INFO07A j.qxd - Bosnalijek dd
INFO07A j.qxd - Bosnalijek dd
INFO07A j.qxd - Bosnalijek dd
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Nauka i tehnologija u 2000.<br />
Nobelova nagrada za<br />
medicinu trojici nau~nika<br />
Ovogodi{nja Nobelova nagrada za medicinu, dodijeljena je trojici<br />
nau~nika za istra`ivanja “ Transmisije signala u nervnom<br />
sistemu”. To su Arvid Carlsson, Paul Greengard i Eric Kandel.<br />
Njihove studije nervnog sistema osnov su za razumijevanje<br />
normalnog funkcioniranja mozga i na~ina na koji mogu nastati<br />
neurolo{ke i psihijatrijske patologije – stoji u motivaciji<br />
koja je opredijelila Institut Karolinska za dodjelu nagrade.<br />
26<br />
U obrazlo`enju za ovu presti`nu<br />
nagradu izme|u ostalog stoji:<br />
“ U ljudskom mozgu postoji vi{e od<br />
stotinu milijardi nervnih }elija koje<br />
su povezane preko kompleksne<br />
mre`e nervnih procesa. Poruka od<br />
jedne nervne }elije drugoj prenosi<br />
se putem razli~itih hemijskih transmitera.<br />
Prenos signala se de{ava na<br />
specijalnim mjestima za kontakt koja<br />
se nazivaju sinapse.. Jedna nervna<br />
}elija mo`e imati hiljade kontakata<br />
sa drugim nervnim }elijama.<br />
Trojica nagra|enih u~inili su pionirska<br />
otkri}a u jednom tipu transmije<br />
signala izme|u nervnih }elija, koji<br />
se naziva – spora sinapti~ka transmisija.<br />
Ova otkri}a postala su krucijalna<br />
u razumijevanju normalne funkcionalnosti<br />
mozga i na~ina na koji<br />
smetnje u ovoj transmisiji signala<br />
mogu imati u neurolo{kim i psihijatrijskim<br />
bolestima. Ova otkri}a su<br />
potstakla razvoj novih lijekova.”<br />
Ko su nagra|eni<br />
ARVID CARLSSON, {vedski nau-<br />
~nik, 77 godina star, ro|en u Uppsala-i,<br />
radi na Odjelu za farmakologiju<br />
Univerziteta u Goteburgu.<br />
Otkri}e uloge dopamina, jednog<br />
od transmitera u mozgu koji ima<br />
veliku va`nost u sposobnosti kontrole<br />
pokreta, donijelo mu je Nobelovu<br />
nagradu.<br />
Njegova istra`ivanja su dovela do razumijevanja<br />
uzroka Parkinsonove<br />
bolesti, koju uzrokuje nedostatak<br />
dopamina u odre|enim dijelovima<br />
mozga. Carlsson je svojim zapa`anjima<br />
razjasnio djelovanje dopamina<br />
u mozgu. Posljednje otkri}e<br />
odnosi se na djelovanje lijekova primjenjenih<br />
u lije~enju schizofrenije.<br />
PAUL GREENGARD, Njujork~anin<br />
po ro|enju, 74 godine star, vr{i svoje<br />
eksperimente u laboratorijima<br />
Molekularnih i }elijskih nauka Rockefeller<br />
Univerziteta u New Yorku. I<br />
njegova otkri}a, za koja je dobio<br />
ovu nagradu, vezana su za studije o<br />
dopaminu i za na~in na koji neki<br />
transmiteri vr{e svoje djelovanje u<br />
nervnom sistemu.<br />
Transmiter djeluje, prije svega na<br />
receptor na povr{ini }elije, izazivaju}i<br />
lan~anu akciju koja poga|a izvjesne<br />
“klju~-proteine”. Proteini<br />
igraju fundamentalnu ulogu u nervnoj<br />
}eliji jer oni reguliraju funkcije.<br />
Preko ovog mehanizma transmiteri<br />
mogu nositi njihovu poruku od<br />
jedne nervne }elije – drugoj.<br />
ERIC KANDEL, istra`iva~, 70 godina<br />
star, Be~lija po ro|enju, ali naturalizovani<br />
amerikanac, radi u Centru<br />
za neurobiologiju na Columbia<br />
Univerzitetu u New Yorku.<br />
Nagra|en je za otkri}e – kako efikasnost<br />
sinapsi mo`e biti modificirana<br />
i sa kojim molekularnim mehanizmima.<br />
Preko studija nervnog sistema<br />
morskog pu`a, dokazao je da<br />
su modifikacije u sinapti~kim funkcijama<br />
centralne u procesima<br />
u~enja i memorije.<br />
Prema CNN, Reuters<br />
Pripremio:<br />
Dr Husein [ehovi}
Change language