2008): EU SWAP PËR ARSIMIN, Mbështetje në implementimin e qasjes tërë 

sektoriale në arsim në Kosovë. 

Objektivi i përgjithshëm i projektit është të ‘mbështes Qeverinë e Kosovës 1 në përmirësimin e 

cilësisë dhe efikasitetit të shërbimeve arsimore dhe trajnuese, veçanërisht në arsimin para 

universitar, në perspektivë të mësimit gjatë gjithë jetës dhe të punësueshmërisë, në pajtim me 

qasjen tërë sektoriale (SWAp) në arsim, dhe në pajtueshmëri me standardet e BE‐së’ (PiD). 

PiD specifikon se ndihma do të ndahet në tre komponentë: 

• ‘Përforcimi dhe ndërtimi i kapacitete brenda MASHT‐it për ta menaxhuar sektorin e arsimit, 

me mbështetjen e koordinuar të partnerëve donatorë, dhe për të planifikuar me efektivitet 

financimin e sektorit të arsimit, si dhe për të monitoruar progresin e zbatimit të strategjive 

në sektorin e arsimit. (Komponenti 1).’ 

• ‘Rishikimi dhe të zhvillimi i më tejmë i draftit të Kornizës së Kurrikulit duke përfshirë 

ndërtimin e kapaciteteve dhe trajnimin e hartuesve të Kurrikulit dhe faktorëve të tjerë 

relevantë që nevojiten për zhvillimin efektiv të Kurrikulit të ri. Mbështetja përfshin masa që 

promovojnë përfshirjen e minoriteteve në arsim përmes zhvillimit të kurrikulit. 

(Komponenti 2).’ 

• ‘Rishikimi dhe zhvillimi i më tejmë i Profilit të Kompetencave të Mësimdhënësve dhe 

katalogut të trajnimeve për mësimdhënës, si dhe ndërtimi i kapaciteteve për zhvillimin e 

politikave të trajnimeve të mësimdhënësve me qëllim të përmirësimit të cilësisë së arsimit 

fillor dhe të mesëm në Kosovë. (Komponenti 3).’ 

Pasi që ky raport i përgjigjet origjinalit të PiD dhe situatës momentale në sektorin e arsimit, 

duhet të lexohet së bashku me PiD. Devijimet e propozuara nga PiD të cilat konsiderohen të 

nevojshme për të reflektuar situatën dhe për të rritur ndikimin e projektit, janë identifikuar në 

mënyrë të qartë në Seksionin 4, Plani i Detajuar i Aktiviteteve. 

Përfituesit 

Përfituesit kryesorë të EU Education SWAp janë Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë 

(MASHT), Drejtoritë Komunale të Arsimit (DKA‐të), dhe shkollat e Kosovës. Ministria kryesore 

përfituese është MASHT‐i dhe njësitë e saj teknike, por gjithashtu do të krijohen lidhje edhe me 

Ministri tjera, veçanërisht me Ministrinë e Ekonomisë dhe Financave. 

Grupet përfituese 

PiD paraqet një gamë të gjerë të grupeve përfituese, përfshirë: Parlamentin (Komisionin 

Parlamentar për Arsim); Ministritë dhe Departamentet relevante: Ministrinë e Ekonomisë dhe 

Financave dhe Agjencionin për Koordinim të Zhvillimit dhe Integrim Evropian; njësitë kryesore të 

MASHT‐it, duke përfshirë ato për planifikim strategjik, menaxhim financiar, burime njerëzore, 

dhe menaxhim të mësimdhënësve, trajnim të mësimdhënësve, funksione për zhvillimin e 

kurrikulit; Këshillin Shtetëror për Kurrikul, Tekste dhe Vlerësim (KSHKTV) dhe atë për Licencimin e 

1 Siç është përkufizuar në Rezolutën 1244 të KS të OKB 

1


Mësimdhënësve (KSHLM); Drejtoritë Komunale të Arsimit; drejtorët e shkollave; mësimdhënësit 

dhe sindikatat e mësimdhënësve; ofruesit e shërbimeve për aftësimin e mësimdhënësve; 

prindërit; autoritetet lokale dhe Zyrtarët Lokal për Komunitete; punëdhënësit; grupe tjera të 

interesuara, veçanërisht ato që përfaqësojnë persona me aftësi të kufizuara dhe ata të 

përjashtuar nga shoqëria (komunitetet jo shumicë, përfshirë Romët, Ashkalitë dhe Egjiptasit 

(RAE)); anëtar të komunitetit serb; fëmijët me nevoja të veçanta arsimore; dhe në fund por 

sigurisht që jo më pak e rëndësishme, vet nxënësit. 

Përditësim i kontekstit 

Në periudhën e shkurtër fillestare është vërejtur një paqëndrueshmëri në sistem në lidhje me 

kapacitetin e MASHT‐it, në aktivitetet e vazhdueshme të projekteve relevante të donatorëve të 

tjerë, në ndryshimin e politikave, dhe në problemet politike. Për më tepër, fushat e sektorit të 

arsimit në të cilat do të funksiohet Projekti i BE‐së janë duke u mbështetur nga një numër i madh 

i projekteve të mbështetura nga donatorët. Për qëllim të këtij Raporti Fillestar, aktivitetet, 

veprimet dhe inputet (njerëzore dhe financiare) janë përshkruar me një precizitet të 

konsiderueshëm. Sidoqoftë, derisa nevoja për këtë është e kuptueshme, nga perspektiva e 

monitorimit dhe implementimit eventual, kjo qasje përfshin një nivel të parashikueshmërisë e 

cila në një far mase është jo reale. Për këtë arsye, ekziston mundësia që herë pas herë të 

kërkohen përshtatje për t’i marrë parasysh ndryshimet në këtë fushë. 

Qasja dhe plani i punës 

Rezultatet dhe aktivitetet e Komponentit 1 janë specifikuar duke marrë parasysh rrethanat e 

ndryshueshme dhe burimet nga projektet e tjera. Një studim i bërë nga Agjencioni Suedez për 

Zhvillim Ndërkombëtar (Sida) për të hulumtuar dhe zhvilluar mundësitë për qasjen tërë 

sektoriale (SWAp) në sektorin e arsimit dërgoi deri te implementimi (prej Korrikut 2009) i një 

projekti të mbështetur nga Sida, Programi për Ndërtimin e Kapaciteteve dhe Reforma në Arsim 

2009‐2010 (CBERP) i cili specifikoi një numër të objektivave dhe rezultateve kryesore të 

nevojshme për themelimin e SWAp‐it. 

PiD të projektit të BE‐së specifikon rezultatet dhe aktivitetet të cilat mbështesin qasjen tërë 

sektoriale, sikurse nëntitulli i Projektit, ‘Mbështetje për implementimin e qasjes tërësektoriale në 

arsim në Kosovë’ që është element kryesor për përmirësimin e efikasitetit dhe efektivitetit të 

shërbimeve arsimore si dhe për të rritur cilësinë e arsimit. Sidoqoftë, vet përmbushja e PiD nuk 

do të arrinte ose nuk do të institucionalizonte plotësisht SWAp‐in. Për këtë arsye Projekti i BE‐së 

do të ndërmarrë aktivitete shtesë përveç atyre të PiD dhe do të iu ofrojë atyre nivel të duhur të 

mbështetjes njerëzore dhe financiare. Kjo në veçanti ka të bëjë me themelimin e disa 

aranzhimeve strukturore kyçe, të diskutuara dhe të pajtuara me zyrtar kryesorë të MASHT‐it, siç 

janë, 

• Komiteti Drejtues i SWAp‐it që do të mbikëqyrë punën e zhvillimit të SWAp‐it dhe do të 

menaxhojë atë 

• Grupi Punues i SWAp‐it, roli i të cilit do të jetë ta bëjë punën që kërkohet për zhvillimin e 

planeve strategjike dhe planeve të aktiviteteve për tërë sektorin gjatë tri viteve dhe në 

baza vjetore, të cilat janë llogaritur dhe renditur sipas Kornizës Afatmesme të 

Shpenzimeve të qeverisë 

• Forumi i Akterëve të SWAp‐it, me përfaqësim të gjerë nga ministritë dhe agjencitë e 

qeverisë, Komunat, partnerët donatorë dhe agjencitë ndërkombëtare relevante në 

Kosovë , komunitetet jo shumicë, OJQ‐të dhe shoqëria civile, sindikatat dhe sektori privat 

• Sekretariat i vogël i SWAp‐it, brenda MASHT‐it, i cili do të veproj si drejtues thelbësor i 

procesit të ndërtimit të SWAp‐it në bazë të përditshmërisë; 

2


• Rishikim i Përbashkët Vjetor i mbajtur nga MASHT‐i dhe partnerët e tij donatorë me 

përfaqësues nga ministritë e tjera relevante, agjencitë, komunat, grupet jo shumicë, OJQtë 

kryesore, sindikatat dhe sektori privat, ku do të vlerësohet progresi i programit për 

zhvillimin e sektorit të arsimit duke e krahasuar atë me planet e punës dhe treguesit, do 

të rishikohen dhe adresohen problemet relevante dhe do të caktohen objektivat për 

periudhën e radhës 

• Punëtoria Vjetore për Planifikimin e Buxhetit, qëllimi i së cilës do të jetë të ndajë dhe 

rishikojë Planet e Punës, Planet për Buxhet dhe Prokurim për vitin e ardhshëm, në 

kontekst të buxhetit të aprovuar dhe planeve afatmesme për tri vitet e ardhshme, në 

mënyrë që të futen në KASH (të detajuara deri në nivel të detajeve të projektit dhe duke 

përfshirë të gjitha burimet dhe fondet). 

Projekti i BE‐së do t’u ofrojë ndihmë teknike dhe logjistike të gjithë këtyre elementëve 

Ekzistojnë paralele që takohen midis CBERP‐së dhe Komponentit 1 të projektit të BE‐së, të cilat 

tanimë janë marrë plotësisht parasysh me qëllim të shmangies së dyfishimeve dhe mbulimeve të 

aktiviteteve dhe me qëllim të arritjes së ndikimit maksimal që mund të rezultojë nga puna 

plotësuese e të dyja projekteve. Madhësia dhe natyra e këtyre mbulimeve, ndryshimet dhe 

fushat plotësuese, dhe hapat që do të merren për t’i harmonizuar të dyja projektet janë 

përshkruar plotësisht në Seksionin 4 të këtij Raporti. Veçanërisht, projekti i BE‐së është paraparë 

të vazhdojë deri kah fundi i vitit 2012, përtej afatit kohorë të CBERP‐së (përfundimi i tij 

parashihet të jetë Qershori 2010 ose ka mundësi të jetë Vjeshtë 2010). Për këtë arsye projekti i 

BE‐së do të punojë për së afërmi me CBERP‐në derisa ai të përfundojë dhe pastaj do të marrë 

përgjegjësi për mbështetjen e prezantimit dhe menaxhimit të SWAp‐it. 

Dy donator tjerë kryesorë, Banka botërore dhe GTZ‐ja, kanë projekte të cilat janë duke operuar 

në fushëveprimin e Komponentit 1. Siç është detajuar në pjesën kryesore të këtij raporti, ato janë 

marrë plotësisht parasysh në planifikimin e aktiviteteve, me qëllim të harmonizimit dhe të 

shmangies së dyfishimeve dhe ngatërrimeve. 

Komponentët 2 (Zhvillimi i Kurrikulit) dhe 3 (Zhvillimi i Mësimdhënësve) të Projektit janë të 

ndërlidhur: implementimi i suksesshëm i Kornizëz së re Kombëtar të Kurrikulit (KKK) nuk varet 

vetëm nga zhvillimi efektiv i silabusave por gjithashtu edhe nga trajnimi dhe ritrajnimi efektiv i 

mësimdhënësve. Ndryshimet në metodologjinë e mësimdhënies që kërkohen nga një kurrikul 

modern siç është KKK‐ja ofrojnë një nxitje dhe imponim për reformim të tërë sistemin të 

trajnimit, licencimit, akreditimit dhe vlerësimit të mësimdhënësve. 

Tre donatorët kryesorë, përveç BE‐së, në kuptim të mbështetjes aktive në zhvillimin e kurrikulit 

dhe të mësimdhënësve, janë Banka Botërore (BB), UNICEF‐i dhe GTZ‐ja. Projekti $10m i Bankës 

Botërore (BB) Projekti për Zhvillim Institucional të Arsimit (IDEP) brenda Fushës Prioritare 2 

(ndërtimi i kapaciteteve dhe institucioneve për të promovuar përmirësime të cilësisë në arsimin 

fillorë dhe të mesëm) përfshin nën komponentë që kanë të bëjnë me zhvillimin profesional të 

mësimdhënësve, kurrikuln dhe vlerësimin/ekzaminimin si dhe një Sistem Informativ për 

Menaxhimin e Arsimit (SIMA). Projekti i BE‐së tanimë është duke punuar për së afërmi me ekipin 

e BB‐së pasi që aktivitetet e IDEP‐it janë të lidhura ngushtë me PiD të Projektit të BE‐së në lidhje 

me licencimin e mësimdhënësve, akreditimin e programeve për trajnimin e mësimdhënësve, 

procesin e zhvillimit të kurrikulit dhe ndërtimin e kapaciteteve brenda MASHT‐it, përfshirë dy 

Këshillat Shtetëror për zhvillimin e kurrikulit dhe të mësimdhënësve. Për këtë arsye projekti do t’i 

organizoj aktivitetet e tij me ato të IDEP‐it për t’i shmangur dyfishimet e mundshme dhe do të 

krijojë lidhje me ekspertët ndërkombëtar dhe vendor të IDEP‐it gjatë punës së tyre. 

3


UNICEF‐i ka mbështetur zhvillimin e KKK‐së përmes një ekipi teknik të udhëhequr nga 

konsulentët e UNESCO/IBE që punon së bashku me një ekip të stafit teknik të MASHT‐it dhe me 

ekspertë vendor (shih Aktivitetet 2.2‐2.4 më poshtë). Fokusi i Projektit të BE‐së do të 

përqendrohet në mbështetjen e procesit të konsultimit dhe shpërndarjes por me një fokusim më 

të madh në procesin e implementimit të tij, duke filluar me zhvillimin e silabësëve lëndor. 

Objektivi i përgjithshëm i projektit të GTZ‐së Zhvillimi i Kapaciteteve në Sektorin e Arsimit Bazik 

në Kosovë (Janar 2010‐ dhjetor 2012) është që të përmirësojë cilësinë në arsimin bazik, për të 

ofruar qasje për arsimim të mëtejshëm dhe/ose për të ofruar shkathtësi jetësore relevante. Në 

fazën e parë objektivi i projektit është të përmirësojë arsimin bazik në disa komuna të 

përzgjedhura (disa të përbashkëta me IDEP‐in) në pajtim me standardet dhe procedurat që do të 

zhvillohen dhe do të pajtohen në nivel kombëtar. Grupet në objektivë janë nxënësit e klasës 1‐9 

dhe fëmijët e të rinjtë të cilët e kanë ndërprerë shkollimin herët ‘(të larguarit)’ dhe dëshirojnë të 

kenë qasje në arsimim të mëtutjeshëm ose janë të detyruar të gjejnë punë të përshtatshme. 

Ekipi i projektit do të takohet me GTZ‐në gjatë Janarit 2010 për të diskutuar rreth Planit të tyre 

Operacional dhe dyfishimet e mundshme me PiD të EU Education SWAp. 

Ekipi i Projektit të BE‐së gjithashtu do të krijojë lidhje me projektet aktuale të IPA‐s të cilat kanë 

lidhje me implementimin e KKK‐së: me projektet EU KOSVET V dhe EU KOSVET VI (me nën 

sektorin e VET‐it dhe zhvillimin e Kornizës Kombëtare për Kualifikim(KKK)), projektin e BE/KiE të 

financuar nga IPA2007 të quajtur Interkulturializmi dhe Procesi i Bolonjës (për zhvillimin lëndor 

dhe trajnimin e autorëve ekzistues dhe potencial të materialeve mësimore, duke përfshirë 

mësimdhënësit), projektin e Tempus‐it për Master në Arsim (trajnimi fillestar i mësimdhënësve) 

si dhe me Pilot projektin e ICT‐së i cili fillon në Shkurt 2010 (trajnimi i mësimdhënësve në ICT, 

materialet mësimore elektronike, rrjetet komunikuese). 

Dy qëllimet kryesore të Komponentit 2 janë ‘të freskojë dhe të zhvillojë më tej’ një KKK 

gjithëpërfshirës dhe të mbështesë ndërtimin e kapaciteteve dhe trajnimin e zhvilluesve të 

kurrikulit dhe të tjerëve në nivel kombëtar dhe lokal për të siguruar implementimin efektiv të 

sajë. Fokusi i ekipit të projektit të BE‐së do të jetë i dy fishtë: të ofrojë mbështetje për MASHT‐in 

dhe UNICEF‐in gjatë procesit të konsultimit dhe shpërndarjes; të mbështesë implementimin 

efektiv dhe në faza të kornizës së re për të përfshirë zhvillimin e sylobusave lëndorë, (projekti i 

BE‐së do t’i japë më shumë theks këtij aktiviteti). Edhe procesi i konsultimit edhe implementimi 

do të jenë në pajtim me parimet e caktuara në Strategjinë për Zhvillimin e Arsimit Para 

universitar në Kosovë 2007‐2017. 

Këshilli Shtetëror për Kurrikula, Tekste dhe Vlerësim (KSHKTV) është themeluar para se të fillonte 

projekti kështu që ky i fundit nuk do të fokusohet në mbështetjen e MASHT‐it për ndërtimin e tij 

por më shumë në përkrahjen dhe ndërtimin e kapaciteteve. Ekipi i Projektit të BE‐së ka diskutuar 

dhe është pajtuar në parim me KSHKTV‐në rreth fushave ku mundë të ofrojë përkrahje, në 

kuptim të ekspertizës afatgjatë dhe afatshkurtër, në lidhje me objektivat e paraqitura në PiD. 

Këto fusha përfshijnë 

• Mbështetje në procesin e Konsultimit dhe shpërndarjes së KKK‐së. 

• Zhvillimin e një manuali për zhvilluesit e silabusave lëndore 

• Zhvillimin e një manuali për mësimdhënësit të cilët do të implementojnë kurrikulin e ri 

• Trajnimi i mësimdhënësve dhe autorëve në zhvillimin e materialëve të reja mësimore. 

• Rishikimin e implikimeve në vlerësimin e KKK‐së 

• Themelimi i një grupi punues për monitorimin e implementimit të KKK‐së 

• Zhvillimi i një liste të kurseve/ fushave tematike në lidhje me pjesën zgjedhore të kurrikulit 

4


• Themelimi i një grupi punues për monitorimin e implementimit të KKK‐së dhe koordinimin e 

punëve të donatorëve. 

• Zhvillimi i një sistemi për sigurimin e cilësisë në nivel kombëtar, komunal dhe shkollor. 

Qëllimet kryesore të Komponentit 3 janë freskimi dhe zhvillimi i Profilit të Kompetencave të 

Mësimdhënësve, freskimi i katalogut për trajnimin e mësimdhënësve, si dhe forcimi i 

kapaciteteve për zhvillimin e politikave dhe trajnimin e mësimdhënësve për të ofruar përmirësim 

të cilësisë në arsimin fillor dhe të mesëm brenda një kornize kombëtare për trajnimin dhe 

licencimin e mësimdhënësve. Ekipi i projektit vëren se pritet një mbështetje e mëtejme nga IPA 

2009 për krijimin e një sistemi gjithëpërfshirës të trajnimit të mësimdhënësve dhe drejtorëve pa 

shkëputje nga puna. Qëllimi i projektit të IPA 2009 Education për Trajnimin e Mësimdhënësve 

është ‘përforcimi dhe përmirësimi i cilësisë së arsimit përmes zhvillimit të një sistemi të 

qëndrueshëm gjithëpërfshirës për trajnimin e mësimdhënësve pa shkëputje nga puna si dhe 

trajnimin e drejtorëve të shkollave me qëllim të përmirësimit të kapaciteteve menaxhuese në 

nivel lokal dhe shkollor’. Projekti do t’i koordinojë aktivitetet e tij me këtë projekt të IPA 2009 

derisa shfaqen detaje të mëtejshme për kohën dhe përmbajtjen e tij. Ai pritet që të fillojë 

përafërsisht kah mesi i vitit 2011, e deri në atë kohë nevojat momentale dhe të ardhshme të 

sistemit për trajnimin e mësimdhënësve do të jenë më të dukshme. 

Ekipi i Projektit të BE‐së tanimë është pajtuar në parim me KSHLM‐në për fushat në të cilat 

projekti mund ta ndihmojë atë, në kuptim të ekspertizës teknike afatgjatë dhe afatshkurta dhe 

në aktivitetet trajnuese, dhe në përmbushjen e objektivave të përcaktuara në PiD. Këto fusha 

janë: 

• Mbështetje në zhvillimin e standardeve të mësimdhënësve dhe sistemit të kredive (në 

bashkëpunim me Bankën Botërore IDEP) 

• Ndihmë MASHT‐it në zhvillimin e ‘katalogut’ të trajnimeve të mësimdhënësve pa shkëputje 

nga puna (në pajtim me kornizën e re të kurrikulit) 

• Pilotimi i një sistemi për vlerësimin e përformances së mësimdhënësve në bashkëpunim me 

Bankën Botërore IDEP (portfoliot, vetvlerësimi, vlerësimi i përbashkët, të arriturat e 

nxënësve, e kështu me radhë) 

• Trajnimi i drejtorëve të shkollave dhe stafit të drejtorive komunale të arsimit për analizimin e 

nevojave për mbikëqyrjen e mësimit, për mentorim dhe trajnim (si pjesë e planit zhvillimor 

të shkollës) 

• Ndihmë MASHT‐it në koordinimin e Trajnimit Fillestar të Mësimdhënësve dhe Trajnimit të 

Mësimdhënësve pa shkëputje nga puna (në lidhje me kornizën e re të kurrikulit). 

Siç është përmendur më lartë, IDEP (BB) tanimë ka bërë intervenime substanciale në fushat e 

mbuluara nga PiD për Komponentin 3, veçanërisht në lidhje me licencimin e mësimdhënësve, 

procedurat për vlerësimin e performancës së mësimdhënësve dhe akreditimin e ofruesve të 

trajnimeve për mësimdhënës. Projekti i BE‐së do të fokusohet në Katalogun e Trajnimit të 

Mësimdhënësve dhe do të sigurojë se ai reflekton plotësisht implikimet e KKK‐së së re në lidhje 

me trajnimin e mësimdhënësve dhe me praktikën në klasë. Ai gjithashtu do të kontribuojë në 

zhvillimin e kapaciteteve të KSHLM‐së dhe Njësisë për Trajnimin e Mësimdhënësve (NTM) të 

MASHT‐it për zhvillimin dhe menaxhimin e një sistemi të qëndrueshëm të trajnimit të 

mësimdhënësve pa shkëputje nga puna, duke marrë parasysh çdo intervenim të planifikuar nga 

Banka Botërore IDEP dhe GTZ‐ja. Projekti i BE‐së gjithashtu do të mbështesë ndërtimin e 

kapaciteteve të Institucioneve të Arsimit të Lartë që punojnë në fushën e trajnimit të 

mësimdhënësve pa shkëputje nga puna dhe zhvillimin e një sistemi të koordinuar për 

monitorimin e programeve për trajnimin e mësimdhënësve dhe të përformancës në Kosovë. 

5


2. PËRDITËSIM I KONTEKSTIT 

Arsimi ka mbetur prioritet për Qeverinë e Kosovës gjatë 18 muajve prej kur u hartua për herë të parë 

Përshkrimi i Detyrave për Projektin e BE‐së EU Education SWAp. Financimi në mallra dhe shërbime 

pothuajse është dyfishuar mes viteve 2007 dhe 2009, investimet kapitale janë shtuar më shumë se 

tre fish, dhe gjatë të njëjtës periudhë kohore pagat e mësimdhënësve janë rritur nga 20 deri 40 për 

qind. Si rezultat i përmirësimit të mbështetjes nga qeveria është bërë e mundur të furnizohen 

nxënësit e arsimit të obliguar me tekste shkollore falas për herë të parë pas një periudhe të gjatë 

kohore; 74 shkolla janë ndërtuar (65) ose rinovuar (9) (përafërsisht 10 për qind nga totali i shkollave) 

prej 2007 deri 2009; janë bërë dy studime 2 për të vlerësuar, dhe për të rekomanduar mënyra për 

zvogëlimin e shkallës së largimeve si dhe është zhvilluar një plan strategjik për përfshirjen e 

komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptian (RAE) 3 . Procesi për licencimin e mësimdhënësve ka filluar 

përmes Këshillit Shtetëror për Licencimin e Mësimdhënësve (KSHLM), duke i lëshuar licencat e para 

mësimdhënësve; është organizuar testi i Maturës dhe teste tjera të jashtme kombëtare, duke dhënë 

një pasqyrë më të qartë të përformances së sektorit, etj. Gjithashtu ky prioritizim i arsimit 18 muajt e 

fundit ka sjellë ndryshime të dukshme dhe ka krijuar një situatë shumë dinamike në sektorin e arsimit 

në Kosovë, që gjithashtu kanë ndikuar në planifikimin dhe implementimin e këtij projekti. Disa nga 

këto ndryshime, që do të duhet të merren parasysh për të siguruar një implementim sa më të 

suksesshëm të projektit dhe ndikim sa më të qëndrueshëm të intervenimeve të projektit, janë 

përshkruar më poshtë. 

Korniza ligjore 

Autoritetet Kosovare janë përfshirë në një proces intensiv të zhvillimit të kornizës ligjore për 

Kosovën, në harmoni me zhvillimet politike aktuale; implementimin e Planit Gjithëpërfshirës të 

Presidentit Ahtisari për statusin politik të Kosovës dhe Deklaratën e Pavarësisë të Shkurtit 2008. Në 

këtë mënyrë, përveç Kushtetutës së Kosovës (siç është definuar nga UNSCR 1244 të Qershorit 1999) 

miratuar në Prill 2008, një numër i konsiderueshëm ligjesh të reja janë duke u hartuar dhe aprovuar 

në harmoni me dinamiken e planit Gjithëpërfshirës, por gjithashtu duke reflektuar realitetin. Në këtë 

mënyrë, për shembull, Ligji për Arsimin në Komuna (2008) ka sjellë ndryshime të dukshme në 

strukturën dhe kompetencat e autoriteteve arsimore në Kosovë. Këto ndryshime do të reflektojnë në 

implementimin e këtij projekti, dhe veçanërisht në komponentin që ka të bëjë me ndërtimin e 

kapaciteteve, në këtë rast projekti do ti konsiderojë komunat si partner kyç të implementimit, së 

bashku me autoritetet qendrore. 

Ngjashëm, Ligji për Kornizën Kombëtare të Kualifikimit (2008), dhe Ligji për Provimin e Maturës 

(2008) janë kaluar, kurse Ligji për Arsimin Parauniversitar dhe Ligji për Arsimin e Lartë janë duke u 

rishikuar dhe amandamentuar me mbështetjen e Bankës Botërore dhe partnerëve tjerë 

ndërkombëtar. Ligji i ri për Arsimin pritet që të aprovohet nga parlamenti deri në fund të Qershorit 

2010 dhe për momentin është në fazën konsultuese (në të cilin do të marrë pjesë Projekti i BE‐së). 

Ligji i ri në Arsimin e Lartë do të miratohet deri në fund të Korrikut 2010. Të gjitha këto ligje ose 

freskimet e tyre do të kenë ndikim në Projektin e BE‐së dhe do të duhet të merren parasysh. 

2 Instituti RIINVEST, Arsimi Jo Formal në Kosovë: Studimi dhe Analizimi i largimeve nga arsimi i obliguar dhe arsimi i mesëm i 

lartë në Kosovë, studim i bërë për MASHT‐in nga Agjencioni Gjerman për Bashkëpunim Teknik (GTZ), Prishtinë, Janar 2009 

(e pabotuar); Saqipi B., Dvorski M., Mikisko I., Kokollari B., Raport mbi Largimin e Nxënësve në Shkollat e Kosovës: 

Problemet e Studimeve, Faktorët që Ndikojnë në të dhe Rekomandimet 

3 Plani Strategjik për Integrimin e Komunitetit RAE në Arsim, 2007‐2017, MASHT 

6


Ligje tjera që do të kenë ndikim të mëtejmë në zhvillimet e sektorit të arsimit janë në fazën 

përfundimtare të aprovimit nga Parlamenti i Kosovës: p.sh. draft ligji për Administratën Publike dhe 

draft ligji për Shërbimet Civile, të cilat pritet që të lejojnë më shumë fleksibilitet të politikave të 

pagave dhe procedurave administrative, si dhe do të sjellin ndryshime të dukshme në statusin social 

të mësimdhënësve duke i klasifikuar ata në bazë të ‘shërbimit profesional’, në vend të shërbimit civil, 

siç janë klasifikuar deri tani. 

Korniza e Kurrikulit Kombëtar 

Një tjetër proces i rëndësishëm gjatë kësaj periudhe ka qenë zhvillimi dhe rishikimi i Kornizës së re të 

Kurrikulit Kombëtar (KKK), e cila pritet të finalizohet gjatë Janarit 2010. KKK‐ja e re do të fusë disa 

ndryshime të rëndësishme në sistemin arsimor: mësimi i integruar dhe i bazuar në kompetenca dhe 

prezantimi i fushave mësimore dhe temave të ndërlidhura do të jenë mes risive kryesore. Këto 

ndryshime do të ndikojnë në komponentët e Projektit për zhvillimin e kurrikulit dhe për zhvillimin e 

mësimdhënësve. Në këtë mënyrë, në njërën anë, do të ketë më shumë ekipe të fokusuara në 

zhvillimin e kurrikulit të ndërtuara sipas 6 fushat mësimore 4 , por në të njëjtën kohë, kjo është një 

qasje e re dhe ambicioze, e cila do të jetë shumë sfiduese për tu zhvilluar dhe implementuar. 

Përfituesit 

Përfituesit kryesorë të projektit EU Education Swap janë MASHT‐i, Drejtoritë Komunalr të Arsimit 

(DKA‐të) dhe shkollat e Kosovës. Sipas Nenit 3 (a‐l) të Ligjit për Arsimin në Komuna (2008), MASHT‐i 

mbetet përgjegjës për “zhvillimin dhe promovimin e një sistemi arsimor jo‐diskriminues, mësimit 

joformal dhe mësimit gjatë gjithë jetës, politikave gjithëpërfshirëse për integrimin e personave me 

aftësi të kufizuara në sistemin e arsimit, një sistemi gjithëpërfshirës për certifikimin e të gjithë 

mësimdhënësve në Kosovë, dhe pjesëmarrjen e prindërve dhe komunitetit në aktivitetet arsimore 

dhe forma tjera të marrëdhënieve shkollë‐komunitet në nivelin lokal”. 

Ligji për Arsimin në Komuna (2008) nënkupton një transferim të kompetencave në arsim nga 

autoritetet qendrore tek ato lokale, duke përfshirë disa përgjegjësi për trajnimin e mësimdhënësve 

pa shkëputje nga puna. Në këtë mënyrë, Drejtoritë Komunale të Arsimit (DKA‐të) tani janë 

përgjegjëse për çështje të tilla si punësimi i mësimdhënësve dhe drejtorëve të shkollave, pagimi i 

pagave të mësimdhënësve dhe stafit ndihmës, infrastruktura dhe mirëmbajtja e shkollave, trajnimi i 

mësimdhënësve dhe stafit administrativ, monitorimi i shkollave etj 5 . Kjo bën që tre komponentët e 

projektit të fokusohen në mbështetjen e autoriteteve komunale të arsimit, përfshirë ndërtimin e 

kapaciteteve, trajnimin e mësimdhënësve dhe gjithashtu mbështetjen e implementimit të kurrikulit. 

Shkollat e Kosovës gjithashtu kanë përfituar nga bartja e pushtetit nga autoritetet qendrore tek ato 

lokale. Banka Botërore (BB), përmes Projektit për Zhvillimin Institucional në Arsim (IDEP) do të 

mbështesë 13 drejtori komunale dhe shkolla në zhvillimin e kapaciteteve të tyre menaxhuese që të 

mundë të kryejnë rolet e tyre të reja, që përfshijnë më shumë autonomi financiare dhe menaxhuese. 

EU Education SWAp do t’i koordinoj aktivitetet e tij me IDEP‐in, dhe me GTZ‐në (e cila do të punojë 

në tri IDEP Komunat dhe në një komunë të katërt në trajnimin e drejtorëve të shkollave), dhe 

agjencionet tjera në mbështetjen e bordeve të shkollave, menaxhimin e shkollave, dhe trajnimin e 

stafit në këtë dhe tjera komuna për të ndihmuar në implementimin e kornizës së re ligjore. 

4 Letërsi, matematikë, shkenca shoqërore, shkenca natyrore, edukatë fizike dhe shëndetësore, dhe shkathtësi. 

5 Ligji për Arsimin në Komuna, Neni 5 a‐m 

7


Mekanizmat institucionalë 

Disa nga institucionet kryesore të identifikuara në Përshkrimin e Detyrave për këtë projekt, siç janë 

Këshilli Shtetëror për Licencimin e Mësimdhënësve (KSHLM), dhe Këshilli Shtetëror për Kurrikula 

Tekste dhe Vlerësim (KShKTV) janë funksionale, kanë plane vepruese dhe disa aktivitete tanimë janë 

duke u zhvilluar. Në këtë mënyrë, me asistencë teknike nga UNICEF‐i, KSHKTV është duke e 

udhëhequr procesin e rishikimit dhe zhvillimit të Kornizës Kombëtare të Kurrikulit (KKK). Projekti 

pritet të ofrojë asistencë teknike në mbështetjen e procesit të zhvillimit dhe implementimit të KKK‐së 

dhe mbështetjen e KSHKTV‐së, ose ndonjë agjencioni tjetër qendror të përfshirë në drejtimin e 

procesit të zhvillimit të kurrikulit (shih Seksioni4, Komponenti 2. 

Këshilli Shtetëror për Licencimin e Mësimdhënësve (KSHLM) është operacional tash e një vit dhe 

është i angazhuar në rishikimin dhe zhvillimin e politikave në fushën e trajnimit të mësimdhënësve. 

Ky Këshill gjithashtu do të mbështetet nga Projekti i BE‐së në kuptim të ndërtimit të kapaciteteve, 

hartimit të politikave në lidhje me trajnimin e mësimdhënësve pa shkëputje nga puna (TMPSHP) dhe 

trajnimin e mësimdhënësve para shërbimit (TMPSH), licencimit të mësimdhënësve dhe vlerësimit të 

performancës, transferimit të kredive, akreditimit të ofruesve të shërbimeve pa shkëputje nga puna 

dhe kurseve të trajnimit. 

MASHT‐i tani është duke u ristrukturuar, rekomandimet janë bërë nga projekti për Rishikimin 

Funksional të Dizajnimit Institucional të Ministrive (FRIDOM), bazuar në një strukturë të përbashkët 

ndërmjet një numri ministrish. Një draft propozim për një strukturim të ri është në MASHT, së 

bashku me një propozim të ofruar nga një këshilltar ndërkombëtar, por ende nuk është marr ndonjë 

vendim rreth saj. Pritet që struktura e re të implementohet në çerekun e parë të vitit 2010, së bashku 

me vendosjen në një ndërtesë të re. Kjo do të ketë ndikim të dukshëm në punën e projektit dhe do të 

duhet të merret plotësisht parasysh në secilën nga tre komponentët në mënyrë që ta rreshtojmë 

mbështetjen e projektit tonë në çfarëdo struktura që implementohen përfundimisht. Shpresohet se 

lëvizja e njësive teknike të ndara të MASHT‐it në ndërtesë të njëjtë me pjesën tjetër të MASHT‐it 

gjithashtu do të ndikojë pozitivisht në planifikim dhe koordinim të punëve. 

Decentralizimi 

Ndoshta zhvillimi më i rëndësishëm brenda ambientit të ri politik dhe kornizës ligjore është procesi i 

decentralizimit, i cili gjithashtu është ofrohet në Ligjin për Arsimin në Komuna. Procesi i 

decentralizimit përfshin bartje të kompetencave në nivel shkolle, duke i lejuara shkollat që të 

menaxhojnë dhe planifikojnë financat e tyre. Ky është një aspekt tjetër shumë i rëndësishëm që 

kërkon mbështetje dhe, për shembull, trajnimin e drejtorive komunale të arsimit dhe drejtorëve të 

shkollave për planin zhvillimor të shkollës dhe vlerësimin e nevojave trajnuese në mënyrë që këto 

ndryshime të rëndësishme në sistem të arrijnë destinacionin final: klasën dhe nxënësin. 

Koordinimi i Donatorëve 

Integrimi evropian është prioriteti kryesor i qeverisë dhe ekzistojnë disa mekanizma përforcues të 

përbashkët dhe ndërveprues që kanë të bëjnë me integrimin dhe koordinimin e donatorëve. Së 

bashku me Kornizën Afatmesme të Shpenzimeve (KASH) dhe planeve të qeverisë, Plani i Aktiviteteve 

të Partneritetit Evropian (EPAP) ofron udhëzuesin gjithëpërfshirës për qeverinë, duke përfshirë 

ministrit e sajë. Procesi përfshin Mekanizmat Tracking të Stabilitetit, takime të nivelit të lartë midis 

Zyrës Ndërlidhëse të Komisionit Evropian (ECLO) dhe qeverisë, dhe një grup punues nga Ministria e 

Ekonomisë dhe Financave (MEF) për implikimet financiare të EPAP. 

Në vitin 2008 Qeveria themeloi Agjencionin për Koordinim të Zhvillimit dhe Integrim Evropian 

(AKZHIE). Agjencioni funksionon brenda zyrës së Kryeministrit dhe është përgjegjës për koordinimin e 

aktiviteteve të Qeverisë për integrim Evropian dhe koordinimin e ndihmës së donatorëve me qëllim 

të lehtësimit të reformave ekonomike dhe sociale, si dhe ndërtimin e kapaciteteve për të mbështetur 

8


Zhvillimin e Kosovës dhe procesin e Integrimit Evropian. Agjencioni funksionon si sekretariat i një 

Forumi të Nivelit të Lartë, që përbëhet nga Qeveria e Kosovës dhe partnerët zhvillimorë. Ai gjithashtu 

shërben si pikë kontakti që e lehtëson negocimet e marrëveshjeve bilaterale midis ministrive dhe 

donatorëve të ndryshëm 6 . Duket se është një sistem dhe proces i mirë brenda Agjencioit për 

koordinimin e zhvillimit, duke përfshirë një zyrtar me përgjegjësi të veçanta për sektorin e arsimit. 

Agjencioni është i angazhuar në koordinimin e ngushtë të aktiviteteve me njësinë për Koordinimin e 

Donatorëve në MASHT. 

MASHT‐i ka një Departament për Koordinimin e Zhvillimit dhe për Integrim Evropian i cili përbëhet 

nga tri divizione: Programi për Kthimin e Trurit, Integrimi Evropian dhe Donacionet. Departamenti 

është i përfshirë në koordinimin e të gjithë mbështetjes ndërkombëtare në fushën e arsimit dhe në 

promovimin e procesit të integrimit Evropian në arsim. Duke qenë i organizuar në nivel departmental 

kjo njësi ka qasje të lehtë dhe koordinim me departamentet tjera funksionale. Fatkeqësisht, këtij 

departamenti i mungon stafi i mjaftueshëm dhe expertiza e nevojshme (për momentin ka mbetur 

vetëm një anëtar pas dorëheqjes së Udhëheqësit të Departamentit në fund të vitit 2009). MASHT‐i e 

ka shpallur vendin për Udhëheqës të departamentit. Sidoqoftë, ekziston përshtypja se prapë do të 

ketë vështirësi në lidhje me koordinimin e donatorëve në MASHT në të ardhmen e afërt. Kjo mund të 

ndikojë negativisht në implementimin e komponentëve të projektit, dhe veçanërisht në 

implementimin e aktiviteteve të komponentit SWAp. Për këtë arsye, ekziston nevoja për 

bashkëpunim të ngushtë me njësitë teknike të MASHT‐it për implementimin e komponentëve për 

zhvillimin e mësimdhënësve dhe zhvillimin e kurrikulit si dhe për përforcimin e Komisionit Drejtues të 

Projektit dhe të rolit të sekretarit të përgjithshëm ose të kujtdo që i kërkohet të mbikëqyrë 

koordinimin e donatorëve. 

Ekipi i projektit do të përfshihet në bashkëpunim aktiv me AKZHIE‐në në promovimin e qasjes tërë 

sektoriale, edhe jashtë edhe brenda MASHT‐it. Një pjesë e përpjekjeve të Projektit do të fokusohen 

në ndërtimin e kapaciteteve ekzistuese dhe atyre të ardhshme të Departamentit të MASHT‐it për 

Koordinimin e Donatorëve. Aktivitetet relevante do të përfshijnë udhëtime studimore, mbështetje 

për organizimin e takimeve rishikuese vjetore, trajnime në punë, rrjete dhe shkëmbime rajonale, e 

kështu me radhë (shih aktivitetet nën Komponenti 1 më poshtë). 

Sfidat 

Arsimi në Kosovë ballafaqohet me një numër pengesash dhe sfidash dhe implikimet për buxhetin e 

KKK‐së dhe ligjit të ri janë të dukshme. Të dhënat statistikore tregojnë se shkalla e largimeve mbetet 

relativisht e lartë, klasa para fillore, e obliguar, pritet të sjellë një shtesë prej 20,000 fëmijëve në 

sistem; arsimi i mesëm i lartë i obligueshëm do të jetë një sfidë tjetër në kuptim të furnizimit me 

materiale mësimore dhe me hapësirë shkollore (vetëm shtatë shkolla të mesme janë ndërtuar në 

Kosovë që nga konflikti i vitit 1999). Shkollat ende nuk ofrojnë përvojë mësimore të cilësisë së lartë, 

mësimdhënësit ballafaqohen me mungesë të burimeve për mësimdhënie dhe me mungesë të 

laboratorëve dhe klasave të specializuara për mësimdhënie; metodologjitë moderne të 

mësimdhënies janë ende larg nga implementimi i tyre i duhur në sistemin arsimor; përgjegjësitë e 

bartura kohëve të fund it nuk janë duke u reflektuar në strukturën drejtorive komunale të arsimit; 

KKK‐ja do të kërkojë trajnimin dhe ritrajnimin e mësimdhënësve për implementim të suksesshëm. 

Duke pasur parasysh nevojat substanciale të sektorit, MASHT‐i dhe autoritetet lokale të arsimit do të 

duhet të bëjnë plane dhe prioritizime intensive për të arritur ndikimin maksimal brenda nivelit aktual 

të fondeve. Kjo është një fushë tjetër për tu mbështetur në Komponentin 1, ku projekti do të duhet 

6 Marrur nga ueb faqja e AKZHIE‐së me 7 Janar 2010; http://www.acdeiks.org/id=47&mid=44&mid=44&PHPSESSID=ff59d118c59a1558ee1d03e24145a21f 

9


të punojë me autoritetet lokale për të ndërtuar kapacitetet për planifikim dhe implementim në 

perspektivë të qasjes tërë sektoriale. 

Qasja Tërë Sektoriale SWAp 

Në këtë kontekst, aplikimi i qasjes tërë sektoriale duket të jetë esencial. Në vitin 2008 MASHT‐i dhe 

SIDA bënë një Feasibility Stydy për Adaptimin e një Qasje Tërë Sektoriale në sektorin e arsimit të 

Kosovës. Pas analizimit të politikave dhe praktikave të sektorit, ekipi ndërkombëtar i Institutit Suedez 

të Administratës Lokale (SIPU) zhvilloi një Udhërrëfyes për Përmirësimin e Përformancës dhe 

Efektivitetit të Ndihmave në Sektorin e Arsimit (2008), e cila është njohur si një nga dokumentet 

udhëzuese kryesore për zhvillimin e mëtejmë të arsimit në Kosovë. Udhërrëfyesi, mes tjerash, 

parasheh zhvillimin e një plani strategjik të sektorit, koordinim më të mirë të donatorëve, planifikim 

dhe shfrytëzim më të mirë të asistencës teknike, ndërtimin e kapaciteteve në planifikim dhe financa e 

kështu me radhë. 

Në Qershor të vitit 2008 në seminarin e fundit të organizuar nga MASHT‐i dhe SIDA për prezantimin e 

Udhërrëfyesit, partnerët donatorë u ftuan që të përkushtohen në mbështetje të implementimit të 

Udhërrëfyesit. ECLO‐ja dhe Banka Botërore ishin mes partnerëve të parë donatorë që u përgjigjën 

dhe premtuan gjatë seminarit se do ta mbështesin procesin e filluar. 

Premtimi i SIDA‐s për ta ndjekur këtë proces mori formën e Projektit të SIDA‐s Programi për 

Ndërtimin e Kapaciteteve dhe Reformimin e Arsimit 2009‐2010 (CBERP) të filluar në Korrik 2009 i cili 

specifikoi një numër objektivash dhe rezultatesh për themelimin e SWAp‐it. Ekzistojnë paralele që 

takohen në mes CBERP‐së dhe projektit të BE‐së, veçanërisht në Komponentin 1, të cilat plotësisht 

janë marr parasysh në rishikimin e aktiviteteve të mëvonshme, me qëllim të shmangies së 

dyfishimeve dhe mbulimeve, dhe për të optimizuar ndikimin që mundë të rezultojë nga puna 

plotësuese në mes dy projekteve. Marrëdhëniet mes dy projekteve janë përshkruar detajisht në 

Seksionin 4, Plani i Detajuar i Operimeve. 

Koordinimi 

Duke pasur parasysh gamen e gjerë të aktiviteteve të filluara në të gjithë nën sektorët e arsimit dhe 

numrin e partnerëve zhvillimorë që mbështesin segmente të ndryshme të sistemit të arsimit, 

bashkëpunimi me Njësinë e MASHT‐it për Planifikim dhe koordinimi me donatorët e tjerë është njëra 

nga detyrat kryesore të këtij projekti. Analizimi i hartës së donatorëve në Udhërrëfyes dhe kontaktet 

e fundit me partnerët zhvillimor/donator (duke përfshirë punëtorinë e përbashkët të CBERP‐së dhe 

Projektit EU SWAp të mbajtur më 24 Nëntor 2009) tregon potencialin e madh për lidhjen dhe 

maksimizimin e intervenimeve të ndryshme. Ekzistojnë mbulime të dukshme në mes të 

intervenimeve dhe/ose mbështetjeve të Bankës Botërore, UNICEF, CBERP, GTZ për arsimin e 

përgjithshëm, dhe Projektit EU SWAp. 

Për Këtë arsye, ky raport nismëtar është bazuar në PiD, por gjithashtu edhe në një vlerësim të 

kujdesshëm të situatës dhe ndryshimeve që kanë ndodhur gjatë 18 muajve të fundit, me qëllim që të 

ofrohet ndikimi maksimal i të gjithë partnerëve në proces. Projekti tanimë ka krijuar marrëdhënie të 

mira me një numër të donatorëve që punojnë në sektor dhe pret të formojë partneritete të 

fuqishme, për të lehtësuar koordinimin, për të ndarë informacionet dhe për të arritur në një 

kuptueshmëri dhe pasqyrë të qartë të intervenimeve të donatorëve. Ekziston një nevojë e madhe për 

mbështetjen e autoriteteve qendrore dhe lokale, por gjithashtu edhe institucione të ndryshme prej 

këshillave shtetërore deri tek shkollat në përmbushjen e misionit të tyre për ofrimin e shërbimeve 

më të mirë të mundshëm për fëmijët dhe të rinjtë e këtij vendi. 

Takimet e periudhës nismëtare 

10


Shtojca B7 tregon takimet e ndryshme që janë mbajtur gjatë periudhës nismëtare, dhe përfundimet e 

arritura nga ato takime janë përfshirë në diskutimin e detajuar të komponentit në Seksionin 4 më 

poshtë dhe nga bazat për nën aktivitete që janë zhvilluar për të adresuar çështjet tërë sektoriale dhe 

nën sektoriale. Shtojca B8 ka një listë të veçantë të çështjeve që kanë të bëjnë me Komponentët 2 

dhe 3. 

11


3. PËRMBLEDHJE E PROJEKTIT 

3.1. Objektivi i përgjithshëm (PiD) 

Objektivi i përgjithshëm i këtij projekti është “ta mbështesë Qeverinë e Kosovës në përmirësimin e 

cilësisë dhe efikasitetit të arsimin dhe shërbimeve të trajnimit, veçanërisht në arsimin 

parauniversitar, në perspektivë të mësimit gjatë gjithë jetës dhe të punësueshmërisë, në pajtim me 

marrëveshjen për qasjen tërë sektoriale në arsim (SWAp), dhe në pajtim me standardet e BE‐së. 

3.2 Qëllimet e Projektit (PiD) 

“T’i ofrojë mbështetje Ministrisë së Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT) përmes asistencës 

teknike me qëllim që: 

Të përforcojë dhe të ndërtojë kapacitete brenda MASHT‐it për ta menaxhuar sektorin e arsimit, me 

mbështetjen e koordinuar të partnerëve donatorë, dhe për të parashikuar me efektivitet financimin e 

sektorit të arsimit si dhe për të monitoruar progresin e implementimit të strategjive të sektorit të 

arsimit. (Komponenti 1). 

Të rishikojë dhe të zhvillojë më tej draftin e Kornizës së Kurrikulit Kombëtar duke përfshirë ndërtimin e 

kapaciteteve dhe trajnimin e zhvilluesve të Kurrikulit dhe faktorëve tjerë relevant që nevojiten për 

zhvillimin efektiv dhe implementimin e Kurrikulit të ri. Mbështetja përfshin masa që promovojnë 

përfshirjen e minoriteteve në arsim përmes zhvillimit të kurrikulit. (Komponenti 2). 

Të rishikojë dhe ta zhvillojë më tej Profilin e Kompetencave të Mësimdhënësve dhe katalogun e 

trajnimeve për mësimdhënës, si dhe të ndërtojë kapacitete për zhvillimin e politikave të trajnimeve të 

mësimdhënësve me qëllim të përmirësimit të cilësisë së arsimit fillorë dhe të mesëm në Kosovë. 

(Komponenti 3). 

3.3. Rezultatet e planifikuara (PiD) 

Rezultatet për secilin komponent janë detajuar në PiD dhe janë adresuar në këtë raport në Seksionin 

4 më poshtë. Rezultatet/të arriturat kryesore specifike të projektit sipas komponentëve janë si vijon: 

Komponenti 1 

• Themelimi i grupit punues ndër departamental 

• Strategjitë e arsimit të afatizuara, aranzhimet monitoruese dhe kohore duke përfshirë raporte të 

rregullta dhe sistematike të progresit 

• Themelimi dhe mirëmbajtja e strukturës gjithëpërfshirëse të SWAp‐it, duke përfshirë Grupin 

Punues të SWAp‐it, Sekretariatin e SWAp‐it, Forumin e Akterëve të SWAp‐it 

• Përgatitja, fillimi dhe mbështetja e Rishikimeve të Përbashkëta Vjetore 

• Rishikimi i kërkesave për instrumentin softuerik për planifikim financiar, dizajnimi dhe përdorimi i 

tij 

• Mbështetja e organizimit dhe implementimit të Punëtorive Vjetore për Planifikim të Buxhetit 

12


• Dizajnimi i instrumenteve planifikuese për përdorim qendror dhe komunal 

• Ofrimi i trajnimeve për përdorimin e instrumenteve planifikuese 

• Rishikimi i kërkesave për stafin e MASHT‐it dhe DKA‐ve 

• Sigurimi i një kuptueshmërie të përbashkët brenda MASHT‐it në nivelet qendrore dhe komunale 

për ndërtimin e SWAp‐it dhe hapave që kërkohen për ta arritur atë 

• Rishikimi i nevojave për zhvillimin e instrumenteve për monitorim dhe vlerësim për të plotësuar 

punën e SIMA‐as 

• Zhvillimi i instrumenteve për monitorim dhe vlerësim 

• Zhvillimi i kapaciteteve të njësive të zgjedhura të MASHT‐it në nivel qendror dhe komunal, sipas 

nevojës 

• Dizajnimi dhe lansimi i uebfaqes së SWAp‐it 

• Sigurimi i mësimit të përbashkët dhe shkëmbimit të aktiviteteve me institucionet simotra në 

rajon dhe shtetet anëtare të BE‐së 

• Zhvillimi dhe propozimi i instrumenteve për përmirësimin e koordinimit të donatorëve 

• Themelimi dhe mbështetja e Grupit për Koordinimin Teknik të Projekteve të Mbështetura nga 

Donatorët 

• Mbështetja e pikës referuese të donatorëve. 

Komponenti 2 

• Parashtrimi i KKK‐së së rishikuar në MASHT e cila është plotësisht gjithëpërfshirëse për të gjithë 

nxënësit dhe i adreson nevojat e komuniteteve jo shumicë 7 

• Kompletimi i procesit të konsultimit publik 

• Caktimi dhe trajnimi i grupeve drejtuese dhe lëndore 

• Prodhimi i udhëzuesve për zhvillimin e silabusave 

• Zhvillimi i kapaciteteve të MASHT‐it për menaxhimin e implementimit të KKK‐së. Zhvillimi i 

udhëzuesve për sigurimin e cilësisë për procesin e implementimit 

• Implementimi i KKK‐së në faza, duke filluar me një numër shkollash “udhëheqëse” 

• Vendosja e sistemit të monitorimit dhe vlerësimit dhe pranimi i komenteve të implementimit. 

Komponenti 3 

• Pajtueshmëria me të gjithë akterët për Profilin e Kompetencave të Mësimdhënësve 

• Aprovimi i sistemit të kredive të mësimdhënësve nga MASHT‐i 

• Përgatitja printimi dhe shpërndarja e Katalogut të trajnimit të mësimdhënësve 

• Zhvillimi i kapaciteteve të MASHT‐it për menaxhimin e TMPSHP brenda një kornize 

kombëtare për trajnimin e mësimdhënësve 

• Krijimi i lidhjeve në mes të institucioneve për trajnimin fillestar të mësimdhënësve të arsimit 

të lartë dhe ofruesve të TMPSHP 

• Prodhimi i manualit për standardet dhe procedurat e programeve/ofruesve të TMPSHP dhe 

përgatitja për miratimin e tij 

• Vendosja e sistemit të koordinuar për ofrimin e shërbimeve të aftësimit të mësimdhënësve 

dhe për monitorim të përformancës (korniza kombëtare e trajnimit të mësimdhënësve). 

3.4. Përfituesit 

Përfituesit kryesor të EU Education SWAp janë MASHT‐i, Drejtoritë Komunale të Arsimit (DKA‐të) dhe 

shkollat e Kosovës. Sipas Nenit 3 (a‐l) të Ligjit për Arsimin në Komuna (2008), MASHT‐i mbetet 

përgjegjës për “zhvillimin dhe promovimin e një sistemi arsimor jo‐diskriminues, mësimit joformal 

7 UNICEF ka filluar procesin e zhvillimit të Kornizës Kombëtare të Kurrikulit, së bashku me UNESCO/IBE. Projekti 

i BE‐së do ta mbështesë procesin e implementimit, duke filluar me zhvillimin e silobusave. 

13


dhe mësimit gjatë gjithë jetës, politikave gjithëpërfshirëse për integrimin e personave me aftësi të 

kufizuara në sistemin e arsimit, një sistemi gjithëpërfshirës për certifikimin e të gjithë 

mësimdhënësve në Kosovë, dhe pjesëmarrjen e prindërve dhe komunitetit në aktivitetet arsimore 

dhe forma tjera të marrëdhënieve shkollë‐komunitet në nivelin lokal”. 

Drejtoritë Komunale të Arsimit (DKA) janë përgjegjëse për çështje si punësimi i mësimdhënësve dhe 

drejtorëve të shkollave, pagimi i pagave të mësimdhënësve dhe stafit, infrastruktura dhe mirëmbajtja 

e shkollave, trajnimi i mësimdhënësve dhe stafit administrativ, monitorimi i të gjitha shkollave të 

nivelit para universitar. Pos kësaj, komunave që kanë komunitete jo shumicë u janë dhënë të drejta 

shtesë në arsim duke përfshirë organizimin e institucioneve të arsimit të lartë dhe institucioneve për 

arsimimin e mësimdhënësve (siç është rasti me komunën e Mitrovicës në Veri). 

3.5 Integrimi i çështjeve të ndërlidhura 

Siç është treguar në PiD, propozimi i Ahtisarit lejon vetëqeverisje në komunat me shumicë Serbe 

(Seksioni 1.3); përveç kësaj PiD thekson në veçanti komunitetet e pafavorizuara RAE në kuptim të 

qasjes në sistemin arsimor (Seksioni 1.4). Projekti i BE‐së (Seksioni 8.2, kërkesat e veçanta), në tërësi 

do të përdoret si mjet për ngritjen e vetëdijes dhe promovimin e problemeve të ndërlidhura dhe 

gjithëpërfshirjes në kuptimin më të gjerë, duke përfshirë të gjitha problemet që kanë të bëjnë me 

barazinë gjinore dhe sociale, komunitetet jo shumicë, si dhe fëmijët me nevoja të veçanta arsimore 

(duke i përfshirë edhe talentët) dhe ata me nevoja të veçanta fizike. Dimensioni i qasjes së barabartë 

në arsimin cilësor do të jetë i integruar në të gjitha nivelet e projektit dhe do të jetë një përgjegjësi e 

përbashkët e konsorciumit dhe MASHT‐it. Kjo do të ndikojë në kontributin për themelimin e një 

fondacioni të përshtatshëm për përfshirjen e problemeve të ndërlidhura, veçanërisht problemet që 

kanë të bëjnë me barazinë gjinore dhe sociale, në të ardhmen. Projekti do t’i ndjekë udhëzimet 

gjinore të publikuara në ueb faqen EuropeAid, por gjithashtu do ta marrë parasysh strategjinë për 

përfshirje gjinore të zhvilluar nga UNDP‐ja 

Çështjet e ndërlidhura 

Autoritetet lokale dhe partnerët zhvillimor duhet të përfshijnë në punën e tyre një numër të 

çështjeve tërë sistemore: çështjet që kanë të bëjnë me barazinë gjinore dhe sociale, gjithëpërfshirjen 

(në kuptimin më të gjerë, jo ekskluzivist vetëm arsimin me nevoja të veçanta), të drejtat e fëmijëve, 

komunititet minoritare, e kështu me radhë. Siq dihet (edhe nga Qëllimet e Zhvillimit të Mileniumit), 

arsimimi është e drejtë themelore e të gjithë fëmijëve dhe duhet të mirret shumë seriozisht në 

mënyrë që ofrohet qasje e barabart në arsimin cilësorë dhe që të ofrohen mundësi mësimi që lejojnë 

fëmijët të zhvillohen në maksimumin e potencialit të tyre. UNICEF‐i është duke punuar me MASHT‐in 

në zhvillimin e treguesve të arsimit në pajtim me ato të UNESCO‐s dhe ato do të rishikohen dhe 

përdoren për të siguruar se Kosova po i plotëson, ose po i arrinë standardet e performances 

ndërkombçëtare dhe Evropiane. 

Gjithëpërfshirja 

Qështja e gjithpërfshirjes në Kosovë ende shihet si qështje e pjesmarrjës dhe arsimimit me nevoja të 

veçanta. Sidoqoftë, UNICEF (fillimisht përmes iniciativës Shkollat Miqësore për Fëmijët), Qendra 

Arsimore e Kosovës (KEC) me projektet e sajë sikurse E Drejta Shoqërore, dhe gjithashtu MASHT‐i, 

dhe projekti Mbështetja Finlandeze për Zhvillimin e Arsimit në Kosovë (FSDEK) kanë bërë një punë të 

madhe për promovimin e filozofisë dhe qasjes gjithpërfshirëse përmes politikave dhe praktikave 

arsimore. Planet mësimore individuale, udhëzimet për nxënësin në qendër, mësimi i diferencuar, të 

mësuarit për të respektuar diversitetin, arsimimi ndërkulturor dhe shumkulturorë, e kështu me radhë 

janë duke u bërë të zakonshme në sektorin e arsimit, por do të nevojitet më shumë mbështetje dhe 

zhvillim në kontekst të KKK‐së së re. 

14


Projekti EU Education SWAp do të luaj një rol të rendësishëm në përforcimin e gjithëpërfshirjes në 

tre componentët e tij perms: 

• Procesit për zhvillimin e kurrikulit 

• Politikave të KSHKTV‐së dhe KSHLM‐së 

• Mbështetjes dhe ndërtimit të kapaciteteve në nivelin komunal dhe shkollor. 

Si pjesë e agjendes për gjithpërfshirje, projekti mund të luaj rol të rëndësishëm duke ndihmuar 

zhvillimin e kohezionit social, rrespektimin e të drejtave të njeriut, dhe integrimin e qështjeve gjinore 

në të gjitha aktivitetet e tij dhe në procesin e zhvillimit të kurrikulit dhe të mësimdhënësve. 

Aktivitetet dhe rezultatet e pritura për arsimin gjithperfshires 

Projekti do të: 

• Caktojë një ekspert jo kryesorë afatgjatë për qeshtjet gjithpërfshirëse dhe gjinore i cili 

fillimisht do të zhvillojë një studim/analizë bazike që reflekton zhvillimet e mëparshme dhe 

ato momentale, duke përfshirë Toolkit‐in e BE‐së dhe strategjinë për integrimin gjinor të 

UNDP‐së, dhe pastaj do të ofrojë mbështetje dhe ekspertizë të përgjithshme për përfituesit 

dhe të gjitha aktivitetet e projektit. 

• Përfshijë përfaqësues të minoriteteve etnike, dhe OJQ‐të e Arsimit me Nevoja të Veçanta me 

ekspert arsimorë dhe tjerë faktorë të rëndësishëm në organet kryesore vendimmarrëse të 

projektit (shih Grupi Punues i SWAP‐it, Seksioni 4.1, Aktiviteti 1.1.1). 

• Rithemelojë një forum për çështjet kryesore që kanë të bëjnë me cilësinë dhe vlerësimin në 

arsim (çështjet që kanë të bëjnë me komunitetet jo shumicë, barazinë gjinore dhe sociale, 

arsimin me nevoja të veçanta, të drejtat e fëmijëve, e këshu me radhë) me 

donatorët/projektet/agjensionet tjera që janë aktive në sektor, për shembull CoE, ZCN, 

OSCE, ECMI, UNDP, UNICEF, FSC, OJQ‐të, dhe njësitë teknike relevante të MASHT‐it. (CoE ka 

formuar një grup të tillë në vitin 2009 por ata nuk janë takuar që nga Qershori i vitit të 

kaluar). 

• Krijojë lidhje me donator/agjensione/projekte individuale siç shihet e nevojshme për 

aktivitetet e veçanta që lidhen me komponentet (për shembull Kurrikuli në gjuhën Serbeshih 

Seksionin 4.1). 

• Komunikojë me rrjetat ekzistuese komunale të donatorëve/agjencive (për shembull OSBE) 

për të përkrahur një qasje inkluzive për implementimin e KKK‐së 

• Krijojë lidhje me OJQ‐të që janë active në komunitetet jo shumicë, t’i përfshijë ato në 

implementimin e KKK‐së t’i forcojë kapacitetet e tyre për punë mbështetëse përmes 

punëtorive trajnuese në bashkëpunim me donatorët/agjensitë tjera aktive në sektor, për 

shembull ECMI (shih Seksionin 4.1) 

• Krijojë lidhje me Zyrat Komunale për Komunitete dhe t’i përfshijë ato në procesin e 

implementimit të KKK‐së. 

• Ofrojë MASHT‐it mbështetje në zhvillimin e një kurrikuli në gjuhën serbe. 

15


4 PLANI I DETAJUAR I AKTIVITETEVE 

4.1. Plani i përgjithshëm i aktiviteteve 

KOMPONENTI 1 

Hyrje 

Qëllimi i këtij komponenti është të ‘forcojë dhe ndërtojë kapacitete brenda MASHT‐it për ta 

menaxhuar sektorin e arsimit, me mbështetjen e koordinuar të partnerëve donatorë, ta planifikojë 

në mënyrë efektive buxhetin e sektorit të arsimit si dhe të monitrojë progresin e implementimit të 

strategjive të sektorit’. Rëndësia e dhënë projektit përmes nëntitullit të tij mbëhtetje në 

implementimin e qasjes tërë sektoriale në arsim në Kosovë tregon kërkesën për një fokusim të 

fuqishëm në këtë qëllim gjatë tërë projektit, e veçanërisht në Komponentin 1. 

Një studim i bërë nga SIDA për të hulumtuar dhe zhvilluar mundësitë për një SWAp në sektorin e 

arsimit rezultoi në një të arritur të shkëlqysheme: Udhërrëfyes për Përmirësimin e Performancës dhe 

Efektivitetit të Ndihmave në Sektorin e Arsimit në Kosovë (Korrik 2008). Si rezultat kjo shpiu deri te 

formulimi dhe implementimi eventual (duke filluar në Korrik 2009) i Programit të SIDA‐s për 

Ndërtimin e Kapaciteteve dhe Reformimin e Arsimit 2009‐2010 (CBERP), i cili specifikoi një numër të 

objektivave dhe outputeve kryesore që nevojiten për themelimin e SWAp‐it. 

Siç është thënë në PiD për projektin e BE‐së, ‘Komponenti i parë i këtij projekti është një kontribut në 

implementimin e pesë udhërrëfyesve vijues: Përmirësimi i planifikimit starategjik dhe të dhënave 

bazike (Udhërrëfyesi 1); Ndërtimi i një plani gjithpërfshirës për zhvillimin e kapaciteteve dhe 

përmirësimin e shfrytëzimit të ndihmës teknike (Udhërrëfyesi 2); Përmirësimi i financimit dhe 

buxhetit të nevojave të prioritizuara (Udhërrëfyesi 3); Përmirësimi i koordinimit të donatorëve dhe 

dialogut të politikave (Udhërrëfyesi 4); Përmirësimi i përformancës së sektorit përmes sisemit të 

menagjimit të bazuar në rezultate (Udhërrëfyesi 5).’ Projekti do të mbështetet shumë në këtë 

udhërrëfyes për udhëzime në përmbajtje, në planifikim dhe afatizim të fazave të zhvillimit të SWApit. 

Ekzistojnë paralele që takohen midis projektit të BE‐së dhe CBERP‐së, veçanërisht në Komponentin 

1, të cilat janë marrë plotësisht parasyshë në rishikimin e aktiviteteve të mëparshme, me qëllim që të 

shmangen dyfishimet dhe mbulimet dhe për të bërë të mundur ndikimin maksimal që mund të 

rezultojë nga puna plotësuese e të dy projekteve. Dy projektet synojnë të mbështesin ndërtimin e 

kapaciteteve dhe reformimin e arsimit. Ekzistojnë disa komponente që mbulohe nga njëri tjetri por 

gjithashtu ka fusha ku nuk ka mbulesë. Fushat ku ka duplikime dhe mbulesë potenciale të 

aktiviteteve në mes këtijë projekti, CBERP‐së dhe donatorëve tjerë kryesorë janë identifikuar siç 

është paraqitur në Shtojcën B1. Elementet kryesore korrespoduese të Projektit të BE‐së dhe CBERPsë 

janë treguar më poshtë. 

Fushat ku ka mbulime të aktiviteteve në mes PiD të Projektit të BE‐së dhe CBERP‐së 

Projekti i BE‐së 

CBERP 

16


Ndihmë MASHT‐it në nivel Qendror dhe Komunal, 

në zhvillimin e një plani veprues të buxhetuar dhe 

të afatizuar që të përdoret si instrument 

operacional në lidhje me strategjitë e sektorit 

Rishikimi i nevojave për zhvillimin e 

instrumenteve për planifikim financiar, që të 

përdoret për hartimin e politikave dhe 

monitorimin e progresit në sektorin e arsimit 

Të zhvillojë dhe tu propozojë partnerëve 

donatorë instrumente për përmirësin e 

koordinimit të donatorëve 

Të rishikojë nevojën për zhvillimin e 

instrumenteve monitoruese dhe vlerësuese që të 

përdoren për hartimin e politikave, koordinimin e 

donatorëve dhe monitorimin e progresit në 

sektorin e arsimit 

T’i ndihmojë MASHT‐it në rishikimin e nevojave të 

kapaciteteve për stafin e MASHT‐it që të mund ta 

bartë planin veprues të Ministrisë, duke përfshirë 

rekomandimet për përforcimin e fushave 

kryesore dhe modalitetet për ndërtimin/zhvillimin 

e këtyre kapicieteve. 

T’i zhvilloj kapacitetet e njësive të MASHT’it (në 

nivelet qëndrore dhe komunale) sipas nevojës 

Të zhvillojë instrumente për planifikime 

strategjike, instrumente monitoruese dhe 

vlerësuese për tu përdorur nga MASHT‐i për 

hartimin e politikave, koordinimin e donatorëve 

dhe monitorimin e progresit në sektorin e arsimit 

Të trajnojë njësitë relevante në nivelin qendror të 

MASHT‐it, duke përfshirë njësinë për koordinimin 

e donatorëve duke punuar në bashkëpunim me 

me AKZHEI‐n, dhe drejtoritë komunale të arsimit, 

për përdorimin e instrumenteve të 

lartpërmendura. 

‐Përgatitja me MASHT‐in e një draft strategjie 

sektoriale gjithpërfshirëse 

‐Përgatitja e një strategjie të unifikuar dhe të 

përgjithshme të arsimit bazuar në dy strategjitë 

ekzistuese 

‐Përgatitja e një draft plani implementues për 

periudhen 2010‐ 2015 së bashku me Drejtorinë 

për Planifikim të MASHT‐it 

‐Themelimi i udhëzimeve dhe formateve për 

buxhetin e sektorit duke përfshirë kufijtë e epërm 

buxhetore dhe skenarët e ndryshëm 

‐Përgatitja e udhëzimeve për planifikim dhe kosto 

të buxhetit të sektorit në periudhën 2010‐2012 

‐Hartimi i udhëzimeve dhe formateve për 

buxhetin e sektorit 2010‐2012 

‐Skicimi i kontributeve të tanishme të donatorëv 

dhe OJQ‐ve në sektor dhe i planeve të tyre për 

kontributet në të ardhmen 

‐Propozimi i strukturave dhe formatave 

raportuese në mes qeverisë dhe donatorëve për 

buxhetin e sektorit të arsimit 

‐Prezantimi i një plani të alokimit të 

instrumenteve në mes qeverisë dhe donatorëve 

‐ Jepen rekomandime për mbledhjen e të 

dhënave fillestare brenda sektorit të arsimit si 

dhe për mënyrat e implementitmit të SMIA‐së, 

duke e bërë planin pjesë integrale të një sistemi 

të menaxhimit të bazuar në rezultate 

‐Propozohen dhe diskutohen me MASHT‐in 

treguesit e arsimit të bazuar në rezultate 

‐Të hartojë propozime për ndërtimin e 

kapaciteteve të MASHT‐it dhe përdorimit efektiv 

të të punësuarve 

‐Të hartojë raport për analizimin e hapsirave të 

kapaciteteve të MASHT‐it 

‐Raport i parë për një sistem të stimulimit për 

personelin kyç të sektorit 

‐Të hartojë Përshkrimin e Detyrave për një 

Këshillëtar afatgjatë për Ndërtimin e Kapaciteteve 

17


Fushat e ndryshme mes komponentit 1 të BE‐së dhe CBERP 

Projekti i BE‐së 

CBERP 

Ta mbështesë MASHT‐in në themelimin e një 

grupi punues ndër departmental të ngarkuar me 

detyrën për të dizajnuar dhe drejtuar punën e 

implementimit të Komponentit 1 

Të sigurojë një kuptueshmëri brenda MASHT‐it 

(në nivelet Qendrore dhe Komunale) për 

objektivin e ndërtimit të qasjës tërë sektoriale në 

arsim dhe hapat që nevojiten për ta arritur atë 

‐T’i ndihmojë MASHT‐it në themelimin e një plani 

zhvillimor dhe Buxhetit për vitin 2009‐2010 

bazuar në pripritetet zhvillimore të ministrisë 

‐Të propozojë buxhetin e sektorit për vitin 

2009/2010 

‐Të studjoj sistemin e pagave dhe të sugjerojë 

përmirësimet 

‐Të stujojë procesin e prokurimit dhe të sugjerojë 

përmirësimet 

‐Të ndihmojë MASHT‐in për themelimin e një 

Rishikimi të Përbashkët Vjetor në mes Ministrisë, 

donatorëve dhe OJQ‐ve relevante bazuar në 

Planin Zhvillimor të Ministrisë 

‐Të përgatis një propozim se si MASHT‐i duhet të 

ballafaqohet me qështjet e ardhshme të ndertimit 

të kapaciteteve dhe menaxhimit të ndihmës 

teknike 

Vë theksin e punës edhe në nivelet qendrore Nuk angazhohet në mënyrë specifike me 

edhe në atë Komunale 

Komunat 

Të sigurojë mësim të përbashkët dhe shkëmbim 

të përvojave me institucionet simotra në 

rajon/shtete anëtare të BE‐së, siq shihet e 

nevojshme, me vëmendje të veçantë në agjenden 

e antarësimit. 

Do të vërehet se edhe në fushat ku nuk ka mbulime të aktiviteteve patjetër që do të ketë 

korrespondencë ndërmjet dy projekteve në elemente të tilla. 

Titulli i projektit të BE‐së është ‘EU SWAp për Arsimin’ me një titull plotësues ‘Mbështetje në 

implementimin e qasjes tërë sektoriale në arsim në Kosovë’. Derisa ky titull tregon rezultatin e 

përgjithshëm, jo të gjitha aktivitetet dhe rezultatet e nevojshme për arritjen e sajë janë identifikuar 

në PiD. Në këtë Raport Nismëtar janë identifikuar dhe shtuar tjerë elementë esencial, siq janë Grupi 

Punues i SWAp‐it, Sekretariati i SWAp‐it, Forumi i Akterëve të SWAp‐it, Takimi i Rishikimit të 

Përbashkët Vjetor, dhe Punëtoria Vjetore për Planifikim Buxhetor. Titulli i projektit të mbështetur 

nga SIDA (CBERP) është ‘Programi për Ndërtimin e Kapaciteteve dhe Reformimin e Arsimit në Kosovë 

(2009‐2010)’. Derisa CBERP nuk e identifikon SWAp‐in si rezultat të saj të pritur, janë prezente shumë 

elemente që kanë të bëjnë me SWAp‐in. 

18


Edhe pse PiD të Projektit të BE‐së nuk e specifikojnë, propozohet që duhet të themelohet një 

Punëtori e Përbashkët Vjetore për Planifikimin e Buxhetit (shih Aktivitetin 1.2.3 më poshtë), që do t’i 

përforcojë aspektet e procesit të buxhetimit në MASHT, e që gjithashtu është objektivë e CBERP‐së. 

Përveç kësaj, PiD të Projektit të BE‐së nuk e specifikojnë mbajtjen e Rishikimit të Përbashkët Vjetor 

(RBV), por kjo konsiderohet si element esencial për SWAp‐in, në këtë mënyrë edhe ky është përfshirë 

si aktivitet në këtë Raport (Aktiviteti 1.1.4). 

Me qëllim që të arrihet maksimumi i sinergjive mes dy projekteve dhe që të minimalizohen efektet 

negative potenciale të mbulimeve dhe dyfishimeve të aktiviteteve, Projekti i BE‐së do të shfrytëzojë 

udhëzimet e ofruara nga Udhërrëfyesi për fillimin e tij, dhe për të vazhduar edhe pasi CBERP të ket 

mbaruar. Që të rritet ndikimi i Projektit të BE‐së duhet të ketë bshkëpunim të plotë me CBERP‐në, 

dhe ekipet e dy projekteve janë të përkushtuara për bashkëpunimin më të madh të mundshëm. Ne 

mendojmë se është e rëndësishme të ndërmirren aktivitete të përbashkëta aty ku është e mundur, 

duke përfshirë, mes tjerash, kontributin e përbashkët në punëtori, seminare, e trajnime. Gjatë fazës 

fillestare ekipet e dy projekteve veç kanë filluar një bashkëpunim të tillë. Kjo ka përfshirë kontributin 

e ekipit të projektit, së bashku me CBERP‐në në planifikimin dhe mbajtjen e një seminari gjysëm 

ditorë të orgnizuar nga pika referuese e donatorëve, SIDA, së bashku me ECLO‐në, për të rritur 

vetëdijësimin e donatorëve për arsyen themelore, strukturën dhe procesin e SWAP‐it (Shtojca B2). 

Projekti i BE‐së organizoi një punëtori pasuese po atë ditë, të strukturuar sipas PiD të tij për të marrë 

parasysh kontributet e projekteve të CBERP‐së dhe donatorëve tjerë në objektivat e secilit 

komponent. 

Qëllimi është që të bashkëpunohet plotësisht me CBERP‐në (dhe projektet tjera relevante) derisa të 

ekzistojë ajo e pastaj të merren elementet e rëndësishme të punës së filluar nga CBERP‐ja, pasi ajo të 

ketë përfunduar. Kjo gjithashtu do t’i mundësonte projektit të fokusohet më shumë në rezultate dhe 

aktivitete tjera të cilat CBERP‐ja nuk ka planifikuar t’i kryej. PiD të Projektit të BE‐së është mjaftë 

specifik për disa aspekte të implementimit të SWAp‐it, por ekipi mendon se disa elemente tjera 

kërkojnë përkushtim më të madh dhe ne mendojmë tu kushtojmë resurse atyre. Kjo përfshinë 

mbështetje të Grupit Punues të SWAp‐it, Sekretariatit të SWAp‐it, Forumit të Akterëve të SWAp‐it 

dhe Punëtorisë Vjetore për Planifikimin e Buxhetit. Aktivitetet në lidhje me të gjitha këto janë 

identifikuar më poshtë. 

Disa donator tjerë gjithashtu janë të përkushtuar për ndërtimin e kapaciteteve në komponente 

relevante të SWAp‐it: zhvillimi i përgjithshëm institucional, monitorimi dhe vlerësimi (GTZ‐ja), 

grumbullimi i të dhënave dhe menaxhimi për SIMA (Banka Botërore), identifikimi i treguesve 

(UNICEF). Projekti i BE‐së do të marrë plotësisht parasysh këto projekte tjera relevante, dhe do të 

forcojë koordinimin dhe bashkëpunimin, për shembull përmes themelimit të Grupit për Koordinimin 

Teknik të Projekteve të mbështetura nga Donatorët (shih aktiviteti 1.5.3. më poshtë). 

Komponente të rëndësishëm për implementimin e SWAp‐it janë përkushtimi i fuqishme në 

planifikimin e strategjive dhe aktiviteteve si dhe në planifikimin financiar, në buxhetim dhe kontroll. 

Kjo kërkon nivel të lartë të kompetencave për të bartur vargun e aktiviteteve analitike dhe 

menaxhuese, që nevojiten për një SWAp të fortë dhe të suksesshëm. 

Në MASHT, kompetencat në planifikim të përgjithshëm dhe planifikim financiar e menaxhment, dy 

funksione këto kyçe për SWAp‐in, janë veçanërisht të dobëta 8 dhe për këtë arsye projekti ynë do t’i 

koncentrojë burimet në këto fusha me qëllim që t’i ndërtojë dhe përforcojë kapacitetet e nevojshme. 

8 Dokumenti i stafit të ECLO‐së për raportin e Progresit 2008 tregon se përmbajtja dhe vërtetësia e poitikave të 

paraqitura në KASH janë të brishta, siq është ilustruar në rishikimin e buxhetit në vitin 2008 i cili devijonte në 

mënyrë substanciale nga KASH‐i. 

19


Nevojës për planifikim dhe buxhetim të fortë, e në përgjithësi për menaxhment nuk i kushtohet 

vëmendje e mjaftueshme. Për shembull, Korniza Afatmesme e Shpenzimeve (KASH) 2010‐2012 nuk e 

thekson rëndësinë për menaxhment dhe administratë të fortë. Sidoqoftë ajo identifikonë kërkesën 

për ndërtimin e kpaciteteve në lidhje me ‘themelimin dhe funksionalitetin e këshilleve shtetrore... 

për keqmbikqyrje, monitorim dhe vlerësim, përforcim të ligjeve dhe aprovim i rekomandimeve’ dhe 

për inspektorë. 

Rezultatet e Komponentit 

Rezultati 1.1 Stratexhitë arsimore janë përshtatur në veprime të afatizuara (plane vjetore dhe 

plane vepruese afatmesme), pika referuese dhe aranzhime monitoruese duke përfshirë raporte të 

rregulta dhe sistematike të progresit. 

Aktiviteti 1.1.1. Ta mbështesë MASHT‐in në themelimin e një grupi punues ndër departamental të 

ngarkuar me detyrën për të dizajnuar dhe drejtuar punën për implementimin e Komponentit 1. 

Projekti propozon që grupi punues ndër departamental që kërkohet nga PiD të Projektit të BE‐së të 

njihet si Grupi Punues i SWAp‐it. 

Ai duhet të jetë mjaft i madh sa të përfaqësojë të gjitha elementet kyçe të MASHT‐it dhe Ministrive 

tjera relevante, por gjithashtu duhet të jetë mjaft i vogël që të mund të punojë me efikasitet si 

komision dhe të ketë mundësi të takohet rregullisht dhe mjaft shpesh, së paku çdo muaj në fazat e 

hershme të projektit. Udhëheqësi i këtijë grupi punues do të duhet të jetë një zyrtar i lartë nga 

brenda MASHT‐it, i cili ka autoritetin dhe aftësinë për ta udhëhequr procesin, me ndihmen e 

asistences teknike. Do të ishte e përshtatshme që të udhëhiqte Sekretari i Përhershëm (SP), pasiqë ai 

do të kishte autoritetin e nevojshëm, të deleguar nga Ministri, për ta drejtuar procesin. Ai do t’i 

raportojë Ministrit dhe Komisionit Drejtues të SWAp‐it (shih Aktivitetin 1.1.3 më poshtë). 

Grupi Punues do të: 

• Zhvillojë një plan strategjik për sektor të bazuar në Ligjet relevante dhe politikat e qeverisë, 

duke përfshirë Ligjin për Arsimin Parauniversitar, Ligjin për Arsimin e Lartë dhe Ligjin për 

Administratën Publike. Politikat dhe Ligjet në lidhje me çështje të tilla si grupet minoritare 

dhe gjithëpërfshirja gjithashtu do të merren parasysh në procesin e planifikimit 

• organizohet në nëngrupe për një pjesë të punëve dhe të angazhojë pjesëmarrës të tjerë me 

qëllim të kryej punën e duhur në elementet nënsektoriale, e cila punë pastaj do të futet në 

planin e përgjithshëm 

• autorizojë një ushtrim të kostos i cili do të planifikonte koston e pakos së përgjithshme të 

masave të identifikuara në plan, duke krahasuar koston e përgjithshme me mbulesën e 

njohur të buxhetit, duke marrë parasysh qeverinë, donatorët dhe fonde tjera sa më gjerë që 

është e mundur‐ kjo mund të tregojë boshllëkun financiar që ekziston midis asaj që është në 

dispozicion dhe asaj që kërkohet për ta financuar planin 

• rishikojë dhe ta përshtatë planin për prioritizimin e elementeve nen sektoriale për të 

ngushtuar ose mbyllur boshllëkun financiar – disa nga këto mund të arrihen duke i 

modifikuar objektivat në plan në shkallë dhe/ose në afate kohore; ky proces mund të kalojë 

nëpër disa përsëritje për të arritur raportin e balancuar midis planit dhe buxhetit 

• Pas aprovimit nga qeveria të planit të përgjithshëm, të zhvillojë një plan të punës dhe buxhet 

vjetor 

• prezantojë draft planet para Komisionit Drejtues të SWAp dhe përmes tij MASHT‐it dhe një 

konference të përfaqësuesve të qeverisë, partnerëve donator dhe faktorëve tjerë kyç në 

seancën e parë të Rishikimit të Përbashkët Vjetor 

20


Shumë nga ky proces është përshkruar dhe shpjeguar qartë në Udhërrëfyesin për Përmirësimin e 

Përformancës dhe Efektivitetit të Ndihmave në Sektorin e Arsimit në Kosovë (Korrik 2008)’. 

Anëtarësia e Grupit Punues të SWAp‐it duhet të përfshijë udhëheqësit e departamenteve kryesore 

të MASHT‐it. Anëtarësia faktike do të diskutohet dhe vendoset gjatë fazës së implementimit, por ajo 

mund të përfshijë, për shembull, zyrtarë që drejtojnë departamentet ndërlidhëse dhe mbikëqyrëse, 

veçanërisht ato të planifikimit strategjik, menaxhimit financiar, burimeve njerëzore dhe menaxhimit 

të mësimdhënësve, trajnimit të mësimdhënësve dhe menaxhimit të kurrikulit. Gjithashtu duhet të 

përfshijë përfaqësues të nën sektorëve, sikurse atij fillorë dhe të mesëm, terciar, teknike dhe 

profesionale, si dhe arsimit të lartë. Gjithashtu do të jetë e nevojshme të sigurohet përfshirje nga 

nivelet e lartë të Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave, pasi që është esenciale për këtë Ministri që 

t’i kuptojë plotësisht implikimet financiare të SWAp‐it dhe gjithashtu të informojë Grupin Punues për 

të gjitha dimensionet e nevojshme financiare që duhet të merren parasysh, si dhe të marrë pjesë në 

mënyrë aktive në marrjen e vendimeve nga Grupi Punues. Me njohjen e roleve kryesore që do të 

ndërmerren nga Komunat, më vonë ato duhet të përfaqësohen nga së paku dy anëtar, nga të cilët 

njëri duhet të jetë nga një komunë e madhe urbane kurse tjetri nga një komunë e vogël rurale. Për të 

qenë në pajtim me përkushtimet e Qeverisë së Kosovës për të angazhuar grupet jo shumicë, 

propozohet që një përfaqësues i këtyre grupeve, i identifikuar në konsultim me MASHT‐in dhe ZCNnë, 

të jetë anëtar i Grupit Punues. Partnerët Donatorë gjithashtu do të përfaqësohen nga një prej 

tyre, sipas marrëveshjes së grupit të donatorëve. Sugjerohet që kjo të jetë agjencioni që tani është 

zgjedhur të jetë pika referuese, Sida. 

1.1.1 Nën aktivitetet 1.1. Të shkruaj Përshkrimin e Detyrave për grupin punues departamental 

për Komponentin 1 

1.2. Të punojë me MASHT‐in në për anëtarësinë e grupit punues 

1.3. Të organizojë dhe të marrë pjesë në takimet e rregullta mujore të grupit 

punues 

1.4. Të mbështesë implementimin dhe shpërndarjen e rezultateve të 

vendimeve të Grupit Punues 

Burimet Njerëzore 60 ditë EK 

Buxheti 

Aktiviteti 1.1.2. Ndihmë MASHT‐it, në nivelet Qendrore dhe Komunale, në zhvillimin e një plani të 

aktiviteteve me kosto dhe afate kohore për tu përdorur si instrument operacional në lidhje me 

strategjitë e sektorit të arsimit. 

1.1.2.a. Projekti i BE‐së do të punojë me MASHT‐in, dhe Ministritë tjera sipas nevojës, me 

agjencionet, donatorët dhe faktorë tjerë kyç në zhvillimin e një qasje tërë sektoriale në arsim. Kjo do 

të thellojë të kuptuarit e SWAp‐it, do të identifikojë dhe, në bashkëpunim me projektet tjera, do të 

ndërtojë kapacitetet e nevojshme për të menaxhuar të gjitha aspektet e SWAp‐it. Qasja e PiD për 

këtë element është përpunuar më hollësisht në Shtojcën B3 (Arsyet Kryesore në Themelimin e 

SWAp‐it në Kosovë). Secila prej aktiviteteve pasuese 1.1.3, 1.1.4, 1.2.3 (më poshtë), do të 

kontribuojnë fuqishëm në zhvillimin e SWAp‐it. Projekti i BE‐së do të ndërtojë mbi punët e projekteve 

tjera dhe do t’i plotësojë ato. Në këtë mënyrë, duke qenë se CBERP‐ja po i ofron MASHT‐it ndihmën e 

nevojshme për krijimin e një strategjie sektoriale dhe një plani implementues, projekti i BE‐së nuk do 

t’i dyfishoj këto aktivitete. Sidoqoftë, propozohet që pas përfundimit të CBERP‐së, Projekti i BE‐së do 

të marrë përgjegjësinë për t’i ofruar mbështetje të vazhdueshme SWAp‐it. (CBERP ka ndërmarrë dhe 

ka filluar ta mbështesë MASHT‐in në përgatitjen e një strategjie gjithpërfshirëse të sektorit, që 

përfshin një strategji arsimore të unifikuar dhe gjithpërfshirëse bazuar në dy strategjitë ekzistuese 

(Para Universitare dhe të Arsimit të Lartëç. Ajo gjithashtu do të hartoj, së bashku me MASHT‐in, një 

21


Plan Implementues për periudhën 2010‐2015. CBERP‐ja e ka ndihmuar Ministrinë në themelimin e 

një grupi punues ndër departamental për të përgatitur këto plane dhe strategji.) Projekti i BE‐së do të 

ofrojë një ekspert për çështjet që kanë të bëjnë me integrimin Evropian dhe për disa çështje të 

ndërlidhura në procesin e planifikimit strategjik. 

1.1.2 a 

nën aktivitetet 

Burimet Njerëzore 

Buxheti 

2.1. Të marrë pjesë në punëtoritë për planifikimin e strategjive sektoriale 

2.2. Të ofrojë përvojë në procesin e planifikimit të strategjive (në lidhje me 

integrimin në BE dhe me çështjet e ndërlidhura) 

20 ditë EK ; 15 ditë EJK ndërkombëtar dhe 30 ditë EJK vendor 

1.1.2.b. Projekti do të prioritizojë mbështetjen ndaj komunave për të përmbushur rolet dhe 

funksionet e tyre në relacion me SWAp‐in, veçanërisht në identifikimin e nevojave, planifikim dhe 

menaxhim financiar, dhe planifikim të resurseve dhe aktiviteteve. Projekti do të organizojë tri 

punëtori: në planifikim, monitorimin dhe rishikimin e aktiviteteve në arsim (pjesëmarrës do të jenë 

zyrtar të arsimit nga 20 komuna gjatë 2010 dhe 2011). Qëllimi kryesor i këtyre punëtorive është të 

sigurojnë koherencë mes zhvillimeve të planifikimit të arsimit në nivel qendror dhe komunal. Ato 

gjithashtu do të shërbejnë për rritjen e kapaciteteve menaxhuese dhe planifikuese në komuna. Stafi 

planifikues i MASHT‐it gjithashtu do të marrë pjesë në mbledhje. Vëmendje e veçan do t’i kushtohet 

problemeve të ndërlidhura, veçanërisht çështjeve gjinore, çështjeve të komuniteteve dhe arsimimit 

gjithëpërfshirës. 

Edhe këtu, projekti do të bashkëpunojë deri në maksimum me projektet ekzistuese dhe me projekte 

të reja. Në veçanti, projekti do të bashkëpunojë ngushtë me projektin IDEP të financuar nga BB dhe 

me projektin e GTZ‐së, të cilat po ashtu planifikojnë mbështetje të konsiderueshme për komunat në 

aspekte të ngjajshme me projektin e BE‐s. Në veçëanti, IDEP do të ofrojë trajnime në menaxhimin 

financiar për 13 komuna (në viti 2010) dhe për të gjitha komunat në vitin 2011. Projekti i BE‐së 

kryesisht do të përfshijë ato komuna që nuk janë të mbuluara nga intervenimi i BB dhe GTZ‐së dhe do 

të përqendrohet në funksionet e monitorimit e të planifikimit, dhe jo gjithaq në atë të menaxhimit 

financiar. GTZ‐ja është përcaktuar për hartimin dhe pilotimin e programeve aftësuese në fushën e 

menaxhimit të cilat bazohen në nevojat dhe kërkesat e identifikuara, të cilat do të realizohen në 

formë të trajnimeve pa shkëpuitje nga puna si për drejtorët e shkollave, ashtu edhe për drejtoritë 

komunale të arsimit. Projekti i BE‐së do të kërkojë bashkëpunim të plotë dhe sinergji me të gjitha 

projektet e tjera me fushëveprim dhe aktivitete të ngjajshme. 

1.1.2.b 

Nën aktivitetet 


Buxheti 

2.1. Përzgjedhja e komunave, së bashku me MASHT‐in, për të marrë pjesë në 

programin trajnues 

2.2. Dizajnimi, përkthimi dhe printimi i materialeve trajnuese 

2.3. Organizimi i një punëtorie me 20 komuna (DKA) për vitin 2010 

2.4. Organizimi i një punëtorie për dizajnimin e planit dhe mekanizmave 

monitorues në 20 komuna 

2.5. Organizimi i një punëtorie të rishikimit vjetor për 20 komuna 

2.6. Dizajnimi, përkthimi (në Shqip she Serbisht), printimi dhe shpërndarja e 

udhëzuesve për planifikim dhe monitorim nëpër komuna. 

10 ditë EK dhe 10 ditë EJK ndërkombëtar dhe 20 ditë EJK vendor. 

Aktiviteti 1.1.3. Themelimi i mekanizmit të SWAp‐it. 

22


Devijimet nga PiD 

Projekti EU Education SWAp do t’i ndihmojë qeverisë të themelojë dhe ta operojë një strukturë dhe 

mekanizëm gjithëpërfshirës për SWAp‐in. Ajo strukturë do të përbëhet nga: 

a) Komiteti Drejtues i SWAp‐it 

b) Grupi Punues i SWAp‐it 

c) Sekretariati i SWAp‐it 

d) Forumi i Akterëve të SWAp‐it 

e) Takimi i Rishikimit të Përbashkët Vjetor dhe 

f) Punëtoria Vjetore për Planifikimin e Buxhetit 

(shih Shtojcat B3, B4 dhe B5). 

a) Komiteti Drejtues i SWAp‐it Education SWAp‐i do të mbikqyret nga një grup i nivelit të lartë, i 

udhëhequr nga ministri ose nga i emruari i tij (i cili duhet të jetë këshilltar ose zyrtar i lartë i MASHTit). 

Anëtarësia do të përfshijë Ministrin e Arsimit, Ministrin e MEF ose të emëruarin etij, përfaqësues 

të lartë nga Ministria e Pushtetit Lokal, Sekretari i Përhershëm i MASHT‐it, Drejtorët përgjegjës për 

planifikim, administratë, arsim parauniversitar dhe arsim të lartë, plus një përfaqëësues nga 

Komunat, së bashku me një përfaqësues nga partnerët donator. Funksioni i Komitetit Drejtues të 

SWAp‐it do të jetë të mbikqyrë dhe drejtojë implementimin e SWAp‐it. Ai do të jetë organi 

vendimmarrës gjithpërfshirës i SWAp‐it, do të pranojë raporte nga Grupi Punues i SWAp‐it, Forumi i 

Akterëve, Punëtoria Vjetore për Planifikimin e Buxhetit dhe nga Takimet për Rishikimin e Përbashkët 

Vjetor. 

b) Grupi Punues i SWAp‐it Shih Aktivitetin 1.1.1 më lartë 

b) Sekretariati i SWAp‐it do të formohet nga brenda MASHT‐it për të bartur punën e përditëshme të 

SWAp‐it. Ai duhet të udhëhiqet nga një zyrtar i lartë i MASHT‐it, mundësisht Drejtori për Planifikim, 

Drejtori i Administratës, ose dikush i pozicionuar ngjashëm në organogramin e ri të MASHT‐it, i cili do 

të punojë për së afërmi me udhëheqësin e Grupit Punues. Dy ose tre zyrtar tjerë do ta ndihmojnë, 

përfshirë një nga departamenti për planifikim financiar dhe buxhet (gjithashtu duhet të jetë i 

themeluar në strukturën e re). Funksionet kryesore të Sekretariatit të SWAp‐it do të jenë të: 

i) lehtësojë punën e Grupit Punues të SWAp‐it, duke përfshirë përgatitjen e të gjitha agjendave, 

raporteve dhe proces verbaleve të kërkuara për takimet e Grupit Punues 

ii) të kryej veprimet e kërkuara nga Grupi Punues i SWAp‐it për të koordinuar implementimin e 

SWAp‐it ndërmjet të gjitha Departamenteve dhe njësive relevante të MASHT‐it dhe agjencive të tij 

iii) krijojë lidhje me Komunat, ministritë tjera dhe agjencionet që kërkohen për promovimin dhe 

avansimin e implementimit të SWAp‐it. Do të ishte shumë e rëndësishme për Sekretariatin t’i 

shmangë situatat ku do të mohoheshin përgjegjësitë e departamenteve, njësive, agjencive dhe 

komunave. 

c) Forumi i Akterëve të SWAp‐it do të formohet dhe do mbledhet një here në vit. Ky do të jetë një 

forum i përfaqësuar gjerësisht nga MASHT‐i, Ministritë tjera, agjencionet, dhe njësitë relevante, 

Parlamentarët, partnerët donatorë, shoqëria civile, përfshirë OJQ‐të dhe organizatat jo shumicë, 

sindikatat e arsimit, organizatat e sektorit privat. Qëllimi dhe funksioni kryesorë i forumit do të jetë 

që t’i përgjigjet planit strategjik të MASHT‐it. Ai duhet të takohet kur drafti i parë të jetë i gatshëm 

për konsultim, dhe pastaj të takohet në bazë vjetore për të diskutuar rreth ndryshimeve të planit. Në 

këtë mënyrë Forumi i Akterëve të SWAp‐it do të ketë mundësi të debatojë për planin e propozuar 

dhe të japë rekomandime për ndryshimet dhe përmirësimet e tij. 

23


d) Takimi për Rishikimin e Përbashkët Vjetor (RPV). Arsyeja themelore dhe aranzhimet për RPV‐në 

janë përshkruar në seksionin e radhës, nën Aktivitetin 1.1.4. 

e) Punëtoria Vjetore për Planifikimin e Buxhetit (PVPB) Arsyeja dhe aranzhimet për (PVPB) janë 

përshkruar nën Aktivitetin 1.2.3, më poshtë. 

Në pajtim me elementët tjerë të Komponentit 1, projekti i BE‐së, veçanërisht Udhëheqësi i Ekipit, së 

bashku me një ekspert ndërkombëtar dhe një vendor, do të mbështesë themlimin dhe operimin e 

Grupit Punues të SWAp‐it, Sekretariatit të SWAp‐it, Forumit të Akterëve të SWAp‐it, Rishikimin e 

Përbashkët Vjetor dhe Punëtorinë Vjetore për Planifikimin e Buxhetit dhe komitete, forume dhe njësi 

tjera relevante. Kjo do të bëhet me organizimin e dy ngjarjeve tri ditëshe, përgjat tri vitëve të 

projektit të BE‐së, me rreth 70 pjesëmarrës secila. RPV‐ja do të mbahet çdo vit në Vjeshtë kurse 

PVPB‐ja në Pranverë, që më vonë të përfshihet në ciklin buxhetor të KASH‐it. 

1.1.3 Nën aktivitetet 3.1. Hartimi i përshkrimit të detyrave për Grupin Punues të SWAp‐it, 

Sekretariatit, Forumit të Akterëve, Takimin për Rishikimin e Përbashkët 

Vjetor dhe për Punëtorinë Vjetore për Planifikimin e Buxhetit 

3.2. Punimi me MASHT‐in rreth anëtarësinë e Grupit Punues të SWAp‐it, 

Sekretariatit dhe Forumit të Akterëve, 

3.3. Bështetja e punës së Grupit Punues, Sekretariatit dhe forumit 

organizimi i RPV‐së dhe Punëtorisë Vjetore për Planifikimin e Buxhetit 

3.4. Përkthimi dhe publikimi i dokumenteve relevante në lidhje me procesin 

e SWAp‐it. 

Burimet Njerëzore 120 ditë ekspert kryesorë dhe 90 ditë ekspert jo kryesorë vendorë 

Buxheti 

Aktiviteti 1.1.4. mbështetje në themelimin dhe operimin e Rishikimit të Përbashkët Vjetor. 


a) Qëllimi i Takimit për Rishikimin e Përbashkët Vjetor (RPV) 

Rishikimi i përbashkët Vjetor do të jetë ngjarja më e madhe në kalendarin vjetor të SWAp‐it. 

Vendimet për kohëzgjatjen e sajë dhe qështje tjera të eçanta do të mirren nga Grupi Punues i SWApit. 

(shih Qëllimi dhe Arsyeja kryesore për Takimin e Ruishikimit të Përbashkët Vjetor në Shtojcen B4). 

Shkurtimisht, përshkrimi i RPV do të dukej si në vijim: 

• mundësia kryesore për rishikimin e performances së sektorit në vitin paraprak 

• raportet e aktiviteteve dhe ato financiare hapen për diskutim dhe koment, kryesisht në lidhje 

me nivelin e arritjeve në krahasim me treguesit dhe planet vjetore të pajtuara paraprakisht 

• fesohen të arriturat 

• merren parasysh problemet, dobësitë në sistem, përformancat jo të mira dhe rekomandimet 

e bëra për t’i përmirësuar ato, duke përfshirë studimet, pilotimet dhe aktivitetet hulumtuese 

• prezantohen dhe aprovohen planet për vitin pasues 

• prezantohen planet për ndërtimin e kapaciteteve dhe asistencën teknike. 

RPV raportohet në formë të përmbledhjes së shkurtër të ngjarjës, shoqëruar me Shtojca që 

përmbajnë raportet të cilat janë diskutuar. 

24


b) Pjesëmarrja në Rishikimin e Përbashkët Vjetor 

pjesëmarrësit në RPV do të përfshijnë: 

• Politikan dhe zyrtarë të lartë të MASHT‐it, MEF‐së dhe ministri e agjenci tjera kyçe 

• Përfaqësuesit e Drejtorive Komunale të Arsimit 

• Përfaqësues të partnerëve donatorë 

• Përfaqësues të agjencive ndërkombëtare prezente në Kosovë 

• Përfaqësues të organizatave jo shumicë 

• Përfaqësues të OJQ‐ve kryesor, vendore dhe ndërkombëtare, që janë aktive në sektorin e 

arsimit 

• Përfaqësues të sindikatave të mësimdhënësve, prindërve dhe sektorit privat. 

Udhëheqësi i ekipit të projektit të BE‐së, i ndihmuar nga ekspertë ndërkombëtar dhe vendorë, do ta 

mbështesë prezantimin, përgatitjen dhe mbajtjen e takimeve të RPV‐së. Kjo do të përfshijë ofrimin e 

këshillave, udhëzimeve dhe punëve relevante për përgatitjen, implementimin dhe raportimin e RPVsë 

(dhe ngjarjes tjetër të madhe në kalendarin e SWAp‐it Punëtorinë Vjetore për Planifikimin e 

Buxhetit). Kjo do të përfshijë asistencë në përgatitjen e PiD, agjendave dhe raporteve. Projekti i BE‐së 

gjithashtu do të përkrahë një angazhim të gjerë në RPV, duke përfshirë përfaqësuesit e komunave, 

partnerëve donatorë, elementë të shoqërisë civile, si dhe OJQ‐të e sektorin privat siç është 

përmendur më lartë. Përveç ndihmës së nevojshme teknike për përmbushjen e synimeve të RPV‐së, 

Projekti do të kontribuojë edhe financiarisht në mobilizimin e elementëve strukturorë dhe 

organizativ të SWAp‐it, siç është definuar më lartë. 

CBERP‐ja do t’i ndihmojë MASHT‐it në themelimin e RPV‐së. Udhëheqësi i Ekipit të projektit të BE‐së, 

i ndihmuar nga ekspertë ndërkombëtar dhe vendor, gjithashtu do ta mbështesë prezantimin, 

përgatitjen dhe mbajtjen e RPV‐së pesë ditore në bashkëpunim me CBERP‐në dhe do të vazhdojë ta 

mbështesë atë edhe pasi CBERP të ketë përfunduar, gjatë tërë kohëzgjatjes së këtij projekti, siç është 

përmendur më lartë. 

1.1.4 Nën aktivitetet 4.1. Pjesëmarrje në aktivitetet e RPV‐së së mbështetur nga CBERP (2010) 

4.2. Rishikimi dhe hartimi i PiD për RPV të mbështetur nga Projekti i BE‐së 

(2011‐2012) 

4.3. Mbështetje për organizimin e (dy) punëtorive të RPV‐së (2011‐2012) 

4.4. Përkthimi dhe printimi i dokumenteve relevante që kanë të bëjnë me 

RPV‐në 

Burimet Njerëzore 50 ditë ekspertë kryesorë 

Buxheti 

Rezultati 1.2 Është siguruar një instrument softuerik për planifikim financiar për t’u përdorur nga 

MASHT‐i në mënyrë që të mund ta menaxhojë dhe parashikojë buxhetin kombëtar të arsimit 

bazuar në një strategji të konsoliduar sektoriale (duke përfshirë planin e veprimit të AAP dhe 

raportin e hartës së nënsektorëve). Instrumenti duhet të mundësojë planifikimin e strategjive dhe 

politikave dhe kalkulimin e kostos së opsioneve të ndryshme strategjike dhe investimeve të 

ardhshme. 

Aktiviteti 1.2.1. Rishikimi i nevojave për një instrument për planifikim financiar, për t’u përdorur 

për hartimin e politikave dhe monitorimin e progresit në sektorin e arsimit. 

25


Ky Aktivitet është i lidhur me aktivitetin pasues, pasi që ky është kufizuar në rishikimin e nevojave për 

një instrument për planifikim financiar në përputhje me nevojat e konstatuara, kurse aktiviteti 

pasues, 1.2.2, do ta zhvillojë instrumentin dhe do të kërkojë ndërtimin e kapaciteteve të nevojshme 

për operimin e duhur të këtij instrumenti. Rishikimi do t’i hulumtojë aranzhimet dhe inicjativat 

ekzistuese dhe ato që shfaqen në të ardhmen për buxhetin dhe menaxhimin financiar. 

Për këtë arsye projekti i BE‐së do ta marrë plotësisht parasysh punën e MASHT‐it (të ndihmuar nga 

CBERP‐ja), për themelimin e buxhetit për vitin 2009/2010 dhe udhëzimet e formatet relevante për 

buxhetim duke përfshirë kufijt e epërm buxhetorë dhe skenarët e ndryshëm. CBERP‐ja gjithashtu 

është e përkushtuar të propozojë një buxhet të sektorit për vitin 2009/2010, dhe të përgatis 

udhëzime për planifikimin dhe koston për buxhetin e sektorit për 2010‐2012. Projekti i BE‐së do të 

bashkëpunoj ngushtë me IDEP‐in e financuar nga Banka Botërore në lidhje me zhvillimin e tij dhe 

prezantimin e planifikimin financiar në nivel shkolle. 

Projekti gjithashtu do të bashkëpunoj plotësisht, dhe do të përdorë rezultatet dhe ekspertizen e 

projektit të ri të BE‐së, Programi për Investime Publike (PIP), me të cilin tanimë është krijuar një 

lidhje e fortë, dhe Udhëheqësi i Ekipit të Projektit ka folur për SWAp‐in në punëtorinë e parë të PIPsë 

për katër pilot komunat e PIP‐së. 9 Gjatë kësaj kohe projekti PIP do të ketë potencial të ndikojë 

fuqishëm në SWAp të sektorit të arsimit. PIP do të operojë gjatë tri viteve të ardhshme (d.m.th. në të 

njëjtën periudhë kohore me këtë projekt), me synim të ‘Përmirësimit të Cilësisë së Investimeve 

Publike në Kosovë dhe krijimit të kushteve për fondet e BE‐së’. PIP punon me komunat me një theks 

të madh në buxhetin kapital, por gjithashtu me vëmendje në buxhetin rrjedhës. Parashihet se për 

këtë arsye ai do të operojë si stimulim i jashtëm nga qeveria për MASHT‐in për të zhvilluar një sistem 

të fortë financiar si dimension esencial të qasjes se vet tërë sektoriale. 

Projekti i BE‐së do të angazhojë një ekspert ndërkombëtar dhe një vendor për të vlerësuar situatën 

në planifikimin financiar në mënyrë që të dalë me një propozim për një instrument për planifikim 

financiar i cili do t’i plotësonte më së miri nevojat dhe kapacitetet e MASHT‐it. 

1.2.1 Nën aktivitetet 1.1. Rekrutimi i ekspertëve për vlerësimin e nevojave për një instrument 

për planifikim financiar për MASHT‐in dhe sektorin e arsimit në 

Kosovë 

1.2. Mbështetja e vlerësimit të nevojave për instrumentin për planifikim 

financiar 

1.3. Përkthimi i vlerësimit të nevojave 

Burimet Njerëzore 10 ditë ekspert jo kryesorë ndërkombëtar dhe 10 ditë ekspert jo 

kryesorë vendor 

Buxheti 

Aktiviteti 1.2.2. Dizajnimi dhe implementimi i instrumentit për planifikim financiar. 

Ky Aktivitet do të ndërmerret në disa faza kryesore të përshkruara më poshtë 

a) Dizajnimi i një instrumenti për menaxhim financiar 

Në MASHT nuk ekziston asnjë instrument për qëllimet e lartpërmendura, për këtë arsye siç është 

kërkuar nga PiD, projekti i BE‐së do të angazhojë shërbimin e dy ekspertëve ekonomik/financiar 

9 Peja, Podujeva, Shterpce, Skenderaj 

26


afatshkurtër, një ndërkombëtar dhe një vendor, për të dizajnuar dhe ndërtuar një model për 

planifikim ekonomik/financiar të sektorit të arsimit. Projekti i BE‐së do të sigurojë konsultime dhe 

komunikim të rregullt e sistematik me Ministrinë e Financave, AKZHIE‐në, dhe projektin PIP të BE‐së 

në zhvillimin e këtij instrumenti. Detaje shtesë janë treguar në Shtojcën B6. 

b) Ndërtimi i kapaciteteve për përdorimin e vazhdueshëm të instrumentit për menaxhim financiar 

Për të siguruar se janë ndërtuar kapacitetet e nevojshme brenda MASHT‐it për të arritur zhvillimin 

dhe përdorimin e instrumentit për modelim financiar, propozohet që së paku dy anëtar të 

përshtatshëm të stafit të MASHT‐it të caktohen për ta ndihmuar dhe për të punuar së bashku me 

ekspertin afatshkurtër ndërkombëtar për ekonomi/financa (që do të angazhohet nën Komponentin 

1.2.1 më lartë). Pastaj këta dy ‘modelues’ do të marrin përgjegjësinë për mirëmbajtjen dhe freskimin 

e modelit pasi që ai të jetë përfunduar. 

c) Grupi Punues për grumbullimin e informacioneve për instrumentin për menaxhimin e financave 

dhe lokacionin më të mirë për implementimin e tij 

Me qëllim të lehtësimit të grumbullimit të informacioneve të nevojshme dhe për të vendosur rreth 

imputeve dhe supozimeve të nevojshme në të cilat do të bazohet modeli, propozohet që të formohet 

një grup punues i përbërë nga departamente relevante të MASHT‐it, dhe personel nga komunat e 

përfaqësuara, Ministria e Financave dhe AKZHIE‐ja (dhe në konsultim me projektin PIP të BE‐së) për 

të mbështetur ndërtimin e modelit. Përveç kësaj, përgjegjësia për modelin do të bie mbi 

departamentin i cili është vendosur më së miri brenda MASHT‐it (pasi të ketë përfunduar procesi i 

ristrukturimit) për të udhëhequr me detyra që kanë të bëjnë me planifikimin, planifikimin financiar 

dhe buxhetin për të siguruar se vendimmarrësit brenda MASHT‐it janë në dijeni për ekzistimin e tij 

dhe se ai përdoret si pjesë e procesit të planifikimit dhe buxhetimit. Ndërtim shtesë i kapaciteteve do 

të ofrohet në Aktivitetin 1.5.5., më poshtë. 

1.2.2 Nën aktivitetet 2.1. Zhvillimin e PiD për dizajnimin e një instrumenti për planifikim financiar 

2.2. Identifikimi dhe regrutimi i ekspertëve për dizajnimin e instrumentit 

për planifikim financiar 

2.3. Zhvillimi i materialeve trajnuese dhe organizimi i një punëtorie për të 

trajnuar ekspert/zyrtarë qendror dhe lokal për përdorimin e instrumentit 


2.4. Përkthimi dhe printimi i udhëzuesve për përdorimin e instrumenteve 

për planifikim financiar dhe menaxhim. 

2.5. Trajnimi dhe mentorimi i stafit të MASHT‐it në përdorimin e 

instrumentit për planifikim financiar 

2.6. Monitorimi dhe vlerësimi i funksionimit të instrumentit për planifikim 

financiar 

Burimet Njerëzore 60 ditë ekspert jo kryesorë ndërkombëtar dhe 70 ditë ekspert jo kryesorë 

vendor 

Buxheti 

Aktiviteti 1.2.3 Mbështetje në organizimin dhe implementimin e një Punëtorie Vjetore për 

Planifikimin e Buxhetit. 


27


Projekti do të inkurajojë fuqishëm MASHT‐in për të filluar një Punëtori Vjetore për Planifikimin e 

Buxhetit (PVPB), si një element esencial për ciklin vjetor të Planifikimit dhe buxhetimit, për tu 

artikuluar me kërkesat e MEF për informatat për buxhetin (Shkurt‐Mars çdo vit). Për shkak të kohës 

së fillimit të implementimit të projektit të BE‐së, planifikohet që PVPB‐ja e parë e plotë nuk do të 

mbahet deri në Shkurt/Mars 2011. PiD‐të treguese, përfshirë objektivat, detyrat dhe rezultatet, janë 

ofruar në Shtojcën B ‐ Versioni punues i Përshkrimit të Detyrave Treguese për Punëtorinë Vjetore për 

Planifikimin e Buxhetit. Elementët kryesorë janë: 

• Rishikimi i Progresit në Sektorin e Arsimit për vitin paraprak në raport me planet 

• Ndarja dhe Rishikimi i Planeve të Punës, Planeve të Buxhetit dhe Prokurimit për vitin aktual. 

Kjo do të jetë në kontekst të buxhetit të aprovuar dhe të planeve afatmesme për tri vitet e 

ardhshme, me qëllim të përfshirjes në KASH (deri në nivel të detajeve të projektit dhe duke 

përfshirë të gjitha burimet dhe fondet) 

• Të hyrat e të dalurat e MASHT‐it dhe raporti i auditorit për shpenzimet e MASHT‐it në vitin 

paraprak 

• Rishikimi i nevojave për Ndërtimin e Kapaciteteve dhe Planeve për Asistencë Teknike. 

Nëse arrihet marrëveshje Projekti do të ofrojë mbështetje, të ngjashme me atë që do t’i ofrohet 

Rishikimit të Përbashkët Vjetor (shih më lartë nën Aktivitetin 1.1.4). Në veçanti projekti, do të ofrojë 

asistencë teknike ndërkombëtare dhe vendore secilës prej punëtorive Vjetore të Buxhetit gjatë 

periudhës kohore të operimit të tij. 

Këtu theksohet se edhe pse në PiD të Projektit të BE‐së nuk e ka identifikuar nevojën për një punëtori 

për Planifikimin e Buxhetit, Projekti e konsideron atë si element vital për menaxhimin e SWAp‐it. 

1.2.3 Nën aktivitetet 3.1. Zhvillimi i Përshkrimit të Detyrave për Punëtorinë Vjetore për 

Planifikimin e Buxhetit (PVPB) 

3.2. Bashkëpunim me MASHT‐in për përgatitjen e PVPB‐së 

3.3. Organizimi i PVPB‐së (2011, 2012) 

3.4. Përkthimi, publikimi dhe shpërndarja e materialeve relevante; 

Burimet Njerëzore 30 EJK ndërkombëtar dhe 30 EJK vendor 

Buxheti 

Rezultati 1.3 Dizajnimi dhe prezantimi i instrumenteve për planifikim 

Aktiviteti 1.3.1. Ndihmë MASHT‐it në dizajnimin dhe prezantimin e instrumenteve planifikuese të 

nevojshme për planifikimin efikas dhe efektiv të planeve sektoriale vjetore dhe shumë vjetore. 

Ky aktivitet do të rreshtohet me Aktivitetin 1.5.2. Për momentin planifikimi në MASHT është shumë i 

dobët. Atij nuk i është dhënë hapësirë, për shembull, të ekzistojë si departament apo si drejtori për 

planifikim. Asnjë anëtar i stafit nuk ka kualifikim e as trajnim për planifikim. Instrumentet kryesore të 

nevojshme për planifikimin e sektorit kombëtar, sikurse teknikat e projektimit, parashikimi, 

ndërtimi dhe përdorimi i modeleve stimuluese, krijimi dhe konsiderimi i skenarëve, korniza ligjore, 

korniza monitoruese, analizimi i rrjedhës së procesit, analizat e SWOT dhe PEST 10 nuk përdoren. Në 

vend të kësaj bëhet vetëm një ushtrim i vogël në të cilën departamenteve u kërkohet të ofrojnë 

10 SWOT‐Përparësitë, Dobësitë, Mundësitë dhe Kërcënimet; PEST – Politike, Ekonomike, Sociale, Teknologjike 

28


informata për kërkesat e tyre, të cilat mblidhen dhe analizohen nga MEF. Mekanizmat për prioretizim 

ose nuk ekzistojnë ose nuk janë treguar. 

Projekti do të angazhojë ekspert ndërkombëtar dhe vendorë për të rishikuar aranzhimet momentale 

të planeve, dhe për të prezantuar dhe dizajnuar instrumente më efektive për planifikime më efektive 

dhe efikase, duke i përfshirë por jo duke u kufizuar në ato të përmendura më lartë. Përveç zhvillimit 

të instrumenteve për planifikim që do të përdoren nga MASHT‐i dhe nga komunat, projekti i BE‐së do 

të organizojë dy trajnime për përdorimin e instrumenteve planifikuese nga autoritetet arsimore dhe 

më shumë trajnime në‐punë për zyrtarët për planifikim të MASHT‐it dhe komunave. Materialet dhe 

udhëzimet relevante do të përkthehen, printohen dhe shpërndahen tek përfituesit. 

1.3.1 Nën aktivitetet 1.1. Dizajnimi i Përshkrimit të Detyrave për ekspertët për të bartur 

rishikimin e instrumenteve planifikuese dhe për të dizajnuar një instrument 

planifikues 

1.2. Identifikimi i ekspertëve për vlerësimin e nevojave dhe dizajnimin e 

instrumentit planifikues 

1.3. Ofrimi i mbështetjes logjistike për procesin e vlerësimit të nevojave dhe 

zhvillimin e instrumentit planifikues 

1.4. Organizimi i trajnimeve në punë për zyrtarët e MASHT‐it/komunave të 

përzgjedhura për planifikim; 

1.5. Dizajnimi dhe printimi i udhëzimeve monitoruese relevante 


vendor për dizajnim 

Buxheti 

Rezultati 1.4 Trajnimi i anëtarëve kyç të departamenteve/njësive të ndryshme të Ministrisë dhe 

Drejtorive Komunale të Arsimit dhe aftësimi i tyre për përdorimin e këtyre instrumenteve 

menaxhuese për të mbështetur planifikimin, organizimin efektiv dhe vendimmarrjen dhe për të 

mbështetur koordinimin e donatorëve. 

Aktiviteti 1.4.1 Ndihmë MASHT‐it në rishikimin e kapaciteteve që nevojiten nga stafi i MASHT‐it për 

të bartur planin veprues të MASHT‐it, duke përfshirë rekomandimet për përforcimin e fushave 

kryesore dhe modalitetet për këtë ndërtim/përforcim të kapaciteteve. 

Ky aktivitet rreshtohet afër Aktivitetit 1.5.2. Projekti i BE‐së do të bëjë një analizë të nevojave të 

kapaciteteve që kërkohen nga stafi i MASHT‐it dhe i komunave për të luajtur rrol të plotë në 

implementimin e SWAp‐it në Arsim. Ai gjithashtu do të bëjë rekomandime për fushat që duhet të 

përforcohen dhe modalitetet për këtë përforcimi. Propozimet tona fillestare për ndërtimin e këtyre 

kapaciteteve janë paraqitur në Aktivitetin 1.5.3 më poshtë. 

PiD për CBERP‐në nuk e specifikojnë ndonjë angazhim me Komunat, por kërkonë hartimin e një 

propozimi për ndërtimin e kapaciteteve në Ministri dhe përdorimin efektiv të fuqisë punëtore; një 

raport për analizimin e hapësirave në kapacitetet e Ministrisë; një raport për një sistem inkurajues 

për personelin kyç të sektorit; dhe të hartojë Përshkrimin e Detyrave për një Këshilltar afatgjatë për 

Ndërtimin e Kapaciteteve. Për këtë arsye Projekti i BE‐së do të plotësoj punën e CBERP‐së. 

1.4.1 Nën aktivitetet 1.1. Rishikimin e nevojave për ndërtimin e kapaciteteve të stafit të MASHTit 

për implementimin e planeve të veta vepruese 

1.2. Rishikimi i nevojave për ndërtimin e kapaciteteve për përformimin e 

kompetencave të reja sipas ligjit të ri 

1.3. Përkthimi dhe prezantimi i gjetjeve dhe rekomandimeve të rishikimeve 

1.4. Zhvilimi i një plani për ndërtimin e kapaciteteve të MASHT‐it dhe 

29


Burimet njerëzore 

Buxheti 

drejtorive komunale të arsimit. 

20 Ditë ekspert jo kryesorë ndërkombëtar dhe 20 ditë ekspert jo kryesorë 

vendor 

Rezultati 1.5. Kapacitetet e MASHT‐it për planifikim, implementim, monitorim dhe vlerësim janë 

përforcuar sipas kërkesës për të bërë implementimin e planit veprues të sektorit të arsimit 

(zhvilluar përmes mbështetjes së komponentit 1, pika 1.1 e përmendur më lartë). Përpjekjet për 

monitorim dhe vlerësim përfshijnë zhvillimin dhe themelimin e të dhënave bazike dhe treguesve 

për sektorin e arsimit. 

Aktiviteti 1.5.1. Sigurimi i një kuptueshmërie të përbashkët brenda MASHT‐it (në nivelet Qendrore 

dhe Komunale) për objektivat e ndërtimit të qasjes tërë sektoriale në arsim dhe hapat që kërkohen 

për ta arritur atë. 

Projekti do të sigurojë një kuptueshmëri të përbashkët brenda MASHT‐it, ministrive tjera, komunave 

dhe agjencive tjera relevante, për objektivin e ndërtimit të qasjes tërë sektoriale në arsim dhe hapat 

që duhet marrë për ta arritur atë. Projektoi do të mbajë një konferencë në fazën e implementimit 

për të promovuar SWAp‐in dhe për të prezantuar strategjinë tërë sektoriale dhe planin veprues para 

zyrtarëve të MASHT‐it, ministrive tjera relevante, Drejtorive Komunale të Arsimit dhe akterëve kyç 

duke përfshirë partnerët donatorë, komunitetin dhe sektorin privat. Mënyra tjera të publicitetit dhe 

shpërndarjes së informacionit, përfshirë uebfaqen, do të përdoren për të arritur audiencën më të 

gjerë të mundshëm. 

Qartësisht ky është një aktivitet qendror për këtë projekt. Gjatë tërë jetës së Projektit të BE‐së, 

ekspertët e tij do të punojnë me MASHT‐in, Ministritë tjera, Komunat dhe projektet e duhura, me 

qëllim të ndërtimit të një kuptueshmërie. Imputet do të përfshijnë: 

• një Konferencë për SWAp‐in në Arsim 

• takime individuale dhe në grupe të vogla 

• punëtori rajonale 

• broshura dhe materiale tjera të shkruara, të dizajnuara për politikanët, MASHT‐in dhe 

ministritë tjera, Komunat, faktorët tjerë kyç dhe për komunitetin e gjerë të arsimit sipas 

nevojës 

• kontribute relevante në uebfaqen e MASHT‐it. 

Projekti pretendon ta ndihmojë MASHT‐in në prodhimin e një libri udhëzues të SWAp, në tri gjuhët 

zyrtare, për tiparet kryesore të qasjes tërë sektoriale, pse ai konsiderohet esencial për sektorin dhe 

si arrihet ai. Udhëheqësi i Ekipit të Projektit të BE‐së do të ofrojë një numër të këtyre imputeve dhe 

aktiviteteve si pjesë e përgjegjësisë së tij të vazhdueshme, dhe do të përdorë ekspertizë afatgjatë dhe 

afatshkurtër sipas nevojës, në kontekst të përshkrimit specifik të detyrave të tyre (për shembull, më 

vonë do të përfshihet eksperti i propozuar financiar dhe ai për planifikim). 

Nëse kërkohet, Udhëheqësi i Ekipit do të ofrojë udhëzime edhe sektorëve tjera të cilat janë duke 

shqyrtuar prezantimin e SWAp‐it, sikurse Ministrisë së Shëndetësisë 11 dhe Ministrisë së 

Administratës Publike, për aq sa është e mundur, duke pasur parasysh përgjegjësitë e projektit. 

11 Projekti ka krijuar kontakt me ekipin që është duke zhvilluar Projektin e BE‐së Qasja tërë Sektoriale në 

Shëndetësi: fizibiliteti dhe zhvillimi i hartës së palëve të involvuara. 

30


1.5.1 Nën aktivitetet 1.1. Organizimi i një sondazhi për vlerësimin e nivelit të kuptimit në MASHT 

dhe në DKA për qasjen tërësektoriale në fillim dhe në fund të projektit; 

1.2. Organizimi i një Konference për SWAp‐in në Prishtinë (si pjesë e 

ngjarjës së RPV‐së) 

1.3. Organizimi i ngjarjeve informative rajonale (në grupe komunash) për 

qasjen tërë sektoriale 

1.4. Dizajnimi dhe mirëmbajtja e uebfaqes së Projektit të BE‐së 

1.5. Dizajnimi, përkthimi dhe shpërndarja e materialeve promovuese të 

SWAp‐it 

1.6. Organizimi i konsultimeve për SWAp‐in me autoritetet dhe faktorët 

relevant 

1.7. Organizimi i një ngjarje informuese për SWAp‐in me shoqërinë civile 

dhe ofruesit jo qeveritar të shërbimeve arsimore 

1.8. Organizimi i një sondazhi për SWAp‐in në vitin 2011 për të vlerësuar 

ndikimin e aktiviteteve. 

Burimet Njerëzore 30 ditë ekspert kryesorë; 20 ditë ekspert jo kryesorë ndërkombëtar dhe 40 

ditë ekspert jo kryesor vendor; 

Buxheti 

Aktiviteti 1.5.2. Trajnimi i stafit të përzgjedhur në nivel qendror dhe komunal për përdorimin e 

instrumenteve planifikuese të dizajnuara nën Aktivitetin 1.4.1. (më lartë). 

Kjo do të bëhet së bashku me Aktivitetin 1.5.3 dhe 1.5.4. (më poshtë). Ekspertet ndërkombëtar dhe 

vendor të planifikimit do të dizajnojnë dhe shpërndajnë një program trajnues për përdorimin e 

instrumenteve planifikuese të dizajnuara ose të modifikuara (siç është treguar nën Aktivitetin 1.4.2) 

për të rritur efektivitetin dhe efikasitetin e planifikimit në nivel qendror dhe komunal. Ky trajnim do 

të plotësojë dhe do të integrohet sa më shumë që është e mundur në trajnimin tjetër që do të orohet 

nën aktivitetin 1.5.5 më poshtë. 

1.5.2 Nën aktivitetet 2.1. Hartimi i PiD për ekspertët që do të zhvillojnë programet trajnuese për 

përdorimin e instrumenteve planifikuese për MASHT‐in/ autoritetet 

komunale të arsimit 

2.2. Angazhimi i ekspertëve për të dizajnuar dhe shpërndarë trajnimet 

2.3. Organizimi i një punëtorie me stafin e MASHT‐it për përdorimin e 

instrumenteve planifikuese 

2.4. Organizimi i një punëtorie trajnuese për stafin stafin arsimor të 

komunave për përdorimin e instrumenteve planifikuese 

2.5. Organizimi i monitorimit të performances në planifilkim të stafit të 

trajnuar të MASHT‐it dhe komunave 

Burimet Njerëzore 50 ditë ekspert jo kryesorë dhe 60 ditë ekspert jo kryesorë vendor 

Buxheti 

Aktiviteti 1.5.3. Rishikimi i nevojave për zhvillimin e instrumenteve monitoruese dhe vlerësuese për 

t’u përdorur për hartimin e politikave, koordinimin e donatorëve dhe monitorimin e progresit në 

sektorin e arsimit. 

31


Projekti i BE‐së brenda detyrave të tij do të angazhohet në përmirësimin e instrumenteve për 

monitorim dhe vlerësim duke përfshirë kornizën logjike, kornizën monitoruese, dhe identifikimin e 

treguesve kyç. Përveç kësaj, institucioni i Rishikimit të Përbashkët Vjetor dhe punëtorisë Vjetore për 

Planifikimin e Buxhetit do të ofrojë një platformë qendrore për monitorim dhe vlerësim. Projekti 

do të rishikoj dhe vlerësojë instrumentet monitoruese dh 

e vlerësuese ekzistuese dhe të ardhshme të MASHT‐it dhe agjencive të tjera. Në lidhje me 

koordinimin e donatorëve, projekti do të rishikojë nevojën për përpunime shtesë në fushën e 

aktiviteteve nën Aktivitetin 1.4.1 më lartë. 

Ekspertët ndërkombëtar dhe vendor do të rishikojnë instrumentet monitoruese dhe vlerësuese dhe 

përdorimin e tyre në vitin e parë dhe të tretë të projektit për të vlerësuar progresin. 

Projekte tjera gjithashtu janë të përfshira në përmirësimin e instrumenteve monitoruese dhe 

vlerësuese. 

• CBERP do të japë rekomandime për grumbullimin e të dhënave bazike dhe si të 

implementohet Sistemi informativ për Menaxhimin e Arsimit (EMIS), duke e bërë planin 

pjesë integruese të sistemit menagjues të bazuar në rezultate. Ai gjithashtu do t’i propozojë 

dhe do të diskutoj me MASHT‐in treguesit e arsimit të bazuar në rezultate. 

• UNICEF‐i është duke i ndihmuar MASHT‐it në identifikimin dhe adoptimin e treguesve 

• IDEP është duke punuar në përmirësimin e EMIS‐it 12 . 

Nëse Projekti i BE‐së dhe këto projekte tjera bashkëpunojnë suksesshëm do të rezultojë një EMIS i 

përmirësuar, dhe një adoptim i treguesve me anë të të cilëve do të matet progresi i sektorit, duke u 

përfshirë kështu në procesin e takimit për Rishikimin e Përbashkët Vjetor të mbështetur nga Projekti i 

BE‐së. 

1.5.3 Nën aktivitetet 3.1. Vlerësimi i instrumenteve për Monitorim dhe Vlerësim (M&V) që 

përdoren nga MASHT‐i dhe autoritetet komunale të arsimit 

3.2. Hartimi i PiD për ekspertët që do t’i zhvillojnë instrumentet për M&V 

për MASHT‐in/autoritetet komunale të arsimit 

3.3. Angazhimi i ekspertëve për zhvillimin e instrumenteve të nevojshme 

për M&V 

3.4. Pilotimi i draftit të parë të instrumenteve për M&V 

3.5. Vlerësimi i pilotimit, modofokimi, përkthimi dhe shpërndarja e 

instrumenteve të zhvilluara 


vendor; 

Buxheti 

Aktiviteti 1.5.4. Identifikimi i instrumenteve të duhura për Monitorim dhe Vlerësim dhe trajnimi i 

stafit të zgjedhur qendror dhe komunal për përdorimin e tyre. 

Do të bëhet një analizë e nevojave për trajnime për të konstatuar se çfarë imputo kërkohen. Kjo do 

t’u kushtoj vëmendje instrumenteve që tanimë janë në përdorim. Ekspertët ndërkombëtar dhe 

vendor do të dizajnojnë dhe shpërndajnë trajnime për monitorim dhe vlerësim për një grup të 

përzgjedhur të stafit qendror dhe komunal, që mund të përfshijë edhe përfaqësues të inspektoratit. 

12 World Bank has requested the Project to provide capacity building to the MEST Directorate of Pre‐university 

Education for this purpose. 

32


Trajnimi për monitorim dhe vlerësim do të bëhet përmes një punëtorie për autoritetet qendrore dhe 

dy punëtorive për zyrtarët e autoriteteve komunale. 

1.5.4 Nën aktivitetet 4.1. Identifikimi dhe angazhimi i ekspertëve për të bërë analizimin e 

nevojave për trajnime në fushën e monitorimit dhe vlerësimit 

4.2. Dizajnimi i një programi trajnues për M&V 

4.3. Organizimi i një punëtorie për M&V me autoritetet qendrore të arsimit 

4.4. Organizimi i një punëtorie për M&V me autoritetet komunale 

4.5. Organizimi i aktiviteteve pasuese – monitorimi i përformancës së stafit 

të trajnuar për M&V. 

Burimet Njerëzore 20 ditë të ekspertit ndërkombëtar e 30 ditë të ekspertit vendor 

Buxheti 

Aktiviteti 1.5.5. Zhvillimi i kapaciteteve të njësive të MASHT‐it (në nivelet qendrore dhe komunale) 

siç shihe e nevojshme. 

Aktiviteti i kërkuar nga PiD lidhet ngusht me Aktivitetet 1.4.1, 1.5.2., 1.5.3., dhe 1.5.4., të 

lartpërmendura. 

Siq është identifikuar më lartë në aktivitete tjera të komponentit, projekti do të fokusohet 

veçanërisht në ndërtimin e kapaciteteve të dy funksioneve kyçe planifikim dhe financa, nivel 

Qendror 13 dhe Komunal. Sidoqoftë, ky aktivitet siç është përmendur në PiD është shumë fleksibil 

dhe, për këtë arsye, projekti do të ketë një qasje më të përgjithshme, duke zhvilluar kapacitetet për 

aq sa është e mundur brenda burimeve që ka në dispozicion. Kuptohet se GTZ‐ja synon të marrë një 

rol të rëndësishëm në zhvillimin institucional, dhe për këtë arsye Projekti i BE‐së tanimë është duke 

krijuar lidhje me GTZ‐në në avokim se ajo merr rolin kryesor në zhvillimin gjenerik të institucioneve 

në nivel qendror dhe komunal, me projektin e BE‐së të fokusuar më shumë në planifikim dhe financa. 

Hapat kryesor që do të ndërmerren: 

a) Analizimi i nevojave: Për të siguruar një ndërtim më të informuar të kapaciteteve, ekipi i Projektit 

të BE‐së do të bëjë një vlerësim të përgjithshëm të nevojave për trajnime në fushën e planifikimit dhe 

financave në nivelin qendror dhe komunal, i cili do t’i marrë parasysh ushtrime tjera të ngjashme të 

implementuara nga agjenci të tjera. Në veçanti, Projekti i BE‐së do të ndjekë dhe do të ndërtoj mbi 

analizimin e nevojave të kapaciteteve të bëre nga CBERP‐ja. 

b) Ndërtimi i kapaciteteve të MASHT‐it: Në këtë komponent gjithashtu do të kontribuojë ndërtimi i 

kapaciteteve të MASHT‐it dhe komunave për të futur informacione në modelin financiar dhe për ta 

përdorur atë për planifikim dhe buxhetim në sektorin e arsimit. Rezultatet e modelit do të jenë 

plotësuese dhe kompatibile me sistemin e MEF dhe duhet të futen në procedurat e përshkruara të 

sajë, d.m.th në procedurat e PIP‐së dhe të buxhetit periodik. Eksperti financiar afatshkurtër do të 

angazhohet me MASHT‐in, dhe komunat aty ku është e zbatueshme, për të përmirësuar cilësinë e 

paraqitjes të bërë nga MEF‐ja në ciklin vjetor për planifikim dhe buxhet. Ky ekspert gjithashtu do të 

ofrojë trajnime dhe mbështetje njësisë për koordinimin e donatorëve në punë të përbahsk me 

AKZHIE‐në, dhe me donatorët dhe agjentët e implementimit të projekteve të tyre sipas nevojës. 

Projekti i BE‐së do të kërkojë identifikimin dhe përdorimin e një programi trajnues të standardizuar 

dhe të certifikuar që përfshinë testimin dhe kërkimin e shkathtësive që nevojiten për të siguruar 

pajtueshmëri me Kornizën Kobëtare për Kualifikim. Do të ndërmerren konsultime me projektin EU 

KOSVET V (në mbështetje të NQA‐NQF). 

13 The CBERP are carrying out a capacity building needs analysis and training for the MEST for 2010. After the 

CBERP project period, the EU Project will take on these activities for years 2011 and 2012. 

33


Eksperti financiar afatshkurt do të bashkëpunojë me MASHT‐in dhe me komunat për të përmirësuar 

cilësinë e kërkesave arsimore në MEF në ciklin vletor të planifikimit e të buxhetimit. Eksperti do të 

ofrojë aftësim dhe përkrahje për njësinë për koordinimin e donatorëve në bashkëpunim e AKZHIE, 

dhe donatorëve dhe agjnencive të tyre implementuese, sipas nevojës. Projekti i BE‐së do të 

identifikojë dhe do të përdorë një program të certifikuar për trajnim që do të përfshijë testimin e 

shkathtësive dhe do të sigurojë përputhshmëri me Kornizën Kombëtare të Kualifikimeve. Do të 

ndërmerren edhe konsultime me projektin KOSVET V të BE‐së (për përkrahjen e KKK‐AKK) 

c) Zhvillimi i programit trajnues: Do të dizajnohet një program trajnues i bazuar në nevojat e 

identifikuara në analizimin e nevojave për trajnim të përmendur më lartë. Programi trajnues do të: 

• implementohet përmes një serie të kombinuar të punëtorive, aktiviteteve trajnuese dhe 

monitoruese 

• ketë pjesëmarrje të përzier në ngjarjet trajnuese në mënyrë që autoritetet qendrore dhe 

komunale të ndërtojnë një kuptueshmëri më të përgjithshme për problemet në nivele të 

ndryshme të sistemit 

• sigurojë një proces koherent 

• sigurojë qëndrueshmëri përmes ushtrimeve praktike në mes dhe pas dy trajnimeve dhe një 

punëtorie të fundit, duke implementuar një program trajnues të standardizuar dhe të 

certifikuar. 

d) Pjesëmarrësit: Do të ketë pjesëmarrje të planifikuar në punëtorinë e parë duke përfshirë ekipin e 

Projektit, përfituesit dhe një TA ndërkombëtar dhe një vendor. Pjesëmarrësit (dy prej MASHT‐it dhe 

nga një prej secilës nga 35 komunat (gjithsej 37 pjesëmarrës)) do të përgatiten paraprakisht për 

pjesëmarrje aktive në ngjarje. 

e) Ngjarjet trajnuese: Do të organizohet përgjithësisht katër punëtori. Dy punëtoritë e para do të 

ofrojnë shkathtësi të nivelit bazë. Pjesëmarrësit do të marrin detyra të qarta praktike mes dy 

punëtorive me qëllim që t’i praktikojnë shkathtësitë e fituara. Eksperti vendor do t’i trajnojë dhe 

monitorojë pjesëmarrësit gjatë kësaj periudhe. Eksperti vendor gjithashtu do të përdorë këtë 

periudhë për një përgatitje më të mirë për punëtorinë e dytë. Eksperti ndërkombëtar do të ofrojë 

mbështetje në distancë gjatë kësaj faze. 

Dy punëtoritë tjera do të ofrojnë shkathtësi dhe do të adresojnë probleme të një standardi më të 

lartë. Pas punëtorive të dyta, do të ketë një rund të dytë të detyrave, monitorimit, trajnimit dhe 

vlerësimit. 

Certifikimi: në fund të kësaj periudhe, do të ketë një ngjarje të tretë në të cilën do të prezantohen 

rezultatet e punës praktike. Pjesëmarrësit do të certifikohen për përmbushjen cilësor të 

detyrës/standardeve të tyre. 

Masat përcjellëse: Monitorimi dhe vlerësimi i përformances do të bëhet në MASHT dhe nëpër 

komuna me qëllim të sigurimit të qëndrueshmërisë së programit trajnues. 

1.5.5 Nën aktivitetet 5.1. Hartimi i PiD‐ve për të kryer një vlerësim të nevojave për trajnime dhe 

për dizajnimin e programit trajnues 

5.2. Vlerësimi i nevojave trajnuese për planifikim, financa dhe menaxhim në 

MASHT dhe nëpër komuna 

5.3. Zhvillimi i programit trajnues 

5.4. Implementimi i dy punëtorive 

5.5. Organizimi i aktiviteteve pasuese të programit trajnues (vlerësimi i 

34



Buxheti 

përformances së stafit); 

5.6. Certifikimi i pjesëmarrësve (certifikata të akredituara); 

5.7. Vlerësimi i programit trajnues 

20 ditë ekspert kryesor; 40 ditë ekspert jo kryesor ndërkombëtar dhe 60 ditë 

ekspert jo kryesorë vendore 

Aktiviteti 1.5.6. dizajnimi dhe themelimi i një vebfaqeje kushtuar aspektit të gjerë të SWAp‐it, duke 

përfshirë strukturën dhe funksionet e Grupit Punues, Sekretariatit, mekanizmave rishikues dhe 

ngjarjeve, në lidhje me Programin për Zhvillimin e Sektorit të Arsimit. 

Do të angazhohet një ekspert ndërkombëtar dhe/ose një vendor për ueb‐dizajn ta prodhuar këtë 

faqe, në lidhje me punën e ngjashme të planifikuar për Komponentin 3. 

1.5.6 Nën aktivitetet 6.1. Zhvillimi i PiD‐ve për ueb faqen; 

6.2. Angazhimi i ekspertëve për dizajnimin e ueb faqes; 

6.3. Blerja e domenit për ueb faqe; 

6.4. Caktimi i bordit editorial dhe politikave; 

6.5. Organizimi i mirëmbajtjes së ueb faqes; 

6.6. Trajnimi i stafit për freskimin dhe mirëmbajtjen e ueb faqes; 

6.7. Freskimi i ueb faqes në bazë mujore; 

Burimet Njerëzore 30 ditë ekspert jo kryesorë vendor 

Buxheti 

Aktiviteti 1.5.7. Sigurimi i mësimit të përbashkët dhe shkëmbimit të aktiviteteve me institucionet 

simotra në rajon/ shtete anëtare të BE‐së, sipas nevojës, me vëmendje të veçantë në agjendën e 

anëtarësimit. 

1.5.7.a. Rrjetëzimi: Projekti do të identifikojë mundësitë për ndarje të përvojave në rajon dhe më 

gjerë, në lidhje me programimin dhe planifikimin e sektorit, veçanërisht në kontekst të SWAp‐it. Ai 

do të ofrojë ndihmë financiare për një numër të vogël të vizitave rajonale nga zyrtarët kyç të MASHTit 

dhe zyrtarë komunal për të marrë pjesë në forume rajonale të përzgjedhura me kujdes të cilat 

lidhen dukshëm me objektivën e zhvillimit të SWAp‐it, veçanërisht që kanë të bëjnë me planifikimin 

tërë sektorial, planifikimin financiar, monitorimin dhe vlerësimin. Kur është e mundur projekti 

gjithashtu do të kërkojë asistencë teknike nga shtetet e rajonit që kanë përvojë relevante në 

planifikimin dhe menaxhimin tërë sektorial. Ai gjithashtu do të kontribuojë në zhvillimin e ndarjes së 

informatave me anë të internetit. 

1.5.7a Nën aktivitetet 


Buxhet 

7.1. Organizimi i (1 – 2) vizitave në rajon 

7.2. Mbështetje pjesëmarrësve të stafit të MASHT‐it/Komunave në (1 – 2) 

ngjarje rajonale për planifikim/menaxhim; 

10 ditë ekspert kryesorë 

1.5.7.b. Vizita studimore: Në lidhje me Komponentin 1, projekti do ta organizojë dhe do ta udhëheqë 

një vizitë studimore, në pjesën e parë të projektit (mesi 2010), e cila do të dizajnohet në mënyrë që 

të përmbajë çështje në lidhje me zhvillimin e SWAp‐it dhe menaxhimin në sektorin e arsimit me 

vëmendje të veçantë në agjenden për integrim në BE. Kjo do të përfshijë 12 pjesëmarrës në një grup 

të përzier nga stafi lartë i MASHT‐it dhe Komunave, të përzgjedhur me kujdes sipas kritereve të 

pajtuara me PiD për të përfshirë planifikimin e strategjive, planifikimin financiar, dhe planifikimin e 

35


resurseve dhe aktiviteteve, duke i kushtuar vëmendje instrumenteve relevante të BE‐së. Vizita 

studimore do të bëhet në Republikën e Irlandës dhe Irlandën e Veriut (për të parë një mori 

praktikash: Irlanda e Veriut është shumë e ngjashme në madhësi dhe ka disa probleme të ngjashme 

me Kosovën, për shembull, decentralizimi i implementuar tash së voni, ministritë e qeverisë dhe 

organet vendore implementuese; Republika e Irlandës është një vend anëtar i BE‐së relativisht i vogël 

i cili ka një sistem të pjekur arsimor por që ballafaqohet me probleme të financimit të sektorit të 

arsimit dhe sektorëve tjerë. Republika e Irlandës gjithashtu njihet për përfitimet që i solli 

anëtarësimi. Pjesëmarrësit e vizitës studimore gjithashtu do të angazhohen në aktivitete të ndryshme 

(gjatë vizitës) të moderuara nga organizatorët që do të shërbejnë për të rritur ndikimin e vizitës. 

Aktivitetet pasuese në lidhje me vizitën dhe vendet përkatëse të punës do të organizohen pas vizitës. 

Gjithashtu do të ketë aktivitete pasuese përmes mbajtjes së kontakteve dhe bashkëpunimit me 

vendet nikoqire. 

1.5.7b Nën aktivitetet 


Buxheti 

7.1. Planifikimi i vizitës 

7.2. Bashkëpunimi me MASHT‐in dhe Komunat për përgatitjen e vizitës 

7.3. Organizimi i Vizitës 

7.4. Organizimi i aktiviteteve pasuese; 

7.5. Vlerësimi i vizitës. 

10 ditë ekspert kryesorë; 10 ditë ekspert jo kryesorë; 

Rezultati 1.6 Koordinimi i donatorëve nga MASHT‐i është përforcuar dhe mbështetja e partnerëve 

donatorë është në pajtim me strategjinë e përgjithshme dhe objektivat e MASHT‐it. 

Aktiviteti 1.6.1 Zhvillimi dhe propozimi i instrumenteve për partnerët donator për koordinim më të 

mirë të donatorëve. 

Në diskutimin midis ECLO‐së dhe Sida‐s, u vendos që koordinimi i donatorëve në nivel të ministrisë të 

udhëhiqet nga MASHT‐i, i mbështetur nga Sida e caktuar si pikë referuese e donatorëve. Sidoqoftë, 

ECLO‐ja ka rolin udhëheqës në çështje më të mëdha të bashkëpunimit të donatorëve dhe të gjithë 

donatorët kanë pajtuar që të operojnë përmes një platforme menaxhuese të ndihmave, 

‘Gateaway’, gjatë tri viteve të ardhshme. Kjo do të formojë një model, një format të përbashkët, i cili 

do t’i përfshinte të dhënat e sektorit në një më të gjerë. Kjo platformë Gateway do të prezantohet së 

shpejti në ministritë tjera dhe MASHT‐i mund të përfshihet në pilotim. Projekti i BE‐së propozon të 

kërkohet përfshirje e sektorit të arsimit në pilotim, në frymë të SWAp‐it, me theks të veçantë në 

koordinimin e donatorëve dhe përfshirjen e të gjitha informacioneve relevante për aktivitetet e 

projektit dhe financat e buxhetit qeveritar. AKZHIE‐ja ka një rol të ndërmjetësit, që siguron 

transparencën. Përveç Zyrës së AKZHIE‐së në Zyrën e Kryeministrit, me një zyrtar të caktuar për 

koordinimin e donatorëve në sektorin e arsimit, MASHT‐i është njëra nga një numër shumë i vogël i 

ministrive që ka Drejtori për Koordinimin e Donatorëve, që tregon rëndësinë e sektorit. 

CBERP‐ja propozon që të skicohen kontributet aktuale të donatorëve dhe OJQ‐ve në sektor dhe 

planet e tyre për kontributet e ardhshme. Ajo gjithashtu do të propozojë struktura dhe formate 

raportuese në mes qeverisë dhe donatorëve. CBERP‐së gjithashtu i është kërkuar që të përgatisë një 

propozim rreth asaj se si MASHT‐i do të merret në të ardhmen me çështjen e ndërtimit të 

kapaciteteve dhe menaxhimin e asistencës teknike. Është përgatitur me MASHT‐in një Kod i 

36


Mirësjelljes për donatorët e sektorit të arsimit për t’u konsultuar me donatorët por ende duhet kohë 

për t’u prezantuar. 

Projekti i BE‐së do të ofrojë asistencë teknike ndërkombëtare dhe vendore për të ofruar këshilla, 

mbështetje dhe mentorim stafit të MASHT‐it dhe zhvillim të një varg instrumentesh dhe 

mekanizmash për të përmirësuar proceset dhe efektivitetin e koordinimit të donatorëve. Pritet që 

këto instrumente të jenë në pajtim me kërkesat e platformës Gateway. 

1.6.1Nën aktivitetet 


Buxhet 

1.1. Vlerësimi i nevojave të MASHT‐it për përmirësimin e koordinimit të 

donatorëve 

1.2. Zhvillimi i PiD‐ve për asistencën teknike për përmirësimin e koordinimit 

të donatorëve në MASHT 

1.3. Angazhimi i ekspertëve ndërkombëtar dhe vendorë për t ndihmuar 

MASHT‐in rreth koordinimit të donatorëve 

1.4. Dizajnimi i një plani veprues për përmirësimin e koordinimit të 

donatorëve në MASHT 

1.5. Dizajnimi i instrumenteve të nevojshme (skica të donatorëve, 

instrumente për monitorimin e projekteve) për koordinim më të mirë të 

donatorëve në MASHT 

1.6. Përkthimi dhe prezantimi i instrumenteve të zhvilluara dhe trajnimi i 

stafit të MASHT‐it për përdorimin e tyre (në trajnime në vend të punës dhe në 

punëtori); 

1.7. Trajnimi i stafit të DKA‐ve nëpër komuna për bashkëpunim me donatorët 

e arsimit 

20 ditë ekspert jo kryesor ndërkombëtar dhe 40 ditë ekspert jo kryesor 

vendor 

Aktiviteti 1.6.2 lehtësimi dhe pjesmarrja në koordinimin mes donatorëve. 

Udhëheqësi i Ekipit të Projektit të BE‐së do t’i ofrojnë mbështetje Pikës Referuese të Donatorëve, 

duke koontribuar në koordinimin e donatorëve, në fusha të tilla si zhvillimi i kapaciteteve për 

dizajnimin e hartës së donatorëtve për qasje tërësektoriale dhe aspekte tjera relevante. Ekspertët 

kryesor të projektit të BE‐së do të krijojnë një rrjet mes qeverisë, aktiviteteve të donatorëve dhe 

agjencive dhe planeve relevante të sektorit të arsimit, për të mbështetur vetdijësimin dhe sinergjinë 

më të plotë të mundshme në mes aktiviteteve zhvilluese. Udhëheqësi i Ekipit të Projektit do të 

ndërtojë kapacitetet e njësisë së MASHT‐it për koordinimin e donatorëve përmes trajnimit dhe 

mentorimit. Projekti ka arritur pajtimin për pozicionimin e një tavoline të punës së Projektit të BE‐së 

në ndërtesen e MASHT‐it për sigurimin e një mardhënje bashkëpunimi të ngushtë të përditshëm me 

zyrtarët e lartë, duke përfshirë koordinatorin e donatorëve. 

1.6.2 Nën aktivitetet 2.1. Koordinimi i aktiviteteve me piken referuese të donatorëve 

Burimet Njerëzore 40 ditë ekspert kryesor 

Buxheti 

Aktiviteti 1.6.3 Themelimi dhe mbështetja e një Grupi për Koordinimin Teknik të Projekteve të 

mbështetura nga Donatorët. 

Devijime nga PiD 

37


Siç është përmendur deri tani, disa projekte, përfshirë Bankën Botërore IDEP, GTZ, UNICEF dhe 

CBERP kanë objektiva dhe aktivitete që mbulohen nga njëra tjetra. Ekziston rreziku se kjo do të jetë 

konfuze, dhe mund të rezultoj në dyfishime dhe joefikasitet përveç nëse ka një kontroll dhe 

menaxhim të suksesshëm. Projekti i BE‐së propozon themelimin e një Grupi për Koordinimin Teknik 

të Projekteve të mbështetura nga Donatorët, i cili do të funksionojë në nivel operacional. Kjo don të 

thotë se anëtarësia thelbësore e grupit duhet të jetë e përbërë nga stafi teknik i projekteve, të 

shoqëruar nga menaxherët e tyre (nga donatorët) e tyre, të cilat planifikojnë punëtori dhe ngjarje. 

Qëllimet kryesore të këtijë grupi do të jenë që sa më shumë që është e mundur, të: 

• sigurojë nivelin më të lartë të sinergjisë, bashkëpunimit dhe aktiviteteve të punës plotësuese 

• krijojë përdorim të mirë të burimeve të kombinuara dhe aktiviteteve të përbashkëta 

• shmangë dyfishimet dhe asistencën kontradiktore në mes projekteve relevante, dhe 

• shmangen ngatërrimet dhe kolizionet. 

Në fillim, takimet do të mbahen çdo muaj që të sigurohet se qëllimet po arrihen dhe do të raportojnë 

në takimet e plota për koordinimin e donatorëve. Udhëheqësi i Ekipit të Projektit EU Education SWAp 

do t’i ofrojë asistencë teknike dhe logjistike këtij Grupi për Koordinimin Teknik të Projekteve të 

mbështetura nga Donatorët. Të gjitha këto aktivitete do të kryhen në bashkëpunoim të plotë dhe me 

pjesëmarrje aktive të përfaqësuesve të AKZHIE‐së. 

1.6.3 Nën aktivitetet 3.1. Dizajnimi i PiD‐ve për grupin koordinues (GK) 

3.2. Përgatitja e takimeve të GK‐së dhe pjesmarrja në to 

3.3. Koordinimi i aktiviteteve të GK‐së dhe AKZHIE‐së 

Burimet Njerëzore 60 ditë ekspert kryesorë 

Buxheti 

38


KOMPONENTËT 2 DHE 3 

Komponentët 2 dhe 3 janë të ndërlidhur: implementimi i suksesshëm i Kornizës së Kurrikulit 

Kombëtar (KKK) varet jo vetëm nga zhvillimi i sukseshëm i silabusave lëndore dhe zhvillimi i 

kompetencave kryesore përmes fushave lëndore të kurrikulit por gjithashtu varet në masë të madhe 

edhe nga trajnimi dhe ritrajnimi efektiv i mësimdhënësve. Ndryshimet në metodologjinë e 

mësimdhënjes që kërkohen nga një kurrikul modern siç është KKK‐ja ofrojnë një shtytje të fuqishme 

për reforminin e tërë sistemit të trajnimit, licensimit, akreditimit dhe avansimit të mësimdhënësve. 

Projekti i BE‐së do të krijojë lidhje me projektet aktive të BE‐së IPA të cilat kanë lidhje me 

implementimin e KKK‐së: projektet aktive KOSVET V dhe KOSVET VI (nënsektori i AAP‐së dhe zhvillimi 

i Kornizës Kombëtare për Kualifikim(KKK)), projekti arsimor i BE‐së/Këshillit të Evropës 

Interkulturalizmi dhe Procesi i Bolonjës (për zhvillimin e kurrikulave lëndore dhe aftësimin e autorëve 

të teksteve shkollore), projekti i financuar nga Tempusi Programet e Studimeve për Master të Arsimit 

(për përgatitjen e mësimdhënësve), si dhe me projektin e IPA‐së që do të fillojë së shpejtipër IPA2008 

Projekti Pilot në TIK që do të fillojë së implementuari në shkurt 2010 (aftësimi i mësimdhënësve në 

TIK, materialet elektronike në mësimdhënie dhe nxënie, rrjetat e komunikimit). 

Tre donatorët kryesor në sektor, në kuptim të zhvillimit të kurrikulit dhe mësimdhënësve janë 

Banka Botërore (BB), UNICEF‐i dhe GTZ‐ja. BB‐ja, përmes IDEP‐it, mbështeti organizimin e 

punëtorisë konsultuese për kornizën e re me 18 e 19 Nëntor 2009 dhe konsulenti i sajë 

ndërkombëtar i ka ofruar MASHT‐it propozime me shkrim për fazat e KKK‐së dhe zhvillimin e 

kurrikulave të reja lëndore. Përveç kësajë, konsulenti i ka ofruar MASHT‐it një propozim për 

themelimin e Agjencisë për Kurrikula dhe Standard edhe një përmbledhje të sfidave dhe problemeve 

në lidhje me implementimin e KKK‐së. 

IDEP‐i gjithashtu i ka ofruar asistencë teknike MASHT‐it dhe Këshillit Shtetëror për Licencimin e 

Mësimdhenese (KSHLM) në zhvillimin e mëtejmë të kornizës për Licensimin dhe zhvillimin 

profesional të mësimdhënësve të përcaktuar në Udhëzimin Administrativ (UA) 16/2008. MASHT‐i ka 

aprovuar propozimet për vlerësimin e performancës së mësimdhënësve dhe kërkesat për zhvillimin 

profesional të mësimdhënësve. Sidoqoftë, procesi për licencimin e mësimdhënësve është dëshmuar 

të jetë më i komplikuar dhe ambicioz sesa mundësitë e sistemit për t’u ballafaquar me të: nuk 

ekziston një sistem menaxhues informativ i duhur për t’i ndihmuar MASHT‐it dhe komunave të 

gjurmojnë progresin/statusin e mësimdhënësve në sistemin e licencimit dhe nuk ka të dhëna të 

sigurt për numrin e mësimdhënësëve në secilen prej fushave lëndore, gjë që bënë shumë të vështirë 

planifikimin për më tutje. Mbetet kruciale zhvillimi i një baze të të dhënave për licencimin e 

mësimdhënësve, mundësisht e integruar brenda sistemit SIMA, i cili nuk është vendosur ende. 

Propozimet për vlerësimin e performancës së mësimdhënësve dhe zhvillimin profesional të tyre do të 

aprovohen nga Ministria e Arsimit në formë të udhëzimit administrativ. Imputet e fundit të Janarit 

2010 të këshilltarit ndërkombëtar për zhvillimin profesional të mësimdhënësve fokusohen në 

zhvillimin e procedurave dhe kritereve për akreditimin e programeve trajnuese, që do të shpiejn deri 

te një UA. Këshilltari ndërkombëtar për vlerësimin e përformances së mësimdhënësve gjithashtu 

është planifikuar të filloj të punojë me KSHLM në qerekun e parë të vitit 2010 për zhvillimin e 

39


instrumenteve vlerësuese si dhe planifikimin e fazës së pilotimit për sistemin e vlerësimit të 

performances së mësimdhënësve. 

Projekti i BE‐së do të bashkëpunojë me homologët e tij MASHT‐in dhe IDEP‐in në lidhje me 

themelimin e Agjencionit të ri të Kurrikulit dhe implikimet e tij për implementimin e KKK‐së si dhe 

për imputet nga secili projekt (shih aktivitetet e Komponentit 2 më poshtë), dhe për mbështetjen që 

ai është duke i ofruar KSHLM‐së dhe licencimit të mësimdhënësve (shih aktivitetet e Komponentit 3 

më poshtë). 

Këshilltari Ndërkombëtar për Vlerësime i IDEP‐it ka bërë rekomandime për vlerësimin e Klasëve të 

pesta në Korrik 2009 dhe Njësia e MASHT‐it për Vlerësim është duke zhvilluar një kornize për 

vlerësim për ta diskutuar gjatë vizitës së radhës të këshilltarit (planifikuar për Shkurt 2010). IDEP‐i 

gjithashtu është duke planifikuar të financojë një vizitë studimore për Njësinë e MASHT‐it për 

Vlerësim në një vend të përshtatshëm e që është anëtar të BE‐së. Projekti i BE‐së do të bashkëpunoj 

me homologët e IDEP‐it në lidhje me problemet që rrjedhin nga KKK‐ja që kanë të bëjnë me 

vlerësimin dhe trajnimet për vlerësim, veçanërisht në lidhje me programet për trajnimin e 

mësimdhënësëve para shërbimit dhe të atyre pa shkëputje nga puna si dhe në lidhje me mbështetjen 

e vlerësimit të mësimdhënësve dhe trajnimin e drejtorëve të shkollave. 

UNICEF‐i ka mbështetur zhvillimin e KKK‐së për mes një ekipi teknik të udhëhequr nga një këshilltar i 

UNESCO/IBE që punon me një ekip të stafit teknik të MASHT‐it dhe ekspertëve vendor (shih 

Aktivitetet 2.2‐2.4 më poshtë). Fokusi i Projektit të BE‐së do të përqendrohet në mbështetjen e 

procesit të konsultimit dhe shpërndarjes por me një fokusim më të madh në procesin e 

implementimit, duke filluar zhvillimin e silabusave lëndore. 

Objektivi i përgjithshëm i projektit të GTZ‐së Zhvillimi i Kapaciteteve të Mësimdhënësve për Sektorin e 

Arsimit Bazik në Kosovë (Janar 2010‐Dhjetor 2012) është të përmirësojë cilësinë e arsimit bazik, të 

ofrojë qasje për arsimim të mëtutjeshëm dhe/ose të ofrojë shkathtësi relevante jetësore. Në fazën e 

parë, objektiva e projektit është përmirësimi i arsimit bazik në komunat e përzgjedhura (disa prej tyre 

së bashku me IDEP) në pajtim me standardet dhe procedurat që do të zhvillohen dhe do të arrihet 

pajtueshmëri në nivel kombëtar. Grupet në objektivë janë nxënësit e Klasës 1‐9 dhe fëmijët e 

nxënësit që e kanë braktisur shkollën dhe dëshirojnë qasje në arsimim të mëtutjeshëm ose janë të 

detyruar të gjejnë punë të përshtatshme. 

Komponentët (në përmbledhje) përfshijnë: 

• mbështetje për MASHT‐in me anë të konsulencës dhe ndërtimit të kapaciteteve, veçanërisht 

në lidhje me KSHLM dhe institucionet që janë aktive në implementimin e standardeve dhe 

procedurave dhe në vlerësimin e studentëve; në Dhjetor 2009 është organizuar një udhëtim 

studimor në Gjermani 

• ndërtimi i kapaciteteve të trajnimit pa shkëputje nga puna/vazhdimi i zhvillimit profesional të 

mësimdhënësve dhe drejtorëve të shkollave për dizajnimin dhe pilotimin e programeve 

trajnuese për orientimin e kërkesave, (kryesisht për mësimdhënësit e matematikës dhe 

shkencave), themelimi i procedurave për analizim të performances, planifikim, shpërndarje 

dhe sigurim të cilësisë (në koordinim të plotë me IDEP‐in); zhvillimi i kapaciteteve për një 

organ të koordinuar për trajnimin e mësimdhënësve; zhvillimi i rregullave për prokurimin e 

shërbimeve trajnuese; inicimi i garës në mes ofruesëve privat të trajnimeve; zhvillimi i 

koncepteve dhe kapaciteteve për implementimin e programeve të mëtejshme kualifikuese 

për mësimdhënësit e pa kualifikuar 

40


• arsimi jo formal dhe masa plotësuese për të larguarit nga shkolla para kohe, në pajtim me 

Strategjinë e MASHT‐it për Arsimin Parauniversitar 2007‐2017 duke themeluar struktura të 

obligueshme të arsimit joformal në nivel komunal, dhe zhvillimi i kapaciteteve të drejtorive 

komunale të arsimit të komunave të përzgjedhura si organe koordinuese për implementimin 

e këtyre masave. 

Ekipi i Projektit të BE‐së mori pjesë në një takim në GTZ në pjesën e dytë të Janarit 2010 për të 

diskutuar propozimin për Planin e tyre të Aktiviteteve dhe mbulimeve potenciale me Projektin EU 

Education SWAp veçanërisht me përshkrimin e detyrave për Komponentin 3 të këtij projekti dhe për 

mbështetje MASHT‐it dhe KSHLM‐së (shih më poshtë). Ekipi i Projektit të BE‐së gjithashtu do të 

bashkëpunojë me homologët nga IDEP dhe GTZ, në lidhje me komunat dhe shkollat me të cilat ata do 

të punojnë, për të shmangur dyfishimet joproduktive. 

Komponenta 2: Zhvillimi i Kurrikulit 

Dy qëllimet kryesore të Komponentit 2 janë (1) të ‘freskojë dhe zhvilloj më tejë’ një draft të KKK‐së 

plotësisht gjithëpërfshirëse dhe (2) të mbështesë ndërtimin e kapaciteteve dhe trajnimin e 

zhvilluesëve të kurrikulit dhe të tjerëve në nivel kombëtar dhe lokal për të siguruar 

implimementimin e sajë efektiv. 

Rezultatet që synohen nga ky komponent janë: 

• 2.1 Një Kornizë e Kurrikulit Kombëtare e është rishikuar dhe është e gatshme për aprovim 

zyrtar. Korniza e Kurrikulit Kombëtar duhet të diskutohet, kuptohet dhe pajtohet plotësisht 

nga faktorët kryesorë, përfshirë përfaqësuesit e minoriteteve etnike, dhe grupe të 

ndryshme të interesuara në arsim, në nivel kombëtar dhe lokal, dhe duhet të jetë në linjë 

me praktikat e mira në shtetet anëtare të BE‐së. 

• 2.2 Një grup drejtues i përbërë nga specialistët për zhvillimin e kurrikulave të Njësisë së 

MASHT‐it për Kurrikula, Këshilli i Kosovës për Kurrikula/Këshilli për Kurrikula, Tekste dhe 

Vlerësim (KKTV) dhe institucionet e arsimit terciar kanë fituar shkathtësi shtesë dhe 

përvojen e nevojshme për të rishikuar Kornizën e Kurrikulit Kombëtar dhe për të 

udhëhequr grupet e ndryshme lëndore që janë përgjegjëse për zhvillimin e kurrikulit në 

mënyrë që të përfshijë masa specifike që adresojnë përfshirjen e minoriteteve në arsim. 

Aktiviteti 2.1. Analizimi i gjeneratës së parë të kurrikulit ekzistues, teksteve shkollore, politikave 

dhe instrumenteve vlerësues. 

Ekipi i Projektit rishikoi kurrikulin ekzistues, tekstet shkollore, politikat dhe aranzhimet vlerësuese 

përmes një numër takimesh me akterë dhe donatorë/projekte si dhe përmes një analize të politikave 

dhe dokumenteve tjera (shih Shtojcat B7 dhe B8), si dhe versionin e parë punues të KKK‐së të 

prodhuar nga ekipi teknik i UNICEF/UNESCO në Nëntorë 2009. Veçanërisht, ekipi i Projektit u takua 

me anëtarë të dy Këshillave Shtetërore atij për Licencimin e Mësimdhënësve dhe për Kurrikula dhe 

me njësitë teknike të MASHT‐it (njësisë për Kurrikula, trajnim të mësimdhënësve, tekstet shkollore, 

tekstet shkollore, VET, si dhe me Udhëheqësit e Divizioneve që janë përgjigjës për çështjet që kanë të 

bëjnë me komunitetet, çështjet gjinore, vlerësimin, inspeksionin, planifikimin e arsimit para 

universitar, administraten dhe programet për sigurimin e cilësisë. 

Qështjet që kanë të bëjnë me implementimin e KKK‐së 

41


Gjatë këtij procesi është identifikuar një numër i çështjeve kyçe, të cilat lidhen me implementimin 

e KKK‐së, të cilat janë detajuar në Shtojcën B9. Përgjithësisht, çështjet kryesore që kanë të bëjnë me 

implementimin efektiv të KKK‐së janë: 

• një kulturë e re dhe gjithëpërfshirëse për zhvillimin e kurrikulit, e cila është e qëndrueshme 

dhe ofron vazhdimësi në mes fazave të arsimimit 

• një fushatë shumë efektive për ngritjen e vetëdijes dhe informim 

• silabuse të reja lëndore 

• trajnimi/ritrajnimi i mësimdhënësve dhe drejtorëve. 

• një stil i ri i materialeve mësimore (përfshirë trajnimin e autorëve) 

• procedura të reja ose të rishikuara për vlerësim, në nivel komunal dhe shkollor 

• planifikim efektiv në nivel komunal dhe shkollor. 

Këto qështje do të adresohen gjatë procesit të implementimit të KKK‐së dhe do të diskutohen në 

vazhdimësi në takime të rregullta me stafin e njësisë teknike të MASHT‐it (Njësisë për Zhvillimin e 

Kurrikulit (NZHK e kështu me radhë) dhe me KSHKTV‐në dhe takimet e rastit të grupit punues. 

2.1. Nën aktivitetet 1.1 Kryerja e hulumtimeve rreth procesit të zhvillimit të kurrikulit 1999‐2009 

1.2 Organizimi dhe pjesëmarrja në takime me akterët për grumbullimin e 

informatave për procesin e kurrikulit 

1.3 Pjesëmarrja në ngjarje që lidhen me zhvillimin e kurrikulit 

1.4 Ofrimi i rekomandimeve kryesore (përfshirë raportet me shkrim) për 

procesin e grumbullimit të informatave për të freskuar procesin e zhvillimit të 

kurrikulit 

Burimet Njerëzore 20 ditë ekspert kryesor 

Buxheti 

Aktiviteti 2.2. Organizimi dhe mbështetja e procesit të rishikimit dhe draftimit të Kornizës së 

Kurrikulit Kombëtar drejt finalizimit të sajë. 


Para mobilizimit të ekipit të Projektit të BE‐së, UNICEF‐i veç kishte filluar procesin e zhvillimit të një 

KKK‐je të re përmes një Ekipi Teknik duke përfshirë UNESCO‐n dhe konsulent të tjerë ndërkombëtar, 

ekspert vendor dhe anëtar të stafit të MASHT‐it. Sidoqoftë, Ekspertët Kryesorë të Projektit të BE‐së 

kanë marrë pjesë në takimit e grupit punues të KKK‐së, edhe për përmbajtjen e dokumentit të KKK‐së 

edhe për procesin e konsultimit dhe implementimit (përfshirë dokumentin përmbledhës/broshuren e 

KKK‐së që do të përdoret në takimet e konsultimit publik) dhe ka propozuar vazhdimin e grupit 

punues në formë të monitorimit të procesit të konsultimit dhe implementimit. Në këtë rast ekspertët 

kryesor të Projektit të BE‐së do të ofrojnë mbështetje të vazhdueshme këtij organi. 

Ekipi i Projektit të BE‐së gjithashtu mori pjesë në punëtorinë e KKK‐së të organizuar nga MASHT‐i në 

Nëntor 2009 me mbështetjen e UNICEF‐it. Fokusi ishte në draft kornizën e zhvilluar nga ekipi teknik i 

UNICEF/UNESCO/Zyra Nderkombëtare për Arsim (IBE), si rezultat i të cilit do të punohet një draft i 

dytë deri në mes të Janarit 2010 për diskutim publik që do të bëhet në fund të Janarit dhe fillim të 

Shkurtit 2010 (i cili gjithashtu do të ndihmohet nga UNICEF‐i). Gjatë punëtorisë ekipi i i Projektit të 

BE‐së i theksoi implikimet e KKK‐së në kuptim të implementimit dhe diskutoi dhe u pajtua me 

homologët nga IDEP‐i dhe MASHT‐i për një planifikim të mundshëm të implementimit në faza të 

gjithë kornizës së re, gjë që pastaj u pranua edhe nga ministri (Shih Shtojcën B10). 

42


Për këtë arsye fokusi i ekipit të Projektit të BE‐së do të jetë i dyfisht: 

1) Të ofrojë mbështetje për MASHT‐in dhe UNICEF‐in gjatë procesit të konsultimit dhe 

shpërndarjes; 

2) Të mbështesë implementimin efektiv dhe në faza të kornizës së re të kurrikulit (projekti i 

BE‐së do t’i kushtojë më shumë rëndësi këtij aktiviteti). Procesi i konsultimit publik të KKKsë 

edhe implementimi i saj do të jenë në pajtim me parimet e paraqitura në Strategjinë për 

Zhvillimin e Arsimit Parauniversitar në Kosovë 2007‐2017 (shih Seksionin 3). 

Projekti i BE‐së gjithashtu do të bashkëpunojë me Projektin EU KOSVET V në zhvillimin e Kornizës 

Kombëtare për Kualifikim dhe përputhshmërinë e sajë me KKK‐në dhe Kornizen Evropiane për 

Kualifikim (KEK). KKK‐ja duhet të reflektojë strukturen e Kornizës Kombëtare për Kualifikim dhe duhet 

të tregojë përputhshmërinë me KEK‐në në mënyrë që të jetë i qartë statui i të gjitha kualifikimeve 

dhe fazave të arsimimit të obliguar. 

Implementimi i KKK‐së paraqet një sfidë të madhe për shkollat. Ajo është e bazuar në praktikat më 

të mira ndërkombëtare dhe Evropiane por është shumë ambicioze; kështu që duhet të përgatitet me 

kujdes dhe të prezantohet në mënyrë graduale. Edhe pse korniza e Kurrikulit e vitit 2001 dhe 

standardet tjera relevante synonin të promovonin një qasje më të integruar në mësimdhënje dhe 

mësimnxënje, kurrikuli në nivel shkolle ende është kryesisht i bazuar në lëndë mësimore, siç është 

edhe trajnimi i mësimdhënësve të shkollës së mesme dhe mësimdhënësit ende mbështeten shumë 

në tekste. 

Një implementim në faza i KKK‐së së re është diskutuar gjatë punëtorisë së Nëntorit 2009 dhe pas 

sajë me këshilltarin politik të Ministrit (ekspertin e Bankës Botërore) dhe është arritur një pajtim 

me Ministrin (Shtojca B10). Kjo ofron një prezantim gradual të metodologjisë së re në shkollat 

‘udhëheqëse’ të përzgjedhura. Kjo gjithashtu ofronë mundësinë e për të parë saktësisht se si KKK‐ja 

do të funksionojë në opraktikë dhe do ti vë në dukje qështjet që do të ndikojnë në zbatimin e sajë në 

klasë. 

Projekti i BE‐së do t’i ofrojë mbështetje Njësisë për Zhvillimin e Kurrikulit (NJZHK) të MASHT‐it dhe 

Këshillit Shtetëror për Kurrikula, Tekste dhe Vlerësim (KSHKTV) dhe ndonjë agjnci pasuese ose 

alternative. Ministri po planifikon që të themelojë një Agjencion për Kurrikulua, Standarde dhe 

Vlerësim (AKSV) në qerekun e parë të vtit 2010 i cili do të zëvendësoj Këshillin Shtetëror ekzistues 

(KSHKTV) dhe Njësin Teknike të MASHT‐it (NJZHK). Pritet që ky Agjencion (a) do të vendosë për 

formatin e kurrikulave lëndore; (b) do t’i formojë Grupet Drejtuese të Fazave të Kurrikulit (GDFK‐të); 

(c) do t’i formojë Grupet e Kurrikulit për Fushat Lëndore (GKFL) dhe (d) do të rekrutojë Zyrtarët 

Zhvillimor (ZZH) për secilin GDFK dhe GKFL. Grupet për Kurrikulat Lëndorë do të punojnë nën 

drejtimin e GDFK‐së përkatës për zhvillimin e kurrikulit për lëndën e caktuar në faznë përkatëse, duke 

marrë parasysh: natyren dhe karakteristikat e lëndës përkatëse; nevojën për të qenë koherente me 

KKK‐në dhe për të ruajtur koherencen në mes lëndëve në fazën e caktuar; nevojen për të ruajtur 

progresin e duhur për secilin nxënës gjatë fazave të ndryshme të arsimimit. 

Struktura e një Grupi për Kurrikulat Lëndore do të ishte: Udhëheqësi (një drejtor shkolle që i takon 

një lënde e cila nuk është lënda në fokus të punës së grupit); pesë mësimdhënës nga fusha lëndore 

përkatëse; një akademik nga fusha përkatëse; një trajnues i mësimdhënësve dhe një prakticient nga 

fusha përkatëse, (për shembull: për lëndët shkencore mund të jetë një menagjer i një kompanije 

ingjinjerike; për letërsi mund të jetë një shkrimtar ose një dramaturg; për gjuhët e huaja mund të jetë 

një shtetas i vendit përkatës që bano në Kosovë; për histori mund të jetë një gazetar e kështu me 

radhë). Secili grup do të mbështetej nga një ose më shumë ZZH që do të ofrohen nga AKSV‐ja. ZZH‐të 

43


ofrojnë ekspertizë për zhvilimin e kurrikulit, të mbështetur dhe të udhëzuar nga AKSV‐ja, dhe do t’i 

prezantojnë grupit versionet punuese të kurrikulit për komente. 

Pritet që GDK‐të të takohen gjithsej tetë deri dhjet herë, përgjat periudhes kohore prej 9 deri 12 

muajsh. Pasiqë elementi i kurrikulit të jetë aprovuar, GDK‐ja e njëjtë mund të përdoret si pikë 

referuese, brenda AKSV‐së, për materialet e duhura mbështetëse. Do të krijohen lidhje të ngushta 

edhe me organizatat tjera të MASHT‐it (KSHLM, AKK), dhe përfaqësuesit e këtyre organeve do të 

ftohen të marrin pjesë në takimet e grupit sipas nevojës. 

Ekipi i Projektit të BE‐së do të bashkëpunojë dhe do t’i mbështes këto grupe drejtuese dhe grupe 

lëndore në të gjitha fazat e procesit, për ta kontekstualizuar KKK‐në dhe procesin e reformimit të 

kurrikulit në mënyrë që t’i përmbushë nevojat specifike të nxënësve, mësimdhënësve dhe 

shkollave të Kosovës. KKK‐ja duhet të ndërtohet në kornizën ekzistuese dhe duhet të reflektojë 

mësimet e marra nga projektet e mëparshme ndërkombëtare dhe nga zhvillimet e ngjashme në 

shtetet anëtare të BE‐së. E rëndësis së njëjtë do të jetë përfshirja e mësimdhënësve, ofruesëve të 

sherbimeve trajnuese, prindërve, komunave, të gjitha grupeve minoritare dhe grupeve që 

përfaqësojnë fëmijët dhe nxënësit me nevoja të veçanta në procesin e zhvillimit të KKK‐së. 

Arsimi gjithpërfshirës: puna për të mbështetur përfshirjen e grupeve minoritare dhe të 

diskriminuara 

Projekti i BE‐së ka pranuar një kërkesë jo zyrtare nga MASHT‐i dhe ZCN‐ja për të ofruar ekspertizë 

taknike ndërkombëtare dhe vendore për të mbështetur punën e Komisionit të Pavarur për ta 

përshtatur kurrikulin në gjuhen Serrbe me KKK‐në e re, duke përfshirë materialet mësimore. Kjo i 

është referuar dhe është aprovuar nga ECLO‐ja; detajet e implementimit do të diskutohen me 

MASHT‐in dhe ZCN‐në gjatë Janarit 2010. 

Projekti i BE‐së do të rithemelojë një forum për çështjet kryesore që kanë të bëjnë me cilësinë dhe 

qasjen në arsim së bashku me donatorët/projektet/dhe agjencitë e tjera që janë active në sector, 

për shembull Këshilli i Evropës (Interkulturalizmi në arsim dhe Procesi i Bolonjës, një project i 

përbashkët i IPA 2007 të BE‐së dhe Këshillit të Evropës), ZCN, OSBE‐ja, ECMI, UNDP‐ja, UNICEF‐i, FSC, 

OJQ‐të, si dhe njësitë përkatëse të MASHT‐it (Këshill i Evropës ka themeluar grupe të tilla në vitin 

2009, por nuk është takuar që nga qershori i vitit të kaluar). 

Projekti i BE‐së gjithashtu do të krijojë lidhje me OJQ‐të ekzistuese që janë active me komunitetet 

jo shumicë, do t’i përfshijë ato në implementimin e KKK‐së dhe do t’i përforëcojë kapacitetet e tyre 

për punë perms punëtorive trajnuese në bashkëpunim me donatorët/agjencitë tjera active në sector, 

për shembull ECMI (shih Seksionin 4.1). 

2.2. Nën aktivitetet 2.1 Mbështetja e punës së KSHKTV‐së dhe Ekipit Teknik të MASHT‐it për 

finalizimin e KKK‐së 

2.2 Hulumtimi i praktikave më të mira origjinale dhe ndërkombëtare të 

zhvillimit të kurrikulit për të mbështetur procesin e zhvillimit të KKK‐së 

2.3 Ndihmë MASHT‐it në themelimin e një grupi punues për monitorimin e 

implementimit të KKK‐së, veçanërisht në fazat fillestare, dhe për koordinimin 

e punëve të donatorëve. 

2.4 Pas aprovimit nga ECLO‐ja, hartimi i PiD‐ve dhe identifikimi i ekspertëve 

ndërkombëtar dhe/ose vendor për të mbështetur punën e Komisiont të 

Pavarur për Rishikimin e Materialeve Mësimore në Gjuhën Serrbe në lidhje 

me KKK‐në 

Burimet Njerëzore 30 ditë ekspert kryesor dhe 10 ditë ekspert jo kryesor 

44


Buxheti 

Aktiviteti 2.3. fillimi i një procesi për diskutim publik të KKK‐së që përfshinë nivelet lokale dhe 

përfaqësuesit e minoriteteve. 


Në vend të fillimit të procesit të diskutimit publik, fokusi i ekipit të Projektit do të jetë i tre fishtë: 

1) të bashkëpunoj dhe koordinohet me UNICEF‐in dhe MASHT‐in për procesin e konsultimit 

publik të KKK‐së në nivelet komunale regjionale/lokale dhe për të siguruar përfshirjen e 

minoriteteve dhe grupeve të pafavorizuara në procesin e konsultimit 

2) të marrë pjesë dhe të ofrojë mbështetje profesionale në takimet e Grupit Punues të MASHTit 

për KKK‐së 

3) të kontribuojë në finalizimin e versionit të shkurtër/broshurës së KKK‐së, e cila do të përdoret 

gjatë procesit të konsultimit. 

Konsultimi publik duhet të fokusohet në nivelin lokal (komuna dhe shkolla), duke synuar mbi të gjitha 

përvetësimin e KKK‐së së re nga mësimdhënësit, por gjithashtu duhet të përfshihen të gjithë faktorët 

relevant: ofruesit e shërbimeve trajnuese, prindërit dhe nxënësit, drejtoritë komunale të arsimit, 

punëmarrësit, përfaqësuesit e të gjitha komuniteteve jo shumicë si dhe grupet që përfaqësojnë 

fëmijët dhe nxënësit me nevoja të veçanta. Ekipi i Projektit do të marrë pjesë në këtë proces dhe do 

të monitorojë dhe vlerësojë ndikimin e tij. 

2.3. Nën aktivitetet 3.1 Pjesëmarrje dhe mbështetjes profesionale në takimet e Grupit Punues të 

MASHT‐it për KKK‐në për shpërndarjen dhe konsultimin publik të KKK‐së dhe 

kontribuimi në finalizimin e versionit të shkurtër/broshurës së KKK‐së 

3.2 Organizimi (në bashkëpunim me KeE dhe ECMI‐në) i një ngjarje për 

përfshirjen e komuniteteve jo shumicë në procesin e konsultimit të KKK‐së 

3.3 Pjesëmarrje në procesin e konsultimit publik 

3.4 Hartimi i PiD‐ve dhe caktimi i një eksperti vendor për të monitoruar dhe 

vlerësuar procesin e konsultimit publik, duke përfshirë ngjarjet konsultuese dhe 

mbulimin mediatik si dhe për të bërë rekomandime të mëtejshme dhe për të 

ofruar këshilla për shpërndarjen e KKK‐së 

Burimet Njerëzore 10 ditë ekspertë kryesor dhe 20 ditë ekspert jo kryesor vendor; 

Buxheti 

Aktiviteti 2.4. Zhvillimi i udhëzimeve për dizajnimin dhe implementimin e kurrikulit të ri të bazuar 

në KKK dhe, për këtë arsye, aplikimin e tij. 

Versioni aktual i KKK‐së së re parasheh një proces të zhvillimit të silabusave lëndorë që do të 

reflektojnë fushat mësimore dhe kompetencat kryesore e qështjet e ndërlidhura të KKK‐së (siç janë 

të drejtat e njeriut dhe arsimimi për demokraci; barazia gjinore; arsimi ndërkulturor; arsimi për 

zhvillim të vazhdueshëm). KKK‐ja propozon një format i përbashkët dhe i sheh siloboset (dhe KKK‐në) 

si udhëzues kryesorë për mësimdhënësit dhe autorët e materialeve mësimore, si dhe për specialistët 

e vlerësimit. 

Ky aktivitet përfshin trajnimin e një ekipi të zyrtarëve për zhvillimin e silabusave dhe ekipeve për 

zhvillimin e secilës nga fushat mësimore të KKK‐së që ndjekin procesin e përshkruar në Aktivitetin 2.1 

më lartë. Kjo do të përfshijë hartimin e shabllonit për zhvillimin e silabusave dhe zhvillimin e 

udhëzuesëve ‘doracakëve’, në bashkëpunim me UNICEF‐in dhe donatorët tjerë të cilet planifikojnë të 

mbështesin lëndë të veçanta (sikurse, mes tjerësh, British Council; GTZ‐ja; KiE;). Projekti i BE‐së do të 

45


ofrojë mbështetje për këto faza/lëndë grupe/kurriklula lëndore përmes ndihmës teknike 

ndërkombëtare dhe vendore. 

Ky grup i ekspertëve të Projektit të BE‐së gjithashtu do të ofrojë ekspertizë për Njësinë për Zhvillimin 

e Kurrikulave (NJZHK) të MASHT‐it dhe Këshillit Shtetror për Kurrikula, Tekste dhe Vlerësim (KSHKTV) 

në zhvillimin e vazhdueshëm dhe monitorimin e vlerësimin e KKK‐së dhe do t’i udhëzojnë shkollat për 

implementimin e KKK‐së në nivel shkolle, duke përfshirë komponenten zgjedhore. 

Projekti i BE‐së do të punojë me MASHT‐in, përmes Grupit Punues të KKK‐s, NJZHK‐së dhe KSHKTVsë, 

në themelimin e lëndëve të cilave do tu ipet prioritet (në lidhje me planin për ndarjen në faza të 

KKK‐së në klasët 1,6 dhe 10), si do të trajtohet viti i parë para fillor i obligueshëm dhe numri e 

lokacioni i shkollave ‘udhëheqëse’ që do të përdoren. 

2.4.Nën aktivitetet 


Buxheti 

4.1 Zhvillimi i PiD‐ve, identifikimi dhe caktimi i ekspertëve ndërkombëtar dhe 

vendor për zhvillimin e udhëzuesëve për silobusa dhe për trajnimin e 

ekspertëve vendor 

4.2 Zhvillimi i shabllonit të silobusave të KKK‐së, zhvillimi i udhëzuesëve dhe 

ofrimi i ekspertizës për zhvillimin e silabusave lëndorë sipas kërkesës 

4.3 Përkthimi dhe printimi i udhëzuesëve dhe shabllonave 

4.4 Zhvillimi i një programoi trajnues dhe i një manuali për zhvilluesit e 

silobusave 

4.5 Organizimi i dy punëtorive për trajnimin e ekspertëve në përdorimin e 

udhëzuesëve 

4.6 Zhvillimi i një manuali për trajnimin e mësimdhënësve që do të 

implementojnë kurrikulin e ri 

4.7 Organizimi i së paku dy punëtorive për trajnimin e zyrtarëve (të MASHT‐it 

dhe komunave) për monitorimin e implementimit të silabusave të reja (në 

qendrat didaktike ose në objektet e KEC‐it) të shoqëruara me aktivitete 

trajnuese dhe mentoruese; 

4.8 Organizimi i aktiviteteve pasuese monitoruese për zyrtarët dhe zhvilluesit e 

trajnuar të silobusëve 

4.9 Organizimi i vlerësimit të progrmeve trajnuese. 

10 ditë ekspert kryesor, 30 ditë ekspert jo kryesor ndërkombëtar dhe 50 ditë 

ekspert jo kryesor vendor 

Rezultati 2.2. Një grup drejtues i specialistëve për zhvillimin e kurrikulit i përbërë nga njësia për 

kurrikula e MASHT‐it, Këshilli i Kosovës për Kurrikula/Këshilli për Kurrikula, Tekste dhe Vlerësim 

(KKTV) dhe institucionet e arsimit terciar kanë fituar shkathtësi dhe përvojë shtesë të nevojshme 

për rishikimin e Kornizës së Kurrikulit Kombëtar dhe për të udhëhequr grupet e ndryshme lëndore 

që janë përgjegjëse për zhvillimin e kurrikulit duke përfshirë masa specifike që adresojnë 

përfshirjen e minoriteteve në arsim. 

Aktiviteti 2.5. Ndihmë MASHT‐it në themelimin e Këshillit të Kosovës për Kurrikula/Këshillit për 

Kurrikula, Tekste dhe Vlerësim (KSHKTV) dhe mbështetja e tijë sipas nevojës. 

Aktiviteti 2.6. Zhvillimi dhe implementimi i një programi për zhvillimin e kapaciteteve (përfshirë 

kapacitetet institucionale, organizative dhe njerëzore) të Njësië së MASHT‐it për Kurrikula, Këshillit 

për Kurrikula dhe akterëve tjerë kryesorë sipas nevojës. 


46


KSHKTV‐ja është themeluar para se të fillonte Projekti i BE‐së kështuqë fokusi do të jetë në 

mbështetjen dhe ndërtimin e kapaciteteve të tij. Këto dy aktivitete janë të lidhura ngusht me njëra 

tjetren dhe për këtë arsye nën aktivitetet e detajuara më poshtë i mbulojnë të dyja bashk. (Shih 

gjithashtu Aktivitetin 2.2 dhe përshkrimin e planit për prezantimin e Agrncisë për Kurrikula.) Projekti i 

BE‐së ka diskutuar me KSHKTV‐në se si mund ta mbështes atë në kuptim të ekspertizës teknike 

afatshkurtër dhe afatgjatë, duke i përmbushur objektivat e paraqitura në PiD. 

Fushat e mbështetjes së mundëshme përfshijnë si vijon (qështje për diskutim të më tejshëm mes 

Projektit të BE‐së dhe KSHKTV‐së dhe rishikimi të vazhdueshëm të prioriteteve të menjëhershme dhe 

afatgjata, në bashkëpunim me donatorët tjerë aktiv në sektor sipas nevojës): 

• Mbështetja e procesit të konsultimit publik dhe shpërndarjes së kurrikulit (në bashkëpunim 

me UNICEF‐in). (Shih Aktivitetin 2.3 më lartë) 

• Zhvillimi i një manuali trajnues për zhvilluesit e silabuseve, i cili fokusohet në përcaktimin e 

rezultateve të mësimit për nivele dhe për fusha mësimore (ose fusha lëndore në disa raste) 

pasi që ato lidhen me kompetencat kryesore të përcaktuara në Kornizë dhe adresojnë 

nevojat për komunitetet jo shumicë (Shih Aktivitetin 2.4 më lartë). 

• Implementimi i KKK‐së i bazuar në faza, duke përfshirë zhvillimin e shablloneve për zhvillimin 

e silabuseve për fushat lëndore dhe mësimore (në bashkëpunim me GTZ‐në, British Council, 

dhe Këshillin e Evropës); themelimi dhe trajnimi (sipas nevojës) i grupeve drejtuese të fazave 

kryesore dhe grupeve për zhvillimin e silabuseve lëndore. (Shih Aktivitetin 2.4 më lartë). 

• Zhvillimi i një manuali trajnues për mësimdhënësit të cilët do të implementojnë kurrikulin e 

ri/ manuali i njëjtë ose i modifikuar do të mund të përdorej edhe nga drejtorët dhe zhvilluesit 

e materialeve mësimore (teksteve etj.) duke u fokusuar fillimisht në klasët 1, 6 dhe 10. (Shih 

Aktivitetin 2.4 më lartë). 

• Trajnimi i mësimdhënësve dhe autorëve për një gjenerat të re të materialeve mësimore (në 

bashkëpunim me GTZ‐në, Këshillin e Evropës dhe British Council). (Shih Aktivitetet 2.5/6 më 

poshtë). 

• Trajnimi i autorëve dhe mësimdhënësve për zhvillimin e burimeve të reja mësimore për 

përdorim nga mësimdhënësit dhe nxënësit, veçanërisht për fazen e parë pilotuese. (Shih 

Aktivitetet 2.5/6 më lartë). 

• Rishikimi i implikimeve vlerësuese të KKK‐së (në bashkëpunim me Banken Botërore) dhe 

ofrimi i mbështetjes për instrumentet e reja vlerësuese dhe trajnimi i mësimdhënësve dhe 

drejtorëve të shkollave për vlerësim. (Shih Aktivitetet 2.5/6 më poshtë). 

• Themelimi i një grupi punues për monitorimin e implementimit të KKK‐së, veçanërisht në 

fazat fillestare, dhe për koordinimin e punëve të donatorëve. (Shih Aktivitetin 2.2 më lart). 

• Zhvillimi i një liste të kurseve/fushave tematike që kanë të bëjnë me pjesën zgjedhore të 

kurrikulit (Shih Aktivitetet 2.5/6 më poshtë). 

• Ofrimi i trajnimit për shkolla me vëmendje në autonominë e shkollave, e cila përfshin jo 

vetëm zgjedhje për kurrikul por gjithashtu përfshin struktura të reja menaxhuese dhe më 

shumë autonomi financiare (Shih Aktivitetet 2.5/6 më poshtë). 

• Zhvillimi i një sistemi efektiv për sigurimin e cilësisë në nivel kombëtar, komunal dhe shkollor. 

(Shih Aktivitetin 2.7 më poshtë). 

KSHKTV‐ja do ta finalizojë kërkesen e tyre për mbështetje në Janar 2010 dhe do ta dërgojë një leter 

në ECLO. 

MASHT‐i ka zhvilluar standardet e teksteve shkollore me ndihmen e një institucioni Zvicrran dhe 

Projekti i BE‐së do t’i vlerësoj ato, në kuptim të lidhjes me KKK‐në dhe veçanërisht në lidhje me 

shmangjen e stereotipeve gjinore dhe etnike. 

47


2.5. dhe 2.6. 



Buxheti 

6.1. Hartimi i PiD‐ve dhe caktimi i ekspertëve jo kryesorë ndërkombëtar dhe 

vendor për qështjet e ndërlidhura që do të veprojnë si persona shtytës për 

procesin e zhvillimit të kurrikulit 


vendor për shqyrtimin e implikimeve vlerësuese të KKK‐së (në bashkëpunim me 

ekspertët e IDEP‐it të Bankës Botërore) dhe për bërjen e rekomandimeve për 

mbështetjen dhe trajnimin e mësimdhënësve dhe drejtorëve të shkollave në 

vlerësim. 


vendor për trajnimin e autorëve, për standarde të teksteve dhe për zhvillimin e 

materialeve mësimore 

6.3.1. Mbajtja e punëtorive për trajnimin e trajnerëve për zhvillimin e 


6.4. Vlerësimi i standardeve të MASHT‐it për tekstet shkollore në lidhje me 

KKK‐në dhe shmangjen e stereotipeve gjinore dhe etnilke. Hartimi i një liste 

monitoruese nëse është e nevojshme dhe ofrimi i këshillave, udhëzimeve dhe 

rekomandimeve për MASHT‐in. 

6.4.1. Organizimi i së paku dy punëtorive për trajnimin e autorëve të 


6.4.2. Monitorimi, mbështetja dhe ofrimi i mbështetjes, trajnimit dhe 

mentorimit për zhvilluesit e materialeve 

6.4.3. Monitorimi dhe mbështetja e trajnerëve të trajnuar në zhvillimin e 


6.4.4. Organizimi (së bashku me MASHT‐in) i së paku tri punëtorive për 

zhvillimin e materialeve për mësimdhënie; që do të moderohen nga trajnerë të 

trajnuar (2011 dhe 2012); 

6.4.5. Përkthimi dhe printimi i materialeve trajnuese për zhvillimin e 

materialeve për mësimdhënie 

6.5. Mbështetje MASHT‐it për zhvillimin e listes dhe udhëzuesve për modulet 

zgjedhore në bazë shkolle 

6.5.1. Ndihmë MASHT‐it/KSHKTV‐së për zhvillimin e udhëzuesëve dhe 

manualëve për modulet në bazë shkolle 

6.5.2. Trajnimi i shkollave(dy punëtori çdo vit të organizuara bashkarisht me 

MASHT‐in në qendrat didaktike) në përzgjedhjen, dhe menaxhimin e 

implementimit, të moduleve në bazë shkolle në kontekst të rritjes së 

autonomisë shkollore 

6.5.3. Ndihmë MASHT‐it/KSHKTV‐së në monitorimin dhe mbështetjen e 

implementimit të moduleve në bazë shkolle 


ekspert jo kryesor vendor 

Aktiviteti 2.7. Ndihmë MASHT‐it në themelimin e një grupi të mentorëve/këshilltarëve/lehtësuesve 

të arsimit lokal që të sigurojnë një sistem të sigurimit të cilësisë në procesin e zhvillimit të kurrikulit 

veçanërisht, dhe sistemin e arsimit në përgjithësi. 

Ekipi i Projektit të BE‐së do të punojë me MASHT‐in (KSHKTV‐në dhe NJZHK‐në) dhe DKA‐të e 

shkollat, si dhe me donatorët tjerë aktiv në sktor (veçanërisht me GTZ‐në) për të themeluar një 

sistem efektiv dhe të qendrueshëm të sigurimit të cilësisë, në nivel kombëtar, komunal dhe shkollor, 

48


duke marrë parasysh rolin e inspektoriateve regjionale ekzistuese. Qëllimi do të jetë të ndërtohen 

kapacitetet e DKA‐ve drejtorëve dhe ekipeve menaxhuese të shkollave për të monitoruar dhe 

vlerësuar implementimin e kornizës së kurrikulit, duke e lidhur atë me ciklin e planeve dhe me 

nevojat e tyre, në kuptim të trajnimeve dhe burimeve. 

Projekti propozon që të organizojë një vizitë të shkurtër studimore në Skoci për ‘lehtësuesit’ e 

zhvillimit të kurrikulit dhe të mësimdhënësve për të maksimizuar sinrgjinë mes komponentëve në 

kontekst të implementimit të KKK‐së dhe për të ndihmuar në zhvillimin e një grupi të 

personave/mentorëve/lehtësuesëve për KKK‐në. Është sugjëruar Skocia për arsye të madhësis së sajë 

të ngjashme dhe ekspertizës së saj në zhvillimin e kurrikulit dhe mësimdhënësve (përfshirë 

kujdestarët e klasave), duke prfshirë edhe vlerësimin. 



Buxheti 

7.1. Organizimi i një vizite studimore në Skoci për (10) zyrtarë, ekspertë, 

edukatorë relevant për të parë dhe shkëmbyer praktikat e mira në fushën e 

zhvillimit të kurrikulit dhe trajnimit të mësimdhënësve 

7.2. Hartimi i PiD‐ve dhe caktimi i ekspertëve ndërkombëtar dhe vendor për t’i 

ndihmuar MASHT‐it të dizajnojë, zhvillojë dhe implementojë një program 

trajnues për zhvillimin e kapaciteteve në sigurimin e cilësisë 

7.2.1. Zhvillimi, përkthimi, printimi dhe shpërndarja e materialeve trajnuese për 

pjesëmarrësit 

7.2.2. Organizimi i punëtorive trajnuese në pesë qendrat regjionale me 

pjesëmarrës nga të gjitha nivelet e arsimit që janë të përfshira në sistemin e 

sigurimit të cilësisë 

7.2.3. Organizimi i aktiviteteve pasuese për pjesëmarrësit që ti bartin në 

organizatat/institucionet e tyre 

7.2.4. Monitorimi dhe vlerësimi i programit 

50 ditë ekspert kryesor; 60 ditë ekspert jo kryesorë ndërkombëtar dhe 100 ditë 

ekspert jo kryesorë vendor; 

49


Komponenti 3 zhvillimi i mësimdhënësve 

Qëllimet kryesore të Komponentit 3 janë freskimi dhe zhvillimi i Profilit të Kompetencave të 

Mësimdhënësve, freskimi i katalogut të trajnimit të mësimdhënësve, si dhe ndërtimi i kapaciteteve 

për zhvillimin e politikave dhe ofrimin e shërbimeve trajnuese për mësimdhënës për të promovuar 

përmirësime cilësore në arsimin fillor dhe të mesëm brenda një kornize për trajnimin dhe licencimin 

e mësimdhënësve. Ekipi i projektit vëren se mbështetje e mëtejshme që synon vazhdimin e një 

sistemi gjithpërfshirës të trajnimit të mësimdhënësve pa shkëputje nga puna dhe të drejtorëve të 

shkollave pritet përmes IPA 2009. Qëllimi i projektit është ‘të përforcojë dhe përmirësojë cilësinë e 

arsimit përmes zhvillimit të një sistemi gjithpërfshirës të trajnimit të mësimdhënësve pa shkëputje 

nga puna si dhe trajnimin e drejtorëve të shkollave për të përmirësuar kapacitetet menaxhuese në 

nivel komunal she shkollor’. Projekti do t’i koordinojë aktivitetet me këtë program me daljen e më 

shumë detajeve për kohën dhe përbajtjen e tij. Pritet se ai do të fillojë përafërsisht kah mesi i vitit 

2011, deri athere nevojat periodike dhe ato të ardhëshme për zhvillimin e mësimdhënësve do të jenë 

më të dukshme. 

Siç është treguar më lart, IDEP (BB) tanimë ka bërë disa intervenime substanciale në fushat e 

mbuluara nga PiD për këtë Component, veçanërisht në kuptim të licencimit të mësimdhënësve, 

procedurave për vlerësimin e përformancës së mësimdhënësve dhe akreditimin e ofruesve të 

shërbimeve trajnuese. Për këtë arsye Projekti i BE‐së do të fokusohet në Katalogun për Trajnimin e 

Mësimdhënësve (shih Aktivitetin 3.6 më poshtë) dhe do të sigurojë se ai plotësisht reflekton 

implikimet e KKK‐së së re për trajnimin e mësimdhënësve dhe praktikën në klasë. 

IDEP gjithashtu është duke mbështetur zhvillimin e mëtejm të softuerit të departamentit të MASHT‐it 

për SMIA dhe u janë shpërndarë kompjuter DKA‐ve në vitin 2009. Projekti i BE‐së do të mbajë 

kontakt me IDEP‐in për të ndihmuar në ndikimin potencial të këtij intervenimi për grumbullimin e 

analizave dhe të dhënave të specifikuara në nivelin menaxhues të shkollës në lidhje me planin 

zhvillimor të shkollës, integrimin gjinor dhe gjithpërfshirjen. 

Projekti i BE‐së gjithashtu do të marrë parasysh projektin aktual Tempus IV në Universitetin e 

Prishtinës, i cili përfundon në Dhjetor 2010. Ky synon të ofrojë baza për riplanifikimin e programeve 

për aftësimin e mësimdhënësve para shërbimit përmes Programeve për Studime Master në Arsim. 

Ngjashëm, Projekti i BE‐së do të bashkëpunoj me homologët nga KiE në kuptim të intervenimeve të 

tyre në institucionet e arsimit të lartë dhe të përgatitjes dhe trajnimit të mësimdhënësve të 

komuniteteve jo shumicë. 

Projekti i BE‐së gjithashtu do të bashkëpunoj ngusht me Fakultetin e Edukimit dhe anëtarët e stafit të 

Institutit Pedagogjik (IPK) në lidhje me implementimin e KKK‐së dhe rolet e tyre aktuale dhe të 

ardhëshme. 

Raporti i USAID‐it Vlerësimi i arsimit Bazik/Arsimit Para universitar në Kosovë (Korrik 2009) vuri në 

dukje se Universiteti i Prshtinës ‘mund të shërbehej më mirë nga një Fakultet i Edukimit që bashkon 

instruksionet për mësimdhënësit e të githa niveleve, prej atyre parashkollor deri te ata të shkollës së 

mesme të lartë. Mësimdhënësit parashkollor dhe fillor mund të fokusojnë pjesën më të madhe të 

pergatitjes së tyre brenda Fakultetit të Edukimit, ndërsa mësimdhënësit e arsimit të mesëm të lartë 

do ta kompletojnë një shkallë akademike në një fakultet akademik përkatës, si dhe do të bëjnë punë 

shtesë në kurse për arsimin e përgjithshëm, metodologjinë dhe praktikën në klasë. Numri i kurseve të 

arsimit të përgjithshëm duhet të rritet, dhe numri i orëve praktike duhet të përputhet me kërkesat e 

mësimdhënësve të nivelit fillor. Kurse për udhëzime të integruara dhe për mësimdhënie 

50


ndërkurrikulare do të jenë njësoj të përdorshme për mësimdhënësit në programe trajnuese para 

shërbimit dhe zhvilimit profesional (pa shkëputje nga puna). 

Grupi Punues i formuar ng Ministri i Arsimit në viti 2010 për të bërë rekomandime për ristrukturimin 

e IPK‐së mendoi se duhet të ‘fokusohet në mbështetjen e sistemit të arsimit në përgjithësi dhe të 

shkollave në veçanti për të përmirësuar performancen. Me kalimin e kohës, institucioni do t’i 

ndërtojë kapacitetet e veta për hulumtime, por në këtë fazë ai duhet të luaj rolin e lehtësuesit në 

përmirësimin e cilësisë.’ Grupi punues sugjeroi role të ndryshme: këshilla dhe trajnime për shkolla 

dhe mësimdhënës; analizimi i nevojave për trajnime pa shkëputje nga puna dhe zhvillim të katalogut 

për mundësitë trajnuese; zhvillimi i kurrikulit dhe standardet e vlerësimi. Përveç kësajë grupi vërejti 

nevojën për një organ të veçant për arsimin dhe aftësimin profesional, që do të ofronte shërbime të 

ngjashme në këtë nën sektor. Një numer i këtyre roleve tanimë janë përfshirë nga dy Këshillet 

Shtetëërore dhe roli dhe e ardhmje e IPK‐së nuk janë të sigurta. Roli i Projektit të BE‐së do të jetë t’i 

ndjekë këto rekomandime dhe të vertetojë nëse IPK‐ja ka ndonjë rol për të luajtur në implementimin 

e KKK‐së. 

Rezultatet që synohen nga ky komponent janë: 

(a) Profili i Kompetencave të Mësimdhënësve është shqyrtuar dhe pranuar nga faktorët kryesor 

dhe është në pajtim me praktikat më të mira të shteteve anëtare të BE‐së. 

(b) është zhvilluar dhe aprovuar një sistem i kredive i ngjashëm me ECTS‐në për njëhjen e zhvillimit 

profesional të mësimdhënësve. 

(c) Katalogu i trajnimit të mësimdhënësve është shqyrtuar dhe është në pajtim me Profilin e 

Kompetencave të Mësimdhënësve, sistemin e kredive dhe sistemin për licencimin e 

mësimdhënësve. 

(d) Janë zhvilluar kapacitetet e MASHT‐it për menaxhimin e trajnimeve për mësimdhënës pa 

shkëputje nga puna për të siguruar menaxhim efikas dhe sistematik të trajnimeve për 

mësimdhënës pa shkëputje nga puna. 

(e) Janë forcuar kapacitetet e institucioneve të Arsimit të Lartë për ndërtimin e partneriteteve të 

qëndrueshme me ofruesit e tjerë të shërbimeve trajnuese. 

(f) Një manual i standardeve dhe procedurave për akreditimin e trajnimeve të mësimdhënësve pa 

shkëputje nga puna. 

(g) është vendosur një sistem i koordinuar për ofrimin e sherbimeve trajnuese dhe monitorimin e 

performances në Kosovë. 

Aktiviteti 3.1. Analizimi i kompetencave kryesore të mësimdhënësve, katalogut të trajnimit të 

mësimdhënësve, programeve dhe ofruesve (vendor/nderkombëtar, publik,privat) të trajnimeve për 

mësimdhënës që janë në dispozicion në Kosovë dhe i shembujve të mirë në shtetet anëtare të BEsë. 

Ekipi i Projektit të BE‐së shqyrtoi strukturen ekzistuese të trajnimit të mësimdhënësve gjatë fazës 

fillestare përmes një numër takimesh me akterë dhe donatorë/projekte dhe përmes analizimit të 

politikave dhe dokumentacioneve tjera (Shtojca B7 dhe B8), si dhe implikimeve të KKK‐së së re për 

trajnimin e mësimdhënësve para shërbimit dhe atyre pa shkëputje nga puna. 

Gjatë fazës fillestare janë identifikuar një numër i problemeve/çështjeve kryesore , të cilat janë 

detajuar në Shtojcën B9. Në një përmbledhje ato janë: 

• Numri i mësimdhënësve të pa trajnuar 

• Nevoja për trajnimin e mësimdhënësve në filozofinë e arsimit gjithpërfshirës i cili nuk 

kufizohet me arsimin me nevoja të veçanta 

51


• Nevoja për trajnimin e mësimdhënësve dhe drejtorëve të shkollave në përdorimin e pjesës 

zgjedhore të kurrikulit 

• Nevoja për bazën e të dhënave për regjistrimin e trajnimeve në të shkuaren dhe atyre të 

ardhshme. 

• Nevoja për të mësuar nga modelet e suksesshme trajnuese pa shkëputje nga puna të 

projekteve të mëparshme dhe për përdorimin e rrjeteve dhe objekteve trajnuese të 

themeluara (për shembull qendrat didaktike të ndërtuara nga Qendra për Arsim e Kosovës – 

shih Shtojca B11). 

Këto probleme do të adresohen gjatë procesit të implementimit të KKK‐së dhe do të diskutohen 

vazhdimisht në takimet e rregullta me stafin e njësive teknike të MASHT‐it (NJTM e kështu me radhë) 

dhe me homologët nga KSHLM‐ja dhe IDEP‐i i Bankës Botërore si dhe në takimet e herë pas 

herëshme të grupit punues të KKK‐së. 

3.1. Nën aktivitetet 1.1 Aranzhimi i takimeve shkëmbyese me autoritetet arsimore, agjencitë, 

shkollat, dhe faktorët e tjerë 

1.2 Kryerja e hulumtimeve të ligjeve dhe raporteve në dispozicion dhe 

praktikave të mira rajonale dhe ndërkombëtare 

1.3 Pjesmarrja në ngjarje (punëtori, seminare, konferenca) në fushen e 

trajnimit të mësimdhënësve 

1.4 Skicimi i praktikave dhe politikave për zhvillimin e mësimdhënësve (që do 

të rezultojë në prodhimin e një raporti për përdorim të brendshëm). 

Burimet njerëzore 20 ditë ekspert kryesor 

Buxheti 

‘Analizimi’ do të vazhdojë gjatë tërë jetës së Projektit përmes një rutine të vazhdueshme të takimeve 

të rregullta me të gjithë faktorët relevant për të freskuar dhe shqyrtuar progresin dhe informimin e 

sektorit. 

Aktiviteti 3.2. Organizimi i një konsultimi të gjerë për Profilin e Kompetencave të Mësimdhënësve 

që nevojitet në Kosovë. 

Aktiviteti 3.3. Shqyrtimi i Profilit ekzistues të Kompetencave të Mësimdhënësve bazuar në 

rezultatet e dalura nga konsultimi dhe ofrimi i mbështetjes MASHT‐it për finalizimin e këtij draftit 

deri në miratimin e tij zyrtar. 

Aktiviteti 3.4. Zhvillimi i një sistemi të kredive të ngjashëm me Sistemin Evropian për Transferim të 

Kredive (ECTS) me qëllim të njohjes së zhvillimit profesional të mësimdhënësve. 


Ekspertët e Bankës Botërore (IDEP), në bashkëpunim me KSHLM‐në, tanimë kanë bërë punë të 

konsiderueshme në zhvillimin e Profilit të Kompetencave të Mësimdhënësve (PKM) që definon 

kompetencat e përgjithshme të mësimdhënësve, si dhe kompetencat specifike për promovimin e 

mësimdhënjes dhe mësimnxënjës me nxënësin në qender. Ata gjithashtu kanë mbështetur zhvillimin 

e një sistemi për njohjen e zhvillimit profesional të mësimdhënësve, për validizimin e kurseve të 

ndjekura nga mësimdhënësit për të arritur dhe ngritur statusin e licencimit. Udhëzime 

Administrative, që presin nënshkrimin e Ministrit, parashikojnë 150 orë trajnim të përmirësuar gjatë 

një periudhe kohore prej pes vitesh. Për t’u llogaritur trajnimi sipas kërkesës për 150 orë ai do të 

duhet të jetë i akredituar nga KSHLM‐ja. Udhëzimet lejojnë që trajnime tjera të mbahen jashtë 

aranzhimeve të licensimit. Ekipi i Projektit të BE‐së është takuar rregullisht me ekspertët 

ndërkombëtar dhe vendor të IDEP‐it dhe me NTM‐në e MASHT‐it për të marrë informata për 

progresin e këtyre aktiviteteve dhe për të siguruar se mirren parasyshë zhvillimi profesional dhe 

52


njohja e zhvillimit profesional me një kontekst/perspektivë Evropiane. Fokusi i Projektit të BE‐së 

veçanërisht do të përqendrohet që të sigurojë se Katalogu i Trajnimit të Mësimdhënësve (shih 

Aktivitetin 3.6 më poshtë) reflekton këto zhvillime dhe implikimet e KKK‐së në lidhje me trajnimin e 

mësimdhënësve dhe praktiken në klasë. 


3.2., 3.3. dhe 3.4. 


Buxheti 

2.1. Kontributi dhe mbështetja e procesit aktual të konsultimit të PKM‐së në 

bashkëpunim me homologët nga IDEP‐i dhe NJTM‐ja e MASHT‐it përmes 

punëtorive dhe grupeve punuese sipas evojës 

2.2. Mbështetja e implementimit të PKM‐së (shpërndarje të informatave, 

punëtori me institucione të arsimimit të mësimdhënësve, për shembull 

Universiteti i Prishtinës dhe Universiteti i Mitrovicës, e kështu me radhë) 

2.3. Monitorimi i implementimit të PKM‐së dhe mbështetja e shqyrtimit dhe 

ridraftimit të sajë (në vitin 2011) 

2.4. Sigurimi se Sistemi i Transferit renditet lehtë me kërkesat për zhvillimin e 

karrierës së mësimdhënësve si dhe asistimi në dizajnimin (në bashkëpunim me 

KSHLM‐në dhe IDEP‐in) e një programi për implementimin e tij. 

2.5. Monitorimi i implementimit të sistemit të kredive pa shkëputje nga puna 

(2011) 


ekspert vendor 

Aktiviteti 3.5. Rishikimi i katalogut për trajnimin e mësimdhënëve duke marrë parasysh Profilin e 

Kompetencave të Mësimdhënësve dhe sistemin e kredive. 


Katalogu ende ka kohë që të punohet dhe Banka Botërore (përmes IDEP‐it) po i ndihmon KSHLM‐së 

në zhvillimin e kritereve për akreditimin dhe të procedurave (shih Aktivitetin 3.12). Katalogu 

gjithashtu do të përfshijë shërbime dhe kurse për trajnimin e mësimdhënësve të arsimit 

profesional; kurse për drejtorët e shkollave dhe për mësimdhënësit e komuniteteve jo shumicë. 

Ekipi i Projektit të BE‐së do të bashkëpunoj me MASHT‐in dhe me të gjithë faktorët relevant, duke 

përfshirë Fakultetin e Edukimit dhe Institutin Pedagogjik, OJQ‐të që ofrojnë shërbime trajnuese, 

Sindikaten e mësimdhënësve, ekspertët e IDEP‐it të Bankës Botërore, GTZ‐në (në lidhje me 

programet për arsimin profesional), KSHLM‐në dhe NJTM‐në dhe njësinë e arsimit dhe aftësimit 

profesional të MASHT‐it për të përcaktuar stratexhinë më të mirë për dizajnimin, prodhimin dhe 

shpërndarjen e një katalogu të programeve të akredituara pa shkëputje nga puna, duke përfsirë edhe 

financimin e tij. 

3.5. Nën aktivitetet 5.1 Hartimi i PiD‐ve dhe saktimi i ekspertëve jokryesor ndërkombëtar dhe 

vendor për ta ndihmuar MASHT‐in në zhvillimin e katalogut për trajnimin e 

mësimdhënësve në konsultim me faktorët e përmendur më lartë 

5.2 Zhvillimi i një plani me kosto për dizajnimin, publikimin dhe 

shpërndarjen e katalogut, duke përfshirë një proces për freskimin e tij 

5.3 Ndihmë MASHT‐it në grumbullimin e informatave për Katalogun bazuar 

në kriteret e vendosura në lidhje me Profilin e Kompetencave të 

Mësimdhënësve dhe sistemin e kredive 

5.4 Ndihmë MASHT‐it për finalizimin e Katalogut, publikimin dhe 

shpërndarjen e tij 

5.5 mbikqyrja e shtatë punëtorive regjionale në qendrat didaktike për 

prezantimin e Katalogut para drejtorëve të shkollave, mësimdhënësve dhe 

53



Buxheti 

autoriteteve komunale 

5.6 Themelimi i një procesi monitorues dhe vlerësues për të vlerësuar 

efektivitetin e Katalogut dhe i një procesi për freskimin e tij 

20 ditë EK, 40 ditë ekspert jo kryesor ndërkombëtar dhe 60 ditë ekspert jo 

kryesor vendor 

Aktiviteti 3.6. Trajnimi dhe mbështetja e Bordit Rishikues për Trajnimin e Mësimdhënësve të 

MASHT‐it. 

Pritet që funksionet e Bordit të merren për sipër nga Këshilli Shtetëror për Licencimin e 

Mësimdhënësve (KSHLM). Projekti i BE‐së ka diskutuar me KSHLM‐në mbështetjen, në kuptim të 

ekspertizës teknike afatshkurtër dhe afatgjat, në përputhshmëri me objektivat e përcaktuara në PeD. 

Fushat për mbështetje të mundëshme përfshijnë si vijon (qështje për diskutim të mëtejshëm në mes 

MASHT‐it, KSHLM‐së dhe Projektit të BE‐së dhe koordinim me ativitetet e IDEP‐it të BB) përkitazi me 

prioritetet e pimediate dhe ato afatgjata: 

• Sistemi i kredive dhe standardeve të mësimdhënësve (në bashkëpunim me Bankën Botërore 

IDEP) 

• Shqyrtimi i Katalogut të MASHT‐it për Trajnimin e Mësimdhënësve pa shkëputje nga puna (në 

pajtim me kornizen e re të kurrikulit) 

• Pilotimi i një sistemi për vlerësimin e performancës së mësimdhënësve në bashkëpunim me 

IDEP‐in e Bankës Botërore (portfolio, vetvlerësimi, vlerësimi i përbashkët, të arriturat e 

nxënësve, e kështu me radhë) 

• Trajnimi i drejtorëve të shkollave dhe stafit të drejtorive komunale të arsimit për mbikqyrjen 

e mësimit, mentorim dhe analizim të nevojave për trajnime (si pjesë e planit zhvillimr të 

shkollave) 

• Koordinimi i shërbimeve të Trajnimit Fillestar të Mësimdhënësve dhe trajnimit të 

mësimdhënësve pa shkëputje nga puna (në lidhje me kornizen e re të kurrikulit). 

KSHLM‐ja do të finalizojnë kërkesën e tyre për mbështetje në Janar 2010 dhe do ta dërgojnë një letër 

zyrtare në ECLO. 

Për këtë arsye ky komponent do të kontribuojë në zhvillimin e kapaciteteve të KSHLM‐së dhe Njësisë 

së MASHT‐it për Trajnimin e Mësimdhënësve (NJTM) për zhvillimin dhe menaxhimin e një sistemi të 

qëndrueshëm gjithpërfshirës për trajnimin e mësimdhënësve pa shkëputje nga puna, duke marrë 

parasysh edhe ndonjë intervenim të planifikuar nga IDEP‐i i Bankës Botërore dhe GTZ‐ja. Gjithashtu 

shih Aktivitetin 3.8 më poshtë. 


6.1. Vlerësimi i nevojave të KSHLM‐së dhe NJTM‐së së MASHT‐it për 

mbështetje 

6.2. Hartimi i PiD‐ve dhe caktimi i një eksperti jo kryesor vendor e një 

ndërkombëtar për përmbushjen e nevojave të KSHLM‐së dhe NJTM‐së së 

MASHT‐it (bazuar në një plan veprues vjetor) për zhvillimin dhe implementimin 

e politikave 

6.3. Mbajtja e dy punëtorive trajnuese për zhvillimin e një sistemi të 

qëndrueshëm të trajnimeve pa shkëputje nga puna në implementimin e KKK‐së 

6.4. Freskimi i nevojave të KSHLM‐së dhe NJTM‐së për mbështetje në fillim të 

secilit vit (2010, 2011, 2012) 

6.5. Organizimi i punëtorive trajnuese dhe mentoruese (çdo vit nga 2) bazuar 

54



Buxheti 

në nevojat e idetifikuara 

90 ditë ekspert kryesor; 120 ditë ekspert jokryesor ndërkombëtar dhe 120 ditë 

ekspert jo kryesorë vendor; 

Aktiviteti 3.7. fillimi i një ueb aqeje për trajnimin pa shkëputje nga puna nën portalin e MASHT‐it. 

Projekti i BE‐së do ta mbështesë MASHT‐in në zhvillimin e mëtejm të ueb faqës së tij për të 

kontribuar në procesin e ngritjes së vetëdijes dhe shpërndarjes së zhvillimeve kryesore rreth trajnimit 

të mësimdhënësve dhe zhvillimit të kurrikulit. Kjo punë do të lidhet me zhvillimin e ueb faqes për 

Komponentin 1 (Aktiviteti 1.5.6) dhe me zhvillimin e ueb faqes së projektit, duke përdorur ekspertizë 

afatshkurtër vendore. 



Buxheti 

7.1. Hartimi i PiD‐ve dhe caktimi i një eksperti jo kryesorë vendor për dizajnimin 

e ueb faqes (eksperti i njejt edhe për Aktivitetin 1.5.6) 

7.2. Dizajnimi i ueb faqes 

7.3. Trajnimi i stafit tëë MASHT‐it për mirëmbajtjen dhe freskimin e ueb faqes 

10 ditë EK dhe 10 ditë ekspert jo kryesor vendor 

Aktiviteti 3.8. zhvillimi dhe implementimi i një programi për ndërtimin e kapaciteteve (përfshirë 

kapacitetet institucionale, organizative dhe njerëzore) të Njësisë së MASHT‐it për Trajnimin e 

Mësimdhënësve dhe akterëve tjerë të rëndësishëm sipas nevojës. 

Aktiviteti 3.9. organizimi i punëtorive trajnuese dhe seminareve sipas nevojës së MASHT‐it për 

ndërtimin e kapaciteteve dhe nevojave të faktorëve tjerë të rëndësishëm. 

Do të zhvillohet një program trajnues bazuar në vlerësimin e nevojave dhe fushave prioritare për 

trajnime të identifikuara në konsultim me KSHLM‐në (shih Aktivitetin 3.6 më lart). Programi i 

trajnimeve do të ketë në objektivë anëtarët e KSHLM‐së, NJTM‐në e MASHT‐it, zyrtarët komunal të 

arsimit, inspektorët, drejtorët e shkollave, e kështiu me radhë. 

Projekti i BE‐së dhe KSHLM‐ja tanimë e kanë identifikuar koordinimin e shërbimeve trajnuese pa 

shkëputje nga puna në komuna në relacion me KKK‐në dhe trajnimin e drejtorëve të shkollave dhe 

stafit të DKA‐ve për mbikqyrjen e mësimit, mentorim dhe analizim të nevojave për trajnime (si pjesë 

e planit zhvillimor të shkollës) si fusha kryesore për mbështetje dhe këto gjithashtu lidhen ngusht me 

implementimin efektiv të KKK‐së, rritjen e autonomisë së shkollave dhe rëndësisë së planit zhvillimor 

të shkollës. 

Projekti do të punojë ma komunat e pa përfshira në projektin e BB‐së dhe GTZ‐së: përafërsisht 20 

komuna me përafërsisht 40 vijues potencial. 

Këto dy aktivitete gjithashtu lidhen me Aktivitetin 3.6. 

3.8. dhe 3.9. 


8.1. Hartimi i PiD‐ve dhe caktimi i ekspertëve jo kryesor ndërkombëtar dhe 

vendor për të vlerësuar nevojat trajnuese të agjencive dhe institucioneve për 

zhvillimin e mësimdhënësve dhe për të bërë rekomandime 

8.2. Zhvillimi dhe pilotimi i një programi trajnues për trajnimin e drejtorëve të 

shkollave dhe stafit të drejtorive komunale të arsimit për mbikqyrje të mësimit, 

mentorim dhe analizim të nevojave trajnuese (si pjesë e planit zhvillimor të 

shkollës); 

8.3. Implementimi i ngjarjeve trajnuese (1 punëtori çdo vit); 

8.4. Mbajtja e një punëtorie në vit për një numër të përzgjedhur të drejtorëve 

55



Buxheti 

të shkollave; 

8.4. monitorim dhe mbështetje në vend të punës për një numër të përzgjedhur 

të zyrtarëve dhe institucioneve. 

40 ditë ekspert kryesor; 40 ditë ekspert jo kryesor nderkombëtar dhe 80 ditë 

ekspert jo kryesor vendor; 

Aktiviteti 3.10. Sigurimi i mësimit të përbashkët dhe shkëmbimi i aktiviteteve me institucionet 

simotra për trajnimin e mësimdhënësve në rajon/shtete anëtare të BE‐së, siq shifet e nevojshme 

(shkëmbim i përvojave përmes vizitave studimore dhe konferencave). 

Projekti i BE‐së e kupton rëndësinë e rreshtimit të sistemit për trajnimin e mësimdhënësve me 

praktikat më të mira në shtetet anëtare të BE‐së dhe ndërkombëtare. Kjo do të thotë mbështetje 

për shkëmbime dhe vizita studimore dhe pjesëmarrje në konferenca (vendore dhe ndërkombëtare), 

lehtësim të rrjetizimeve, dhe duke përdorur kontaktet e institucioneve ekzistuese brenda sektorit, në 

koordinim me donatorë, projekte dhe ekspertë të tjerë. Projekti propozon të organizojë një ngjarje 

ndërkombëtare në fushen e zhvillimit të mësimdhënësve në Kosovë dhe një vizitë studimore në Skoci 

(shih Aktivitetin 2.7 më lartë). 

3.10. 



Buxheti 

10.1. Organizimi i një vizite studimorenë vitin 2010 (në Skoci; shih 2.7. më lartë) 

10.2. Mbështetja e pjesmarrjes së ekspertëve dhe zyrtarëve vendor në dy 

ngjarje rajonale për zhvillimin e mësimdhënësve çdo vit 

10.3. Organizimi i një ngjarje ndërkombëtare për zhvillimin e mësimdhënësve 

në Kosovë në vitin 2011 (së bashku me IDEP‐in). 

10.4. Ekipi i Projekti i BE‐së mbështetë pjesmarrjen e stafit relevant të MASHT‐it 

dhe komunave në një ngjarje Evropieane për zhvillimin e mësimdhënësve çdo 

vit për të marrë informacione për praktikat më të mira që mund të aplikohen në 

sektor 

10 ditë ekspert kryesor dhe 10 ditë ekspert jo kryesor ndërkombëtar 

Aktiviteti 3.11. Ofrimi i ekspertizës teknike për institucionet që ofrojnë shërbime trajnuese pa 

shkëputje nga puna duke përfshirë Fakultetin e Edukimit të Universitetit të Prishtinës. 

Ekziston nevoja për përmirësimin e cilësisë së mësimdhënësve, përms zhvillimit profesional pa 

shkëputje nga puna dhe atij para shërbimit dhe për ndërtimin e mëtejm të kapaciteteve dhe 

kurseve/programeve që ofrohen nga Fakulteti i Edukimit i Universitetit Të Prishtinës. Para vitit 

2002 nuk ka pasur traditë të trajnimit të specializuar të mësimdhësve në universitet. Shumica e 

fakulteteve ofrojnë shkallë tre vjeçare, që do të thot se mësimdhënësit e arsimit të mesëm të lartë 

mund të kenë munges të theksuar të njohurive lëndore, si dhe të njohurive për metodologjinë 

moderne. Ka nevojë që të bëhet më shumë punë në kuptim të integrimit të programeve të arsimit të 

mesëm të lartë dhe atij fillor, duke e baraspeshuar numrin e orëve preaktike, dhe duke ofruar kurse 

shtesë për metodat e mësimdhënjes, psikologjisë së arsimit, arsimit shmëkulturor dhe ndërkulturor, 

arsimit me nevoja të veçanta, menaxhimin e klasës etj. 


11.1 Identifikimi i ekspertëve jo kryesor ndërkombëtar dhe vendor për të 

ndihmuar Ekspertin Kryesor 2 të këshillojë institucionet e arsimit të lartë për 

arsimimin e mësimdhënësve për përmirësimin e shërbimeve të tyre trajnuese 

para shërbimit dhe atyre pa shkëputje nga puna në pajtim me kërkesat e KKKsë 

dhe procesit të Bolonjës. 

56



Buxheti 

11.2 Dizajnimi i një programi trajnues për të mbështetur institucionet për 

arsimimin e mësimdhënësve 

11.3 Implementimi i programit – shqyrtimi i programeve studimore dhe 

themelimi/përmirësimi i programeve ekzistuese pa shkëputje nga puna (dy 

punëtori me fakultete të ndryshme të UP‐së dhe UM‐së). 

11.4 Monitorimi i implementimit të programeve të përmirësuara 

11.5 ofrimi i mbështetjes për programet trajnuese pa shkëputje nga puna të 

Fakultetit të Edukimit (konsolidimi i programit) – një punëtori dhe 

konsultanci; 

20 ditë ekspert vendor; 40 ekspert jo kryesor ndërkombëtar dhe 60 ditë 

ekspert jo kryesor vendor; 

Aktiviteti 3.12. Zhvillimi i një manuali që përcakton standardet dhe procedurat për akreditimin e 

programeve dhe ofruesve të shërbimeve trajnuese pa shkëputje nga puna të gatshme për aprovim. 

(Ky aktivitet lidhet me Aktivitetet 3.2‐3.5 më lart) 

Aktiviteti 3.13. Ekzaminimi i nevojave për zhvillimin e një programi për monitorimin sistematik të 

cilësisë së trajnimit të mësimdhënësve dhe vlerësimit të përformancës së mësimdhënësve, dhe 

zhvillimi i rekomandimeve të duhura për këtë qëllim. 

Këto aktivitete deri diku janë përmbledhje e aktiviteteve të më sipërme. Nevojitet të ndërtohen 

kapacitete në fushën e vlerësimit të mësimdhënësve në nivel komunal dhe shkollor dhe duhet të jetë 

pjesë e një programi trajnues të përgjithshëm për drejtorët/grupet menaxhuese të shkollave dhe 

drejtorive. 

Projekti i BE‐së dhe KSHLM‐ja tanimë kanë identifikuar pilotimin e një sistemi për ngritjen e 

përformancës së mësimdhënësve (në bashkëpunoim me IDEP‐in e Bankës Botërore dhe GTZ‐në) si 

aktivitet kryesor që do të mbështesë monitorimin e përformancës së mësimdhënësve dhe 

implementimin efektiv të KKK‐së. 

Në bashkëpunim me MASHT‐in, KSHLM‐në dhe NJTM‐në, IDEP‐in e Bankës Botërore, GTZ‐në dhe 

faktorët e tjerë ekipi i Projektit të BE‐së do të punojë në zhvillimin e një kornize për sigurimin e 

cilësisë së trajnimeve pa shkëputje nga puna. Pjesë e kësajë pune do të jenë kriteret dhe procedurat 

e akreditimit, por gjithashtu është e rëndësishme të fuqizohen komunat dhe shkollat që të kryejn 

monutirim të vazhdueshëm të programeve pa shkëputje nga puna, duke përfshirë trajnime në bazë 

shkolle. 

Këshillëëtari ndërkombëtar i IDEP‐it për zhvillimin profesional të mësimdhënësve, gjatë fazës së 

radhës punuese në Janar 2010, do të ndihmojë KSHLM‐në të zhvillojë procedurat dhe kriteret për 

akreditimin e programeve dhe ofruesve të trajnimeve, që do të rezultojë në një Udhëzim 

Administrativ për Procedurat dhe Kriteret e Akreditimit, si dhe fazën e planifikimit dhe pilotimit të 

sistemit për vlerësimin e performancës së mësimdhënësve. Projekti i BE‐së do të bashkëpunojë me 

homologët nga IDEP‐i dhe KSHLM‐ja për zhvillimin e mëtejmë të detajeve dhe kohës së 

intervenimeve të Projektit të BE‐së. 

3.13. 


13.1 Identifikimi dhe caktimi i një eksperti jo kryesor vendor dhe një 

nderkombëtar për ta ndihmuar MASHT‐in dhe IDEP‐in për një manual për 

standardet dhe procedurat e trajnimeve pa shkëputje nga puna dhe për të 

zhvilluar dhe implementuar një program trajnues ToT për shkollat dhe komunat 

për vlerësimin dhe monitorimin e mësimdhënësve; 

13.2. Zhvillimi i materialeve trajnuese 

57


Buimet 

njerëzore 

Buxheti 

13.3. Implementimi i programit trajnues: dy punëtori me detyra mes tyre 

13.4. Certifikimi i 20 trajnerëve 

13.5. Organizimi i aktiviteteve trajnuese në 7 regjione – në secilin regjion (në 

qendrat didaktike) çdo vitin 

13.6. Pilotimi i sistemit për vlerësimin e performancës nga zyrtarët e trajnuar 

13.7. Organizimi i monitorimit të jashtëm dhe vlerësimi i programit pilotues 

30 ditë të ekspertit kryesor 2; 33 ditë ekspert jo kryesorë ndërkombëtar dhe 50 

ditë ekspert jo kryesorë vendor 

4.2 Plani i veprimeve për tre muajt e parë 

Pasiqë PiD shprehin se raporti i parë i përkohshëm i progresit pritet tre muaj pas fazes fillestare, 

‘periudha e radhes’ e aktiviteteve supozohet të jetë Janar‐Mars 2010. Një masë e konsiderueshme e 

punës është bërë gjatë fazës fillestare, siç është përshkruar në Seksionin 4.1 më lartë. Në vazhdim 

është një përmbledhje e aktiviteteve kryesore që priten prej secilit komponent në periudhen e 

radhës të projektit. Kjo mbështetet nga Plani i Operimeve në Shtojcën 3. 

Komponenti 1 

Aktivitetet kryesore që priten nga Komponenti 1 janë si vijon dhe do të zhvillohen në bashkëpunim 

me MASHT‐in, CBERP‐në, Sida‐n si pikë referuese e donatorëve, Banken Botërore dhe GTZ‐në: 

• Themelimi i Grupit Punues të SWAp‐it 

• Themelimi i Sekretariatit të SWAp‐it 

• Mbështetja e përgatitjes, organizimit dhe mbajtjes së Punëtorisë së parë Vjetore për 

Planifikimin e Buxhetit 

• Përzgjedhja, sigurimi i aprovimi dhe mobilizimi i ekspertëve vendor dhe nderkombëtar për 

aktivitetet relevante 

• Fillimi i dizajnimit të instrumentit për planifikim financiar me përfshirjen e dy anëtarëve të 

përshtatshëm të stafit të MASHT‐it 

• Fillimi i analizimit të nevojave të komunave për ndërtim të kapaciteteve, duke i përfshirë por 

jo duke u kufizuar në DKA‐të 

• Hulumtimi i aranzhimeve të reja të Gateway për koordinimin e donatorëve dhe kërkimi i 

përfshirjes së MASHT‐it në fazen e pilotimit 

• Themelimi dhe inagurimi i Grupit për Koordinimin Teknik të Projekteve të mbështetura nga 

Donatorët 

• Ofrimi i mbështetjes për piken referuese të donatorëve të sektorit të arsimit 

• Fillimi i rishikimit të nevojave për zhvillimin e instrumenteve për monitorim dhe vlerësim 

• Rrjetëzimi me ministritë relevante dhe agjencitë tjera, përfshirë MEF‐në, MAPLN‐në, 

Asociacionin e Komunave, Sindikaten e Mësimdhënësve 

• Përgatitja për viziten studimore nderkombëtare. 

Komponenti 2 

Aktivitetet kryesore që priten nga Komponenti 2 janë si vijon dhe do të kryhen në bashkëpunim me 

MASHT‐in dhe UNICEF‐in në veçanti: 

58


• Fillimi i procesit për zhvillimin e programit pët ndërtimin e kapaciteteve me NJZHK‐në e 

MASHT‐it dhe KSHKTV‐në 

• Mbështetja e procesit të konsultimit dhe shpërndarjes së KKK‐së 

• Shqyrtimi i shabllonit për zhvillimin e silabuseve për implementimin e KKK‐së 

• Themelimi i grupeve drejtuese dhe lëndore të KKK‐së me MASHT0in dhe KSHKTV‐në 

• Organizimi dhe shpërndarja e trajnimeve për për grupet drejtuese dhe lëndore 

• Fillimi i procesit të zhvillimit të një sistemi për sigurimin e cilësisë dhe identifikimin e 

nevojave relevante trajnuese dhe njerëzore 

• Hartimi i një plani veprues për Gjini dhe Minoritete Etnike 

• Analizimi i ueb faqes së MASHT‐it dhe hartimi i propozimeve për përmirësim (në lidhje me 

planin për zhvillimin e ueb faqes së projektit) 

• Përzgjedhja dhe marrja e miratimit për ekspertët ndërkombëtar dhe vendor për zhvillimin e 

kurrikulit, zhvillimin e materialeve mësimore, vlerësim, barazi gjinore dhe të minoriteteve 

etnike, zhvillues të ueb faqeve (vetëm vendor); për ueb faqen e projektit dhe publikimin e 

materialeve. 

Komponenti 3 

Aktivitetet kryesore që priten nga Komponenti 3 janë si vijon dhe do të kryhen në bashkëpunim me 

MASHT‐in, Bankën Botërore dhe GTZ‐në në veçanti: 

• Fillimi i procesit për zhvillimin e një programi për ndërtimin e kapaciteteve me MASHT‐in dhe 

KSHLM‐në 

• Freskimi i sistemit të licencimit të mësimdhënësve duke përfshirë Profilin e Kompetencave të 

Mësimdhënësve dhe aranzhimet për transferin e kredive (me Bankën Botërore) 

• Hartimi i një plani për zhvillimin, prodhimin dhe shpërndarjen e Katalogut të Trajnimit të 

Mësimdhënësve, i cili reflekton Profilin dhe sistemin e transferit të kredive 

• Hartimi i një manuali për akreditimin e kurseve dhe ofruesve të shërbimeve trajnuese pa 

shkëputje nga puna (me Bankën Botërore) 

• Fillimi i vlerësimit të nevojave për ndertimin e kapaciteteve të institucioneve që ofrojnë 

shërbime trajnuese pa shkëputje nga puna, përfshirë Fakultetin e Edukimit 

• Fillon rrjetëzimin, shkëmbimet dhe, sipas mundësive, viizita studimore, përfshirë edhe 

pjesëmarrjen në konferenca për institutionet e përfshira në aftësimin e mësimdhënësve 

• Përzgjedhja dhe marrja e miratimit për ekspertët ndërkombëtar dhe vendor për 

zhvillimin/performimin e mësimdhënësve. 

59


5. ARANZHIMET IMPLEMENTUESE 

Projekti i BE‐së do të ketë një numër forumesh the grupesh punuese që do të ndihmojnë në 

planifikimin strategjik dhe implementimin e monitorimin e aktiviteteve të komponentit (gjithashtu 

shih Seksionin 4 më lartë ku aktivitetet e veçanta të komponentit janë lidhur me këto organe). 

Komiteti Drejtues i Projektit 

Komiteti Drejtues i Projektit (KDP) do të ofrojë këshilla strategjike në takimet e tij çdo tre muaj dhe 

do të jetë përgjigjës për koordinimin e përgjithshëm, drejtimin dhe mbikëqyrjen e projektit në pajtim 

me PiD‐të. Ekipi i Projektit propozon që Komiteti Drejtues të udhëhiqet nga Sekretari i Përhershëm i 

MASHT‐it (i cili ka pranuar në parim, tani është çështje për aprovim nga Ministri) dhe duhet të 

përfshijë anëtarët si vijon: Drejtorin e MASHT‐it për Arsim Parauniversitar; Drejtorin e MASHT‐it për 

Administratë; përfaqësues nga Ministria e Ekonomisë dhe Financave; Ministria e Punës; Asociacioni i 

Komunave; Universiteti i Prishtinës; AKZHIE; ETF; Menagjeri i Projektit i ECLO‐së; Pika Referuese e 

Donatorëve të Arsimit (për momentin Sida). 

Funksioni i Komitetit do të jetë të rishikojë progresin e arritur nga ekipi çdo tre muaj siç është 

evidentuar në Raportin Tremujorësh dhe të japë këshilla për ndonjë çështje të rëndësishme ose për 

ndonjë rrezik. Komiteti Drejtues gjithashtu mund të ofrojë direktiva të përgjithshme ose të kërkojë 

vëmendje më të madhe në ndonjë fushë të veçantë për tremujorshin e ardhshëm. Siç është 

përcaktuar në PiD, të gjitha vendimet e Komitetit Drejtues duhet të aprovohen nga ECLO. 

Grupet punuese dhe taskforcat e Komponentit 1 dhe tërë projektit të BE‐së 

CBERP ka ndihmuar Ministrinë në themelimin e një grupi punues ndërdepartamental për përgatitjen 

e strategjive dhe planeve sektoriale. Projekti i BE‐së nuk do t’i dyfishojë këto aktivitete; por në vend 

të sajë projekti do të punojë me MASHT‐in, dhe ministritë tjera të përshtatshme, agjencitë, 

donatorët dhe faktorët tjerë relevant në zhvillimin e qasjës tërë sektoriale në arsim. 

PiD të Projektit të BE‐së kërkon themelimin e një grupi punues ndërdepartamental. Projekti 

propozon që ai të quhet SWAp Task Force (Grupi Punues SWAp‐it), që do të ketë rolin e bordit 

udhëheqës, në mbikëqyrjen dhe drejtimin e e zhvillimit dhe implementimit të SWAp‐it. Anëtarësia e 

tij duhet të përfshijë udhëheqësit e departamenteve kryesore të MASHT‐it, përfshirë, për shembull, 

zyrtarët që udhëheqin departamentet e ndërlidhura dhe të pafavorizuara, veçanërisht ato që kanë të 

bëjnë me planifikimin strategjik, menaxhimin financiar, burimet njerëzore dhe menaxhimin e 

mësimdhënësve, trajnimin e mësimdhënësve dhe zhvillimin e kurrikulit. Gjithashtu duhet të ketë 

përfaqësim edhe të nënsektoreve kryesore, sikurse arsimi fillorë dhe i mesëm, terciar, teknik e 

profesional dhe arsimi i lartë si dhe përfaqësim të komuniteteve jo shumicë në mënyrë që të ketë një 

qasje plotësisht gjithëpërfshirëse të SWAp‐it. Gjithashtu do të jetë esenciale të sigurohet përfshirja e 

Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave, në mënyrë që t’i kuptojë plotësisht implikimet financiare të 

SWAp‐it dhe gjithashtu ta informojë Grupin Punues për të gjitha dimensionet e nevojshme financiare 

që duhet të miren parasysh, dhe të marrë pjesë dukshëm në vendimet e marra nga Grupi Punues. 

CBERP gjithashtu do ta ndihmojë MASHT‐in në themelimin e Rishikimit të Përbashkët Vjetor (RPV) 

nga Ministria, donatorët dhe OJQ‐të relevante, bazuar në Planin Zhvillimor të Ministrisë. Udhëheqësi 

i Ekipit të Projektit të BE‐së, i ndihmuar nga ekspertët vendor dhe nderkombëtar, gjithashtu do të 

60


mbështesë prezantimin, përgatitjen dhe mbajtjen e kësaj RPV‐je dhe do të vazhdoj ta mbështes atë 

pasi CBERP‐ja të ketë përfunduar, gjatë tërë kohës së këtij projekti. 

Projekti i BE‐së propozon të themeloj një Grup për Koordinimin Teknik të Projekteve të 

mbështetura nga Donatorët, i cili do të udhëhiqet nga Drejtori i MASHT‐it për Koordinimin e 

Donatorëve. Përveç Drejtorit për Koordinim të Donatorëve, Udhëheqësit të Sekretariatit të SWAp‐it 

në MASHT dhe një përfaqësuesi nga pika referuese e donatorëve (aktualisht Sida) anëtarësia e tij do 

të përbëhet edhe nga Menagjeri i Pojektit dhe udhëheqësit e ekipwvw të projekteve kryesore të 

mbështetura nga donatorët në fushen e arsimit. Qëllimi kryesor i këtij grupi do të jetë sigurimi i 

nivelit më të lartë të mundshëm të sunergjive, koordinimit dhe punës plotësuese, dhe të shmangë 

duplikimet e mundshme nga projektet relevante. Takimet fillimisht do të mbahen çdo muaj që të 

mund të sigurohet se planifikimi për punë të përbashkët dhe aranzhimet praktike për punëtori etj 

menaxhohen lehtësisht. Udhëheqësi i Projektit EU Education SWAp do t’i ofrojë asistencë teknike 

dhe logjistike këtij grupi. 

Grupet punuese dhe Task Forcat e Komponenteve 2 dhe 3 

Në pajtim me PiD‐të Projekti i BE‐së do të mbështesë punën e dy Këshillave Shtetëror atij për 

Zhvillimin e Kurrikulit dhe atij për Zhvillimin e Mësimdhënësve dhe ndonjë organi tjetër pasues që 

mundë të përcaktohet nga MASHT‐i. Ekipi i Projektit nuk propozon që të formohet ndonjë organ 

shtesë që do të dyfishonte punën e këtyre Këshillave. Sa i përket zhvillimit të kurrikulit ekipi i 

Projektit të BE‐së tanimë ka marrë pjesë në punën e Ekipit Teknik/Task Forcës së MASHT‐it për KKKnë 

dje në punën e TASK Forcës së donatorëve në aspekt të konsultimit dhe shpërndarjes së KKK‐së. 

Projekti i BE‐së do të rekomandojë që Task forca të vazhdojë në një masë të caktuar monitorimin e të 

gjitha aspekteve të implementimit efektiv të KKK‐së sipas fazave të sajë dhe të menaxhojë imputet e 

donatorëve relevant (në bashkëpunim me Grupin për Koordinim Teknik‐ Task Forca do të punojë në 

një nivel më të detajuar). 

Forumi për qasje në arsim 

Projekti i BE‐së gjithashtu propozon të rithemelojë një forum për cilësi në arsim dhe çështjet e 

integrimit (çështjet që kanë të bëjnë me komunitetet jo shumicë, barazinë gjinore dhe sociale, të 

drejtat e fëmijëve, arsimin në gjuhën amtare e kështu me radhë) me donatorët/projektet/agjencitë 

tjera aktive në sektor, për shembull KiE, ZCN, OSCE, ECMI, UNDP, UNICEF, FSC, OJQ‐të, plus njësitë 

relevante teknike të MASHT‐it. 

Takimet dhe regjistrimet e takimeve 

Në një nivel formal, ekipi i Projektit të BE‐së do të vazhdoj të takohet rregullisht me donatorët dhe 

agjencitë tjera aktive në sektor (duke përfshirë imputet e ardhëshme) dhe veçanërisht me stafin e 

njesive teknike të MASHT‐it. 

Do të mbahen shënime për takimet e mbajtura dhe do të identifikohen aktivitetet pasuese. 

Aranzhimet praktike 

Projekti zyrtarisht ka filluar me 20 Tetor 2009 me një takim mes Udhëheqësit të Ekipit dhe 

partnerëve implementues që është mbajtur në lokalet e KEC‐it, i ndjekur nga një takim tjetër të 

nesërmen me zyrtarët e ECLO‐së, në të cilin u arrit një pajtueshmëri fillestare dhe një kuptueshmëri e 

përbashkët për zhvillimet dhe mardhënjet e përgjithshme gjatë implementimit të projektit. Mes 20 

Tetorit dhe fillimit të Dhjetorit 2009, u zhvilluan aktivitetet si vijon për të krijuar kushte efektive të 

punës për ekipin e projektit: 

• Është marrë me qira lokali është ngjyrosur dhe janë blerë e shpërndarë pajisjet e nevojshme 

61


• Janë blerë dhe instaluar pajisje të mjaftueshme për tetë përsona 

• Është punësuar stafi i zyrës dhe janë nënshkruar kontratat 

• Është kryer trajnimi i nevojashëm me stafin e zyrës për administrim dhe financa 

• Është instaluar interneti, serveri, linjat telefonike, ngrohja, etj. Për përmbushjen e nevojave 

të projektit. 

Projekti do të organizojë mbështetje për komunat në 5‐6 grupe, kryesisht bazuar në Qendrat 

Didaktike ekzistuese dhe në lokacione tjera të përshtatshme sikurse KEC‐i. 

Do të ketë qasje fleksibile për dizajnimin e projektit për të marrë parasysh ndryshimet në aktivitetet 

e mbështetura nga donatorët tjer në arsim dhe më gjerë. Nëse është e nevojshme burimet e 

mbledhura në tri komponentet do të rishikohen, ndryshohen dhe transferohen nga njëri komponent 

në tjetrin me aprovimin e ECLO. 

Koordinimi dhe partneriteti 

Me 29 Tetor 2009, Udhëheqësi i Ekipit të Projektit dhe Znj. Sophie Beaumont (ECLO) u takuan me 

Ministrin e Arsimit, Dr. Enver Hoxhaj. Përveç shkëmbimit të pikëpamjeve për qëllimet dhe aktivitetet 

e projektit krahasuar me nevojat në sektor, në këtë takim gjithashtu u arrit pajtimi që Z. Blerim Saqipi 

(Aftësimi i Mësimdhënësve) dhe Z. Armend Tahirsylaj (Zhvillimi i Kurrikulit) të jenë pika kontaktuese 

me MASHT‐in për komponentet përkatëse. Në një takim tjetër në MASHT u arrit pajtueshmëria që Z. 

Skender Xhakalia, Drejtor i Departamentit të Administratës, do të veprojë si pikë kontaktuese për 

komponentin që ka të bëjë me ndërtimin e kapaciteteve. 

Me 2 Dhjetor 2009 është mbajtur një takim me Sekretaribn Permanent të MASHT‐it, Z. Adem 

Sallauka, me qëllim të prezantimit të projektit dhe për ti finalizuar përgatitjet pët komitetin drejtues 

të projektit (KDP). 

Gjatë fazës fillestare të projektit jan mbajtur mbi 40 takime me autoritetet qendrore dhe lokale të 

arsimit, partnerët zhvillimor, OJQ‐të, ekspertët dhe edukatorët në qytete të ndryshme të Kosovës. 

Këto takime janë përdorur për ta krijuar një pamje më të pastër të nevojave në tri fushat, për të 

identifikuar ndryshimet që kanë ndodhur gjat një viti e gjysmë, dhe për të kuptuar se çfar janë duke 

bërë donatorët tjerë me qëllim të sigurimit të sinergjisë së aktiviteteve e jo dyfishimin e tyre. Shih 

Shtojca B7. 

Një nga ngjarjet kryesore në këtë aspekt ishte punëtoria për koordinimin e donatorëve e mbajtur në 

lokalet e Sides Suedeze me 24 Nëntor 2009, në të cilën morën pjesë MASHT‐i dhe të gjithë donatorët 

relevant. Kjo tanimë është përshkruar në Seksionin 4.1. Ky ushtrim ka ndihmuar në qartësimin e 

peizazhit të intervenimeve, hapësirave në kapacitetet institucionale dhe të burimeve njerëzore në 

sektor, dhe ndryshimeve që kanë ndodhur në dy vitet e fundit. Imputet nga kjo punëtori kan 

ndihmuar shumë në zhvillimin e raportit fillestar dhe planit operacional të projektit, por kjo punëtori 

gjithashtu ka shërbyer për të theksuar rëndësinë e rolit koordinues të projektit EU Education SWAp 

në përpjekjet tërë sektoriale në arsim. 

62


6 MONITORIMI DHE VLERËSIMI 

6.1 PËRCAKTIMI I TREGUESVE 

Treguesit e çështjeve të ndërlidhura 

“Udhërrëfyesi” i hartuar nga Sida (Shtojca IV: ‘Peisazhi arsimor’) thekson se arsyeja pse çështjet 

gjinore, të drejtat e njeriut dhe ato të lidhura me raportet etnike, nuk janë përfshirë në mënyrë 

eksplicite në strategjitë arsimore mund të jetë pjesërisht për arsye të shfrytëzimit joefikas të SMIA‐s 

dhe, rrjedhimisht, për shkak të mungesës së të dhënave të hollësishme në nivel shkolle, komune dhe 

vendi. Roli i SMIA‐s dhe i mbledhjes së të dhënave është trajtuar në njësinë për Komponentën 1 më 

lartë. 

Treguesit gjuhësor 

• Të gjitha materialet trajnuese dhe udhëzuese të hartuara nga projekti do të jenë në gjuhët 

zyrtare të Kosovës dhe në gjuhën angleze. 

Treguesit e inkluzionit 

• Projekti do t’i marrë para sysh versionin punues të rekomandimeve të Grupit Punues të 

Këshillit Konsultativ për Komunitete të gushtit 2009, çështje e diskutuar edhe në Udhërrëfyes 

(Shtojca IV). 

• Projekti do të bashkëpunojë me UNICEF‐in e me MASHT‐in për të siguruar që, brenda 

mundësive, mësimdhënësit, ofruesit e programeve për aftësimin e mësimdhënësve, 

prindërit, autoritetet vendore dhe punëdhënësit nga të gjitha grupet minoritare, si dhe nga 

grupet që përfaqësojnë fëmijët dhe nxënësit me nevoja të veçanta (fëmijët dhe nxënësit me 

paaftësi) të jenë të përfshirë në zhvillimin dhe në procesin e konsultimeve për Kornizën 

Kurrikulare të Kosovës, si dhe në aktivitetet e lidhura me zhvillimin e mësimdhënësve. Siç 

theksohet edhe në Udhërrëfyes, përfshirja e fëmijëve me nevoja të veçanta është “e mbuluar 

mirë“ por çalon pjesëmarrja e grupeve të rrezikuara. 

• Zhvillimi i kapaciteteve dhe implementimi i aktiviteteve do të përfshijë përfaqësues të 

grupeve të tjera të interesit, në veçanti të atyre nga grupet e rrezikuara, nga komunitetet 

minoritetet (përfshirë romët, ashkalitë dhe egjiptasit) dhe fëmijët/personat me paaftësi. 

• Organet kryesore vendimmarrëse të themeluar nga Projekti i BE‐së do të përfshijnë 

përfaqësues të minoriteteve etnike dhe përfaqësuesit nga organizata që merren me nevojat 

e veçanta arsimore dhe me paaftësitë. 

• Çfarëdo materialesh të mësimdhënies e të nxënies, të hartuara me përkrahjen e projektit të 

BE‐së do të jenë të liruar nga paragjykime qoftë në tekst apo në ilustrime. 

• Të dhënat e prodhuara nga projekti do të jenë të specifikuara sipas minoriteteve (përfshirë 

edhe pjesëmarrësit në punëtori të ndryshme). 

• Aftësimi i drejtorëve të shkollave dhe i atyre komunalë duhet të përfshijë edhe trajnimin në 

mbledhjen e analizën e të dhënave të specifikuara në mënyra të ndryshme. 

Treguesit e barazisë gjinore 

• Udhërrëfyesi i hartuar nga Sida përmban një listë kontrolluese shumë të dobishme për 

“planifikimin arsimor në shkallë kombëtare” në Shtojcën VI dhe Projekti do ta marrë këtë 

para sysh në aktivitetet e veta. 

63


• Projekti propozon të hartohet një hartë me të dhëna të konsoliduara të Planit të Veprimit për 

gjini dhe minoritete etnike (GMAP) për sektorin e arsimit gjatë fazës së parë të projektit, 

duke u bazuar në të dhënat në dispozicion dhe në studimet e kryera nga donatorë dhe 

projekte të tjera. 

• Grupet punuese të themeluara nga Projekti ose me përkrahje të Projektit duhet të kenë 

përfaqësim të barabartë të femrave e të meshkujve. 

• Çfarëdo materialesh për mësimdhënie e nxënie, përfshirë edhe materialet trajnuese, të 

zhvilluara me përkrahje të Projektit do të jenë të liruara nga çfarëdo paragjykimi në tekst apo 

në ilustrime. 

• Të dhënat e gjeneruara nga Projekti do të jenë të specifikuara sipas gjinisë (përfshirë 

pjesëmarrësit në punëtori, etj 

Në vijim jepen treguesit specifikë për të tri komponentet e Projektit, së bashku me rezultatet e tyre. 

Komponenta 1: treguesit e përgjithshëm të matjes 

Treguesit e përgjithshëm të matjes në Përshkrimin e Detyrave për këtë komponentë janë si në vijim: 

• Plani i detajuar i implementimit për strategjitë arsimore i hartuar dhe i mbështetur nga 

MASHT‐i dhe palët vendore të interesit. 

• Sistemet e zhvilluara të komunikimit përdoren në mënyrë sistematike nga Njësia e MASHT‐it 

për Koordinimin e Donatorëve duke punuar drejtëpërsëdrejti dhe në koordinim me Agjencinë 

për Zhvillim të Koordinuar dhe Integrim Evropian (AKZHEI) dhe me të gjithë partnerët 

zhvillimorë në fushën e arsimit. 

Rezultatet specifike të projektit janë: 

• Themelohet grupi punues ndërsektorial 

• Strategjitë arsimore të shprehura në veprime të definuara në kohë, në pika referimi, dhe me 

mekanizmin monitories, përfshirë edhe raportimin e rregullt dhe sistematik për përparimin e 

implementimit; 

• Është zhvilluar dhe mirëmbahet struktura e përgjithshme për SWAp (QTS), e cila përfshinë edhe 

Grupin Punues të SWAp‐it, Sekretariatin, e të tjera 

• Përgatiten, përkrahen dhe zbatohen Rishikimet e Përbashkëta Vjetore 

• Rishikohet kërkesa për programin (instrumentin) softverik për planifikim financiar dhe disenjohet 

softveri 

• Përkrahet organizimi dhe implementimi i Punëtorive Vjetore për Planifikimin e Buxhetit 

• Instrumentet e planifikimit disenjohen për përdorim në nivel qendror dhe komunal 

• Zbatohet trajnimi për përdorimin e instrumentit të planifikimit 

• Shqyrtohen kërkesat për ndërtim të kapaciteteve të personelit të MASHT‐it dhe të Drejtorive 

Komunale të Arsimit (DKA) 

• Përpunohen dhe propozohen instrumente për koordinim të donatorëve 

• Themelohet dhe përkrahet puna e grupit për Koordinim Teknik të Projekteve të Përkrahura nga 

Donatorët 

• Përkrahet puna e pikës fokale të donatorëve 

• Arrihet mirëkuptim me nivelin qendror dhe komunal të autoriteteve arsimore për ndërtimin e 

QTS‐së dhe për hapat e nevojshme për realizimin e tij. 

• Shqyrtohet nevoja për zhvillimin e instrumenteve të monitorimit e të vlerësimit për të avansuar 

SMIA‐n 

• Zhvillohen instrumentet për monitorim dhe vlerësim 

• Zhvillohen kapacietetet e njësive të caktuara të autoriteteve arsimore në nivel qendror dhe 

vendor në bazë të nevojave të konstatuara; 

64


• Disenjohet the publikohet web faqja e QTS‐së 

• Sigurohet nxënie përmes shkëmbimit të aktiviteteve me institucione simotra në rajon dhe në 

vendet e BE‐së. 

Komponenta 2: treguesit e përgjithshëm për matje 

Treguesit e përgjithshëm për matje në Përshkrimin e Detyrave për këtë componentë janë si në vijim: 

• Është ndërmarrë një proces i gjerë i konsultimeve për Kornizën Kombëtare të Kurrikulave në 

nivel vendor në të gjitha komunat anembanë dhe informata konkrete kthyese (me shkrim dhe 

me gojë) për versionin punues të KKK‐së janë pranuar nga përfaqësuesit vendorë dhe komunalë; 

• Përfaqësuesit e minoriteteve etnike, përfaqësuesit e organizatave që merren me çështje të 

arsimit për nevoja speciale dhe me persona me paaftësi, përfshihen së bashku me ekspertët 

arsimorë dhe me palët kryesore të interesuara në organet kryesore vendimmarrëse të Projektit; 

• Së paku 10 sesione trajnuese në zhvillimin e kurrikulave janë ndërmarrë në përputhje me nevojat 

e grupeve për zhvillimin e kurrikulave. 

Rezultatet specifike të Projektit janë si në vijim: 

• UNICEF‐i e dorëzon në MASHT KKK‐në e rishikuar 

• Kryeht procesi publik i konsultimeve 

• Grupet drejtuese dhe ato lëndore janë caktuar dhe aftësuar 

• Hartohen udhëzimet për zhvillimet e silabuseve dhe të kurrikulave lëndore (sipas nevojës) 

• Zhvillohen udhëzimet për sigurimin e cilësisë, për procesin e implementimit dhe për grupet punuese; 

• Implementimi gradual në faza fillon në disa shkolla “udhëheqëse” 

• Vendoset sistemi i monitorimit dhe i vlerësimit dhe pranohen informatat kthyese lidhru me fazat e 

implementimit 

• Arrihet marrëveshja për përkrahjen e Njësisë për Koordinimin e Donatorëve dhe për Këshillin Shtetëror 

për Kurrikula, Tekste dhe Vlerësim, dhe hartohet e implementohet programi për ndpërtimin e 

kapaciteteve. 

Komponenta 3: treguesit e përgjithshëm të matjes 

Treguesit e përgjithshëm të matjes për këtë komponentë janë si në vijim: 

• Miratohet Katalogu për Aftësimin e Mësimdhënësve dhe përdoret nga MASHT‐i, ndërsa 

shumica e shkollave në Kosovë janë të informuara për katalogun e rip ër aftësimin e 

mësimdhënësve dhe e përdorin në mënyrë active për përzgjedhjen e programeve për 

aftësimin e mësimdhënësve. 

• Programet e aftësimit të mësimdhënësve pa shkëputje nga puna zbatohen në mënyrë 

sistematike në përpuhtje me kornizat dhe sistemet e zhvilluara (korniza kombëtare për 

aftësimin e mësimdhënësve dhe korniza e re për licencimin e mësimdhënësve dhe sistemi i 

kreditave, e cila i njeh zhvillimin profesional të mësimdhënësve, si dhe standardet e 

procedurat e zhvilluara për akreditimin e mësimdhënësve. 

65


Rezultatet specifike të Projektit për këtë komponentë janë si në vijim: 

• Profili i kompetencave për mësimdhënës dakordohet me të gjithë palët e inetersuara 

• Sistemi i kreditave për mësimdhënës miratohet nga MASHT 

• Katalogu për aftësimin e mësimdhënësve është gati për shtypje dhe shpërndarje 

• Vendosen lidhje në mes të institucioneve dhe ofruesve të shërbimeve për aftësim të 

mësimdhënësve 

• Doracaku i standardeve dhe i procedurave për programet dhe ofruesit e programeve 

trajnuese është gati për miratim 

• Është krijuar sistemi i koordinuar për shërbimet për aftësimin e mësimdhënësve dhe për 

monitorimin e performanceës (korniza kombëtare për aftësaimin e mësimdhënësve) 

• Arrihet marrëveshja de implementohet programi për përkrahje dhe për ndërtim të 

kapaciteteve për sektorin e MASHT për Aftësimin e Mësimdhënësve dhe për KSHLM. 

6.2 MENAXHIMI I PROJEKTIT 

Pjesëmarrësit aktiv në menaxhimin e projektit do të jenë Sophie Beaumont, Program Menaxher nga 

ZNKE, përfituesi (MASHT), Drejtori i Projektit nga ana e kontraktuesit, Cambridge Education, Dr 

Felicity Binns dhe Udhëheqësi i ekipit, Z. Eric Woods. Pritet që Menaxheri nga ZNKE do të mbikëqyrë 

performanceën e përgjithshme të projektit dhe të sigurojë që projekti po ecën në drejtim të 

rezultateteve të pritura. 

Komiteti Drejtues i Projektit (KDP) do të takohet së paku çdo tre muaj dhe do të jetë përgjegjës për 

koordinimin e gjithëmbarshëm, drejtimin dhe mbikëqyrjen e projektit në përputhje me PeD. Ekipi i 

projektit propozon që Komiteti Drejtues të kryesohet nga Sekretari i Përhershëm (i cili ështrë pajtuar 

në parim, varësisht nga miratimi i ministrit) dhe përfshinë këta anëtarë: Drejtorin e MASHT për arsim 

parauniversitar; Drejtorin e MASHT për Administratë; përfaqësuesit nga MEF, MPMS, Associacioni i 

Komunave, Universiteti i Prishtinës, Agjencioni për Koordinim të Zhvillimit dhe Integrim Evropian 

(AKZHIE), ETF, Menaxheri nga ZNKE, dhe Pika referuese e donatorëve (SIDA). 

Komiteti do të ketë për detyrë të rishikojë progresin e bërë nga ekipi çdo tre muaj dhe të këshillojë 

lidhur me çfarëdo çështje dhe rrezik të paparaparë. Komiteti Drejtues do të jap edhe orientim të 

përgjithshëm të punës dhe mund të kërkojë vëmendje më të madhe t’i kushtohet ndonjë teme në 

tremujorin pauses. Siç tyhuhet në PeD, të gjitah vendimet e Këmitetit Drejtues duhet të miratohen 

edhe nga ZNKE‐ja. 

Menaxhimi ditor i projektit do të jetë detyrë e udhëheqësit të ekipit. Nëse lejojnë mundësitë, do të 

mbahen takime të rregullta javore për të shqyrtuar progresin, trajtuar çështje që ndikojnë në 

mirëvajtjen e projektit dhe për të diskutuar planifikimin e ardhshëm. 

6.3 REKRUTIMI I KONSULENTËVE AFATSHKURT DHE AFATGJATË 

Ekipi i projektit parasheh propozimin dhe rekrutimin e ekspertëve jo‐kryesor në këto fusha (disa prej 

të cilave mund të kombinohen): 

• Menaxhimi Publik Financiar, menaxhimi i financave dhe planifikimi financiar 

• Planifikimi strategjik 

• Zhvillimi dhe mirëmbajtja e kurrikulit 

• Zhvillimi dhe akreditimi i mësimdhënësve 

• Trajnimi i menaxhimit të shkollës dhe planifikimi zhvillimor 

• Vlerësimi në bazë shkolle 

66


• Zhvillimi dhe vlerësimi i Materialeve Mësimore 

• Trajnimi për ndërtimin e kapaciteteve në planifikimin e arsimit dhe implementimin e 

kurrikulit (për MASHT‐in dhe Drejtoritë Komunale të Arsimit, OJQ‐të) 

• Arsimimi i komuniteteve jo shumicë (përfshirë arsimimin në gjuhen amtare) 

• Barazia gjinore dhe sociale (duke përfshirë grumbullimin dhe analizimin e të dhënave në 

mënyrë të specifikuar sipas gjinive) 

• Arsimimi i njerëzve me nevoja të veçanta arsimore (përfshirë fëmijët e talentuar). 

Rekrutimi dhe mobilizimi i ekspertëve të duhur jo kryesor do të jetë prioritet për ekipin menaxhues 

të projektit që do të pason miratimin e Raportit Fillestar. Procesi për rekrutimin e ekspertëve jo 

kryesorë do të jetë transparent dhi i bazuar në kriteret e caktuara më parë si vijon: 

• kualifikimi 

• shkathtësitë gjuhësore 

• vitet e përvojës 

• njohuritë teknike relevante 

• shkathtësitë komunikuese. 

Propozimi Teknik i Projektit përfshin një grup të ekspertëve të përshtatshëm jo kryesor, mirëpo 

procesi i rekrutimit do të zgjerohet për të përfshirë edhe ekspertë të tjerë nga rrjeti dhe baza e të 

dhënave të konzorciumit. Të gjitha CV‐të për ekspertët jo‐kryesorë, së bashku me arsyetimin dhe 

PeD të punën e tyre, do të dorëzohen në ZNKE për miratim para fillimit të misionit. Nga MASHT 

kërkohet që po ashtu të nënshkruajë të gjitha Kërkesat Administrative, dhe për këtë arsye duhet të 

informohet rregullisht për planet për sjelljen e ekspertëve jokryesorë. 

Metodologjia e propozuar e rekrutimit të ekspertëve përfshinë kët apesë hapa themelorë: 

a) Nevoja e specifikuar për ekspertë identifikohet në bazë të profileve nga PiD dhe në konsultim me 

ZNKE dhe MASHT‐in; 

b) Përgatiten PiD për secilën positë. Ky dokument përshkruan rolet dhe përgjegjësitë e ekspertit 

dhe kualifikimet e tij/saj, si dhe përvojat e kërkuara të përgjithshme dhe specifike (kriteret); 

c) Bëhet kontrollimi i parë i kualifikimeve të ekspertëve bazuar në kriteret e përcaktuara në këtë 

fazë sipas nevojës mund të përdoren shpalljet në gazeta dhe instrumente të rekrutimit përmes 

internetit); 

d) Identifikohen kandidatët dhe vlerësohet përshtatshmëria e secilës CV. Këta pastaj ose refuzohen 

ose shtohen në listën e ngushtë të kandidatëve; 

e) Nëse një kandidat ka një CV të përshtatshme por nuk është i njohur perspnalisht për 

konzorciumin, do të kontrollohen referencat dhe do të mbahet së paku një intervistë me telefon; 

f) Do të hartohet lista e ngushtë e kandidatëve; 

g) Gjatë këtij procesi, ZNKE vazhdimisht informohet për të gjitha veprimet dhe progresin e 

procedurës; 

h) Eksperti i përzgjedhur do t’i propozohet ZNKE‐së; 

i) Pas miratimit, eksperti nënshkruan kontratën, informohet për projektin dhe fillon implementimi i 

PiD‐it. 

Ky system do të vendoset menjëherë pas pranimit të miratimit të raportit fillestar, këshut që projekti 

të mund të identifikojë kandidatë të kualifikim të mirë dhe cilësorë, sa herë që kërkohen. 

67


6.4 Raportimi 

Pos kërkesave për raportim të paraqitura në PiD (Pjesa 7), në ZNKE do të dorëzohen edhe informata 

mujore, duke filluar nga fund ii janarit 2010, duke u bazuar në formatin e dorëszuar për raportim. 

Pas raportit fillestar, do të hartohen dhe dorëzohen raporte të progresit (duke filluar nga periudha 

janar – mars 2010) të cilat përgatiten çdo tre muaj. Ekipi i projektit do të raportojë për aktivitetet dhe 

rezultatet e projektit në drejtim të arritjes së objektivavev të parashturara. Progresi i projektit d të 

jetë edhe një pikë në rendin e ditës së secilit takim të Komitetit Drejtues të Projektit. Çdo devijim nga 

plani original i veprimit dhe çfarëdo çështjesh që ndikojnë implementimin e projektit do të 

diskutohen me qëllim të zvogëlimit të rreziqeve. 

Kërkesat Administrative për ekspertë afatshkurt dhe për shpenzimet për aktivitete, të miratuara nga 

Udhëheqës i ekipit dhe nga MASHT‐i, do të dorëzohen në ZNKE, së paku tre muaj para afatit dhe, sa 

herë që të jetë e mundshme, kërkesat do të grupohen nga gjashtë në një urdhër në fillim të muajit 

para muajit kur kërkohen eksperti ose shpenzimet për aktivitete. 

68


7. PËRDITËSIM I SUPOZIMEVE DHE RREZIQEVE 

7.1 Supozime 

Supozimi kryesor në PiD është se ‘MASHT‐i dhe partnerët donator do të vazhdojnë të demonstrojnë 

gatishmëri për modernizimin e sektorit të arsimit sipas një strategjie gjithëpërfshirëse për zhvillimin e 

sektorit të arsimit. Veçanërisht, autoritetet Kosovare janë të përkushtuara që të implementojnë 

aktivitetet që synojnë të mbështesin arsimin’. 

Zhvillimi i një KKK‐je ambicioze dhe hartimi i një numër ligjesh dhe rregulloresh të reja në lidhje me 

sektorin (shih Seksionin 2 më poshtë) tregojnë një përkushtim të vazhdueshëm nga MASHT‐i për 

përmirësimin e cilësisë dhe shërbimeve në arsim. 

Fakte nga pjesëmarrja e Projektit në punëtorinë e SWAp‐it të organizuar bashkë me SIDA‐n gjatë 

fazës fillestare tregojnë se donatorët jo vetëm që mirëpresin mundësinë për ndarje të informatave 

për intervenimet e tyre por gjithashtu e kuptojnë nevojën për një qasje të koordinuar në qasjen tërë 

sektoriale, bazuar në prioritetet stratexhike, shmangien e dyfishimeve dhe maksimizimin e ndikimit 

të punëve kur ato plotësojnë njëra tjerrën. 

Përveç këtyre supozimeve në PiD, gjithashtu supozohet se: 

• MASHT‐i, komunat dhe në përgjithësi qeveria e Kosovës janë të përkushtuara në prezantimin 

e një qasje tërë sektoriale në sektorin e arsimit që do t’i vendoste ata në pozitën drejtuese 

‘në ulësen e vozitësit’. 

• Personeli i lartë i MASHT‐it janë të gatshëm të bashkëpunojnë me projektin dhe janë të 

dëshirojnë të përfitojnë nga intervenimet për ndërtimin e kapaciteteve 

• Janë ndërtuar marrëdhënie pune efektive me Këshillat Shtetëror 

• Është bërë një proces i duhur për konsultimin publik të KKK‐së duke përfshirë të gjitha 

komunitetet dhe minoritetet 

• Ekziston një zotërim i plotë i KKK‐së në nivel kombëtar, komunal dhe shkollor 

• Njësitë teknike të MASHT‐it kanë kapacitetet për të ndihmuar implementimin e KKK‐së 

• Komiteti Drejtues i Projektit ofron mbështetje strategjike për Projektin. 

7.2 rreziqet dhe fleksibiliteti 

PiD identifikojnë një numër rreziqesh, disa prej të cilave janë shumë domethënëse, dhe disa rreziqe 

shtesë janë identifikuar më poshtë. Strategjitë për zbutjen e rreziqeve janë përshkruar më poshtë 

pran secilit rrezik. 

69


Rreziqet 

Mungesa e stabilitetit politik e 

social në Kosovë. 

Zgjedhjet lokale të vitit 2009 

rezultuan në ndryshimin e 

udhëheqësish në organet 

qeveritare me pasojë për 

prioritetet reformuese dhe për 

pronësinë e programeve. 

Rritja e përgjegjësive të 

komunave pas një plani të 

decentralizimit të plotë nuk 

përkrahet me burime shtesë 

njerëzore ose financiare. 

Rezistenca për bashkëpunim 

nga grupe të ndryshme të 

minoriteteve etnike në nivelet 

qeveritare lokale dhe regjionale. 

Kapacitete të dobëta qeverisëse 

dhe administrative të 

institucioneve (përfshirë 

përvojën me menaxhim 

financiar dhe procedura të 

prokurimit, si dhe njohurinë 

rreth udhëzuesve të BEsë/ndërkombëtar) 

KKK‐ja duket të jetë shumë 

ambicioze për tu implementuar 

në mënyrë efektive dhe 

rezistohet nge mësimdhënësit 

Mundësia 

U/M/L 

Ndikimi 

U/M/L 

Masa për Zbutjen e Rrezikut 

M L Inkurajim dhe mbështetje e 

vazhdueshme nga ECLO‐ja dhe 

institucionet tjera të BE‐së, aktive në 

Kosovë, ndihmojnë në përforcimin e 

stabilitetit ekonomik dhe social. Puna 

për koordinimin e donatorëve do ta rrisë 

edhe më shumë këtë përpjekje. 

M L Ruajtja e vëmendjes në ndërtimin e 

kapaciteteve në nivelin e menaxhimit 

mesatar. Përzgjedhje e anëtarëve të 

komiteteve drejtuese dhe grupeve 

punuese të cilët do të jenë në gjendje të 

krijojnë momente për ndryshime mes 

një grupi të gjerë faktorësh të cilët mund 

t’i mbijetojnë ndryshimeve politike. 

L M Bashkëpunimi me PIP‐në e BE‐së dhe 

DKA‐të për të siguruar se SWAp‐i i 

arsimit është futur në KASH dhe në 

proceset për planifikimin e buxhetit dhe 

është i lidhur me planin për 

decentralizim. 

L M Vendosja e një procesi efektiv të 

komunikimit dhe konsultimit për të 

siguruar një dialog gjithëpërfshirës me 

grupet kryesore të pafavorizuara dhe të 

margjinalizuara. Përfshirja e këtyre 

grupeve në procesin e konsultimit dhe 

implementimit të KKK‐së. 

L L Bashkëpunimi me FRIDOM‐in, PIP‐në 

dhe ekipe të tjera në identifikimin e 

fushave për mbështetje plotësuese për 

implementimin dhe ndërtimin e 

kapaciteteve në fusha që mbështesin 

veprimet horizontale në MASHT. 

M L Sigurimi i konsultimit dhe shpërndarjes 

efektive; organizimi i një procesi të 

implementimit në faza; trajnimi i 

mësimdhënësve në metodologjinë e re 

70


8 PLANI PËR SIGURIMIN E QENDRUESHMËRISË 

Rreziku se rezultatet e projektit nuk do të jenë të qëndrueshme pas përfundimit të tij është i kuptuar 

drejt. Theksi në qëndrueshmëri është parimi më i rëndësishëm që mbështetë qasjen e ekipit të 

Projektit. Strategjia për qëndrueshmëri ka disa elemente: në thelb ekziston kuptueshmëria se ekipi 

nuk është vendimmarrësi e as implementuesi por më shumë është një lehtësues, që i ofron ndërtim 

të kapaciteteve MASHT‐it dhe organeve tjera me detyra të përcaktuara me ligj në kuptim të 

reformimit të arsimit. 

8.1 Mbështetja e politikave 

Projekti do të luaj një rol aktiv në identifikimin e problemeve dhe në propozimin e zgjidhjeve, në 

mbështetje të institucioneve lokale (MASHT‐in, dy Këshillat Shtetëror, Drejtoritë Komunale të Arsimit 

etj.) duke rreshtuar sistemin e arsimit para universitar me normat dhe standardet Evropiane. 

Sidoqoftë, kjo gjithmonë do të jetë në partneritet të ngushtë me MASHT‐in dhe organet relevante. 

Gjatë tërë punës zhvillimore me MASHT‐in dhe organet tjera, Projekti do të jetë i vetëdijshëm se 

ndërtimi i kapaciteteve është po aq i rëndësishëm sa arritja e rezultateve teknike të veçanta.me fjalë 

tjera, një e arritur e suksesshme është ajo në të cilën jo vetëm që rezultati është i mirë dhe i duhur 

por edhe që është kuptuar dhe pranuar plotësisht nga ata që do të jenë përgjegjës për 

implementimin dhe menaxhimin e tij. Në këtë mënyrë, do të krijohej një ‘masë kritike’ e akterëve me 

njohuritë e nevojshme, që do të luftonin kundër rrezikimit të qëndrueshmërisë që do të rezultonte 

nga koncentrimi i dhe ndërtimit të kapaciteteve në një numër të vogël personash. Kjo është 

pjesërisht e vërtetë edhe për qëndrueshmërinë e vet qasjes tërë sektoriale. 

8.2 Teknologjia e duhur 

Projekti do të ndërtojë mbi aktivitetet dhe rezultatet e CBERP‐së me qëllim që të kontribuojë në 

zhvillimin e SWAp‐it. Projekti gjithashtu do të kontribuojë përmes zhvillimit të një instrumenti për 

modelim financiar dhe duke vazhduar të ofrojë ndërtim të kapaciteteve gjatë tërë jetës së projektit, 

edhe pas kohës kur CBERP të ketë përfunduar. Një dimension i rëndësishëm i qëndrueshmërisë do të 

ofrohet përmes sinergjive të cilat do të dalin nga çerek vjeçarët tjerë, veçanërisht përforcimi i planit 

buxhetor dhe sistemeve monitorues në MASHT (mbështetur nga PIP‐ja, etj), legjislacioni për 

Reformimin e Shërbimeve Civile, ristrukturimi i një numri të madh ministrish (mbështetur nga 

projekti FRIDOM). Roli i luajtur nga Zyra Ndërlidhëse e Komisionit Evropian (ECLO) përmes 

instrumenteve të ndryshme që ka në dispozicion nën Procesin e Asocim Stabilizimit (siç janë 

raportimi i rregullt dhe Marrëveshja për Partneritet Evropian) është esencial për inkurajimin e 

Qeverisë së Kosovës të miratojë dhe mirëmbajë praktiken më të mirë. 

PiD kërkon nga projektit të zhvillojë një ueb faqe që i kushtohet trajnimit të mësimdhënësve pa 

shkëputje nga puna në ueb faqen e MASHT‐it (Komponenti 3, Aktiviteti 3.7) dhe projekti propozon që 

të zhvilloj ueb faqen e tij, në të cilin do të mund të postoheshin materialet trajnuese dhe dokumentet 

kryesore të projektit, të cilat mund të vazhdojnë të kenë qasje edhe pas përfundimit të kohës së 

projektit me një kosto minimale. 

Projekti do të bashkëpunojë me MASHT‐in dhe donatorët tjerë për themelimin e një sistemi efektiv 

të EMIS‐it dhe trajnimin e drejtorëve të shkollave dhe Drejtorive Komunale të Arsimit në 

71


grumbullimin dhe analizimin e të dhënave të specifikuara, ose përdorimin e faqeve të Excel‐it si masë 

të përkohshme në mënyrë që të dhënat të mund të përdoren pjesë e procesit të planifikimit 

zhvillimor të shkollës. 

Në kuptim të rritjes së vetëdijes për KKK‐në, procesit të konsultimit publik dhe shpërndarjes së 

informatave, Projekti do të bashkëpunoj me MASHT‐in dhe UNICEF‐in për përdorimin e plotë dhe 

imagjinativ të të gjitha formave të teknologjisë, duke përfshirë teknologjinë e telefonisë mobile. 

8.3 Përfshirja e çështjeve të ndërlidhura 

Shih gjithashtu Seksionin 3.5 dhe 6. Do të ndërtohen kapacitete në pajtim me të gjitha grupet dhe 

komunitetet që gjinden në organizatat përfituese. Të gjitha shërbimet e projektit (doracakët, 

manualët, freskimet e sistemit, trajnimet) do të ofrohen në Anglisht, Shqip dhe Serbisht. Projekti do 

të siguroj se trajnimet do të ofrohen në Shqip dhe Serbisht duke siguruar se secili grup i trajnerëve do 

të përfshijë folës Shqiptar dhe Serb. Gjatë zhvillimit dhe implementimit të aktiviteteve projekti do të 

marrë parasysh ndikimin e tyre potencial në komunitetet tjera (përfshirë RAE) dhe vajzave/grave. 

Duke ndërtuar këtë aspekt në procedura operacionale, marrja parasysh e aspekteve të ndërlidhura 

do të jetë e qëndrueshme për aq kohë sa të ndiqen procedurat. 

8.4 Kapacitetet institucionale dhe menaxhuese 

Qasja e ekipit të Projektit do të fokusohet në vendosjen e zyrtarëve të lartë të Qeverisë dhe 

udhëheqësin politike të MASHT‐it në pozicionin drejtues dhe tu ndihmojë atyre të kuptojnë 

iniciativat ekzistuese për përdorimin e mirë të sistemeve të tyre dhe posedimin e procesit të 

reformimit të përgjithshëm të arsimit. Përgatitja e një SWAp‐i strategjik në arsim, sistemit 

menaxhues për ta implementuar atë dhe instrumenteve monitoruese nuk do të ndodh nëse ai nuk 

është produkt i një procesi që posedohet nga ata që kanë lidhje direket me të. Mentorimi dhe 

trajnimi gjithashtu do të fokusohen në nivelin e mesëm menaxhues të MASHT‐it dhe në komuna për 

të inkurajuar përgjegjësi dhe zotësi më të madhe. 

Qasja jonë për ndërtimin e kapaciteteve bazohet në praktikat më të mira ndërkombëtare në 

zhvillimin dhe trajnimin profesional: të gjitha aktivitetet trajnuese do të rrjedhin nga një identifikim i 

kujdesshëm i nevojave trajnuese. Për shembull, ne do të bëjmë një analizim të nevojave trajnuese 

me MASHT‐in, Komunat, KSHKTV‐në, KSHLM‐në dhe organe tjera të përfshira në sektorin e arsimit 

për të zhvilluar objektiva trajnuese të detajuara. Për implementimin e suksesshëm të SWAp‐it dhe 

reformimin e arsimit para universitar, do të jetë esenciale të sigurohet pjesëmarrja e (minoriteteve, 

komunave, shkollave, OJQ‐ve, prindërve, tregut të punës, ofruesve të shërbimeve trajnuese, 

institucioneve të arsimit të lartë, grupeve tjera të interesuara, veçanërisht ato që përfaqësojnë 

personat e pafavorizuar dhe të përjashtuar nga shoqëria etj.) në partneritet me MASHT‐in dhe të 

gjithë faktorët tjerë. Kur kërkohen shkathtësi të veçanta, p.sh., në përdorimin dhe mirëmbajtjen e një 

instrumenti modelues financiar, projekti do të kërkojë që të sigurohet se palët relevante të zhvillojnë 

shkathtësitë dhe kompetencat e nevojshme, përfshirë përmes ofrimit të mbështetjes nga 

‘modeluesit’ gjatë jetës së projektit. 

8.5 Analizat ekonomike dhe financiare 

Rezultatet e projektit nuk do të kërkojnë ndonjë kosto shtesë të buxhetit periodik për të qenë të qëndrueshme 

edhe përtej kornizës kohore të projektit. Kostoja më e madhe për institucionet përfituese do të jetë ofrimi i 

trajnimeve të vazhdueshme për të siguruar qëndrueshmërinë e koncepteve dhe teknikave të mësuara gjatë 

projektit. Kjo kosto e vazhdueshme mund të vendoset kundrejt kapaciteteve të ndërtuara dhe të qëndrueshme 

brenda institucioneve ekzistuese dhe të barten formalisht në gjeneratat e ardhshme të stafit. 

72


SHTOJCAT E NEVOJSHME 

73


SHTOJCA A1 KORNIZA LOGJIKE 

Logjika e intervenimeve 

Treguesit e verifikuar 

objektivisht 

Burimi i verifikimit 

Supozimet 

Objektivi i 

përgjithshëm 

Qëllimi 

Të mbështesë Qeverinë e Kosovës në Përmirësimin e Cilësisë dhe Efikasitetit 

të Arsimit dhe Shërbimeve Trajnuese, veçanërisht arsimin parauniversitar, në 

perspektiv të mësimit gjatë gjithë jetës dhe punësueshmërisë, në pajtim me 

qasjen tërë sektoriale (SWAp) për arsimin, dhe në pajtim me standardet e BEsë 

Të përfrëcojë dhe ndërtojë kapacitetet brenda MASHT‐it në nivel qendror 

dhe lokal për: menaxhimin e sektorit të arsimit, me mbështetjen e 

koordinuar të partnerëve donatorë; planifikimin efektiv të financave në 

sektorin e arsimit; monitorimin e progresit në implementimin e strategjive të 

sektorit të arsimit 

Përmirësimi i performances në sektorin e 

arsimit 

Plani strategjik 

Plani Veprues për SWAp‐in 

Grupi Punues i SWAp‐it 

Sistemet Monitoruese dhe Vlerësuese 

Sistemi i Menagjimit Financiar 

Rezultatet e vlerësimit të 

brendshëm dhe të jashtëm 

Plani Veprues 

Raportet Vjetore të KASH‐it 

Raportet e Rishikimit Të Përbashkët 

Vjetor dhe të Punëtorisë Vjetore për 


Raportet e Monitorimit 

Stabiliteti ekonomik dhe politik i 

vendit; 

Institucionet publike të Kosovës 

mbesin të përkushtuara për 

refoma në arsim; 

Implementimi i suksesshëm i të 

gjitha projekteve relevante në 

Kosovë, mbi të cilat duhet të 

ndërtojë ky projekt; 

Freskimi dhe zhvillimi i mëtejm i një marrëveshje mbi versionin punues të 

Kornizës së Kurrikulit Kombëtar duke përfshirë ndërtimin e kapaciteteve dhe 

trajnimin e zhvilluesve të kurrikulit dhe faktorëve tjerë që kërkohen për 

zhvillimin dhe implementimin e kurrikulit. Mbështetja bëhet për të përfshirë 

masa që promovojnë përfshirjen e minoriteteve në arsim përmes zhvillimit të 

kurrikulit 

Freskimi dhe zhvillimi i mëtejmë i Profilit të Kompetencave të 

Mësimdhënësve dhe freskimi i katalogut për trajnimin e mësimdhënësve si 

dhe përforcimi i kapaciteteve për zhvillimin e politikave për trajnimin e 

mësimdhënësve dhe për shërbimet trajnuese brenda kosovës me qëllim të 

përmirësimit të cilësisë në arsimin fillor dhe të mesëm në Kosovë 

Implementimi i plotë i Kornizës 

gjithëpërfshirëse të Kurrikulit Kombëtar 

Strategjia e Konsultimit e bërë nga IDEP 

Procesi i Akreditimit i miratuar nga 

KSHLM dhe Ministri 

Sërbimet arsimore të përmirësuara në 

shkolla 

KKK‐ja dhe dokumentet 

mbështetëse 

Katalogu për Trajnimin e 

Mësimdhënësve dhe 

udhëzuesi/manuali mbështetës i 

procedurave për akreditim Raporti 

fillestar dhe raportet monitoruese 

Koordinim efektiv i donatorëve 

për të gjitha veprimet në lidhje 

me këtë projekt; 

Akterët kryesorë të Qeverisë së 

Kosovës janë të gatshme t’i 

kushtojnë kohë veprimeve për 

ndërtimin e kapaciteteve 

Donatorët janë të gatshëm të 

ofrojnë fonde një programi të 

llojit SWAp 

Logjika e Intervenimeve 


objektivisht 


Supozimet 

CCIs Gjuhët Raportet e projektit dhe materialet 

trajnuese të bëra në tri gjuhë 

Raportet dhe materialet trajnuese 

Përfshirja 

Minoritetet dhe grupet e pa favorizuara 

përfshirë fëmijët me nevoja të veçanta 

marrin pjesë në aktivitetet e projektit 

dhe janë të përfaqësuara në organet 

vendimmarrëse 

Listat e pjesëmarrësve; raportet e 

vlerësimit;raportet dhe proces 

verbalet e takimeve; materialet 

mësimore që reflektojnë të gjitha 

komunitetet 

74




objektivisht 


Supozimet 

Barazia gjinore 

Përfaqësimi i barabart i meshkujve dhe 

femrave nëpër punëtori, në organet 

vendimmarrëse të projektit; lista gjinore 

për zhvillimin e materialeve 

Lista e pjesëmarrësve; 

procesverbalet e takimeve; raportet 

vlerësuese të punëtorive; materialet 

mësimore nuk kanë paragjykime 

gjinore 

1. Strategjitë arsimore të përshtatura në veprime kohore(plane vjetore 

dhe afatmesme), momente dhe aranzhime monitoruese duke 

përfshirë raportet e rregullta dhe sistematike. 

Planet e buxhetura vjetore të publikuara 

dhe të diskutuara në Rishikimin e 

Përbashkët Vjetor (RPV) 

Planet 

Raportet e takimeve Rishikimi i 

Përbashkët Vjetor Joint Annual 

Qeveria e Kosovës, veçanërisht 

MASHT‐i, të mbështetura nga 

MEF, eështë e përkushtuar për 

kuptimin themelor dhe procesin 

e SWAp‐it 

Rezultatet 

2. Është siguruar instrumenti softuerik për planifikim financiar për tu 

përdorur nga MASHT‐i me qëllim që të mund të menaxhojë dhe 

planifikojë buxhetin shtetëror për arsim bazuar në strategjinë e 

konsoliduar sektoriale (përfshirë Planin Veprues dhe Raportin e AAPsë). 

Instrumenti duhet të mundësojë planifikim strategjik dhe 

planifikim të politikave si dhe të kalkulojë koston e opsioneve të 

ndryshme strategjike dhe intervenimeve të ardhëshme. 

Vlerësimet dhe planet financiare, 

përfshirë skenaret, të ofruara nga 

Punëtoria Vjetore për Planifikimin e 

Buxhetit (PVPB) 

Raportet e PVPB‐së 

MASHT‐i identifikon stafin e 

duhur për të trajnuar në 

menaxhimin e instrumentit 

financiar dhe siguron angazhimin 

e tyre të vazhdueshëm 

3. Staf kyq nga departamentet/njësitë e ndryshme të Ministrisë dhe 

Drejtorive Komunale të Arsimit janë trajnuar dhe janë të gatshëm të 

përdorin këto instrumente menaxhuese për të mbështetur 

planifikimin, organizimin efektiv dhe vandim marrjen dhe për të 

mbështetur koordinimin e donatorëve. 

Staf nga niveli qendror dhe ai komunal 

përdorin me kompetencë instrumentin 

për planifikim Financiar për të prodhuar 

vlerën financiare bazuar në veprimet e 

prioritizuara. 

Planet dhe vlerësimet financiare 

MASHT‐i dhe komunat janë të 

përkushtuara në përdorimin e 

instrumenteve të ndryshme 

4. Koordinimi i donatorëve nga MASHT‐i është përforcuar dhe 

mbështetja e partnerëve donatorë është në pajtim me strategjinë 

dhe objektivt e përgjithshme të MASHT‐it. 

Takime të përbashkëta të mbajtura së 

paku çdo tre muaj mes MASHT‐it dhe 

partnerëve donator, me pjesëmarrje nga 

përfaqësues të AKZHIE‐së, udhëhequr 

nga Drejtori i MASHT‐it për Koordinim të 

Donatorëve 

Procesverbalet 

MASHT‐i dhe donatorët pranojnë 

vleren e intervenimeve të 

koordinuara 

5. Kapacitetet e MASHT‐it në Planifikim, monitorim dhe vlerësim janë 

përforcuar sipas kërkesës për implementimin e planit veprues të 

sektorit. Përpjekjet për monitorim dhe vlerësim përfshijnë zhvillimin 

dhe themelimin e të dhënave bazike dhe treguesve për sektorin e 

arsimit. 

Planet koherente dhe raportet për 

monitorim/vlerësim të prodhuara nga 

përdorimi rutinor i instrumenteve të 

ndryshme planifikuese, monitoruese dhe 

vlerësuese 

Progresi i planit sektorial i vlerësuar sipas 

treguesve të pajtuar, planit të punës dhe 

buxhetit vjetor në takimet pasuese të 

Treguesit 

Raportet e RPV‐së dhe EMIS‐it 

MASHT‐i qmon dhe promovon 

menaxhim të mirë të planifikimit 

fizik dhe financiar, monitorimit 

dhe vlerësimit 

75




objektivisht 


Supozimet 

RPV‐së. 

6. Korniza e rishikuar e Kurrikulit Kombëtar është e gatshme për 

aprovim zyrtar. KKK‐ja duhet të diskutohet, kuptohet dhe pajtohet 

plotësisht nga faktorët kyç duke përfshirë përfaqësuesit e 

minoriteteve etnike, dhe grupe tjera të interesuara në arsim, në nivel 

kombëtar dhe lokal, dhe duhet të jetë në pajtim me praktikat e mira 

të shteteve anëtare të BE‐së. 

Kompletimi i KKK‐së së rishikuar 

Zhvillimi i broshurës përmbledhëse për 

konsultimin publik 

Kryerja e konsultimit publik 

gjithëpërfshirës 

Dokumenti i kornizës në 3 gjuhë 

Versioni i shkurtër (broshura) në 3 

gjuhë 

Raportet e monitorimit të kryerjes 

së konsultimit 

Ushtrimi i konsultimit është një 

diskutim dhe konsultim i sinqertë 

me të gjithë faktorët 

7. Një grup drejtues i specialistëve për zhvillimin e kurrikulit nga njësia e 

MASHT‐it për zhvillimin e kurrikulave, Këshilli i Kosovës për 

Kurrikula/Këshilli për Kurrikula, tekste dhe vlerësim (KSHKTV) dhe nga 

institucionet e arsimit terciar kanë fituar shkathtësi dhe përvojën e 

nevojshme për rishikimin e Kornizës së Kurrikulit Kombëtar dhe për të 

udhëhequr grupe të ndryshme lëndore që janë përgjegjëse për 

zhvillimin e kurrikulit duke përfshirë masa të veçanta që adresojnë 

përfshirjen e minoriteteve në arsim. 

Strategjia për zhvillimin dhe shfrytëzimin 

e kurrikulit 

Rritja e koordinimit të procesit të 

zhvillimit të kurrikulit 

Udhëzuesit për zhvillimin e 

silobusave 

Silabuset gjithëpërfshirëse lëndore 

Materialet e reja mësimore përfshirë 

komunitetet jo shumicë 

Kapacitete të mjaftueshme janë 

në dispozicion brenda MASHT‐it 

dhe institucioneve tjera që janë 

të gatshme për këtë ushtrim 

8. Profili i Kompetencave të Mësimdhënësve, që kërkohet për vlerësimin 

e mësimdhënësve, është rishikuar dhe pranuar nga faktorët kryesorë 

dhe grupet tjera të interesuara në arsim (në nivelin kombëtar dhe 

lokal) dhe në pajtim me praktikat e mira në shtetet anëtare të BE‐së. 

Ushtrimi i konsultimit është kompletuar 

Dokumenti i finalizuar i PKM‐së 

Udhëzimi Administrativ (UA) i 

MASHT‐it 

9. Një sistem i kredive për qëllim të njohjes së zhvillimit profesional të 

mësimdhënësve është zhvilluar dhe është i gatshëm për aprovim 

zyrtar. 

Propozimi i kompletuar i sistemit të 

kredive 

Dokumenti dhe udhëzuesit final 

UA të MASHT‐it 

KOMPONENTI 1. Zhvillimi i Kapaciteteve me MASHT‐in në Nivel Qendror dhe Komunal 

Aktivitetet 

1.1 Mbështetje MASHT‐it në themelimin e një grupi punues nder 

departmental të ngarkuar me detyrë për dizajnimin dhe drejtimin e punës 

për implementimin e komponentit 1. 

• Themelimi i Grupit Punues Nder 

Departamental me Plan Veprues për 

ta vazhduar agjenden e SWAp‐it në 

Arsim. Forcimi i koordinimit të 

donatorëve nga MASHT‐i dhe 

mbështetja e partnerëve donator në 

pajtim me strategjinë dhe objektivat 

e përgjithshme të MASHT‐it. 

Procedurat Operuese të Grupit 

Punues; 

Procesverbalet e Takimeve 

1.2 Mbështetje MASHT‐it, në nivel qendror dhe komunal, në zhvillimin e • Plani Veprues i detajuar dhe i Kopje të Planit Veprues; 

76




objektivisht 


Supozimet 

planit veprues të buxhetuar dhe të afatizuar për tu përdorur si instrument 

operues shoqëruar me strategjinë sektoriale të arsimit. 

buxhetuar për Strategjinë e Sektorit 

të Arsimit i prodhuar dhe aprovuar 

nga MASHT‐i dhe faktorët e nivelit 

lokal. Plani Veprues për Strategjinë e 

Sektorit të Arsimit përfshinë veprime 

të afatizuara (plane vjetore dhe 

plane vepruese afatmesme), pikat 

referuese dhe aranzhimet 

monitoruese përfshirë raporte 

tërregullta dhe sistematike të 

progresit. 

Procesverbalet e takimeve, përfshirë 

Rishikimet e Përbashkëta Vjetore 

dhe Punëtoritë Vjetore të Buxhetit; 

Raportet 

1.3 Sigurimi i një mendësie të përbashkët brenda MASHT‐it për objektiven e 

ndërtimit të qasjes tërë sektoriale në arsim dhe hapat që kërkohen për 

arritjen e saj. 

• Konferenca për promovimin e qasjes 

SWAp dhe prezantimin e strategjisë 

tërë sektoriale dhe planit veprues 

para zyrtarëve të MASHT‐it, 

Ministrive tjera e faktorëve relevant 

përfshirë komunitetin e donatorëve 

Materialet e Konferences; 

Strategjia për Informim dhe 

Komunikim 

1.4 Zhvillimi i kapaciteteve të njësive të MASHT‐it (në nivelet qendrore dhe 

komunale sipas nevojës. Ndihmë MASHT‐it në rishikimin e kapaciteteve që i 

nevojiten stafit të MASHT‐it për të bartur planin veprues të MASHT‐it, duke 

përfshirë rekomandimet përforcimin e kapaciteteve në fushat kryesore dhe 

modalitetet për këtë ndërtim/përforcim të kapaciteteve. 

• Raporti mbi rishikimin e ndërtimit të 

Kapaciteteve dhe plani zhvillimor që 

lidhet me planin veprues të SWAp‐it 

• Informacionet dhe punëtoritë e 

ngjarjet për ndërtimin e kapaciteteve 

Plani për Ndërtimin e Kapaciteteve; 

Materialet Trajnuese dhe 

Informuese; 

Procedurat e Operimit 

1.5 Rishikimi i nevojave për zhvillimin e instrumenteve për planifikim 

financiar, instrumenteve monitoruese dhe vlerësuese për tu përdorur nga 

MASHT‐i për hartimin e politikave, koordinimin e donatorëve, dhe 

monitorimin e progresit në sektorin e arsimit. 

• Raporti rishikues i sistemit të 

menaxhimit dhe përshkrimi i 

detyrave për implementimin e 

instrumenteve për planifikim dhe 

monitorim (plotësisht të integruara 

me qasje nga MEF dhe AKZHIE. 

Raporte për Sistemet e Menaxhimit; 

Korniza për Monitorim dhe Vlerësim 

1.6 zhvillimi dhe propozimi i instrumenteve para partnerëve donator për 

përmirësimin e koordinimit të donatorëve. Zhvillimi i instrumenteve për 

planifikime strategjike dhe instrumenteve për monitorim dhe vlerësim për 

tu përdorur nga MASHT‐i për hartimin e politikave, koordinimin e 

donatorëve dhe monitorimin e progresit në sektorin e arsimit. 

• Është siguruar një instrument 

softuerik për planifikim financiar për 

tu përdorur nga MASHT‐i në mënyrë 

që të mund të menaxhojë dhe 

planifikojë buxhetin kombëtar të 

arsimit bazuar në një strategji 

sektoriale të konsoliduar (përfshirë 

Planin Veprues dhe Raportin 

Procedurat për Monitorim dhe 

Vlerësim; 

Kodi i Mirësjelljes për Donatorët; 

Manuali i Operacioneve për sistemin 

e përgjimit të donatorëve 

Manuali i operimeve për vëzhgimin 

e donatorëve të angazhuar në 

proces 

77




objektivisht 


Supozimet 

Udhëzues të AAP‐së). Instrumenti 

duhet të mundësojë planifikim të 

strategjive dhe planifikim të 

politikave si dhe të kalkulojë koston e 

opsioneve të ndryshme strategjike 

dhe investimeve të ardhshme. 

1.7 Trajnimi i njësive relevante të nivelit qendror të MASHT‐it, përfshirë 

njësinë për koordinimin e donatorëve në bashkëpunim me AKZHIE‐në, dhe 

drejtorive komunale të arsimit, për përdorimin e këtyre instrumenteve të 

lart përmendura. 

• Stafi kyq i njësive/departamenteve të 

Ministrisë dhe Drejtorive Komunale 

të Arsimit janë trajnuar dhe janë në 

gjendje të përdorin këto instrumente 

menaxhuese për të mbështetur 

planifikimin, organizimin dhe 

vendimmarrjen efektive dhe për të 

mbështetur koordinimin e 

donatorëve. Kapacitetet e MASHT‐it 

për planifikim, implementim, 

monitorim dhe vlerësim janë 

përforcuar sipas kërkesës për të kryer 

implementimin e planit veprues të 

sektorit të arsimit. 

Materialet trajnuese; 

Vlerësimi i trajnimeve. 

1.8 sigurimi i mësimit të përbashkët dhe shkëmbimi i aktiviteteve me 

institucionet simotra në rajon/shtete anëtare të BE‐së, sipas nevojës, me 

vëmendje të veçantë në agjenden për anëtarësim në BE. 

• Programi i udhëtimit studimor 

• Punëtoritë dhe Ngjarjet Informuese 

Materialet mbështetëse të 

punëtorive dhe udhëtimeve 

studimore; 

Vlerësimi i vizitave studimore. 

KOMPONENTI 2. Zhvillimi i Kurrikulit 

Aktivitetet 

2.1 Ndihmë MASHT‐it në themelimin e Këshillit Shtetëror për Kurrikulat e 

Kosovës (KSHKK) dhe mbështetja e këtij këshilli. 

• Grupi drejtues i ekspertëve për 

zhvillimin e kurrikulit të kosovës, i cili 

është operacional që nga Prilli 2009 

do të mbështetet gjatë fazave të 

procesit, për të kontekstualizuar 

KKK‐në dhe procesin e reformimit të 

kurrikulit sipas nevojave të Kosovës. 

Përfaqësues të minoriteteve etnike 

dhe përfaqësues nga Arsimi me 

Nevoja të Veçanta janë përfshirë 

Procesverbalet e Takimeves; 

Prezantimet në KKK; 

Dokumentet e Politikave 

78




objektivisht 


Supozimet 

dhe marrin pjesë së bashku me 

ekspertët e arsimit dhe faktorët kyç 

në organet kryesore vendimmarrëse 

të projektit. 

2.2 Analizimi i gjenerates së parë ekzistuese të kurrikulit, teksteve shkollore, 

politikave dhe instrumenteve vlerësuese. 

• Raporti për analizimin e kurrikulit 

ekzistues dhe bazës së burimeve 

përfshirë vlerësimin e hapësirave 

fillestare për kurrikulin e ri 

Raportet dhe Rekomandimet 

2.3 Zhvillimi dhe implementimi i programit për zhvillimin e kapaciteteve 

(përfshirë kapacitetet institucionale, organizative dhe njerëzore) të Njësisë 

së MASHT‐it për Kurrikula, anëtarëve të Këshillit për Kurrikula dhe akterëve 

tjerë kyç sipas nevojës. 

• Anëtar të Grupit Drejtues dhe njësisë 

së MASHT‐it për Kurrikula kanë fituar 

shkathtësi shtesë dhe përvojë të 

duhur për rishikimin e Kornizës së 

Kurrikulit Kombëtar 

Strategjia për Ndërtimin e 

Kapaciteteve 

Materialet Trajnuese 

2.4 Fillimi i një procesi për diskutimin publik të KKK‐së që përfshinë nivelet 

lokale dhe përfaqësuesit e minoriteteve. 

• Procesi i konsultimit që përfshin 

mësimdhënësit, ofruesit e 

shërbimeve trajnuese për 

mësimdhënës, prindërit, autoritetet 

lokale dhe punëdhënësit nga të gjitha 

grupet minoritare si dhe grupet që 

përfaqësojnë fëmijët dhe nxënësit 

me nevoja të veçanta në procesin e 

zhvillimit të kurrikulit. 

Strategjia për Komunikim dhe 

Informim 

Raporte të Ushtrimit të Konsultimit 

2.5 Organizimi dhe mbështetja e procesit të rishikimit dhe ridraftimit të 

Kornizës së Kurrikulit Kombëtar drejt finalizimit të sajë. 

• Korniza e Kurrikulit Kombëtar (KKK) e 

cila paraqet fazat dhe lëndët 

themelore të arsimit parauniversitar. 

Dokumentat e freskuar të KKK‐së 

2.6 Zhvillimi i udhëzuesve për dizajnimin dhe implementimin e kurrikulit të 

ri bazuar në KKK dhe, pastaj, zbatimin e tij. 

• KKK‐ja përcakton lëndët që duhet të 

mësohen; njohuritë, shkathtësitë dhe 

kuptueshmërinë që kërkohet në 

secilën lëndë; caqet e standardeve 

ose të arritjeve në secilen lëndë; si 

vlerësohet dhe raportohet progresi i 

një fëmije. 

Udhëzuesit dhe Materialet e 

Trajnimeve për KKK 

79




objektivisht 


Supozimet 

2.7 Ndihmë mashtit në themelimin e një grupi të mentorëve/këshilltarëve/ 

lehtësuseve lokal të arsimit për të siguruar një sistem të sigurimit të cilësisë 

në procesin e zhvillimit të kurrikulit në veçanti, dhe në sistemin arsimor në 

përgjithësi. 

• Së paku 10 ngjarje trajnuese për 

zhvillimin e kurrikulit. 


KOMPONENTI 3. Zhvillimi i Trajnimit të Mësimdhënësve 

Aktivitetet 

3.1 Analizimi i kompetencave kryesore të mësimdhënësve, katalogut të 

trajnimit të mësimdhënësve, programve dhe ofruesve të trajnimeve për 

mësimdhënës (vendor/ndërkombëtar, publik/privat) që janë në dispozicion 

në Kosovë si dhe analizimi i praktikave të mira në shtetet anëtare të BE‐së. 

• Raporte mbi analizat e bëra për 

profilin ekzistues të kompetencave të 

mësimdhënësve dhe vlerësimi i 

hapësirave për profilin e ri të 

kompetencave të mësimdhënësve. 


3.2 Organizimi i një konsultimi të gjerë për Profilin e ri të Kompetencave të 

Mësimdhënësve që nevojitet në Kosovë. 

• Do të formohet një grup Drejtues i 

përbërë nga ekspert Kosovar për 

trajnimin e mësimdhënësve për të 

punuar me Këshilltarin në të gjitha 

fazat e procesit, për të 

kontekstualizuar PKM‐në. Është e 

rëndësisë së njëjtë përfshirja e 

mësimdhënësve, ofruesve të 

shërbimeve trajnuese për 

mësimdhënës, prindërve, 

autoriteteve lokale dhe 

punëdhënësve nga të gjitha grupet 

minoritare dhe grupet që 

përfaqësojnë nxënësit me nevoja të 

veçanta/nxënësit me aftësi të 

kufizuara në procesin e zhvillimit të 

PKM‐së. Kampanja e konsultimit e 

organizuar dhe e mbajtur në tërë 

vendin. 

Procesverbalet e Takimeve të Grupit 

Drejtues 

Plani Veprues 

3.3 Rishikimi i Profilit ekzistues të Kompetencave të Mësimdhënësve sipas 

rezultateve të konsultimit dhe si dhe ofrimi i mbështetjes MASHT‐it për 

finalizimin e draftit drejt aprovimit të tij zyrtar. 

• Rishikimi, freskimi dhe zhvillimi i 

mëtejmë i Profilit të Kompetencave 

të Mësimdhënësve (PKM) i cili 

definon kompetencat e përgjithshme 

të mësimdhënësve si dhe 

Freskimi i Profilit TCF 

Udhëzimet për Implementim 

80




objektivisht 


Supozimet 

kompetencat specifike për të 

promovuar mësimdhënie dhe 

mësimnxënje me nxënësin në 

qendër. 

3.4 Zhvillimi i një sistemi të kredive të ngjashëm me Sistemin Evropian të 

Transferit të Kredive (ECTS) për qëllim të njohjes së zhvillimit profesional të 

mësimdhënësve. 

• Raportet dhe rekomandimet për 

akreditimin e mësimit të mëparshëm 

dhe sistemit të kredive për njohjen e 

zhvillimit të mësimdhënësve, për 

vlerësimin e kurseve të ndjekura 

individualisht nga mësimdhënësit për 

të rritur shkallen e kualifikimit të tyre 


Orari i Vlersimit 

3.5 Zhvillimi dhe implementimi i programit për ndërtimin e kapaciteteve 

(përfshirë kapacitetet institucionale, organizative dhe njerëzore) të njësisë së 

MASHT‐it për Trajnimin e Mësimdhënësve dhe aktorëve tjerë sipas nevojës. 

Trajnimi dhe mbështetja e Këshillit Kombëtar të MASHT‐it për Licencimin e 

Mësimdhënësve. Bashkëpunim me MASHT‐in për përgatitjen e një ueb 

faqeje për trajnimet pa shkëputje nga puna nën portalin e MASHT‐it. 

Organizimi i punëtorive dhe seminareve trajnuese sipas nevës për ndërtimin 

e kapaciteteve të MASHT‐it dhe faktorëve tjerë kryesorë. 

• Raportet dhe rekomandimet për 

strategjinë e ndërtimit të 

kapaciteteve për të bashkëpunuar 

me Njësinë e MASHT‐in për Trajnimin 

e Mësimdhënësve në implementimin 

e PKM‐së së re 

• Portali i trajnimeve pa shkëputje nga 

puna 

• Punëtoritë dhe materialet trajnuese 

për ndërtimin e kapaciteteve 

Raportet dhe rekomandimet 

Portali i Trajnimeve 


3.6 Rishikimi i katalogut të trajnimit të mësimdhënësve duke pasur parasysh 

Profilin e Kompetencave të Mësimdhënësve dhe sistemin e kredive. 

• Katalogu për Trajnimin e 

Mësimdhënësve dhe Materialet 

Mbështetëse të PKM‐së. 

Katalogu 

3.7 Themelimi i sistemit të duhur për implementimin e Programit për 

Trajnimin e Mësimdhënësve. Sigurimi i mësimit të përbashkët dhe shkëmbimi 

i aktiviteteve me institucionet simotra për trajnimin e mësimdhënësve në 

rajon/shtetet anëtare të BE‐së, sipas nevojës (shkëmbimi i eksperiencave 

përmes vizitave studimore dhe konferencave). Ofrimi i ekspertizës teknike 

institucioneve për trajnimin e mësimdhënësve pa shkëputje nga puna 

përfshirë Fakultetin e Edukimkit të Universitetit të Prishtinës. Zhvillimi i një 

manuali që përcakton standardet dhe procedurat për akreditimin e ofruesve 

dhe programeve të shërbimeve trajnuese që janë të gatshme për aprovim. 

• Propozime për një sistem të ri të 

licencimit dhe avancimin në karrierë 

të mësimdhënësve ose përmirësimet 

e sistemit ekzistues 

• Vizita studimore për hulumtimin e 

modeleve krahasuese të BE‐së për 

Trajnimin e Mësimdhënësve 

• Programi për Trajnimin e Trajnerëve 

në bashkëpunim me institucionet për 

trajnimin e mësimdhënësve 

• Manuali dhe procedurat për 

Report and Recommendations 

Study Visit Programmes 

Manuals and Procedures 

81




objektivisht 


Supozimet 

implementimin e Profilit të ri të 

Kompetencave të Mësimdhënësve 

3.8 Ekzaminimi i nevojave për zhvillimin e një programi për monitorimin 

sistematik të cilësisë së trajnimeve për mësimdhënës dhe për vlerësimin e 

përformancës së mësimdhënësve të trajnuar, dhe zhvillimi i rekomandimeve 

të duhura për këtë qëllim. 

• Raporti dhe rekomandimet për 

implementimin e sistemit për 

sigurimin e cilësisë dhe monitorimin 

e vazhdueshëm të përformancës së 


Raporti dhe Rekomandimet 

82


SHTOJCA A2 PLANI I PËRGJITHSHËM I OPERIMEVE (INDICATIVE) 

Akt 

Nr 

Përshkrimi i aktivitetit 

Treguesi 2010 2011 2012 

EK JK JK 

kohor Muajt Tremujorët Tremujorët Tremujorët DITËT NDËRK VEND 

J SH M 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 

DITËT DITËT 

Gjithësej ditë të ekspertëve në dispozicion 1150 888 1318 

KOMPONENTI 1 EK 1 JKN JKV 

1.1. Rezultati 1.1 Strategjitë arsimore janë 

përkthyer në veprime të afatizuara 

1.1.1 Mbështetje MASHT‐it në themelimin e një 

grupi punues ndër departamental 

1.1.2. Ndihmë MASHT‐it, në themelimin e një 

plani veprues të afatizuar dhe të buxhetuar 

dhe ndërtimi i kapaciteteve të komunave 

për identifikim të nevojave, planifikim 

financiar, dhe planifikim të burimeve dhe 

aktiviteteve 

1.1.3. Mbështetje MASHT‐it për themelimin dhe 

shfrytëzimin e një strukture 

gjithëpërfshirëse për SWAp‐in, përfshirë 

Grupin Punues të SWAp‐it, Sekretariatin e 

SWAp‐it, etj 

1.1.4. Përgatitja, inicimi dhe mbështetja e 

Rishikimit të Përbashkët Vjetor 

1.2. Rezultati 1.2 Është siguruar një instrument 

planifikues softuerik për tu përdorur nga 

MASHT‐i 

1.2.1. Rishikimi i nevojës për një instrument për 

planifikim financiar dhe dizajnimi i tij 

1.2.2. Dizajnimi dhe implementimi i instrumentit 


1.2.3. Mbështetje në organizimin dhe 

implementimin e Punëtorisë Vjetore për 

Jan 2010 60 

Jan – Shtat 

2010 

Shk 2010‐ 

Nën 2012 

Prill 2010‐ 

Shtator 

2012 

Jan‐Mar 

2010 

Shk‐Korr 

2010 

Shk – Mar 

2010/11/12 

30 25 50 

120 90 

50 

10 10 

60 70 

30 30 

83



1.3. Rezultati 1.3 instrumentet planifikuese 

janë dizajnuar dhe janë në përdorim 

1.3.1. Instrumentet planifikuese të dizajnuara dhe 

të prezantuara për përdorim qendror dhe 

komunal 

1.4. Rezultati 1.4 stafi kyç i MASHT‐it dhe DKAve 

janë trajnuar për përdorimin e 

instrumenteve menaxhuese 

1.4.1. Ndihmë MASHT‐it/DKA‐ve për rishikimin e 

kapaciteteve që i nevojiten stafit të MASHT 

1.5. Rezultati 1.5 Janë përforcuar kapacitetet e 

MASHT‐it për planifikim, implementim, 

monitorim dhe vlerësim 

1.5.1. Sigurimi i një kuptueshmërie të përbashkët 

brenda MASHT‐it (në nivelin Qendror dhe 

Komunal) për ndërtimin e SWAp‐it në arsim 

dhe hapat që nevojiten për ta arritur atë. 

1.5.2 Trajnimi i stafit kyç të përzgjedhur në 

nivelin qendror dhe lokal për përdorimin e 

instrumenteve trajnuese 

1.5.3. Rishikimi i nevojës për zhvillimin e 

instrumenteve monitoruese dhe vlerësuese 

për të plotësuar EMIS 

1.5.4 Zhvillimi i instrumenteve Monitoruese dhe 

Vlerësuese the trajnimi i stafit të 

përzgjedhur për përdorimin e tyre 

1.5.5. Zhvillimi i kapaciteteve të njësive të 

MASHT‐it (në nivel qendror dhe komunal) 

sipas nevojës 

1.5.6. Dizajnimi dhe lanqimi i ueb faqës së SWApit 

1.5.7. Sigurimi i mësimit të përbashkët dhe 

shkëmbimi i aktiviteteve me institucionet 

simotra në regjion/shtete anëtare të BE‐së 

Shkurt 

2010‐ 

Mars 

2012 

Jan‐Mars 

2010 

Jan 2010 

Qer 2012 

Prill‐ 

Dhjetor 

2010 

Jan‐Shkurt 

çdo vit 

Mars 2010‐ 

Mars 2012 

Mars 2010 

Shtat 2011 

Prill‐Qërsh 

2010 

Prill‐Qërsh 

2010 

20 30 

20 20 

30 20 40 

50 60 

25 30 

20 30 

20 40 60 

30 

20 10 

84


1.6. Rezultati 1.5 Koordinimi i donatorëve nga 

MASHT‐i është përforcuar dhe është në 

pajtim me strategjitë dhe objektivat 

sektoriale të MASHT‐it. 

1.6.1. Zhvillimi i instrumenteve për përmirësimin 

e koordinimit të donatorëve dhe propozimi 

i tyre partnerëve donator 

1.6.2 Lehtësimi dhe pjesëmarrja në koordinimin 

mes donatorëve 

1.6.3. Themelimi dhe mbështetja e një grupi për 

koordinimin teknik të projekteve të 

mbështetura nga donatorët 

KOMPONENTI 2 

2.1 Rezultati 2.1 KKK‐ja e rishikuar e gatshme 

për aprovim 

2.1. Analizimi i gjeneratës së parë ekzistuese të 

kurrikulit, teksteve, politikave dhe 

instrumenteve vlerësuese 

2.2. Organizimi dhe mbështetja e procesit të 

rishikimit dhe ridraftimit të KKK‐së 

2.3. Fillimi i një procesi për konsultimin publik të 

KKK‐së duke përfshirë nivelet lokale dhe 

minoritetet 

2.4. Zhvillimi i udhëzuesve për dizajnimin dhe 

implementimin e kurrikulit të ri bazuar në 

KKK 

Rezultati 2.2 Specialistët e Njësisë së 

MASHT‐it për Zhvillimin e Kurrikulave 

2.5. 

2.6. 

Ndihmë MASHT‐it në themelimin e KSHKTVsë 

dhe mbështetja e tijë në implementimin 

e KKK‐së dhe në dizajnimin dhe 

Mar. 2010‐ 

Dhjet. 2011 

Jan 2010 

Qërsh 2012 

Jan 2010 

Jun 2012 

Nën‐Dhjet 

2009 

Jan‐Korr 

2010 

Shkurt‐Prill 

2010 

Jan‐Shk 

2010 

Jan 2010‐ 

Korr 2012 

40 

60 

20 40 

Gjithësej ditë të ekspertëve për Komponentin 1 430 345 590 

EK 2 JKN JKV 

‐ 20 0 0 

30 10 

10 0 20 

10 30 50 

70 120 120 

85


implementimin e programit për zhvillim të 

kapaciteteve 

2.7. Nihmë MASHT‐it në themelimin e një grupi 

të mentorëve/këshilltarëve/lehtësuesëve 

vendor për sigurimin e një sistemi të 

sigurimit të cilësisë 

Qersh2010‐ 

Qersh2011 

50 60 100 

Gjithsejë ditë të ekspertëve për Komponentin 2 180 220 290 

COMPONENT 3 EK2 JKN JKV 

Rezultati 3.1 Profili i Kompetencave të 

Mësimdhënësve i rishikuar dhe i pranuar 

3.1. Analizimi i kompetencave ekzistuese të 

mësimdhënësve, katalogut për trajnimin e 

mësimdhënësve, programeve trajnuese dhe 

ofruesve të shërbimeve trajnuese 

3.2. Organizimi i një konsultimi të gjerë për 

Profilin e ri të Kompetencave të 

Mësimdhënësve 

3.3. Rishikimi i Profilit ekzistues të 

Kompetencave të Mësimdhënësve 

Rezultati 3.2 Sistemi i kredive i gatshëm 

për aprovim 

3.4. Zhvillimi i një sistemi të kredive për 

trajnimet pa shkëputje nga puna 

Rezultati 3.3. Katalogu për Trajnimin e 

Mësimdhënësve i rishikuar 

3.5. Rishikimi i katalogut për trajnimin e 


Rezultati 3.4 zhvillimi i kapaciteteve të 

MASHT‐it 

3.6. Trajnimi dhe mbështetja e BRTM‐në 

(KSHLM) 

3.7. Lanqimi i një ueb faqeje për trajnimin pa 

shkëputje nga puna 

Nën‐Dhjet 

2009 

Jan‐Qersh 

2010 

Mar‐Qersh 

2010 

Jan‐Qersh 

2010 

Mar 2010‐ 

Dhjet 2011 

‐ 20 0 0 

10 0 0 

10 0 0 

10 30 40 

20 40 60 

Jan 2010‐ 

90 120 120 

Korr 2012 

2010 10 10 

3.8. Zhvillimi dhe implementimi i programit për Jan 2010‐ 30 20 40 

86


3.9. 

zhvillimin e kapaciteteve Korr 2012 

Organizimi i punëtorive dhe seminareve Mars 2010‐ 

trajnuese sipas nevojave të MASHT‐it dhe Korr 2012 

faktorëve kyç 

Rezultati 3.5 Janë përforcuar kapacitetet e 

Arsimit të Lartë për trajnimet pa shkëputje 

nga puna 

3.10 Sigurimi i mësimit të përbashkët dhe 

shkëmbimi i aktiviteteve me institucionet si 

motra për trajnimin e mësimdhanësve 

3.11 Ofrimi i ekspertizës teknike institucioneve 

për trajnimin e mësimdhënësve pa 

shkëputje nga puna 

Rezuktati 3.6 zhvillimi i manualit për 

akreditimin e trajnimit të mësimdhënësve 

pa shkëputje nga puna 

3.12 Ndihmë në zhvillimin e një manuali për 

akreditimin e programeve dhe ofruesve të 

trajnimit pa shkëputje nga puna 

Rezultati 3.7 Vendosja e sistemit të 

koordinuar për trajnimin dhe monitorimin 

e mësimdhënësve 

3.13 Ekzaminimi i nevojave dhe implementimi i 

një programi për monitorimin sistematik të 

trajnimit dhe përformances së 


Jan 2010‐ 

Korr 2012 

Jan 2010‐ 

Korr 2012 

Jan 2010‐ 

Dhjet 2010 

Jan 2010‐ 

Dhjet 2010 

10 20 40 

10 10 0 

20 40 60 

10 10 20 

30 33 48 

Gjithësej ditë të ekspertëve për Komponentin 3 280 320 440 

Gjithësej ditë të ekspertëve për komponentët 1, 2, 3 890 888 1318 

Roli i udhëheqësit të ekipit 80 

Përgatitja e PiD‐ve, takimeve, informimi 

80 

fillestar i konsulentëve, shkrimi i 

raporteve, redaktimi, etj 

Rrjetizimi 50 

Administrimi 50 

87


Gjithësej 1150 888 1318 

SHTOJCA A3 PLANI OPERUES PËR PERIUDHEN E ARDHËSHME TË PROJEKTIT (INDICATIVE) 

Akt 

Nr 

Përshkrimi i aktivitetit 

KOMPONENTI 1 

1.1. Mbështetje MASHT‐it në themelimin e një 

grupi punues ndër departamental 

1.2. Ndihmë MASHT‐it, në nivel qendror dhe 

komunal, në zhvillimin e një plani veprues të 

buxhetuar dhe të afatizuar 

Treguesi 

kohor 

1.3. Themelimi i Grupit Punues të SWAp‐it Jan‐Shk 

1.4. Themelimi i Sekretariatit të SWAp‐it Jan‐Shk 

1.5. Mbështetje në përgatitjen, organizimin dhe Jan – Mar 

mbajtjen e Punëtorisë së Parë për 


1.6. Përzgjedhja, arritja e miratimit dhe Jan 

mobilizimi i ekspertëve ndërkombëtar dhe 

vendor për aktivitetet relevante 

1.7. Fillimi i rishikimit dhe dizajnimit të Shk‐ Mar 

instrumentit modelues për planifikim 

financiar me përfshirjen e dy anëtarëve të 

përshtatshëm nga stafi i MASHT‐it 

1.8. Fillimi i rishikimit dhe dizajnimit të 

instrumenteve të përshtatshme për 

planifikim 

1.9. Fillimi i analizimit të nevojave për ndërtimin Shk‐Mar 

e kapaciteteve në komuna, duke përfshirë 

por jo duke u kufizuar në DKA‐të 

1.10. Shqyrtimi i aranzhimeve të reja të Gateway 

për koordinimin e donatorëve dhe kërkimi i 

përfshirjes së MASHT‐it në fazën pilotuese. 

Mbështetje MASHT‐it dhe AKZHIE‐së në 

Jan 

Muajt / tremujori i 1 rë / 2010 

Janar Shkurt Mars 

1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 

88


proces 

1.11. Themelimi dhe inaugurimi i Grupit për 

Koordinimin Teknik të Projekteve të 

Mbështetura nga Donatorët 

1.12. Ofrimi i mbështetjes për piken referuese të 

donatorëve për sektorin e arsimit 

1.13 Fillimi i rishikimit të nevojave për zhvillimin e 

instrumenteve për monitorim dhe vlerësim 

1.14. Rrjetëzimi me ministritë dhe agjencitë tjera 

relevante, përfshirë MEF‐në, MAPL‐në, 

Asociacionin e Komunave, Sindikaten e 

Mësimdhënësve 

1.15 Përgatitja për viziten studimore 

ndërkombëtare. 

KOMPONENTI 2 

2.1. Fillimi i procesit të zhvillimit të programit për 

ndërtimin e kapaciteteve me Njësinë e 

MASHT‐it për Zhvillimin e Kurrikulit dhe 

KSHKTV‐në 

2.2. Mbështetje procesit të konsultimit dhe 

shpërndarjes së KKK‐së 

2.3. Zhvillimi i shabllonit për hartimin e 

silabusave për implementimin e KKK‐së 

2.4. Themelimi i grupeve drejtuese dhe lëndore 

me MASHT‐in dhe KSHKTV‐në 

2.5. Organizimi dhe ofrimi i trajnimit për grupet 

drejtuese dhe lëndore 

2.6. Fillimi i procesit për zhvillimin e sistemit të 

sigurimit të cilësisë dhe identifikimi i 

nevojave për trajnime dhe burimeve 

njerëzore 

2.7. Hartimi i një plani për Gjini dhe Minoritete 

Etnike 

Jan – Shk 

Shk‐Mar 

Shk‐Mar 

Jan‐Shk 

Mars 

Jan‐Shk 

Jan‐Shk 

Shk 

Shk 

Mar 

Shk‐Mar 

Jan‐Shk 

89


2.8. Analizimi i ueb faqës së MASHT‐it dhe 

hartimi i propozimeve për përmirësimin e 

sajë (në lidhje me planin zhvillimor për ueb 

faqën e projektit) 

2.9. Përzgjedhja dhe marrja e miratimit për 

ekspertët ndërkombëtar dhe vendor për 

zhvillimin e kurrikulit, zhvillimin e 

materialeve mësimore, vlerësim, barazi 

gjinore/minoritete etnike, zhvillues të ueb 

faqeve (vetëm vendor); uebfaqja e projektit 

dhe materialet publikuese. 

KOMPONENTI 3 

3.1. Fillimi i procesit për zhvillimin e një programi 

për ndërtimin e kapaciteteve me Njësinë e 

MASHT‐it për Trajnimin e Mësimdhënësve 

dhe KSHLM‐në 

3.2. Freskimi i sistemit për licencimin e 

mësimdhënësve përfshirë Profilin e 

Kompetencave të Mësimdhënësve dhe 

aranzhimet për transferin e kredive (me 

Bankën Botërore) 

3.3. Hartimi i një plani për zhvillimin, prodhimin 

dhe shpërndarjen e Katalogut për Trajnimin 

e Mësimdhënësve, i cili reflekton Profilin dhe 

sistemin e Transferit të kredive 

3.4. Hartimi i një plani për manualin e akreditimit 

të kurseve dhe ofruesve të trajnimeve pa 

shkëputje nga puna (me Bankën Botërore) 

3.5. Fillimi i vlerësimit të nevojave për ndërtim të 

kapaciteteve të institucioneve për trajnimin 

e mësimdhënësve pa shkëputje nga puna 

duke përfshirë Fakultetin e Edukimit 

3.6. Fillimi i grumbullimit dhe sistemimit të 

rrjeteve të mundëshme, shkëmbimeve dhe 

Mar 

Jan‐Shk 

Jan‐Shk ‐ 

Shk‐Mar 

Jan‐Shk 

Shk 

Jan‐Mar 

Shk‐Mar 

90


mundësive për vizita studimore për 

institucionet për trajnimin e mësimdhënësve 

pa shkëputje nga puna/trajnim fillestar, duke 

përfshirë konferencat ndërkombëtare 

3.7. Përzgjedhja dhe marrja e aprovimit për 

ekspertët ndërkombëtar dhe vendor për 

zhvillimin/performimin e mësimdhënësve. 

Jan‐ Shk 

91


SHTOJCA A4 PLANI I PËRFORMANCËS SË REZULTATIT TË PËRGJITHSHËM 

Rezultati Treguesit matës Data e cakut Detyrimet dhe supozimet 

Komponenti 1 

Plani implementues i detajuar për 

strategjitë e arsimit 

Mars 2010 CBERP do të bëjë progres. 

• Është themeluar grupi punues ndër 

departamental 

• Strategjitë arsimore në veprime të 

afatizuara, pika referuese dhe aranzhime 

monitoruese përfshirë raportet e rregullta 

dhe sistematike të progresit 

• Është themeluar dhe mirëmbahet struktura 

gjithëpërfshirëse për SWAp‐in, duke 

përfshirë Grupin Punues të SWAp‐it, 

Sekretariatin, etj 

• Janë përgatitur, iniciuar dhe mbështetur 

Rishikimet e Përbashkëta Vjetore 

• Janë rishikuar kërkesat për instrumentin 

softuerik për planifikim financiar dhe është 

dizajnuar ai 

• Ofrohet trajnimi për përdorimin e 

instrumentit për planifikim financiar 

Shtator 2010 

Themeluar deri 

në Shk 2010 dhe 

mirëmbahet gjatë 

tërë kohës së 

projektit 

Çdo vit në Shtator 

,2010, 2011, 2012 

Mars 2010 

Dhjet 2010 

CBERP dhe projekti EU Education SWAp do 

të bashkëpunojnë në mënyrë të suksesshme 

MASHT‐i, ministritë tjera dhe komunat do ta 

mirëpresin mundësinë për t’u angazhuar në 

mënyrë aktive në këtë proces 

MASHT‐i, etj kanë zotësi pozitive dhe 

angazhohen në mënyrë aktive 

Është identifikuar stafi i përshtatshëm i 

MASHT‐it 

Pjesë e përshtatshme e stafit të MASHT‐it 

dhe komunave angazhohen në trajnime 

• Është mbështetur organizimi i Punëtorisë 

Vjetore për Planifikimin e Buxhetit 

• Janë dizajnuar instrumentet Planifikuese për 

përdorim qendror dhe komunal 

• Ofrohet trajnim për përdorimin e 

instrumenteve planifikuese 

Shk‐Mars 2010, 

2011, 2012 

Mars 2010 

Sep 2010, Mar 

2011, Mar 2012 

MASHT‐i dhe zyrtar tjerë të lartë e qmojnë 

dhe posedojnë procesin 

92


Është zhvilluar dhe përdoret 

sistemi i komunikimit nga Njësia e 

MASHT‐it për Donatorët 

Komponenti 2 

Minoritetet dhe Organizatat e 

Arsimit me Nevoja të Veçanta 

marrin pjesë në vendimmarrjen e 

projektit 

Punëtoria për trajnimin e grupit 

për zhvillimin e kurrikulit 

• Janë rishikuar kërkesat e kapaciteteve të 

stafit të MASHT‐it dhe DKA‐ve; analizimi i 

nevojave 

• Është siguruar një kuptueshmëri e 

përbashkët brenda MASHT‐it në nivel 

Qendror dhe Komunal në ndërtimin e SWApit 

dhe hapat që kërkohen për ta arritur atë. 

• Janë rishikuar nevojat për zhvillimin e 

instrumenteve për monitorimi dhe vlerësim 

për të plotësuar EMIS‐in 

• Janë zhvilluar instrumentet për Monitorim 

dhe Vlerësim 

• Janë zhvilluar kapacitetet e njësive të 

përzgjedhura të MASHT‐it në nivelin qendror 

dhe komunal, sipas nevojës 

• Është dizajnuar dhe lanquar ueb faqja e 

SWAp‐it 

• Është siguruar mësim i përbashkët dhe 

shkëmbim i aktiviteteve me institucionet 

simotra në rajon/shtete anëtare të BE‐së. 

• Janë zhvilluar dhe propozuar instrumentet 

për përmirësimin e koordinimit të 

donatorëve 

• Është themeluar dhe mbështetet Grupi për 

Koordinimin Teknik të Projekteve të 

Mbështetura nga Donatorët 

• Mbështetet pika referuese e donatorëve 

• Minoritetet dhe grupet e pafavorizuara 

marrin pjesë në aktivitetet e projektit dhe në 

proceset vendimmarrëse 

• Janë caktuar dhe trajnuar grupet drejtuese 

dhe lëndore 

Mar 2010 

Jan 2010 ongoing 

Jan‐Feb each year 

Sep 2010 

Sep 2011 

Jun 2010 

Jun 2010 

Mar 2010 

Jan 2010 

Gjatë gjithë kohës 

Jan.2010‐Korrik 

2012 

Jan‐Mar 2010 

Zyrtarë të duhur nga MASHT‐i dhe komunat 

janë të gatshëm për trajnim 

Zotërim dhe udhëheqje e fortë e procesit në 

MASHT 

Donatorët do të dëshirojnë të 

bashkëpunojnë në mënyrë aktive 

Projekti mundet lehtësish t’i integroj dhe 

përfshijë këto grupe 

93


Komponent 3 

Katalogu për Trajnimin e 

Mësimdhënësve është miratuar 

dhe është në përdorim 

Sistemi i koordinuar i trajnimit të 

mësimdhënësve pa shkëputje nga 

puna 

• Është arritur pajtueshmëri për mbështetjen 

e Njësisë së MASHT‐it për zhvillimin e 

kurrikulit dhe KSHKTV‐në dhe është zhvilluar 

e implementuar programi për ndërtimin e 

kapaciteteve. 

• Profili i Kompetencave të Mësimdhënësve 

është dakorduar me të gjithë faktorët 

• Sistemi i kredive të mësimdhënësve është 

miratuar nga MASHT‐i 

• Është zhvilluar katalogu për trajnimin e 

mësimdhënësve dhe është i gatshëm për 

printim dhe shpërndarje 

• Është arritur pajtueshmëri për mbështetjen 

e Njësisë së MASHT‐it për Trajnimin e 

Mësimdhënësve dhe KSHLM‐në dhe është 

zhvilluar e implementuar programi për 

ndërtimin e kapaciteteve. 

• Janë krijuar lidhje mes institucionee të 

arsimit të lartë për trajnimin fillestar të 

mësimdhënësve dhe ofruesve të shërbimeve 

trajnuese pa shkëputje nga puna 

• Manuali e ofruesve të trajnimeve pa 

shkëputje nga puna, standardet dhe 

procedurat e programeve janë të gatshme 

për aprovim. 

• Është vendosur sistemi i koordinuar për 

ofrimin e shërbimeve trajnuese dhe 

monitorimin e performances (korniza 

kombëtare e trajnimit të mësimdhënësve). 

Jan. 2010‐Korrik 

2012 

Jan‐Qërshor 2010 

Jan‐Qërshor 2010 

Mar. 2010‐Dhjet. 

2011 

Jan 2010‐Korrik 

2012 

Jan. 2010‐Korrik 

2012 

Dhjetor 2010 

Korrik 2012 

Stafi i MASHT‐it i gatshëm për trajnim; 

Është identifikuar burimi i fondeve. 

Stafi i MASHT‐it i gatshëm për trajnim 

Institucionet dëshirojnë të bashkëpunojnë 

94


SHTOJCA B3 ARSYET KRYESORE NË THEMELIMIN E SWAP‐it NË ARSIM NË KOSOVË 

Komponenti 1 i projektit do të fokusohet në mbështetjen e MASHT‐it në përgatitjen e një kornize institucionale e cila do të mundësonte progres në zhvillimin e mëtejshëm 

të SWAp‐it, duke rishikuar, në bashkëpunim të ngushtë me projektin CBERP të financuar nga SIDA, strategjitë sektoriale ekzistuese të arsimit si dhe të sigurojë se ato janë 

bashkuar në një plan veprues dhe strategji implementuese. Kjo do të kërkojë intervenime për të ndërtuar kapacitete në MASHT për ta udhëhequr procesin e SWAp‐it në 

bashkëpunim me anëtarët e tjerë të grupit punues nderdepartamental dhe për të bashkuar partnerët zhvillimor krahas një strategjie koherente dhe treguesve të qartë të 

informacioneve dhe rezultateve. Ndërtimi i çmuarjes së qasjes SWAp dhe i një organi mbështetës për të do të kërkojë punë të kujdesshme në kuptim të një strategjie të 

informimit dhe komunikimit. 

PiD të projektit kërkon themelimin e një grupi punues nderdepartamental. Ne propozojmë që kjo të njihet si Grupi Punues i SWAp‐it, pasiqë ai do ketë rol kyç në 

mbikëqyrjen dhe menaxhimin e procesit të zhvillimit të SWAp‐it. Anëtarësia e këtij grupi duhet të përzgjidhet me kujdes për të identifikuar personat kyç që do ta formojnë 

këtë grup. Ky grup punues duhet të jetë mjaft i madh që të mund të përfshijë përfaqësues nga elementët kryesorë të MASHT, por në të njëjtën kohë mjaft i vogël që të 

mund të punojë me efikasitet si komitet dhe të ketë mundësi të takohet rregullisht dhe mjaft shpesh, së paku në fazat e hershme. Udhëheqësi i këtij grupi duhet të jetë një 

zyrtar i lartë i MASHT‐it që ka autoritetin dhe aftësinë për ta udhëhequr procesin, me ndihmen e asistences teknike. Mund të jetë e përshtatshme që Sekretari i 

Përhershëm ta udhëhiqte atë, pasi që ai ka autoritetin e nevojashëm, të deleguar nga ministri, për ta drejtuar procesin. Gjithashtu, angazhimi i këtij zyrtari shumë të lartë si 

Udhëheqës i grupit do të sinjalizonte fuqishëm para MASHT‐it, ministrive tjera, faktorëve tjerë dhe donatorëve përkushtimin dhe seriozitetin e këtij përkushtimi të MASHTit 

ndaj SWAp‐it. Gjithasht angazhimi i Sekretarit të Përhershëm në këtë punë do t’i ndihmonte atij që të fitojë shumë njohuri dhe shkathtësi në lidhje me procesin e SWApit, 

dhe në këtë mënyrë gradualisht do të jetë në gjendje ta ‘zotrojë’ procesin dhe të marrë përgjegjësi për udhëzimin e tjerëve për të. Gjithashtu do të ishte e dobishme që 

një tjetër zyrtar i lartë, sikurse Drejtori i Administrates të punojë ngusht me Sekretarin e Përhershëm në mbikëqyrjen e punës së përditshme të Grupit Punues. 

Anëtarësia e Grupit Punues duhet të përfshijë udhëheqësit e departamenteve kryesore të MASHT‐it. Anëtarësia e këtij grupi do të diskutohet dhe vendoset në fazën e 

implementimit, por ajo mund të përfshijë, për shembull, zyrtarët që drejtojnë departamentet e ndërlidhura dhe të pa favorizuara, veçanërisht planifikimin strategjik, 

menaxhimin financiar, menaxhimin e mësimdhënësve dhe burimeve njerëzore, trajnimin e mësimdhënësve dhe zhvillimin e kurrikulit. Gjithashtu aty duhet të ketë edhe 

përfaqësim të nën sektorëve kryesorë, sikurse arsimi fillor dhe i mesëm, terciar, teknik dhe profesional, dhe arsimi i lartë. Gjithashtu do të jetë esenciale të sigurohet 

përfshirje e nivelit të lartë nga Ministria e Ekonomisë dhe Financave, siç është esenciale që ministria të kuptojë plotësisht implikimet financiare të SWAp‐it dhe gjithashtu ta 

informojë Grupin Punues për të gjitha dimensionet financiare që duhet të mirren parasysh, si dhe të marrë pjesë dukshëm në vendimet e marra nga Grupi Punues. 

Anëtarësia e Grupit Punues sigurisht që do të kërkojë angazhim të përkushtuar nga zyrtarët e zgjedhur, të cilët gjithashtu do të vazhdojnë t’i kryejn përgjegjësitë e tyre të 

përditshme. Gjatë procesit të punës së vazhdueshme të Grupit Punues, do të bëhet një ndërtim i brendshëm i kapaciteteve, për derisa anëtarët e grupit ballafaqohen me 

shumë çështje të rëndësishme që do të ngriten me kohë. Vet akti i diskutimit të këtyre qështjeve dhe elementeve, dhe marrja e vendimeve për menaxhimin dhe kryerjen e 

tyre, do të forcojë kuptueshmërinë dhe do të ndërtojë besueshmëri mes këtyre zyrtarëve kyç për udhëheqjen e SWAp‐it. Përveç zhvillimit të kapaciteteve përmes procesit 

të angazhimit në punët e vazhdueshme të Grupit Punues, do të ofrohet edhe një strukturë ‘formale’ për ndërtimin e kapaciteteve. Roli fillestar i Grupit Punues do të jetë 

analizimi, zhvillimi dhe arritja e pajtueshmërisë për përshktimin e detyrave të punës së tij, duke përfshirë afatet, me ndihmen e Udhëheqësit të Ekipit dhe asistencës së 

ndryshme. 

95


Pasiqë fokusi i Komponentit 1 është zhvillimi i kapaciteteve të MASHT dhe komunave për të pasur një qasje të vetme tërë sektoriale për ta mbuluar arsimin duke përfshirë 

Arsimin Parauniversitar, arsimin e lartë dhe AAP‐në, një numër elementesh kyçe duhet të përfshihen në këtë grup punues: ekspertizë teknike sektoriale nga grupet 

arsimore relevante, kapacitete për të inkorporuar planet financiare në KASH dhe për të prezantuar proceset buxhetore para partnerëve buxhetor përmes mekanizmave 

koordinues të ndihmës. Së paku do të kërkohen organizatat kryesore si vijon përfshirë MASHT‐in, Agjencioni për Koordinim të Zhvillimit dhe Integrim Evropian (AKZHIE) dhe 

Ministrinë e Ekonomisë dhe Financave (MEF). Këta anëtar kryesorë do ta përbëjnë bërthamen e Grupit të SWAp‐it; mund të jetë e nevojshme gjithashtu të përfshihet 

Ministria për Administrimin e Pushtetit Lokal (MAPL) për shkak të kërkesave për grumbullimin dhe monitorimin e informatave financiare dhe monitoruese në nivel 

komune. 

Udhëheqësi i Ekipit të Projektit do të iniciojë formimin e Grupit Punues dhe do të sigurojë se zyra e projektit ofron mbështetje sekretariale në kuptim të përgatitjes së 

agjendave, në bashkëpunim me MASHT‐in, dhe në përcjelljen e veprimeve dhe vendimeve specifike. 

Përveç këtij grupi kryesor projekti do t’i ofrojë ndihmë MASHT‐it për formimin e një Forumi më të gjerë të Akterëve të SWAp‐it, i cili do t’i angazhojë përfaqësues nga grupe 

tjera të interesuara sikurse KSHLM, KSHKK, donatorët, OJQ‐të, Sindikatat, sektorin privat, për t’i informuar ata në lidhje me progresin e SWAp‐it dhe për tu ofruar mundësin 

që t’i shprehin pikëpamjet e tyre. 

MASHT‐i tanimë ka bërë punë të konsiderueshme në përgatitjen e një numër dokumentesh strategjike që mund të futen në procesin e SWAp‐it. Sektori i arsimit është ndër 

prioritetet kryesore të KASH‐it dhe është esenciale që implikimet e investimeve financiare të jepen bazuar në fakte. Këto dy elemente janë kryesore për ndërtimin e 

progresit të SWAp‐it në të ardhmen, zhvillimin dhe implementimin e planeve brenda një kornize të politikave fiskale. Gjithashtu MASHT‐i ka qenë pjesë e rishikimit 

funksional (operacional) të kohëve të fundit të projektit FRIDOM dhe janë dhënë një numër rekomandimesh strategjike në kuptim të përmirësimt të organizimit efektiv dhe 

efikas. Gjithashtu, CBERP‐ja është duke i ofruar MASHT‐it asistencë teknike në zhvillimin e një Strategjie gjithëpërfshirëse të Arsimit dhe Planit Implementues për periudhën 

2010‐2015 e cila duhet të përkthehet në plane vjetore. 

Sfida e këtij komponenti të projektit është të punojë me MASHT‐in dhe sektoret tjera kyçe në Qeverinë e Kosovës, si dhe me donatorët për të quar më tejë implementimin 

e planeve vepruese dhe për të arritur momentin që do të siguronte progres të vazhdueshëm. 

Fazat fillestare të përgatitjes së një plani të buxhetuar dhe të afatizuar do të përfshijnë një periudhë gjatë së cilës do të formohen disa grupe punuese kryesore nën 

sektoriale, nën drejtimin e Grupit Punues dhe me mbështetjen e CBERP‐së, të cilat do të punojnë për të identifikuar lidhjet mes politikave relevante të qeverisë dhe 

nënsektorëve në fjalë. Do të jetë esenciale të sigurohet se puna që rrjedhë nga komponentet tjera kryesore të projektit të (zhvillimi i kurrikulit dhe trajnimi e zhvillimi i 

mësimdhënësve’ përfshirë trajnimin pa shkëputje nga puna) është plotësisht e integruara në zhvillimin e planit sektorial të arsimit. Dhe e rëndësisë së njëjtë do të jetë të 

sigurohet se zhvillimet tjera, përfshirë ato që aktualisht mbështeten nga donatorët dhe agjencitë tjera, janë përfshirë plotësisht në plan. Për këtë arsye do të duhet t’i 

kushtohet vëmendje përfshirjes dhe rikonfigurimit të mundshëm të projekteve që veprojnë brenda SWAp‐it. Në pajtim me karakterin dhe parimet e SWAp‐it, është 

esenciale të sigurohet se asnjë burim ose aktivitet i njohur nuk mbetet jashtë parametrave të këtij plani sektorial të qeverisë. Ekziston mundësia që në këtë fazë të kërkohet 

miratimi i një qasje përsëritëse, pasiqë planet e propozuara mundë të kenë nevojë të përshtaten në mënyrë imputet dhe aktivitetet e përgjithshme të futen në zarfin e 

financimit. Mund të duhet që vazhdimisht të përshtatet versioni i parë, i dytë ose i katërt vazhdimisht derisa të arrihet një fazë kur të jetë e mudur që i tërë plani të 

financohet. Nëse vërehet se plani fillestar nuk mund të financohet nga fpndet e njohura, atëherë ai do të duhet të rishikohet dhe të reduktohet deri në një masë sa mund 

të jetë e financuar. 

96


Do të përfshihen ërfaqësuesit e grupeve kryesore minoritare, si dhe shoqatat e prindërve. Do të mbahen punëtori në secilën fazë për zyrtarët dhe përfaqësuesit e të gjithë 

faktorëve kyç qendror dhe komunal për t’i ndarë informacionet, për të kërkuar udhëzime dhe opinione, dhe për t’i përshtatur objektivat në raport me fizibilitetin e planeve, 

nga perspektiva teknike dhe ajo financiare. 

Element kyç në ciklin vjetor të përgatitjes dhe rishikimit të SWAp‐it do të jetë Rishikimi i Përbashkët Vjetor, i cili sipas parashikimeve të projektit do të mbahet çdo vit në 

Shtator. Ai do të shoqërohet me specifikat e Buxhetit dhe Planit Vjetor të Punës (BPVP), që do të mbahet çdo vit në Shkurt/Mars në të cilën ekspozohet një plan veprues 

më i detajuar për këtë periudhë më të shkurtër kohore. Edhe ky BPPV gjithashtu do të jetë çështje për aprovim nga faktorët kryesorë. 

Me qëllim të përmirësimit të procesit të planifikimit në raport me planet strategjike ekzistuese, Grupi Punues do të veprojë në largimin e pengesave që mund të ekzistojnë 

në krijimin e një plani veprues të afatizuar dhe të buxhetuar plotësisht. Planet zhvillimore strategjike, së bashku me kornizen afatmesme të shpenzimeve (KASH) janë 

dokumentet themelore rreth të cilave mund të ndërtohet SWAp‐i. Kjo gjithashtu len të kuptohet se donatorët duhet të lëvizin nga mbështetja e vazhdueshme e projekteve 

të veçanta të cilat jo domosdoshmërish janë të vazhdueshme në një qasje më strategjike SWAp. 

Sa i përket kornizës institucionale e cila është formuar për të mbështetur zhvillimin e planeve vepruese për implementimin e SWAp‐it në Arsim, do të jetë e rëndësishme që 

të faktorizohen në proces rolet që MAPL‐ja dhe komunat duhet të luajn në pjesen e implementimit, shumica e të cilave ndodhin në nivelin e decentralizimit. 

Është e qartë nga intervenimet e më partishme strategjike në Kosovë se suksesi mund të arrihet vetëm duke zhvilluar një kuptueshmëri dhe konsensus mes faktorëve të 

ndryshëm. Me qëllim të ndarjes së njohurive për ndërtimin dhe kuptimin e SWAp‐it projekti do të ndihmojë në zhvillimin e një Strategjie specifike për Komunikim dhe 

Informim. Ekipi do të punojë me ekipin e MASHT‐it dhe pikat tjera kontaktuese në MEF, AKZHIE dhe MAPL për tu pajtuar rreth një mesazhi standard në lidhje me SWAp‐in 

në Arsim. Si pjesë e strategjisë për komunikim ekipi do ta mbështes MASHT‐in në mbajtjen e disa ngjarjeve dhe seminareve informuese për të promovuar konceptin 

themelor të SWAp‐it. Projekti gjithashtu do të organizojë një seri të ngjarjeve për t’i mbajtur të informuar partnerët zhvillimor për progresin e bërë në adresimin e 

çështjeve kryesore që kanë të bëjnë me zhvillimin e sistemit dhe procedurave të SWAp‐it. Kjo do të kërkojë një seri të punëtorive për elemente të ndryshme të SWAp‐it, në 

nivel qendror dhe komunal. Në secilin nivel do të ketë tipare të ngjashme por gjithashtu do të ketë nevojë për të ndërtuar programe që u ndihmojnë pjesëmarrësve të 

kuptojnë plotësisht rolet dhe përgjegjësitë e tyre në raport me SWAp‐in, në pajtim me nivelin e punës së tyre dhe me funksionet që kryejn. Programi për këtë aktivitet do 

të dizajnohet në mënyrë që të ketë një seri ngjarjesh dhe aktivitetesh në secilin nivel (qendror dhe komunal). 

Sa i përket nevojave specifike për ndërtim të kapaciteteve të MASHT‐it ekziston një numër ndryshimesh strategjike të cilat do të duhet t’i bëjë organizata në mënyrë që të 

jetë në gjendje ta menaxhojë zhvillimin dhe implementimin e mëtejshëm të SWAp‐it në Arsim. Përveç kësajë do të duhet t’i ofrohet mbështetje në ndërtimin e 

kapaciteteve MEF‐së dhe AKZHIE‐së dhe mundësisht edhe faktorëve tjerë, veçanërisht atyre në nivelin komunal për të siguruar se ata janë në gjendje ta kuptojnë dhe të 

operojnë në mënyrë efektive SWAp‐in. Edhe pse përpjekjet tona kryesisht do të fokusohen 

Për të bërë të mundëshme që këto aktivitete të kryhen, do të jetë e nevojshme që të bëhet një analizim i nevojave me qëllim të identifikimit të të gjitha nevojave e 

seksioneve dhe Departamenteve të ndryshme brenda sistemit të MASHT‐it, përfshirë agjencitë qendrore dhe autoritetet komunale (dhe gjithashtu nevojat relevante të 

mnistrive tjera, siç është MEF‐ja, e cila do të duhet të luaj një rol plotësues në SWAp). Gjithashtu do të jetë e arsyeshme të përfshihet edhe një rishikim i nevojave të 

përfaqësuesve të faktorëve tjerë, sikurse shoqëria civile, sindikatat dhe grupet etnike etj. Të gjitha këto do të duhet të përfshihen në zhvilliin relevant të kapaciteteve me 

97


qëllim që të jenë në gjendje ta luajn pjesen e tyre të rolit. Për derisa qeverija të jetë në pozicion drejtues ‘driving seat’ në hartimin dhe implementimin e Programit 

Zhvillimor të Sektorit të Arsimit në Kosovë bazuar në SWAp, prapseprap SWAp‐i nuk duhet të shihet si privilegji ekskluzivisht i sajë. Për të funksionuar mirë është esenciale 

që të gjithë faktorët tjerë kyç të jenë në gjendje ta luajn rolin e tyre plotësisht, dhe për këtë arsye edhe ata duhet të kenë qasje në zhvillimin e kapaciteteve. Analizimi i 

nevojave do të identifikojë nevojat e ndryshme të secilit grup të pjesëmarrësve dhe akterëve dhe kjo do të dërgojë në një plan koherent të zhvillimit të kompetencave i cili 

do t’i specifikojë ofrimin e një serie aktivitetesh dhe përvojash për zhvillimin e kapaciteteve. Ai do të planifikohet dhe menaxhohet me kujdes për të shmangur dyfishimet 

dhe mbulimet, të cilat janë rreziqe të pandara kur kem të bëjmë me zhvillim të kapaciteteve në masë të madhe. Këto aktivitete dhe përvoja do të planifikohen dhe 

implementohen në mënyrë kronologjike për tu bërë të mundshme pjesëmarrësve që të angazhohen në procesin e përgjithshëm të zhvillimit të SWAp‐it derisa në të njëjtën 

kohë rrisin nivelin e tyre të kuptueshmërisë dhe ekspertizës që ka të bëjë me sfidat e ushtrimit të komponentëve të tyre të SWAp‐it. Disa prej këtyre aktiviteteve mund të 

marin formen e kurseve formale, punëtorive dhe seminareve, derisa shumisa e tyre do të mbahen në suaza jo formale, përfshirë punën mentoruese dhe trajnuese që do të 

kryhet brenda MASHT‐it nga ekipi i projektit. 

98

EU-SWAP PÃR ARSIMIN - EU EDUCATION SWAp Project

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

EU-SWAP PÃR ARSIMIN - EU EDUCATION SWAp Project